What do you think?
Rate this book
Nirwana
De geschiedenis van een grootvader bepaalt het heden van een samen vertellen ze het verhaal van een eeuw waarin het wereldvuur oplaaide als nooit tevoren.
Wie is die man die binnen de familie wordt vereerd als een heilige? Willem Adema geldt als een visionair waterbouwkundige met een besmet verleden. Hij vecht aan Duitse zijde aan het oostfront om de olievelden van de Kaukasus te veroveren, maar halverwege de oorlog komt hij tot inkeer en sluit zich aan bij het verzet. Na zijn gevangenisstraf pioniert hij in Venezuela voor de olie-industrie en vanaf de jaren zestig speelt hij een hoofdrol in de offshore op de Noordzee. Zijn kleinzoon Hugo Adema is een beroemd kunstenaar wiens leven in een impasse is geraakt nadat zijn grote liefde hem heeft verlaten. Om de tijd te doden keert hij terug naar het landgoed van zijn grootouders waar hij is opgegroeid, om het verleden van zijn inmiddels honderdjarige grootvader te onderzoeken. Was zijn overstap naar het verzet oprecht of ingegeven door opportunistische motieven, en welke rol speelde hij werkelijk aan het oostfront?
Intussen beschouwt Hugo de tijd waarin hij zelf leeft steeds meer als een voortzetting van die veroveringsoorlog met andere middelen. Wanneer zijn vroegere gouvernante overlijdt duiken in haar huis de verloren gewaande dagboeken van zijn grootvader op, die een ontstellend nieuw licht werpen op diens oorlogsjaren.
In Nirwana gaat de Tweede Wereldoorlog een groots verband aan met de verbrandingstijd van nu. Deze hoogst actuele roman leert dat het vuur een goede knecht is, maar een slechte meester.
Wie is die man die binnen de familie wordt vereerd als een heilige? Willem Adema geldt als een visionair waterbouwkundige met een besmet verleden. Hij vecht aan Duitse zijde aan het oostfront om de olievelden van de Kaukasus te veroveren, maar halverwege de oorlog komt hij tot inkeer en sluit zich aan bij het verzet. Na zijn gevangenisstraf pioniert hij in Venezuela voor de olie-industrie en vanaf de jaren zestig speelt hij een hoofdrol in de offshore op de Noordzee. Zijn kleinzoon Hugo Adema is een beroemd kunstenaar wiens leven in een impasse is geraakt nadat zijn grote liefde hem heeft verlaten. Om de tijd te doden keert hij terug naar het landgoed van zijn grootouders waar hij is opgegroeid, om het verleden van zijn inmiddels honderdjarige grootvader te onderzoeken. Was zijn overstap naar het verzet oprecht of ingegeven door opportunistische motieven, en welke rol speelde hij werkelijk aan het oostfront?
Intussen beschouwt Hugo de tijd waarin hij zelf leeft steeds meer als een voortzetting van die veroveringsoorlog met andere middelen. Wanneer zijn vroegere gouvernante overlijdt duiken in haar huis de verloren gewaande dagboeken van zijn grootvader op, die een ontstellend nieuw licht werpen op diens oorlogsjaren.
In Nirwana gaat de Tweede Wereldoorlog een groots verband aan met de verbrandingstijd van nu. Deze hoogst actuele roman leert dat het vuur een goede knecht is, maar een slechte meester.
484 pages, Paperback
First published September 19, 2023
252 people are currently reading
3902 people want to read
About the author
Tommy Wieringa
50 books525 followersTommy Wieringa (born 20 May 1967 in Goor, Overijssel) is a Dutch writer. He received the Ferdinand Bordewijk Prijs in 2006 for his novel Joe Speedboat.
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 30 of 511 reviews
November 2, 2023
Wie niet liegt, is een leugenaar.
Het oorlogsverleden van Willem Adema wordt door de (steenrijke) familie zorgvuldig in de vergeethoek gezwegen.
Tot kleinzoon Hugo op een verloren namiddag Tommy Wieringa tegen het lijf loopt, een schofterige schrijver die een onderzoek voert naar de nu honderdjarige oud-ss’er.
Van harte loopt die ontmoeting niet - “Hugo deed een stap terug vanwege de rottingsgeur uit Wieringa’s mond”, maar ze zorgt wel voor de vonk die dit sprankelende boek doet ontvlammen.
Een allesverzengend vuur dat 450 bladzijden laait, om zich heen grijpt en je aan het eind verbijsterd achterlaat.
Nasmeulend.
Ontredderd.
En in een staat van genade. Want “als de vuren van hebzucht, haat en waan zijn geblust, is de geest vrij om op volle kracht te werken”.
Weet je als auteur dat je aan je magnum opus werkt? Het kan haast niet anders, want de opwinding die Wieringa gevoeld moet hebben tijdens het schrijven, spat van de bladzijden.
Als lezer overvalt je alvast snel het besef dat je toegang krijgt tot wat straks een meesterwerk zal blijken.
Het zorgt voor een koortsige leeservaring - je kan het boek maar moeilijk opzij leggen - die eindigt in totale verbijstering.
Scheiße!
Als er ereschavotjes bestaan in de Nederlandse Literatuur is Wieringa er met overtuiging opgeklommen.
Wat zeg ik?
Opge-spróngen.
Move over, B., P. en VdH.
Het oorlogsverleden van Willem Adema wordt door de (steenrijke) familie zorgvuldig in de vergeethoek gezwegen.
Tot kleinzoon Hugo op een verloren namiddag Tommy Wieringa tegen het lijf loopt, een schofterige schrijver die een onderzoek voert naar de nu honderdjarige oud-ss’er.
Van harte loopt die ontmoeting niet - “Hugo deed een stap terug vanwege de rottingsgeur uit Wieringa’s mond”, maar ze zorgt wel voor de vonk die dit sprankelende boek doet ontvlammen.
Een allesverzengend vuur dat 450 bladzijden laait, om zich heen grijpt en je aan het eind verbijsterd achterlaat.
Nasmeulend.
Ontredderd.
En in een staat van genade. Want “als de vuren van hebzucht, haat en waan zijn geblust, is de geest vrij om op volle kracht te werken”.
Weet je als auteur dat je aan je magnum opus werkt? Het kan haast niet anders, want de opwinding die Wieringa gevoeld moet hebben tijdens het schrijven, spat van de bladzijden.
Als lezer overvalt je alvast snel het besef dat je toegang krijgt tot wat straks een meesterwerk zal blijken.
Het zorgt voor een koortsige leeservaring - je kan het boek maar moeilijk opzij leggen - die eindigt in totale verbijstering.
Scheiße!
Als er ereschavotjes bestaan in de Nederlandse Literatuur is Wieringa er met overtuiging opgeklommen.
Wat zeg ik?
Opge-spróngen.
Move over, B., P. en VdH.
November 16, 2023
Wow. Wat een boek! Na het lezen van Nirwana moet ik het echt even flink laten bezinken. Toegegeven, ik houd erg van de schrijfstijl van Tommy Wieringa en zijn boeken spreken mij heel erg aan. Zijn beeldspraak is heerlijk, zijn vertelkunst onvermijdelijk en aan het einde weet je dat je er nog met regelmaat aan terugdenkt.
Nirwana vertelt een verhaal met zo veel lagen dat het lastig is om dat kort te vatten. Familie, generaties, leugens en verzwegen waarheden, maar ook ethische en klimaatkwesties lopen dwars door elkaar, afwisselend met sprongen in de tijd. Met op de achtergrond een laaiende Tweede Wereldoorlog, de wereld van kunst en een multinational. De wereld staat in brand, in vuur en vlam en daarmee ook de hoofdpersonen. En met name in de eerste helft banjert daar doorheen ook de schrijver Tommy Wieringa, als een nare bloedzuiger zo gretig op zoek naar dat verhaal dat verteld moet worden. Prachtig beschreven en, na even wennen aan het feit dat Tommy Wieringa daadwerkelijk een personage is in het boek, is het ook wel weer heel mooi dat Wieringa hier zijn eigen naam voor heeft gebruikt. Ik genoot echt intens van de stukken waar hij verweven wordt met het verhaal, het sterven van een persoon.
