What do you think?
Rate this book
Καλντερίμι
Δύο άγνωστοι απειλούν με μαχαίρι και πιστόλι τον Παράσχο. Έχουν απαγάγει την κόρη του και απαιτούν ο γιος του να ελευθερώσει τον κομιτατζή Ασάν Τάνο. Σε παράλληλο χρόνο ο παππούς Αντίπας ζει με την ανάμνηση της αινιγματικής Ρωξάνης.
Το κυνήγι της ευτυχίας, το λίγο που γεμίζει μια ζωή, η μεταμόρφωση μιας πόλης, τα όνειρα και οι ψευδαισθήσεις τριών γενιών, που πορεύονται όπως καθορίζουν τα βήματά τους οι γυναίκες – σύζυγοι, ερωμένες, μητέρες, κόρες, αδελφές… Κι όλα έχουν ως φόντο τη βαβυλωνία φυλών και γλωσσών κι εν γένει τη συνταρακτική ιστορία της Θεσσαλονίκης από τα τέλη του 19ου αιώνα έως τις δύο πρώτες δεκαετίες του 20ου, με τις μνήμες να συμπληρώνουν κύκλο ενενήντα εννέα χρόνων.
Οι ήρωες σμίγουν με νταήδες, τυχοδιώκτες και αδελφικούς φίλους, ενώ στο προσκήνιο εναλλάσσονται συμμορίες, χοροεσπερίδες, καφέ σαντάν, χαμαιτυπεία, πόρνες, κατάσκοποι, βομβιστικές επιθέσεις, πυρκαγιές…
Πότε βλέπουν τ’ αστέρια να σπιθίζουν, πότε τραντάζονται στο καλντερίμι της ζωής και πότε φλέγονται στο καμίνι της εκδίκησης, της προδοσίας, των ηθών, της απώλειας, του μίσους, του εθνικισμού, του χρήματος, μα και στον ξέφρενο χορό του έρωτα.
Το κυνήγι της ευτυχίας, το λίγο που γεμίζει μια ζωή, η μεταμόρφωση μιας πόλης, τα όνειρα και οι ψευδαισθήσεις τριών γενιών, που πορεύονται όπως καθορίζουν τα βήματά τους οι γυναίκες – σύζυγοι, ερωμένες, μητέρες, κόρες, αδελφές… Κι όλα έχουν ως φόντο τη βαβυλωνία φυλών και γλωσσών κι εν γένει τη συνταρακτική ιστορία της Θεσσαλονίκης από τα τέλη του 19ου αιώνα έως τις δύο πρώτες δεκαετίες του 20ου, με τις μνήμες να συμπληρώνουν κύκλο ενενήντα εννέα χρόνων.
Οι ήρωες σμίγουν με νταήδες, τυχοδιώκτες και αδελφικούς φίλους, ενώ στο προσκήνιο εναλλάσσονται συμμορίες, χοροεσπερίδες, καφέ σαντάν, χαμαιτυπεία, πόρνες, κατάσκοποι, βομβιστικές επιθέσεις, πυρκαγιές…
Πότε βλέπουν τ’ αστέρια να σπιθίζουν, πότε τραντάζονται στο καλντερίμι της ζωής και πότε φλέγονται στο καμίνι της εκδίκησης, της προδοσίας, των ηθών, της απώλειας, του μίσους, του εθνικισμού, του χρήματος, μα και στον ξέφρενο χορό του έρωτα.
- GenresHistorical Fiction
576 pages, Paperback
First published March 23, 2023
7 people are currently reading
129 people want to read
About the author
Γιάννης Καλπούζος
22 books194 followersΟ Γιάννης Καλπούζος είναι σύγχρονος Έλληνας συγγραφέας, ποιητής και στιχουργός.
Γεννήθηκε στο χωριό Μελάτες της Άρτας το 1960. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα.
Το μυθιστόρημά του «Ιμαρέτ, στη σκιά του ρολογιού» κέρδισε το Βραβείο Αναγνωστών του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου και των Λεσχών Ανάγνωσης το 2009.
Γεννήθηκε στο χωριό Μελάτες της Άρτας το 1960. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα.
Το μυθιστόρημά του «Ιμαρέτ, στη σκιά του ρολογιού» κέρδισε το Βραβείο Αναγνωστών του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου και των Λεσχών Ανάγνωσης το 2009.
