Η ιστορία μου αρχίζει από το τέλος – το δικό της και το δικό μου. Έτσι ξεκινά το Βιβλίο της Κατερίνας, μιας γυναίκας που πάλεψε μια ζωή με την ψυχική αρρώστια, και που, αν νικήθηκε, έζησε και μεγαλούργησε ταπεινά χάρη στην αγάπη. Μια οικογενειακή σάγκα γεμάτη ζοφερά μυστικά και θανάσιμες ενοχές, ένα βιβλίο μυστηρίου γύρω από έναν αδιανόητο φόνο και τα δυο του θύματα, και μια κατάδυση σε μια ψυχή που συγκλονίζει με το φως και το σκοτάδι της.
Μας λέει η Κατερίνα:
Αυτό το βιβλίο δεν έχει σκοπό να πληγώσει κανέναν, εκτός απ’ αυτούς που θα το διαβάσουν.
Αυτό το βιβλίο, θα πουν, είναι γεμάτο ψέματα. κακοήθειες, ανακρίβειες, παραχάραξη της οικογενειακής μας ιστορίας από ένα μυαλό χολωμένο κι άρρωστο, που γυρεύει εκδίκηση
για τον θάνατο που μόνο του επέλεξε. Ωστόσο εμένα αυτή είναι η αλήθεια μου, κι από κει και πέρα, ο καθείς ας διαλέξει τη λήθη που του ταιριάζει, που τον ανακουφίζει. έτσι είναι αν έτσι νομίζουνε.
Αυτό το βιβλίο με διαλύει.
Αυτό το βιβλίο έχει σκοπό να με διαλύσει, να με κάνει κομμάτια. Μέσα στα κομμάτια μου είμαι.
Σε αυτήν την κριτική μου συγχωρήστε με αλλα ΔΕΝ ΜΕ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΙ ΤΙ ΛΕΣ ΚΟΣΜΕ...
Αυτό το βιβλίο με συνεπήρε ολοκληρωτικά,με ταξίδεψε σε ενα τραγικό προορισμό με εισιτήριο τον ψυχικό πόνο και αποσκευές την καταστροφικά υπέροχη αγάπη και την θλιβερή ατελείωτη πίκρα μπροστά στο μη αναστρέψιμο!
Δεν θα επικεντρωθώ τόσο στην πλοκή των γεγονότων για τη ζωή και το θάνατο της μητέρας του συγγραφέα, αυτό άλλωστε το κάνει ο ίδιος αριστουργηματικά. Θα επικεντρωθώ στον ίδιο τον Αύγουστο Κορτώ. Άλλωστε μεσα απο τα ψυχή του βγήκαν ολα αυτά, μεσα απο την αγαπη του προς εκείνη που τον πόνεσε, τον συνέθλιψε, τον αφάνισε, αλλά τον λάτρεψε με όλες τις εκφάνσεις της ύπαρξης της!
ΔΕΝ ΜΕ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΙ ΤΙ ΛΕΣ ΚΟΣΜΕ..
Και ίσως να "χω ζήσει κατι παρόμοιο,ίσως και οχι...αλλά πιστεύω ακράδαντα μετά απο αυτο το ανάγνωσμα ότι ο άνθρωπος αυτός ειναι η επιτομή της ανθρώπινης ψυχικής,πνευματικής, συναισθηματικής,νοητικής..ύπαρξης!
Μέσα απο τα λόγια του, τη διαχείριση των καταστάσεων πριν και μετά τον αφανισμό αισθάνθηκα έντονα την άπλετη συναισθηματική του νοημοσύνη, το μεγαλείο ψυχής, την απίστευτη τρυφερότητα, την έμφυτη ευγένεια,συμπόνοια,καλοσύνη,αξιοπρέπεια! Τον απίστευτο σεβασμό σε όλα τα είδη ζωικής οντότητας και μη! Σ´ αυτό το πλάσμα έχουν ενσταλάξει στην λατρεμένη και τόσο πονεμένη ψυχούλα του όλες τις αξίες,τις ιδέες,τα ιδεώδη και τα ιδανικά που έχει οποιος θελει να λέγεται άνθρωπος!
Τον θαύμασα ως συνάνθρωπο,τον λάτρεψα ως άνθρωπο, χωρίς ταμπέλες, ταμπού, μικρότητες, χωρίς καμια απολύτως επιτήδευση στον τρόπο που εκφράζει ότι ένιωσε και νιώθει!
Συγχαρητήρια μεσα απο τα βάθη της καρδιάς μου, μακάρι ο ΚΟΣΜΟΣ...που κρίνει ευκολα μα κακιώνει όταν κρίνεται να είχε περισσότερους τέτοιους άνθρωπους... Θα" ταν σιγουρα πολύ καλύτερος!!!
Τον Αύγουστο Κορτώ δεν τον πάω μία... Νάρκισσος, με άποψη για τα πάντα, δεν λέει να κλείσει το στόμα του, προβάλλει τον εαυτό του (σε μία μετάφραση ενός βιβλίου είδα το όνομά του πιο μεγάλο από του αρχικού συγγραφέα), είναι δηλαδή κάτι σαν τον Φραγκούλη της συγγραφικής.... υπάρχουν και άλλοι τενόροι ρε φίλε στην τελική...
Αλλά συγγραφείς???
Το παρόν βιβλίο θεωρείται βάσει κριτικών το καλύτερό του (από άλλα έχω διαβάσει μικρά αποσπάσματα, δεν θα μπορούσα να τα κρίνω, ιδίως όταν το ύφος είναι χιουμοριστικό - σαρκαστικό δεν μπορείς με λίγες ατάκες να έχεις άποψη). Οπότε διαβάζουμε την Κατερίνα και τον θάβουμε με το γάντι και με αποδείξεις πλέον....
Μόνο που το βιβλίο είναι καλό....
Βασικά είναι εξαιρετικό.... Βαθιά εξομολογητικό, συγκλονιστικά ρεαλιστικό, απομυθοποιεί εντελώς την Κατερίνα (αλλά και τον Τάσο), δίνοντάς της καθαρά ανθρώπινη υπόσταση, χωρίς να σκέφτεται ότι γράφει για τη μητέρα του, κάνοντάς την μια καλή του φίλη, και χαρίζοντάς της την αθανασία, γιατρεμένη από την ασθένεια που τη διέλυσε. Σίγουρα δεν είναι ό,τι πιο ευχάριστο να διαβάζεις ένα βιβλίο στο οποίο η πρωταγωνίστρια αυτοκτονεί (δεν είναι σπόιλερ, σου το λέει στην 3η σελίδα) και όλα τα χρόνια της ζωής της πάλευε με τη μανιοκατάθλιψη. Νομίζω όμως ότι θα μπορούσε να αποτελέσει αφορμή για ένα δημόσιο διάλογο σχετικά με την ασθένεια και τους τρόπους αντιμετώπισής της. Θα έλεγα ότι θα μπορούσε να διδαχθεί και σε σχολεία, αλλά το ύφος και το λεξιλόγιο είναι απαγορευτικό (ακόμα και για τους πιο ριζοσπασπαστικούς --> να άκουγα φιλόλογο να διαβάζει την αφήγηση της Κατερίνας και τι στον κόσμο).
Διαβάζοντας το βιβλίο νομίζω ότι άλλαξα γνώμη για το συγγραφέα. Στην τελική, μαγκιά του να ψωνίζεται, είναι καλός. Και αν το καλοσκεφτούμε, προβάλει τη ζωή του στα social media (οπότε όποιος δεν γουστάρει δεν διαβάζει), ενώ ποτέ δεν έλαβε δημόσιο αξίωμα (αρνήθηκε μάλιστα με τον ιδιαίτερα καυστικό τρόπο του να είναι υποψήφιος με το Ποτάμι - νομίζω), ενώ αν ήταν η ψωνάρα που ίσως δείχνει θα ήταν ήδη βουλευτής (ή ευρωβουλευτής - εδώ άλλοι και άλλοι έχουν πάει, αυτός που ξέρει να μιλάει θα ήταν πρόβλημα?). Δεν έγινα ξαφνικά Κορτώ-φαν, αλλά νομίζω ότι μπορώ να διαβάζω με άλλο μάτι τις αναρτήσεις του (αυτή που για ό,τι γίνεται γράφει βιωματικό στάτους τα σπάει!!!!!!)
Τι παράξενο βιβλίο... Όμορφο μα δύσκολο, γλυκό αλλά ψυχοπλακωτικό, το διαβάζεις μονορούφι, και μετά το σκέφτεσαι για μέρες... Κατά πόσο είμαστε κύριοι του πεπρωμένου μας; Πώς γίνεται κάποιος με τόσο βεβαρυμένο υπόβαθρο να δίνει τόση αγάπη την ίδια ώρα που άνθρωποι με "κανονικές" και "τακτοποιημενες" ζωές να περνάνε τις μέρες τους μέσα σε μια σχετική αδιαφορία για τους ανθρώπους στη ζωή τους... Πώς μπόρεσε ένα παιδί να γράψει τόσο συγκλονιστικά τις ενδομυχες σκέψεις της μητέρας του, και εγώ να νιώθω την αλήθεια στη φωνή του; Πόση αυτογνωσία και δύναμη του χαρακτήρα χρειάζεται για να κατανοήσεις τόσο βαθιά έναν άλλο άνθρωπο και να αποδεχτείς τις επιπτώσεις του δικού του χαρακτήρα στη διαμόρφωση του ατόμου που έγινες; Πραγματικά ένα βιβλίο που θα με βάζει σε σκέψεις για πολύ καιρό ακόμη...
