What do you think?
Rate this book
Adieu Goulsary
D'un de ses romans, Djamilia, Aragon avait dit que c'etait la plus belle histoire d'amour du monde." De Adieu Goulsary, on peut dire que c'est la plus belle histoire d'amour entre un homme et un cheval. Tchinguiz Aitmatov (1928-2008), un des plus grands ecrivains de l'ere sovietique (prix Lenine, l'equivalent russe du Nobel) est d'origine kirghize. Son grand-pere, berger nomade, a sans doute beaucoup inspire le personnage central de ce roman, dont le veritable heros est un cheval: Goulsary (Bouton d'or). Adapte en francais par Tchinguiz Aitmatov lui-meme, avec l'aide de la celebre traductrice Lily Denis, ce chef-d'oeuvre est paru une premiere fois en 1968. Il n'etait plus disponible depuis. En voici une reedition, precedee d'une presentation d'une specialiste, Jacqueline Ripart, qui vit depuis une decennie en Kirghizie, ou elle se consacre a la sauvegarde de la race de chevaux locale et a la rehabilitation des traditions equestres de ce grandiose petit pays d'Asie centrale.."
204 pages, Paperback
First published January 1, 1966
67 people are currently reading
1297 people want to read
About the author
Chingiz Aitmatov
174 books920 followersChinghiz Aitmatov (Чингиз Айтматов, Tschingis Aitmatow, Čingiz Ajtmatov, Tšõngõz Ajtmatov, Cengiz Aytmatov, Tsjingiz Ajtmatov, Tchinguiz Aïtmatov, جنكيز ايتماتوف) was an author who wrote in both Russian and Kyrgyz. He was the best known figure in Kyrgyzstan literature.
Aitmatov's parents were civil servants in Sheker. The name Chingiz is the same as the honorary title of Genghis Khan. In early childhood he wandered as a nomad with his family, as the Kyrgyzstan people did at the time. In 1937 his father was charged with "bourgeois nationalism" in Moscow, arrested and executed in 1938.
Aitmatov lived at a time when Kyrgyzstan was being transformed from one of the most remote lands of the Russian Empire to a republic of the USSR. The future author studied at a Soviet school in Sheker. He also worked from an early age. At fourteen he was an assistant to the Secretary at the Village Soviet. He later held jobs as a tax collector, a loader, an engineer's assistant and continued with many other types of work.
In 1946 he began studying at the Animal Husbandry Division of the Kirghiz Agricultural Institute in Frunze, but later switched to literary studies at the Maxim Gorky Literature Institute in Moscow, where he lived from 1956 to 1958. For the next eight years he worked for Pravda. His first two publications appeared in 1952 in Russian: The Newspaper Boy Dziuio and Ашым. His first work published in Kyrgyz was Ак Жаан (White Rain) in 1954, and his well known work Jamilya appeared in 1958. 1980 saw his first novel The Day Lasts More than a Hundred Years; his next significant novel, The Scaffold was published in 1988. The Day Lasts More than a Hundred Years and other writings were translated into several languages.
Aitmatov suffered kidney failure and on 16 May 2008 was admitted to a hospital in Nuremberg, Germany, where he died of pneumonia on 10 June 2008, aged 79. His obituary in The New York Times characterized him as "a Communist writer whose novels and plays before the collapse of the Soviet Union gave a voice to the people of the remote Soviet republic of Kyrgyz" and adds that he "later became a diplomat and a friend and adviser to the Soviet leader Mikhail S. Gorbachev."
Chinghiz Aitmatov belonged to the post-war generation of writers. His output before Jamila was not significant, a few short stories and a short novel called Face to Face. But it was Jamila that came to prove the author's work. Louis Aragon described the novellete as the world's most beautiful love story, raising it even above Rudyard Kipling's World's Most Beautiful Love Story. Aitmatov's representative works also include the short novels Farewell, Gulsary!, The White Ship, The Day Lasts More Than a Hundred Years, and The Scaffold.
Aitmatov was honoured in 1963 with the Lenin Prize for Jamila and later he was awarded a State prize for Farewell, Gulsary!. Aitmatov's art was glorified by admirers. Even critics of Aitmatov mentioned high quality of his novels.
Aitmatov's work has some elements that are unique specifically to his creative process. His work drew on folklore, not in the ancient sense of it; rather, he tried to recreate and synthesize oral tales in the context of contemporary life. This is prevalent in his work; in nearly every story he refers to a myth, a legend, or a folktale. In The Day Lasts More Than a Hundred Years a poetic legend about a young captive turned into a mankurt serves a tragic allegory and becomes a significant symbolic expression of the philosophy of the novel.
A second aspect of Aitmatov's writing is his ultimate closeness to our "little brothers" the animals, for their and our lives are intimately and inseparably connected. The two center characters of Farewell, Gulsary! are a man and his stallion. A camel plays a prominent role in The Day Lasts More Than a Hundred Years; one of the key turns of the novel which decide
Aitmatov's parents were civil servants in Sheker. The name Chingiz is the same as the honorary title of Genghis Khan. In early childhood he wandered as a nomad with his family, as the Kyrgyzstan people did at the time. In 1937 his father was charged with "bourgeois nationalism" in Moscow, arrested and executed in 1938.
Aitmatov lived at a time when Kyrgyzstan was being transformed from one of the most remote lands of the Russian Empire to a republic of the USSR. The future author studied at a Soviet school in Sheker. He also worked from an early age. At fourteen he was an assistant to the Secretary at the Village Soviet. He later held jobs as a tax collector, a loader, an engineer's assistant and continued with many other types of work.
In 1946 he began studying at the Animal Husbandry Division of the Kirghiz Agricultural Institute in Frunze, but later switched to literary studies at the Maxim Gorky Literature Institute in Moscow, where he lived from 1956 to 1958. For the next eight years he worked for Pravda. His first two publications appeared in 1952 in Russian: The Newspaper Boy Dziuio and Ашым. His first work published in Kyrgyz was Ак Жаан (White Rain) in 1954, and his well known work Jamilya appeared in 1958. 1980 saw his first novel The Day Lasts More than a Hundred Years; his next significant novel, The Scaffold was published in 1988. The Day Lasts More than a Hundred Years and other writings were translated into several languages.
Aitmatov suffered kidney failure and on 16 May 2008 was admitted to a hospital in Nuremberg, Germany, where he died of pneumonia on 10 June 2008, aged 79. His obituary in The New York Times characterized him as "a Communist writer whose novels and plays before the collapse of the Soviet Union gave a voice to the people of the remote Soviet republic of Kyrgyz" and adds that he "later became a diplomat and a friend and adviser to the Soviet leader Mikhail S. Gorbachev."
Chinghiz Aitmatov belonged to the post-war generation of writers. His output before Jamila was not significant, a few short stories and a short novel called Face to Face. But it was Jamila that came to prove the author's work. Louis Aragon described the novellete as the world's most beautiful love story, raising it even above Rudyard Kipling's World's Most Beautiful Love Story. Aitmatov's representative works also include the short novels Farewell, Gulsary!, The White Ship, The Day Lasts More Than a Hundred Years, and The Scaffold.
Aitmatov was honoured in 1963 with the Lenin Prize for Jamila and later he was awarded a State prize for Farewell, Gulsary!. Aitmatov's art was glorified by admirers. Even critics of Aitmatov mentioned high quality of his novels.
Aitmatov's work has some elements that are unique specifically to his creative process. His work drew on folklore, not in the ancient sense of it; rather, he tried to recreate and synthesize oral tales in the context of contemporary life. This is prevalent in his work; in nearly every story he refers to a myth, a legend, or a folktale. In The Day Lasts More Than a Hundred Years a poetic legend about a young captive turned into a mankurt serves a tragic allegory and becomes a significant symbolic expression of the philosophy of the novel.
A second aspect of Aitmatov's writing is his ultimate closeness to our "little brothers" the animals, for their and our lives are intimately and inseparably connected. The two center characters of Farewell, Gulsary! are a man and his stallion. A camel plays a prominent role in The Day Lasts More Than a Hundred Years; one of the key turns of the novel which decide
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 30 of 156 reviews
May 21, 2024
ان ايتماتوف لقادر على تحويل ( نثر الحياة الى لآلئ الشعر ) .
جريدة ليتراتورنايا السوفييتية – موسكو – حزيران 1966
جميعنا يقرأ القصص والروايات من زوايا مختلفة زوايا تكاد احيانا تلامس واقعه .
وكذا كانت هذه القصة فمنذ ان قرأتها قبل اكثر من خمسة عشر عاما اصبحت لها رمزية خاصة لدي . رمزية تكاد تؤطر كثيرا من معاني الغبن والخذلان ، رمزية تشير الى قسوة الحكومات تجاه بعض الأقليات التي يخلص أفرادها في مجال عملهم ثم لا يجدون من هذه الحكومات حينما يتقاعدون سوى الهجر والحرمان ، والسبب في ذلك كله انه في عالمنا الشرقي الكبير تتكاثر شرذمة من البشر على نحو غير مسبوق شرذمة يوكل اليها تقرير مصائر الملايين من البشر قيمتهم المادية تعني الكثير لمداهنيهم لكن قيمتهم المعنوية عند شعوبهم لا تتعدى قيمة الكراسي التي يجلسون عليها بل اقل من ذلك كثيرا .
