De historie van mejuffrouw Sara Burgerhart

by Betje Wolff, Aagje Deken

Er wordt wat afgeschreven in Sara Burgerhart (1782). Deze eerste roman uit de Nederlandse literatuur bestaat uit maar liefst 175 (honderdvijfenzeventig!) brieven, die geschreven worden door 24 (vierentwinig!) personages! En iedereen bemoeit zich met iedereen. Hoofdpersoon echter is Sara, een twintigjarig weesmeisje dat na de dood van haar ouders gedwongen bij haar tante inwoont. Deze verschrikkelijke kwezel behandelt haar als oud vuil en in wanhoop vlucht ze naar het huis waar een vriendin van haar woont. Daar leidt ze een vrolijk leventje en ze moet de aanbidders zo ongeveer van zich af slaan. Op een gegeven moment raakt ze verslingerd aan R. en die liefde dreigt haar fataal te worden. Want R. is heel anders dan hij zich voordoet ...

Genres: Classics, School, Fiction, Literature, Dutch Literature, Historical, Read For School

418 pages, Paperback

First published January 1, 1782

About the author

Elizabeth Bekker Wolff, beter bekend als Betje Wolff. Er is een 'Museum Betje Wolff' in Middenbeemster, gevestigd in de pastorie waar Betje na haar huwelijk met dominee Adrianus Wolff heeft gewoond en waar zij een aantal van haar boeken heeft geschreven (adres: Middenweg 178, Middenbeemster). Het huis in De Rijp (Rechtestraat 40), waar Betje Wolff samen met Aagje Deken heeft gewoond na de dood van dominee Wolff, is niet opengesteld voor publiek. Het huis heeft een gedenksteen in de gevel. Elizabeth Bekker Wolff was also known as Betje Wolff.

There is an interesting museum in Middenbeemster (province of Noord-Holland, address Middenweg 178).The museum is located in the old vicarage where Betje lived after her marriage to Adrianus Wolff. The house in De Rijp (5 kilometers from Middenbeemster), where Betje lived together with Aagje Deken after Adrianus Wolff had died, is not open to the public.' to 'Ook bekend als Betje Wolff. Er is een 'Museum Betje Wolff' in Middenbeemster, gevestigd in de pastorie waar Betje na haar huwelijk met dominee Adrianus Wolff heeft gewoond en waar zij een aantal van haar boeken heeft geschreven (adres: Middenweg 178, Middenbeemster). Het huis in De Rijp (Rechtestraat 40), waar Betje Wolff samen met Aagje Deken heeft gewoond na de dood van dominee Wolff, is niet opengesteld voor publiek. Het huis heeft een gedenksteen in de gevel. Elizabeth Bekker Wolff was also known as Betje Wolff. There is an interesting museum in Middenbeemster (province of Noord-Holland, address Middenweg 178).The museum is located in the old vicarage where Betje lived after her marriage to Adrianus Wolff. The house in De Rijp (5 kilometers from Middenbeemster), where Betje lived together with Aagje Deken, after Adrianus Wolff had died, is not open to the public.

Reviews

[Marc Lamot · Rating 3 out of 5]

Ondanks de ouderdom (het dateert van 1782!), toch nog één van de leukste Nederlandstalige romans. Vormelijk zijn alle sterke kanten van de briefroman goed benut:
1. er is vooral een mooi verschil in register tussen de personages (Lotje Rien du Tout kinderlijk, Blankaart apodictisch, Hartog pseudo-intellectueel, De ‘fijnen’ tale Kanaäns, en Sara met haar spirituele conversatietoon); het Nederlands is bijwijlen zeer Hollands-direct (vooral bij tante en haar broer Blankaart)
2. de roman heeft een goede spanningsopbouw met door elkaar lopende verhaallijnen, maar op het eind valt de spanning helemaal weg
En er is toch ook een flagrant voorbeeld van epistolaire dwang: als Hendrik Edeling uitkomt bij de ‘ontvoering’ van Sara doet hij niks anders dan ... een brief schrijven aan zijn broer om zijn angst te uiten.
Geen topwerk, maar toch aardig om te lezen.