[Είμαι έτοιμη να δεχτώ τα πυρά απ' το fandom του Κορτώ.]
Αυτό το βιβλίο μου άφησε μέτριες εντυπώσεις.
Για να αποφευχθεί η όποια παρεξήγησις, αναγνωρίζω τη στρωτή ροή του λόγου που έχει ο συγκεκριμένος συγγραφέας. Αυτό το βιβλίο διαβάζεται με άνεση μέσα σε μία μέρα. Βέβαια, η συχνή επανάληψη μερικών τυπικών φράσεων που αρέσουν στον Κορτώ ("εις μάτην") προκαλεί εκνευρισμό. Καταλαβαίνω επίσης γιατί άρεσε στους περισσότερους. Ίσως είναι ο πρώτος Έλληνας συγγραφέας που μιλάει ανοιχτά για τις ψυχικές διαταραχές, υπό πρίσμα βιωματικό, ε, και πώς να το κάνουμε, όταν ξέρεις ότι μια ιστορία είναι αληθινή, σε αγγίζει περισσότερο. Χωρίς να ξέρω, υποθέτω ότι η συγγραφή αυτού του βιβλίου χάρισε στον Κορτώ την κάθαρση που αναζητούσε, ότι ήταν δηλαδή μία θεραπευτική -κατά μία έννοια- διαδικασία γι' αυτόν.
Αλλά από κει και πέρα, δεν καταλαβαίνω προς τι ο ντόρος. Ίσως, λόγω σπουδών, η ευαισθησία μου στις περιγραφές των συμπτωμάτων της μανιοκατάθλιψης ή της ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής να με εμπόδισε να νιώσω ταραχή και σοκ, όπως φαντάζομαι ότι πολλοί απ' τους αναγνώστες ένιωσαν. Με ενόχλησαν βαθύτατα δύο σελίδες, στις οποίες η Κατερίνα κρίνει την ανατροφή των ανιψιών της από τα αδέρφια της. Ίσως δε με ενόχλησε αυτή καθαυτή η κριτική, αλλά ο τρόπος με τον οποίο διατυπώθηκε, ένα passive - aggressive κατηγορητήριο, περιττό, κατ' εμέ. Πιστεύω πως ο Κορτώ μπορεί πολύ εύκολα να χειριστεί το λόγο με τέτοιο τρόπο, ώστε να σε κάνει να συμπάσχεις ή ακόμη και να ταυτιστείς. Ας μην κοροϊδευόμαστε, είναι ένα βιβλίο που σε αφήνει να δεις μέσα απ' την κλειδαρότρυπα, σε βάζει στο κάθισμα του δικαστή, σου δημιουργεί την ψευδαίσθηση ότι τελειώνοντάς του, θα πρέπει να έχεις διατυπώσει την ετυμηγορία για τον καθένα απ' τους χαρακτήρες. Ποιος ήταν κακός, ποιος ήταν καλός, ποιος έσφαλε περισσότερο απ' τον άλλον. Μα οι άνθρωποι είναι αυτοί που είναι. Το να κρίνεις τους χαρακτήρες δε σημαίνει ότι κρίνεις το βιβλίο, μη μπερδεύεστε. Γι' αυτό το λόγο δε μπόρεσα να καταλάβω τι ήθελε εν τέλει να μας πει ο συγγραφέας- αν ήθελε δηλαδή να μας πει κάτι και δεν ήταν απλώς η κάθαρσή του όπως μάντεψα και πιο πάνω. Φυσικά αυτή είναι η προσωπική μου άποψη και δεν έχω σκοπό να υποβαθμίσω τα όποια συναισθήματα σας έκανε να νιώσετε το συγκεκριμένο βιβλίο.
Χωρίς όλα αυτά να το καθιστούν ανάξιο ανάγνωσης, το βιβλίο της Κατερίνας με τίποτα δεν είναι ένα αριστούργημα της νεοελληνικής λογοτεχνίας, όπως πολλοί έχουν σπεύσει να το χαρακτηρίσουν.
Τούτο δω νομίζω πως είναι ένα σημαντικό βιβλίο. Όχι τόσο για τη λογοτεχνική του αξία, δεν έχω κανένα τρόπο εγώ να την κρίνω αυτή, αλλά για το πόσο ξεκάθαρα ψυχαναλυτικό για το συγγραφέα του είναι, πόσο ευθύ, τραγικό, ελαφρύ όταν πρέπει και δυνατό σε κάθε σελίδα του, μοιάζει το βιογραφικό βιβλίο του Κορτώ.
Αυτό δεν είναι το βιβλίο της Κατερίνας, είναι το βιβλίο της Κατερίνας μέσα από τα μάτια του Πέτρου. Είναι μια βουτιά στη ψυχολογία της μητέρας του, με το 100% των δυνάμεων κατανόησής του. Είναι μια ειλικρινής αποτύπωση της ψυχικής υγείας και της μανιοκατάθλιψης και, ίσως χωρίς να είναι αυτός ο σκοπός αλλά παρόλα αυτά πετυχαίνοντάς το, είναι μια μικρή αποτύπωση της ελληνικής οικογένειας των δεκαετιών του '70 και του '80.
Παρεμπιπτόντως, αυτό ήταν το πρώτο έργο του Κορτώ που διαβάζω, πιθανότατα το πιο προσωπικό βιβλίο που μπορεί να έχει ένας συγγραφέας μέσα του.
Τι γράφεις τώρα εδώ; Στο πρώτο κεφάλαιο, στις πρώτες αράδες συγκεκριμένα, ζαλίστηκα. Κυριολεκτικά. Σε κάποιο σημείο λίγο πριν τη μέση, μια συνειδητοποίηση με χτύπησε σαν σφαλιάρα. Λέω "τι κάνει ο τύπος ακριβώς;" Ο Κορτώ, με το βιβλίο του αυτό, λέει ένα ηχηρό "άι γαμήσου" στην αρρώστια, εκ γενετής και επίκτητη, την αναπόφευκτη και αυτή που καλλιεργείται με περίσσια εθελοτυφλία λες κι είναι αρετή, της ελληνικής οικογένειας, αλλά και δίνοντας φωνή στη νεκρή μητέρα του την αποδομεί, εκείνη και όσα συνέβαλαν και οδήγησαν σαν ντόμινο στην τραγική κατάληξη και σημάδεψαν δια παντός τον συγγραφέα. Έτσι όπως το είδα εγώ, είναι ο τρόπος του να κάνει την ειρήνη του με όσα έγιναν. Δεν μπορεί να πάει ο νους μου στο τι διεργασίες χρειάστηκε να γίνουν για να μπορέσει ο Κορτώ να γράψει αυτό το βιβλίο. Το βρίσκω άχρηστο να μιλήσει κανείς για τα δεινά του να είσαι πλάι σε ένα ψυχικά άρρωστο άτομο και να υφίστασαι από πρώτο χέρι την (αυτο)καταστροφική μανία του. Ούτε στόχος πρέπει να είναι η απόδοση ευθυνών. Αν είναι να αρχίσουμε να μοιράζουμε ευθύνες, θα τους πάρει όλους ο διάολος. Αυτό που μένει στο τέλος είναι η ασύλληπτη και αξιοθαύμαστη προσπάθεια ενός ανθρώπου να τα βάλει με τους δαίμονές του και το πώς κατάφερε να γίνει στην ουσία η μάνα του ώστε να μπορέσει να δώσει την ιστορία από τη δική της μεριά. Κατά τη γνώμη μου, αν μπορείς να κάνεις αυτό, μπορείς να κάνεις τα πάντα.
Η μαμα του Πετρου (Αυγουστος Κορτω) δεν ζει πια.Ηπιε μια μερα που διαλεξε για τελευταια της,εχω σωρο χαπια που τα μαζευε ενα-ενα για αυτο ακριβως τον σκοπο,την αυτοκτονια.Ο γιος της που την βρηκε γυμνη και γεματη εμετους,δεν θα το ξεχασει ποτε (πως θα μπορουσε αλλωστε?) και αποφασιζει να γραψει την ιστορια της μητερας του μεσα απο τα δικα της ματια.