البروليتارليا مصطلح سياسي كثر تداوله في الحقبة السوفييتية البائدة وتعني الطبقة العاملة في المجتمع الاشتراكي ، لكن هذا المصطلح له مفهوم آخر اقدم من ذلك بكثير ، ففي عصر الدولة الرومانية كان هذا المصطلح يطلق على عينة من الذكور الفحول المنجبين للأطفال الذكور الذين تتم تربيتهم بعد ذلك في معسكرات للجيش كي يكونوا عصب القوة العسكريةالامبريالية للدولة الرومانية فيما بعد ، بشر فحول تماما كالثيران او كباقي الحيوانات الأخرى ، وسواءا اخذنا بهذا المفهوم او ذاك فان دلالته تكفي لارشادنا عن الإستغلال السئ لكثير من الحكومات لبعض الأقليات أو لشعوبها كاملة ، تكون لهم مهمات أساسية في خدمتها وفي حالة انتهاء خدمتهم يتم رميهم كما يرمون الأشياء الضارة دون أدنى اعتبار لانسانيتهم التي يختزلونها فقط لمن يحبون .خلاصة القول ان البروليتاريا لازالت موجودة بيننا ولكن بصور مختلفة .
من هنا تبدأ احداث هذه الرواية .. جولساري ذلك الحصان الرهوان تخور قواه في آخر رحلة مع صاحبه الراعي المسؤول عن تربية الحملان في كولخوز البلده تاناباي باكسوف ، وبعد وقت قليل وفي احدى الطرق النائية ينطرح ذلك الحصان ارضا ويموت ، فيقوم تاناباي بتغطيته والجلوس قربا منه طوال الليل متذكرا حياتهما التي سخراها لخدمة الدولة السوفييتية ، بعد وقت قليل مرتهم عربة وعرضت على تاناباي الصعود معهم ورمي جيفة الحصان بعيدا لكنه رفض بعد أن أبدى رغبته في الجلوس قريبا من جثة الحصان كي يكون قريبا من تذكر كل المآسي والمتاعب والإهانات والمضايقات التي مرت عليه وعلى حصانه ، ثم ماذا ؟ لقد
(نسي الجميع ماعانوه وماتحملوه من متاعب وأخيرا مات هذا الحصان وسأموت أنا مثله دون أن يعلم بنا أحد ( هكذا فكر تاناباي في نفسه
تذكر تاناباي في تلك الليلة كثيرا من الأيام العاصفة التي مرت بهما بدءا من تكليفه من قبل تعاونية البلدة بتربية الخيول ثم الحملان ، ومرورا بتلك اللحظات التي التقى بها بجولساري ، تذكر ايضا كيف عملا معا بتربية الحملان وتذكر ايضا كم كان عملهما شاقا ، في تلك الليالي الباردة المطيرة التي ماتت بها الحملان بسبب التقصير في توفير المواد الأساسية لتربيتها ، وحينما ماتت القوا باللائمة عليه وتم فصله دون أدنى اعتبار لتضحياته الهائلة في ميدان عمله .
تذكر ايضا حتى اللحظات العاطفية التي كانت تجمعهما مع الفتاة التي أحب ، وكيف كانا يذهبان اليها وكيف كانت تداعب جولساري بتمرير أناملها على وجهه .
هذه المقدمة بمثابة دعوة لقراءة جزء من روائع الأدب السوفييتي القرغيزي الذي تتصدره أعمال الراحل ايتماتوف .
جريدة ليتراتورنايا السوفييتية – موسكو – حزيران 1966
جميعنا يقرأ القصص والروايات من زوايا مختلفة زوايا تكاد احيانا تلامس واقعه .
وكذا كانت هذه القصة فمنذ ان قرأتها قبل اكثر من خمسة عشر عاما اصبحت لها رمزية خاصة لدي . رمزية تكاد تؤطر كثيرا من معاني الغبن والخذلان ، رمزية تشير الى قسوة الحكومات تجاه بعض الأقليات التي يخلص أفرادها في مجال عملهم ثم لا يجدون من هذه الحكومات حينما يتقاعدون سوى الهجر والحرمان ، والسبب في ذلك كله انه في عالمنا الشرقي الكبير تتكاثر شرذمة من البشر على نحو غير مسبوق شرذمة يوكل اليها تقرير مصائر الملايين من البشر قيمتهم المادية تعني الكثير لمداهنيهم لكن قيمتهم المعنوية عند شعوبهم لا تتعدى قيمة الكراسي التي يجلسون عليها بل اقل من ذلك كثيرا .
البروليتارليا مصطلح سياسي كثر تداوله في الحقبة السوفييتية البائدة وتعني الطبقة العاملة في المجتمع الاشتراكي ، لكن هذا المصطلح له مفهوم آخر اقدم من ذلك بكثير ، ففي عصر الدولة الرومانية كان هذا المصطلح يطلق على عينة من الذكور الفحول المنجبين للأطفال الذكور الذين تتم تربيتهم بعد ذلك في معسكرات للجيش كي يكونوا عصب القوة العسكريةالامبريالية للدولة الرومانية فيما بعد ، بشر فحول تماما كالثيران او كباقي الحيوانات الأخرى ، وسواءا اخذنا بهذا المفهوم او ذاك فان دلالته تكفي لارشادنا عن الإستغلال السئ لكثير من الحكومات لبعض الأقليات أو لشعوبها كاملة ، تكون لهم مهمات أساسية في خدمتها وفي حالة انتهاء خدمتهم يتم رميهم كما يرمون الأشياء الضارة دون أدنى اعتبار لانسانيتهم التي يختزلونها فقط لمن يحبون .خلاصة القول ان البروليتاريا لازالت موجودة بيننا ولكن بصور مختلفة .
من هنا تبدأ احداث هذه الرواية .. جولساري ذلك الحصان الرهوان تخور قواه في آخر رحلة مع صاحبه الراعي المسؤول عن تربية الحملان في كولخوز البلده تاناباي باكسوف ، وبعد وقت قليل وفي احدى الطرق النائية ينطرح ذلك الحصان ارضا ويموت ، فيقوم تاناباي بتغطيته والجلوس قربا منه طوال الليل متذكرا حياتهما التي سخراها لخدمة الدولة السوفييتية ، بعد وقت قليل مرتهم عربة وعرضت على تاناباي الصعود معهم ورمي جيفة الحصان بعيدا لكنه رفض بعد أن أبدى رغبته في الجلوس قريبا من جثة الحصان كي يكون قريبا من تذكر كل المآسي والمتاعب والإهانات والمضايقات التي مرت عليه وعلى حصانه ، ثم ماذا ؟ لقد
(نسي الجميع ماعانوه وماتحملوه من متاعب وأخيرا مات هذا الحصان وسأموت أنا مثله دون أن يعلم بنا أحد ( هكذا فكر تاناباي في نفسه
تذكر تاناباي في تلك الليلة كثيرا من الأيام العاصفة التي مرت بهما بدءا من تكليفه من قبل تعاونية البلدة بتربية الخيول ثم الحملان ، ومرورا بتلك اللحظات التي التقى بها بجولساري ، تذكر ايضا كيف عملا معا بتربية الحملان وتذكر ايضا كم كان عملهما شاقا ، في تلك الليالي الباردة المطيرة التي ماتت بها الحملان بسبب التقصير في توفير المواد الأساسية لتربيتها ، وحينما ماتت القوا باللائمة عليه وتم فصله دون أدنى اعتبار لتضحياته الهائلة في ميدان عمله .
تذكر ايضا حتى اللحظات العاطفية التي كانت تجمعهما مع الفتاة التي أحب ، وكيف كانا يذهبان اليها وكيف كانت تداعب جولساري بتمرير أناملها على وجهه .
هذه المقدمة بمثابة دعوة لقراءة جزء من روائع الأدب السوفييتي القرغيزي الذي تتصدره أعمال الراحل ايتماتوف .
October 13, 2021
چنگیز آیتوماتف نویسنده معروف قرقیزستانی در کتاب الوداع گولساری ، اسب یورغه گولساری را محور و ستون کتاب خود قرار داده و به این ترتیب در درجه نخست زندگی مردمان قرقیز ، چه ایلخی یا چه دامدار و سپس زندگی قرقیزها را در شوروی به عنوان جزیی از کل شرح داده و توصیف کرده است .
خطر فاش شدن داستان
تانابای سرجوخه سابق ارتش سرخ ، شخصیت اصلی داستان است ، او که زمانی ذوب شده در آرمان های کمونیسم و مارکسیسم بوده به مرور زمان و با دیدن انبوه بی لیاقتی ها و بی کفایتی ها ، فقر سخت مردم کم کم پرسش هایی در ذهن او ایجاد شده ، او حزب را متهم نمی کند اما کمی از ایمان سخت خود را از دست می دهد .
گولساری از هنگام تولد با تانابای است ، نویسنده به این بهانه خواننده را با خود به دل دشت هابی باز و بی انتها در قرقیزستان برده و او را با زندگی سخت یک ایلخی بان آشنا می کند ، زندگی که به صورت کامل در دشت وبدون هیچ گونه سرپناه و در دل طبیعتی سخت وحشی می گذرد . به مرور رابطه عاطفی بین اسب و ایلخی شکل می گیرد. تانابای گولساری را همانند یک اسب مسابقه تربیت کرده و اسب شهرت بسیار هم برای تانابای و هم برای خود همراه میاورد ، اما حزب اسب او را مصادره می کند و تانابای را این بار مسئول یک دامداری می کند .
تانابای همراه با گله و البته خواننده ای که به لطف توضیحات آیتوماتف قدم به قدم با اوست به مزرعه و آغل خرابه و ویران می رسد در این جاست که با وجود ایمان سخت ، هم به حزب شک می کند و هم به خود .
