Jump to ratings and reviews
Rate this book

Yemma

Rate this book
Huis, gezin en Allah, dat zijn de domeinen van Mohammed Benzakours moeder. Ze is de echtgenote van een Marokkaanse eerstegeneratiegastarbeider. Ze is analfabeet en heeft nooit Nederlands geleerd. Na een herseninfarct belandt ze in een rolstoel, verlamd en zonder spraakvermogen. Ze wordt volledig zorgafhankelijk. Zonder haar zoon, die als tolk en belangenbehartiger optreedt, is ze verloren in een doolhof van ziekenhuizen, therapeuten en zorginstellingen die niet berekend zijn op patiënten zoals zij.
Benzakour beschrijft hoe hij zijn yemma - Marokkaans voor 'moeder' - langzaam ziet afglijden. Hij haalt herinneringen op aan zijn vroegere moeder, aan wie zij was en wat hij aan haar te danken heeft. Te midden van een schrijnend gevecht tegen cultureel onbegrip en bureaucratie die menswaardigheid in de weg staan, doet Benzakour alles om haar leven enigszins te veraangenamen.

220 pages, Hardcover

First published March 29, 2013

7 people are currently reading
156 people want to read

About the author

Mohammed Benzakour

11 books8 followers
Mohammed Benzakour (Marokko, 1972) is naast schrijver ook columnist, essayist, socioloog, schaker, imker, visser en amateur astronoom. Als eigenzinnig opiniemaker stelt hij regelmatig kwesties op het breukvlak van cultuur en religie aan de orde.

Ratings & Reviews

What do you think?
Rate this book

Friends & Following

Create a free account to discover what your friends think of this book!

Community Reviews

5 stars
25 (14%)
4 stars
75 (43%)
3 stars
59 (34%)
2 stars
12 (6%)
1 star
2 (1%)
Displaying 1 - 23 of 23 reviews
Profile Image for Sonja Star-de vries.
54 reviews8 followers
August 8, 2013
Een brok in mijn keel van ontroering gevolgd door een glimlach van oor tot oor.
Mohammed Benzakour wat heb jij een hartverscheurend mooi en oprecht portret geschreven over jouw moeder.
"Yemma" is een prachtig geschreven juweeltje waarin ook de humor niet ontbreekt.
Een plek in mijn top 10 is meer dan verdiend.
Profile Image for Gerda.
303 reviews3 followers
September 16, 2013
A beautifully written book about a man of Moroccan descent who daily visits with his mother in a Dutch convalescent home, where she ended up after a stroke. Touching, with a certain sense of humour.

Een mooi geschreven boek. Erg leuk zoals die Nederlandse dingen ineens naar voren springen terwijl het tegelijkertijd een beeld geeft hoe het is om te wonen in een ander land. Helemaal als je analfabeet bent en ook nog de taal niet goed spreekt. En hoe erg moet het niet zijn om analfabeet te zijn en in het medische circuit terecht te komen? Met al die goedbedoelde, maar stricte afspraken omtrent therapie en verzorging?

Het boek is gelukkig voorzien van subtiele humor, maar toch kan het benauwen. Aan de ene kant de moeder die in zo'n situatie terecht komt waarin je niks meer duidelijk kunt maken en totaal de speelbal wordt van die doktoren, therapeuten en verzorgers. Zij maken wel uit wat goed voor je is. Mentaal welzijn lijkt totaal geen rol te spelen. Aan de andere kant de zoon, die dag in dag uit bij z'n moeder is en er alles aan doet om haar het leven zo aangenaam mogelijk te maken. Bewonderenswaardig. Maar ook zijn leven wordt een stuk beperkter met deze zelf opgelegde opgave om elke dag aan de zijde van z'n moeder door te brengen.

Het enige waar het mij aan ontbrak in dit boek is de rol van de broers/zussen van de zoon. Er wordt gemeld dat iedereen elke dag bij de moeder komt, maar verder komt dat niet naar voren. Jammer.

