Στροφή

by George Seferis, Γιώργος Σεφέρης

Genres: Poetry

Unknown Binding

First published January 1, 1931

About the author

George Seferis, pen name of Georgios Seferiadis,
Greek: Γιώργος Σεφέρης

Awarded the 1963 Nobel Prize in Literature "for his eminent lyrical writing, inspired by a deep feeling for the Hellenic world of culture."
First Greek to win the Nobel Prize in Literature.

https://en.wikipedia.org/wiki/Giorgos...

Reviews

[Γιώργος Ζωγράφος]

Αποφάσισα λοιπόν να πιάσω σιγά-σιγά τα άπαντα του Σεφέρη από αυτήν την έκδοση του Ικάρου:



Τον περασμένο Μάρτιο διάβασα το βιβλίο Ο Σεφέρης για νέους αναγνώστες που με εξοικείωσε με τον κόσμο του νομπελίστα ποιητή, καθώς περιείχε 35 ποιήματά του από όλες τις συλλογές του και από όλες τις περιόδους της ζωής του. Τώρα θα ήθελα με αργούς ρυθμούς και με προσήλωση να πιάσω τα άπαντα ποιήματα. Ξεκινώ με τη Στροφή. Συλλογή που εκδόθηκε το 1931 όταν ο ποιητής ήταν ήδη 31 ετών (γεν. 1900) και θεωρήθηκε μια «στροφή» για τα ελληνικά δρώμενα της ποίησης γιατί τα ποιήματα αυτά είχαν ένα άλλο ύφος από τα ποιήματα που γράφονταν μέχρι τότε τα οποία είχαν πιο κατανοητό ύφος και άλλη θεματολογία. Η Στροφή λοιπόν τυπώθηκε τον Μάιο του 1931 και περιείχε 41 σελίδες (στην έκδοση του Ικάρου καταλαμβάνει 32) και όπως είναι φυσικό με οτιδήποτε καινούργιο δέχτηκε ανάμικτες μα κυρίως αρνητικές κριτικές για το περιεχόμενο των ποιημάτων. Χωρίζεται σε δύο μέρη, το Κοχύλια, Σύννεφα και τον Ἐρωτικό Λόγο. Το πρώτο μέρος περιέχει 13 ποιήματα:
Στροφή
Ἀργά μιλοῦσες
Ἡ λυπημένη
Αὐτοκίνητο
Ἄρνηση
Οἱ σύντροφοι στόν Ἅδη
Fog
Τό ὕφος μιᾶς μέρας
Σχόλια
Ρουκέτα
Ρίμα
Εἰς μνήμην
Δημοτικό τραγούδι

Τα οποία αυτά ποιήματα έχουν τις ιδιαιτερότητες τους. Είναι τα περισσότερα ολιγόστιχα και διαρθρώνονται με τον τρόπο της παραδοσιακής ποίησης, δηλαδή με μέτρο και ομοιοκαταληξία, εκτός ίσως από το ὕφος μιᾶς μέρας που είναι γραμμένο με τη μορφή versets. Το περιεχόμενό τους γίνεται δύσκολα κατανοητό καθώς είναι ποιήματα εσωτερικά που αντικατοπτρίζουν τον κόσμο του ποιητή στον οποίο ο αναγνώστης δεν μπορεί να παρεισφρύσει (εύκολα). Από αυτά ξεχώρισα το Αὐτοκίνητο για την παραξενιά και το απόλυτα σφραγισμένο νόημα που με κάνει να πλάθω φοβερές εικόνες ώστε να το κατανοήσω. Το παραθέτω:

Στή δημοσιά σάν ἀγκαλιά
δίκλωνη ἑνός διαβήτη
τοῦ ἀγέρα δάχτυλα στή χήτη
καί μίλια στήν κοιλιά,

οἱ δυό μας φεύγαμε ἀδειανοί
βιτσιά γιά τό ἤπιο βλέμμα·
φτιασίδι ὁ νοῦς, φτιασίδι τό αἷμα
γυμνοί! γυμνοί!, γυμνοί!

…Σ’ ἕνα κρεβάτι μ’ ἀψηλό
κι’ ἀλαφρύ προσκεφάλι
πῶς ξεγλιστροῦσε ἀλάργα ἡ ζάλη
σάν ψάρι στό γιαλό…

Στή δίκλωνη τή δημοσιά
φεύγαμε κορμιά μόνο
μέ τίς καρδιές στόν κάθε κλῶνο
χώρια, ζερβά-δεξιά.