[Aster · Rating 2 out of 5]

niemand die vroeg wat die meid nou eigenlijk zelf wilde. dan hadden we met z'n allen moeten facen dat het antwoord aletta was geweest.

[Aliza · Rating 2 out of 5]

1.5 - dang, die chick is dom

[Lisa Verbist · Rating 4 out of 5]

Sara Burgerhart is niet het soort boek dat ik in mijn vrije tijd zou uitkiezen, maar toch ben ik zeer tevreden dat ik deze klassieker gelezen heb.

[eli · Rating 2 out of 5]

18e eeuwse manier van roddelen & boydrama (zou het 3 sterren hebben gegeven als er iets meer gebeurde of als het iets korter was)

[Jasmijn · Rating 2 out of 5]

Eindelijk uit!!!!!!!!
Ik ben klaar met de Nederlands lijst!!!!!!!!!!!

PS: was nog best een leuk boek aan het einde

[Eva Helena · Rating 4 out of 5]

Leeslijst Nederlandse letterkunde - vroegmoderne periode

Ik heb me zo hard geamuseerd met deze soapserie vermomd als achttiende-eeuwse briefroman!

Ps: ik wil ook wel brieven krijgen waarin mensen me vertellen hoe enorm graag ze me zien en hele yapsessies houden over hun leven :)

[Nel De Coster · Rating 2 out of 5]

⭐️⭐️,5: omdat het voor een 18e-eeuwse briefroman soms nog best spannend kon zijn

MAAR SOMS OOK ZO SAAI !!

Ik ben heel blij dat het uit is, het was een lange weg. En ik ben ook heel teleurgesteld over het einde!! Komaan Saartje was 350 pagina’s lang een stoere, zelfstandige vrouw met een eigen wil, vervolgens trouwt ze en krijgt ze 5 kinderen in de laatste 50 pagina’s dat verzin je toch niet??

[kika de wit · Rating 4 out of 5]

Sugar daddies, aderlating en een heleboel drama in een achttiende eeuws jasje!

[Dagmar · Rating 2 out of 5]

2.5* die extra halve ster is alleen voor de duidelijk lesbische ondertonen naar mijn menen. dit einde was echt ronduit verschrikkelijk en zo tergend saai, echt iedereen ging trouwen terwijl ze eerder echt 0 gevoelens hadden???? sara wou gewoon aletta/anna en niet die hendrik waarvan ze bleef herhalen dat ze niks voor m voelde. ik geloof er gewoon geen snars van. ook alle vrouwen verloren hun karakter aan het einde toen ze gingen trouwen, echt het seksime was me even te heftig.
hier een verzameling lesbische Sara Burgerhart quotes:
"Sara: knap type, voor een man is ie mooi genoeg”.
"Ik wou dat hij haar met mijn ogen zou zien. Hij zou een goede man voor haar zijn".
"Ik heb mijn beste vriend als man gekozen"
"ik heb me nog nooit druk gemaakt om de keuze van een man"
Anna Willis: "ik wist niet dat ik zo dol op je was!"
"die ellendige jongens, die maken ons het leven zuur"
naar aletta "goede nacht schatje, kom gauw naar huis"

[Lieze Doyen]

Allemaal goed en wel maar MEID wie vertrouwt er nu ook een guy met geen achternaam? Iedereen is maar aant zeggen dat deze meid slim is ma vriendin er is een man die Edeling heet en een man die R. heet.. skill issue
Anyways wel entertaining maar had het prima gevonden als er 100 brieven minder waren geweest! Soms is 1 metafoor genoeg!

