Bir İhtilal Olarak Millî Mücadale

by Sungur Savran

xxx

432 pages, Paperback

Published January 1, 2023

About the author

Lisans eğitimini siyasal bilim, doktorasını iktisat dallarında yaptı. 1973-83 arasında İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesin’de önce asistan, daha sonra yardımcı doçent olarak görevde bulundu. 1983’te YÖK’ü ve 1402 sayılı yasaya dayanılarak çeşitli öğretim üyelerine işten el çektirilmesini protesto ederek üniversitedeki görevinden ayrıldı. Değişik zamanlarda yurtdışında çeşitli üniversitelerde araştırma ve misafir öğretim üyeliği yaptı. Kurucularından olduğu Bilar İstanbul’da uzun yıllar seminerler verdi. Başta Petrol-İş, Hava-İş, Birleşik Metal, Eğitim-Sen, TMMOB ve TTB olmak üzere, birçok sendikanın işçi eğitim programlarına ve kitle örgütlerinin eğitim faaliyetlerine eğitmen olarak katkıda bulundu.

Yapıt, Onbirinci Tez, Sınıf Bilinci dergilerinde yayın kurulu üyeliğinde bulundu. Özgür Gündem geleneğinde yayınlanmış çeşitli gazetelerde uzun süre düzenli köşe yazıları yazdı (1993-2004). Türkçede ve çeşitli dillerde yayınlanan dergilerde ve derleme kitaplarda yayınlanmış çok sayıda makalesi vardır. Türkiye’de Sınıf Mücadeleleri (Cilt 1, Kardelen Yayınları, 1992) ve Avrasya Savaşları (Belge Yayınları, 2001) başlıklı iki kitabı yayınlanmıştır. Nail Satlıgan ile birlikte Dünya Kapitalizminin Bunalımı (Alan Yayıncılık, 1987), Neşecan Balkan ile birlikte The Politics of Permanent Crisis: Class, Ideology and State in Turkey ve The Ravages of Neo-Liberalism: Economy, Society and Gender in Turkey (her ikisi de Nova Science Publishers, 2002) başlıklı derleme kitaplar yayınlamıştır. Son iki kitabın Türkçeleri 2004 yılında Metis yayınları tarafından iki cilt olarak 21. Yüzyılda Türkiye başlığı altında yayınlanmıştır.

Halen Praksis dergisinin Danışma Kurulu üyesidir. İşçi Mücadelesi gazetesinin ve Devrimci Marksizm dergisinin yayın kurullarında görev yapmaktadır. Devrimci İşçi Partisi Girişimi’nin kurucularındandır.

Reviews

[Aykan · Rating 4 out of 5]

Sungur Savran, eserinde milli mücadele tarihimize farklı bir perspektifle bakıyor. Ayrıca yine sol tarihimizin henüz başlangıcında gerçekleşen Mustafa Suphi ve yoldaşlarının katli olayına da bütüncül bir yaklaşım getiriyor. Benim için öğretici ve ufuk açıcı bir kitap oldu.

[Özgün Barış · Rating 5 out of 5]

Türk Devrimi hakkında, bazıları ilk defa söylenmiş olan savlar var. Enver, Suphi, Çerkes Ethem, Mustafa Kemal, Karabekir ile ilgili ayrı ayrı şaşırtıcı ayrıntılar geçiyor.

Türk Devrimi'ni 1. Savaş'ın dünyasındaki devrimler silsilesinin bir parçası olarak görüp, uluslararası bağlamdaki yerini buluyor ve diğer ülkelerdeki (Almanya ve Rusya) devrim süreçleri ile olan ilişki ve temaslarını da daha fazla öne çıkarıyor. Türk Kurtuluş Savaşı'nın, başı sonu belli olmayan bir devrimler dinamikleri süreci olduğu yönünde, bana çok sağlıklı gelen bir çerçeveye sahip. Bu açıdan bakıldığında bize yıllar sonra mantıksız veya açıklanamaz gelen olayların kolayca açıklanabildiği görülüyor.

Türk-Sovyet ilişkilerinin de, Türk Devrimi süresince, üstelik başından itibaren, bildiğimizden çok daha yoğun olduğu aşikar oluyor.

Gayet orijinal bir kitap. Özellikle ilk defa öne sürülen tezler söz konusu olunca... Bu konuda gerçekten en üst seviyede.

[Arda B. Arduc · Rating 5 out of 5]

Bu kitap ile o kadar uzun zaman geçirdim ki, 2025 yılına dönüp baktığımda, yılın son çeyreğini bir fikrin, bir devrim fikrinin, Bir İhtilal Olarak Milli Mücadele'nin kapladığını göreceğim.