Ο Φρόυντ ειπε οτι ο ανθρωπος ειναι το προϊον των τραυματων της παιδικης του ηλικίας και δεν θα μπορουσε να εχει περισσοτερο δικιο.Και ομως,πολλοι ανθρωποι δεν το βλεπουν ετσι.Η Κατερινα μεγαλωσε σε ενα σπιτι με μια μητερα που την αγνοουσε πληρως,μια μητερα που δεν της εδωσε μια σταγονα αγαπης σπρωχνοτας την κορη της να πιστευει οτι δεν αξιζει την αγαπη και ενα πατερα που ηταν συνεχως απων.Με εναν αδερφο κατα πολυ μεγαλυτερο με καθαρα σαδιστικες τασεις και μια αδερφη που την ζηλευε συνεχως,εζησε απο την βρεφικη της ηλικια την εχθρα.Μια εχθρα που θα κανει δικη της,τοσο δικη της που θα μισησει τον εαυτο της.Με το να πω πως η οικογενεια της Κατερινας ηταν το λιγοτερο δυσλειτουργικη θα ημουν πολυ επιεικης.Ηταν ολοι βαθεια ψυχολογικα και ψυχικα τραυματιες.Δεν ξερω,τι καλο θα μπορουσε να βγει απο αυτο?
Η Κατερινα αγαπουσε οσο τιποτα αλλο τον γιο της αλλα ηταν μια αρρωστημενη αγαπη που εκανε φοβερα μεγαλο κακο στο παιδι.Τον αγαπησε ετσι για α)ηταν ο γιος της β) ηταν αντρας.Ενας αντρας που θα την αγαπουσε οπως ακριβως ηταν και δεν θα την αφηνε ποτε.Αλλα η Κατερινα ηταν μανιοκαταθλιπτικη σε μια εποχη που δεν υπηρχε η ευκολια στην διαγνωση,το στιγμα ηταν τεραστιο (οπως και τωρα) και η κακομοιρα δεν ελαβε ποτε την καταλληλη φροντιδα,που για μενα θα ηταν η ψυχαναλυση.Πιστευω οτι αμα ειχε βρει εναν ανθρωπο να την οδηγησει μεσα απο τον δρομο της αυτο-ανακαλυψης στα σωστα μονοπατια θα ειχε πιο “ευκολα” μανατζαρει πολλα πραγματα καλυτερα.Αλλα η Κατερινα ηταν αρρωστη.Ηταν δυστυχισμενη και κανεις δεν μπορεσε να την κανει καλα,ετσι και αλλιως κανεις δεν μπορει να παρει αυτο το φορτιο.Και οι ανθρωποι που εμεναν διπλα της,υπεφεραν και αυτοι.
Ενα πολυ καταθλιπτικο βιβλιο που μιλαει για πολλα πραγματα που αρκετοι ανθρωποι δεν τα εχουν ζησει ποτε.Ειναι ενα βιβλιο που σε κανει να κοιτας καταματα την δυστυχια που κρυβονται σε πολλα σπιτια.Υπαρχουν ανθρωποι που υποφερουν ολη τους την ζωη,και ομως εχουν αγαπησει και αγαπηθει αρκετα.Χωρις φυσικα ποτε η αγαπη να εχει σημασια.Ενας απο τους λογους που πολλοι ανθρωποι με ψυχικα προβληματα επιλεγουν την αυτοκτονια ειναι οι τυψεις που νιωθουν.Πιστευουν οτι καταστραφουν τα παντα και τους παντες.Η ευτυχια δεν ειναι ποτε επιλογη για αυτους.
Ξερω απο πρωτο χερι πως ειναι να βλεπεις τον ανθρωπο που αγαπας να αυτοκαταστρεφεται με την ιδια μανια να κανει κακο και σε εσενα.Για εμενα οι ψυχικες αρρωστιες ειναι σαφως χειροτερες απο τις σωματικες:δεν εχεις τον ελεγχο του μυαλου σου.Τι πιο χειροτερο απο αυτο?
*Μην το διαβασετε στο νοσοκομειο,ενω καθεστε σε αναμενα καρβουνα.Tears.So many tears.
Αν πω ότι μου άρεσε, θα πω ψέματα. Πολλά πράγματα με ενόχλησαν,ένα από αυτά ήταν οι βωμολοχίες. Σε πολλά σημεία, το βιβλίο αυτό μου θύμισε παλιά "καλή" επιθεώρηση, με έντονη την προσπάθεια να προκαλέσει γέλιο μέσα από γκροτέσκο χιούμορ και χυδαία γλώσσα. Είμαι από τους ανθρώπους που δεν βρίσκουν τίποτα αστείο σε μια βρισιά, έναν άσχημο χαρακτηρισμό. Το δεύτερον μειονέκτημα του βιβλίου κατά τη γνώμη μου είναι η αγειοποιηση σχεδόν μιας γυναίκας που όλοι της φέρθηκαν άσχημα, που μεγάλωσε σε ένα άθλιο περιβάλλον με κακούς ανθρώπους σκληρούς και αχάριστους αλλά εκείνη τους συγχωρούσε και η οποία (μέσα από την πένα του γιου της) χαρακτηρίζει και φέρεται σε ανθρώπους με το χειρότερο τρόπο. Γράφει κάπου ότι αγαπούσε τα ανίψια της αλλά βρίζει αισχρά το ένα από αυτά που τόλμησε να πειράξει το γιο της. Μιλάει για την αδερφή της ως παιδί και τη χαρακτηρίζει κακιά. Μια γυναίκα που έχει γίνει μάνα, που υποτίθεται έχει διαβάσει βιβλία επί βιβλίων για τα παιδιά, που υποτίθεται πως ξέρει ότι τα παιδιά τείνουν να επιβεβαιώνουν τς ταμπέλες που τους φοράμε για να κερδίσουν την προσοχή των γονιών, χαρακτηρίζει ένα παιδί κακό, μοχθηρό. Με ενόχλησε επίσης η εμφανής προσπάθεια του συγγραφέα να αποδείξει ότι η μάνα του τον αγάπησε πολύ, άνευ όρων. Πλέκει το εγκώμιο του εαυτού του: έξυπνος, όμορφος, γλυκός, με άπειρο ταλέντο, σκατά πιάνει χρυσάφι γίνονται. Δυστυχώς αυτό που σε όλο το βιβλίο περιγράφεται δεν είναι αγάπη. Είναι ανάγκη, ιδιοτέλεια, ναρκισσισμός...η προσπάθεια ενός ανθρώπου να ζήσει μέσω κάποιου άλλου και η προσπάθεια ενός άλλου ανθρώπου να ξορκίσει του δαίμονές του. Όπως το εξέλαβα εγώ, και προφανώς αποτελώ μειονότητα, το βιβλίο αυτό δεν είναι προσπάθεια ξεγύμνωσης της κατάθλιψης. Είναι προσπάθεια του συγγραφέα να πείσει τον εαυτό του και εμάς ότι η μητέρα του τον αγάπησε. Και αυτό δε με αφορά καθόλου όσο κι αν εύχομαι στο συγγραφέα να καταφέρει κάποτε να κλείσει τις πληγές του και να ισορροπήσει τη ζωή του
Με λένε Κατερίνα και πέθανα ακολουθώντας έναν δρόμο σκοτεινό, μοναχικό, κάτω απ' το είδωλο της νύχτας, γιατί είχα μέσα μου πολλά που δεν αντέχονταν. Πέθανα τρομοκρατημένη κι έρημη, πνιγμένη απ' το φαρμάκι μου. Μα δεν αξίζω τον οίκτο σας, μη. Πέθανα απ'το δικό μου χέρι. Όπως πρέπει να πεθαίνουν οι φονιάδες. (Πριν μού την πέσετε για σπόιλερ, βρισκόμαστε στην τρίτη σελίδα)
Μπορεί ένα βιβλίο να πουλάει τα κέρατά του και να'ναι καλό; Τόσοι διθύραμβοι και τέτοια νούμερα δεν μπορούσαν παρά να με προδιαθέσουν αρνητικά ως προς την ποιότητα κι η γραφή του αλλά ομολογώ - όχι χωρίς ντροπή - πως εξεπλάγην. Το βιβλίο είναι εξαιρετικό, αναπάντεχα ευανάγνωστο αν αναλογιστούμε πως πραγματεύεται ένα τέτοιου είδους θέμα, χωρίς να του λείπουν ούτε οι εύθυμες στιγμές ούτε τα σημεία που σε χτυπούν σα γροθιά στο στομάχι. Εδώ έχουμε τη σπάνια περίπτωση όπου ο συγγραφέας κατέχει ��όσο το αντικείμενο της μείζονος καταθλιπτικής διαταραχής όσο και τα εκφραστικά μέσα για να την παραθέσει με αμεσότητα κι αλήθεια. Και ταυτόχρονα με πολύ, πολύ χιούμορ (πόσο αστείο μπορεί να είναι ένα βιβλίο για την αυτοκτονία, ρωτάτε. Ακόλαστα πολύ, θα μας απαντήσει ο Αύγουστος), τρυφερότητα, δροσιά, παραπαίει ανάμεσα στη δράμα και στη φάρσα χωρίς ωστόσο να χάνει ποτέ τις ισορροπίες και να γίνεται ευτελές ή υπερβολικά μελό. Τόσο όσο.