De beschrijvingen van de personages zijn fantastisch. Kleurrijk. Ze komen tot leven en maken deel uit van de wereld waarin je wordt meegezogen. Groot of klein, ze claimen hun bestaansrecht en met regelmaat merkte ik dat ik hier fysieke of verbale reacties op had alsof ik mij midden in het verhaal waande, maar het beleefde alsof ik het behang op de muur was in de kamers waar het zich afspeelde.
Zoals al eerder gezegd is Tommy Wieringa voor mij een steeds belangrijker wordende auteur. Zijn boeken De Heilige Rita en Joe Speedboot, en de novelle over zijn moeder, maakten al indruk. Maar met Nirwana heb ik mijn favoriete boek van hem gelezen. En ik weet zeker dat ik het ga herlezen. Ik heb dat vrijwel nooit met boeken, maar dit verhaal smeekt er bijna om. 5 dikke sterren. Dit is één van de beste boeken van het jaar.
Fantastisch! Wat een boek!
Nirwana vertelt een verhaal met zo veel lagen dat het lastig is om dat kort te vatten. Familie, generaties, leugens en verzwegen waarheden, maar ook ethische en klimaatkwesties lopen dwars door elkaar, afwisselend met sprongen in de tijd. Met op de achtergrond een laaiende Tweede Wereldoorlog, de wereld van kunst en een multinational. De wereld staat in brand, in vuur en vlam en daarmee ook de hoofdpersonen. En met name in de eerste helft banjert daar doorheen ook de schrijver Tommy Wieringa, als een nare bloedzuiger zo gretig op zoek naar dat verhaal dat verteld moet worden. Prachtig beschreven en, na even wennen aan het feit dat Tommy Wieringa daadwerkelijk een personage is in het boek, is het ook wel weer heel mooi dat Wieringa hier zijn eigen naam voor heeft gebruikt. Ik genoot echt intens van de stukken waar hij verweven wordt met het verhaal, het sterven van een persoon.
De beschrijvingen van de personages zijn fantastisch. Kleurrijk. Ze komen tot leven en maken deel uit van de wereld waarin je wordt meegezogen. Groot of klein, ze claimen hun bestaansrecht en met regelmaat merkte ik dat ik hier fysieke of verbale reacties op had alsof ik mij midden in het verhaal waande, maar het beleefde alsof ik het behang op de muur was in de kamers waar het zich afspeelde.
Zoals al eerder gezegd is Tommy Wieringa voor mij een steeds belangrijker wordende auteur. Zijn boeken De Heilige Rita en Joe Speedboot, en de novelle over zijn moeder, maakten al indruk. Maar met Nirwana heb ik mijn favoriete boek van hem gelezen. En ik weet zeker dat ik het ga herlezen. Ik heb dat vrijwel nooit met boeken, maar dit verhaal smeekt er bijna om. 5 dikke sterren. Dit is één van de beste boeken van het jaar.
Fantastisch! Wat een boek!
September 2, 2025
Wieringa speelt met vuur
- In 2021 of '22 hoorde ik Tommy Wieringa zeggen dat hij werkte aan een roman over de klimaatcrisis. En dat hij eindelijk een vorm had gevonden om het verhaal te vertellen.
Griekse tragedie of actiefilm?
Een roman schrijven over klimaatopwarming leek me qua verhaalvorm een ambitieus project. Ik zag toen maar twee globale richtingen voor me: een tragisch verhaal waarin de hoofdpersoon het slachtoffer wordt van de opwarming van de aarde of een heldenverhaal waarbij de mens (met wat hulp van de hoofdpersoon) de stijgende temperatuur op aarde ternauwernood weet af te remmen. Griekse tragedie versus actiefilmscript.
Toen ik in Nirwana begon te lezen, werd me al snel duidelijk dat Tommy Wieringa deze voorspelbare scenario's links heeft laten liggen. De klimaatcrisis dient eerder als decor dan als motief bij de keuzes van de hoofdpersonages. Het boek gaat vooral over de dynamiek in een ondernemersfamilie en hoe de foute keuzes van een grootouder in het heden doorwerken. Het woord vuur is in het boek de verbindende schakel. Je hebt vuurkracht nodig om een oorlog te winnen en je hebt machinerie nodig om olievelden te exploreren en zo brandstof voor verbrandingsmotoren (vuur) te produceren.
'Zijn hele leven had de oude Adema in zekere zin het vuur gediend, eerst in de oorlog en later in de offshore, waar hij de fossiele industrie met krachtige innovaties vooruit had geholpen om de wereldbrand te blijven voeden.'
Opa met een tattoo
Wieringa start zijn raamvertelling met een piepkleine gebeurtenis in de zomer van 1990. De dan 14 jaar oude Hugo Adema bevindt zich aan de rand van het privézwembad van zijn grootouders. Daar ontdekt hij op de arm van zijn opa (offshoretycoon Willem Adema) een getatoeëerde O. Wieringa laat de lezer maar enkele pagina's in spanning over de betekenis van deze mysterieuze tatoeage. De tatoeage diende als bloedgroepaanduiding om gewonde SS'ers snel een bloedtransfusie te kunnen geven.
De zwembadscene speelt zich af als Hugo vanaf zijn 14e een tijdje bij zijn grootouders woont. Zijn ouders kozen voor deze verbanning om een einde te maken aan het sadistische getreiter van tweelingbroer Willem. Deze beslissing en ook de lengte van de scheiding van de twee broers (2,5 jaar) kwam op mij ongeloofwaardig over. Zeker omdat Hugo's ouderlijk huis ook in Wassenaar is gesitueerd (een Haags kakdorp met maar 25.000 inwoners).
Wat het nog ongeloofwaardiger maakt is dat er geen scènes zijn waarin de broers of Hugo en zijn ouders elkaar toevallig tegenkomen. Mocht dit boek ooit verfilmd worden (en die kans acht ik vrij groot) dan zou een dergelijke ongemakkelijke scène niet misstaan.
Boek vol klootzakken
Als lezer is het knap lastig om een personage te vinden waar je een connectie mee voelt. De volwassen versie van Hugo is een verwende kunstenaar die door zijn muze Loïs is verlaten en zich onderdompelt in zelfmedelijden en gemijmer over het prachtige lichaam van zijn ex.
Andere mannen in dit boek kunnen evenmin op empathie van de lezer rekenen. Welke vader verbant zijn tweelingzoon een paar wijken verderop en kijkt niet meer naar hem om? En dan is er nog de oude Willem Adema. Een groot deel van het boek is aan zijn leven gewijd.
Die prominente plek in het verhaal deed me soms denken aan de rol van Siem Sigerius, de vaderfiguur in Peter Buwalda's debuutroman Bonita Avenue. Terug naar de oude Adema, hij is een opportunistische klootzak die als SS'er tegen de Russen vecht en tegen het einde van de oorlog zijn hachje redt door over te stappen naar het Nederlandse verzet.
Klik met Hugo
Het moment dat ik een klik kreeg met Hugo was een kwart van het boek al voorbij. Het is in het hoofdstuk dat hij Beth bezoekt, de vrouw die zich tijdens het lange verblijf bij zijn grootouders over hem ontfermt. Bij het vormgeven van dit personage en de wisselwerking met Hugo heeft Wieringa ongetwijfeld kunnen putten uit zijn eigen herinneringen. In zijn jeugd werd hij in zijn vormende jaren ook opgevoed door een pleegmoeder. Deze Anneke den Breejen zette Wieringa op het spoor van de literatuur zoals Beth dat doet door Hugo te trakteren op een tekendoos, verf en penselen.
Niet alleen bekommert Hugo zich om zijn pleegmoeder en begeleidt hij haar in de laatste dagen voor de dood. Hij brengt ook regelmatig bezoeken aan een weggestopte tante die een buitenechtelijk kind is van de oude Willem Adema.Het derde en laatste personage dat Hugo menselijker maakt is Vera, de nachtzuster van zijn grootouders. Hij ontmoet haar in de laatste fase van het verhaal als hij in de paardenstallen op het erf van zijn grootouders woont en werkt.
