Sehr tragische eindrucksvolle Geschichte über ein untererforschtes Kapitel der Nationalsozialistischen Verbrechen, die Verfolgung und Vernichtung der Roma und Sinti. Der immernoch verbreitete Mythos der Unwissenheit in der Bevölkerung über die Verbrechen des Nationalsozialismus wird in dem Buch in seiner Unplausibilität vorgeführt, ebenso wird demonstriert wie nicht nur alle Mitwisser sondern der Großteil zu Mittätern wurde. Einzig sprachlich hat es mich nicht so stark überzeugt, dennoch würd ich es jedem ans Herz legen die kurze Geschichte zu lesen.
Dieses Buch nimmt einen mit, obwohl es in recht kühlem und distanziertem Schreibstil verfasst wurde. "Abschied von Sidonie" ist eine Erzählung, die auf einer wahren Geschichte basiert. Und dass es sich dabei noch um ein Kind handelt, schmerzt mich umso mehr.
So viel Glück im Unglück hatte das kleine, dunkle Mädchen, dass durch einen Zettel um Eltern bat. Von der eigenen Mutter vor einem Krankenhaus zurückgelassen, bekam es mit Hans und Josefa Breirather die besten Eltern, die es sich hätte wünschen können. Zudem einen Bruder und eine Schwester dazu. Alles hätte so schön weiter gehen können, wären nicht die dunklen Zeiten des Zweiten Weltkriegs gekommen und hätten Hitler und seine Nazionalsozialisten nicht bis nach Österreich gegriffen. Sie streckten ihre Arme nach einem Roma-Mädchen aus, trennten es von seiner Familie, um es angeblich endlich der echten Mutter, die letztendlich ausfindig gemacht werden konnte, zu übergeben.
Und immer noch bestand die klitze kleine Möglichkeit das aufkommende Unglück in Glück zu verwandeln, wären da nicht ein schwacher Bürgermeister gewesen, ein überkorrekter Lehrer und Jugendamtmitarbeiter, die keine Empathie zeigen wollten. Und so nahm das Unausweichliche seinen Lauf und es kam dazu, wie es kommen musste. Menschen schauten dort weg, wo sie hätten hinschauen müssen. Menschen stellten sich blind, wo sie hätten die Augen öffnen sollen. Menschen stellten sich unwissend, wo sie hätten ahnen können. Ein 10jähriges Mädchen, die aufgeschlossene, fröhliche, freundliche und liebevolle Sidonie verlor ihre Zukunft.
"Ein Kind gehört zu seiner Mutter, sagte er, das ist immer besser, und außerdem: wer weiß, was die Zukunft bringt. Heiraten darf es nicht, kriegt es Kinder, fallen die nur der Gemeinde oder der Fürsorge zur Last, und eine Zigeunerin bleibt immer eine Zigeunerin, da kann man machen, was man will. Bei ihrer Mutter, da ist sie unter ihren Artgenossen, merkt keine Unterschiede und lebt sich ein." (Seite 93)
Im letzten Kapitel fasst der Autor nochmals kurz und direkt Sidonies Geschichte zusammen und zeigt auf, was mit nur ein bisschen Mut, gutem Willen und Empathie hätte verhindert und gleichzeitig geschenkt werden können.
Fazit: Der Autor Erich Hackl erinnert an ein trauriges Schicksal, wie es damals viele gab. Und doch ist jedes einzelne wichtig. Er gab Sidonie eine bleibende Erinnerung, wenn schon ihr alles andere versagt worden ist. Eine Geschichte, die berührt, umso mehr, da sie keinen Herzsschmerz erzeugen will und das genau deswegen aber schafft. Ein dünnes aber sehr eindringliches Buch von Liebe über alle Grenzen hinweg. Und über das Böse, das Grauen, das fähig ist alles das zu vernichten. Doch wir werden NICHT vergessen!
Ein liebenswerter Untermensch, das fehlte noch.(*)
When I think of contemporary Austrian literature very, very different authors - Peter Handke, Thomas Bernhard, Josef Winkler, Elfriede Jelinek - come to mind, each an extremist in his or her own way, and each apparently despising their home country. If one is to believe them, Austria is a land of deeply conservative, small minded Catholic bigots led by an elite with completely hollow pretensions to intellectual spirit.
