Jump to ratings and reviews
Rate this book

Gisèle

Rate this book
Epische, op ware feiten gebaseerde liefdesgeschiedenis van drie mensen die niet zonder en niet met elkaar kunnen leven, over kunst, liefde, vriendschap, oorlog en zelfbeschikking

Nederland, 1936, de vooravond van de Tweede Wereldoorlog. Adriaan Roland Holst, ‘Jany’ voor intimi, dichtersvorst en homme à femme, ontmoet de mooie, getalenteerde glazenierster Gisèle van Waterschoot van der Gracht. Tussen hen ontstaat een zielsverwantschap, die verder gaat dan zijn gewoonlijke romantische avonturen. Al snel voelt Gisèle zich opgenomen in de kring rond Roland Holst en wijdt ze haar leven aan de kunst en de liefde.

Op datzelfde moment droomt de jonge actrice Mies Peters van eenzelfde leven. Waar Gisèle licht en teder is, is Mies aards en zinnelijk. Ze begrijpt dat haar huwelijk met de verkoper Paul en haar jonge moederschap niet zijn te combineren met een succesvolle toneelcarrière. In Jany vindt ze een hartstochtelijke minnaar; hun liefde bestaat uit strijd en evenveel momenten van groot geluk.
De gekwetste Paul zoekt zijn heil bij de snel opkomende nsb en vertrekt met een hoofd vol idealen naar het oostfront. Ook Jany, Gisèle en hun vrienden kunnen zich niet onttrekken aan de oorlogsdreiging en vooral Jany voelt dat hij van zijn ivoren toren moet afdalen om een positie in te nemen. Gisèle neemt jonge Joodse onderduikers in huis die ’s nachts, als de verduisteringsgordijnen gesloten zijn, onderwezen worden in filosofie, poëzie en tekenkunst. De oorlog dwingt uiteindelijk iedereen om de keuze te maken tussen buigen of barsten, goed en fout, de haat en de liefde. Te midden van alle vernietiging, honger en geweld is de kunst de enige manier om te overleven.

510 pages, Hardcover

First published September 2, 2013

16 people are currently reading
331 people want to read

About the author

Susan Smit

46 books145 followers
Susan Smit (1974) groeide op in Noordwijk en werkte tien jaar als fotomodel in binnen- en buitenland. Op haar zesentwintigste studeerde ze af in Culturele Studies, met als hoofdvak Nederlandse Taal- en Letterkunde, aan de Universiteit van Amsterdam. Ze woont met haar kinderen Linde en Goof in Amsterdam en is getrouwd met journalist Onno Aerden. Ze beschouwt spiritualiteit en literatuur als haar grootste passies.
Toen ze in 2000 een artikel schreef over moderne heksen werd ze gegrepen door het fenomeen. In het jaar dat volgde, deed ze research naar de geschiedenis van deze eeuwenoude religie, stortte zich in rituelen en leerde werken met magie en kruiden. Uiteindelijk liet ze zich inwijden als heks. Over haar ervaringen schreef ze het boek Heks. Een magische reis door de westerse spiritualiteit, dat in 2001 uitkwam.

Ratings & Reviews

What do you think?
Rate this book

Friends & Following

Create a free account to discover what your friends think of this book!

Community Reviews

5 stars
98 (19%)
4 stars
200 (40%)
3 stars
146 (29%)
2 stars
36 (7%)
1 star
17 (3%)
Displaying 1 - 30 of 59 reviews
Profile Image for Maria.
480 reviews47 followers
January 13, 2015
Het boek heet Gisèle (de beeldend kunstenares Gisèle D’Ailly-van Waterschoot) maar gaat vooral óók over de dichter Adriaan Roland Holst (Jany). Jany is een fameus rokkenjager maar valt als veertiger voor de charmes van zowel Gisèle als voor de actrice die hij als kind al kende: Mies Peters. Met Mies krijgt Jany een jarenlange relatie die ze ‘trouw in ontrouw’(tevens een dichtbundel van Roland Holst) noemen. Er blijven namelijk altijd ook anderen in het spel. Het verhaal wordt door deze drie personen afwisselend verteld. Interessant om te lezen over het kunstenaarsmilieu van de jaren dertig en veertig van de 20e eeuw. Er komen bekende namen voorbij: J.C. Bloem, Menno ter Braak, Eduard du Perron, Joep Nicolas.

