Scheiding van goederen is de niet eerder gepubliceerde debuutroman van Roger Van de Velde, de meest bekende 'onbekende schrijver' van de Nederlandse letteren. Willem Elsschot spande zich uitermate in om die gepubliceerd te zien. Hij vond het verhaal 'goed, zelfs zéér goed geschreven'. Toch vond Scheiding van goederen pas in 2023 voor het eerst een uitgever.
In deze volgens Willem Elsschot 'uitzonderlijk knap geschreven eersteling' vertelt Van de Velde over het huwelijk van zijn moeder met 'Den Boule', dat niet veel later op de klippen loopt vanwege wederzijds onbegrip. Er wordt overgegaan tot de scheiding van goederen waarbij beide partijen uiteindelijk veel verliezen en niets winnen.
Roger Van de Velde (1925-1970) was journalist voor De Nieuwe Gazet. Vanwege zijn Palfiumverslaving werd hij vanaf 1961 meermaals in instellingen geplaatst en de laatste acht jaar van zijn leven bracht hij door achter de tralies. Hij overleed in 1970 aan zijn verslaving, kort nadat hij de Arkprijs voor het Vrije Woord in ontvangst nam.
In 2020 verscheen een heruitgave van De knetterende schedels samen met zijn biografie Deze wereld is geen ergernis waard.
'Uitzonderlijk knap geschreven.' - Willem Elsschot
'Een van de auteurs die mij heeft leren lezen.' - Dimitri Verhulst
3,5 toch zeker hoor. Geen must-read, maar spijt ga je er niet van hebben.
Scheiding van goederen is het debuut van cultauteur Roger Van de Velde waarvan het manuscript (correctie: de typografie) jarenlang in Het Letterenhuis lag te wachten op een uitgever. Dank aan uitgeverij Vrijdag om dit boek zo'n 70 jaar nadat het geschreven werd alsnog tot bij lezers te brengen.
Scheiding van goederen is het relaas van een huwelijk, uitgeschreven door vader Albert, omdat hij het belangrijk vindt dat zoon Max de ware toedracht en context van de feiten kent. Op vijftigjarige leeftijd stapt Albert alsnog in het huwelijksbootje: met Angèle, weduwe met twee kinderen. Een huwelijk dat de 140 bladzijden die er aan gewijd zijn meer dan waard is.
Van de Velde schrijft in een heldere stijl - je proeft vleugjes Elsschot - en heeft een heerlijk taalgebruik, waarin je ook de verwantschap met grote Van de Velde-fan Erik Vlaminck herkent.
Grappig dat je nadien in het nawoord leert dat Van de Velde een rechtstreekse lijn met Elsschot had, zijn stiefvader werkte immers op het reclamebureau van Willem Ellschot en Elsschot heeft zich over het manuscript van Scheiding van goederen ontfermt.
Een heerlijk boekje, vol straffe zinnen, voldoende vaart en met heel wat humor, als is die soms zwart. Sterk genoeg van opzet om de tand des tijds te doorstaan, hier en daar ietwat ouderwets, maar dat voegt eerder charme toe, dan dat het iets tekort doet. Grote meneer blijft dat, die Van de Velde!
Beklijvend, humoristisch, meesterlijk verteld. Van de Velde meets Elsschot. Wat een debuut ! Lees en geniet van 'Scheiding van goederen' het verhaal over Van de Velde's moeder en haar, tot mislukken gedoemde, huwelijk met 'den Boule'
Van de Veldes weergaloos goede boek 'De knetterende schedels' spookte begin dit jaar nog lang (in goede zin) door m'n hoofd, dus was ik benieuwd naar zijn recent gepubliceerde, zogezegd nooit eerder verschenen literaite debuut (dat dus wel al eens, een halve eeuw terug, verscheen in een klein literair tijdschrift).
De meesterlijke Willem Elsschot was zijn mentor en daar valt in deze novelle niet naast te lezen. De invloed ligt er dik op, maar het is allemaal nog een stuk wranger, grotesker en vooral nog grappiger dan Elsschot. In het overigens erg interessante nawoord* wordt dit boek wat mij betreft verrassend omschreven als een 'hartverwarmende eerbetoon aan zijn stiefvader'. Ik las eerder het relaas van een zelbewust opportunistische, jaren 50-man, die denkt dat zijn broodje is gebakken door te trouwen met een weduwe/fabriekseigenares, maar wiens onverbeterlijke (wan)gedrag dat broodje algauw laat verkruimelen, en die geen partij is voor de verstandige, berekende weduwe.
Ook al is het geen 'De knetterende schedels', toch is het opnieuw genieten van heerlijk proza en de zeer droge humor. Helaas valt er hierna nog maar bitter weinig van hem te lezen, daar besliste zijn uitermate tragische leven anders over. Het liep dus niet zoals hij het in dit boek zelf scheef. 'Het was een leven zonder grote emotie en met kleine toegevingen, maar het was voorzeker waard geleefd te worden'.