On the evidence of the novella Abschied von Sidonie (1989, available in English under the title Farewell Sidonia), Erich Hackl (b. 1954), an Austrian writer previously unknown to me, seems to share the views of his very eminent colleagues about little old Österreich. But, at least in this small text, he doesn't engage any of their literary extremes. Perhaps this is because his topic is already so extreme - Austria from 1933 through 1945 - that literary flourishes would pale to insignificance. Indeed, in Abschied von Sidonie Hackl has opted for a carefully matter-of-fact, objective prose to re-create working class Austria during the era of National Socialism. One's skin crawls as the story of Hans, Josefa and their three children scrolls past, and one just knows that this story will not end well, particularly since Hans does a bit of organizing for the democratic socialist party and one of their children is a dark-skinned foundling apparently abandoned by passing Gypsies. Not well at all.
Abschied von Sidonie is a sober, grassroots view of Nazi Austria, and here one sees just how quotidian, how bureaucratic, how banal evil can be.
Um relato emocionante sobre um menina cigana que é adoptada por uma família austríaca. Sidonie aprende a adaptar-se a uma nova cultura, mesmo por vezes sendo vítima do preconceito. Mas depois a sua família biológica aparece... Quem deve ficar com ela? A família adoptiva que sempre a amou? Ou a biológica que pertence a sua comunidade?
Υπάρχουν κάποια βιβλία που είναι ιεροσυλία και μόνο να σκεφθεί κάποιος να τα κριτικάρει. Ένα από αυτά είναι το ιστορικό ντοκουμέντο, «Αναζητώντας τη Ζιντονί» του Αυστριακού συγγραφέα, ερευνητή κι εκδότη, Erich Hackl. Η Ζιντονί είναι κάτι παραπάνω από ένα όνομα. Από ένα κορίτσι. Η Ζιντονί είναι η ιστορία χιλιάδων παιδιών, τα οποία έζησαν τη φρίκη των γερμανικών στρατοπέδων συγκεντρώσεως. Η Ζιντονί δεν πληροί τις προδιαγραφές και τα ιδανικά της Άριας φυλής για τους Γερμανούς. Η Ζιντονί είναι άρρωστη. Ακόμα χειρότερα, η Ζιντονί είναι Ρομά!
Πρέπει να κατανοήσει κανείς ότι το βιβλίο αυτό δεν είναι ευχάριστο. Αντίθετα, είναι πάρα πολύ θλιβερό. Δεν το διαβάζεις για την πλοκή του και για τις ανατροπές που κόβουν την ανάσα, όπως ένα μυθιστόρημα, γιατί δε είναι μυθιστόρημα και γιατί δεν έχει ανατροπές. Όλα βαίνουν όπως είναι αναμενόμενα.
Γράφει η Νάντη Φίλια, η μεταφράστρια του κειμένου, κλείνοντας τον πρόλογό της για τη Ζιντονί: «Είναι γραμμένο στους μεγάλους καιρούς για «μικρούς ανθρώπους», μια ιστορία ανθρωπιάς σε έναν αιώνα απάνθρωπο που οι φρικαλεότητες που διαπράχτηκαν δεν θα πρέπει ποτέ να λησμονηθούν ή να δικαιολογηθούν.» Σε μια πρόταση συνοψίζει επακριβώς την ταυτότητα του λιλιπούτειου αυτού του έργου.
Πως αρχίζει η ιστορία της Ζιντονί…
«Το όνομά μου είναι Ζιντονί Άντλερσμπουργκ και γεννήθηκα στον δρόμο προς το Άλτσχαϊμ. Παρακαλώ για γονείς». Η λιτή αυτή σημείωση, συνόδευε το μελαμψό μωρό που κοιμόταν τυλιγμένο σε κουρέλια, στο πλατύσκαλο του νοσοκομείου του Στάιρ. Το μωράκι, όπως διαπίστωσαν πολύ σύντομα οι γιατροί , έπασχε από ραχίτιδα, απόρροια της ανεπάρκειας ασβεστίου και βιταμίνης D, η οποία μάστιζε τα παιδιά εκείνη την εποχή. Αυτός ήταν άλλωστε κι ο λόγος που την εγκατέλειψαν οι φυσικοί της γονείς.