Jany kan nogal zwaarmoedig zijn, twijfelt aan zichzelf, aan zijn dichtkunst. Mies is lichtzinnig, speels, ambitieus en niet al te kieskeurig. Gisèle is fijnzinnig, intelligent, iemand van principes. Ze is gelijkwaardig aan de dichter, ze praten samen over hun beider kunst, ze heeft invloed op hem. Er ontstaat een soort van driehoeksverhouding maar Jany vertelt Gisèle eerlijk dat hij meer begeerte voor de ander ervaart, juist omdat hij haar onbegrijpelijker vindt.
De tegenstelling Jany/Mies is mooi weergegeven in deze passage:
‘Mies was opgewekt met een zekere vastbeslotenheid, alsof ze zich had voorgenomen dat het glas altijd halfvol was. Ze kon naar een bewolkte lucht kijken en zeggen: ‘Het wil heel graag mooi weer worden’. De zon stond als-ie niet scheen in haar ogen altijd op doorbreken. En als het regende zei ze:‘Daarginds wordt het al lichter’. Op die momenten kon hij haar wel fijnknijpen. Zijn gedachten gingen altijd precies de andere kant op. Dingen die goed gingen konden nooit lang duren, en iets naars was een voorbode voor nog veel ergere dingen.’
Een typering van hun relatie:
,Hun liefde bewoog zich over een route die zich steeds verlegde, met haltes waarbij de een uitstapte en zich na een poosje weer op een volgende halte bij de ander voegde, waarna de ander op zijn beurt uitstapte.‘

Het meest boeiend vond ik de episodes die spelen in de aanloop naar en in de Tweede Wereldoorlog. Er was natuurlijk de, in deze kunstenaarskringen zeer belangrijke, kwestie van de Kultuurkamers. Moeten ze zich daarbij aansluiten en wat zijn de consequenties als je dit weigert? De hoofdpersonages maken verschillende keuzes. Collaboratie, jarenlang onderdak verlenen aan artistieke joodse vluchtelingen, zelf onderduiken. Ondanks alles worden er kunstavondjes georganiseerd, wordt voorgelezen uit eigen werk, zijn er theatervoorstellingen. Er ontstaat vooral in het Amsterdamse appartement van Gisèle een heel speciale situatie!