Devletin Resmî tarih anlatısıyla yetişen zihnim, elbette ki 23 senedir aktif bir saldırı altında olan Cumhuriyet'in nasıl bu hale geldiğinin analizini yapabilmekten yoksundu. Kişisel tarihimin son birkaç yılında Marksizm yöntemini anlama uğraşıyla dünya ve doğa olaylarını somut bir düzleme oturtma çabam, bu sefer, bir devrim ile kurulan Cumhuriyet'in pratikte nasıl yıkılmış olduğuna odaklanmıştı.

Sungur Savran, içinde yetiştiği kabuğuna artık sığmayıp onu yırtıp atan ve bir duvara yansıyan gölge ile değil de gün ışığının tüm berraklığıyla aydınlanan yeryüzünün ve onunla kurduğumuz ilişkilerin tarihini görmeye teşebbüs eden ben için kıymetli bir yol göstericisi oldu.

Kitap boyunca genç Marksistlere verdiği görevler ile kendimi daha da motive olmuş hissediyorum ve bu okuma dizisinin bir devamı olarak Türkiye'de Sınıf Mücadeleleri eserine başlayacağım.

Her ne kadar karşı-devrimcilik hız kazanıp tarihin karanlığının tonu gittikçe koyulaşsa da, yapmakla mükellef olduğumuz şey, yaşamlarımızın böyle olmak zorunda olmadığını bilmek ve tarihin çarklarını tekrar ileriye doğru döndürebilmek için yılmadan mücadelede kalmaya devam etmektir. Tüm anlam kılıflarından soyunduğumuzda geriye kalan yegane şey, umuda olan inancımızdır.

[Baris Ozyurt · Rating 3 out of 5]

“Biz en azından 28-29 Ocak katliamının 90. yıldönümünden bu yana büyük facianın azmettiricisinin Mustafa Kemal ve arkadaşları olmadığını düşünüyoruz. Bu son on iki yılda bizim düşüncemiz hep bu katliamı Enver Paşa çevresinin düzenlemiş olduğu yönünde biçimlendi. Bunun için çok önemli birtakım gerekçelerimiz mevcuttu. Bunlar hep o günün somut toplumsal ve siyasi olay ve ilişkilerinden türemekle birlikte yine de genel faktörlere ilişkindi.

Şimdi durum farklıdır. Artık elimizde cinayetin İttihatçılarca işlendiğine dair kesin kanıt niteliği arz eden bir belge var. Yanlış anlaşılmasın. Biz tarihçi olmadığımız ve dolayısıyla arşiv çalışması yapmadığımız için, bu, kimsenin bilmediği bir belge değil. En azından yarım yüzyıldır, ilk kez Şevket Süreyya Aydemir tarafından bu tartışmanın içine dâhil edilen ama daima yanlış okunmuş olan bir belgeden söz ediyoruz. Bu belgeyi birazdan açıklayacağız. Ama şimdiden son derecede güvenli biçimde şunu söyleyebiliriz: Mustafa Suphi ve arkadaşlarının katilinin Enver Paşa ve adamları olduğu, bu belge sayesinde kesin biçimde kanıtlanmıştır. Popüler dilde söylendiği gibi söyleyelim: Belgesi var! Öyleyse șimdi önce bu belgeyi incelemeye geçelim.”(s. 282)

[Gizem Magemizoğlu · Rating 4 out of 5]

Sungur Savran Milli Mücadele'ye çok farklı bir perspektiften bakmış. Emperyalizm ile sosyalizm arasındaki uluslararası bir iç savaşın başlattığı bir devrim sürecinin parçası olarak değerlendirmektedir Sungur Savran Milli Mücadele'yi. Milli Mücadele, Ekim Devrimi'nin tetiklediği birçok devrimin bir parçası olarak değerlendirilmelidir. Ayrıca Milli Mücadele'de Sovyet Rusya'nın desteğinin küçümsendiğini düşünmektedir yazar. İddialarını tutarlı bir çerçeve içinde incelediğini belirtmem lazım. Ancak yönteme dair bazı soru işaretleri mevcut zihnimde. Bütün bu iddialar ya ikincil kaynaklardaki bilgi ve belgelere ya da hatıralara dayanmaktadır. Ancak bu kadar ciddi bir tezi olan kitapta insan birinci kaynakların da kullanılmasını bekliyor. İstiklal Harbimizi farklı bir bakış açısıyla okumak isteyenlerin muhakkak edinmesi gereken bir eser.