Tommy geeft Tommy een rol
En dan nog even over de cameo van Tommy Wieringa. Op pagina 39 maakt hij zijn debuut als romanpersonage als hij in het centrum van Amsterdam (met Fidel Castro-achtige vechtpet op en wallen onder zijn ogen) Hugo op straat aanspreekt. Zijn rol in het verhaal is tweeledig: hij wijst Hugo op de NIOD-archiefmap met informatie over het SS-verleden van zijn opa. En hij vergezelt Hugo in de laatste levensdagen van Beth omdat Tommy in een latere periode ook onder haar vleugels heeft geleefd en ook behoefte heeft om haar nog een keer te zien. De truc om de romanauteur een rol te laten spelen is iets wat Ilja Pfeiffer onder meer deed in Grand Hotel Europe (dat ik toevallig ook dit jaar heb gelezen). Wieringa kiest net als Pfeijffer voor een ironische karakterschets maar maakt van hem geen superheld (zoals Pfeijffer in bedscènes deed) maar juist een wat sukkelig personage.
Conclusie
Hoe de verhouding tussen de broers zich ontwikkelt en waarom Hugo op latere leeftijd weer bij zijn grootouders gaat wonen laat ik om niet te veel van het boek weg te geven in het midden. Alles bij elkaar werd mijn hoofd wel maar mijn hart niet warm van dit boek over vuur. Jammer want ik weet van Caesarion, Dit zijn de namen, Heilige Rita en Joe Speedboot dat Wieringa zeker in staat is om beminnelijke personages te creëren.
Tot slot nog dit
In de weken dat ik Nirwana las, moest ik denken aan een verwijt dat Joost Zwagerman in 2006 aan Nederlandse romanschrijvers maakte: waarom doen jullie zo weinig met grote, actuele onderwerpen in jullie boeken? (lees meer ). Wat zou Zwagerman van Nirwana en het in 2018 gepubliceerde Grand Hotel Europa van Ilja Pfeijffer hebben gevonden? Beide boeken behandelen actuele thema's waarbij Wieringa het verst gaat door de opkomst van Donald Trump en Thierry Baudet te benoemen.
Mijn eindoordeel blijft (ook na 2 maanden): 3,5 ster
Lees hierna het 'extra hoofdstuk' Optimisme zonder hoop (essay uit 2025, *****)
- In 2021 of '22 hoorde ik Tommy Wieringa zeggen dat hij werkte aan een roman over de klimaatcrisis. En dat hij eindelijk een vorm had gevonden om het verhaal te vertellen.
Griekse tragedie of actiefilm?
Een roman schrijven over klimaatopwarming leek me qua verhaalvorm een ambitieus project. Ik zag toen maar twee globale richtingen voor me: een tragisch verhaal waarin de hoofdpersoon het slachtoffer wordt van de opwarming van de aarde of een heldenverhaal waarbij de mens (met wat hulp van de hoofdpersoon) de stijgende temperatuur op aarde ternauwernood weet af te remmen. Griekse tragedie versus actiefilmscript.
Toen ik in Nirwana begon te lezen, werd me al snel duidelijk dat Tommy Wieringa deze voorspelbare scenario's links heeft laten liggen. De klimaatcrisis dient eerder als decor dan als motief bij de keuzes van de hoofdpersonages. Het boek gaat vooral over de dynamiek in een ondernemersfamilie en hoe de foute keuzes van een grootouder in het heden doorwerken. Het woord vuur is in het boek de verbindende schakel. Je hebt vuurkracht nodig om een oorlog te winnen en je hebt machinerie nodig om olievelden te exploreren en zo brandstof voor verbrandingsmotoren (vuur) te produceren.
'Zijn hele leven had de oude Adema in zekere zin het vuur gediend, eerst in de oorlog en later in de offshore, waar hij de fossiele industrie met krachtige innovaties vooruit had geholpen om de wereldbrand te blijven voeden.'
Opa met een tattoo
Wieringa start zijn raamvertelling met een piepkleine gebeurtenis in de zomer van 1990. De dan 14 jaar oude Hugo Adema bevindt zich aan de rand van het privézwembad van zijn grootouders. Daar ontdekt hij op de arm van zijn opa (offshoretycoon Willem Adema) een getatoeëerde O. Wieringa laat de lezer maar enkele pagina's in spanning over de betekenis van deze mysterieuze tatoeage. De tatoeage diende als bloedgroepaanduiding om gewonde SS'ers snel een bloedtransfusie te kunnen geven.
De zwembadscene speelt zich af als Hugo vanaf zijn 14e een tijdje bij zijn grootouders woont. Zijn ouders kozen voor deze verbanning om een einde te maken aan het sadistische getreiter van tweelingbroer Willem. Deze beslissing en ook de lengte van de scheiding van de twee broers (2,5 jaar) kwam op mij ongeloofwaardig over. Zeker omdat Hugo's ouderlijk huis ook in Wassenaar is gesitueerd (een Haags kakdorp met maar 25.000 inwoners).
Wat het nog ongeloofwaardiger maakt is dat er geen scènes zijn waarin de broers of Hugo en zijn ouders elkaar toevallig tegenkomen. Mocht dit boek ooit verfilmd worden (en die kans acht ik vrij groot) dan zou een dergelijke ongemakkelijke scène niet misstaan.
Boek vol klootzakken
Als lezer is het knap lastig om een personage te vinden waar je een connectie mee voelt. De volwassen versie van Hugo is een verwende kunstenaar die door zijn muze Loïs is verlaten en zich onderdompelt in zelfmedelijden en gemijmer over het prachtige lichaam van zijn ex.
Andere mannen in dit boek kunnen evenmin op empathie van de lezer rekenen. Welke vader verbant zijn tweelingzoon een paar wijken verderop en kijkt niet meer naar hem om? En dan is er nog de oude Willem Adema. Een groot deel van het boek is aan zijn leven gewijd.
Die prominente plek in het verhaal deed me soms denken aan de rol van Siem Sigerius, de vaderfiguur in Peter Buwalda's debuutroman Bonita Avenue. Terug naar de oude Adema, hij is een opportunistische klootzak die als SS'er tegen de Russen vecht en tegen het einde van de oorlog zijn hachje redt door over te stappen naar het Nederlandse verzet.
Klik met Hugo
Het moment dat ik een klik kreeg met Hugo was een kwart van het boek al voorbij. Het is in het hoofdstuk dat hij Beth bezoekt, de vrouw die zich tijdens het lange verblijf bij zijn grootouders over hem ontfermt. Bij het vormgeven van dit personage en de wisselwerking met Hugo heeft Wieringa ongetwijfeld kunnen putten uit zijn eigen herinneringen. In zijn jeugd werd hij in zijn vormende jaren ook opgevoed door een pleegmoeder. Deze Anneke den Breejen zette Wieringa op het spoor van de literatuur zoals Beth dat doet door Hugo te trakteren op een tekendoos, verf en penselen.
Niet alleen bekommert Hugo zich om zijn pleegmoeder en begeleidt hij haar in de laatste dagen voor de dood. Hij brengt ook regelmatig bezoeken aan een weggestopte tante die een buitenechtelijk kind is van de oude Willem Adema.Het derde en laatste personage dat Hugo menselijker maakt is Vera, de nachtzuster van zijn grootouders. Hij ontmoet haar in de laatste fase van het verhaal als hij in de paardenstallen op het erf van zijn grootouders woont en werkt.