Την φροντίδα και την περίθαλψη της μικρούλας αναλαμβάνει η Πολιτεία αλλά τα πράγματα γίνονται πάρα πολύ δύσκολα, όταν έρχεται η στιγμή της ανεύρεσης ανάδοχης οικογένειας. Δυστυχώς, καμιά από τις υποψήφιες οικογένειες δεν είναι πρόθυμες να αναλάβει ένα ασθενικό παιδί που εκτός αυτού, είναι και στην καταγωγή Ρομά. Ενάντια σε όλες τις πιθανότητες, το παιδί αναλαμβάνουν η Γιοζέφα κι ο Χανς, ένα προοδευτικό ζευγάρι, με πολλή αγάπη στην καρδιά τους. Κι η Ζιντονί για πρώτη φορά γνωρίζει την αγάπη, την φροντίδα και την ασφάλεια της μητρικής και πατρικής αγκαλιάς.
Ωστόσο, έξω από τους τοίχους του φτωχικού τους σπιτιού, η Ζιντονί αντιμετωπίζεται με φόβο και δυσπιστία, αφού το να είσαι Εβραίος ή Τσιγγάνος την εποχή εκείνη, όπου η Αυστρία είχε προσαρτηθεί στη Γερμανία, ήταν ισοδύναμο με τον κίνδυνο να βρεθείς σε κάποιο από τα απάνθρωπα στρατόπεδα συγκέντρωσης.
Σύντομα και με την έλευση του πολέμου, η Ζιντονί κι η θετή οικογένειά της αντιμετωπίζουν σημαντικά προβλήματα τόσο λόγω της πολιτικής τοποθέτησης του Χανς, ο οποίος ανήκει στο κομμουνιστικό κόμμα, το οποίο και αντιτίθεται σθεναρά στον εθνικοσοσιαλισμό όσο και λόγω των θρησκευτικών τους πεποιθήσεων. Η Πολιτεία προσπαθεί χωρίς επιτυχία να βρει την μητέρα του κοριτσιού, το οποίο εν τέλει, έχει την ίδια μοίρα και προορισμό, με εκατομμύρια άλλα παιδιά. Το Άουσβιτς.
Η ιστορία όμως της Ζιντονί δεν τελειώνει εδώ. Αντίθετα εδώ αρχίζει. Από αυτό το σημείο και μετά πάλλεται η ψυχή αυτού του έργου κι όλων όσων αυτό πρεσβεύει. Και πρόκειται για ένα έργο το οποίο ξέρει ο αναγνώστης εκ προοιμίου ότι θα πονέσει. Θα προκαλέσει την αηδία, το μίσος και την απέχθεια. Δυστυχώς, το ανθρώπινο γένος έχει αποτύχει παταγωδώς. Για μια φορά ακόμη, καταλήγει κανείς στο ίδιο τραγικό συμπέρασμα. Έχουμε αποτύχει ως άνθρωποι…
Το «Αναζητώντας τη Ζιντονί» δεν είναι μια ιστορία βασισμένη σε πραγματικά γεγονότα. Είναι τα πραγματικά γεγονότα, όπως τα έφερε στην επιφάνεια η εκτεταμένη έρευνα που πραγματοποίησε ο συγγραφέας. Ο Erich Hackl έχει προσεγγίσει το θέμα της Ζιντονί με κατανυκτική διάθεση. Με τον σεβασμό που σκύβουμε το κεφάλι μπροστά στα Θεία. Με λιτή κι ειλικρινή γλώσσα, χωρίς φιοριτούρες και προσπάθειες εντυπωσιασμού, μας διηγείται την ιστορία της Ζιντονί, σε μόλις 140 σελίδες.