تانابای که مرد عمل و پرگماتیک است از خود ناامید می شود ، او به این نتیجه رسیده که بدون ابزار و لوازم و امکانات اوحتی توان اصلاح یک آغل و طویله مخروبه را هم ندارد ، دیگر شعارهای حزب هم به نظر تانابای پوچ و بیهوده به نظر می رسد .
در ادامه داستان آیتوماتف زوال هر دو ، اسب و اسب سوار ، گولساری و تانابای را به تصویر کشیده ، از شکوه و عظمت گولساری دیگر چیزی باقی نمانده و او اسب بارکشی شده ، تانابای هم از حزب اخراج شده است .
داستان الوداع گولساری اگرچه ممکن است برای خواننده امروزی جذابیت چندانی نداشته باشد وخواننده بخشهایی از آنرا خسته کننده بداند اما آیتوماتف تصویر بسیار روشنی از زندگی مردمان قرقیز ، چه ایلخی و چه دامدار در شوروی نشان داده ، همین گونه هنر نویسنده در ترسیم رابطه و عشق میان تانابای و گولساری ستودنی ایست .
خطر فاش شدن داستان
تانابای سرجوخه سابق ارتش سرخ ، شخصیت اصلی داستان است ، او که زمانی ذوب شده در آرمان های کمونیسم و مارکسیسم بوده به مرور زمان و با دیدن انبوه بی لیاقتی ها و بی کفایتی ها ، فقر سخت مردم کم کم پرسش هایی در ذهن او ایجاد شده ، او حزب را متهم نمی کند اما کمی از ایمان سخت خود را از دست می دهد .
گولساری از هنگام تولد با تانابای است ، نویسنده به این بهانه خواننده را با خود به دل دشت هابی باز و بی انتها در قرقیزستان برده و او را با زندگی سخت یک ایلخی بان آشنا می کند ، زندگی که به صورت کامل در دشت وبدون هیچ گونه سرپناه و در دل طبیعتی سخت وحشی می گذرد . به مرور رابطه عاطفی بین اسب و ایلخی شکل می گیرد. تانابای گولساری را همانند یک اسب مسابقه تربیت کرده و اسب شهرت بسیار هم برای تانابای و هم برای خود همراه میاورد ، اما حزب اسب او را مصادره می کند و تانابای را این بار مسئول یک دامداری می کند .
تانابای همراه با گله و البته خواننده ای که به لطف توضیحات آیتوماتف قدم به قدم با اوست به مزرعه و آغل خرابه و ویران می رسد در این جاست که با وجود ایمان سخت ، هم به حزب شک می کند و هم به خود .
تانابای که مرد عمل و پرگماتیک است از خود ناامید می شود ، او به این نتیجه رسیده که بدون ابزار و لوازم و امکانات اوحتی توان اصلاح یک آغل و طویله مخروبه را هم ندارد ، دیگر شعارهای حزب هم به نظر تانابای پوچ و بیهوده به نظر می رسد .
در ادامه داستان آیتوماتف زوال هر دو ، اسب و اسب سوار ، گولساری و تانابای را به تصویر کشیده ، از شکوه و عظمت گولساری دیگر چیزی باقی نمانده و او اسب بارکشی شده ، تانابای هم از حزب اخراج شده است .
داستان الوداع گولساری اگرچه ممکن است برای خواننده امروزی جذابیت چندانی نداشته باشد وخواننده بخشهایی از آنرا خسته کننده بداند اما آیتوماتف تصویر بسیار روشنی از زندگی مردمان قرقیز ، چه ایلخی و چه دامدار در شوروی نشان داده ، همین گونه هنر نویسنده در ترسیم رابطه و عشق میان تانابای و گولساری ستودنی ایست .
April 18, 2023
Mein dritter Aitmatov. Auch diesen las ich sehr gerne. Ich habe da einen neuen Hausautor gefunden, zu dem ich in Zeiten der Trostsehnsucht greifen kann.
Ähnlich wie bei einem anderen meiner Literaturtherapeuten, Genazino, scheinen sich die Themen und Motive in Aitmatovs Welt zu wiederholen. Da er diese Motive aber so variationsreich und sprachlich ansprechend umsetzt, ist die Wiederholung vielmehr ein Nachhausekommen als eine Störung.
Tanabai, der einfache Kirgise, der den Aufbau der jungen sozialistischen Sowjetrepublik tatkräftig unterstützte, ist alt geworden. Und so ist sein Pferd, Gülsary, das seinen letzten Pass erklommen hat und sterben wird. So beginnt "Abschied von Gülsary". Aitmatov lässt uns nun teilhaben an den Tagen der Begegnung zwischen den zwei Freunden, als diese jung und ungestüm waren. (Wobei Tanabai die 40 wohl schon gerissen hatte)
Wie immer glüht die Natur im Hintergrund, Eis, Kälte und Wind bringen Tanabai fast um seine Schafsherde, die Inkompetenz der Führungsriege verschärft die katastrophale Lage noch. Der Kot vom Vorjahr bedeckt den Boden, alle Wände sind vernachlässigt, das Dach ist löchrig, es ist eiskalt. Da der Kolchos nur zwei alte Frauen statt 5 starken jungen Leuten schickt, sterben die Lämmer reihenweise. Tanabai, der um jedes Lamm verbissen kämpft, gelangt bald an die Schwelle der Ohnmacht. Alleine diese Szene lohnt die Lektüre. (Alvin wach, später mehr) Wie Aitmatov in der SU veröffentlichen konnte, ist mir ein Rätsel.
Dabei ist es nicht die Ebene der Kritik an den politischen Zuständen (obwohl die stark ist!)
Ähnlich wie bei einem anderen meiner Literaturtherapeuten, Genazino, scheinen sich die Themen und Motive in Aitmatovs Welt zu wiederholen. Da er diese Motive aber so variationsreich und sprachlich ansprechend umsetzt, ist die Wiederholung vielmehr ein Nachhausekommen als eine Störung.
Tanabai, der einfache Kirgise, der den Aufbau der jungen sozialistischen Sowjetrepublik tatkräftig unterstützte, ist alt geworden. Und so ist sein Pferd, Gülsary, das seinen letzten Pass erklommen hat und sterben wird. So beginnt "Abschied von Gülsary". Aitmatov lässt uns nun teilhaben an den Tagen der Begegnung zwischen den zwei Freunden, als diese jung und ungestüm waren. (Wobei Tanabai die 40 wohl schon gerissen hatte)
Wie immer glüht die Natur im Hintergrund, Eis, Kälte und Wind bringen Tanabai fast um seine Schafsherde, die Inkompetenz der Führungsriege verschärft die katastrophale Lage noch. Der Kot vom Vorjahr bedeckt den Boden, alle Wände sind vernachlässigt, das Dach ist löchrig, es ist eiskalt. Da der Kolchos nur zwei alte Frauen statt 5 starken jungen Leuten schickt, sterben die Lämmer reihenweise. Tanabai, der um jedes Lamm verbissen kämpft, gelangt bald an die Schwelle der Ohnmacht. Alleine diese Szene lohnt die Lektüre. (Alvin wach, später mehr) Wie Aitmatov in der SU veröffentlichen konnte, ist mir ein Rätsel.
Dabei ist es nicht die Ebene der Kritik an den politischen Zuständen (obwohl die stark ist!)
January 8, 2019
Her şeyi ile büyüleyiciydi. Bozkır, atlar, doğa, doğar doğmaz ölen kuzular, dürüst insanlar, kötü insanlar...
Not: Aytmatov'un babası 1938 yılında Sovyetler tarafından kurşuna dizilmiştir.
Sosyalizmin çok iyi bir özeti de var.
"Bize kamyon vermiş olmaları çok iyi... Onu kolhozun kamyonu sanmıştık... Sonra onu orduya gerek diye almışlardı bizden."
Not: Aytmatov'un babası 1938 yılında Sovyetler tarafından kurşuna dizilmiştir.
Sosyalizmin çok iyi bir özeti de var.
"Bize kamyon vermiş olmaları çok iyi... Onu kolhozun kamyonu sanmıştık... Sonra onu orduya gerek diye almışlardı bizden."
January 24, 2024
2024-மறுவாசிப்பு
பெரும்பாலும், இளமையில் வாசிக்கையில் மிகுந்த தாக்கத்தை உண்டு பண்ணிய பல படைப்புகள் கால நகர்வினால் ஏற்படும் அனுபவங்களின் குவிப்பினால் மறுவாசிப்பு செய்யும் பொழுது அதன் தீவிர தன்மையை பெரும்பாலும் இழந்து விடுவது உண்டு .என் பதின் பருவத்தில் என் மனதில் நீங்காத ஒரு இடத்தை பிடித்த இந்த புதினத்தை 30 ஆண்டுகளுக்கு பின்னர் மறுவாசிப்பு செய்தால் அதன் பொலிவையும் , மகத்துவதையும் இழந்து விடுமோ என்ற அச்சத்துடன் தான் மறுவாசிப்பு செய்ய அரம்பித்தேன் . ஆனால் , வாசித்து முடித்த பின் , இந்நூல் என் மனதின் பிரதிபலிப்பில் மேலும் மெருகேறி மகத்துவ தன்மை பெற்று இருப்பதை உணர்ந்தேன்.
