Koning Willem II: 1792-1849

Koningsbiografieën #2

by Jeroen van Zanten

Van de drie eerste koningen is Willem II het meest in de vergetelheid geraakt. Ten onrechte. Al heeft hij slechts negen jaar op de troon gezeten, hij leidde een leven vol avontuur. Hij behaalde eeuwige roem op het slagveld, maar stelde zich tegelijk bloot aan schandalen. Als koning was Willem II verantwoordelijk voor de grondwet van 1848 - meer zelfs dan men tot dusver dacht. Een biografie van een romanticus pur sang.

Genres: Biography, History, Nonfiction

600 pages, Hardcover

First published November 30, 2013

About the author

Jeroen van Zanten promoveerde in 2004 in Leiden op de politieke cultuur in Noord-Nederland ten tijde van Willem I. Hij is als docent Nederlandse Geschiedenis verbonden aan de Universiteit van Amsterdam. Bij Boom uitgevers Amsterdam verschenen o.a. van hem de biografie over Koning Willem II, Koning Willem II 1792-1849 (2013) en Waterloo (2015).

Reviews

[Jovana De · Rating 4 out of 5]

Volledig boek over het leven van de 2e Koning van Nederland. Wat ongelooflijk veel nazoekwerk en studie zit er in dit boek. Dit is geen lichtzinnig werkje geweest. Los van de feiten heeft de schrijver ook wel echt geprobeerd om in het hoofd van Willem II te kruipen om zijn motivaties te begrijpen en voor ons leesbaar en toegankelijk te maken. Hoewel niet perse lichte kost is het wel erg onderhoudend geschreven. Ik heb absoluut een betere kijk op de mens Willem II, op de tijd waarin hij leefde en de politieke samenloop van dingen. Intrigerend boek.

[Arne-Jan · Rating 4 out of 5]

Bijna niemand van mijn vrienden leest. En als ze al lezen, dan zijn het veelal managementboeken of eventueel non-fictie. Prima natuurlijk, maar het maakt me soms wel wat eenzaam op Goodreads. Gelukkig zijn daar nog de familieleden en de vriendinnen van vrouwlief :). Soms, heel soms, denk ik echter ook weleens dat wij het overdrijven bij ons thuis. Ja, nu bijvoorbeeld weet ik heel, heel zeker, dat wij een iets te serieus stel zijn geworden. Dit bedacht ik toen ik op vakantie vroeg wat mijn vrouw las op haar e-reader en ze aangaf dat dat ‘Juliana’ was van Jolande Withuis. Ongetwijfeld razend interessant, maar als je zelf ondertussen bezig bent in het vuistdikke tweede deel van de koningstrilogie in het kader van 200 jaar Koninkrijk NL... dan ben je wellicht samen ingeslapen. Of juist eindeloos hip, laten we het daar maar op houden.
We hadden twee van de drie delen trouwens gekregen van mijn schoonvader. Deel 3 ging naar mijn zwager. Het idee was dat we de boeken zouden uitruilen. Omdat het in de kast echter een stuk mooier staat als de collectie compleet is, hebben we zelf het derde deel toch ook maar aangeschaft. Vervolgens zijn alle drie de delen direct geleend door mijn schoonmoeder. Het derde deel, waar ik binnenkort eens aan wil beginnen, wordt nog door haar gebruikt als naslagwerk voor één of ander. Binnenkort haar er maar eens aan herinneren om het terug te krijgen (of wellicht bij deze haha).
Heb ik dan ook nog iets te melden over (het boek) Willem II? Nou ja, niet zo heel veel. Je moet het zelf ervaren denk ik. Voor mij was het wel uiterst boeiend om te lezen over de avonturen van onze held op het strijdtoneel tegen Napoleon en over zijn escapades, zijn politieke besluiteloosheid. Ook de verhandelingen over de totstandkoming van de Grondwet 1848 zijn zeer interessant, vanuit de intriges die er speelden, maar natuurlijk ook vanwege het nog bestaande staatkundige belang. Je moet wel houden van een hoge mate van detail. Dan is het een grote aanrader. Ik denk trouwens dat ik na Willem III ook Juliana tot me ga nemen. En daarna Bernhard van Annejet van der Zijl. Ben ik dan zo’n orangist (om in de termen van De koningstrilogie te blijven)? Nou niet per se, maar de familiegeschiedenis van de Oranjes is wel buitengewoon boeiend. Wat mogen we blij zijn ook dat er uit al die staatshoofden met forse gebruiksaanwijzingen een koningskoppel als Willem-Alexander en Máxima is voortgekomen. Of zou een biografie over 200 jaar wederom rode oortjes opleveren?

[Jordy · Rating 5 out of 5]

Als je een museum als paleis Het Loo bezoekt en daar de schilderijen, werkkamers etc. ziet, dan denk je wel te begrijpen wie de koningen waren. Niets is minder waar, het ligt allemaal veel genuanceerder dan de (audio)gidsen uitleggen. Dit boek doet recht aan die broodnodige nuance.

Dit boek is een verbluffend knap geschreven biografie over Willem II, met ruime aandacht voor diens jeugd die hem zo hebben gevormd tot een romantische populistische vorst. De auteur is zich er scherp bewust van dat Willem II een beetje in de vergetelheid is geraakt en dat men nu anders over hem oordeelt dan zijn tijdgenoten dat deden. Dit zorgt voor een scherp geschreven historisch werk, met als doel om de koning weer tot de verbeelding te laten spreken.

