What do you think?
Rate this book
"...το πρώτο πράγμα που 'κανε ο Θεός είναι το ταξίδι..."
Το "Βλέμμα του Οδυσσέα" του Θόδωρου Αγγελόπουλου: Ημερολόγιο γυρισμάτων
Το κείμενο αυτού του βιβλίου δεν ξεκίνησε ποτέ για να γίνει ένα βιβλίο που θα δημοσιοποιηθεί. Για κάποιον λόγο που ακόμα δεν ξέρω όταν αρχίσαμε το γύρισμα της ταινίας αποφάσισα να καταγράφω κάθε μέρα ό,τι συνέβαινε, με το θυμικό και την ένταση που το εισέπραττα εγώ.
Τον Απρίλιο του 1995, τη μέρα της γιορτής-έκπληξης που οργάνωσε η Φοίβη στο σπίτι τους για τα εξηκοστά γενέθλια του Θόδωρου, λίγες μέρες πριν η ταινία πάει στις Κάννες, του χάρισα τα τρία χειρόγραφα τετράδια αυτού του Ημερολογίου λέγοντάς του: "Όταν το διαβάσετε θα μου κόψετε την καλημέρα γιατί στις μισές και παραπάνω σελίδες σας βρίζω". Γέλασε, το πήρε και μου είπε: "Τότε μπορεί και να 'χει ενδιαφέρον".
Λίγες μέρες μετά, μου τηλεφώνησε σκασμένος στα γέλια και μου είπε πως αυτό το κείμενο πρέπει οπωσδήποτε να εκδοθεί γιατί είναι η πιο "μπρούτα" -την έχω ακόμα στο μυαλό μου αυτή τη λέξη- καταγραφή του τι είναι γύρισμα μιας δικής του ταινίας. Εγώ δεν πίστευα αυτό που άκουγα αλλά εκείνος επέμεινε. Πήρε τα τρία χειρόγραφα τετράδια που του χάρισα στο γραφείο του και τα τοποθέτησε στο ράφι δίπλα απ' την καρέκλα του, μ' έβαλε να περάσω το κείμενο σε γραφομηχανή και προσπάθησε να βρει εκδότη για να βγει το βιβλίο. Η έκδοση αυτή δεν κατάφερε να γίνει τότε.
Αποφάσισα να συμβεί αυτή η έκδοση τώρα, με το ίδιο ακριβώς κείμενο, χωρίς καμία "καλλωπιστική" επέμβαση, σχεδόν είκοσι χρόνια μετά, επειδή ο ίδιος ο Θόδωρος ήθελε να συμβεί τότε."
(Μ. Μαντά)
Όλο το γοητευτικό παρασκήνιο της ταινίας "Το βλέμμα του Οδυσσέα" (η οποία γυρίστηκε από τον Γενάρη του 1994 ως τον Μάρτη του 1995), η προσωπικότητα του πληθωρικού σκηνοθέτη καθώς επίσης και η περιπέτεια όλου του ανθρώπινου δυναμικού, από τους βοηθούς μέχρι τους σταρ και όλους τους ηθοποιούς, αποτυπώνονται στα ημερολόγια που κρατούσε η Μαργαρίτα Μαντά ως σκριπτ, στη διάρκεια των γυρισμάτων. Το κείμενο διανθίζεται με φωτογραφίες από τα γυρίσματα καθώς και σχετικά ντοκουμέντα.
Το κείμενο αυτού του βιβλίου δεν ξεκίνησε ποτέ για να γίνει ένα βιβλίο που θα δημοσιοποιηθεί. Για κάποιον λόγο που ακόμα δεν ξέρω όταν αρχίσαμε το γύρισμα της ταινίας αποφάσισα να καταγράφω κάθε μέρα ό,τι συνέβαινε, με το θυμικό και την ένταση που το εισέπραττα εγώ.
Τον Απρίλιο του 1995, τη μέρα της γιορτής-έκπληξης που οργάνωσε η Φοίβη στο σπίτι τους για τα εξηκοστά γενέθλια του Θόδωρου, λίγες μέρες πριν η ταινία πάει στις Κάννες, του χάρισα τα τρία χειρόγραφα τετράδια αυτού του Ημερολογίου λέγοντάς του: "Όταν το διαβάσετε θα μου κόψετε την καλημέρα γιατί στις μισές και παραπάνω σελίδες σας βρίζω". Γέλασε, το πήρε και μου είπε: "Τότε μπορεί και να 'χει ενδιαφέρον".
