De 24-jarige Henry Neff heeft via zijn oom een baantje gevonden bij het bureau Gevonden Voorwerpen van de spoorwegen. Hij heeft geen grote ambitie en geniet van de verhalen van de mensen die bij hem op het bureau komen voor hun eigendommen.
Maar het bureau blijkt geen veilig toevluchtsoord. Als een vriend van Henry bedreigd wordt en er daarnaast een grote reorganisatie bij de spoorwegen wordt aangekondigd, moet Henry uit zijn schulp kruipen.
BUREAU GEVONDEN VOORWERPEN (2003) is een van de latere romans van de Duitse meesterverteller Siegfried Lenz (1926). Een magistrale roman over mensen en hun verhalen, het verlangen naar rust en geluk en de onvermijdelijkheid van maatschappelijke betrokkenheid. Het boek verscheen in Duitsland in een eerste oplage van 100.000 exemplaren en werd vertaald in diverse talen en nu ook voor het eerst in het Nederlands.
Siegfried Lenz (1926 - 2014) was a German author who wrote twelve novels and produced several collections of short stories, essays, and plays for radio and the theatre. He was awarded the Goethe Prize in Frankfurt-am-Main on the 250th Anniversary of Johann Wolfgang von Goethe's birth. Lenz and his wife, Liselotte, also exchanged over 100 letters with Paul Celan and his wife, Gisèle Lestrange between 1952 and 1961.
Lenz was the son of a customs officer in Lyck (Elk), East Prussia. After his graduation exam in 1943, he was drafted into the navy. According to documents released in June 2007, he may have joined the Nazi party on the 12th of July 1943. Shortly before the end of World War II, he defected to Denmark, but became a prisoner of war in Schleswig-Holstein.
After his release, he attended the University of Hamburg, where he studied philosophy, English, and Literary history. His studies were cut off early, however, as he became an intern for the daily paper Die Welt, and served as its editor from 1950 to 1951. It was there he met his future wife, Liselotte (d. February 5, 2006). They were married in 1949.
Since 1951, Lenz worked as a freelance writer in Hamburg and was a member of the literature forum "Group 47." Together with Günter Grass, he became engaged with the Social Democratic Party and aided the Ostpolitik of Willy Brandt. A champion of the movement, he was invited in 1970 to the signing of the German-Polish Treaty.
Since 2003, Lenz was a visiting professor at the Düsseldorf Heinrich Heine University and a member of the organization for German orthography and proper speech.
Αν παρατηρήσεις στα ψυγεία θα εντοπίσεις ανάμεσα στα αλοιφώδη τυριά ένα που λέγεται ρικότα. Αυτή η ρικότα στέκει πάντα στο κοντόχαντρο κυπελάκι της κι είναι σα να ειρωνεύεται νωχελικά και σιωπηλά όλα τα δήθεν διαιτητικά τυριά αλοιφές, αλλά ακόμα και τις μυζήθρες και τα ανθότυρα. Απαλή, χωρίς πολλές θερμίδες και την ίδια στιγμή τραβάει και μια σπρωξιά στο πληθωρικό μασκαρπόνε. Κάποια στιγμή την παίρνεις καταλάθος ενώ νόμιζες πως έπιασες το μασκαρπόνε. Αφού ανοίγεις τη συσκευασία συνειδητοποιείς την αφηρημάδα σου, αλλά τι να κάνεις τώρα θα τη φας, ή έστω θα δοκιμάσεις και θα προσπαθήσεις να βρεις κάτι να την ταιριάξεις ώστε να μην κλαις τα λεφτά σου. Πάνω πάνω είναι λίγο περίεργη, σχηματίζονται μπαλάκια λευκά, σχεδόν τέλεια στρογγυλά, που μοιάζουν αδιανόητα θελκτικά. Δειλά με το κουταλάκι σου βάζεις ένα στο στόμα σου. Σου μοιάζει εντελώς ουδέτερη. Σκέφτεσαι πως κάπου θα τη βάλεις έστω για να κάνεις το φαγητό πιο απολαυστικό στο μάτι, ή ανακατεύοντας τη με καμιά πολύ αλμυρή κοπανιστή. Λίγη ώρα μετά κι ενώ μαγειρεύεις, στον ουρανίσκο σου έχει κυριαρχήσει, η ανάλυση αυτής της ουδέτερης γεύσης σε κάτι ιδιαίτερα λεπταίσθητο και πάρα πολύ ιδιαίτερο. Πολύ σύντομα δεν υπάρχει φαγητό που να μην την έχεις δοκιμάσει και παντού αναζητάς την ελαφρή, γλυκιά αλλά όχι ακριβώς και δροσερή βουτυρογαλακτογιαουρτένια γεύση της που σου θυμίζει κάτι ολόφρεσκα φουντούκια που έφαγες κάποτε σ’ ένα χωριό και δε μοιάζαν καθόλου μ’ αυτές τις πικροκαπνιστές αηδίες που πουλάνε μαζικά. Μερικές φορές μάλιστα χωρίς τη δικαιολογία κάποιου συνοδευτικού απλώς παίρνεις το κουτάλι σου και την τρως απ’ ευθείας από μέσα. Διαρκώς αναζητάς αυτή την γεύση που ξεδιπλώνει τα μυστικά της μόνο αφού διασταυρωθεί με τον ουρανίσκο σου. Και για όποιον δεν το κατάλαβε, το ύφος του Λεντς είναι σαν τη ρικότα και η ρικότα δε λείπει ποτέ απ’ το ψυγείο μου.