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 23 of 23 reviews
April 29, 2023
Μου φαίνεται περίεργο να χαρακτηρίζει κάποιος αυτό το βιβλίο ωραίο, η εξαιρετικο, η καλογραμμενο. Διότι στην πραγματικότητα είναι αριστούργημα. Είναι ένα κέντημα σε έναν άψογα στρωμένο ιστορικό καμβά. Δεν τολμώ να σκεφτώ τον όγκο έρευνας, μελέτης και αφοσίωσης που χρειάστηκε ο συγγραφεας για να ζωντανέψει τόσο αποτελεσματικά έναν τόπο και μια εποχή. Και το έκανε τέλεια. Και η ανάμιξη ιστορικών προσώπων με τους χαρακτήρες του μυθιστορήματος είναι εντυπωσιακή. Και φυσικά υπάρχει η μυθοπλασία. Μια ιστορία συναρπαστική με χαρακτήρες πολυεπιπεδους, που εξελίσσονται στο χρόνο , μια ιστορία που δεν αφήνει κενά, δεν υποτιμά τους δευτεραγωνιστες, δεν χαμηλώνει ποτε την ένταση, και διαβάζεται μονορούφι.
Προσωπικά θεωρώ τον συγγραφέα μακραν τον κορυφαίο της γενιάς μας.
Προσωπικά θεωρώ τον συγγραφέα μακραν τον κορυφαίο της γενιάς μας.
May 17, 2023
Ένα μυθιστόρημα για τη Θεσ/νίκη απ'τα μέσα του 19ου αιώνα μέχρι την μικρασιατική καταστροφή.Η ιστορία μιας οικογένειας που ξεκινάει απ'τον παππού Αντύπα,συνεχίζει με τον τραγικό Παράσχο κ φτάνει ως τον εγγονό Κλεάνθη.
Ο αγώνας για επιβίωση κ καταξίωση στους κοινωνικούς κύκλους κ τα μάτια των φίλων, την εποχή των μεγάλων πολέμων κ συρραξεων,με τη φτώχεια να τρώει τους ανθρώπους της πολυπολιτισμικής πόλης που ταλανίζεται μεταξύ Ελλάδας και Οθωμ.αυτοκρατορίας,με τους Βούλγαρους να την επιβουλεύονται ανά πάσα στιγμή κ τις πυρκαγιές να καταπίνουν το βιός κ τις ζωές των κατοίκων.
Ο ήρωας αγωνίζεται να ξεφύγει απ'τη φτώχεια που έζησε στο πετσί του μέχρι τη σχεδόν ενηλικίωσή του,χρησιμοποιόντας οποιαδήποτε μέσο ακόμη κ παράνομο. Νταήδες κ πόρνες εναλλάσσονται με την υψηλή κοινωνία,αλλάζοντας καμιά φορά κ ρόλο σε χοροεσπερίδες στα σαλόνια κ στα καφέ σαντάν καθώς Βούλγαροι,Εβραίοι, Τούρκοι,Ελληνες κ Σέρβοι προσπαθούν να συνεννοηθούν σ'αυτήν τη γλωσσική Βαβέλ.
Άτιμοι επιχειρηματίες κ τίμιοι εγκληματίες με το δικό τους κώδικα τιμής παρουσιάζονται απ'το συγγραφέα μ'έναν έντεχνο τρόπο ώστε το έγκλημα να σου φαίνεται σαν φυσική συνέπεια που περιέργως δεν σε ξενίζει. Άλλωστε καμία παρανομία δεν τιμωρείται απ'την πολιτεία παρα αφήνεται στα χέρια της μοίρας...
Η αμεσότητα της διήγησης είναι όπως θα κρυφακουγες αν την διηγόταν ο ήρωας σ'ενα φίλο του στο διπλανό τραπέζι.Αρχίζεις να ζεις κ σύ τα γεγονότα σαν να πρόκειται για λαϊκές αφηγήσεις που περιέχουν όμως εδώ όχι κρυπτογραφημένη την αίσθηση της ιστορίας.Η διαδικασία που ακολουθεί ο νεαρός για να νικήσει τη φτώχεια,το πώς το καταφέρνει με διαδοχικές μάχες μ'αντιπάλους αλλά κ με τον ίδιο του τον εαυτό δείχνουν τις βαθιά ριζωμένες αντιλήψεις κ τη δική του συνταγή ζωής.
Διαδοχή χρονικών κ επεισοδιακών καταστάσεων κάθε μέρα,κάθε μήνα,κάθε χρόνο, μία ολόκληρη ζωή τελικά...
Ένας Οδυσσέας,ένας λαϊκός ήρωας μέσα απ'τον ποιητικό λόγο του συγγραφέα συνδέεται μ'έναν μυστικό τρόπο με τον αναγνώστη.Η παθιασμένη αγάπη διατρέχει τις σελίδες της ζωής των ηρώων,άλλοτε ανεκπλήρωτη,άλλοτε μοιραία κ άλλοτε σε αναμονή,πάντοτε όμως γλυκιά κ ουσιαστική...