Tommy geeft Tommy een rol
En dan nog even over de cameo van Tommy Wieringa. Op pagina 39 maakt hij zijn debuut als romanpersonage als hij in het centrum van Amsterdam (met Fidel Castro-achtige vechtpet op en wallen onder zijn ogen) Hugo op straat aanspreekt. Zijn rol in het verhaal is tweeledig: hij wijst Hugo op de NIOD-archiefmap met informatie over het SS-verleden van zijn opa. En hij vergezelt Hugo in de laatste levensdagen van Beth omdat Tommy in een latere periode ook onder haar vleugels heeft geleefd en ook behoefte heeft om haar nog een keer te zien. De truc om de romanauteur een rol te laten spelen is iets wat Ilja Pfeiffer onder meer deed in Grand Hotel Europe (dat ik toevallig ook dit jaar heb gelezen). Wieringa kiest net als Pfeijffer voor een ironische karakterschets maar maakt van hem geen superheld (zoals Pfeijffer in bedscènes deed) maar juist een wat sukkelig personage.
Conclusie
Hoe de verhouding tussen de broers zich ontwikkelt en waarom Hugo op latere leeftijd weer bij zijn grootouders gaat wonen laat ik om niet te veel van het boek weg te geven in het midden. Alles bij elkaar werd mijn hoofd wel maar mijn hart niet warm van dit boek over vuur. Jammer want ik weet van Caesarion, Dit zijn de namen, Heilige Rita en Joe Speedboot dat Wieringa zeker in staat is om beminnelijke personages te creëren.
Tot slot nog dit
In de weken dat ik Nirwana las, moest ik denken aan een verwijt dat Joost Zwagerman in 2006 aan Nederlandse romanschrijvers maakte: waarom doen jullie zo weinig met grote, actuele onderwerpen in jullie boeken? (lees meer ). Wat zou Zwagerman van Nirwana en het in 2018 gepubliceerde Grand Hotel Europa van Ilja Pfeijffer hebben gevonden? Beide boeken behandelen actuele thema's waarbij Wieringa het verst gaat door de opkomst van Donald Trump en Thierry Baudet te benoemen.
Mijn eindoordeel blijft (ook na 2 maanden): 3,5 ster
Lees hierna het 'extra hoofdstuk' Optimisme zonder hoop (essay uit 2025, *****)
April 1, 2024
Het was zo bijzonder om eindelijk weer eens een weergaloos goed Nederlands boek te lezen!
Is dit een familiegeschiedenis of toch grotendeels een oorlogsverslag en de gevolgen daarvan?
Hugo, de hoofdpersoon, is kleinzoon van de steenrijke zakenfamilie en hij is een gerenomeerd kunstenaar. Hij is een buitenbeentje in zijn familie door zijn gebrek aan ambitie voor een functie in het familiebedrijf (olieboorsector, scheepsbouw), dat thans door zijn tweelingbroer Willem geleid wordt. Deze broer wordt getypeerd als de meedogenloos ambitieuze opvolger van zijn grootvader, Willem Sr, de stichter van het bedrijf met dezelfde karaktereigenschappen. Hugo en Willem’s vader (zoon van de grote Sr) wordt getypeerd als een onbelangrijke schakel, een beetje een watje, tussen de grootvader en Hugo’s ambitieuze broer Willem. Deze Willem laat zien hoe megalomaan hij is door het bouwen van het grootste olie-boorschip ter wereld. Later in het boek wordt de doop van dit schip op bijna hilarische, maar ook irritante, wijze beschreven. Bij de aanwezigen bespeuren we o.a. Neelie Kroes en Thierry Baudet, say no more!
De essentie van het boek is evenwel van een heel andere aard. Grootvader was in de dertiger jaren een fanatieke Nederlandse SS officier. Niet zomaar een officier, maar een redenaar en spreker door heel Nederland ten behoeve van het nazistische gedachtegoed. Willem Sr wordt zelfs in een hoog gerenomeerd SS peloton uitgezonden naar het oostfront om daar geschikte oliebronnen te gaan lokaliseren. Het boek doet uitgebreid verslag van zijn verblijf aan het oostfront en daardoor wordt men getrakteerd op gruwelijke beelden en gebeurtenissen. Willem Sr is slim genoeg op sluwe wijze te verdwijnen aan het einde van de oorlog en komt pas terug uit Venezuela als hij kan veronderstellen dat hij niet meer veroordeeld gaat worden voor zijn SS activiteiten.
Dit SS verleden van de grootvader zal de volgende twee generaties van familie in ongunstige zin sterk blijven beïnvloeden. Men probeert het zoveel mogelijk onder de pet te houden, maar geruchten blijven rondwaren. En terecht.
Hugo was een jongen, die niet gewend was om deel te nemen in het gewone dagelijkse leven. Een eenzame jongen die in zijn eentje opgroeit op het enorme landgoed van zijn grootouders. Hij zwemt alleen in het zwembad. Hij loopt alleen door de duinen, grenzend aan het landgoed. Zijn gouvernante is de enige persoon, waarmee hij een band heeft. Zijn driftige broer blijft bij zijn ouders.
Zelfs als jeugdig persoon na het voltooien van zijn studie heeft Hugo er totaal geen notie van dat het best uitzonderlijk is om een groot grachtenpand in Amsterdam in zijn eentje te bezitten. Later koopt hij zonder een moment te aarzelen een huis op Ibiza omdat zijn vriendin het zo’n leuk huis vindt. Arme Hugo, al is hij een bekende kunstenaar, hij heeft geen idee hoe de wereld moet zwoegen om al dit fraais te kunnen aanschaffen. Hij is wel uniek in zijn familie dat hij aardig en zorgzaam is. En hij is de enige.
Maar, kijk, wie is daar dan opeens: Tommy Wieringa himself. Hij komt met Hugo in contact via de oude gouvernante van Hugo. Tommy Wieringa vertelt Hugo dat hij bezig is met een boek over grootvader Willem Sr en dat hij veel interessante informatie heeft ontdekt bij het NIOD. Ik vond het reuze geestig hoe Tommy Wieringa opeens opdook in het boek en op zo’n zinnige manier ook. Daar kan, bijvoorbeeld, Pfeiffer wat van leren! Ik ga verder niet in detail in hoe deze ontwikkeling verder verloopt. Hugo volgt Tommy Wieringa’s aanmoedigingen op en dat geeft interessante gevolgen. Je zou kunnen stellen dat hij de strijd met het verleden aangaat en zo zijn relatie met zijn familie voor altijd verstoort. Zwijgen is goud, nietwaar!
Het laatste hoofdstuk heb ik niet begrepen. Wilde Wieringa zijn lezers tonen dat Hugo door Nirwana, dus door het vuur te doven, de hebzucht en het kwaad heeft overwonnen? Ik begreep de betekenis van het einde niet. Ik vond het een beetje te ver gaan met dat mystiek gereduceerd zijn tot niets.
Is dit een familiegeschiedenis of toch grotendeels een oorlogsverslag en de gevolgen daarvan?
Hugo, de hoofdpersoon, is kleinzoon van de steenrijke zakenfamilie en hij is een gerenomeerd kunstenaar. Hij is een buitenbeentje in zijn familie door zijn gebrek aan ambitie voor een functie in het familiebedrijf (olieboorsector, scheepsbouw), dat thans door zijn tweelingbroer Willem geleid wordt. Deze broer wordt getypeerd als de meedogenloos ambitieuze opvolger van zijn grootvader, Willem Sr, de stichter van het bedrijf met dezelfde karaktereigenschappen. Hugo en Willem’s vader (zoon van de grote Sr) wordt getypeerd als een onbelangrijke schakel, een beetje een watje, tussen de grootvader en Hugo’s ambitieuze broer Willem. Deze Willem laat zien hoe megalomaan hij is door het bouwen van het grootste olie-boorschip ter wereld. Later in het boek wordt de doop van dit schip op bijna hilarische, maar ook irritante, wijze beschreven. Bij de aanwezigen bespeuren we o.a. Neelie Kroes en Thierry Baudet, say no more!
De essentie van het boek is evenwel van een heel andere aard. Grootvader was in de dertiger jaren een fanatieke Nederlandse SS officier. Niet zomaar een officier, maar een redenaar en spreker door heel Nederland ten behoeve van het nazistische gedachtegoed. Willem Sr wordt zelfs in een hoog gerenomeerd SS peloton uitgezonden naar het oostfront om daar geschikte oliebronnen te gaan lokaliseren. Het boek doet uitgebreid verslag van zijn verblijf aan het oostfront en daardoor wordt men getrakteerd op gruwelijke beelden en gebeurtenissen. Willem Sr is slim genoeg op sluwe wijze te verdwijnen aan het einde van de oorlog en komt pas terug uit Venezuela als hij kan veronderstellen dat hij niet meer veroordeeld gaat worden voor zijn SS activiteiten.