வாழ்க்கை எனும் சாலையில் எப்படி நாம் எல்லோருமே மரணத்தை நோக்கி நகர்ந்து கொண்டிருக்கிறோமோ, அதுபோலவே , கிர்கிஸ் சோவியத் சோசலிஸ்ட் குடியரசின் ஒரு சிறு கிராமப்புறத்தில் ஒரு கிழவனும் அவனுடைய பழுப்புநிற கிழ குதிரையும் மலைமேல் இருக்கும் தாங்கள் குளிர்கால முகாமை நோக்கி செல்வதாக கதை ஆரம்பிக்கிறது. இது வரை அவர்கள் இருவருமே கடந்துவிட்ட பல கசப்பான மற்றும் இனிமையான கடந்த கால நினைவுகளை அசை போட்டுக்கொண்டே தானாபாய் எனும் அக்கிழவனும் குல்சாரி எனும் குதிரையும் செல்கிறார்கள்.
சோவியத் யூனியனின் இரண்டாம் உலக மகா யுத்ததின் வெற்றிக்கு பின்னர் , உயிரோடு திரும்பி வந்த சில பேரில் தானாபாயும் ஒருவனாக இருக்கிறான் . கிர்கிஸ்தானத்தின் நாடோடி மேய்ப்பர்கள் குழுவை சேர்ந்த அவன் , சோவியத் கூட்டுப்பண்ணை முறையில் குதிரைகளை மேய்க்கும் பணியில் அவன் சொந்த ஊரில் அமர்த்தப்படுகிறான். அங்குதான் குல்சாரி எனும் ஒரு குதிரை குட்டியை சந்திக்கிறான். அவர்களுக்கிடையில் ஒரு வலிமையான பிணைப்பு ஏற்படுகிறது .
இந்த இருவரின் வாழ்க்கையும் எப்படி பிரிக்க முடியாமல் பிண்ணப்படுகிறது என்பதை சொல்லும் ஒரு அழகான புதினம் இது.எல்லா மனித வாழ்க்கையிலும் ஏற்படக்கூடிய காதல் , நட்பு , அன்பு , மகிழ்ச்சி , ப��சம் ,ஏமாற்றம் , விரக்தி , சபலம் , குற்றவுணர்வு , வருத்தம், இழப்பு என்று எல்லாமே தானாபாயின் வாழ்க்கையிலும் ஏற்படுகிறது . இந்த வாழ்க்கை சுழற்ச்சியை குல்சாரியின் துணையோடு எப்படி கடந்து போகிறான் என்பதை மிக அழகாக சொல்லி இருக்கிறார் ஐத்மாத்தவ் .சோவியத் கூட்டுப்பண்ணையின் ஆரம்ப கால குறைபாடுகளையும் அதனால் ஏற்படும் கஷ்டங்களையும் உழைக்கும் வர்க்கத்தினர் கண்ணோட்டத்தில் சொல்லி இருப்பது சிறப்பு. மேலும் . மனிதனுக்கும் விலங்குக்கு இடையில் ஏற்படும் விலக்க முடியாத பிணைப்பையும் , அன்பாயும் இதற்கு மேல் நுணுக்கமாவும் ஆழமாகவும் யாரும் சொல்லிவிட முடியாது.
தமிழில் இந்நூலை அருமையாக மொழிபெயர்ப்பு செய்த திரு.பூ.சோமசுந்தரம் இந்நூலுக்கு வெறும் "குல்சாரி" என்று தலைப்பு சூட்டி இருப்பார். ஆனால் அசல் ருஷ்ய தலைப்பான "Прощай, Гульсары- (Farewell Gulsary ) யின் தமிழாக்கம்- "போய் வா குல்ஸாரி" என்று வைத்திருந்தால் இன்னும் மிக பொருத்தமான தலைப்பாக இருந்திருக்கும் என்று நினைக்கிறேன்.எப்படி 30 ஆண்டுகளுக்கு முன்பு நூலின் கடைசி பக்கத்தை கனத்த இதயத்துடன் மூடினேனோ , அவ்வாறே குல்சாரிக்கு மீண்டும் பிரியாவிடை கொடுத்து மூடினேன் .
ஐத்மாத்தவவின் மற்ற சிறந்த நூல்களாகிய "அன்னை வயல்", ஜமிலியா மற்றும் "முதல் ஆசிரியரை விட இந்நூலுக்கு என் மனதில் ஒரு தனி இடம் எப்பொழுதும் உண்டு.
பெரும்பாலும், இளமையில் வாசிக்கையில் மிகுந்த தாக்கத்தை உண்டு பண்ணிய பல படைப்புகள் கால நகர்வினால் ஏற்படும் அனுபவங்களின் குவிப்பினால் மறுவாசிப்பு செய்யும் பொழுது அதன் தீவிர தன்மையை பெரும்பாலும் இழந்து விடுவது உண்டு .என் பதின் பருவத்தில் என் மனதில் நீங்காத ஒரு இடத்தை பிடித்த இந்த புதினத்தை 30 ஆண்டுகளுக்கு பின்னர் மறுவாசிப்பு செய்தால் அதன் பொலிவையும் , மகத்துவதையும் இழந்து விடுமோ என்ற அச்சத்துடன் தான் மறுவாசிப்பு செய்ய அரம்பித்தேன் . ஆனால் , வாசித்து முடித்த பின் , இந்நூல் என் மனதின் பிரதிபலிப்பில் மேலும் மெருகேறி மகத்துவ தன்மை பெற்று இருப்பதை உணர்ந்தேன்.
வாழ்க்கை எனும் சாலையில் எப்படி நாம் எல்லோருமே மரணத்தை நோக்கி நகர்ந்து கொண்டிருக்கிறோமோ, அதுபோலவே , கிர்கிஸ் சோவியத் சோசலிஸ்ட் குடியரசின் ஒரு சிறு கிராமப்புறத்தில் ஒரு கிழவனும் அவனுடைய பழுப்புநிற கிழ குதிரையும் மலைமேல் இருக்கும் தாங்கள் குளிர்கால முகாமை நோக்கி செல்வதாக கதை ஆரம்பிக்கிறது. இது வரை அவர்கள் இருவருமே கடந்துவிட்ட பல கசப்பான மற்றும் இனிமையான கடந்த கால நினைவுகளை அசை போட்டுக்கொண்டே தானாபாய் எனும் அக்கிழவனும் குல்சாரி எனும் குதிரையும் செல்கிறார்கள்.
சோவியத் யூனியனின் இரண்டாம் உலக மகா யுத்ததின் வெற்றிக்கு பின்னர் , உயிரோடு திரும்பி வந்த சில பேரில் தானாபாயும் ஒருவனாக இருக்கிறான் . கிர்கிஸ்தானத்தின் நாடோடி மேய்ப்பர்கள் குழுவை சேர்ந்த அவன் , சோவியத் கூட்டுப்பண்ணை முறையில் குதிரைகளை மேய்க்கும் பணியில் அவன் சொந்த ஊரில் அமர்த்தப்படுகிறான். அங்குதான் குல்சாரி எனும் ஒரு குதிரை குட்டியை சந்திக்கிறான். அவர்களுக்கிடையில் ஒரு வலிமையான பிணைப்பு ஏற்படுகிறது .
இந்த இருவரின் வாழ்க்கையும் எப்படி பிரிக்க முடியாமல் பிண்ணப்படுகிறது என்பதை சொல்லும் ஒரு அழகான புதினம் இது.எல்லா மனித வாழ்க்கையிலும் ஏற்படக்கூடிய காதல் , நட்பு , அன்பு , மகிழ்ச்சி , ப��சம் ,ஏமாற்றம் , விரக்தி , சபலம் , குற்றவுணர்வு , வருத்தம், இழப்பு என்று எல்லாமே தானாபாயின் வாழ்க்கையிலும் ஏற்படுகிறது . இந்த வாழ்க்கை சுழற்ச்சியை குல்சாரியின் துணையோடு எப்படி கடந்து போகிறான் என்பதை மிக அழகாக சொல்லி இருக்கிறார் ஐத்மாத்தவ் .சோவியத் கூட்டுப்பண்ணையின் ஆரம்ப கால குறைபாடுகளையும் அதனால் ஏற்படும் கஷ்டங்களையும் உழைக்கும் வர்க்கத்தினர் கண்ணோட்டத்தில் சொல்லி இருப்பது சிறப்பு. மேலும் . மனிதனுக்கும் விலங்குக்கு இடையில் ஏற்படும் விலக்க முடியாத பிணைப்பையும் , அன்பாயும் இதற்கு மேல் நுணுக்கமாவும் ஆழமாகவும் யாரும் சொல்லிவிட முடியாது.
தமிழில் இந்நூலை அருமையாக மொழிபெயர்ப்பு செய்த திரு.பூ.சோமசுந்தரம் இந்நூலுக்கு வெறும் "குல்சாரி" என்று தலைப்பு சூட்டி இருப்பார். ஆனால் அசல் ருஷ்ய தலைப்பான "Прощай, Гульсары- (Farewell Gulsary ) யின் தமிழாக்கம்- "போய் வா குல்ஸாரி" என்று வைத்திருந்தால் இன்னும் மிக பொருத்தமான தலைப்பாக இருந்திருக்கும் என்று நினைக்கிறேன்.எப்படி 30 ஆண்டுகளுக்கு முன்பு நூலின் கடைசி பக்கத்தை கனத்த இதயத்துடன் மூடினேனோ , அவ்வாறே குல்சாரிக்கு மீண்டும் பிரியாவிடை கொடுத்து மூடினேன் .
ஐத்மாத்தவவின் மற்ற சிறந்த நூல்களாகிய "அன்னை வயல்", ஜமிலியா மற்றும் "முதல் ஆசிரியரை விட இந்நூலுக்கு என் மனதில் ஒரு தனி இடம் எப்பொழுதும் உண்டு.