Γιατί να βάλεις στο κέντρο της ιστορίας σου ένα γραφείο απολεσθέντων μαζί με τους ανθρώπους του; Μα γιατί όχι; Σε τι υστέρει ένα μέρος όπου βρίσκονται όλα εκείνα που ξεχνούν οι άνθρωποι στα τρένα, μα και τι δεν ξεχνάνε, ή δεν αποχωρίζονται οικειοθελώς συνειδητά, ή ασύνειδα; Τα πάντα, εκτός βέβαια από στο Γραφείο Απολεσθέντων Αντικειμένων, όπου τα φύλαγαν όλα, δε βρέθηκε καθρέφτης . Υπάρχουν άραγε τόποι και χώροι που δεν έχουν χτυπηθεί, δεν έχουν παρεκτραπεί απ’ τη λαίλαπα της δημιουργίας αξιών όχι πια από αύξηση της κερδοφορίας, αλλά από δημιουργία αξιών εις βάρος του εργαζομένου, που δεν έχουν κατακεραυνωθεί απ’ την ξενοφοβία, η οποία μοιάζει αυτόχρημα ν’ ακολουθεί κάθε ενέργεια σε βάρος των καλών πολιτών, μαζί με την ανεργία και τις προσφορές των σούπερ μάρκετ.
Ένα εύκολο βιβλίο που ναι ναι ναι ξεδιπλώνεται μόνο σαν οι λέξεις κυλήσουν μέσα σου ( εδώ ψιθυρίζουμε: σαν τη ρικότα ) με μια ανατρεπτική, λεπταίσθητη ειρωνεία κι ένα χιούμορ που δεν έχει στόχο να υποκαταστήσει την απουσία περιγραφής των συναισθημάτων, αλλά να φωτίσει το μηχανισμό που θα τα δεις μόνος σου να ζωγραφίζουν πάνω στους χαρακτήρες.
Επίσης, ο παραπλανητικός αυτός συγγραφέας στήνει ένα σκηνικό και χαρακτήρες που ένιωσα οικεία μαζί τους και μάλιστα σκεφτόμουν πως αν στη συνέχεια αμόλαγε σειρές με διάφορα επεισόδια θα τις διάβαζα όλες. Για την δροσεράδα της ιστορίας, για την οπτική του συγγραφέα και για τις μικρές αφώτιστες ανατροπές του που μένουν σαν επιμύθιο.
Ένα ενδιαφέρον εύρημα του συγγραφέα, αρκετά πρωτότυπο και δοσμένο με ενάργεια προκύπτει όταν το βασικό ντουέτο, ο Χένρυ και η Πάουλα, πάνε στο σινεμά να δουν μια ταινία στην οποία ντουμπλάρει τον ένα ηθοποιό ο άντρας της. Από τη μια ο συγγραφέας αναλύει με παράφορα ελλειπτική καυστικότητα το στόρι και απ’ την άλλη αιχμηρά θυμάται το Χένρι που γίνεται πολύ ενοχλητικός προσπαθώντας να βάλει χέρι στην Πάουλα, την ίδια ώρα που εκείνη κλείνει τα μάτια κάθε φορά που μιλάει ο άντρας της και μέσα απ’ αυτό αναδύεται σε κάθε της λεπτομέρεια η κατά μια έννοια επιλεκτική ανωριμότητα, του Χένρι και παράλληλα καταφέρνει να γίνει ενοχλητικός ακόμα και για τον αναγνώστη, σα να βρισκόταν στο πίσω κάθισμα του σινεμά.
Για το συγγραφέα, το να βάλει δικό του άνθρωπο ο Χένρι να αγοράσει από πλειστηριασμό της υπηρεσίας, κάτι που ήθελε και χωρίς να φανεί ο ίδιος αφού απαγορεύεται, είναι απ’ τη μια συνακόλουθο με την επίσης επιλεκτική ελαφρότητα και σκανταλιάρικη διάθεση του Χένρι, αλλά παράλληλα για άλλες φύσεις του αποτελεί και ηθική έκπτωση. Γενικά ο συγγραφέας ρεμβάζει ανάμεσα στο ‘’αυτά συμβαίνουν’’, δηλαδή όλες αυτές οι καταστάσεις και στιχομυθίες που είναι άκρως φυσιολογικές και παρόλ’ αυτά όταν μας αφορούν παύουν να μοιάζουν κοινές και απ’ την άλλη αγωνιά διαρκώς για τις αντιφάσεις καθενός μέσα μας, εκείνες που δε μπορούμε να αλλάξουμε αλλά παραδινόμαστε και τις ακολουθούμε, γιατί είναι το ευκολότερο που μπορούμε να κάνουμε, λες και η ζωή μας είναι τόσο βαριά που δε μπορούμε να αφιερώσουμε την ελάχιστη προσπάθεια για να εναντιωθούμε σε εκείνα που έχουμε αποφασίσει ότι δε μας ταιριάζουν, όταν τα βλέπουμε στους άλλους και μόλα ταύτα τα αφήνουμε να γίνονται το τικ μας.