Dit SS verleden van de grootvader zal de volgende twee generaties van familie in ongunstige zin sterk blijven beïnvloeden. Men probeert het zoveel mogelijk onder de pet te houden, maar geruchten blijven rondwaren. En terecht.
Hugo was een jongen, die niet gewend was om deel te nemen in het gewone dagelijkse leven. Een eenzame jongen die in zijn eentje opgroeit op het enorme landgoed van zijn grootouders. Hij zwemt alleen in het zwembad. Hij loopt alleen door de duinen, grenzend aan het landgoed. Zijn gouvernante is de enige persoon, waarmee hij een band heeft. Zijn driftige broer blijft bij zijn ouders.
Zelfs als jeugdig persoon na het voltooien van zijn studie heeft Hugo er totaal geen notie van dat het best uitzonderlijk is om een groot grachtenpand in Amsterdam in zijn eentje te bezitten. Later koopt hij zonder een moment te aarzelen een huis op Ibiza omdat zijn vriendin het zo’n leuk huis vindt. Arme Hugo, al is hij een bekende kunstenaar, hij heeft geen idee hoe de wereld moet zwoegen om al dit fraais te kunnen aanschaffen. Hij is wel uniek in zijn familie dat hij aardig en zorgzaam is. En hij is de enige.
Maar, kijk, wie is daar dan opeens: Tommy Wieringa himself. Hij komt met Hugo in contact via de oude gouvernante van Hugo. Tommy Wieringa vertelt Hugo dat hij bezig is met een boek over grootvader Willem Sr en dat hij veel interessante informatie heeft ontdekt bij het NIOD. Ik vond het reuze geestig hoe Tommy Wieringa opeens opdook in het boek en op zo’n zinnige manier ook. Daar kan, bijvoorbeeld, Pfeiffer wat van leren! Ik ga verder niet in detail in hoe deze ontwikkeling verder verloopt. Hugo volgt Tommy Wieringa’s aanmoedigingen op en dat geeft interessante gevolgen. Je zou kunnen stellen dat hij de strijd met het verleden aangaat en zo zijn relatie met zijn familie voor altijd verstoort. Zwijgen is goud, nietwaar!
Het laatste hoofdstuk heb ik niet begrepen. Wilde Wieringa zijn lezers tonen dat Hugo door Nirwana, dus door het vuur te doven, de hebzucht en het kwaad heeft overwonnen? Ik begreep de betekenis van het einde niet. Ik vond het een beetje te ver gaan met dat mystiek gereduceerd zijn tot niets.
February 20, 2025
I can’t help it, but I definitely got the impression that Tommy Wieringa here wanted to measure himself with Harry Mulisch (1927-2010), the self-proclaimed prince of Dutch Literature. ‘Nirvana’ is an ambitious novel that addresses various themes: the history of the Netherlands, love, art, the act of being a writer, the rising populism and the rising woke-ism, etc. And the author regularly strikes a pedantic tone, putting the artistic scene and the milieu of literary critics in their place, exactly as we know from Mulisch.
The ingredients that Wieringa works with are quite interesting: the collaboration in WW2 and its concealment, the brutal capitalist opportunism, the emptiness of artistic hypes, the trauma of cold parenthood for a sensitive soul, the fundamental loneliness of the individual, and so on. But the combination didn’t work, at least not for me. Grandfather Adema and his hypocritical past, yes, that is quite well presented, and grandson Hugo's struggle with his place in the family, his great desire for love and recognition, that is also quite something. And that the author himself, Tommy Wieringa, plays a remarkable role in this novel (not an ordinary cameo) is a nice gimmick, for a while anyway, but then it becomes a bit annoying.
But then you've had it. The whole cosmological framework, with the struggle of all-destroying fire (capitalism, climate crisis) versus mystical nirvana, is not convincing. The references to populism, radical right and woke-ism (very surprised to find themselves in each other's company) are preachy and cheap. Especially the female characters in this novel (beloved Loïs, ex-governess Beth) are problematically weak. And in the same breath I will also mention the sex scenes: they are simply banal. And stylistically this book also is very inconsistent: beautifully written scenes alternate with absolutely substandard ones. No, this was not worthy of Mulisch. And with that, this book illustrates once again the hypocrisy of literary criticism in the Netherlands, which almost unanimously praised this novel as a master work.
The ingredients that Wieringa works with are quite interesting: the collaboration in WW2 and its concealment, the brutal capitalist opportunism, the emptiness of artistic hypes, the trauma of cold parenthood for a sensitive soul, the fundamental loneliness of the individual, and so on. But the combination didn’t work, at least not for me. Grandfather Adema and his hypocritical past, yes, that is quite well presented, and grandson Hugo's struggle with his place in the family, his great desire for love and recognition, that is also quite something. And that the author himself, Tommy Wieringa, plays a remarkable role in this novel (not an ordinary cameo) is a nice gimmick, for a while anyway, but then it becomes a bit annoying.
But then you've had it. The whole cosmological framework, with the struggle of all-destroying fire (capitalism, climate crisis) versus mystical nirvana, is not convincing. The references to populism, radical right and woke-ism (very surprised to find themselves in each other's company) are preachy and cheap. Especially the female characters in this novel (beloved Loïs, ex-governess Beth) are problematically weak. And in the same breath I will also mention the sex scenes: they are simply banal. And stylistically this book also is very inconsistent: beautifully written scenes alternate with absolutely substandard ones. No, this was not worthy of Mulisch. And with that, this book illustrates once again the hypocrisy of literary criticism in the Netherlands, which almost unanimously praised this novel as a master work.
October 11, 2023
Vuur als symbool voor vernietiging en creatie loopt als een rode draad, een niet te stoppen lont zeg maar, door deze roman. Het is voor Tommy Wieringa zowel rituele en religieuze metafoor als letterlijke motor voor de verbranding van fossiele grondstoffen die ons met de klimaatopwarming op de rand van een dreigende ecologische wereldbrand heeft gebracht. De schrijver wil het dus meer dan ooit hebben over dit tijdsgewricht, maar last er ook nog eens die andere wereldbrand, W.O.II doorheen en trekt daarvoor alle registers open.
Hugo Adema, het hoofdpersonage is alvast de ideale protagonist om bovenstaande zaken aan te klagen. Als beroemd kunstenaar, maar artistiek buitenbeentje uit een steenrijke zakenfamilie met een compromisloze grootvader die door een niet onbesproken SS-verleden achtervolgd wordt en met een meedogenloos ambitieuze tweelingbroer die de merites van diezelfde grootvader in de olieboorsector nog wil overtreffen, leren we hem kennen na de breuk met de muze en liefde van zijn leven. Veel in vraag stellend, loopt hij zowaar de schrijver Tommy Wieringa tegen het lijf en die ontmoeting brengt de poppen uit zijn familieverleden aan het dansen.
Wat volgt is een uitermate vlot geschreven, grote roman. Weliswaar volgens het boekje, want hoe geweldig ook de personages, hoe zwierig ook de vertelkracht van Wieringa's pen, hoe breed ook de ideeënrijkdom en hoe inventief er ook naar de plot toegewerkt wordt, ik miste een zekere diepgang. Het vuur van dit 'Nirwana' voelt eerder aan als een steekvlam die je als lezer overweldigt, maar die naar mijn gevoel iets te weinig blijft na smeulen. Die diepgang en dat na smeulen had ik bv. wel met die andere bejubelde roman van een Nederlandse auteur over een gevierd beeldend kunstenaar die worstelt met zijn verleden, nl. Zwarte schuur van Oek de Jong.