Als je niet vrolijk bent, vooral niet aan dit boek beginnen, want het is geen verhaal dat verlichting brengt.... Maar als je het kunt opbrengen, is het een prachtig boek om te lezen.
693 reviews7 followers
October 25, 2017
Benzakour heeft een boek geschreven over zijn moeder nadat ze door een cva in een verpleegtehuis terecht kwam. Ze is analfabeet, halfzijdig verlamd en is het meeste van haar spraak kwijt dus thuis verzorgen is geen optie. In de Marokkaanse cultuur zorgen de kinderen voor hun ouders. Je kunt je voorstellen hoe erg het is voor zo'n vrouw om in een heel andere wereld te moeten verblijven.
Waarschijnlijk kun je het vergelijken met de boeken die Hugo Borst over zijn moeder heeft geschreven. Met dezelfde liefde van een zoon voor zijn moeder maar wel met een portie extra narigheid erbij. Een aanrader.
Profile Image for Hans Moerland.
551 reviews15 followers
June 28, 2024
Geef mij een boek met een zogeheten vrouwentong (sansevieria, sanseveria, sanseferia) in de titel of op de omslag, en ik ben verkocht, ik geniet ervan. In de jaren zeventig was dat al het geval met “Houd de sanseferia in het oog” (“Keep the aspidistra flying”, 1936) van George Orwell, in deze eeuw kreeg ik van mijn Vlaamse schoondochter ter gelegenheid van mijn verjaardag een boek uit 2006 dat een geweldige voltreffer bleek te zijn: “De helaasheid der dingen” van Dimitri Verhulst, en enkele dagen geleden begon ik aan “Yemma; Stilleven van een Marokkaanse moeder”, verschenen in 2013, van Mohammed Benzakour (kom maar op met jullie commentaar, Goodreads-genoten: vergeet ik wellicht sanseveria-gerelateerde boeken die veeleer als wangedrochten zouden moeten worden aangemerkt?).
De plant op de omslag van het laatstgenoemde boek lijkt welhaast te verwijzen naar de troosteloosheid van het vegeterend bestaan van de moeder van de auteur en dier medebewoners in een verpleeghuis in Rotterdam(-IJsselmonde?). Yemma is, ten gevolge van een herseninfarct, gedeeltelijk verlamd en, nog veel erger, haar spraakvermogen kwijt. Benzakour nu ontpopt zich in het door hem vervaardigde stilleven niet alleen als een zoon die haast onvoorstelbaar veel verantwoordelijkheidsgevoel, zorgzaamheid en niet te vergeten liefde aan de dag legt jegens zijn moeder (hoe zit dat trouwens met zijn vier broers en zussen, die lijken te schitteren door afwezigheid in het verpleeghuis?), maar ook als iemand die zeer scherp observeert en die hetgeen hij waarneemt, meemaakt, ervaart, voelt allemaal prachtig onder woorden weet te brengen. Zelfs biedt hij zijn lezers bij alle ellende en triestigheid die ze in dit boek voor hun kiezen krijgen af en toe wat bescheiden troost in de vorm van een kanttekening die alles weer een beetje relativeert of een opmerking die hen, ondanks alles, ergens de humor van doet inzien.
Profile Image for Rita.
1,688 reviews
September 3, 2024
2013

Gives a good picture of his mother's life in the Netherlands, in little bits and pieces.
An even bigger focus is his own feelings, frustrations, anger at his mother seeming to have been taken away from him and at his inability to make her well again [or at least get her able to speak again]. Well expressed; we feel how it is for him.

Author is youngest of 5 children and they take turns spending [part of] a day a week with their mother in the rehabilitation place. Author has elected not to bring his siblings into the book, and so it appears as if he is alone in battling the unreasonableness of the care institution and its staff. E.g. he and his siblings bring food from home after weeks of seeing the mother unable/unwilling to eat what the cafeteria provides; staff forbid their bringing in food for her.

Mother who is illiterate and presumably had little or no schooling, has always been very eager to follow religious precepts as they were taught to her. She knows there is a lot of pork in Dutch food and shops, but can only go by the shape: having learned early on that the Frikandel is made of pork, she concludes that every meat snack in that shape must have pork in it. When husband brings home hotdog-shaped halal chicken sausage from Turkish shop she insists it be thrown in the trash. Same when anyone gives the children sausage-shaped halal beef snacks. No one can change her mind about this.