Ο αγώνας για επιβίωση κ καταξίωση στους κοινωνικούς κύκλους κ τα μάτια των φίλων, την εποχή των μεγάλων πολέμων κ συρραξεων,με τη φτώχεια να τρώει τους ανθρώπους της πολυπολιτισμικής πόλης που ταλανίζεται μεταξύ Ελλάδας και Οθωμ.αυτοκρατορίας,με τους Βούλγαρους να την επιβουλεύονται ανά πάσα στιγμή κ τις πυρκαγιές να καταπίνουν το βιός κ τις ζωές των κατοίκων.
Ο ήρωας αγωνίζεται να ξεφύγει απ'τη φτώχεια που έζησε στο πετσί του μέχρι τη σχεδόν ενηλικίωσή του,χρησιμοποιόντας οποιαδήποτε μέσο ακόμη κ παράνομο. Νταήδες κ πόρνες εναλλάσσονται με την υψηλή κοινωνία,αλλάζοντας καμιά φορά κ ρόλο σε χοροεσπερίδες στα σαλόνια κ στα καφέ σαντάν καθώς Βούλγαροι,Εβραίοι, Τούρκοι,Ελληνες κ Σέρβοι προσπαθούν να συνεννοηθούν σ'αυτήν τη γλωσσική Βαβέλ.
Άτιμοι επιχειρηματίες κ τίμιοι εγκληματίες με το δικό τους κώδικα τιμής παρουσιάζονται απ'το συγγραφέα μ'έναν έντεχνο τρόπο ώστε το έγκλημα να σου φαίνεται σαν φυσική συνέπεια που περιέργως δεν σε ξενίζει. Άλλωστε καμία παρανομία δεν τιμωρείται απ'την πολιτεία παρα αφήνεται στα χέρια της μοίρας...
Η αμεσότητα της διήγησης είναι όπως θα κρυφακουγες αν την διηγόταν ο ήρωας σ'ενα φίλο του στο διπλανό τραπέζι.Αρχίζεις να ζεις κ σύ τα γεγονότα σαν να πρόκειται για λαϊκές αφηγήσεις που περιέχουν όμως εδώ όχι κρυπτογραφημένη την αίσθηση της ιστορίας.Η διαδικασία που ακολουθεί ο νεαρός για να νικήσει τη φτώχεια,το πώς το καταφέρνει με διαδοχικές μάχες μ'αντιπάλους αλλά κ με τον ίδιο του τον εαυτό δείχνουν τις βαθιά ριζωμένες αντιλήψεις κ τη δική του συνταγή ζωής.
Διαδοχή χρονικών κ επεισοδιακών καταστάσεων κάθε μέρα,κάθε μήνα,κάθε χρόνο, μία ολόκληρη ζωή τελικά...
Ένας Οδυσσέας,ένας λαϊκός ήρωας μέσα απ'τον ποιητικό λόγο του συγγραφέα συνδέεται μ'έναν μυστικό τρόπο με τον αναγνώστη.Η παθιασμένη αγάπη διατρέχει τις σελίδες της ζωής των ηρώων,άλλοτε ανεκπλήρωτη,άλλοτε μοιραία κ άλλοτε σε αναμονή,πάντοτε όμως γλυκιά κ ουσιαστική...
April 7, 2023
Κάθε χρόνο που ανακοινώνουν οι εκδόσεις Ψυχογιός το επερχόμενο βιβλίο του κύριου Καλπούζου το περιμένω με ανυπομονησία καθώς ξέρω ότι θα διαβάσω μία άρτια ιστορία που ακολουθεί το ιστορικό πλαίσιο της εκάστοτε εποχής με σεβασμό και συνάμα η λόγια γλώσσα του συγγραφέα με ταξιδεύει στην μαγεία που κρύβει η Ελληνική πεζογραφία.
Ο τόπος που διαδραματίζονται τα γεγονότα είναι η Θεσσαλονίκη. Η απειλή που δέχεται ο Παράσχος από δύο αγνώστους να ελευθερώσει ο γιός του Κλεάνθης τον κομιματζή Ασάν Τάνο είναι η αφορμή να ξετυλιχθεί μία ιστορία που κρύβει παρανομίες, επιθέσεις, πυρκαγιές και χαμαιτυπεία. Σε παράλληλο χρόνο η ιστορία του παππού Αντίπα για την Ρωξάνη είναι η βάση για να τεθούν ερωτήματα γύρω από την τιμωρία και το μίσος που φωλιάζει στις ανθρώπινες ψυχές που αυτό στερεί την ευτυχία στον συνάνθρωπό μας να ζήσει αρμονικά και ειρηνικά με αυτό που θέλει.