Το σπουδαίο όμως επίτευγμα του συγγραφέα είναι ο τρόπος με τον οποίο σε μικρές δόσεις αφήνει να ξεμυτίσει η παραβατικότητα των νεαρών χούλιγκανς και να κοχλάσει η βία σε στιγμή που δεν περιμένεις πως θα ξεπεράσει ποτέ την ηπιότητα της χαζομάρας των νεαρών και τελικά να σε αφήνει λιγότερο οργισμένο και περισσότερο άναυδο, όχι γιατί σου φαίνεται ξένη αυτή η κατάληξη, αλλά επειδή και εκατό φορές να δεις μια άλογη πράξη βίας πάντα θα καταφέρνει όχι να σε τρομάξει, αλλά να μεγαλώσει τόσο πολύ την απογοήτευση σου τόσο από ‘κεινους που δεν αντιδρούν όσο κι από ‘κεινους που παρααντιδρούν, και που όλοι φαίνονται παραδομένοι σε μια υπολειτουργία, όπου θα δείξουν συμπόνια ή ακόμη και θάρρος με τρόπο που μοιάζει σαν μια παράφωνη καλοσύνη.
Και στον αντίποδα μέσα σε στιγμές που η μεγίστη παραφωνία είναι η τραχύτητα κι η αδιαφορία ο Λεντς δίνει με απίστευτη τρυφερότητα την αγάπη και το σεβασμό του Μπούσμαν για τον πατέρα του, που δεν τον αποτρέπει να του κάνει καλοπροαίρετα ‘’αστεία αναζωογόνησης’’ αλλά ούτε και να αφαιρεί την κόρα απ’ το ψωμί και να του πασάρει την ψίχα και τα χέρια τους ν’ αγγίζονται κάθε τόσο. Ίσως νιώθω τη γλύκα του συγγραφέα γιατί έχω μια φίλη που έχει πρακτικά θυσιαστεί για τη μάνα της που έχει αλτσχάιμερ και ο συγγραφέας μου μεταδίδει για το Μπούσμαν τον ίδιο θαυμασμό που νιώθω για τη φίλη μου και την περηφάνια που είναι φίλη μου.
Κάτι τελευταίο για το Λεντς είναι πως μάλλον ήταν το ίδιο λιχούδης με ‘μενα. Στο βιβλίο του δεν υπάρχουν μπισκότα, μόνο μπισκοτάκια.
Που αποσκοπεί αυτό το βιβλίο, το κατά βάση τελευταίο μυθιστόρημα του Λεντς; Οι μεγαλύτεροι από ‘σας θα θυμάστε ίσως μια διαφήμιση μ’ ένα γάλα που σταματάει ο μοτοσυκλετιστής δίπλα στο μωρό που κάνει ωτοστόπ, τον ρωτάει που πάει και της απαντάει ‘’πουθενά συγκεκριμένα’’ κι αυτή καβαλάει στη σέλα. Κάπως έτσι κι ο Λεντς, τίποτα συγκεκριμένο, ένα ταξίδι στη φθαρτότητα και την αντίφαση μας σε απέραντες κοιλάδες σπαρμένες αλλού αδιάφορα κι αφρόντιστα, αλλού πάλι ξεριζωμένες άγρια επιφάνειες και σε μερικά σημεία ολάνθιστα άνθη μεγαλωμένα μ’ αγάπη και προσοχή κι από ψηλά θα διακρίνεις λογής λογής οργανισμούς της φύσης να αναπνέουν άλλους να σου μοιάζουν κι άλλους ξένους, κάποιους μακρινούς απ’ άλλους τόπους κι όμως κοντινούς σου και μερίδες μερίδες ομοίους σου που δε θα ‘θελες καν να αναγνωρίζεις τη συγγένεια μαζί τους.
Και σα να βρισκόσουν σε drone πέφτεις μαλακά στην πεδιάδα ανάμεσα σε όλους αυτούς τους οργανισμούς και έρχεται η στιγμή να πάρεις μια απόφαση για το ποιος είσαι και ποιες θα ‘ναι οι μάχες που θα δώσεις κι αν τελικά θα πεθάνεις με τα όπλα στο χέρι.