Ένα άλλο ωραίο ποίημα ήταν οι σύντροφοι στόν Ἅδη:

Ἀφοῦ μᾶς μέναν παξιμάδια
τί κακοκεφαλιά
νά φᾶμε στήν ἀκρογιαλιά
τοῦ Ἥλιου τ' ἀργά γελάδια

πού τό καθένα κι ἕνα κάστρο
γιά νά τό πολεμᾶς
σαράντα χρόνους καί νά πᾶς
νά γίνεις ἥρωας κι ἄστρο!

Πεινούσαμε στῆς γῆς τήν πλάτη,
σά φάγαμε καλά
πέσαμε ἐδῶ στά χαμηλά
ἀνίδεοι καί χορτάτοι.

Αυτό το ποίημα μου αρέσει κυρίως για το δεύτερο τετράστιχο: πού τό καθένα κι ἕνα κάστρο / γιά νά τό πολεμᾶς / σαράντα χρόνους καί νά πᾶς / νά γίνεις ἥρωας κι ἄστρο!
Για όλα αυτά που πολεμάμε ή που δεν πολεμάμε και τα κατακεραυνώνουμε ή δεν προσπαθούμε για αυτά και πέφτουμε ανίδεοι και χορτάτοι.

Και τα υπόλοιπα είναι πολύ καλά, κυρίως η Ρίμα και το Εἰς μνήμην.


Το δεύτερο μέρος της Στροφής είναι ο Ερωτικός Λόγος. Ένα πολύστιχο ποίημα σε πέντε μέρη που είναι γραμμένο σε δεκαπεντασύλλαβο με ομοιοκαταληξίες. Είναι ένα πανέμορφο ποίημα με απίστευτες εικόνες και πολύ καλή δομή στον στίχο. Ένα πολύ καλό κομμάτι του:

Τά μυστικά τῆς θάλασσας ξεχνιοῦνται στ' ἀκρογιάλια
ἡ σκοτεινάγρα τοῦ βυθοῦ ξεχνιέται στόν ἀφρό.
Λάμπουνε ξάφνου πορφυρά τῆς μνήμης τά κοράλλια...


Εδώ τελειώνει η Στροφή. Δε θα έπρεπε να παραλείψω τους στίχους από τον Ερωτόκριτο που προτάσσει ο Σεφέρης για τη συλλογή: Μά ὅλα γιά μἐνα σφάλασι καί πᾶσιν ἄνω κάτω, / γιά μέ ξαναγεννήθηκεν ἡ φύση τῶν πραμάτω.

Είναι ενας στίχος που φανερώνει ίσως την αλλαγή που ευαγγελίζεται να φέρει με την έκδοση της Στροφής. Είναι πάντως ένας ενδιαφέρων τρόπος να ξεκινήσει μια εξίσου ενδιαφέορυσα και μυστηριώδη συλλογή. Επόμενη συλλογή η Στέρνα.

[Xristina Karvouni · Rating 4 out of 5]

"Ρόδο άλικο του ανέμου και της μοίρας, μόνο στη μνήμη απόμεινες, ένας βαρύς ρυθμός
Ρόδο της νύχτας πέρασες, τρικύμισμα πορφύρας τρικύμισμα της θάλασσας…
Ο κόσμος είναι απλός."

[Λευτέρης Πετρής · Rating 4 out of 5]

Με τί καρδιά, με τί πνοή,
τί πόθους και τί πάθος
πήραμε τη ζωή μας· λάθος!
κι ἀλλάξαμε ζωή.

[ιφιγένεια παπούλη · Rating 5 out of 5]

«συλλογίστηκε κανένας τι υποφέρει ένας ευαίσθητος φαρμακοποιός που διανυκτερεύει;»

το τελευταίο βιβλίο του 2021, του κυρίου σεφέρη.

[Eva Papachristou]

Ο δρόμος άσπριζε μπροστά μου
·
Δεν μπορώ να ζω
όλο με παγόνια
·
(Η ζωή μας κάθε μέρα λιγοστεύει).
·
Σα νυχτώσει κοιτάζω στο φύλλωμα
σφαλιγμένα τα μάτια των φίλων μας.
·
Πού πήγε η μέρα η δίκοπη που είχε τα πάντα αλλάξει;