Author says his mother's voice at home [she almost never left the apartment] always made him feel everything was right with the world; she talked constantly, giving a running commentary on TV shows as well -- and now she cannot speak! He misses it so much.
Profile Image for Cassandra Lemmens.
105 reviews2 followers
January 5, 2024
Prachtig geschreven verhaal over de moeder van de schrijver. Emotioneel en invoelend weet hij de gang te vertellen van het beperkte nu met tussendoor wat fijne herinneringen waarin alles nog kon wat nu onmogelijk lijkt te zijn. Het gevangen zitten in een lijf wat niet meer kan wat het altijd gekund heeft en vooral niet meer kunnen spreken zoals zij altijd heeft gedaan is niet alleen een kwelling voor zijn moeder zelf, maar ook voor hun die van haar houden.
Je proeft het respect maar ook de onmacht.
En als het aan mij had gelegen had ik achter elkaar door gelezen, maar helaas lieten mijn ogen dat niet toe.
Profile Image for Anouk Koster.
3 reviews
March 27, 2025
Leest makkelijk weg over een interessant onderwerp. Zeker voor mijn mede zorgverleners aan aanrader om te lezen. Ik denk wel dat het goed zou zijn voor de schrijver om de Roos van Leary eens te bestuderen. Het lijkt mij vrij normaal om niet middernacht nog op bezoek te komen op een zaal en de gehele gebaksschaal van de HEMA mee te nemen zodat er een gebakje gekozen kan worden. Hoe dan ook laat het goed zien hoe je in de zorg tegen bureaucratie aan loopt. Veel frustrerende maar ook ontroerende en grappige momenten.
This entire review has been hidden because of spoilers.
36 reviews1 follower
December 27, 2024
Prachtig eerbetoon van Mohammed aan zijn moeder! In het tweede boek war ik van Mohammed lees voel ik wederom de liefde voor zijn ouders. Hij schrijft humoristisch en mooi over schrijnende gebeurtenissen. Daarnaast laat dit boek zien hoe weinig flexibel het zorgstelsel is in Nederland. De dagboekvorm moet je wel aanspreken, maar ik vond de korte hoofdstukken wel fijn!
Profile Image for Iman Fawzi.
102 reviews4 followers
March 11, 2020
Beautifully written book. A tribute to his mother.
32 reviews
February 21, 2022
Prachtig geschreven en een echte must-read voor iedereen die in de zorg werkt!
504 reviews
April 28, 2022
3.5 sterren Prachtige taal, treurig, in-treurig relaas van zijn relatie met zijn moeder die in een verpleeghuis terecht komt. Ook een aanklacht; hoe weinig flexibel is ons stelsel.
Profile Image for Bored to Death book club.
195 reviews34 followers
September 24, 2015
With his book “Yemma, still life of a Moroccan mother”, Mohammed Benzakour shares his personal story about his illiterate mother and the failing healthcare system. Yemma is a picture of the love between a mother and her son, as well as an urgent warning about the future challenges regarding the first-generation non-Western migrants and unequipped medical institutions. 

As long as your healthy, you've got everything”, my mother always says when I complain about (what she defines as) trivial things. But what if your health all of the sudden changes for the worst? And what if the healthcare system isn't prepared for patients with a non-Western background like my mom’s?

The mother of Mohammed Benzakour ends up in a hospital after having a stroke. Mohammed never leaves her side during the process. As she slowly loses her ability to speak, a crucial part of her enchanting personality disappears as well. The colorful memories of his independent yemma ("mother" in Tamazight), are a big contrast with his mute mother.

Taylorized health-care

Although he often seems on the brink of giving up, he never stops discovering new creative ways to communicate with his mother. Mohammad seeks help from a drawing-therapist, smuggles traditional culinary Moroccan food into the hospital, and even tries some Chinese medical quackery.

If the mountain won’t come to Mohammed, then Mohammed will go to the mountain, as the saying goes.

But instead of encouragement for his attempts, Benzakour only encounters suspicion and even resistance from the medical staff.

This is no surprise if we look at the national trend in the health-care industry. With the shift towards an impersonal Taylorized system where efficiency and mass-production are the norms, hospitals are not equipped for the care of first-generation non-Western immigrants.

Medical oblivion
Benzakour does a little bit of research and finds out that unlike other countries, not one medical institution in the Netherlands has modified methods or specific treatment for the illiterate, non-Dutch speaking patients. Illiterate patients with a different cultural background seem to have a bigger risk of falling into the Medical Oblivion.

This was my personal wake-up call. Benzakour’s mother is lucky enough she has a son who could guide her through the whole process. But how about the other thousands of yemma’s who are facing the same problems? Not every child is caring by nature. Not to speak of our individualistic culture which is slowly being internalized by the next generations?

Life or death
Yemma is not a “feel-good” story at all; tissues are very much needed. But if you’re looking for an honest and real story about a Moroccan illiterate mother and her struggles, this is a must-read. Sure you could read a boring book about how the health-system is failing and how expensive it will be in the future. You could also listen to the promises of politicians about a more humane medical care. Or you could just read Yemma and actually feel how it is to be completely misunderstood when it’s a matter of life or death.