Toch heb ik deze roman graag en zelfs gretig gelezen, als een bingewatch-serie waar je niet in kon stoppen en met eindeloos veel herkenbare, intertekstuele verwijzingen, van Spinvis tot Harry Potter en zelfs een wenk naar die (toekomstige) literaire prijzenpot-concurrent van een joekel van een roman van zijn landgenoot Pfeijffer, ook al kiest Tommy, in tegenstelling tot Ilja, er resoluut voor om Alcibiades met een 'c' te schrijven. Waarom hij echter, in navolging van diezelfde Pfeiffer, zichzelf als personage heeft opgevoerd in deze roman, blijft mij een raadsel ... en ik ben er nog niet uit of dat nu al dan niet een (autobiografische?) meerwaarde had. Maar dat kon sowieso de vlammende leespret niet bederven.
Hugo Adema, het hoofdpersonage is alvast de ideale protagonist om bovenstaande zaken aan te klagen. Als beroemd kunstenaar, maar artistiek buitenbeentje uit een steenrijke zakenfamilie met een compromisloze grootvader die door een niet onbesproken SS-verleden achtervolgd wordt en met een meedogenloos ambitieuze tweelingbroer die de merites van diezelfde grootvader in de olieboorsector nog wil overtreffen, leren we hem kennen na de breuk met de muze en liefde van zijn leven. Veel in vraag stellend, loopt hij zowaar de schrijver Tommy Wieringa tegen het lijf en die ontmoeting brengt de poppen uit zijn familieverleden aan het dansen.
Wat volgt is een uitermate vlot geschreven, grote roman. Weliswaar volgens het boekje, want hoe geweldig ook de personages, hoe zwierig ook de vertelkracht van Wieringa's pen, hoe breed ook de ideeënrijkdom en hoe inventief er ook naar de plot toegewerkt wordt, ik miste een zekere diepgang. Het vuur van dit 'Nirwana' voelt eerder aan als een steekvlam die je als lezer overweldigt, maar die naar mijn gevoel iets te weinig blijft na smeulen. Die diepgang en dat na smeulen had ik bv. wel met die andere bejubelde roman van een Nederlandse auteur over een gevierd beeldend kunstenaar die worstelt met zijn verleden, nl. Zwarte schuur van Oek de Jong.
Toch heb ik deze roman graag en zelfs gretig gelezen, als een bingewatch-serie waar je niet in kon stoppen en met eindeloos veel herkenbare, intertekstuele verwijzingen, van Spinvis tot Harry Potter en zelfs een wenk naar die (toekomstige) literaire prijzenpot-concurrent van een joekel van een roman van zijn landgenoot Pfeijffer, ook al kiest Tommy, in tegenstelling tot Ilja, er resoluut voor om Alcibiades met een 'c' te schrijven. Waarom hij echter, in navolging van diezelfde Pfeiffer, zichzelf als personage heeft opgevoerd in deze roman, blijft mij een raadsel ... en ik ben er nog niet uit of dat nu al dan niet een (autobiografische?) meerwaarde had. Maar dat kon sowieso de vlammende leespret niet bederven.
December 3, 2023
Toch zeker 4,5 ster. Waarom geen 5, daar moet ik nog even over nadenken.
Read
November 2, 2023Ik heb Nirwana gelezen, een familie-epos van de Nederlandse schrijver Tommy Wieringa. We volgen kunstenaar Hugo Adema, zijn grootvader Willem was fout tijdens de tweede wereldoorlog. Stevig fout: hij was lid van de SS. Na zijn oorlogstijd bouwt grootvader een bedrijf op dat offshore olie- en gasboringen mogelijk maakt. Willem Adema wordt een steenrijke grootindustrieel.
Nirwana telt een forse 481 bladzijden en vertelt breed uitgesponnen het verhaal van Hugo's zoektocht naar de wortels van zijn familie en het stilzwijgen over de daden van zijn grootvader. Nirwana is een potige roman over familie, over verleden dat weggestoken wordt, over Nederland als het land dat de wereldzeeën beheerst, en over vuur:
"Eeuwige groei, die immanente belofte van het kapitalisme, was niets anders dan veroveringen, verovering was niets anders dan verbranding. Vuur, hitte, as, dat was de zuivere essentie van het kapitalistische model, en begeerte was zijn zuurstof."
(Shakyamuni Boeddha zegt:)
"Bevrijd je door in alles de begeerte te zien, dat is het begin van het eind van je lijden. Op de uitdoving van je begeerte en je lijden volgt weldadige koelte. Het antwoord op de heerschappij van het vuur is afwezigheid van vuur. Uitdoving. Nirwana." (p. 224)
Grappig: onderweg ontmoet hoofdpersoon Hugo Adema een schrijver die werkt aan een boek over de familie. Zijn naam: Tommy Wieringa. Hugo vindt Wieringa duidelijk maar een sukkel.
Volledig leesverslag: https://wimoosterlinck.wpcomstaging.c...
Nirwana telt een forse 481 bladzijden en vertelt breed uitgesponnen het verhaal van Hugo's zoektocht naar de wortels van zijn familie en het stilzwijgen over de daden van zijn grootvader. Nirwana is een potige roman over familie, over verleden dat weggestoken wordt, over Nederland als het land dat de wereldzeeën beheerst, en over vuur:
"Eeuwige groei, die immanente belofte van het kapitalisme, was niets anders dan veroveringen, verovering was niets anders dan verbranding. Vuur, hitte, as, dat was de zuivere essentie van het kapitalistische model, en begeerte was zijn zuurstof."
(Shakyamuni Boeddha zegt:)
"Bevrijd je door in alles de begeerte te zien, dat is het begin van het eind van je lijden. Op de uitdoving van je begeerte en je lijden volgt weldadige koelte. Het antwoord op de heerschappij van het vuur is afwezigheid van vuur. Uitdoving. Nirwana." (p. 224)
Grappig: onderweg ontmoet hoofdpersoon Hugo Adema een schrijver die werkt aan een boek over de familie. Zijn naam: Tommy Wieringa. Hugo vindt Wieringa duidelijk maar een sukkel.
Volledig leesverslag: https://wimoosterlinck.wpcomstaging.c...
May 12, 2025
Nirwana. De letters op de kaft verdwijnen verder naarmate je het boek langer vasthoudt. En je wilt niet dat het boek ophoudt, dus je houdt het graag langer vast. Nirwana. Een diepe staat van concentratie en bereiken van eenheid van de ziel met al het omringende door versterving en meditatie. In tegenstelling tot het vuur dat een goede dienaar is, maar een slechte meester. Een aanklacht tegen het ongebreidelde vuur van kapitalisme en extreem rechtse sympathieën, dat de aarde en de mensheid kapot maakt en dat steeds opnieuw opduikt. Dit alles ingebed in een heerlijk verhaal over meerdere generaties, gezien vanuit die ene kleinzoon die de knuppel in het hoenderhok gooit. Heerlijke roman, blijft boeien tot het eind.
December 11, 2023
Wow, dit is mooi. Met plezier naar het audioboek geluisterd, voorgelezen door de auteur zelf. Ik twijfel nog tussen 4 of 5 sterren, het boek moet nog even bezinken
December 4, 2024
Geweldig boek. Veel verhaallijnen zonder dat het chaotisch of langdradig wordt. De dagboek fragmenten over de ‘foute kant’ in de tweede wereld oorlog zijn fenomenaal. Familie epos in optima forma. En o ja ik wil verkering met Hugo. En o ja ja niet te vergeten het Droste effect.
October 2, 2024
Lang geleden dat ik nog zo'n intens boek gelezen heb.
Hoe goed kan iemand zijn verleden onder de mat geveegd en gehouden worden.
Stukje bij beetje opent het mistgordijn en valt de puzzel in mekaar.
Hoe goed kan iemand zijn verleden onder de mat geveegd en gehouden worden.
Stukje bij beetje opent het mistgordijn en valt de puzzel in mekaar.
September 15, 2023
Weergaloos! Ongelofelijke rit met aan het stuur een waanzinnig intelligent en begenadigd schrijver. Ik kijk er naar uit om hem in de Gentse Minard te mogen verwelkomen op 27 november.