Is het mooi geschreven? Hmm niet in het bijzonder. Soms wat teveel uitgesponnen, te wijdlopig. Vooral speciaal door het verhaal.(is mijn mening)
Susan Smit heeft nog de honderdjarige Gisèle gesproken. Een heel bijzondere, een fantastische vrouw, kon ik zelf concluderen na het bekijken van de documentaire ’Het steentje van Gisèle’, uitgezonden via Het uur van de wolf na haar overlijden in mei 2013. Een aanrader na het lezen van dit boek.
http://www.uitzendinggemist.nl/afleve...
Profile Image for Dolf Patijn.
795 reviews53 followers
October 9, 2013
Een erg mooie historische roman over het Nederlandse kunstenaarsmilieu uit de jaren 30/40 van de 20e eeuw en dan voornamelijk over kunstenares Gisèle d’Ailly van Waterschoot van der Gracht, dichter Adriaan Roland Holst en de actrice Mies Peters. Zoals bij ieder boek is er altijd wel iets aan te merken. Voor mij is dat het gegeven dat in het eerste gedeelte van het boek,dat zich in de jaren dertig afspeelt, maar weinig van de buitenwereld lijkt door te dringen. Pas vanaf 1938 laat Susan Smit de politieke situatie in en rond Nederland meetellen en de personages hierop reageren. Dat is een keuze die echter het boek niet negatief beïnvloed. Daarom vind ik het toch zeker vijf sterren waard. Het is een originele invalshoek op een tijd die binnen de Nederlandse literatuur al veel belicht is maar mede door dit soort boeken blijft boeien. Een aanrader.
Profile Image for Ingrid.
1,552 reviews128 followers
July 3, 2014
Het boek komt langzaam op gang. Eerst allemaal losse draadjes die dan in elkaar gevlochten worden. Het gaat meer over Jany en Mies dan over Gisèle. Petje af voor alle research.
Profile Image for Hermien.
2,306 reviews64 followers
January 13, 2015
Ik heb erg genoten van dit boek. Het is boeiend verteld en ik herkende veel van de schrijvers en acteurs die worden genoemd. Het was ook erg interessant om te lezen over de keuzes die mensen maakten en standpunten die ze innamen voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Profile Image for Petra.
699 reviews11 followers
March 1, 2023
Gisèle gaat, als je de achterflap mag geloven, over hoe kunstenares Gisèle via dichter Adriaan Roland Holst (Jany voor intimi) de Nederlandse kunstenaarswereld betreedt. En over de jonge Mies die actrice wil worden en niet goed weet hoe dat te combineren valt met het burgerlijke leven. Een affaire met Jany is daarin veel passender. En dat op de vooravond van de Tweede Wereldoorlog, waarin men moet kiezen tussen goed en fout.

Maar dit boek gaat veel meer over Jany, dan over Gisèle. Over zijn zwaarmoedigheid over het leven, over zijn affaires én vooral over de knipperlichtrelatie met Mies. Dus waarom dit boek dan Gisèle heet? Wilde Smit graag de naam van dit boek geven aan haar inspiratie voor het verhaal en heeft ze veel liever, als feminist, een vrouwelijke naam op de plank staan? Het had passender geweest om Gisèle dan ook een grotere rol toe te bedelen, het eerste deel van het verhaal komt ze namelijk vooral over als een naïeve vrouw die maar blijft steken in verliefdheid op Jany. Het trekt wat bij richting het einde van het verhaal, waarin ze meer voor zichzelf weet te kiezen.

Elk hoofdstuk staat een ander personage (Jany, Gisèle of Mies) centraal. Daarin volgen we als lezer hoe ze elkaar ontmoeten, vinden en soms ook weer verliezen en welke keuzes ze maken in het leven en ook in de oorlog. Soms overlappen de verhalen in hoofdstukken met elkaar en wordt vanuit beide personages een bepaalde belevenis verteld. Mooi om zo twee kanten van het verhaal met elkaar te kunnen vergelijken. Maar jammer dat het hoofdstuk vaak net niet goed aansluit. Dus dat bijvoorbeeld het hoofdstuk van Jany eindigt met een scène met Mies en zij vervolgens haar hoofdstuk een week eerder dan die gebeurtenis begint. Dat geeft me het gevoel dat ik bepaalde stukken dubbelop heb gelezen, jammer.

Smit heeft veel research gedaan. Dat blijkt omdat zo ongeveer elk theaterstuk, soms zelfs met speellijst, van Mies genoemd wordt. Of door alle boeken en vertalingen van Jany te benoemen. Voor mij overbodig. Het maakt dat, met eerdere genoemde dubbele stukken tussen hoofdstukken, ik denk dat dit boek korter had gekund.