August 3, 2021
تبدأ قصة وداعاً يا غولساري بمشهد يظهر فيه إنسان هرم وحصان هرم في طريق عودتهما من قرية الكساندروفكا وقد بلغ التعب والاجهاد بالحصان حداً لم يستطع بعده إكمال المسير فيخر على الأرض ليلفظ أنفاسه الأخيرة بينما صاحبه الشيخ تاناباي يجلس طوال الليل بجنبه يفكر بحياته التي رافقه فيها هذا الحصان
November 28, 2024
"التفت بكل الألم والحزن إلى السنوات الماضية، التي عاشها في حياته، فانبعثت حية بكل أبعادها الثلاثة أمام ناظره."
"وهكذا سار الكهلان بهدوء، إنسان عجوز، وحصان كهل."
"وهكذا سار الكهلان بهدوء، إنسان عجوز، وحصان كهل."
July 26, 2021
শেষ বেলায় স্তেপের পাহাড়ী রাস্তায় স্থির হয়ে আছে দুই বুড়ো; একজন মানুষ আর একটি ঘোড়া। গুলসারি: কিরগিজ ভাষায় সোনালী রঙের ঝুমকো ফুল; এক ধরনের ফুল হলেও এখানে সে দিন যাপনের পরে রিক্ততায় মোড়া বুড়ো তানাবাই বাকাসভের বুড়ো ঘোড়া। তানাবাই এসেছিলেন ছেলের কাছে কিন্তু ছেলের বউয়ের কথা শুনে সেখানে টিকতে না পেরে রওনা হন নিজের বাড়ির দিকে। কিন্তু এই অবেলায় স্তেপের কনকনে শীতে তানাবাই লক্ষ্য করলেন গুলসারির হাতে আর খুব বেশি সময় নেই! সেই দৌড়বাজ গুলসারির সময় আজ শেষের পথে, সাথে হয়তো নিজেরও! তার মনে পড়লো সেই আগেকার দৌড়বাজ গুলসারির কথা।
এখানে বইটির ডেস্ক্রিপশন বক্সে লেখা আছে, "গুলসারি নামের ঘোড়াটি জীবনের স্বাভাবিকত্বের প্রতীক, তানাবাই বিপ্লবাকাঙ্ক্ষার প্রতিনিধি। সোভিয়েত বিপ্লবের চেতনা একসময় আমলাতন্ত্রের গোলকধাঁধায় কীভাবে হারিয়ে গেলো, তারই ছবি এঁকেছেন চিঙ্গিজ আইৎমাতভ ।" ঠিক তাই-ই, যেমনটা দেখা যায় এখন- আমলাতন্ত্র, গণতন্ত্র, অমুকতমুকতন্ত্রের চাপে কিভাবে পিষ্ট হচ্ছে প্রান্তিক জনগোষ্ঠী! এই গুলসারি তারই প্রতীক।
গুডরিডসে এসে খোঁজ পেয়েছিলাম রাশান বই পাহাড় ও স্তেপের আখ্যান বইয়ের। এতে আছে চিঙ্গিজ আইৎমাতভের জামিলা, প্রথম শিক্ষক আর বিদায় গুলসারি। একে একে তিনটি পড়া হলো। চমৎকার লেগেছে চিঙ্গিজ আইৎমাতভের উপস্থাপনা, অনুবাদগুলোও সুখপাঠ্য।
~২৬ জুলাই, ২০২১
"আমরা সবাই ওই রকম। পরস্পরের কথা ভাবি জীবনের একেবারে শেষ দিকে, যখন কেউ গুরুতর রোগশয্যায় পড়ে অথবা মারা যায়। তখনই আমাদের কাছে হঠাৎ পরিষ্কার হয়ে ওঠে কাকে আমরা হারালাম, কেমন সে ছিল, কত ভাল ছিল, কী কী কাজ সে করেছে। কিন্তু একটা অবোলা জীবের কথা কী বলার আছে?"স্লাইস অফ লাইফ জনরাটা আমার কাছে বেশ লাগে তাই সবেতেই এসব খুঁজে বেড়াই। তবে গুলসারি শুধু স্লাইস নয় খোদ তানাবাই আর গুলসারি নামক ঘোড়াটির স্লাইসেস অফ লাইফের মধ্যে পড়বে কিংবা আরও বেশি কিছু...
এখানে বইটির ডেস্ক্রিপশন বক্সে লেখা আছে, "গুলসারি নামের ঘোড়াটি জীবনের স্বাভাবিকত্বের প্রতীক, তানাবাই বিপ্লবাকাঙ্ক্ষার প্রতিনিধি। সোভিয়েত বিপ্লবের চেতনা একসময় আমলাতন্ত্রের গোলকধাঁধায় কীভাবে হারিয়ে গেলো, তারই ছবি এঁকেছেন চিঙ্গিজ আইৎমাতভ ।" ঠিক তাই-ই, যেমনটা দেখা যায় এখন- আমলাতন্ত্র, গণতন্ত্র, অমুকতমুকতন্ত্রের চাপে কিভাবে পিষ্ট হচ্ছে প্রান্তিক জনগোষ্ঠী! এই গুলসারি তারই প্রতীক।
গুডরিডসে এসে খোঁজ পেয়েছিলাম রাশান বই পাহাড় ও স্তেপের আখ্যান বইয়ের। এতে আছে চিঙ্গিজ আইৎমাতভের জামিলা, প্রথম শিক্ষক আর বিদায় গুলসারি। একে একে তিনটি পড়া হলো। চমৎকার লেগেছে চিঙ্গিজ আইৎমাতভের উপস্থাপনা, অনুবাদগুলোও সুখপাঠ্য।
~২৬ জুলাই, ২০২১
February 8, 2018
Sadece Tanabay ve Gülsarı’nın öyküsü değil bu..Aytmatov yine büyük ümitleri,ardından gelen hayalkırıklıklarını,dostlukları ve vefayı da anlatıyor.Her kitabıyla yazarın etkisini daha çok hissediyorum,basit görünen şeyleri koyu bir derinlikle anlatmasına hayranlık duyuyorum.
March 18, 2019
Bir yılkıda yolları kesişen bir tay ve adamın öyküsü, bugüne kadar okuduğum en güzel kitaplardan birisi.
Adam ve tay ilk karşılaştıklarında ikisi de hayat doludur, sonra birlikte büyürler, oradan oraya savrulup kocarlar. Güzel zamanlarda adam kolhozun en çalışkanı, at ise bozkırın en hızlısıydı. Geçen yıllarda Tanabay üstlendiği her görevi canla başla yaparken, kocadıkça inandığı her şeyin gözlerinin önünde çöktüğüne tanıklık eder, yolları son bir defa daha kesiştiğinde kendisi artık dışlanmış bir aksakal, ünlü yorga(rahvan) at ise arabaya koşulu haldedir.
Aytmatov'un çok güçlü ve usta bir anlatımı var. Adam, at ve devrimin hikayesini birbiri ile iç içe geçirerek öyle bir anlatıyor ki insan allak bullak oluyor, bunu yaparken de okuyucuyu öykünün içinde yaşatıyor. Okurken bazen Tanabay ile yeni doğan kuzuları kucaklayıp çaresizlik içinde oradan oraya koştum, bazen de Gülsarı'nın üzerinde rüzgar saçlarımda, tırnaklarım oğlakta at koşturdum, yeri geldi Caydar'ın kopuzunun sesleri kulağımda bozkırı seyrettim ve de yeri geldi kendimi Gülsarı'nın yerine koyup çayırda, yılkıda kısrakların peşinde gezdim.
En sonda yine diğer kitaplarında olduğu gibi ana öykü ile paralel seyreden eski bir söylenceyi, Karagül söylencesi, ana öyküye bağlayarak bitiriyor.
Benim için unutulmaz bir kitaptı.
Taypalma yorga Gülsarı, hoşçakal.
Adam ve tay ilk karşılaştıklarında ikisi de hayat doludur, sonra birlikte büyürler, oradan oraya savrulup kocarlar. Güzel zamanlarda adam kolhozun en çalışkanı, at ise bozkırın en hızlısıydı. Geçen yıllarda Tanabay üstlendiği her görevi canla başla yaparken, kocadıkça inandığı her şeyin gözlerinin önünde çöktüğüne tanıklık eder, yolları son bir defa daha kesiştiğinde kendisi artık dışlanmış bir aksakal, ünlü yorga(rahvan) at ise arabaya koşulu haldedir.
Aytmatov'un çok güçlü ve usta bir anlatımı var. Adam, at ve devrimin hikayesini birbiri ile iç içe geçirerek öyle bir anlatıyor ki insan allak bullak oluyor, bunu yaparken de okuyucuyu öykünün içinde yaşatıyor. Okurken bazen Tanabay ile yeni doğan kuzuları kucaklayıp çaresizlik içinde oradan oraya koştum, bazen de Gülsarı'nın üzerinde rüzgar saçlarımda, tırnaklarım oğlakta at koşturdum, yeri geldi Caydar'ın kopuzunun sesleri kulağımda bozkırı seyrettim ve de yeri geldi kendimi Gülsarı'nın yerine koyup çayırda, yılkıda kısrakların peşinde gezdim.
En sonda yine diğer kitaplarında olduğu gibi ana öykü ile paralel seyreden eski bir söylenceyi, Karagül söylencesi, ana öyküye bağlayarak bitiriyor.
Benim için unutulmaz bir kitaptı.
Taypalma yorga Gülsarı, hoşçakal.
June 15, 2017
এই বই দেখেই ক্লাশের একগাদা যুবা সমস্বরে কয়ে বসলো, এইটার প্রচ্ছদ ত প্রিজমায় করা!