April 14, 2024
Nirwana is, vind ik, echt prachtig geschreven. De beschrijvingen van de schilderijen die Hugo maakt, het dagboekverhaal van de oude Adema en ja, zelfs de stukken over pijpleidingen en booreilanden veranderden daar niets aan. Het boeide me echt van het begin tot het (nou ja, bijna) einde. Het is spannend, sommige passages zijn grappig en anderen weer gruwelijk.
Ik kon het bijna niet wegleggen. Door de veelal korte hoofdstukjes is de verleiding ook groot om er steeds 'nog eentje' verder te lezen. Het was dik en toch vind ik het jammer dat het uit is.
En het laatste gedeelte, Exit, dan? Dat voelde een beetje gezocht en onbevredigend. Van mij had het ook mogen stoppen met Geertje in de rolstoelbakfiets. Maar dat houdt mij er niet van af om 5 sterren te geven. Wat een goed boek.
Ik kon het bijna niet wegleggen. Door de veelal korte hoofdstukjes is de verleiding ook groot om er steeds 'nog eentje' verder te lezen. Het was dik en toch vind ik het jammer dat het uit is.
En het laatste gedeelte, Exit, dan? Dat voelde een beetje gezocht en onbevredigend. Van mij had het ook mogen stoppen met Geertje in de rolstoelbakfiets. Maar dat houdt mij er niet van af om 5 sterren te geven. Wat een goed boek.
November 4, 2024
Het begint goed, maar het blijft maar duren. Bovendien een zeer onbevredigend slot.
Pfff. Ik heb spijt dat ik er mijn tijd in heb gestopt. Blij dat dit een bibliotheekboek is en dat ik het niet heb aangekocht.
Ongeloofwaardig dat Hugo zich aangetrokken voelt tot zijn gehandicapte tante, van wie hij het bestaan zeer laat ontdekt. En waarom is de grootvader destijds gestopt met het bezoeken van zijn dochter? Dat komen we ook niet te weten.
Pfff. Ik heb spijt dat ik er mijn tijd in heb gestopt. Blij dat dit een bibliotheekboek is en dat ik het niet heb aangekocht.
Ongeloofwaardig dat Hugo zich aangetrokken voelt tot zijn gehandicapte tante, van wie hij het bestaan zeer laat ontdekt. En waarom is de grootvader destijds gestopt met het bezoeken van zijn dochter? Dat komen we ook niet te weten.
September 27, 2023
Eigenlijk 2.5 sterren. Maar ik ben beleefd.
Vreemd, dit ontegenzeglijke grote, maar ongestructureerde talent. Een auteur die denkt voordat hij schrijft, waar hij (gelet op de mooie passages die Nirwana bevat) beter zou kunnen denken als hij schrijft.
Nirwana is mislukt, omdat er geen richting in zit. Geen idee. Het is bedoeld als ideeënroman maar het is vooral een roman vol ideeën die de auteur denkt dat er in een roman thuishoren. Jammer, want het geheel bevat wel vijf aanzetten tot mooie verhalen of romans.
Vreemd, dit ontegenzeglijke grote, maar ongestructureerde talent. Een auteur die denkt voordat hij schrijft, waar hij (gelet op de mooie passages die Nirwana bevat) beter zou kunnen denken als hij schrijft.
Nirwana is mislukt, omdat er geen richting in zit. Geen idee. Het is bedoeld als ideeënroman maar het is vooral een roman vol ideeën die de auteur denkt dat er in een roman thuishoren. Jammer, want het geheel bevat wel vijf aanzetten tot mooie verhalen of romans.
October 5, 2023
"Mensen hebben zoveel redenen om te liegen."
Meesterlijk, pijnlijk, ontroerend. Er zitten zoveel elementen in, ik zou zeggen: voor ieder wat wils.
Meesterlijk, pijnlijk, ontroerend. Er zitten zoveel elementen in, ik zou zeggen: voor ieder wat wils.
November 8, 2023
Knap boek maar het einde verknalt het een beetje, een slordig ongeloofwaardig slot.Toch ruim 4 * waard.
July 25, 2025
Ik geef drie sterren omdat ik een grote liefhebber ben van Wieringa maar als ik eerlijk ben, moet ik toch toegeven dat ik Nirwana echt niet goed vond.
Het hoofdpersonage en zijn liefdesleven boeide mij compleet niet. Dat heeft er toch vooral mee te maken dat de beschrijving van Hugo’s leven enkel losse eindjes zijn, niks gaat in de diepte: de relatie met zijn ex niet, de relatie met zijn ouders en broer niet, de relatie met zijn nieuwe vriendin niet enz…
Komt daarbij dat schilderkunst en fotografie gezien moeten worden en niet beschreven ( voor mij!)
Verder: te veel grote thema’s in 1 roman ( klimaatopwarming, collaboratie, extreemrechts, ongebreideld kapitalisme, toxisch leiderschap, toxische mannelijkheid…)
Alle andere romans van Wieringa raad ik aan maar deze dus niet.
Het hoofdpersonage en zijn liefdesleven boeide mij compleet niet. Dat heeft er toch vooral mee te maken dat de beschrijving van Hugo’s leven enkel losse eindjes zijn, niks gaat in de diepte: de relatie met zijn ex niet, de relatie met zijn ouders en broer niet, de relatie met zijn nieuwe vriendin niet enz…
Komt daarbij dat schilderkunst en fotografie gezien moeten worden en niet beschreven ( voor mij!)
Verder: te veel grote thema’s in 1 roman ( klimaatopwarming, collaboratie, extreemrechts, ongebreideld kapitalisme, toxisch leiderschap, toxische mannelijkheid…)
Alle andere romans van Wieringa raad ik aan maar deze dus niet.
April 4, 2024
Ik weet niet zo goed wat ik met dit verhaal aanmoet, omdat het me nooit, op welke manier dan ook, boeide. Had niets met de personages, was en werd niet nieuwsgierig naar of door de gebeurtenissen waarover verteld werd, waardoor ik bleef zoeken naar een houvast om door het verhaal heen te komen.
Helaas is besloten dat Wieringa goed genoeg is om zijn eigen verhaal voor te lezen (ik heb nl naar het luisterboek geluisterd op Storytel), maar dat is - wat mij betreft - een verkeerde keuze geweest. Het lezen is te monotoon, en daardoor slaapverwekkend. Prima om 's avonds mee in slaap te vallen, maar dat kan natuurlijk nooit de bedoeling zijn geweest van deze keuze.
Al met al een teleurstellend verhaal; niet omdat het slecht geschreven is, maar omdat ik nergens een interessehaakje vond.
Helaas is besloten dat Wieringa goed genoeg is om zijn eigen verhaal voor te lezen (ik heb nl naar het luisterboek geluisterd op Storytel), maar dat is - wat mij betreft - een verkeerde keuze geweest. Het lezen is te monotoon, en daardoor slaapverwekkend. Prima om 's avonds mee in slaap te vallen, maar dat kan natuurlijk nooit de bedoeling zijn geweest van deze keuze.
Al met al een teleurstellend verhaal; niet omdat het slecht geschreven is, maar omdat ik nergens een interessehaakje vond.
October 24, 2023
Onderhoudend, een prima leesboek, maar zo verschrikkelijk uitleggerig. Ik ben niet dom meneer Wieringa, ik kan best zelf wat literaire verbanden en motieven uitvogelen. En wat is het toch met schilders in romans? Ik kan me niets voorstellen bij de beschrijvingen van de kunstwerken, in ieder geval niets waarvoor ik naar een museum zou willen.
February 1, 2024
Goed geschreven, dat in elk geval, en goed gevonden is ook de wijze waarop de oorlogsmisdaden van opa worden verteld. Maar enigszins vlak blijft de hoofdpersoon Hugo wel. Hij dient meer als vehikel waarop de hoofdthema's "vuur" en "uitdoven" worden opgevoerd, dan als een mensch met nuances in het goede en het kwade. Het slothoofdstuk vond ik wat gezocht.