Gisèle is geen pageturner (logisch ook), maar ik kon het boek niet een paar dagen wegleggen of ik was de draad van het verhaal wat kwijt. Terwijl als ik door bleef lezen ik wel meer betrokkenheid bij de personages voelde. Richting het einde vroeg ik me af welk verhaal Smit precies wilde meegeven aan de lezers. Dat blijkt uit de epiloog en haar dankwoord: de keuzes waartoe kunstenaars werden gedwongen in de oorlog. Inderdaad wat onderbelicht dat ook zij verordonneerd werden om zich in te schrijven bij een Kulturkammer of anders hun beroep niet meer konden uitoefenen. En waar kies je dan voor? Je principes of je brood? Maar jammer genoeg wordt die invalshoek ondergesneeuwd. Want als ik terugdenk aan dit boek gaat het vooral over de liefde. De liefde tussen de drie hoofdrolspelers en hoe zij zich in tijden (van oorlog) tot elkaar verhouden.
Profile Image for YvonZ.
138 reviews18 followers
March 29, 2024
Momenteel mijn favoriete genre, historische fictie. Gisele vond ik ook fijn. Interessant om te lezen over de kunst en cultuursector in de periode vlak voor en tijdens WO2. Veel personages kende ik eigenlijk alleen als straatnaam. (blozende smiley) Du Perron, Bloem, Ter Braak, Slauerhoff, Gorter, Adriaan en Henriette Roland Holst. Het verplichte lidmaatschap van de Kulturkammer en de gevolgen van het weigeren daarvan waren me ook onbekend. Een thema is dat zoals zo vaak, het onderscheid tussen goed en fout veel minder zwart wit is dan we vaak denken. En het is juist in deze tijd ook weer hoopgevend dat er zelfs in gevaarlijke omstandigheden moedige mensen zijn die onderduikers helpen overleven en met gevaar voor eigen leven in opstand komen tegen de kwaadaardige bezetter. Susan Smit schrijft vlot en toegankelijk en doet grondige research. Misschien iets te veel boeketreeks hier en daar. Daarom 3,5* afgerond naar boven.
Profile Image for Indah.
375 reviews61 followers
Read
March 20, 2016
Not sure what to rate this yet, I will ponder about it some more for a while. I really liked some aspects but some made me roll my eyes quite often.
Last novel I will ever read in high school (as in for class). Feeling a tad sentimental xD
Profile Image for Patricia De Boer.
611 reviews2 followers
June 27, 2022
Een prachtig epos over de kunstenares Giséle van d'aAilly Waterschoot.
Geboren in 1912, begon haar carrière als glazenier.
Dit boek van Susan Smit beschrijft haar leven, maar ook dat van de dichter Adriaan Roland Holst, voor intimi "Jani" genoemd, en het jonge leven van actrice Mies Peters; 1 van de geliefden van Jani.
De onrust die in Europa uitbreekt, sijpelt ook door naar Nederland, wat uiteindelijk leidt tot de bezetting van Nederland door Duitsland.
Dit heeft grote gevolgen voor Jani, Mies en Giséle, die er alledrie op een andere wijze mee om gaan.
Jani, die zich steeds meer beknot voelt worden in wat hij wil schrijven en publiceren.
Giséle die steeds minder opdrachten krijgt, zich in Amsterdam vestigt en een onderduik plaats biedt aan bevriende kunstenaars.
En de opportunistische Mies, die keuzes maakt die in het kunstenaars circuit worden afgekeurd.