Λίγες μέρες μετά, μου τηλεφώνησε σκασμένος στα γέλια και μου είπε πως αυτό το κείμενο πρέπει οπωσδήποτε να εκδοθεί γιατί είναι η πιο "μπρούτα" -την έχω ακόμα στο μυαλό μου αυτή τη λέξη- καταγραφή του τι είναι γύρισμα μιας δικής του ταινίας. Εγώ δεν πίστευα αυτό που άκουγα αλλά εκείνος επέμεινε. Πήρε τα τρία χειρόγραφα τετράδια που του χάρισα στο γραφείο του και τα τοποθέτησε στο ράφι δίπλα απ' την καρέκλα του, μ' έβαλε να περάσω το κείμενο σε γραφομηχανή και προσπάθησε να βρει εκδότη για να βγει το βιβλίο. Η έκδοση αυτή δεν κατάφερε να γίνει τότε.
Αποφάσισα να συμβεί αυτή η έκδοση τώρα, με το ίδιο ακριβώς κείμενο, χωρίς καμία "καλλωπιστική" επέμβαση, σχεδόν είκοσι χρόνια μετά, επειδή ο ίδιος ο Θόδωρος ήθελε να συμβεί τότε."
(Μ. Μαντά)
Όλο το γοητευτικό παρασκήνιο της ταινίας "Το βλέμμα του Οδυσσέα" (η οποία γυρίστηκε από τον Γενάρη του 1994 ως τον Μάρτη του 1995), η προσωπικότητα του πληθωρικού σκηνοθέτη καθώς επίσης και η περιπέτεια όλου του ανθρώπινου δυναμικού, από τους βοηθούς μέχρι τους σταρ και όλους τους ηθοποιούς, αποτυπώνονται στα ημερολόγια που κρατούσε η Μαργαρίτα Μαντά ως σκριπτ, στη διάρκεια των γυρισμάτων. Το κείμενο διανθίζεται με φωτογραφίες από τα γυρίσματα καθώς και σχετικά ντοκουμέντα.
317 pages, Paperback
First published January 1, 2013
4 people want to read
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 4 of 4 reviews
January 29, 2018
Το αγαπημένο μου σημείο (το οποίο δεν είναι χαρακτηριστικό του, δεν δείχνει καθόλου τις πολλές δυσκολίες των ταξιδιών, των γυρισμάτων, τον Θάνατο του Gian Maria Volonté) είναι το παρακάτω:
Η άγρια ερημιά τριγύρω κι ο Βέγγος να καλεί την Ελλάδα να πεθάνει επιτέλους "γιατί η αγωνία κρατάει πολύ και κάνει πολύ θόρυβο". Κι ύστερα να πετάει στη φύση ένα μπισκότο για να μοιραστούν τη μοναξιά τους.
Ο Keitel φέρεται εξαιρετικά. Αποσύρεται διακριτικά αφήνοντας τον Βέγγο να πάρει πάνω του όλη τη σκηνή , τη δική του, ολόδική του σκηνή σε αυτή την ταινία.
Τρεις λήψεις, η τρίτη η καλύτερη. Ο αγέρας παίρνει το κασκέτο του Θανάση πάνω στο πλάνο. Καταφέρνει να το συγκρατήσει με το ένα του χέρι και να πετάξει με το άλλο στη φύση το μπισκότο της. Έχουμε όλοι ξεχάσει τα μέλη που δεν νιώθουν πια από τον πόνο του κρύου, κι αφήνουμε το κλάμα της ψυχήςε μας να ζεστάνει τα μάγουλά μας.
Την τέταρτη λήψη, γι' ασφάλεια, δεν την προλαβαίνουμε. Το φως πέφτει ραγδαία.
Θέλω να αγκαλιάσω σφιχτά τον Θόδωρο που μου έδωσε την ευκαιρία να ζήσω αυτό το πλάνο.
