Soedah, laat maar: Een Indische familiegeschiedenis

by Maddy Stolk

Het Indisch zwijgen doorbroken



Na het overlijden van haar moeder ontruimt Tara haar ouderlijk huis. Met een mengeling van weerzin en opluchting baant ze zich een weg door schier eindeloze rommel. De puinzooi is het resultaat van een leven lang hoarden door haar in het jappenkamp getraumatiseerde moeder maar herbergt ook haar vaders bitterzoete herinneringen aan een zorgeloze jeugd in Nederlands-Indië.



Terwijl Tara de spullen uitzoekt vindt ze brieven en tapes die, naarmate ze verder spit, duidelijk maken dat er een familiegeheim tussen de troep schuilgaat. Ze wordt geconfronteerd met trauma’s die van generatie op generatie zijn overgedragen en vat de moed op om het verleden eindelijk een plek te geven.



Soedah, laat maar is een beklemmende en ontroerende roman, gebaseerd op Maddy Stolks eigen familiegeschiedenis. Het is een verhaal over een Indische familie en over het nooit aflatende verdriet dat ouders aan hun kinderen doorgeven. Maar er is altijd iemand die de cirkel doorbreekt…

Genres: Dutch Literature, Audiobook

259 pages, Kindle Edition

Published September 26, 2023

Reviews

[Nina · Rating 5 out of 5]

Wat een prachtig boek is dit! Ik heb hem in één keer uitgelezen. De reden waarom ik dit boek wilde lezen is omdat mijn opa en oma ook zijn opgegroeid in Nederlands-Indië.

Er zaten veel herkenbare stukken in het boek voor mij. Vooral het feit dat de hoofdpersoon zoekt naar antwoorden maar nog steeds niet het hele verhaal weet; ‘het Indische zwijgen.” Dit geldt ook voor mij; ik weet veel, maar over bepaalde periodes wilde mijn oma niet praten. Daarnaast waren bepaalde uitspraken, maaltijden en manieren erg herkenbaar. Het citaat: “mijn familie is niet raar, ze zijn gewoon Indisch!” Snap ik helemaal haha.

Waar ik erg geschokt door was, is de manier waarop de Nederlandse regering met de Indische Hollanders is omgegaan na oorlogstijd. Hier wist ik al wel een beetje van, maar dat ze zo koud werden verwelkomd was mij niet bekend. Iets wat ik nog ga navragen hoe dat voor mijn opa en oma is geweest.

Al bij al een ontzettend mooi, leerzaam en ontroerend boek. Ik heb er echt wat tranen om gelaten en ik voel me nu nóg meer met mijn Indische oma en mijn familiegeschiedenis verbonden. ✨

5 sterren voor die boek! ⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

[Sanne Schouteten · Rating 4 out of 5]

Erg goed geschreven boek, veel persoonlijke reflecties over de Nederlands-Indië tijd, waardoor ik de cultuur en historie beter begrijp. Dank Maddy voor dit mooie boek.

[Grietleest · Rating 4 out of 5]

Wanneer de moeder van Maddy overlijdt, moet ze het ouderlijk huis gaan leeghalen.
Herinneringen aan hun moeilijke relatie drijven boven maar worden mooi gekaderd door ook de geschiedenis van beide ouders in de jappenkampen toe te lichten. Een schoon evenwicht heet dat!

Hoezo is dit een debuut?
Stolk schrijft alsof ze nooit anders gedaan heeft en verwoordde naar mijn gevoel alle gebeurtenissen en emoties met precisie.
Dit boek is mooi helder geschreven, al waren de tijdsprongen af en toe verwarrend.

De familiebanden waren vaak vertederend herkenbaar.
Zo schrijft ze over haar kindertijd met haar zus:
'We zitten in pyjama op de bank, het is nog vroeg in de ochtend en we hebben de gordijndiscussie nog niet gehad, dus wat zich buitenshuis afspeelt is een raadsel.'
Tja, zo is het bij ons thuis ook!

[Dominique · Rating 4 out of 5]

Dit verhaal moet verteld worden. Ik weet eigenlijk heel weinig over de Indische geschiedenis, misschien wel door het zwijgen. Of het feit dat deze gebeurtenissen nog niet echt in de Nederlandse geschiedenis zijn erkend en opgenomen. Hoe dan ook, ik vond het verdrietig. En mooi.

[Ilse Mulder · Rating 5 out of 5]

Erg mooi geschreven! Herkenbaar en meeslepend verhaal! Mooi dat heden en verleden zich afwisselt!

[Sascha · Rating 5 out of 5]

Wat een prachtig en ontroerend boek, ik kon het niet weg leggen. Ik denk dat mensen die Indische familie hebben veel herkennen.