στους συναδέλφους θα χρωστώ παντοτινή ευγνωμοσύνη, συχνά νιώθω ότι μας συνδέει μια αξιοθαύμαστη συντροφικότητα, η συντροφικότητα αυτών που λατρεύουν τη γνώση, που πορεύονται στον ίδιο δρόμο, αλλά είδες και τι συνέβη εκείνη την Κυριακή κάτω από το παράθυρο σου. Είδα τα μάτια τους, εκείνων που με πολιόρκησαν, τα είδα από κοντά κι εκεί μέσα υπήρχε μίσος. Γιατί; Γιατί; Μου είπες ότι – κατά τη γνώμη τους – παραβίασα την επικράτεια τους, μου είπες ακόμα πως οδηγούνται από την ανάγκη να κυριαρχήσουν πάνω σε άλλους ανθρώπους ασκώντας βία, για να υπολογίσουν την έκταση της δύναμης τους. Αλλά γιατί; Τι λόγο έχει αυτό το μίσος; {…}
Αισθάνομαι αδικημένοι χωρίς να το ομολογούν, αισθάνονται ηττημένοι, αθώοι και ηττημένοι και θέλουν να αποκτήσουν αυτά που νομίζουν ότι τους πήραν ο άλλοι ή δεν τους πρόσφερε η κοινωνία. Οργανώνονται σε συμμορίες γιατί σ’ αυτές αντιπροσωπεύεις μια αξία που δεν είχες πριν ως άτομο. […] Μερικές φορές η βία γεννιέται από βλακεία κι αν το ‘χεις καταλάβει πρέπει να καταπολεμήσεις τη βλακεία και να μιλήσεις μαζί τους. - Χένρι σταμάτα, ξέρεις πολύ καλά ότι αυτοί μιλάνε άλλη γλώσσα, τι απομένει πια όταν δε μπορείς να συνεννοηθείς με λόγια. Τι; - όταν δε βοηθάει τίποτ’ άλλο πια, μένει μόνη η άμυνα
Και βέβαια ένα απ’ τα μηνύματα του συγγραφέα είναι πως το δικαίωμα να αμύνονται το έχει κάθε άνθρωπος, είτε έχει υψηλούς στόχους, είτε ονειρεύεται μόνο μια δουλειά που θα αισθάνεται καλά και θα μπορεί να αφιερώνεται το περισσότερο, στον εαυτό του. Και βέβαια στον αντίποδα του ανθρώπου του προηγούμενου αιώνα εκείνου που μετράει τη ζωή του σε λεπτά, ξεπροβάλλει ο άνθρωπος που μετράει τη ζωή του σε διαλείμματα, φαινόμενο μιας εποχής εξ’ ίσου μακρινής από το ιδεώδες του Σενέκα που μιλούσε για μια θεάρεστη σχόλη εντοπισμένη στους στόχους της κι όχι αφελώς αφημένη στην ανυπαρξία. Και παράλληλα αναδύεται με τρόμο η εποχή που η τεχνητή νοημοσύνη θα κάνει το μεγάλο άλμα και θα διεκδικήσει μια θέση ανάμεσα στους ανθρώπους και να ήδη 15 χρόνια μετά από το Λεοπόλδο του βιβλίου που Δεν είναι ανάγκη κανείς να ανησυχεί ο Λεοπόλδος δε φανερώνει όλα τα στοιχεία που καταμετράει, είναι οπωσδήποτε διακριτικός. Αλλά και στη διακριτικότητα του επιδεικνύει ανθρώπινη συμπεριφορά, μιμείται και με τη μίμηση του ρίχνει φως στο ανθρώπινο ον, στις ανθρώπινες ιδιοτυπίες , όλοι μιλούν για τις σχεδόν ανθρώπινες sex dolls. Η μίμηση της ανθρώπινης ιδιοτυπίας, η τελειοποίηση της μηχανής, ενώ ο άνθρωπος παραμένει ατελής και άγνωστος για τον ίδιο του τον εαυτό και που τελικά στο βάθος του ακόμη και με τους πιο περίεργους τρόπους ζητά την επαφή περισσότερο απ’ την οποιαδήποτε αλλαγή.
Αρετή του συγγραφέα αποτελεί η ίδια πολυστρωματική λιτότητα για την οποία αγαπήσαμε τον Τσβάιχ και το Στεντάλ, αλλά από την άλλη υπάρχει κάτι που διαφεύγει, η στράκα στα δάχτυλα είναι ηχηρή, έχει βάθος αλλά χάνεται λίγο ταχύτερα απ’ ότι θα την ήθελα.
Siegfried Lenz: ik heb verhalen nodig om de wereld te begrijpen. • Een roman over mensen en hun verhalen. Het verlangen naar rust en geluk en de onvermijdelijkheid van maatschappelijke betrokkenheid. Medemenselijkheid.
Liebenswürdig altbackend, in einer zeitlich undefinierbaren Lenz-Welt spielend, meiner Meinung 60er Jahre mit Zubehör (z.B. ICE, Deutsche Bahn -Reform) aus den 90ern. Der Begriff Peterwagen ist mir ewig nicht untergekommen. Auf einer "Studentenfete" spielt eine Kapelle Love, Love, Love, darauf The Girl From Ipanema und Rock Around The Clock. Diverse Gesellschaftsprobleme werden ohne moralischen Zeigefinger abgehandelt. Übergeordnet das Thema Verlieren und (Wieder-) Finden. Das Verhalten der Figuren ist oft merkwürdig. Im August gelesen, aber wohl wegen dieser Ungereimtheiten noch völlig präsent.