Εξομολογητικός, βαθύτατα ψυχαναλυτικός (Νο σιτ Σέρλοκ!), δε διστάζει να απεκδυθεί τη σοβαροφάνεια και τον καθωσπρεπισμό που έπληξε την οικογένειά του για δεκαετίες - Μωρ' δε μας χέζεις κι εσύ και τα τασάκια σου! Αλλά γι' αυτό σου βγήκαν έτσι ζαβά τα παιδιά σου, γιατί πιο πολύ αγαπάς τις μαλακίες που ψωνίζεις παρά εμάς - να μας εκθέσει τις ψυχικές ασθένειες εισχωρώντας στα άδυτά τους, χωρίς να εκπλιπαρεί ούτε για τον οίκτο ούτε για τη συμπαράστασή μας. Μας καλεί μόνο να τον ακούσουμε. Θα το κουβαλάω μέσα μου για μέρες, όπως κουβαλάει μέσα του ο Πέτρος την Κατερίνα, με πολλή αγάπη σαν ένα ανάλαφρο αεράκι κι όχι όπως το βάρος ενός βράχου.
Είχα χρόνια να διαβάσω ένα βιβλίο σε μια μέρα ! Δεν έχω τη δυνατότητα να γνωρίζω αν τα γεγονότα για το παρελθόν και την οικογένεια της μητέρας του Κορτώ είναι 100% αληθινά, αλλά και μόνο που κατάφερε να γράψει ένα βιβλίο για εκείνη και την αρρώστια της είναι σπουδαίος . Θέλει δύναμη ψυχής και μαγκιά . Πέρα από όλα αυτά και για να μιλήσω λιγάκι για τη λογοτεχνική πλευρά του βιβλίου , ο τρόπος γραφής αλλά και η ίδια η ιστορία μαγνητίζουν τον αναγνώστη . Δεν έχει αγωνία , ανατροπές ή μυστήριο αλλά θες να το διαβάσεις μονορούφι . Όταν έφτασα στο τέλος ένιωσα ένα τεράστιο κενό αλλά και ανακούφιση . Η ιστορία της Κατερίνας με έκανε να σκεφτώ πολλά και το τέλος της με συγκίνησε πολύ . Δεν είναι τυχαίο που πολλοί αναγνώστες του συγκεκριμένου βιβλίου μετά το τέλος είχαν την ανάγκη από ένα δυνατό ποτό .
Με τρομάζουν πολύ οι βαριές αρρώστιες . Τρέμω στην ιδέα ότι εγώ ή κάποιος που αγαπώ θα πάθει κάτι . Μα πιο πολύ με τρομάζουν οι αρρώστιες του μυαλού . Το να πρέπει κάθε μέρα να πολεμάς με τον ίδιο σου τον εαυτό , να καταστρέφεις μέρα με τη μέρα εσένα και τους γύρω σου, να κάνεις και να σκέφτεσαι πράγματα που δεν μπορείς να ελέγξεις .... Αυτό με τρομάζει περισσότερο !
Ένα σκληρό αριστούργημα. Όπως σκληρά αριστουργηματική είναι η ζωή.
Το κείμενο σου κλέβει την ανάσα από την πρώτη σελίδα, στη τελευταία νομίζεις ότι μπορείς να αναπνεύσεις ελεύθερα αλλά πάλι ένας κρυμμένος λυγμός μπορεί να σε εμποδίσει.
Διαβάζεται με μεγάλη "ευκολία" γιατί δεν έχει ούτε βαρύγδουπη έκφραση, ούτε ένα διδακτισμό. Διαβάζεται με ιδιαίτερη "δυσκολία" γιατί δεν έχουμε μάθει να λέμε τα πράγματα, όπως είναι ή έστω όπως τα σκεφτόμαστε. Επίσης είναι ίσως το πρώτο βιβλίο που διαβάζω ενώ στο υπόβαθρο "ακουγόταν" μουσική (Χατζιδάκις κυρίως).
Πολλές φορές σκέφτομαι πως ίσως οι αναγνώστες δεν πρέπει να "λερώνουμε" με τις κριτικές μας βιβλία που είναι καλύτερα να τα ανακαλύψει κανείς μόνος του.
Και από την άλλη με προβλημάτισαν τόσα πολλά τις λίγες μέρες που μεσολάβησαν για να το διαβάσω. Λες και μου δώσαν απότομα όχι ένα βιβλίο αλλά μια ζυγαριά και έπρεπε να ζυγίσω την κάθε έννοια (οικογένεια, έρωτα, συγγενικές σχέσεις, ιατρική, επαγγελματικές επιλογές) και να τις αναθεωρήσω ώστε να αποφασίσω: τελικά πώς ορίζεται η ψυχική νόσος, που αρχίζει και που τελειώνει, πως ορίζεται η μητρότητα, που αρχίζει και που τελειώνει, πως ορίζεται η αγάπη, που αρχίζει και αν τελειώνει....
Σαν φανατική χρήστης των social media η πρώτη μου γνωριμία με τον Αύγουστο Κορτώ έγινε διαδικτυακά. Ο Αύγουστος Κορτώ μέσα από το διαδίκτυο έγινε ο κολλητός μας φίλος, η φωνή που εξέφραζε για μας πριν από μας σκέψεις και επιθυμίες μας που είτε αφορούσαν το φαγητό, τα τηλεοπτικά σίριαλ τη γειτόνισσα, τη μουσική, τον έρωτα. Λίγο καιρό έγινε κι η πρώτη μου συγγραφική γνωριμία με τον Αύγουστο συγγραφέα και σήμερα έφτασε η μέρα να φτάσει στα χέρια μου το Κατερινάκι. Δύο ήταν οι λόγοι που εδώ και καιρό ήθελα να διαβάσω ατό το βιβλίο και αντίστοιχα οι δύο που ένιωθα ένα φόβο στην καρδιά. Πρώτον σαν θύμα και εγώ της μάστιγας της εποχής της κατάθλιψης στα πιο δημιουργικά μου χρόνια με ιντρίγκαρε η ιδέα να διαβασω για την Κατερίνα. Δεν έφτασα ποτέ σε επίπεδα μανιοκατάθλιψης ή τάσεων αυτοκτονίας όμως γνωρίζοντας το τερατακι αυτό που ερχεται εκει που δεν τον περιμένεις ήξερα προκαταβολικά τι παιχνίδια μπορεί να παίξει στο μυαλό και πως το άσπρο γίνεται μαύρο χωρίς ούτε μια δόση γκρι. Δεύτερον και πιο σημαντικό ως κόρη μιας μάνας στην οποία τρέφω παθολογική αδυναμία πάντα αναρωτιόμουν το εξής: Και μετά τι? Όταν πλέον ένας άνθρωπος που λάτρεψες σε ειδωλολατρικό βαθμό φεύγει από τη ζωή πως μπορείς να τον κρατήσεις κοντά σου? Πως μπορείς να ζήσεις με την απώλεια? Ο Αύγουστος έκανε την Κατερίνα του βιβλίο και το Κατερινάκι είναι πιο κοντά του από ποτέ. Είμαι σίγουρη ότι πολλοί θα κατηγορήσουν τον Αύγουστο ότι χρησιμοποίησε το δικό του προσωπικό δράμα και έβγαλε στη φόρα λεπτομέρειες της προσωπικής του ζωής για να κερδίσει μερικά λεπτά δημοσιότητας και μερικά πουλημένα αντίτυπα βιβλίων. Δεν το κρύβω ότι είχε περάσει και από το δικο μου μυαλό μια τέτοια ιδέα. Διαβάζοντας όμως το βιβλίο της Κατερίνας στα αλήθεια νιώθω χαζή και μικρή που έστω και σαν αποτέλεσμα της ανθρώπινης αδηφαγίας που διακατέχει την κοινωνία μας σκέφτηκα κάτι τετοιο. Το βιβλίο της Κατερίνας είναι μια συγκλονιστική κατάθεση ψυχής μιας γυναίκας που αγάπησε, αγαπήθηκε, πάλεψε με την νόσο της κατάθλιψης για πολλά χρόνια και τελικά παραδόθηκε σε αυτή και οδηγήθηκε στον ίδιο της το θάνατο. Το Κατερίνα μέσα από το φανταστικό λογοτεχνικό εύρημα του Κορτώ να της δώσει φωνή μέσα από την πένα του μας εξιστορεί την ιστορία της από τα μικράτα της μέχρι τη μέρα που άφησε την τελευταία της πνοή. Ο Αύγουστος γίνεται Κατερίνα και με μια γλώσσα που σπάει κόκκαλα ας προσφέρει ένα σκληρό και συνάμα τρυφερό και δύσκολο ανάγνωσμα που για τον ίδιο αποτελεί τη δική του προσωπική λύτρωση. Με περισσιο θάρρος και γερό στομάχι ο Κορτώ διηγείται μέσα από τα μάτια της νεκρής μητέρας του την προσωπική της ιστορία, τι συνέπειες της ασθένειας της, όλα όσα έπρεπε να περάσουν σαν οικογένεια. Η Κατερίνα μεγάλωσε ουσιαστικά χωρίς αγάπη από την οικογένεια της παρολα αυτά όμως πρόσφερε έστω και μέσα στην τρέλα της απέραντη αγάπη, αστειρευτη, γλυκιά και τρυφερή στο μονάκριβο γιο της. Μέσα από τις διηγήσεις της άλλοτε με χιούμορ, άλλοτε γλυκόπικρες, άλλοτε σκληρές αλλά πάντα το ίδιο άμεσες και γλαφυρές στην πραγματικότητα η Κατερίνα αφήνει στον Πετράκη της μια ακριβή κληρονομιά, την ίδια της τη ζωή μιας γυναίκας που πάλεψε , δεν ξέρω αν έχασε τελικά αλλά που μέσα από αυτή όμως ο Πετρακης έγινε Πέτρος, μοιράζοντας απλόχερα σε εμάς τους αναγνώστες μαθήματα για το ποιο είναι το μεγαλείο της αγάπης που παραμένει πάντα ζωντανό ακόμα και μετά θάνατον. Ένας ελάχιστος φόρος τιμής, μια νίκη απέναντι στον ίδιο το θάνατο. Είμαι σίγουρη ότι ανάμεσα στους επικριτές του βιβλίου θα βρεθούν και αυτοί που θα πουν καλά αποθεώνετε μια γυναίκα που αφαίρεσε την ίδια της τη ζωή καταδικάζοντας στην ορφάνια το μοναχοπαίδι της? Ξέρετε τι? Δεν τους αδικώ όμως αν διαβάσετε το Κατερινάκι νομίζω ότι δε θα μπορέσετε να της κακιώσετε, ίσως ούτε να την κατανοήσετε απόλυτα όμως στο τέλος της μέρας ποιοι είμαστε εμείς για να την κρίνουμε. Η ίδια η Κατερίνα μέσα από το βιβλίο αναφέρει "Αγάπη θα πει να σηκώνεις σταυρούς. Κι αν δεν υπάρχουν, καμιά φορά να τους εφευρίσκει" Όλοι μας κουβαλάμε τους δικούς μας, η αντιμετώπιση μπορεί να διαφέρει αλλά ευλογημένος ο άνθρωπος που φεύγει από τη ζωή έχοντας αγαπήσει και αγαπηθεί όπως το Κατερινάκι.