[Juliette · Rating 4 out of 5]

Een bijzonder en ontroerend verhaal. Zeker de moeite waard om te lezen. Het leven als kind van een ouder die de oorlog heeft meegemaakt en de verhalen van voor en tijdens de oorlog zijn in het boek verweven tot een mooi verhaal. Indonesië van voor de oorlog is schitterend beschreven.

[Sanne · Rating 3 out of 5]

Altijd interessant om te lezen over het Indonesië van vroeger, en over hoe trauma's doorwerken in de volgende generaties. Het is een erg persoonlijk verhaal, dat niet alleen om Indonesië draait. Ook bijvoorbeeld de handicap van het jongere zusje, en het eerdere huwelijk van de vader spelen een rol. Tegelijkertijd was ook in deze onderwerpen, hoe de personen in het boek daarmee omgingen, de rode lijn van Indonesië juist weer zichtbaar. Immers, mag de hoofdpersoon iets vervelend vinden, terwijl ze niet in het jappenkamp gezeten heeft én ze niet doof is zoals haar zusje? En waarom verdedigt haar vader haar moeder wanneer deze zo onredelijk is tegen de hoofdpersoon?

De manier waarop de verteller door de tijd heen en weer schoot, vond ik wat warrig lezen. Misschien dat daar met vormgeving en/of redactie iets meer helderheid in geschapen had kunnen worden. Dat had het voor mij in ieder geval wat makkelijker leesbaar gemaakt.

[Pauline · Rating 3 out of 5]

Dit boek gaat over de jeugd van de schrijfster in een huis met ouders die in Nederlands-Indië hebben gewoond tijdens de bezetting, en daar beide vreselijke dingen mee hebben gemaakt. Ze zijn naar Nederland gekomen waar ze zich nooit welkom, en thuis, hebben gevoeld. Dit speelt door in hun gezin. En de schrijfster probeert dit trauma te verwerken zodat zij het niet doorgeeft aan haar dochter. Mooi boek over intergenerationeel (oorlog)trauma en over hoe wij hier in Nederland nieuwkomers behandelen. Het doet je huiveren bij het idee dat er ook vandaag de dag zoveel mensen in oorlogssituaties zitten en die angst en dat verdriet ook weer voor generaties zullen doorgeven.

[Brechje · Rating 4 out of 5]

Indringend maar ook teder boek over de eigen familiegeschiedenis van de schrijfster over hoe de geschiedenis en wo2 in Nederlands Indië doorwerkt op volgende generaties. In heb het in twee dagen uitgelezen.

[Demi Both · Rating 2 out of 5]

Gebaseerd op een waargebeurd Indisch familieverhaal. Het is moeilijk om door het boek heen te komen. Het duurt even voordat je door hebt wanneer je in de tegenwoordige tijd bent of wanneer je een herinnering leest.

[Bianca Ellerkamp · Rating 5 out of 5]

Maddy Stolk (1970) is journalist, columnist en nu ook auteur met haar debuutroman Soedah, laat maar.
Wanneer Tara Lapré na het overlijden van haar moeder het ouderlijk huis ontruimd komt ze beetje bij beetje meer te weten over het verleden van haar ouders. Haar moeder was een hoarder en bewaarde alles; van oude ongelezen kranten, nog in plastic verpakte tijdschriften tot voedsel van 3 jaar over tijd. Het trauma van het overleven van een Jappenkamp had grote invloed op het leven van Tara en haar zusje Sati. Hun moeder was een koude, boze vrouw die weinig liefde kon tonen aan haar kinderen.
'Waardeloos rotkind! Wat moet ik toch met jou? Ik heb je zo vaak gewaarschuwd: kom daar niet aan. Jij kan ook werkelijk niks.'
Vader was huisarts en was het tegenovergestelde, hij zat vol woede maar was daarentegen juist warm en liefdevol.
'Pas veel later begreep ik dat hij niet alleen boos was, maar wordt, ziedend. Zijn verdriet allesverstikkend. Maar voor patiënten was hij eindeloos geduldig, voor zijn kinderen altijd lief.'
We volgen 3 verhaallijnen; Tara in het heden, Tara's herinneringen en vaders herinneringen via speciaal voor Tara ingesproken tapes. Waar de hoofdstukken met de tapes duidelijk zijn aangegeven, is het af en toe even schakelen tussen heden en herinneringen in de overige hoofdstukken.
De schrijfstijl is fijn en zorgt ervoor dat het verhaal je vasthoudt tot aan het einde. Doorspekt met Javaans Indonesische woorden ontvouwt zich een ontroerend verhaal waarin de gevoelens boventoon spelen. Langzaamaan wordt duidelijk dat niemand gespaard is gebleven door de traumatische gebeurtenissen in het verleden. Niet de mensen die het zelf meemaakten maar ook de tweede en soms zelfs de derde generatie niet.
De karakters zijn zeer goed neergezet en het kost geen enkele moeite om je in elk van hen te verplaatsen waarbij de gevoelens van woede, onmacht en af en toe radeloosheid hard binnenkomen.
Soedah, laat maar is deels gebaseerd op ware gebeurtenissen uit de Indische familiegeschiedenis van de auteur en verweven met fictie. Ze heeft op dit op een mooie manier gedaan en ervoor gezorgd dat het niet één grote klaagzang is geworden maar een indrukwekkend, ontroerend en eerlijke roman.