Αν και το βιβλιαράκι αυτό είναι γραμμένο σε στυλ χρονογραφήματος, χωρίς ιδιαίτερους διαλόγους και περιγραφές, μόνο μια διαρκής αφήγηση πραγματικών γεγονότων, δεν έχει την πεζότητα του λόγου που έχει ένα χρονογράφημα. Πρόκειται για ένα ντοκουμέντο το οποίο δονείται από την ένταση του φόβου, του πόνου, της αδικίας που καίει τα σωθικά. Με βαθιά ενσυναίσθηση του τι νοιώθει ο αναγνώστης ταξιδεύοντας στις σελίδες του «Αναζητώντας τη Ζιντονί», ο Erich Hackl διηγείται τα γεγονότα που σημάδεψαν τη ζωή της Ζιντονί, σα να είναι μεμονομένα περιστατικά και όχι ένα γενικευμένο κακό που θέρισε εκατομμύρια αθώων ανθρώπων. Στο πρόσωπο της Ζιντονί, ο συγγραφέας μετουσιώνει το κορίτσι, από ένα ιστορικό πρόσωπο σε οικείο. Σε έ��α παιδί δικό μας. Το δικό μας παιδί. Και μας κάνει συμμέτοχους στο σφοδρό του «Κατηγορώ» εναντίων των δοσίλογων της ανθρωπότητας. Και ξυπνά έναν αρχέγονο θυμό μέσα μας. Έναν άσβεστο θυμό, που αναζοπυρώνεται κάθε φορά που ερχόμαστε αντιμέτωποι με μια τέτοια ιστορία. Κι αν οι μνήμες έχουν την τάση να ξεχαστούν, ευτυχώς που υπάρχουν βιβλία σαν αυτό, για να τις ξαναφέρουν στην επιφάνεια.
Η άποψη δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά, +-στο βιβλιοφιλικό blog ΒΙΒΛΙΟΣΗΜΕΙΑ.
Άουσβιτς, ναζισμός, πόλεμος, διχασμός και η Ζιντονι.
Η Ζιντονι που χάθηκε στην " κτηνωδία του καθωσπρεπισμου" μία φράση που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας Έρικ Χακλ για να τονίσει, ότι η Ζιντονι, το κορίτσι της ιστορίας του βιβλίου, θα μπορούσε να είχε σωθεί αν κάποιοι άνθρωποι είχαν πει: Το κορίτσι θα μείνει μαζί μας. Είναι ίδια με εμάς.
Το βιβλίο αυτό, μιλάει για τον εντοπισμό των ανθρώπων, που ακόμα και σήμερα συμβαίνει, το βλέπουμε πλέον στην καθημερινότητά μας, στο μεταναστευτικό κομμάτι, που έχει διχάσει τον κόσμο.
Η Ζιντονι είναι μια τσιγγάνα που γεννήθηκε με την αρρώστια της Αγγλίας, την ραχίτιδα.
Η μητέρα της την άφησε έξω από ένα νοσοκομείο, στην Αυστρία, σε μία χώρα που πού η πολιτική κατάσταση που επικρατεί έχει αιματηρές αντιπαραθέσεις μεταξύ των σοσιαλδημοκρατών και του πατριωτικού με το που που δεν διαφέρει σε τίποτα από το φασιστικό κόμμα της Ιταλίας, όταν το 1938 γίνεται η προέλευση των γερμανικών στρατευμάτων η Ζιντονι γίνεται το επίκεντρο της πόλης της οποία ζει στο Σταιρ.
Εκεί αρχίζει ο αγώνας των θετών γονιών της να την κρατήσουν κοντά τους όμως η φωνή των πολλών είναι πάντα δυνατότερη όταν αναμετριέται με την φωνή των λίγων.
Η Ζιντονι είναι ένα κορίτσι που έζησε χρόνια πρίν, σήμερα όμως υπάρχουν πολλά παιδιά, γιατί και η ίδια παιδί ήταν όταν την απαρνήθηκε ο κόσμος, που είτε έρχονται στην Ευρώπη για να σωθούν απο ένα πόλεμο ή για να μπορέσουν να ζήσουν πιο ευνοϊκά καθώς προέρχονται από χώρες που η πείνα είναι ο μεγαλύτερος εχθρός τούς, ακόμα και στο σήμερα λοιπόν, υπάρχουν άνθρωποι που βλέπουν αυτά τα παιδιά, σαν κάτι ιδιαίτερα άσχημο.
Φταίει το χρώμα, φταίει η εθνικότητα, φταίει η θρησκεία, και πολλοί άλλοι παράγοντες που τους κάνουν ανεπιθύμητους.
Δεν έχει σημασία που το χαμόγελο, τα δάκρυα, ο πόνος και η χαρά είναι τα ίδια με όλους, άσπρους, μαύρος και κίτρινους, σημασία έχουν οι παράγοντες, που τους κάνουν εξωπραγματικούς και μη ανθρώπινους.