প্রিজমাও হয়ত গল্পে উঠে আসবে, এ বইয়ে উঠে এসেছে ঘোড়া আর কমুনিজম যেমন।
কিরগিজ এই লেখককে মোটের উপর ভালোই লেগেছে। গল্পটা বেশ, সাজিয়েছেও ভালো। গণতন্ত্রের দেউলেপনার উদাহরণ যেমন বাংলাদেশ একটা, কমুনিজমের ব্যর্থতাগুলি তেমন হয়ত রুশদেশের এই সহচরদের দেখলে বোঝা যায়। জানি না, এত সহজে ত আসলে বলে দেয়া যায় না, বুঝি এইটুকুন। তবুও, বলে ফেলি।
চরিত্রেরা ঐভাবে হয়ত দাঁড়ায় নাই, এক বাকাসভ সাহেব আর দুই গুলসারী বাদে, কিন্তু বইটাও ত ছোটো, মোটে এট্টুক। আমি একটা ওয়েবসাইট দেখলাম, পুরা বই তুলে দিছে ইংরেজিতে। আমি অবশ্য বইয়ের দৈর্ঘ্যের চেয়েও দ্রুত পড়ে ফেলেছি। টানা ষাট পাতা পড়েছি আজকে এক ক্লাশে বসে, এতটা একনাগাড়ে পড়ার কথা ভাবলেই ত মাথা ধরে আসে।
আর তাছাড়া বই পড়লে, ছবি দেখলে, কান্না ডুকরে আসা আমার মজ্জাগত হয়ে আছে। এই বইয়েই ত, একজন মরতেই ...।
অরুণ সোমের অনুবাদেরেও আমি মোটের উপর মন্দ বলবো না। রুশ বই বাংলা করবার ভাষাটা একটা স্বতন্ত্র আলাদা ঢং-এর ভাষা মনে হয়, অনেকেই একমত হবেন হয়ত। এই অনুবাদও সে গোছের।
ভাবি, এই বইয়ের গল্পের সমসময়েই ত বোধহয় চেক ও শ্লোভাকিয়া দখল হয়, ভারসাভ চুক্তির দেশেদের হাতে। জানি, এভাবে বলে দেয়া যায় না, এত সহজে, আরো পড়াটা ভাবাটা জানাটা জরুরী। তবুও, বলে ফেলি।
দীপ্তি দিয়েছিলো পড়তে। ধন্যবাদ পাবে।
প্রিজমাও হয়ত গল্পে উঠে আসবে, এ বইয়ে উঠে এসেছে ঘোড়া আর কমুনিজম যেমন।
কিরগিজ এই লেখককে মোটের উপর ভালোই লেগেছে। গল্পটা বেশ, সাজিয়েছেও ভালো। গণতন্ত্রের দেউলেপনার উদাহরণ যেমন বাংলাদেশ একটা, কমুনিজমের ব্যর্থতাগুলি তেমন হয়ত রুশদেশের এই সহচরদের দেখলে বোঝা যায়। জানি না, এত সহজে ত আসলে বলে দেয়া যায় না, বুঝি এইটুকুন। তবুও, বলে ফেলি।
চরিত্রেরা ঐভাবে হয়ত দাঁড়ায় নাই, এক বাকাসভ সাহেব আর দুই গুলসারী বাদে, কিন্তু বইটাও ত ছোটো, মোটে এট্টুক। আমি একটা ওয়েবসাইট দেখলাম, পুরা বই তুলে দিছে ইংরেজিতে। আমি অবশ্য বইয়ের দৈর্ঘ্যের চেয়েও দ্রুত পড়ে ফেলেছি। টানা ষাট পাতা পড়েছি আজকে এক ক্লাশে বসে, এতটা একনাগাড়ে পড়ার কথা ভাবলেই ত মাথা ধরে আসে।
আর তাছাড়া বই পড়লে, ছবি দেখলে, কান্না ডুকরে আসা আমার মজ্জাগত হয়ে আছে। এই বইয়েই ত, একজন মরতেই ...।
অরুণ সোমের অনুবাদেরেও আমি মোটের উপর মন্দ বলবো না। রুশ বই বাংলা করবার ভাষাটা একটা স্বতন্ত্র আলাদা ঢং-এর ভাষা মনে হয়, অনেকেই একমত হবেন হয়ত। এই অনুবাদও সে গোছের।
ভাবি, এই বইয়ের গল্পের সমসময়েই ত বোধহয় চেক ও শ্লোভাকিয়া দখল হয়, ভারসাভ চুক্তির দেশেদের হাতে। জানি, এভাবে বলে দেয়া যায় না, এত সহজে, আরো পড়াটা ভাবাটা জানাটা জরুরী। তবুও, বলে ফেলি।
দীপ্তি দিয়েছিলো পড়তে। ধন্যবাদ পাবে।
April 27, 2012
سأقتبس ما فالته الجريدة الأدبية عن قصة وداعا يا غولساري
لأني اعجز عن ان اصيغ مشاعري بكلماتي الخاصة
" إن آيتماتوف لقادر على تحويل نثر الحياة اإلى لآلىء الشعر"
لأني اعجز عن ان اصيغ مشاعري بكلماتي الخاصة
" إن آيتماتوف لقادر على تحويل نثر الحياة اإلى لآلىء الشعر"
October 28, 2021
The author offers us a wonderful journey on the steppe through a story related to a horse. This horse belongs to a strict communist who during the Soviet era tried passionately to enforce the party's orders to organize livestock in the area. This policy, however, does nothing but threaten the way of life of its people, try to change it and adapt it to a modern way of life that completely rejects the past. Of course, there is some form of resistance, a realization that these commands given from afar are unenforceable, a nostalgia for a lost world and a pride for this culture but in the end, it all seems doomed, or not?
The horse of the story symbolizes this transition. Wild and dynamic, proud and independent, it refuses to compromise and tolerates any attempt by people to bring it to their own measures but unfortunately in the face of what is coming it is very weak and in the end, can only have the position they leave to it. So the farewell to this horse becomes the quiet farewell to an entire way of life, in a book that talks about all of this accurately but without a strong tone, conveying to us a bitterness through a wonderful restrained lyricism. A beautiful book.
Ένα υπέροχο ταξίδι στην στέπα μας προσφέρει ο συγγραφέας μέσα από μία ιστορία που σχετίζεται με ένα άλογο. Αυτό το άλογο ανήκει σε έναν αυστηρό κομμουνιστή που την εποχή της Σοβιετικής Ένωσης προσπαθεί να επιβάλει με πάθος τις εντολές του κόμματος για την οργάνωση της κτηνοτροφίας στην περιοχή. Αυτή η πολιτική, όμως, δεν κάνει τίποτα άλλο από το να απειλεί τον τρόπο ζωής του λαού του, να προσπαθεί να τον μεταβάλλει και να τον προσαρμόσει σε έναν σύγχρονο τρόπο ζωής που απορρίπτει πλήρως το παρελθόν. Φυσικά υπάρχει κάποιας μορφής αντίσταση, μία διαπίστωση ότι αυτές οι εντολές που δίνονται από μακριά είναι ανεφάρμοστες, μία νοσταλγία για έναν κόσμο που χάνεται και μία υπερηφάνεια για αυτόν τον πολιτισμό αλλά στο τέλος φαίνεται ότι όλα είναι καταδικασμένα, ή μήπως όχι;
Το άλογό της ιστορίας συμβολίζει αυτήν την μετάβαση. Άγριο και δυναμικό, υπερήφανο και ανεξάρτητο, αρνείται να συμβιβαστεί και να ανεχτεί κάθε προσπάθεια να το φέρουν οι άνθρωποι στα δικά τους μέτρα αλλά δυστυχώς μπροστά σε αυτό που έρχεται είναι πολύ αδύναμο και στο τέλος μπορεί να έχει μόνο τη θέση που του αφήνουν. Έτσι ο αποχαιρετισμός σε αυτό το άλογο γίνεται ο ήσυχος αποχαιρετισμός σε έναν ολόκληρο τρόπο ζωής, σε ένα βιβλίο που μιλάει για όλα αυτά με ακρίβεια, χωρίς έντονο τόνο, μεταφέροντας μας μία πικρία μέσω ενός υπέροχου συγκρατημένου λυρισμού. Ένα πανέμορφο βιβλίο.
The horse of the story symbolizes this transition. Wild and dynamic, proud and independent, it refuses to compromise and tolerates any attempt by people to bring it to their own measures but unfortunately in the face of what is coming it is very weak and in the end, can only have the position they leave to it. So the farewell to this horse becomes the quiet farewell to an entire way of life, in a book that talks about all of this accurately but without a strong tone, conveying to us a bitterness through a wonderful restrained lyricism. A beautiful book.