[Annemijn Heijstek · Rating 4 out of 5]

Tot mijn schaamte moet ik bekennen dat dit onderwerp voor mij echt een blinde vlek is - ik weet niets van Nederlands-Indië, niet van voor, tijdens en na WOII. En toch vallen flarden die ik her en der weleens meekreeg meer op z’n plek. Mooi geschreven, soms voelt het wat onrealistisch omdat een nieuwe hint altijd op het juiste moment komt, maar na het lezen van een interview met de auteur, die dit boek grotendeels op haar eigen familiegeschiedenis gebaseerd heeft, ben ik bovenal geïntrigeerd. Nog steeds veel gaten in mijn kennis en veel vragen, maar door dit boek in ieder geval veel motivatie om mezelf in dit onderwerp te verdiepen.

[Jane · Rating 4 out of 5]

It is an interesting book. I like the variety between the written part and the tape of her father.

The story is interesting, and some parts are also really recognisable. It is also sad to read about how the people during that time were being treated. For this group of people who always hide their sufferings, it's time for the world to know what have happened.

[Iris · Rating 4 out of 5]

Goed geschreven boek die veel wakker maakt bij mijn indische familie geschiedenis. Ik zou zoveel meer willen weten en schaam me er eigenlijk over hoe weinig ik erover weet. Maarja indisch zwijgen, daarom nu tijd om dat te doorbreken. Ook ben ik benieuwd hoe mijn eigen moeder in dezelfde schoenen misschien stond van de dochter/hoofdpersonage. Soms een klein beetje lastig te volgen.

[Charlotte · Rating 3 out of 5]

In het begin kwam ik moeilijk door het boek heen. Het duurt even voor je door hebt wanneer je in de tegenwoordige tijd bent of wanneer je een herinnering leest. Het is een goed boek en zo belangrijk dat ook dit stukje geschiedenis is vastgelegd. Ik heb het gelezen met een lach van herkenning maar ook met een traan.

[Rob Bijeman · Rating 5 out of 5]

Soedah, een integer en prachtig boek over de naweeën van de interneringskampen van de Jap en de bersiap. Een familiegeschiedenis met grote trauma's en nog grotere geheimen. Vlot geschreven en je wil heel graag weten hoe het nu zit.

[Ellen Maassen · Rating 5 out of 5]

Knap, mooi, indringend en zeer persoonlijk geschreven.
Bijna in 1x uitgelezen. Het grijpt je en laat je niet meer los. De impact van het indisch verleden op het ogenschijnlijk alledaagse leven vandaag de dag in NL. Zoveel herinneringen, geheimen en situaties zijn zo herkenbaar. D

[Noelle · Rating 5 out of 5]

Een must-read voor elke Indo. Zoveel kleine, herkenbare dingen, zelfs als derde generatie viel er nog enorm goed aan te relateren en maakte slaagde de schrijfster erin veel emoties in mij los te maken ✨

[Lesley · Rating 4 out of 5]

3.5*

[Bianca · Rating 4 out of 5]

Vandaag in een ruk uitgelezen. Zoveel herkenning, zoveel nieuwe invalshoeken. Prachtig geschreven.

[Corinne Haha · Rating 3 out of 5]

Heel prima en onderhoudend boek over het intergenerationele Indische leed.

[Richard · Rating 5 out of 5]

Mooi perspectief

[Joukje · Rating 4 out of 5]

Wij, Nederlanders, hebben niets geleerd van de geschiedenis. Nog steeds behandelen we mensen als derderangs burgers met als resultaat dat kinderen daar nog steeds grote schade van ondervinden.

[Esra de Lange · Rating 4 out of 5]

3,5**

[Peer · Rating 5 out of 5]

aangrijpend en herkenbaar, niet in deze extreme mate (gelukkig), maar veel vergelijking.

[Jasmin · Rating 4 out of 5]

“Een dag waarop ik niet meer wegkijk, me niet meer klein hou, niet meer meedoe aan het zwijgen en woorden ga geven aan het verdriet dat niet mocht bestaan.” ❤️‍🩹

[Chevelle · Rating 3 out of 5]

3.5

[Marga · Rating 5 out of 5]

Wat een enorm boek! Wat een moed om dit te schrijven! Wat een geschiedenis waar ik niks van wist!
Wat grijpt dit mij aan!

[Tjanne · Rating 3 out of 5]

Mooi verhaal, mooie familiegeschiedenis, aanrader dus!