Η συνειδητοποίηση ότι ο Πέτρος είναι ένας πραγματικός άνθρωπος που έζησε τέτοιες καταστάσεις και ζει με αυτές τις αναμνήσεις......μου σακατεψε την καρδιά. Ευτυχώς το χιούμορ κ ο σαρκασμός του Κορτώ ελαφραίνουν κάπως την εξιστόρηση.
Προβληματίστηκα πάρα πολύ όσον αφορά αυτό το βιβλίο..Δεν είχα ποτέ μεγάλο καημό να το διαβάσω,απλά έπεσε τυχαία στα χέρια μου και,μιας και δεν ήταν κανένας τόμος από άποψη σελίδων,είπα να του δώσω μια ευκαιρία, μιας και τόσος ντόρος έχει γίνει και τόσα έχω ακούσει από φίλους αναγνώστες περί αυτού. Αρχικά σκέφτηκα να μην αφήσω καμία κριτική,να μη βάλω καν βαθμολογία..Είναι μια περίπτωση πολύ ιδιαίτερη.Η γυναίκα,η ηρωίδα,ήταν υπαρκτό πρόσωπο,πολύ κοντινό στο συγγραφέα - πιο κοντινό δε γίνεται - και η ιστορία της είναι ��ραγική και ιδιάζουσα..Αποφάσισα όμως τελικά και να το βαθμολογήσω και να το σχολιάσω,για να δικαιολογήσω και τα αστεράκια μου.
Η Κατερίνα είναι μια γυναίκα που αγάπησε,αγαπήθηκε,πάλεψε με την αρρώστια της και τον περίγυρό της..Ξεκινώντας να διαβάζω την ιστορία της,δε θα πω ψέματα: σοκαρίστηκα με το γεγονός πως και εκείνη και τα αδέλφια της υπέφεραν από διαφορετικά είδη ψυχώσεων. Πως είχαν όλοι τους προβλήματα. Πως το κατά τα άλλα πλούσιο σε υλικά αγαθά σπιτικό τους ήταν άδειο από αγάπη και ενδιαφέρον του ενός προς τον άλλο (με ελάχιστες εξαιρέσεις) και γεμάτο προβλήματα και απωθημένα. Μεγαλώνοντας σε ένα τέτοιο περιβάλλον δε φαντάζει παράλογο να επιδεινωθεί η κατάστασή της. Να νιώθει απελπισμένη και εγκλωβισμένη. Να προσπαθεί με νύχια και με δόντια να κρατηθεί από κάπου - κι όταν δεν τα καταφέρνει, να φτάνει στα άκρα,ηθελημένα ή αθέλητα. Κάπου εδώ όμως αρχίζουν τα "αλλά"... Δεν μπορεί να πει κανείς πως δεν βρέθηκαν άνθρωποι να την αγαπήσουν - άρα δεν ήταν εντελώς μόνη της όσο πάλευε. Δεν μπορεί να πει κανείς πως η ίδια δεν είχε γνώση της κατάστασής της - το ήξερε,το υποψιαζόταν από νωρίς. Δεν ξέρω γιατί δεν ζήτησε βοήθεια, περισσότερη βοήθεια ουσιαστική κι όχι περισσότερες συνταγές για χάπια. Γιατί οι γύρω της δεν έπαιρναν περισσότερα μέτρα, νωρίτερα. Η Κατερίνα δεν πάλευε μόνη της με το 'θηρίο', είχε γύρω της ανθρώπους που την αγαπούσαν. Τη Ζωίτσα, τον Άγι, τον Τάσο, τον Πέτρο αργότερα... Γιατί όλοι αυτοί δεν ζήτησαν τη συνδρομή κάποιων ειδικών, βλέποντας τα τελευταία χρόνια της ζωής της να έχει πάρει αυτό το δρόμο; Αν δεν άλλαζε το τέλος, θα μπορούσε να είχε αλλάξει τουλάχιστον τη διαδρομή της ως εκεί.
Η αλήθεια είναι πως δε θα ήθελα ποτέ να είμαι στη θέση αυτής της γυναίκας ή του γιου της ή του άντρα της..Δεν έχω εξειδικευμένες γνώσεις για τη μανιοκατάθλιψη, για να εκφέρω επιστημονική άποψη. Οπωσδήποτε δεν υποστηρίζω πως θα έπρεπε η γυναίκα αυτή ή κάποια σαν αυτή να κλειστεί σε ίδρυμα,αλλά από την άλλη όσο και να την αγαπούσα δε θα την άφηνα να έχει αυτήν την αρρωστημένη σχέση με το παιδί της, το οποίο φόρτωσε με ένα σωρό ψυχολογικά βάρη, που τον στοίχειωσαν στη ζωή του και ίσως τον στοιχειώνουν ακόμα. Την Κατερίνα από τη μία τη συμπονώ κι από την άλλη τη ψέγω. Τη συμπονώ για την αρρώστια της, για τα όσα πέρασε στην παιδική και εφηβική της ηλικία,αλλά και αργότερα. Θαυμάζω το μεγαλείο της ψυχής της, όταν αποφάσισε να αυτοκτονήσει για να 'ελευθερώσει' τους δύο άντρες της ζωής της. ΟΜΩΣ την ψέγω για όλα τ' άλλα. Γιατί δε ζήτησε βοήθεια, γιατί δεν προσπάθησε παραπάνω ούτε στις καλές της μέρες - εννοείται πως στις κακές δεν ήταν στο χέρι της. Γιατί δεν εκτίμησε όσο θα έπρεπε το γεγονός πως είχε γύρω της άτομα που την αγαπούσαν ΤΟΣΟ πολύ - ενώ άλλοι παλεύουν ολομόναχοι με πολύ σοβαρότερες καταστάσεις. Γιατί ΕΚΕΙΝΗ απομάκρυνε τον άντρα της, που τη λάτρευε και φαίνεται. ΕΚΕΙΝΗ προσκολλήθηκε αρρωστημένα στο γιο της και, ενώ το αναγνώριζε πως δεν του έκανε καλό, ο εγωισμός της δεν της επέτρεψε να κάνει βήμα πίσω και να αφήσει το παιδί να αναπνεύσει. ΕΚΕΙΝΗ πάντα αναζητούσε την εύκολη λύση στα χάπια και το αλκοόλ, προσπαθούσε να πείσει τους πάντες πως ήταν καλά, ενώ αυτό που θα έπρεπε να κάνει ήταν να φωνάξει ΒΟΗΘΕΙΑ, όσο πιο δυνατά κι απελπισμένα μπορούσε. Η παθολογική αγάπη είναι από μόνη της μια αρρώστια και δεν έχει αυτό να κάνει με τη μανιοκατάθλιψη - έχουμε δει περιπτώσεις άλλων μανάδων με την ίδια συμπεριφορά,που κάνουν το ίδιο ή και περισσότερο κακό στα παιδιά τους.