February 17, 2025
Een boeiend boek over een hele foute opa en hoe het nageslacht hierin meegaat of juist niet. Een stuk korter had best gekund. Het einde zag ik niet aankomen en vond ik stom maar na een nachtje slapen kon ik het alsnog waarderen. Dus toch 4 sterren.
November 29, 2023
3,5 ster. Het verhaal leest vlot en de beschrijvingen van de schilderijen geven mooie beelden.
June 21, 2024
Een familieroman zoals je ‘m wil schrijven. Alles zit erin en alles is raak. Genoten.
September 17, 2025
?Leeskring Leiderdorp 16/9/25
🤔De schrijfstijl sprak mij weer aan (mijn 5e van Wieringa alweer), de verhaallijn kostte mij meer moeite: soms boeide mij dit boek te weinig, miste ik een spanningsboog en voelde het als teveel bladzijdes.
=>Optimisme zonder hoop wordt mijn volgende boek(je) van Wieringa.
MW16/9/25
🤔De schrijfstijl sprak mij weer aan (mijn 5e van Wieringa alweer), de verhaallijn kostte mij meer moeite: soms boeide mij dit boek te weinig, miste ik een spanningsboog en voelde het als teveel bladzijdes.
=>Optimisme zonder hoop wordt mijn volgende boek(je) van Wieringa.
MW16/9/25
May 10, 2024
In één ruk uitgelezen. Luisterend begonnen, met buikgriep opgepropt in de auto van Reims naar Parnoy, daarna in het zonnetje in de tuin gelezen.
Het boek houdt je echt in z’n greep, heel mooi geschreven!
Het boek houdt je echt in z’n greep, heel mooi geschreven!
May 14, 2025
Ik snap dat kunstenaars interessante mensen zijn maar niet dat ze de hoofdrol in zoveel boeken moeten hebben. En waarom mannelijke Nederlandse auteurs hun seksuele frustraties van zich afschrijven ook niet. Het einde van het boek is erg raar.
Ondanks al deze kritiek kwam ik gedurende het boek erg in het verhaal en was ik geboeid door de geschiedenis van grootvader en hoe het leven van Hugo verliep. De zinnen zijn vaak erg mooi. Dus toch een aanrader, maar alleen als je die eerste twee onderwerpen kunt hebben!
Ondanks al deze kritiek kwam ik gedurende het boek erg in het verhaal en was ik geboeid door de geschiedenis van grootvader en hoe het leven van Hugo verliep. De zinnen zijn vaak erg mooi. Dus toch een aanrader, maar alleen als je die eerste twee onderwerpen kunt hebben!
June 10, 2024
Ja. Godsamme ja. Wrijf het er maar in, Wieringa, ouwe alle-registers-beheerser. Een aimabele hoofdpersoon, waar vind je die nog? En wie weet de rol van Nederlanders in de tweede wereldoorlog van a tot z te duiden, inclusief sappige anekdotes, zonder dat het een verkapte Wikipediapagina wordt? Seksscenes die er niet toe leiden dat je het boek in de fik wilt steken en snel uit het raam wilt gooien, om te hopen dat niemand je hier ooit nog eens aan zal herinneren? Een constante spanning om alles wat er kan gebeuren, waar ook op gehint wordt, maar wat vervolgens wel, niet of anders uitpakt? Alleen maar heerlijke zinnen en metaforen die nonchalant en makkelijk geschreven lijken te zijn, maar waarvan je diep van binnen weet dat ze oneindig veel bloed, zweet en tranen gekost hebben? Een zwakzinnige bijfiguur die je hart voor eeuwig steelt? En lekker veel referenties aan obscure alchemie?
Dat dus, allemaal, in één kloek boek, dat je zonder problemen in één sessie kunt uitlezen (er vanuit gaande dat je onbeperkt veel tijd en oneindig weinig afleiding om je heen hebt, haha, said no one ever, maar goed). Als dit niet hét zomerboek van De Groene- en NRC-abonnees wordt, dan weet ik het ook niet meer.
Niet alles goud wat er blinkt natuurlijk. De rol van Wieringa zelf in het boek begint hoopvol (al was het maar vanwege alle zelfspot), maar eindigt als een tweedehands nachtkaars. Er zitten wat contemplatieve stukken bij die ongetwijfeld heel literair verantwoord zijn, maar vooral hinderlijk en onnodig vertragen, en waar ik eerder in trance dan bewust doorheen ging. Maar goed. Dat hoeft ook niet. Enkel God maakt geen fouten, en dat is zelfs voor Wieringa te hoog gegrepen.
Dat dus, allemaal, in één kloek boek, dat je zonder problemen in één sessie kunt uitlezen (er vanuit gaande dat je onbeperkt veel tijd en oneindig weinig afleiding om je heen hebt, haha, said no one ever, maar goed). Als dit niet hét zomerboek van De Groene- en NRC-abonnees wordt, dan weet ik het ook niet meer.
Niet alles goud wat er blinkt natuurlijk. De rol van Wieringa zelf in het boek begint hoopvol (al was het maar vanwege alle zelfspot), maar eindigt als een tweedehands nachtkaars. Er zitten wat contemplatieve stukken bij die ongetwijfeld heel literair verantwoord zijn, maar vooral hinderlijk en onnodig vertragen, en waar ik eerder in trance dan bewust doorheen ging. Maar goed. Dat hoeft ook niet. Enkel God maakt geen fouten, en dat is zelfs voor Wieringa te hoog gegrepen.
October 31, 2023
*** (goed)
Deze roman met zijn boeiend en goed verteld verhaal heeft me uren leesplezier bezorgd. Wieringa laat de verschillende thema's (schuld en boete, liefde, oorlog, klimaatverandering en kapitalisme) kundig samensmelten tot een coherent geheel dat vlot leest en tot het einde weet te boeien. Wat ik te weinig terugvind in dit boek zijn zinnen, beschrijvingen en observaties die me om hun stijl en inzichten kunnen bekoren, iets waar ik blijkbaar toch altijd opnieuw naar op zoek ga. De intermezzo's waarin Wieringa de filosofie van Het Vuur beschrijft en de vuurdief Prometheus linkt aan de ontwikkeling van de menselijke beschaving en zijn onverzadigbare nood aan aardolie, gas en steenkool komen nog het dichtst in de buurt. Ondertussen regeren de stoommachine en de verbrandingsmotor nog steeds de wereld (helaas), onze welvaart is gestoeld op verbranding en dus vernietiging. 'We zijn er nog altijd even afhankelijk van als de vroege mens die kooltjes of een smeulende tak met zich meedroeg als zijn kostbaarste bezit.' Laten we hopen dat het definitieve keerpunt is ingezet.
Toevoeging: Dankzij deze roman leerde ik de koffiebereiding cortado kennen en daar ben ik de schrijver eeuwig dankbaar voor!
Deze roman met zijn boeiend en goed verteld verhaal heeft me uren leesplezier bezorgd. Wieringa laat de verschillende thema's (schuld en boete, liefde, oorlog, klimaatverandering en kapitalisme) kundig samensmelten tot een coherent geheel dat vlot leest en tot het einde weet te boeien. Wat ik te weinig terugvind in dit boek zijn zinnen, beschrijvingen en observaties die me om hun stijl en inzichten kunnen bekoren, iets waar ik blijkbaar toch altijd opnieuw naar op zoek ga. De intermezzo's waarin Wieringa de filosofie van Het Vuur beschrijft en de vuurdief Prometheus linkt aan de ontwikkeling van de menselijke beschaving en zijn onverzadigbare nood aan aardolie, gas en steenkool komen nog het dichtst in de buurt. Ondertussen regeren de stoommachine en de verbrandingsmotor nog steeds de wereld (helaas), onze welvaart is gestoeld op verbranding en dus vernietiging. 'We zijn er nog altijd even afhankelijk van als de vroege mens die kooltjes of een smeulende tak met zich meedroeg als zijn kostbaarste bezit.' Laten we hopen dat het definitieve keerpunt is ingezet.
Toevoeging: Dankzij deze roman leerde ik de koffiebereiding cortado kennen en daar ben ik de schrijver eeuwig dankbaar voor!
Displaying 1 - 30 of 511 reviews