Es schmerzt mich, einem Buch von Siegfried Lenz nur 2 Sterne zu geben, aber ich habe den Sinn hinter Henrys Geschichte vielleicht auch einfach nicht verstehen können. Aber ich denke, es ist in etwa so: Am Ende des Romans spielt ein Mädchen ein Lied auf ihrer Flöte und erklärt, dass das Stück von einem Vogel handelt, der sich erst nicht traut zu fliegen, es dann aber wundervoll findet. Ich denke, dass soll auch für Henrys Weg im Fundbüro stehen. Außerdem findet er sich in einer Gruppe "Verlierer", aber durch seine Arbeit im Fundbüro findet er endlich auch zu sich selbst und seinen eigenen Platz in der Welt.
Vor allem hat mich das Buch gelangweilt und die Figuren waren nicht mein Fall. Außerdem sind vor allem die Frauenfiguren vor allem auf ihre Rolle in Henrys Leben beschränkt. Seine Schwester ist einfach nur eine Familienangehörige, die ihm öfter mit Geld aushilft, seine Arbeitskollegin dient einzig als Objekt seiner Begierde.
Dabei ist mir auch aufgefallen, dass das eigentlich immer bei Frauenfiguren bei Lenz der Fall ist. Mutter, Schwester, Geliebte - eine andere Rolle scheint Lenz seinen weiblichen Charakteren nicht zuzugestehen.
Ich habe wohl noch nie beim Lesen - bzw. hier Hören - eines Buches so oft laut aufgestöhnt oder gedanklich mit der Hand an den Kopf geklatscht. Vom Verfasser der Deutschstunde hatte ich deutlich mehr erwartet, zumal die Rezensionen mehrheitlich positiv waren. Tatsächlich gibt es nur eine Aneinanderreihung von Belanglosigkeiten, die Lenz mit vermeintlicher Bedeutung auflädt. Aber wir haben es wohl nur mit dem Alterswerk eines Autors zu tun, der lange nicht mehr rausgekommen ist. Nein, in den Neunzigern, auf die wir durch Bahnreform und EU-Osterweiterung hingeleitet werden, gab es keine halbstarken Motorradfahrer, die andere Leute geärgert haben. Nein, da gab es keine "Studentenfeten" oder "Peterwagen". Und nein, das ist nicht märchenhaft, was uns Lenz erzählt. Vielmehr weiß er einfach nicht mehr, was in der Welt in seinen letzten Lebensjahren vor sich ging. Ausländerfeindlichkeit und Arbeitslosigkeit reichen da als vermeintliche Themen nicht aus.
eine komische geschichte. viele kleine episoden um durchaus liebenswerte charaktere, die sich, wenig aussagend, im nichts verlieren. irgendwie gehts um rassismus und am ende verkloppt der alman-protagonist ein paar motorradfahrer und alles ist in butter. die frauen schauen mehr von den seitenrändern her zu, verlieben sich in männer, die am ende des buches plötzlich einfach weg sind oder haben viel zu viel geduld mit aufdringlichen mitarbeitern. mensch muss henry an dieser stelle aber zu gute halten, dass er nicht ganz so creepy ist wie andere male leads, und lenz, dass er "das mädchen" (sie ist ende 20, mein gott!) zum schluss nicht kriegt. was genau mir das buch jetzt sagen wollte sehe ich nicht ganz ein. und obwohl ich henrys blick auf die welt ganz sympathisch finde, hätte mensch aus der nicen idee mit dem fundbüro wohl mehr machen können. was cute, might forget later.
This entire review has been hidden because of spoilers.
It's not because Lenz wrote a classic that every story he tells deserves a medal. Fundbüro is an ok read but it lacks a compelling storyline. Subplots go nowhere, the main storyline pretty much as well and it left me wondering why Lenz bothered writing this book (and why I bothered reading it)
Ce livre met en avant les perdants, nom donné à ceux à qui appartiennent les objets trouvés dans les trains. Ça, c'est la version propre et officielle.
Le perdant, c'est aussi Henry (si on en croit le schéma sociétal qui dit qu'un gagnant est un ambitieux carriériste).
Pour Henry, le bureau des objets trouvés des chemins de fer est un petit paradis de poésie et d'imagination, malgré la gestion cadrée, presque kafkaïenne du service.
Lorsqu'il est embauché dans ce service de type "voie de garage", il se sent, enfin, à sa place, lui qui oscille entre marginalité et anarchisme doux.
En rendant un objet trouvé à un perdant, Henry rencontre Fedor, issu d'un peuple de l'Est. Le paradis de Fedor, son coin loin du monde, ce sont les mathématiques. Entre les deux hommes nait un coup de foudre amical, amitié qui englobe bientôt la sœur de Henry.
C'est un livre qui, au-delà des apparences, apporte une critique acér��e de nos sociétés modernes. Une belle découverte qui reçoit mes rares cinq étoiles.