Η ιστορία της Ζιντονι δεν είναι η αφετηρία ούτε ο τερματισμός, είναι η εξέλιξη που δεν θα σταματήσει ποτέ αν ο κόσμος αυτός δεν αλλάξει.
Η ιστορία της μένει ζωντανή, διότι δεν έχει σταματήσει να επαναλαμβάνεται.
Αλλάζουν τα πρόσωπα, αλλάζουν οι διώκτες, Το μόνο που δεν αλλάζει είναι η υποκίνηση της πράξης.
Ψάχνοντας περισσότερα για την ιστορία της Ζιντονι, διάβασα ότι η ιστορία της διδάσκεται στα σχολεία της Γερμανίας & της Αυστρίας.
Ίσως είναι η αρχή να ξεκινήσει να διδάσκεται και σε άλλες χώρες, εφόσον το βιβλίο αυτό έχει μεταφραστεί, σε 25 χώρες.
Ίσως να είναι η αρχή για να αλλάξει αυτός ο κόσμος.
Ίσως είναι αρχή για να βάλουμε στην άκρη τα πολιτικά, το ρατσισμό, τον φόβο και να κοιτάξουμε κατάματα την αλήθεια, να κοιτάξουμε βαθιά μέσα στην ψυχή μας και να βρούμε εκείνο το κομμάτι ανθρωπιάς που έχει εκλείψει στη σημερινή εποχή αλλά και στις εποχές του παρελθόντος.
Δεν με λένε Ζιντονι, ούτε εσένα που θα διαβάσεις την άποψη μου, με λένε Εύα, γεννήθηκα κατά λάθος σε αυτή τη χώρα, θα μπορούσα να έιχα γεννηθεί οπουδήποτε αλλού, θα μπορούσα να ήμουν εγώ η πρωταγωνίστρια της ιστορίας ή οποιοσδήποτε άλλος άνθρωπος, και είμαι σίγουρη ότι κανείς δεν θα θελε να ζήσει τέτοιες κτηνωδίες, κανείς δεν θα θελε να διωχθεί από το χρώμα, την θρησκεία ή την εθνικότητα του.
Αγάπη.!
Αυτό είναι που χρειάζονται όλοι οι άνθρωποι.
Αγάπη, αποδοχή από την κοινωνία, σεβασμό, αλληλεγγύη & ανθρωπιά.
Τελειώνοντας το βιβλίο, θυμήθηκα ένα ποίημα του Παστόρα: Martin Niemöller, που θεωρώ ότι ταιριάζει απόλυτα όχι μόνο στο βιβλίο αλλά και στην ίδια τη ζωή:
«Όταν ήρθαν να πάρουν τους τσιγγάνους δεν αντέδρασα.
Δεν ήμουν τσιγγάνος.
Όταν ήρθαν να πάρουν τους κομμουνιστές δεν αντέδρασα.
Δεν ήμουν κομμουνιστής.
Όταν ήρθαν να πάρουν τους Εβραίους δεν αντέδρασα.
Δεν ήμουν Εβραίος.
Όταν ήρθαν να πάρουν εμένα,
Δεν είχε απομείνει κανείς για να αντιδράσει.!"
Ας μιλήσουμε, ας φωνάξουμε, ας προστατεύσουμε, ας αγαπήσουμε, ας γίνουμε μία γροθιά, ας γίνουμε ανθρώπινοι πριν έρθουν να πάρουν τον οποιονδήποτε συνάνθρωπό μας..!!
Rückblickend muss ich wirklich sagen, gefällt mir die Geschichte der kleinen Sidonie, mit anbetracht das es sich auch um eine Wahre Begebenheit handelt, sehr gut. Jedoch sagt mir der Schreibstiel von Erich Hackl nicht wirklich zu. Erich Hackl befasste sich sehr viel mit dem Schicksal der kleinen Sidi, wie sie auch genannt wird, was man wirklich stark an den ganzen Beschreibungen erkennen kann. Jedoch kommt mir das gelesene eher wie ein liebloser Bericht vor, der in Mammut-Sätze mit 10 Kommas verfasst wurde. So ist das gesammt kurze Leben der Sidonie detailliert beschrieben. Ihr Ableben dann jedoch kalt und in einem Satz, gar hingebratzt. Schlussendlich lässt sich sagen die Geschichte an sich, ist Herzzerreisend und wirklich super schön. Über die Umsetzung lässt sich von Erich Hackl jedoch streiten.