Susan Smit kroop in de huid van de personages en gaf hen een stem waardoor zij opnieuw tot leven kwamen.
Prachtig vertelt en opgetekend.
Een heel mooi boek.
Profile Image for Sannah.
229 reviews2 followers
August 7, 2020
Echt wel even inkomen, maar onwijs interessant boek over kunstenaarskringen in en rondom WOII!
Profile Image for Elizabeth.
252 reviews3 followers
March 9, 2016
Een heel erg goed geschreven boek. Ongetwijfeld is er enorm veel research aan vooraf gegaan. Herkenbare plekken in Amsterdam: Schiller, Cafe Reijnders, etc. Ik vond slechts 1 'hun' die een 'hen' had moeten zijn. Gisèle was een buitengewoon interessante vrouw. Adriaan Roland Holst, die zeker de helft van het boek in beslag neemt, vond ik minder interessant. Maar persoonlijk heb ik niets met dichters en gedichten. Geen geduld om ze te lezen of hun diepere betekenis te doorgronden. Graag had ik meer gelezen over het pand op de Herengracht en over Gisèle's leven na de oorlog, haar huwelijk, haar verblijf op Paros, etc. Misschien komt er ooit een vervolg ? De schrijfster ontmoette Gisèle tenslotte nog in levende lijve.
Profile Image for Esther.
426 reviews3 followers
July 7, 2018
In het boek volgen we verschillende personages net voor WOII. De relaties onderling worden uitvoerig beschreven. Er is veel aandacht voor historische feiten wat af en toe zorgt voor taaie stukken tekst. Susan Smit heeft voor dit boek hoofdpersonage Gisele ontmoet. Het resultaat is een beschrijving van haar leven en dat van haar vrienden.

Ik denk dat dit boek voor de historische kenner fantastisch is maar zelf heb ik er een maand over gedaan om tot blz 243 te komen. De wil om verder te lezen is er niet.
Profile Image for Linda.
312 reviews12 followers
August 6, 2021
Dit boek was niet wat je ervan zou verwachten, hoewel het zich afspeelt in de oorlog leest het meer als een romantische fictie dan een verhaal tijdens een oorlog.

Hier had zoveel meer in kunnen zitten in een boek van ongeveer 500 pagina's.
29 reviews
March 1, 2021
Een mooi boek en echt heerlijk als luisterboek tijdens het wandelen.
Zoals de omschrijving al aangaf een op ware feiten gebaseerde liefdesgeschiedenis. Het begon mn als roman maar ben blij dat ik niet ben afgehaakt want uiteindelijk mooie inzichten in hun gevoelsleven en keuzes in het ‘gewone’ en hun kunstenaars leven tijdens de vooravond van en gedurende de tweede Wereldoorlog. Veel boeken die ik eerder las gingen over de ervaringen van onderduikers of in een kamp waar dit boek ook het soms ‘gewone’ leven in de stad beschrijft zoals ik ook vaak in de verhalen van mijn oma hoor. De epiloog was ook boeiend om zo te horen hoe de levens van de hoofdpersonen verder zijn verlopen.
Vond t jammer dat het boek uit was.
Profile Image for Alicia.
322 reviews8 followers
January 28, 2020
Voor nu nog meer een 2.5 ster. De eerste 250 bladzijdes vond ik heel lastig door te komen omdat me de personages en hun keuzes me niet boeide, vooral hun omgang met elkaar stoorde me zelfs. Ik las alleen door omdat het een boekenclubboek was en ik wel wou mee kunne praten. Het tweede gedeelte is gelukkig toch iets prettiger om te lezen terwijl de omstandigheden juist slechter zijn. Ze worden menselijker en eerlijker omdat de oorlog dat met mensen doet.
Susan Smit doet het al met al goed, soms vergeet je dat het fictie is en zet je bij sommige keuzes vraagtekens, maar het is bijna allemaal echt gebeurd. De paar vrijheden die ze toelicht zijn niet storend.
Profile Image for Samantha Giannattasio.
6 reviews1 follower
April 17, 2018
This book caught me.
First, it was difficult to me to keep reading as it started all quite slow. But all of the sudden before I knew it, I was hooked and I kept on reading. I wanted so badly to know how it went with the characters of the book. I even slightly felt them when they were in pain, sorrow or in love.