[Mariska · Rating 4 out of 5]

Het lezen van dit boek heeft eeuwig geduurd aangezien ik er eerst maar niet in kon komen. Ik vond de vele namen van de briefschrijvers maar verwarrend. Uiteindelijk heb ik hem uitgelezen als luisterboek en op een gegeven moment zat ik zelfs helemaal in het verhaal. Dus als je deze wilt gaan lezen, even doorbijten maar daarna is het best leuk om te lezen! (Naast dat het natuurlijk een klassieker is én de eerste Nederlandstalige briefroman!)

[jolien (jolienreadsbooks) · Rating 3 out of 5]

3.5 stars 🌟
I liked this book, as it was very interesting to see how young girls in the 18th century lived. I loved the friendships and the romance. However, I thought the books contained some letters that weren’t really saying much, and therefore the story felt slow to me sometimes.

[Mariska · Rating 4 out of 5]

Mooi geschreven, ouderwets boek. Het is leuk om te zien dat het allemaal brieven zijn. Het zijn ontzettend veel personen die deze brieven schrijven, maar dat maakt het juist leuk! Zeker een aanrader!

[Max van Dijk]

Ik heb alleen brieven nr. 1,2,3,5,6,10,19,30,46,49,51,56,90,91,95,96,104,107,110,111,121,123,124,126,139,150,152 en 163 gelezen.

[Hanne · Rating 2 out of 5]

Selectie brieven gelezen voor unif

[Sibrich van Baalen · Rating 4 out of 5]

Wat een heerlijk gekeuvel van de dames (en heren). Ondanks dat de onderwerpen waarover ze schrijven een beetje truttig zijn, leest het als een trein. Elke keer denk je: "Nou, nog één briefje dan." Voor je het weet heb je het uit. In het epiloog lees je hoe het met alle personages afloopt, eind goed al goed. Sara en haar achtiende-eeuwertjes zijn wat mij betreft een must read. En er zitten heus ook moderne thema's in hoor. Alsof vriendschappen onderhouden, trouwen en kindjes krijgen niet van deze tijd is! Onveranderd is ook de schuld die Sara bij zichzelf zoekt, hoewel de schurk R. hier alle blaam treft. Dikke suup.

[Marthe · Rating 3 out of 5]

Hier valt eigenlijk niet zo veel over te zeggen. Het was best leuk, maar niet zo speciaal.

[Jeroen Sytsma · Rating 5 out of 5]

Magistrale klassieker. Leek me super suf meidenboek, maar het bleek een meeslepende kennismaking met relaties in de 18e eeuw. Dit boek is een ode aan het fenomeen brieven schrijven. Dit boek is een ode aan vriendschap. Dit boek is een ode aan de vrouw. Sterk onderdeel is de kritiek op hypergelovige thuisgelovers, met hun 'wegje' met God. Pijnlijk is hoe een dader van seksueel misbruik niet aangeklaagd wordt omdat anders het slachtoffer teveel schande zou ondervinden. Natuurlijk zijn sommige karakters veel te braaf en had dit verhaal vandaag verteld uitgebreid ingezoomd op de duistere kanten van Sara. Indirect is dit boek ook een ode aan de huidige medische wetenschap. Het enige wat de dokter toen kon was iets waarvan we nu weten dat het juist slecht is: aderlaten. En elke zwangerschap werd beleefd onder de schaduw van een mogelijke dood in het kraambed.

[Jieling · Rating 2 out of 5]

Het was in eerste instantie best lastig om doorheen te komen, door het 18 eeuws taalgebruik. Maar uiteindelijk best leuk om te lezen. Voor mijn gevoel geeft het een best goed beeld van de tijd waarin het is geschreven (einde van de 18e eeuw). Ik denk dat ik dat ook het leukste vond van het boek, de verschillen van toen en nu; wat hun normen en waarden waren toentertijd.

Wat ik wel ingewikkeld vond aan het boek was dat er zoveel personages in voorkomen, die allemaal elkaar schrijven en soms ook anders genoemd worden dan alleen hun achternaam. Dat zorgde af en toe voor wat verwarring bij mij.