Winner of The Anton Wildgans Award, 2015 -- "a literary prize awarded by the ... Federation of Austrian Industries...it probably counts as the top Austrian-author award". http://www.complete-review.com/saloon...
Former winners :: Ilse Aichinger (1968) Ingeborg Bachmann (1971) Josef Winkler (1980) Friederike Mayröcker (1981) Julian Schutting (when he was still Jutta, in 1983) Christoph Ransmayr (1988)
Guess what? Farewell Sidonia is oop (but sells for a penny).
Das Buch handelt von einem „Zigeuner“ Mädchen namens Sidonie, die von Pflegeeltern erzogen wird da ihre leibliche Mutter nicht für sie sorgen kann. Das Mädchen wächst als Außenseiterin auf und wird letztendlich von ihren eigenen Leuten abgeschoben…
Ich habe das Buch auf Empfehlung meiner Mutter angefangen zu lesen und muss ganz ehrlich sagen, dass es mich nicht wirklich überzeugt hat. Obwohl ich die Thematik an sich sehr interessant finde, da ich großes historisches Interesse für Roma und Sinti Kultur aufweise und die NS - Zeit für immer relevant bleiben wird, da es eine Erinnerung an das Versagen von Menschlichkeit und Gerechtigkeit symbolisiert, hat sich die Handlung sehr in die Länge gezogen und der Autor hat sich lieber mit irrelevanten Staatsinformationen beschäftigt als mit den Gefühlen der Betroffenen. Da gibt es sicher besser Bücher, die die NS - Zeit sensibler behandeln!
Nunca escribo reseñas, pero esta novela corta me ha afectado tanto que me siento en la obligación de dejar unas palabras. Quizá animen a alguien a leerlo también, más allá de lo que dejan claro mis cinco estrellitas. Un relato desgarrador y tristemente auténtico. Aunque en su pueblo fingieran no acordarse de su existencia, creo que cualquiera que lea esta historia difícilmente podrá olvidar a Sidonie. Por si el contenido fuera poco, el estilo narrativo de Hackl, lacónico pero conmovedor sin necesidad de sentimentalismos y con geniales cambios de estilo indirecto a directo, es de una calidad, en mi opinión, extraordinaria.
Qué desgarrador. Nunca antes había leído un libro que se centrara en un personaje femenino gitano y su destino durante la transición de la Primera Guerra Mundial y el fin de la segunda. Muy recomendado.
3,75 Please keep in mind, that i had to read this book for school, and that this is not my prefered genre and/or book. I lowkey went into this book without qany expectations, and im finishing with the same neutrality. I neither loved nor hated it. It talks about very important themes like racism and politics; profundfly educational for an austrian, as my self, but nothing new.
Diese kurze Geschichte ist traurig, roh, eindringlich, klug. Und so wichtig! Was geschehen ist, ist genau beobachtet und klar beschrieben. Wer zwischendurch mal wieder eine kurze, aber heftige Erinnerung braucht, warum es so wichtig ist, angesichts von Unrecht nicht zu schweigen und dass, wer schweigt, sich damit für eine Seite entscheidet, sollte dieses Buch lesen. Dauert nicht lange, tut aber ausreichend weh!
"Prima di tutto vennero a prendere gli zingari, e fui contento, perché rubacchiavano. Poi vennero a prendere gli ebrei, e stetti zitto, perché mi stavano antipatici. Poi vennero a prendere gli omosessuali, e fui sollevato, perché mi erano fastidiosi. Poi vennero a prendere i comunisti, e io non dissi niente, perché non ero comunista. Un giorno vennero a prendere me, e non c'era rimasto nessuno a protestare." L'attribuzione di questa poesia è incerta, il testo stesso è oggetto di controversie; ma quel che è sicuro è che si adatta perfettamente al libro di Erich Hackl.