Het persoonlijke leven en het koningschap zijn voor Willem II altijd moeilijk te onderscheiden geweest van elkaar, het zijn van koning viel hem zwaar vanwege het ontbreken van het bestuurlijke talent van zijn vader en daar bovenop kwamen de afpersingen en schandalen. Vaak wilde de koning simpelweg ontsnappen, van waaruit zijn grote kunstcollectie voortkwam (dat erg veel geld kostte).

Het is dan ook niet vreemd dat in scholen de grondwetsherziening van 1848, wordt uitgelegd als een overwinning van Thorbecke en dat men de koning eigenlijk als een soort slachtoffer ziet. Biograaf van Zanten legt stap voor stap uit waarom de herziening niet door chantage kwam, maar dat dit slechts het laatste zetje was bij gedachtes die de koning al langer koesterde (na een paar jaar stug behoud-beleid).

Iets waar ik mij wel enigszins aan stoorde tijdens het lezen, was de matige kwaliteit van de illustraties in het boek. Sommige afbeeldingen zijn scherp, anderen zijn onleesbaar. Vooral bij kaarten en plattegronden vond ik dat onprettig.

Maar alles bij elkaar genomen, is dit een pareltje. Voor wie iets wil weten over de eerste koningen, is het eigenlijk een 'must' om te lezen. In eerste instantie lijken het veel pagina's te zijn, maar de vlotte schrijfstijl (en de verantwoording achterin van 100 pagina's) zorgen ervoor dat het boek best snel wegleest.

[Don Janssen · Rating 5 out of 5]

This is an extraordinarily well written book. It follows King Willem II (King of The Netherlands from 1840-1849) throughout his whole life, gives the reader an insight in his (rather turbulent) private life, but also in the political developments in Europe during his lifetime. After his education in Germany and England, this Willem has fought with Wellington against Napoleon; he became an avid art collector, he loved dancing and balls, and once he became king, he was faced with the financial problems left by his predecessor on the throne, his father. Around 1848 Europe was in turmoil, and in the Netherlands liberal politicians agitated for a more liberal constitution. Willem II gave in, to the surprise of many, and during his reign a new constitution was implemented in The Netherlands, a constitution that may have prevented a revolution.
Lots of new source materials have been discovered by the author. The book deserves a very careful reading; a short review like this can't do it justice.

[Leo · Rating 4 out of 5]

Als je iets meer wilt weten over over ons Koningshuis en het ontstaan van de grondwet, regering, Staten Generaal is dit een zeer interessant boek.

[Alex Knipping · Rating 4 out of 5]

Het is alweer een poosje geleden dat ik de biografieën van Willem I en Willem III las en dat maakte dat ik ook wel wat tijd nodig had om in het goede leesritme te komen. En zoiets is wel nodig in een verhandeling die deels gaat over wetten, staatsrecht en vele ministers die voortdurend hun ontslag aanbieden. Dat klinkt op deze manier wat saai, maar schijn bedriegt, want tussendoor lopen er hofintriges, dreigt volksoproer en vanuit het perspectief van Willem II kijken we onder andere naar historische figuren als Thorbecke en Wellington. Ook in andere opzichten was het leven van Willem II niet saai. Hij was met recht een kind van zijn tijd, beïnvloed door de Romantiek en in zijn geval mogelijk zelfs behoorlijk overvloedig. Want zijn karakter kan op z’n minst als grillig worden omschreven. Zijn moed, idealisme en roekeloosheid maakten hem tot oorlogsheld, maar Willem kon ook dweepziek zijn, te goed van vertrouwen, hunkerend naar aandacht, spilzuchtige en vrijgevig. Dat en zijn seksuele geaardheid (Willem hield van vrouwen en mannen) maakten hem chantabel. Mogelijk heeft dat een rol gespeeld bij zijn plotselinge ‘bekering’ tot het liberale gedachtengoed en de revisie van de grondwet in 1848. Hij was slechts 8 jaar koning, maar deed in die 8 jaar heel wat stof opwaaien. In moderne termen zouden we hem waarschijnlijk een ‘ongeleid projectiel’ noemen, maar wel eentje met het hart op de goede plaats. Een boeiende biografie in een eerbiedwaardige reeks van drie.

[Justin · Rating 4 out of 5]

Eerst wilde ik dit boek 3,5 sterren geven, maar na wat nagedacht te hebben ga ik voor 4,5 sterren.

Het boek is uiterst kundig en leesbaar geschreven. De periodes die worden behandeld in het boek zijn logisch en gebeurtenissen die vóór Willem's tijd hebben plaatsgevonden worden adequaat toegelicht. Erg plezierig aan het boek is het gegeven dat er gebruikt is gemaakt van een juweel van een collectie van brieven van Willem II zelf, maar ook van diens kompanen in zijn enigszins turbulente leven, zoals zijn ministers, Thorbecke en Wellington. Verder is de schrijfstijl aangenaam en zijn er talrijke illustraties en prenten in het boek afgedrukt.

Ik raad dit boek aan voor iedereen die zich interesseert voor Neerlandse geschiedenis.

[Frank · Rating 5 out of 5]

Geweldig historisch onderzoek, heel fijn geschreven.

[Harmke · Rating 4 out of 5]

Vlot geschreven biografie, alleen het gedeelte over de politieke onrust rond 1848 is wat droog (maar wel interessant!). Willem II blijkt een excentrieke en flamboyante man te zijn geweest, heel anders dan zijn vader. Een man van himmelhoch jauchzend und zum Toden betrübt.