[Nathalie · Rating 4 out of 5]

Het verhaal volgt Sara Burgerhart in haar jonge leven, wanneer zij veel mannen op haar af krijgt, die met haar willen trouwen. Zelf wilt ze liever vrij zijn. Uiteindelijk is er toch een man die haar liefde voor zich kan winnen, maar dan gebeurt er iets dat alles in gevaar brengt...

Het begin was moeilijk door te komen, omdat er niet veel gebeurde. Vanaf halverwege het boek, wilde ik het niet meer loslaten. Het werd spannend en de gebeurtenissen volgende elkaar wat sneller op.
Het was een zeer mooi boek, met een mooi einde!

[Jessica · Rating 4 out of 5]

Ik heb het boek als luisterboek 'gelezen'; eerlijk gezegd denk ik niet het gelukt te hebben om het van papier te lezen. Gelukkig dat ik het boek nu wel heb leren kennen: ik heb zo genoten van het taalgebruik!

De zeden van die tijd zijn erg verschillend van nu en het is leuk om daar kennis van te nemen. Soms was het overmatig zoet, maar het genot van de prachtige, ouderwetse woorden compenseerde dat ruimschoots.

Ik heb er erg van genoten!

[Wilfried · Rating 2 out of 5]

Daarmee zijn we in de 18e eeuw beland. De taal is nu tenminste begrijpbaarder. Dit schijnt de eerste brievenroman te zijn. Het is het verhaal van een bakvis. De zieleroerselen van dit meisje kunnen mij als man niet echt bekoren, maar ik voel wel dat dit vroeger vernieuwende lectuur moet geweest zijn.

[lethe · Rating 3 out of 5]

Dit bleek veel leuker dan verwacht.

[Emma · Rating 2 out of 5]

Ik moet dit echt ff kwijt want het zit me erg hoog. Het bevat alleen wel spoilers dus lees dit niet als je het einde nog niet hebt gelezen! Zoals ik het boek heb ervaren gaat het 720 pagina's lang (de online versie) over Sara Burgerhart, vroeg feministe die een eigen naam, mening en persoonlijkheid heeft. Wat er ook gebeurd, wie ook verliefd op haar is, ze kiest voor vrijheid en haar eigen stem. Ze spreekt zoals zij wil, zegt de dingen die ze zelf wil zeggen etc. En dan bam de laatste pagina's trouwt ze, krijgt ze een kind, heeft ze spijt van hoe 'naïef' en 'puberaal' ze was, is ze gelukkig als huismoeder en verliest ze niet alleen haar eigen naam (de heer Edeling en zijn vrouw) maar ook haar hele identiteit. Hetzelfde geldt voor haar twee beste vriendinnen. Niemand gaat dood, iedereen is gelukkig en ze leven nog happily ever after! Hoewel de eerste 700 pagina's prima waren, heb ik de keuze van twee sterren voornamelijk laten afhangen van dit vreselijke, anti-climax einde! Verschrikkelijk!!!

[Merlijn]

I'm sorry Sara Burgerhart :(

[Rune Nieskens-Cornu · Rating 4 out of 5]

"Is blijdschap dan geen kind der dankbaarheid?"

[Josephine Feij · Rating 3 out of 5]

3,5 * review volgt nog

[Bente · Rating 3 out of 5]

beter dan verwacht; 3.5 sterren

[Bettina · Rating 4 out of 5]

3.75*
Deze hertaling maakt dit boek uit 1782 zeer leesbaar, en ik vond over het algemeen een interessant en leuk verhaal. Ergens op 2/3 kakt het een beetje in en daar herstelt het niet helemaal van. Het is natuurlijk een boek dat bedoeld is om advies te geven aan jonge vrouwen hoe zij hun leven moeten leiden, en dit moralistische gehalte wordt soms wat teveel. Maar ik ben blij deze Nederlandse klassieker te hebben gelezen, want ik vond het wel de moeite waard.

Volledige bespreking is hier te vinden: https://bettinaschrijft.blogspot.com/...