* Ook interessant aan het nawoord is hoe men al die jaren later de novelle reconstrueerde en bijschaafde aan de tijd, waarbij alle aanpassingen netjes opgesomd worden, zo ook het gebruik van bepaalde nu kwetsende (zoals met een n- beginnende) woorden, wat heel correct wordt uitgelegd.
Aangename kennismaking met 'onuitgegeven' debuut van tamelijk onbekende schrijver. Ik kende Van de Velde alleen van ramsjboekhandels (waar ik zijn boeken liet liggen) en van de hommage die Dimitri Verhulst hem bracht in Problemski Hotel. In het werk van Van de Velde is de gelijkenis met het werk van Verhulst moeilijk te miskennen - stijl, vergelijkingen, humor, alinea-opbouw -, zoals ook de invloed van Elsschot in het werk van Van de Velde niet te miskennen is. Een bijzondere biecht van een zestigjarige over een mislukt huwelijk, heimwee naar de ongebondenheid maar ook liefde voor het kind. Nogal bizar is de redactionele wegpoetsing van het n-woord in de tekst. De hoofdpersoon denkt en spreekt zoals mensen in de jaren '50 dat deden. Dit zijn achteraf-retouches die niet deugen. Redactie had er beter aan gedaan evidente fouten op p. 19, 26, 31, 90 ('aanvaarde'), 108, 117 te verbeteren.
Eerste boek van Roger van de Velde dat ik las. Een soort biografie van zijn stiefvader in een heel bijzondere stijl geschreven, in de vorm van een biecht van de (stief)vader aan zijn zoon, waarin hij vertelt hoe hij diens moeder leerde kennen, met haar trouwde en hoe het tussen hen misgelopen is. Het einde vond ik wel een beetje bruusk. Erg jammer dat hij er niet in slaagde dit boek te laten uitgeven en dat het zo verkeerd gelopen is in het leven van Roger van de Velde. Tragisch.
Beklijvend, humoristisch, meesterlijk verteld. Van de Velde meets Elsschot. Wat een debuut ! Lees en geniet van 'Scheiding van goederen' het verhaal over Van de Velde's moeder en haar, tot mislukken gedoemde, huwelijk met 'den Boule'.
Las destijds “Kaas met gaatjes” en daarna de verzamelpublicatie “Recht op antwoord” van Van de Velde. Indrukwekkend proza en brieven. Dat dit niet eerder verscheen is licht onbegrijpelijk. Wat had hij ons nog aan litterair materiaal kunnen bezorgen.
De enige roman die Van de Velde schreef terwijl hij niet achter de tralies zat. Zijn semi-autobiografische debuut uit 1954, dat het uiteenvallen van het huwelijk van zijn moeder en stiefvader beschrijft, werd nooit eerder uitgegeven ondanks verwoede pogingen van zijn grote voorbeeld, Willem Elsschot.
Een vrij rechtlijnig, tragikomisch en pakkend verhaal over een vader, Albert, die na zijn echtscheiding, zijn vermeende zoontje Max nauwelijks mag zien.
Albert vat het plan op om zijn autobiografie te schrijven voor Max. 'Indien mijn zoon ouder was, dan zou al dit geschrijf niet nodig zijn.Ik zou hem op een avond, onder één of ander voorwendsel, naar deze kamer loodsen, hem een borrel en een sigaar aanbieden en het pak ballast van mijn hart schudden. Van man tot man.'
Wat volgt is het relaas van het korte huwelijk met Angèle, de moeder van Max. Hij schrijft over het onverwachte geluk dat hem in de schoot valt wanneer hij Angèle ontmoet, een welgestelde weduwe met twee zoons.
Hij is vijftig, respectabel maar arm. Zij is veertig en rijk. Van haar geld wil hij niet profiteren en hij stemt dan ook toe met een huwelijk onder het stelsel 'scheiding van goederen' wat in die tijd uitzonderlijk was.
Ondanks hun verschillende achtergronden lijkt aanvankelijk alles goed te gaan. Maar de eerste misverstanden tijdens hun huwelijksreis naar Parijs gooien roet in het eten. Dan gaat het van kwaad naar erger, al komt er even een heropleving van de liefde wanneer Angèle zwanger blijkt te zijn.
Het mag niet baten, eenzaam, berooid en gedesillusioneerd blijft Albert achter. 'Wanneer eenmaal de tijd zal gekomen zijn om deze bladzijden te lezen, oordeel dan niet te streng over uw vader en vooral niet over uw moeder, die gij altijd moet liefhebben, mijn jongen. Wij beiden hebben dat alles niet zo bedoeld.'
Niettegenstaande de tragiek weet Van de Velde door zijn rijke, Vlaamse taal en zijn ironische stijl ons te doen lachen met de belevenissen van Albert. Een knap debuut, het begin van een talentvolle, literaire carrière die helaas niet de erkenning kreeg die ze verdiende.