Οι περισσότεροι θα πουν πως όντας έξω από το χορό,μπορώ να πω πολλά τραγούδια. Πως είμαι σκληρή και δε με αγγίζει ο πόνος των άλλων, ο πόνος της Κατερίνας, που ξεχύνεται σε κάποια κομμάτια του βιβλίου. Δεν είναι έτσι. Πόνεσα πολύ για τον Τάσο και τον Πέτρο. Αυτοί οι δύο είναι για μένα τα μεγαλύτερα θύματα - αν και θα έπρεπε να μην εθελοτυφλούν μπροστά στις ενδείξεις εξαιτίας της αγάπης που της είχαν και να προσπαθήσουν να τη βοηθήσουν περισσότερο,πιστεύω. Ναι, άλλες εποχές τότε, αλλά δε μιλάμε και για 100 χρόνια πριν! Σφίχτηκε η καρδιά μου για τον Τάσο, που αναγκάστηκε να βλέπει τη γυναίκα που λάτρευε να απομακρύνεται από κοντά του. Για τον Πέτρο, που είδε τη μάνα του σε στιγμές που άλλα παιδιά δε θα ήθελαν ποτέ να δουν τη δική τους. Που πάλεψε μόνος με τους δαίμονές του, γιατί η μάνα του, με όλη την ασφυκτική της αγάπη, δεν ήταν ικανή να τους ξορκίσει, μπλεγμένη και παραδομένη στους δικούς της.
Το ύφος του βιβλίου είναι γλαφυρό,άμεσο,νομίζεις πως πραγματικά σου μιλάει η ίδια η Κατερίνα. Δίνω τα εύσημα γι' αυτό στον Κορτώ αν και, μιας και δεν έχω διαβάσει άλλο βιβλίο του, δεν ξέρω αν είναι κάτι που συνηθίζει - να προσεγγίζει τόσο άμεσα τον αναγνώστη. Οπωσδήποτε δε μου άρεσαν οι τόσες βωμολοχίες, σε οποιοδήποτε βιβλίο πάντα με απωθούν. 2 αστεράκια, και πραγματικά δεν ξέρω γιατί τα βάζω...Το βιβλίο δε με άγγιξε σε καμία περίπτωση όσο τους φίλους μου,λυπάμαι που το λέω...Σίγουρα συμπονώ το συγγραφέα,λυπάμαι για τη μοίρα της μάνας του,αλλά μέχρι εκεί.Δε θα έλεγα πως είμαι υπερβολικά σκληρόπετση,εγώ που κλαίω με κάποιες ταινίες ή σειρές που βλέπω. Ίσως,επειδή το θέμα της μανιοκατάθλιψης μου είναι εντελώς άγνωστο και ανοίκειο,δεν μπόρεσα να ταυτιστώ.Ίσως επηρεάζομαι περισσότερο από άλλες περιπτώσεις,άλλων ανθρώπων που είχαν τραγικές ζωές και τέλος. Ίσως φταίει που είμαι κατά της αυτοκτονίας, όποιες κι αν είναι οι περιστάσεις, ακόμα κι αν εδώ φαντάζει μονόδρομος και πραγματικά, περισσότερο ανακουφιστικά λειτούργησε για όλους και χρειάστηκε θάρρος από την πλευρά της Κατερίνας για να τη διαπράξει..Δεν ξέρω...
Παρόλα αυτά,εύχομαι η ψυχή της Κατερίνας να έχει βρει τη γαλήνη που αξίζει, εκεί ψηλά. Να είναι ήρεμη, βλέποντας το γιο της να προκόβει και να ευτυχεί. Και ελπίζω ολόψυχα πως ο Πέτρος θα λαμβάνει στο εξής μόνο αγάπη στη ζωή του, πως θα χαμογελά πάντα και πως αυτές οι εμπειρίες που βίωσε από την πιο τρυφερή ηλικία απλά τον έχουν κάνει πολύ πιο δυνατό,απέναντι στους πάντες και τα πάντα. Κι αυτή μου η ευχή δεν έχει να κάνει με καμία βαθμολογία.
Μετά από πολλά χρόνια στα αδιαβαστα τόλμησα να το διαβάσω,το τρεναρα συνέχεια γιατί πίστευα πως θα μαυρίσει η ψυχή μου...κι έτσι έγινε τελικά αλλά είναι τόσο καλογραμμενο, τόσο αληθινό, έξυπνο και σπαρακτικό που ήθελα κι άλλο (μαζοχισμός). Αριστούργημα!
Βιβλίο άκρως συγκινητικό, σπαρακτικό, που περιέχει άφθονες πινελιές χιούμορ. Είναι εντυπωσιακό ότι νιώθεις διαβάζοντας το σαν να ακούς την αυτοβιογραφική αφήγηση μιας γυναίκας που βρίσκεται απέναντί σου.
Se riuscite a non farvi influenzare dal titolo orrendo, leggete queto libro. Se appena sentite parlare di Grecia vi brillano gli occhi e pensate che è da troppo tempo che non ci andate anche se due mesi fa eravate ancora lì, leggete questo libro. Ma leggetelo anche se della Grecia non vi importa niente, intanto non è una guida di viaggio. Se vi piacciono le saghe familiari, leggete questo libro; se non vi piacciono perché sono solitamente troppo lunghe, allora leggetelo perché questa saga è breve pur raccontando una storia lunga cent'anni. Se siete amanti dell'antichità, leggete questo libro, perché qui c'è la Grecia con la sua storia, le sue tradizioni e le sue tragedie, ma se l'antichità non vi interessa, leggetelo comunque perché il linguaggio utilizzato è assolutamente moderno. E poi leggetelo se non vi spaventa entrare nella testa di una persona che soffre di depressione, ma leggetelo pure se ne siete un po' spaventati, perché oltre al dolore potreste trovarci anche grandi quantità di amore e tenerezza.
Το συγκλονιστικό χρονικό της ζωής και του θανάτου μιας γυναίκας στοιχειωμένης από την ψυχική ασθένεια, όχι μόνο την δική της, αλλά και τριών (και πλέον;) γενεών της οικογένειάς της, επιπλέον και αυτής του συζύγου της. Ποιός να σε βοηθήσει όταν όλοι αποτελούν μέρος του προβλήματος; Η αμεσότητα, σχεδόν προφορικότητα, του συγγραφικού ύφους δεν με είχε ενθουσιάσει σε άλλα βιβλία του συγγραφέα, αλλά θεωρώ ότι είναι ιδανικό για να ειπωθεί η συγκεκριμένη ιστορία.
This novel is a riot of multigenerational dysfunction that I loved from beginning to end. I'm not sure how it works. The story is told by a dead woman sprawled naked on a bed in the first pages who has just been discovered by her son. How the story progresses and draws me in and allows me to understand Katerina's life is extraordinary. The internecine power struggles and alliances and retreats among family members were so well portrayed. When I say 'I'm not sure how it works' it's because the story is told in narrative summary vs. the 'you-are-there-in-the-moment' scenes favored by most contemporary novelists--it's more like "David Copperfield" than "My Struggle"--and yet I loved it.
The only other Greek novel about a dysfunctional family I've read is Kassandra and the Wolf and while that older novel has its charms this one felt like a richer and more layered reading experience. I imagine many people reading this review will give up after seeing it's not available at your local library but I encourage you to seek it out, and see what you think of it.
Αξιόλογο βιβλίο που καταπιάνεται, χωρίς περιττούς και ευτελείς μελοδραματισμούς, με μια σειρά από δύσκολα και ευαίσθητα θέματα. Δεν θα μπορούσε να περιγραφεί περισσότερο εύγλωττα το πώς η ζωή συχνά ξεπερνά και την πιο πληθωρική φαντασία. Από πλευράς γλώσσας και εικονοπλασίας, είναι το βιβλίο του Κορτώ που μου άρεσε περισσότερο ως τώρα. Βρήκα τη γραφή του πιο ώριμη σε σύγκριση με ό,τι δικό του έχω διαβάσει μέχρι στιγμής, ιδιαίτερα στο δεύτερο μισό του βιβλίου. Αξίζουν συγχαρητήρια στον συγγραφέα για την βαθιά και τολμηρή ανάλυση της οδυνηρής οικογενειακής του ιστορίας, χωρίς καμία διάθεση ωραιοποίησης ή αυτοθυματοποίησης.
Σαλονικιός ο συγγραφέας, στη Θεσσαλονίκη διαδραματίζεται η ιστορία, και γι' αυτό έκρινα πως θα ήταν η καλύτερη επιλογή βιβλίου για το πρόσφατο ταξίδι μου στη συμπρωτεύουσα. Το διάβασα από την αρχή μέχρι το τέλος μέσα σε λίγες ώρες.