Ο Θόδωρος αγκαλιάζει σφιχτά τον Βέγγο και τον Keitel. Έπειτα όλους εμάς, έναν έναν.
Λίγο μετά στο καφενείο της Κέλλης. Ρακόμελα καυτά, τσίπουρα και μεζέδες. Ενθουσιασμός για τον Βέγγο. Οι χωριανοί τον σηκώνουν στα χέρια. Είναι ο δικός τουςε Θανάσης. Η δική τους Ελλάδα. Ο Θανάσης κοιτάζει τον Θόδωρο στα μάτια. Υγράτα μάτια του. Υγρά και τα μάτια του Θόδωρου.
Ο Θόδωρος, Ο Θανάσης κι ο Harvey αγκαλιάζονται σφιχτά σαν τρία μικρά αγόρια που έχουν μόλις ορκιστεί αιώνια πίστη φιλίας. Σηκώνουμε όλοι τα ποτήρια μας. Οι χωριανοί της Κέλλης, εμείς, οι Αμερικάνοι. Είμαστε όλοι μαζί κι είμαστε ένα. Ο ίδιος άνθρωπος, το ίδιο σώμα, η ίδια καρδιά.
Δεν υπάρχει ευτυχία σαν αυτή του κερδισμένου πλάνου. Δεν υπάρχει δουλειά άλλη σαν το σινεμά. Δεν υπάρχει τρέλα άλλη σαν το γύρισμα.
Η αγωνία του κρατάει πολύ και κάνει τον ομορφότερο θόρυβο στον κόσμο.
Η άγρια ερημιά τριγύρω κι ο Βέγγος να καλεί την Ελλάδα να πεθάνει επιτέλους "γιατί η αγωνία κρατάει πολύ και κάνει πολύ θόρυβο". Κι ύστερα να πετάει στη φύση ένα μπισκότο για να μοιραστούν τη μοναξιά τους.
Ο Keitel φέρεται εξαιρετικά. Αποσύρεται διακριτικά αφήνοντας τον Βέγγο να πάρει πάνω του όλη τη σκηνή , τη δική του, ολόδική του σκηνή σε αυτή την ταινία.
Τρεις λήψεις, η τρίτη η καλύτερη. Ο αγέρας παίρνει το κασκέτο του Θανάση πάνω στο πλάνο. Καταφέρνει να το συγκρατήσει με το ένα του χέρι και να πετάξει με το άλλο στη φύση το μπισκότο της. Έχουμε όλοι ξεχάσει τα μέλη που δεν νιώθουν πια από τον πόνο του κρύου, κι αφήνουμε το κλάμα της ψυχήςε μας να ζεστάνει τα μάγουλά μας.
Την τέταρτη λήψη, γι' ασφάλεια, δεν την προλαβαίνουμε. Το φως πέφτει ραγδαία.
Θέλω να αγκαλιάσω σφιχτά τον Θόδωρο που μου έδωσε την ευκαιρία να ζήσω αυτό το πλάνο.
Ο Θόδωρος αγκαλιάζει σφιχτά τον Βέγγο και τον Keitel. Έπειτα όλους εμάς, έναν έναν.
Λίγο μετά στο καφενείο της Κέλλης. Ρακόμελα καυτά, τσίπουρα και μεζέδες. Ενθουσιασμός για τον Βέγγο. Οι χωριανοί τον σηκώνουν στα χέρια. Είναι ο δικός τουςε Θανάσης. Η δική τους Ελλάδα. Ο Θανάσης κοιτάζει τον Θόδωρο στα μάτια. Υγράτα μάτια του. Υγρά και τα μάτια του Θόδωρου.
Ο Θόδωρος, Ο Θανάσης κι ο Harvey αγκαλιάζονται σφιχτά σαν τρία μικρά αγόρια που έχουν μόλις ορκιστεί αιώνια πίστη φιλίας. Σηκώνουμε όλοι τα ποτήρια μας. Οι χωριανοί της Κέλλης, εμείς, οι Αμερικάνοι. Είμαστε όλοι μαζί κι είμαστε ένα. Ο ίδιος άνθρωπος, το ίδιο σώμα, η ίδια καρδιά.