Benzakour cleverly unveils the major flaws in both health-care and migration policy by painting a beautiful picture of the unconditional love between a mother and son. He never gives up hope, but at the same time her situation is just getting worse. The only thing that Mohammad can do in order not to lose his yemma, is to draw her a still-life. The book Yemma is the best picture he could possibly make.

This review is written by Bored to Death book blog contributor Ikram Taouanza. You can find more of here writing on her own blog http://pursuitofsabr.wordpress.com.
Profile Image for Marion Van Wees.
125 reviews2 followers
August 13, 2015
Mooie thematiek. Een moeder van de eerste generatie gastarbeiders die in een verpleegtehuis belandt. Al snel blijkt dat het tehuis niet is voorbereid op mensen zoals zij. Dit heeft schrijnende situaties tot gevolg. Gelukkig legt haar zoon het bijltje er niet bij neer en komt in actie, maar stuit continu op tegenwerking. Ik vond het minder prettig lezen, omdat het om dagboekaantekeningen gaat en dat is voor mijn gevoel niet zo goed geschikt om achter elkaar te lezen.
Wel kan Benzakour mooi schrijven. Als hij merkt dat er binnen kort tijdbestek een aantal mensen zijn doodgegaan schrijft hij: 'De dood loopt hier voortdurend aan mijn zijde' Dat levert een mooi beeld op. Over de sfeer in het tehuis: 'Ik reed haar naar de vestibule en betrad zo de doodse wateren der onwerkelijking. De plek waar de zieken aan het raam zitten, denken ze dat de lichtdoorschijnende plaats hun genezing brengt?" Als je je realiseert dat mensen hier 24 uur per dag doorbrengen wil je alleen maar weg. Gelukkig zorgt hij er ook voor dat zijn moeder hier wegkomt.
Profile Image for Joke.
159 reviews17 followers
February 4, 2018
Je leest de liefde van Mohammes Benzakour voor zijn mama, zijn Yemma, die na een cvs in een verpleegtehuis terechtkomt. Je hart breekt als je de stugheid van de instelling herkent, de onmacht van de zoon voelt. De frustratie van de vrouw wiens taal haar ontnomen is maar ook haar aanvaarden van het lot.
Ik las lang geleden Sprakeloos van Tom Lanoye, en bedenk dat ik dat boek nog eens moet herlezen, en dat deze twee pareltjes naast elkaar in mijn boekenkast mogen.
En ik bedenk mij ook dat er dringend iets aan onze zorg moet veranderen.

Verdriet en machteloosheid in combinatie met liefde en talent... Een hartverwarmend eerbetoon aan alle mama's.
Profile Image for Sigried.
380 reviews16 followers
June 16, 2015
Zeer menselijk geschreven verhaal over de liefde tussen moeder en zoon en de verbijstering die de overhand neemt wanneer deze relatie niet meer de normale patronen kan volgen. De pogingen om de oude, vertrouwde relatie weer tot leven te brengen lopen vaak uit op een sisser. De verteller reageert geïrriteerd op het personeel, weet met zijn verdriet geen blijf, probeert oplossingen te verzinnen voor grote en kleine problemen en stelt alles in vraag om ten slotte tot een gelaten aanvaarding te komen. Breekbaar, maar niet zonder humor.
Profile Image for Ingrid.
1,552 reviews128 followers
August 18, 2013
Ontroerend en schrijnend. Schitterend taalgebruik. Wat schrijft deze man mooi.
Profile Image for Sebastian.
471 reviews4 followers
November 8, 2013
Prachtig boek over de laatste levensfase tussen Marokkaanse moeder en zoon. Schrijnend verhaal over de laatste fase in een bejaardentehuis. Waar gebeurd verhaal.

Profile Image for Esther.
271 reviews3 followers
October 21, 2014
Heel mooi boek, ik was erg onder de indruk. Toch was het geen "zwaar" verhaal - de jeugdherinneringen vond ik zelfs heel leuk om te lezen.
Profile Image for Johanna.
278 reviews23 followers
March 16, 2014
Heel reëel en invoelbaar beschreven. Vandaag werd bekend dat Mohammed Benzakour de E. du Perronprijs heeft gewonnen. Terecht.
Displaying 1 - 23 of 23 reviews

Can't find what you're looking for?

Get help and learn more about the design.