Ο Κορτώ με το αιώνιο καυστικό του ύφος και την έφεση του προς την βωμολοχία, καταπιάνεται αυτή τη φορά με την βιογραφία της μητέρας του Κατερίνας, η οποία έπασχε από διπολική διαταραχή. Αφού πάλεψε για πολλά χρόνια με την ασθένεια της και τον αλκοολισμό, αποφάσισε τελικά να πάρει τη ζωή της με υπερβολική δόση από χάπια.
Η Κατερίνα κατάφερε να με τραβήξει στο δυσλειτουργικό, αυτοκαταστροφικό της κόσμο από την αρχή της ιστορίας μέχρι και το τραγικό της τέλος. Γράψιμο απλό και άμεσο, πλοκή γρήγορη κι ενδιαφέρουσα. Όσο για την άποψη που σχημάτισα για την Κατερίνα; Τα αισθήματα μου είναι ανάμεικτα. Από την μία την λυπάμαι, θεωρώντας πως έπεσε θύμα κακών γονιδίων κι ακόμα χειρότερων γονιών. Από την άλλη, την ψέγω για τα τεράστια λάθη που έκανε στην ζωή της, κυρίως σ' ότι αφορα την ανατροφή του γιού της και την σχέση της με τον ταλαίπωρο σύζυγο της, οι οποίοι επί χρόνια σήκωναν το δυσβάσταχτο βάρος της αρρώστιας της.
‘El libro de Katerina’ es una lectura que solo puedo recomendarte para un momento en el que estés fuerte anímicamente porque no es que sea duro leerlo, sino que además se queda haciendo ruido en tu cabeza durante mucho tiempo y hay escenas que se quedan grabadas a fuego en tu memoria.
El autor, Auguste Corteau, pseudónimo de Petros Chatzopoulos, plantea una novelización de la vida de su madre, empezando por el final. Una salida de la vida que te llega en forma de tortazo en la primera página cuando descubres que Katerina se quitó la vida y fue su hijo el que la encontró. A partir de ahí, se echa la vista atrás, y capítulo a capítulo acompañamos a Katerina desde que nace, incluso antes.
Así, Corteau plantea una suerte de retrato de tres generaciones de su familia, donde inevitablemente aparece la Grecia del siglo XX como telón de fondo, con sus luces y sus sombras. Estas últimas especialmente oscuras en relación con las problemáticas que existentes sobre la estigmatización y falta de diagnósticos y tratamientos adecuados en problemas de salud mental (desde luego no exclusivos de Grecia, sino más bien comunes en todas partes en ese tiempo).
En este texto es la propia Katerina la que nos cuenta su vida en primera persona, su hijo le da voz, reconstruyendo la historia de su madre a partir de recuerdos, lo que le contaron y algunos diarios, y lleva a cabo la complicadísima labor literaria de construcción de un personaje absolutamente complejo, que sufrió y causó dolor, y muestra sin filtros ni anestesias pasajes realmente duros. El autor busca desaparecer, que no se note su presencia y dejar que hable Katerina, que sea ella quien nos de su visión de los sucesos que marcaron su paso por la Tierra. Como lector es complicado no sobrecogerse, enfadarse e incluso juzgar en algunas partes, pero también es inevitable comprender a Katerina, víctima de su enfermedad y sus adicciones.
A pesar de la dureza, la lectura es ágil gracias a los capítulos cortos, no siempre dispuestos en orden cronológico que sirven como una especie de álbum de fotos de una vida, con momentos clave, pero también lleno de escenas cotidianas que te permiten conocer a todos los miembros de la familia y el día a día de la misma.
Aunque no es parte de la novela, es fácil ver la fotografía completa y sentir como para este hijo, tratar de comprender a su madre, llevar a cabo esta investigación es una forma de enfrentarse al trauma, entender sus orígenes y una forma de trata de seguir adelante, encontrando paz, en la medida de lo posible con su madre.
Un libro donde veremos historia, dramas familiares, enfermedad, salud mental suicid*o, adicción, muertes y homofobia entre otros temas dolorosos, con escenas de gran dureza que a mi me obligaron incluso a detener la lectura y tomarme un descanso.
Una de esas historias que no se olvidan, que se quedan en tu cabeza y a las que te ves volviendo una y otra vez.
Ένα από τα βιβλία που διάβασα πέρυσι και με άγγιξε πολύ περισσότερο απ'ότι πίστευα ήταν το 'Βιβλίο της Κατερίνας' του Αυγούστου Κορτώ.Κάποιες φορές είναι αρκετά δύσκολο να μιλάς για βιβλία που σου έχουν πει κάτι παραπάνω αλλά θα προσπαθήσω να είμαι αντικειμενική. Τον Αύγουστο ως συγγραφέα τον ανακάλυψα πολύ πρόσφατα,μόλις πριν από 5 μήνες.Γνώριζα τη συγγραφική πορεία του αλλά δεν είχα αποπειραθεί να διαβάσω κάτι δικό του,δε μου είχε κάνει ακόμη το 'κλικ'.Όταν πριν λίγο καιρό κυκλοφόρησε το νέο του βιβλίο και μέσα από διάφορα δημοσιεύματα έμαθα ότι αναφέρεται στην προσωπική ιστορία της μητέρας του η οποία πάλεψε με τους δαίμονες της αλλά τελικά δε νίκησε,μου γεννήθηκε η επιθυμία να τον γνωρίσω και συγγραφικά.Και δε μετάνιωσα στιγμή. Ο Αύγουστος κυριολεκτικά μου συστήθηκε μέσα από αυτό το έργο.Το ''Βιβλίο της Κατερίνας'' αναφέρεται στην ιστορία της μητέρας του η οποία αυτοκτόνησε τον Δεκέμβρη του 2002 έχοντας παλέψει 49 χρόνια με την μανιοκατάθλιψη καθώς θεώρησε ότι δε μπορούσε να αναγκάζει πλέον τον σύζυγο και τον γιο της να συναναστρέφονται με μια γυναίκα η οποία βυθιζόταν όλο και περισσότερο στα σκοτάδια της ψυχής της και να αντιμετωπίζουν κάθε μέρα και περισσότερο τις κρίσεις και τις ιδιορυθμίες της.Πίστεψε ότι είχε έρθει πια η ώρα να τους απαλλάξει από το περιττό βάρος της παρουσίας της και από την υποχρέωση να έχουν να φροντίζουν τα επόμενα χρόνια μια γυναίκα που ίσως να μην ήταν σε θέση ούτε να τους αναγνωρίζει. Την ιστορία τη διηγείται η ίδια η Κατερίνα σε πρώτο πρόσωπο,κάτι που κάνει το βιβλίο ακόμη πιο άμεσο και παραστατικό σε σημείο που αρκετές φορές αισθάνθηκα ότι η ίδια μου αφηγείται τη ζωή της καθισμένη στο σαλόνι μου.Ξεκινάει με τη ζωή της οικογενένειας της,συνεχίζει με των αδερφών της και της ιδίας και ολοκληρώνεται με την παρουσία του άντρα και του γιου της-των 2 μοναδικών ανθρώπων που την αγάπησαν αλλά και τους αγάπησε περισσότερο από οτιδήποτε άλλο κόσμο παρά τα όσα δύσκολα και τραγικά αντιμετώπισαν στα σχεδόν 30 χρόνια της κοινής τους συμβίωσης. Από την αρχή καταλαβαίνουμε ότι η Κατερίνα γεννιέται και μεγαλώνει μέσα σε μια όχι και τόσο φυσιολογική οικογένεια.Οι γονείς της μεγαλώνουν 5 παιδιά έχοντας ως βασική αρχή τα υλικά αγαθά που θα τους προσφέρουν κι όχι τις ηθικές αξίες με τις οποίες θα πορευτούν και θα ολοκληρωθούν ως προσωπικότητες,κρίνοντας ότι αυτά είναι τα απολύτως απαραίτητα και θα πρέπει να θεωρούνται αχάριστοι αν παραπονιούνται για το αντίθετο.Εμμέσως πλην σαφώς σπέρνουν τη διχόνοια μεταξύ των αδερφών για ασήμαντες αφορμές με αποτέλεσμα αυτοί να γίνουν προβληματικοί έφηβοι και ενήλικες χωρίς εντέλει να γνωρίζουν αν πρέπει να κατηγορήσουν τους γονείς τους ή τους εαυτούς τους για την εξέλιξη της ζωής τους.