Δεν υπάρχει ευτυχία σαν αυτή του κερδισμένου πλάνου. Δεν υπάρχει δουλειά άλλη σαν το σινεμά. Δεν υπάρχει τρέλα άλλη σαν το γύρισμα.
Η αγωνία του κρατάει πολύ και κάνει τον ομορφότερο θόρυβο στον κόσμο.
November 11, 2024
Η Μαργαρίτα Μαντά είναι μια γυναίκα η οποία σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες, Γαλλική Φιλολογία αλλά και σκηνοθεσία κινηματογράφου, η οποία φαίνεται να είναι και αυτή που την κέρδισε περισσότερο από κάθε τι. Στο βιογραφικό της, μπορεί να βρει κανείς συνεργασίες με πολλά μεγάλα ονόματα Ελλήνων σκηνοθετών -με την ίδια να εκετελεί χρέη βοηθού σκηνοθέτη, έχοντας ωστόσο γράψει και σκηνοθετήσει δικές της ταινίες, αλλά και θεατρικά-, το μεγαλύτερο όλων, όμως, ίσως να είναι εκείνο του Θόδωρου Αγγελόπουλου στις ταινίες "Το βλέμμα Του Οδυσσέα", "Μία Αιωνιότητα Και Μία Μέρα", "Το λιβάδι Που Δακρύζει" και "Η Σκόνη Του Χρόνου".
Πριν από 20 ολόκληρα χρόνια, η ίδια, είχε χαρίσει στον Θόδωρο Αγγελόπουλο το χειρόγραφο ημερολόγιό της, τα γεγονότα τα οποία ήταν κατεγραμμένα σε αυτό, αφορούσαν την περίοδο όπου γυριζόταν η ταινία "Το βλέμμα Του Οδυσσέα", μια δουλειά όπως καταλαβαίνει κανείς διαβάζοντας το πρώτο της αυτό βιβλίο, άλλαξε τη ζωή αλλά και τον τρόπο που έβλεπε τον κόσμο μέχρι τότε. Κάτι που όπως φαίνεται, δεν συνέβει μόνο στην ίδια, αλλά σε όλους όσους είχαν την ευλογία να δουλέψουν στο πλευρό του μεγάλου αυτού σκηνοθέτη, έχοντας τη δυνατότητα να μοιραστούν τα όνειρα, το όραμα, τις συναισθηματικές και ηθικές του φιλοδοξίες, αυτό που εκείνος ήθελε να πει μέσα από τις δικές του εικόνες, αυτά τα συναισθήματα που ήθελε να αφυπνήσει, μέσα από τις πιο μικρές λεπτομέρειες.
Η γραφή της Μαντά είναι, αν μη τι άλλο, γοητευτική, ταξιδιάρικη, άλλοτε χιουμοριστική, άλλοτε συγκινητική. Σκοπός της δεν ήταν να μεταφέρει το χρονικό των γυρισμάτων, αλλά τα συναισθήματα που αυτά γέννησαν και οι συμβαλλόμενοι με την παραγωγή, θα έφεραν χωρίς να το γνωρίζουν, για πάντα, στο μυαλό, την καρδιά και το βλέμμα τους. Παράλληλα, η Μαντά, είναι ρεαλίστρια και ειλικρινής, με μια ευθύτητα που όχι απλά είναι καλοδεχούμενη, αλλά αναγκαία σε μια τέτοια εξομολόγηση. Είναι εμφανής η αγάπη και ο σεβασμός της στο πρόσωπο του Θόδωρου Αγγελόπουλου, αυτό δεν την εμπόδιζε όμως κάποιες στιγμές να θυμώνει μαζί του, να εξοργίζεται, ποτέ όμως να απογοητεύεται. Αποτυπώνει ουσιαστικά, μια φυσιολογική, ανθρώπινη σχέση, έτσι όπως αυτές είναι, με άλλες φορές να δίνουν κι άλλες να παίρνουν πάντα όμως εκεί, έτοιμες να μοιραστούν και να συνδράμουν, να αισθανθούν και να μεταδώσουν.