Van Siegfried Lenz wordt gezegd dat hij op zijn best is wanneer hij kortverhalen schrijft. Zijn kortverhalen zijn inderdaad goed. Niet zo lang geleden heb ik op deze site een bespreking van ‘Een dure grap’ (kortverhalen) geplaatst, en ik gaf het boek meteen vijf sterretjes. Zouden zijn romans hetzelfde niveau halen of niet? Waarom niet eentje proberen? Vooral ook omdat de plot me aansprak.
De plot De hoofdpersoon, Henry, is een kerel die niet vergeten is kind te blijven. Hij vindt een baan bij het bureau Gevonden Voorwerpen, en voor hem is dat ideaal. Weinig stress, veel menselijke contacten, meer moet dat niet zijn. Henry houdt van een opgewekt en rustig leven en heeft geen ambities. Helaas, hij leeft niet alleen in de maatschappij. En de maatschappij is niet zo vriendelijk als Henry. Ondanks zijn verlangen naar een rustig opgewekt en zorgeloos bestaan, wordt hij noodgedwongen geconfronteerd met de menselijke problemen die hem omringen. Die problemen zijn bendevorming (en jongeren met een laag eigenbeeld), en racisme.
Laptops in 1960 Als lezer ga je ervan uit dat het boek zich ergens in het verleden afspeelt want tegenwoordig zijn er geen Bureaus Gevonden Voorwerpen meer in stations. Maar dan staat er op pagina dertien: ‘Kijk,’ zei ze. ‘De laptop van die staatssecretaris is al bij de centrale in Wuppertal (…).’ Een hele switch in het hoofd van de lezer. Het verhaal proberen te kaderen in de tegenwoordige tijd. Omdat er niet veel tijdsaanduidingen voorkomen in het boek blijf je dat lang proberen. Maar daarbij stoort de zeer vormelijke taal die werkgevers en werknemers met elkaar hanteren. Dat is toch niet van deze tijd? Pas na een heleboel bladzijden meer van verward lezen duiken er schrijfmachines en draaitelefoons op. De laptop was dus een lapsus.
Helaas, driewerf helaas Maar het is niet omdat men als lezer een boek in de juiste tijd kan plaatsen, dat het ineens goed wordt. De stijl blijft bijzonder vormelijk. Veel spanning komt daarbij niet kijken, veel ritme evenmin. Een goed boek voor het slapengaan dus, hoewel je zelfs dan na een tijd al inslaapt bij de gedachte aan dat boek alleen al.
Het hoofdpersonage Henry, die als een clown door het leven stapt, vermaakt zich met grapjes die de lezer helemaal niet doen lachen. Zijn humor is flauw. De auteur herhaalt trouwens in bijna elke zin over Henry hoe opgewekt hij wel is, alsof hij bang is dat we de boodschap niet vatten. Uiteindelijk word je er moedeloos van als je het woord opgewekt nog eens ziet verschijnen.
En dan de thema’s. Bendevorming aan de kaak stellen is een goed thema. Volgens Henry zijn de kerels van de motorbende sukkels met een laag eigenbeeld. We kennen als lezer echter een van deze bendeleden. Hij heeft een goed thuis waar hij graag wordt gezien. Het excuus van laag eigenbeeld gaat voor hem alvast niet op. En wanneer Henry zelfs niet de politie belt bij geweld met een gekwetste, ‘want hij wil met die kerels praten’, wordt het totaal ongeloofwaardig. Henry is niet langer de opgewekte nar die van het leven houdt, maar behoort tot de melige mensen die voor iedere kleine crimineel begrip willen tonen, en daarin zover gaan dat ze het slachtoffer in de kou laten staan. De bende ter verantwoording roepen, voor de politie, zou verantwoord gedrag zijn, maar wat Henry doet is corrupt gedrag waarbij hij de sterkste blijft verontschuldigen, terwijl hij zichzelf wijsmaakt dat zij de zwakkeren zijn. Van het hoofdpersonage schiet niets over. Je krijgt de indruk dat hij een lafaard is, en dat kan niet de bedoeling van Lenz geweest zijn.
Ook het thema racisme is een klucht. Niet omdat het zo leuk is, wel omdat het zo zwaar mislukt is als karikatuur. Een man die erg houdt van de tradities van zijn land van herkomst, mensen die hem weg schelden, alles karikaturaal gebracht, maar met flauwe, geforceerde humor en daardoor ongeloofwaardig.
Tenslotte is er de karikatuur van de over-administratie van de spoorwegen, de vier personen die in dienst zijn van een bureau Gevonden Voorwerpen en alle formulieren die daarbij komen kijken. Met karikaturen die niet meer van deze tijd zijn dient men op te letten: lezers kennen de situatie niet meer, en kunnen er dus niet meer om lachen. Misschien zouden ze het nog kunnen als het goed geschreven was, maar zoals al vermeld is humor niet de sterkste kant van Siegfried Lenz.