Ένα υπέροχο ταξίδι στην στέπα μας προσφέρει ο συγγραφέας μέσα από μία ιστορία που σχετίζεται με ένα άλογο. Αυτό το άλογο ανήκει σε έναν αυστηρό κομμουνιστή που την εποχή της Σοβιετικής Ένωσης προσπαθεί να επιβάλει με πάθος τις εντολές του κόμματος για την οργάνωση της κτηνοτροφίας στην περιοχή. Αυτή η πολιτική, όμως, δεν κάνει τίποτα άλλο από το να απειλεί τον τρόπο ζωής του λαού του, να προσπαθεί να τον μεταβάλλει και να τον προσαρμόσει σε έναν σύγχρονο τρόπο ζωής που απορρίπτει πλήρως το παρελθόν. Φυσικά υπάρχει κάποιας μορφής αντίσταση, μία διαπίστωση ότι αυτές οι εντολές που δίνονται από μακριά είναι ανεφάρμοστες, μία νοσταλγία για έναν κόσμο που χάνεται και μία υπερηφάνεια για αυτόν τον πολιτισμό αλλά στο τέλος φαίνεται ότι όλα είναι καταδικασμένα, ή μήπως όχι;
Το άλογό της ιστορίας συμβολίζει αυτήν την μετάβαση. Άγριο και δυναμικό, υπερήφανο και ανεξάρτητο, αρνείται να συμβιβαστεί και να ανεχτεί κάθε προσπάθεια να το φέρουν οι άνθρωποι στα δικά τους μέτρα αλλά δυστυχώς μπροστά σε αυτό που έρχεται είναι πολύ αδύναμο και στο τέλος μπορεί να έχει μόνο τη θέση που του αφήνουν. Έτσι ο αποχαιρετισμός σε αυτό το άλογο γίνεται ο ήσυχος αποχαιρετισμός σε έναν ολόκληρο τρόπο ζωής, σε ένα βιβλίο που μιλάει για όλα αυτά με ακρίβεια, χωρίς έντονο τόνο, μεταφέροντας μας μία πικρία μέσω ενός υπέροχου συγκρατημένου λυρισμού. Ένα πανέμορφο βιβλίο.
December 30, 2020
A romantic glimpse of the highlands of Kyrgyzstan with an implication of resistance to traditional society. Tanabai recalls happier days when he was a returned war hero, successful livestock keeper and proud new owner of magnificent stallion Gul'sary. When the horse wins a race, however, the party’s new regional chief decides Gul'sary must be his. Filled with immense nostalgia and a vivid description of the mountains and the steppes, I must have fallen for the subtle beauty Aitmatov creates with his words, of his beautiful country.
July 18, 2025
Ich hatte anfangs mit dieser Geschichte so meine Probleme - eher ein "me-Problem" als ein Problem des Buchs. Wenn man als moderner Pferdemensch, der sein Pferd eher mit Wattebäuschen als mit der Reitgerte traktiert, diese Geschichte liest, dann stülpen sich gerade zu Anfang die Zehennägel nach innen. Der titelgebende Gülsary hat es nämlich, obwohl von einem Herrn geliebt, nicht leicht. Er wird mit der Peitsche den Berg hinaufgetrieben, stundenlang am Gebiss angebunden vor der Kneipe stehen gelassen, manchmal vergisst man auch, ihn zu füttern. Liest sich aus westlicher Sicht schwer ... man muss sich natürlich vergegenwärtigen, dass in dieser Welt und zu dieser Zeit nicht nur die Tiere ein schweres Leben führen. Auch den Menschen wird viel abverlangt. (Die Lämmersaison hinten im Roman - mehr sage ich nicht.)
Aber je länger dieser Roman dauerte, je mehr das eigentliche Projekt sichtbar wurde, desto mehr war ich an Bord. Denn es geht nicht nur um das Sterben des geliebten Pferds. Es geht auch um das Sterben der mit dem Pferd verbundenen Lebensweise, die im 20. Jh. vor sich gegangen ist. Es geht um Fortschritt und was der mit Menschen macht. Und um den Sozialismus natürlich und welche Träume er eben nicht erfüllt.
Alles in allem dann doch gut!
Aber je länger dieser Roman dauerte, je mehr das eigentliche Projekt sichtbar wurde, desto mehr war ich an Bord. Denn es geht nicht nur um das Sterben des geliebten Pferds. Es geht auch um das Sterben der mit dem Pferd verbundenen Lebensweise, die im 20. Jh. vor sich gegangen ist. Es geht um Fortschritt und was der mit Menschen macht. Und um den Sozialismus natürlich und welche Träume er eben nicht erfüllt.
Alles in allem dann doch gut!
May 1, 2019
Such a beautiful book. Full of true sentiment and no fake emotions. I really could feel the pain and sorrow Tanabai (the main character) was going through. I would definitely recommend you to read this one!
February 20, 2020
Poor Gyulsary, The Stallion.
Poor Tanabai Bakasov, The Shepherd.
Poor Choro Saiakov, The devoted Communist.
This beautiful novel revolves around love, devotion and friendship between these three individuals. Tanabai Bakasov war veteran and devoted Communist party worker assigned to herd horses and sheep. This is how he discoveres the stallion Gyulsary. He raises him, just like party and his educated and intellectual friend Choro Siaiakov raised him to become energetic party worker.
Gyulsary accompanies his master in his prime days and wheel of fate spins hard on three of them.
It's unforgettable novella about faithfulness with personal relationships and political ideologies. It's very hard to read something by Aitmatov without heartaches. One of most loved writers ever lived. I might be biggest fan of him in my entire country.
Poor Tanabai Bakasov, The Shepherd.
Poor Choro Saiakov, The devoted Communist.
This beautiful novel revolves around love, devotion and friendship between these three individuals. Tanabai Bakasov war veteran and devoted Communist party worker assigned to herd horses and sheep. This is how he discoveres the stallion Gyulsary. He raises him, just like party and his educated and intellectual friend Choro Siaiakov raised him to become energetic party worker.
Gyulsary accompanies his master in his prime days and wheel of fate spins hard on three of them.
It's unforgettable novella about faithfulness with personal relationships and political ideologies. It's very hard to read something by Aitmatov without heartaches. One of most loved writers ever lived. I might be biggest fan of him in my entire country.
September 5, 2025
"Gökyüzünde sıra sıra uçuşan kazların kanat çırpışına kendi kanatlarının gücü yetmediği için geride kalıp tek başına donarak ölen kaz gibi ölmek istemiyorum, kanat çırparken ölmek istiyorum. Bir yuvadan uçup gideceğim zaman, o yuvayı benimle paylaşanlar üzerimde cıvıl cıvıl uçuşsunlar, işte benim armanım bu..."
Elveda Gülsarı, sadece bir atın ve sahibinin hikayesi değil; aynı zamanda bir dönemin ve toplumun portresi.
February 4, 2016
bilirsiz necədir? Başqa vaxt olsaydı mən indi ayrı cümlələrin altından xətt çəkərdim. Tamam ayrı şeylər düşünərdim.
Heç sevmədim bu böyüməyi.
Heç sevmədim bu böyüməyi.
September 11, 2022
وداعاً يا غولساري رواية في الأدب القرغيزي..تحكي عن تانباي الذي يعمل مروضاً و راعياً للخيول في الكولخوز في قريته الصغيرة.
غولساري الحصان الذي أشتُهر في القرية و الكولخوز بسرعته و رشاقته و عدوه كالريح في السباقات مما جعل الجميع يطمح و يطمع به.
تانباي صاحب غولساري و خيّاله الوفيّ الذي لم يتركه في آخر لحظات حياته و هو يحتضر و يلفظ أنفاسه الأخيرة عندما تخلّى عنه الجميع بعد أن كبِر و هرِم و فقد قوته و قدرته على العدو كما البرق..
الرواية عبارة عن مشهد إحتضار غولساري في منتصف الطريق مع صاحبه تانباي حيث يسترجع تانباي ذكرياته مع غولساري و مشاهد من حياته و هو بجانبه في السراء و الضراء.
عمل مميز جميل، مؤثر جداً و أجمل مافيه حقيقةً علاقة تانباي بغولساري.تلك المحبة العارمة التي جمعت حصان و خيّاله الذي سيرافقه على مدار حياته شاباً و عجوزاً ..علاقة وفاء و إخلاص قلّ نظيرها في زمننا الحاضر .
هذهِ الرواية عن المحبة و الوفاء و الإخلاص ،الفقر و الحياة القاسية الصعبة في سبيل الحصول على لقمة العيش الشريفة..
رواية على الرغم من بساطتها و قلة أحداثها و رتابة أجوائها في مواضع كثيرة إلا أنها جميلة .
أحببت وصف الكاتب لعلاقة تانباي بغولساري ،
الترجمة لم تكُن موفقة جداً لا أنصح بها ، و أنا شخصياً كنت أريد أن اقتني طبعة الفارابي لكنني لم أجدها.
عمل آخّاذ رغم كلّ شيء.
غولساري الحصان الذي أشتُهر في القرية و الكولخوز بسرعته و رشاقته و عدوه كالريح في السباقات مما جعل الجميع يطمح و يطمع به.
تانباي صاحب غولساري و خيّاله الوفيّ الذي لم يتركه في آخر لحظات حياته و هو يحتضر و يلفظ أنفاسه الأخيرة عندما تخلّى عنه الجميع بعد أن كبِر و هرِم و فقد قوته و قدرته على العدو كما البرق..
الرواية عبارة عن مشهد إحتضار غولساري في منتصف الطريق مع صاحبه تانباي حيث يسترجع تانباي ذكرياته مع غولساري و مشاهد من حياته و هو بجانبه في السراء و الضراء.
عمل مميز جميل، مؤثر جداً و أجمل مافيه حقيقةً علاقة تانباي بغولساري.تلك المحبة العارمة التي جمعت حصان و خيّاله الذي سيرافقه على مدار حياته شاباً و عجوزاً ..علاقة وفاء و إخلاص قلّ نظيرها في زمننا الحاضر .
هذهِ الرواية عن المحبة و الوفاء و الإخلاص ،الفقر و الحياة القاسية الصعبة في سبيل الحصول على لقمة العيش الشريفة..
رواية على الرغم من بساطتها و قلة أحداثها و رتابة أجوائها في مواضع كثيرة إلا أنها جميلة .
أحببت وصف الكاتب لعلاقة تانباي بغولساري ،
الترجمة لم تكُن موفقة جداً لا أنصح بها ، و أنا شخصياً كنت أريد أن اقتني طبعة الفارابي لكنني لم أجدها.