Η Κατερίνα αντιλαμβάνεται από νωρίς σχετικά ότι κάτι περίεργο της συμβαίνει όμως η τότε κοινωνία και η επιστημονική εξέλιξη δε της έδωσαν τη δυνατότητα να αντιμετωπίσει από την αρχή το πρόβλημα της.Με την εμφάνιση του συζύγου και μετέπειτα του γιου της στον κόσμο της θέλει να πιστεύει ότι οι σκοτεινές μέρες είναι πια παρελθόν κι η αγαπημένη της οικογένεια θα διώξει μακριά κάθε αναπάντεχο επισκέπτη.Η πορεία όμως των γεγονότων θα αποδείξει το αντίθετο και με διάσπαρτες κρίσεις αλλά και περιόδους προσωρινής έστω γαλήνης η Κατερίνα αποφάσισε από μόνη της να φύγει αρκετά νωρίς. Μπορεί το όλο θέμα να είναι από μόνο του αρκετά στενάχωρο ο Αύγουστος όμως-και αυτό αποδεικνύει το ταλέντο του-παρουσιάζει την ιστορία της μητέρας του αλλά και του ιδίου με απίστευτο χιούμορ και αυτοσαρκασμό αποφορτίζοντας πολλές έντονες συναισθηματικά σκηνές χωρίς όμως να χάνουν έστω και στο ελάχιστο τη σοβαρότητα τους.Αυτό από μόνο του μου φανερώνει έναν άνθρωπο που χειρίζεται άψογα το λόγο αλλά και που γνωρίζει πού να κάνει τον αναγνώστη να γελάσει και πού να κλάψει-το να συγκινήσεις άλλωστε κάποιον είναι πολύ πιο εύκολο από το να τον κάνεις να γελάσει κι αυτό το πετυχαίνει ο συγγραφέας στις σωστές δόσεις στο συγκεκριμένο βιβλίο.Επιπλέον είναι ένα εξαιρετικό ψυχογράφημα που επιβεβαιώνει πόσο καλά ο γιος της την είχε καταλάβει και που σε κάνει να αγαπήσεις αυτή τη γυναίκα παρά τα όσα περνάει αλλά να της δώσεις και το χέρι που αποζητάει για να σηκωθεί όταν η ζωή τη γονατίζει. Αυτό που με άγγιξε περισσότερο είναι η τεράστια έως και στα όρια του παθολογικού αγάπη προς τον Πετράκη που του συγχωρούσε τα πάντα και ανεχόταν τα πάντα αρκεί να ήταν ο ένας για τον άλλο και μόνο.Ακόμη κι ο άντρας της παραγκωνίστηκε πολλές φορές γιατί κατάλαβε πως δε χωρούσε ανάμεσα τους.Αυτή φυσικά η μέθοδος διαπαιδαγώγησης δεν είχε σε ορισμένους τομείς τα καλύτερα αποτελέσματα-ο απογαλακτισμός έστω και αργά πρέπει κάποια στιγμή να συντελείται-όμως ο συγγραφέας δε της καταλογίζει ευθύνες και εξακολουθεί για όσα του χάρισε να την ευχαριστεί. Θα μπορούσα να πω πολλά περισσότερα αλλά νομίζω ότι είναι καλύτερα ο κάθε αναγνώστης ξεχωριστά να ανακαλύψει τη μαγεία που κρύβεται στο συγκεκριμένο έργο είτε βρει σημεία ταύτισης με τους ήρωες είτε όχι.Άλλωστε οι πιο αντισυμβατικοί ήρωες είναι από μόνοι τους πιο γοητευτικοί.
Από τα πιο ψυχοπλακωτικά βιβλία που έχω διαβάσει. Πραγματεύεται το θέμα της ψυχικής αρρώστιας αν μείνει χωρίς παρακολούθηση αλλά και πάλι δεν σώζεται. Το 90% των χαρακτήρων του βιβλίου (και είναι πολλοί) είναι ψυχικά διαταραγμένοι, αριθμό που δυσκολεύομαι να πιστέψω. Επίσης τους βρήκα και καθαρά κακούς. Πραγματικά ώρες ώρες ήθελα να πετάξω το βιβλίο, η μνησικακία των χαρακτήρων ήταν πραγματικά απίστευτη. Ο συγγραφέας, ο οποίος σύμφωνα με τη διαδικτυακή του παρουσία φαίνεται άνθρωπος με χιούμορ και καλές προθέσεις, υποστηρίζει πως σε αυτό το βιβλίο είναι η καθαρή αλήθεια χωρίς απόπειρες ωραιοποίησης. Πράγμα το οποίο δεν με πείθει, γιατί παρά του ότι η Κατερίνα αποκαλεί τον εαυτό της τρελή κατά καιρούς, τελικά ήταν η πιο όμορφη, καλόκαρδη, τυχερή, δοτική, αδικημένη και όλα τα άλλα κλισέ μεξικάνικης σαπουνόπερας. Επίσης κατανοώ πως οι γονείς της δεν ήξεραν, λόγω μορφωτικού επιπέδου, και δεν ενδιαφέρονταν να την πάνε σε γιατρούς, αλλά παντρεύτηκε γιατρό (έστω και οδοντίατρο) και ο γιος της μετά πέρασε στην Ιατρική. Γιατί την αφήναν να πίνει, να καπνίζει, να βρίζει και να μην πέρνει τα χάπια της (συμπτώματα της ασθένειάς της) χωρίς ιατρική παρακολούθηση. Επίσης κανείς από τον περίγυρό της δεν ενδιαφέρθηκε ποτέ να της πει ότι κατέστρεφε το γιό της ευνουχίζοντας αυτόν και τον πατέρα του? Για εμένα προσωπικά η τραγική φιγούρα δεν ήταν η άρρωστη Κατερίνα με την προβληματική οικογένεια, αλλά ο άντρας της που την αγαπούσε και υπέμενε σε ένα γάμο χωρίς αγάπη, που η γυναίκα του του είχε κλέψει μέχρι και την αγάπη του γιού του και τις δύσκολες στιγμές έβαζε τα κλάμματα και κρυβόταν πίσω από την ασθένειά της. Το αίσθημα που μου δημιούργησε αυτό το βιβλίο είναι ένας βαθύτατος εκνευρισμός και δεν ξέρω αν θα το συνέστηνα. Διαβάστε το με δική σας ευθύνη...
Τόση χολή δεν την αντέχω. Παραλήρημα μίσους, οικογενειακές έριδες και άπλυτα που βγαίνουν στη φόρα. Θα προτιμούσα ο κατά τ' άλλα συμπαθέστατος Αύγουστος να πάρει τηλέφωνο τους συγγενείς του και να τους τα χώσει κατ' ιδίαν και μετά να γράψει ένα βιβλίο, που να αξίζει στην Κατερίνα. Και επειδή ήταν το πρώτο βιβλίο του Κορτώ που διάβασα, θα του δώσω μια δεύτερη ευκαιρία περιμένοντας το Μικρό Χρονικό Τρέλας.
Εξαιρετικό,μα πολύ στενάχωρο βιβλίο. Η γραφή βγάζει έντονο συναίσθημα και καταλαβαίνει κανείς ότι ο συγγραφέας έχει εναποθέσει την ψυχή του στις σελίδες που κρατάμε.Ούτε να φανταστώ δεν μπορώ πόσο δύσκολο θα ήταν για τον Κορτώ να μπει στη θέση της μητέρας του και να εξιστορήσει τη ζωή της μέσα από τα δικά της μάτια-να την απομυθοποιήσει,μαζί με την υπόλοιπη οικογένεια,και να μιλήσει τόσο αληθινά για ένα από τα μεγαλύτερα ταμπού στην Ελλάδα:τις ψυχικές νόσους.
Και το κάνει τόσο καλά.Η αναζήτηση όσο το δυνατόν καλύτερης ιατρικής παρακολούθησης,η σωστή λήψη φαρμακευτικής αγωγής,σε συνδυασμό με την ψυχοθεραπεία, μπορούν να βοηθήσουν τον ασθενή.Δυστυχώς η Κατερίνα έπεσε θύμα της εποχής,του οικογενειακού περιβάλλοντος και των τραυματικών εμπειριών της.Νομίζω όμως πως το βιβλίο μπορεί να λειτουργήσει πολύ βοηθητικά ως προς την αναζήτηση βοήθειας,κι αυτός από μόνος του είναι αρκετός ως λόγος για τα 5*.
Ήξερα το τέλος (που μας δίνεται ευθύς εξαρχής),αλλά όσο διάβαζα το βιβλίο δεν μπορούσα παρά να ελπίζω ότι κάτι θα αλλάξει.Κάτι θα γίνει.Όσο η Κατερίνα μεγάλωνε και μεγάλωνε και η ταλαιπωρία της και των ανθρώπων γύρω της,τόσο πιο θλιβερό γινόταν το βιβλίο.Πολλές φορές κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης αναρωτήθηκα:πού σταματάει η ασθένεια και πού ξεκινάει ο πραγματικός χαρακτήρας του ανθρώπου;Αν η Κατερίνα ήταν υγιής,θα αγαπούσε με διαφορετικό τρόπο το γιο της;Το σύζυγό της;Κατηγορεί τα αδέρφια της για τη συμπεριφορά τους απέναντι στον Πέτρο και τον Τάσο μετά το θάνατό της,αλλά η ίδια και τα αδέρφια της δεν συμπαριφέρθηκαν με τον ίδιο τρόπο στον πατέρα τους μετά το θάνατο της κυρά-Ρήνης;
Παρά τη θλίψη που θα προκαλέσει σίγουρα,αυτό το βιβλίο αξίζει να διαβαστεί.
[Μερικές φορές,πιο συχνά απ'ότι θα περίμενε κανείς,θα χαρίσει και χαμόγελο στα χείλη.]