Conclusie Siegfried Lenz wil de vreugde van een onbekommerd, opgewekt bestaan laten doorschemeren in zijn teksten aan de hand van veel humor. Helaas slaat hij de bal mis telkens als hij zich aan humor waagt – en dat is heel vaak. Ook in zijn verhalenbundel ‘Een dure grap’ was vaak het humoristisch bedoelde einde van zijn kortverhalen erg flauw. Lenz is op zijn best als hij niet leuk wil doen, maar dat wil hij helaas constant wel doen.
Positief: Zelf ben ik niet voor dit boek te vinden, maar meningen kunnen verschillen. Zo schrijft Elie Pauwels voor Cutting Edge (2013): ‘Het is een prachtig geschreven en vlot lopende roman geworden, die erom smeekt om in één ruk uitgelezen te worden. De verschillende verhaallijnen worden naadloos met elkaar verweven en worden schitterend afgewerkt. Doorheen het boek leer je het personage Neff ten gronde kennen. Je leert meer over zijn zuivere drijfveren. Hij leeft om zich te amuseren en om mensen te helpen. Gaandeweg ontrolt de roman zich dan ook tot een prachtige roman over menselijke relaties.’
Negatief: Echter, Elie eindigt met te schrijven: ‘We kunnen het dan ook niet eens zijn met ‘Die Welt’ als die stelt dat ‘Bureau Gevonden Voorwerpen’ een kleine roman is over grote dingen.’ Ik ga wel akkoord met 'die Welt', zoals nogal wat anderen die in internetcommentaren te kennen gaven dat ze het boek niet uit hebben gekregen.
Fundbüro - diesen Titel finde ich sehr gut gewählt, um verschiedene Geschichten in einen Roman hineinzuflechten! Der Stil ist, wie immer bei Siegfried Lenz gekonnt. Interessant schildert er, wie sich der junge, etwas vorwitzige Henry im Laufe der Erlebnisse zu einem reifen, mitfühlenden Menschen entwickelt. Nur die Geschichte mit dem russischen Baschkiren Professoer Lagutin wirkt mir etwas zu belehrend. Und es wird auch zu viel geraucht, in dem Roman. Trotzdem habe ich das Buch gerne gelesen und gebe ihm 4 Sterne.
Henry Neff beginnt im Fundbüro des Frankfurter Bahnhofs zu arbeiten und erfreut sich an seiner einfachen, aber erfüllenden Tätigkeit. Eines Tages trifft er einen Fedor, der etwas verloren hat und Gastforscher an der Technischen Hochschule ist. Außerdem bandelt er noch mit Paula, einer weiteren Mitarbeiterin des Fundbüros an. Viel mehr passiert nicht. Nett geschrieben, aber belanglos.
Hoewel ik erg veel sympathie koester voor het idee en de hoofdpersonages van dit boek, kon het verhaal me maar mate en met tussenpozen bekoren. Ik denk dat er voor mij teveel wordt verteld en ik op te veel doodlopende wegen bots.
Der Winner Henry Neff im Einsatz für die Verlierer dieser Welt, d.h. Menschen, die in der Bahn etwas verloren haben. Eine schöne Geschichte, ganz unaufgeregt plätschert sie vor sich hin. Mir gefiel das.
Henry nummelt sich durchs Leben und ist mit einem Job im Fundbüro sehr zufrieden - weil es viele Menschliche Begegnungen gibt, man Freunde finden kann und am Ende dann doch etwas fürs Leben gelernt hat. Vor allem, wie man den Menschen Eigentumsnachweise abnimmt. Schön zu lesen.
Siegfried Lenz schreef in 2003 de roman Fundbüro, nu vertaald als Bureau Gevonden Voorwerpen, over het gelijknamige instituut op een Duits treinstation. Een verhaal over menselijke verhoudingen en maatschappelijke kwesties dat zeer moeilijk in een bepaalde tijd te plaatsen is.
Dat Lenz een meesterverteller is, heeft de inmiddels 87-jarige schrijver wel bewezen met zijn grote oeuvre en nog steeds niet aflatende productiviteit. Hij beheerst de zogenaamde kleinschrijverij als geen ander: eenvoudige personages in alledaagse omstandigheden staan tegelijk model voor het grote verhaal, de brede menselijke beweging in tijd en omgeving. De wijze waarop hij in Soldatenland (1985) de geschiedenis van een voormalig exercitieterrein verbindt aan een rauwe Noord-Duitse familierelatie is – ook nog in deze tijd – van grote klasse.
Messenwerper In Bureau Gevonden Voorwerpen krijgt de 24-jarige Henry Neff op voorspraak van zijn oom een baantje op de afdeling voor verloren en gevonden spullen van de Duitse spoorwegen. Hij voelt zich er direct thuis en geniet van de uiteenlopende contacten met klanten: zij die hebben verloren en zij die hebben gevonden. Tot verrassing van zijn omgeving koestert hij geen enkele ambitie om hogerop te komen, hij is tevreden op dit 'zijspoor' waar de mogelijkheid tot promotie ten ene male afwezig is.