Gli anni Trenta in una cittadina dell'Austria sono un periodo difficoltà per Hans e Josefa Breirather, coppia di sposi comunisti di estrazione sociale modesta, ma lo sono ancora di più per la piccola Sidonie, abbandonata dinanzi ad un ospedale a poche ore dalla nascita. La pelle di Sidonie è scura, la piccola è di certo stata partorita da una donna appartenente alle popolazioni nomadi della zona: è una piccola zingara che nessuno vuole prendere in affidamento, finché non lo fa Josefa. Josefa ha già un bambino, Manfred, ma accoglie Sidonie come una figlia e lo stesso fa Hans; nella loro umile famiglia, alle prese anche con le persecuzione dei comunisti da parte del partito nazionalsocialista in ascesa, viene accolta poi anche Hilde, coetanea di Sidonie. Mentre gli anni passano, le bambine vanno a scuola, Hans è attivo come può nella Resistenza, gradualmente gli zingari spariscono dall'Austria: ed il 13 marzo 1943 i Breirather ricevono una lettera che impone loro di riconsegnare Sidonie alla sua madre naturale, rintracciata chissà come. Se la destinazione sia davvero la sua famiglia biologica, o quella prevista per tutti i rom ed i sinti dal partito nazista -i campi di sterminio, nessuno può saperlo...
Forse Sidonie non è realmente esistita; come lei però sono esistite molte altre bambine di etnia rom e sinti, deportate nei campi di sterminio, uccise nel pieno della loro innocenza. Come loro, migliaia di bambine ebree nel corso della Seconda Guerra Mondiale, ed oggi ancora un destino tragico colpisce altre migliaia di piccole vite nei focolai della guerra in Medioriente o in Africa subsahariana. E in tutti i casi, milioni di complici silenziosi assistono alle atrocità e alle ingiustizie senza proferire parola: perché non siamo noi Sidonie, non siamo noi la bambina rom, ebrea o siriana di turno. Hackl ci pone faccia a faccia con la nostra vigliaccheria, con il quieto vivere in nome del quale sacrifichiamo gli ideali troppo prontamente. Ci ricorda l'alternativa che abbiamo, ogni giorno: quella che a Sidonie avrebbe salvato la vita, quella che ha salvato la vita di Margit -e ci lascia, in ultima pagina, con un accenno appena di speranza. Non solo Sidonie però e al centro del romanzo di Hackl: i veri protagonisti sono i suoi genitori adottivi, i coniugi Breirather, comunisti obbligati dal Reich al matrimonio in chiesa, sempre pronti ad aiutare il prossimo, ad aprire la porta di casa per ospitare o per nascondere. Brave persone, i Breirather, coraggiosi almeno loro, anime della Resistenza austriaca seppure in modi diversi: la resistenza politica ed armata spetta ad Hans, quella dell'accoglienza e dell'amore incondizionato a Josefa, madre a cui non importa nulla del DNA. Hans mi ha ricordato Otto Quangel, protagonista con la moglie di un'altra Resistenza al Nazismo, quella narrata dalla penna di Hans Fallada nel memorabile romanzo "Ognuno muore solo" (di cui scrivevo qui). Nel corso di qualche ricerca online mi sono accorta del fatto che questo romanzo è poco conosciuto, addirittura difficile da reperire in commercio: vi consiglio comunque di procurarvelo se ci riuscite, perché in poche centinaia di pagine ci racconta una storia che è la storia del 1943 come la storia di oggi, e ci ricorda di quanto sia importante far sentire la propria voce per salvare le Margit e le Sidonie di ogni tempo ed ogni luogo del mondo.
I'm glad that Erich Hackl wrote down this real story because many others similar stories will never be told. Like many other Sinti and Roma Sidonie was a victim of genocide under National Socialism.
The style is laconic and never pathetic, even though the story is very moving and you feel the writer's empathy. Bits are taken from original documents, bits from witness accounts. Erich Hackl met in 1988 Sidonie's brother Joschi, who witnessed her death in Auschwitz Birkenau after she was returned to her birth mother: Sidonie just cried and cried and refused to eat after being forcibly separated from her adoptive family.
A little note of hope ends the book, the story of another child called Margit, which survived, also in Austria, 160 km away from Sidonie's village, because people outside her adoptive family were brave enough to care for her.
It is the same story everywhere: often the Nazis were able to fully implement their persecution against Roma and Sinti (in this case), or against Jews because of preexisting prejudice in the local population. A little sand corn of resistance here and there in their well-oiled genocide mechanism would have helped many more people to escape.