Πριν από 20 ολόκληρα χρόνια, η ίδια, είχε χαρίσει στον Θόδωρο Αγγελόπουλο το χειρόγραφο ημερολόγιό της, τα γεγονότα τα οποία ήταν κατεγραμμένα σε αυτό, αφορούσαν την περίοδο όπου γυριζόταν η ταινία "Το βλέμμα Του Οδυσσέα", μια δουλειά όπως καταλαβαίνει κανείς διαβάζοντας το πρώτο της αυτό βιβλίο, άλλαξε τη ζωή αλλά και τον τρόπο που έβλεπε τον κόσμο μέχρι τότε. Κάτι που όπως φαίνεται, δεν συνέβει μόνο στην ίδια, αλλά σε όλους όσους είχαν την ευλογία να δουλέψουν στο πλευρό του μεγάλου αυτού σκηνοθέτη, έχοντας τη δυνατότητα να μοιραστούν τα όνειρα, το όραμα, τις συναισθηματικές και ηθικές του φιλοδοξίες, αυτό που εκείνος ήθελε να πει μέσα από τις δικές του εικόνες, αυτά τα συναισθήματα που ήθελε να αφυπνήσει, μέσα από τις πιο μικρές λεπτομέρειες.
Η γραφή της Μαντά είναι, αν μη τι άλλο, γοητευτική, ταξιδιάρικη, άλλοτε χιουμοριστική, άλλοτε συγκινητική. Σκοπός της δεν ήταν να μεταφέρει το χρονικό των γυρισμάτων, αλλά τα συναισθήματα που αυτά γέννησαν και οι συμβαλλόμενοι με την παραγωγή, θα έφεραν χωρίς να το γνωρίζουν, για πάντα, στο μυαλό, την καρδιά και το βλέμμα τους. Παράλληλα, η Μαντά, είναι ρεαλίστρια και ειλικρινής, με μια ευθύτητα που όχι απλά είναι καλοδεχούμενη, αλλά αναγκαία σε μια τέτοια εξομολόγηση. Είναι εμφανής η αγάπη και ο σεβασμός της στο πρόσωπο του Θόδωρου Αγγελόπουλου, αυτό δεν την εμπόδιζε όμως κάποιες στιγμές να θυμώνει μαζί του, να εξοργίζεται, ποτέ όμως να απογοητεύεται. Αποτυπώνει ουσιαστικά, μια φυσιολογική, ανθρώπινη σχέση, έτσι όπως αυτές είναι, με άλλες φορές να δίνουν κι άλλες να παίρνουν πάντα όμως εκεί, έτοιμες να μοιραστούν και να συνδράμουν, να αισθανθούν και να μεταδώσουν.
January 9, 2018
Το βιβλίο αυτό το ξεκίνησα με την εκπνοή του παλιού χρόνου. Είναι γραμμένο σε ημερολογιακή μορφή και μπορώ να πω πως παρότι δεν το περίμενα μου κράτησε το ενδιαφέρον μέχρι το τέλος. Και το λέω αυτό γιατί το σινεμά μου αρέσει, λατρεύω τον Αγγελόπουλο και τις ταινίες του (γι'αυτό άλλωστε διάλεξα και το συγκεκριμένο βιβλίο), αλλά γενικά δεν θα καθίσω να δω πως γυρίζεται μία ταινία στην τηλεόραση. Τελικά αποδεικνύεται και πάλι ότι άλλο το "χαρτί" και άλλο η "εικόνα".
March 3, 2018
Βιβλίο που αγάπησα ήδη από το εξώφυλλο. Ταξιδιάρικο, συγκινητικό. Ο Θόδωρος είναι εδώ, ο Αρβανίτης είναι εδώ, ο Οδυσσέας, η Ναυσικά, η Πηνελόπη είναι εδώ, ο Σεφέρης, ο T.S. Elliot, ο Ρίλκε, ο Χάρβεϊ, ο Gian Maria Volonte. Ο Λένιν με το δάχτυλο υψωμένο στον ουρανό (τι δείχνει αραγε;) είναι εδώ. Στα συντρίμμια της Ευρώπης του τέλους του 20ού αιώνα.
On ne se rend pas. On continue.
On ne se rend pas. On continue.
Displaying 1 - 4 of 4 reviews