Neff verbaast zich erover wat mensen allemaal in de trein achterlaten. Hij krijgt te maken met de meest eigenaardige types, zoals een messenwerper die zijn messen is kwijtgeraakt en bij teruggave eerst moet bewijzen dat ze daadwerkelijk zijn eigendom zijn. Vooral is het zaak de gevonden bagage grondig te onderzoeken om eventueel zelf de eigenaar op te kunnen sporen.
Ouderwetse bureaucratie Er is iets vreemds met dit boek. Geschreven in 2003 en vertaald in 2013 probeert het hardnekkig aansluiting te vinden bij de huidige tijd maar bereikt slechts een omgekeerd effect. Essentieel voor een roman is juist de indruk die ervoor zorgt dat de lezer na een aantal bladzijden in het goede timeframe zit en zich ongestoord kan laten meevoeren in het verhaal. Dat wringt in deze geschiedenis. Allereerst komt dat door het onderwerp: de afdeling ademt een sfeer van ouderwetse bureaucratie, met veel in te vullen formulieren, een chef in een glazen kantoor en een houten lessenaar waar men zich dient te melden. En geen computer te vinden.
Dan de omgangsvormen van de personages: iedereen spreekt elkaar aan met u. Dat is natuurlijk de vertaalde Duitse beleefdheidsvorm maar in een hedendaagse roman waar diverse leeftijden figureren is het een geforceerde formaliteit die de lezer doorlopend op het verkeerde been zet. Bijvoorbeeld als Henry zijn aantrekkelijke collega Paula - waar hij heimelijk verliefd op is - mee naar huis troont en zij het appartement bewondert met de opmerking: 'Gezellig hebt u het hier'.
Frits van Egters Toch weet Lenz nog wat actualiteit in te voegen die deze roman de moeite waard maakt. Er is sprake van een intimiderende motorbende die regelmatig Neffs buurt terroriseert, een bezoekende professor uit een Russisch achterland krijgt te maken met onvervalste vreemdelingenhaat en de spoorwegen moeten opboksen tegen een bezuinigingsoperatie waarbij duizenden banen zullen gaan sneuvelen. Ondertussen wordt Henry Neff steeds meer bevestigd in zijn zekere positie op het bureau Gevonden Voorwerpen.
De vormelijke taal en tijdgebonden stijl van Siegfried Lenz zorgen voor een verwarring die een objectieve beleving van deze roman danig in de weg staat. Enerzijds verkeren we in de bedompte wereld van Frits van Egters uit Reves De Avonden. Aan de andere kant lijkt het alsof we verzeild zijn geraakt in een nagekomen deel van Voskuils Het Bureau. Zou het kunnen zijn dat de oude meester de hedendaagsheid begint te verliezen?
‘U bent en blijft iemand die verhalen wil vertellen, die eerst wil luisteren en dan wil vertellen. Maar een rapport moet nuchter zijn, kaal, daarin mag niets worden verhuld of verbloemd’, zegt Paula tegen Henry. En daarmee kraakt ze de huls waarin dit boek besloten ligt. De schrijver, Lenz, schrijft over mensen. Hij voelt en begrijpt hen. Hij schrijft over Henry die verlangt naar rust en zich liever terugtrekt in het gemakkelijke leven. Maar 'ik heb verhalen nodig om de wereld te begrijpen' zegt Lenz, dus bedenkt hij een hele resem gebeurtenissen en verhalen om die gemakkelijkheidsdrang van Henry te kunnen ontleden. Om het te begrijpen. En daarmee dwingt hij Henry uit z'n schulp te kruipen. Henry's betrokkenheid bij het leven en al de mensen die daarin een rol spelen verhinderen hem te verdwijnen in een achterland vol verhalen. Want verhalen moeten beleefd en verteld worden. Ook in dit boek.
Henry is 24 jaar en krijgt een baan aangeboden bij het Bureau Gevonden Voorwerpen van de Duitse Spoorwegen. Daar heeft hij het prima naar zijn zin; carrière maken hoeft van hem niet.
Het verhaal lijkt een haast willekeurige momentopname van het leven van een gewone man: het kabbelt langzaam voort, zonder dat het ergens naartoe lijkt te gaan. Het is onduidelijk hoeveel tijd er verloopt; op een gegeven moment vrij vroeg in het verhaal werkt Henry ineens een jaar op het bureau waar hij aan het begin van het boek begon. Het is ook onduidelijk in welke tijd het zich afspeelt. Ik dacht in de jaren 70, tot op een gegeven moment Claudia Schiffer als model wordt genoemd, wat het verhaal toch recenter plaatst.
Een apart verhaal, niet heel bijzonder maar ergens wel intrigerend.
Raar boekje. leest vlot, eenvoudig verhaaltje, en toch ben je geboeid om door te lezen. Als er een boodschap in zat, heb ik die niet zo goed begrepen, dacht ik. Benieuwd wat Deutschstunde wordt....
Ich bin recht zwiegespalten - es gibt gute Passagen. Andererseits wusste ich manchmal nicht genau, wo die Geschichte hinführen will. Und Henrys Verhalten hat mich oft ratlos zurück gelassen...