When I finished this book, it felt like I've lived once again another life. The live of Gisele and her loved ones.
110 reviews
September 16, 2024
3.5 ster. Boek leest lekker weg. Je leest over kunstenaars in WOII, maar tegelijkertijd is het ook een liefdesverhaal tussen allerlei mensen die het zichzelf in de liefde niet altijd makkelijk maken. Die combinatie maakt het interessant, maar toch ontspannend om te lezen. Stuk poëzie wat erin terug komt heeft ook wel wat, maar stiekem werd dat meer scannen dan lezen. Dat het boek gebaseerd is op talloze brieven kan ik ook waarderen, daar zit een hoop werk in.
313 reviews4 followers
November 18, 2019
Lijvig boek over het leven van 3 personen (Gisele, Mies en Roland Holst) waarbij de laatste de centrale figuur is. Het speelt zich af in de periode 1936 - tot vlak na de oorlog. Deels biografisch maar uitgewerkt als een roman. Personen zijn goed uitgewerkt. Ook de sfeer in de kunstkringen van die tijd is goed neergezet.
Profile Image for Anne-Marie.
11 reviews
December 7, 2020
Boeiend geschreven ( deels fictief) historische roman over de levens van Gisèle Waterschoot, Adriaan Roland Holst en Mies Peters. Het verhaal speelt zich af aan de vooravond van WO II tot ongeveer 1947.
Je krijgt een mooie inkijk in het kunstenaarsmilieu, hun onderlinge verhoudingen en hun ethische houding in WO II.
Profile Image for Paul.
536 reviews20 followers
November 20, 2024
Na ongeveer 80 blz heeft dit boek volgens mij het niveau van stationsromannetje nog niet overstegen.
Het grote onderwerp is overspel in al zijn facetten
Zelfs het historische opzoekwerk kwam nauwelijks tot zijn recht
Na de 'De heks van Limbricht' was ik nochtans in blijde verwachting toen ik aan dit boek begon
Niets aan te doen. Hop naar het volgende boek dan maar
Profile Image for Mirjam Celie.
430 reviews
December 21, 2018
Eerste deel van het boek was mooi maar ook veel dubbel verteld door de drie personages wat een beetje 'vertragend' werkte in mijn beleving. Maar vanaf een zeker moment, ik vermoed zo halverwege begon het me meer en meer aan te grijpen en las ik ademloos verder.
Profile Image for Deborah Carter.
214 reviews
May 17, 2022
I was always curious about the plight of the artists in the Netherlands during the German occupation of WWIII.
I don’t read so well in Dutch, but I can enjoy a Dutch audio book.
It was well done; Susan Smit did dedicated research to write this very informative, historical novel.
Profile Image for vera.
189 reviews
March 19, 2024
[3.5 sterren]

eindelijk een verhaal over de oorlog wat niet extreem geromantiseerd of pure oorloghitserij is. dit voelde ontzettend als een echt verhaal over echte mensen, dus knap van susan smit dat ze dit waargebeurde verhaal zo mooi over kon brengen!
2 reviews
August 3, 2024

Only rating 4 because I lived in Amsterdam 20+ years and now near Bergen for 17 years, learning about neighborhood history. Otherwise it would have been 3 stars. Nice to read on history about those times and places. If I had no connection, not sure if I had picked up this book at all.
Profile Image for Yvonne.
103 reviews20 followers
October 12, 2024
Weergaloze historische roman. Zo indrukwekkend hoe historische mensen tot leven worden gebracht, door een combinatie van feiten en fictie. Ik heb zoveel geleerd over WO2 en de levens van Jany, Mies en Gisèle. Echt een aanrader.
Profile Image for Romy.
91 reviews
February 20, 2018
Hoewel ik fan ben van de schrijfstijl van Susan Smit en dit boek alle ingrediënten bevat waar ik normaal gesproken van hou, pakte het boek me niet. Wel boeiend door de tijd waarin het zich afspeelde.
Profile Image for Aileen.
227 reviews7 followers
July 13, 2021
Half puntje extra voor de research
Profile Image for Belle .
20 reviews1 follower
August 1, 2022
Ingrijpend verhaald. Een van de mooiste historische romans die ik gelezen heb.
Displaying 1 - 30 of 59 reviews

Can't find what you're looking for?

Get help and learn more about the design.