عمل آخّاذ رغم كلّ شيء.
January 22, 2019
این کتاب شامل دو داستانه، داستان اول :نخستین آموزگار(داستان معلمی جوان در دوران لنین و سختی هایی که در راه ساخت مدرسه و آموزش کودکان در روستا متحمل میشه) و دوم الوداع گل ساری(داستان کارگری به نام تاناکه و اسبش که درخلال این رابطه شما با داستان زندگی تاناکه پیش میروید)، خوشحالم که با این نویسنده آشنا شدم، و امیدوارم کتابهای دیگه اش رو پیدا کنم، قلم ساده و زیبایی داره و داستانها ش پر از زندگی و انسانیت.
May 18, 2013
Thảo nguyên bao la rộng lớn, cánh đồng ruộng lúa mênh mang, vậy mà sao ngột ngạt đến thế?
Tôi chỉ muốn cầm súng dậy mà bắn, bắn chết hết lũ thối tha ấy. Ngột ngạt quá, không thở được. Bất lực quá, không chống chọi được. Buông tay ư? Hay đứng dậy mà chiến đấu để rồi mà bị chết đứng?
Tôi chỉ muốn cầm súng dậy mà bắn, bắn chết hết lũ thối tha ấy. Ngột ngạt quá, không thở được. Bất lực quá, không chống chọi được. Buông tay ư? Hay đứng dậy mà chiến đấu để rồi mà bị chết đứng?
Read
November 28, 2020تجعلك هذه الرواية تركض متتبعاً غولساري في الجبال التي تغطيها الثلوج و تتناوب عليها الفصول و الأيام. الوصف الرقيق جداًجداً في هذه الرواية يرسخ مشاهدها في الذاكرة فلا يمكن
نسيانها بسهولة.
كأنها روايةٌ انبثقت من قصيدة.
نسيانها بسهولة.
كأنها روايةٌ انبثقت من قصيدة.
July 24, 2025
Մնաս բարով Գուլսարի
Թվ��յին տարբերակ
https://online.fliphtml5.com/nfycf/byor/
Թվ��յին տարբերակ
https://online.fliphtml5.com/nfycf/byor/
June 14, 2017
Nhịp nhàng và uyển chuyển
Lúc mạnh mẽ, lúc trầm lặng
Cảm giác như đọc Nguyễn Khải
Có lẽ các bạn trẻ thời nay ít đọc những quyển như thế này
Lúc mạnh mẽ, lúc trầm lặng
Cảm giác như đọc Nguyễn Khải
Có lẽ các bạn trẻ thời nay ít đọc những quyển như thế này
November 29, 2018
I teared up reading this book, and I haven't been touched this deeply by a novel in a looong time. Adding it to my special shelf.
August 19, 2019
Elveda Gülsarı, elveda... Harika! Yeryüzünden iyiki bir Cengiz Aytmatov geçmiş! Bu kadar güzel bir anlatım ...
April 4, 2022
روایتِ مردِ پیر و اسبِ پیر.
«گلساری، من همیشه تُرا به یاد خواهم داشت.»
«گلساری، من همیشه تُرا به یاد خواهم داشت.»
June 25, 2021
Non so bene perché abbia preso questo libro nel negozietto dell'usato di fiducia. Sicuramente perché l'autore era kirghiso e cittadino sovietico e di un un autore kirghiso vissuto nell'URSS non ho mai letto nulla. Considerando il mio totale disinteresse per film e libri che abbiano a che fare coi cavalli, non riesco a trovare altre motivazioni, tant'è che ho deciso di attenermi ai giudizi di Goodreads e dare due stelline perché, alla fine, per me questo libro was just ok.
Il Gul'sary che dà il titolo al libro è un cavallo, un sauro ambiante, ovvero un cavallo dal manto rossastro/giallastro che ha la particolarità di muovere in simultanea la zampa anteriore e quella posteriore dello stesso lato. Ne è il protagonista e, al tempo stesso non lo è: al centro del libro, infatti, più che le vicende del cavallo, ci sono quelle del suo padrone Tanabaj, ambientate nella realtà rurale kirghisa sovietica. Tanabaj e Gul'sary si lasciano e si ritrovano per anni e la storia si articola su due diversi livelli temporali, raccontandoci l'inizio e la fine di questa lunga amicizia tra uomo e cavallo. Entrambi, negli anni, vivranno situazioni spiacevoli in cui saranno costretti a sacrificare loro stessi per volontà degli uomini.
Il contesto storico è, per me, la parte più interessante di tutto il libro (che ha la fortuna di essere una lettura molto breve e scorrevole): Ajtmatov ci parla delle ipocrisie e della propaganda del periodo sovietico, di obiettivi prefissati ma impossibili da raggiungere, il cui successo viene attribuito alla collettività e l'insuccesso al singolo. Non ho trovato altro degno di nota, non ci sono personaggi o passaggi memorabili, a mio avviso, per questo motivo il mio giudizio non può andare oltre quello che Goodreads attribuisce alle due stelline.
Non posso non chiudere, però, senza una nota-lamentela su questa edizione. Si tratta di un'edizione scolastica pubblicata negli anni '70 e, facendo un confronto col numero di pagine di altre traduzioni, oserei dire che sia stata pubblicata integralmente. Non mi aspettavo di trovare un'edizione con un apparato critico, una lunga introduzione/postfazione o un saggio critico sulle opere di Ajtmatov, ma un paio di cose non mi son proprio piaciute. Il testo è accompagnato da note a pie' di pagina e, finché vengono spiegati termini termini intraducibili o un po' di contesto storico, nulla da ridire, ma la maggior parte sono imbarazzanti: abbiamo non solo note che ci spiegano termini italiani il cui significato è palese o facilmente intuibile, ma addirittura note che anticipano eventi che vengono raccontati più avanti! Ora, questa sarà anche un'edizione scolastica rivolta ai ragazzi, ma i ragazzi son ragazzi, non sono scemi, cosa siano le galosce o i passamontagna e cosa voglia dire "antiche" penso sia abbastanza chiaro sia agli adolescenti di oggi che a quelli degli anni '70. Le note spoiler si commentano da sole, sono allo stesso livello delle quarte di copertina che raccontano come va a finire il libro che abbiamo in mano e ancora non apriamo - meritano entrambe un loro girone infernale.
Il Gul'sary che dà il titolo al libro è un cavallo, un sauro ambiante, ovvero un cavallo dal manto rossastro/giallastro che ha la particolarità di muovere in simultanea la zampa anteriore e quella posteriore dello stesso lato. Ne è il protagonista e, al tempo stesso non lo è: al centro del libro, infatti, più che le vicende del cavallo, ci sono quelle del suo padrone Tanabaj, ambientate nella realtà rurale kirghisa sovietica. Tanabaj e Gul'sary si lasciano e si ritrovano per anni e la storia si articola su due diversi livelli temporali, raccontandoci l'inizio e la fine di questa lunga amicizia tra uomo e cavallo. Entrambi, negli anni, vivranno situazioni spiacevoli in cui saranno costretti a sacrificare loro stessi per volontà degli uomini.
Il contesto storico è, per me, la parte più interessante di tutto il libro (che ha la fortuna di essere una lettura molto breve e scorrevole): Ajtmatov ci parla delle ipocrisie e della propaganda del periodo sovietico, di obiettivi prefissati ma impossibili da raggiungere, il cui successo viene attribuito alla collettività e l'insuccesso al singolo. Non ho trovato altro degno di nota, non ci sono personaggi o passaggi memorabili, a mio avviso, per questo motivo il mio giudizio non può andare oltre quello che Goodreads attribuisce alle due stelline.
Non posso non chiudere, però, senza una nota-lamentela su questa edizione. Si tratta di un'edizione scolastica pubblicata negli anni '70 e, facendo un confronto col numero di pagine di altre traduzioni, oserei dire che sia stata pubblicata integralmente. Non mi aspettavo di trovare un'edizione con un apparato critico, una lunga introduzione/postfazione o un saggio critico sulle opere di Ajtmatov, ma un paio di cose non mi son proprio piaciute. Il testo è accompagnato da note a pie' di pagina e, finché vengono spiegati termini termini intraducibili o un po' di contesto storico, nulla da ridire, ma la maggior parte sono imbarazzanti: abbiamo non solo note che ci spiegano termini italiani il cui significato è palese o facilmente intuibile, ma addirittura note che anticipano eventi che vengono raccontati più avanti! Ora, questa sarà anche un'edizione scolastica rivolta ai ragazzi, ma i ragazzi son ragazzi, non sono scemi, cosa siano le galosce o i passamontagna e cosa voglia dire "antiche" penso sia abbastanza chiaro sia agli adolescenti di oggi che a quelli degli anni '70. Le note spoiler si commentano da sole, sono allo stesso livello delle quarte di copertina che raccontano come va a finire il libro che abbiamo in mano e ancora non apriamo - meritano entrambe un loro girone infernale.
November 17, 2022
Klasik Aytmatov dramatizmi...
Tanabay adındaki karakter üzerinden devrime inanmış birinin bütün hayatını devrim ülküsüne adamasını ve bunu cins bir at türü olan Gülsarının hayatı ile birleştirerek dramatik bir şekilde anlatıyor.
Tanabay adındaki karakter üzerinden devrime inanmış birinin bütün hayatını devrim ülküsüne adamasını ve bunu cins bir at türü olan Gülsarının hayatı ile birleştirerek dramatik bir şekilde anlatıyor.
Displaying 1 - 30 of 156 reviews