Abschied von Sidonie ist eine unglaublich berührende Geschichte! Sie erzählt von denen "die mit den Wölfen heulen, und solche, die schweigen", von mutigen Pflegeeltern, von liebevollen Geschwistern und von der kleinen Sidonie, die so ein grausames Schicksal hatte, das so nicht hätte enden müssen. Erich Hackl zeigt den Umgang mit Roma und Sinti vor und während des Nationalsozialismus anhand der Lebensgeschichte des Mädchens auf. Er zeigt die Einstellungen und Wahlmöglichkeiten der Menschen um Sidonie auf, zeigt die Welt der Kleinen, wie sie sie sieht, zeigt die Welt, wie die Pflegemutter, die absolutes Heldinnenpotential hat, sieht. Man würde die letzteren beiden gerne in den Arm nehmen. Eine absolute Empfehlung!
Das Buch hat mich wirklich mitgenommen, trotz des nüchternen, fast schon emotionslosen Sprachstils. Der stört meiner Meinung nach gar nicht; die Handlung alleine reicht aus, um Gefühle zu wecken. Im Buch wird nicht nur die Geschichte von Sidonie erzählt, es werden auch Themen rund um das Ehepaar Breirather angeschnitten, wie etwa die Februarkämpfe in Steyr, Widerstand im Austrofaschismus und Nationalsozialismus und die Oktoberstreiks 1950, was ich alles sehr interessant fand. Ich werde mich jetzt im Anschluss in Steyr auf Spurensuche der erwähnten Geschehnisse und Schauplätze machen...
Josefa e Hans prendono a cuore e a carico una neonata, Sidonie, abbandonata dagli zingari nell'Austria del 1933. Nel seguire la vita della bambina, lo scrittore tratteggia la sciagura del giudizio ipocrita e dell'ignoranza nei confronti della diversità in quegli anni tesi, anni in cui il lieto fine era bandito e l'intolleranza era premiata. Un racconto schietto.
Addio a Sidonie Erich Hackl Traduzione: Emilio Picco Editore: Marcos Y Marcos Pag: 156 Voto: 3/5
Josefa e Hans prendono a cuore e a carico una neonata, Sidonie, abbandonata dagli zingari nell'Austria del 1933. Nel seguire la vita della bambina, lo scrittore tratteggia la sciagura del giudizio ipocrita e dell'ignoranza nei confronti della diversità in quegli anni tesi, anni in cui il lieto fine era bandito e l'intolleranza era premiata. Un racconto schietto.
Wie der Titel schon verrät, darf kein Happy End erwartet werden. Ein Happy End für ein "Zigeunermädchen" im 2. Weltkrieg wäre selbst für ein Märchen zu phantastisch. Sidonie steht hier jedoch wie im Märchen typisch nicht für ein Indivduum per se, sondern für alle, die aus Angst, Scham, Unwissenheit, Hilflosigkeit oder Teilnahmslosigkeit im Stich gelassen wurden.
This is a heart rending tale. It is 1943 and Sidonie (a gypsy girl) is taken from her foster parents in Steyr in Austria and put on a train to the east. The foster parents are heartbroken and the child disappears without trace. The foster parents endeavor to find out what happened to her by following her train through the various offices and officials to her final destination.
Ein dunkelhäutiges Kind wird vor einem Waisenhaus abgesetzt und von einer österreichischen Familie aufgenommen. Abgestempelt als "Zigeunerin" hat sie ein schweres Leben in der NS Zeit. Schlussendlich ist die Frage, wie wird ihre Zukunft aussehen? Die Behörden stehen vor dem Dilemma zwischen Feigheit, Anschwärzen und blindem Gehorsam.
• Ich nehme sie sofort. • Josefa läuft sich die Füsse wund, um Essen zu besorgen • Josefa schmeisst das Gesangbuch weg • Josefa schiebt Brot unter dem Zaun durch • Josefa verteilt eine Ohrfeige • Ein liebenswerter Untermensch - das fehlte noch • Es fehlt an Mut und Selbstachtung
abgesehen davon, dass ich erich hackl einfach mag, finde ich die den schreibstil, der sich emotional soweit von dem Inhalt loslöst, einfach beeindruckend - ein Thema wie dieses erzeugt auch ohne zutun des autors ausreichend emotionen