Ένα ανάγνωσμα που βρίθει πληθώρα ιστορικών γεγονότων όπως είναι η μεγάλη φωτιά που ξέσπασε το 1917 και κατέστρεψε μεγάλο μέρος του χάρτη της περιοχής. Η ύπαρξη των Νεότουρκων και οι συνεχείς διεκδικήσεις των Βουλγάρων δημιούργησαν τριβές και προβλήματα. Επίσης η χρήση της τοπικής διαλέκτου δίνει στον αναγνώστη την ευκαιρία να ζήσει έστω και νοερά την τότε εποχή.
Ο Γιάννης Καλπούζος είναι ένας συγγραφέας που έχει αγάπη για την ιστορία και την Ελληνική γλώσσα και αυτό αποδεικνύεται σε κάθε βιβλίο του.
Αναζητήστε το και καλή ανάγνωση.
Ο τόπος που διαδραματίζονται τα γεγονότα είναι η Θεσσαλονίκη. Η απειλή που δέχεται ο Παράσχος από δύο αγνώστους να ελευθερώσει ο γιός του Κλεάνθης τον κομιματζή Ασάν Τάνο είναι η αφορμή να ξετυλιχθεί μία ιστορία που κρύβει παρανομίες, επιθέσεις, πυρκαγιές και χαμαιτυπεία. Σε παράλληλο χρόνο η ιστορία του παππού Αντίπα για την Ρωξάνη είναι η βάση για να τεθούν ερωτήματα γύρω από την τιμωρία και το μίσος που φωλιάζει στις ανθρώπινες ψυχές που αυτό στερεί την ευτυχία στον συνάνθρωπό μας να ζήσει αρμονικά και ειρηνικά με αυτό που θέλει.
Ένα ανάγνωσμα που βρίθει πληθώρα ιστορικών γεγονότων όπως είναι η μεγάλη φωτιά που ξέσπασε το 1917 και κατέστρεψε μεγάλο μέρος του χάρτη της περιοχής. Η ύπαρξη των Νεότουρκων και οι συνεχείς διεκδικήσεις των Βουλγάρων δημιούργησαν τριβές και προβλήματα. Επίσης η χρήση της τοπικής διαλέκτου δίνει στον αναγνώστη την ευκαιρία να ζήσει έστω και νοερά την τότε εποχή.
Ο Γιάννης Καλπούζος είναι ένας συγγραφέας που έχει αγάπη για την ιστορία και την Ελληνική γλώσσα και αυτό αποδεικνύεται σε κάθε βιβλίο του.
Αναζητήστε το και καλή ανάγνωση.
May 6, 2023
Η γραφή του Καλπουζου μου αρέσει πολύ, είναι τραχιά, άγρια, οι χαρακτήρες καλογραμμένοι και μας μεταφέρει εικόνα και συναίσθημα. Ο πρωταγωνιστής του ο Παράσχος πρέπει να είναι το role model για αυτόν γιατί τον επαναλαμβανει με μικρές διαφοροποιησεις σε κάθε του μυθιστόρημα: ένας νέος άντρας ο οποίος προέρχεται από φτώχεια ή δύσκολες καταστάσεις και ο οποίος δεν ορρωδει προ ουδενός για να αποκτήσει αυτό που θέλει, συνήθως πλούτη και δόξα. Ο Παράσχος μου φαίνεται νεώτερη έκδοση του αρχέτυπου αυτού και έχει κάποιες αρχικές ηθικές αναστολές, τις οποίες χάνει πολύ γρήγορα και δεν διστάζει να γίνει έως και δολοφόνος. Βέβαια, είναι και προϊόν της εποχής του, δεδομένου ότι στο τέλος 1800 με αρχές του 1900 ο άνδρας έπρεπε να είναι με λίγες ευαισθησίες και ενδοιασμούς.
Είχε και κάποιες φιλοσοφικές αναζητήσεις που ήταν ενδιαφέρουσες αλλά κλείνοντας το βιβλίο μου δημιουργήθηκε η αίσθηση ότι ο συγγραφέας "δικαιώνει" κατά κάποιο τρόπο τον ήρωα του αφού στον τελικό απολογισμό, εκείνος (ο Παράσχος) βρίσκει ότι τα έχει κάνει καλά καμωμενα όλα και ότι ήταν προϊόν συνθηκών και όχι επιλογων.
Από το βιβλίο κρατάω περισσότερο τις περιγραφές της πολης και της ιστορίας της και ελπίζω να δω ακόμα πιο βελτιωμένο τον ήρωα σε επόμενο βιβλίο.
Είχε και κάποιες φιλοσοφικές αναζητήσεις που ήταν ενδιαφέρουσες αλλά κλείνοντας το βιβλίο μου δημιουργήθηκε η αίσθηση ότι ο συγγραφέας "δικαιώνει" κατά κάποιο τρόπο τον ήρωα του αφού στον τελικό απολογισμό, εκείνος (ο Παράσχος) βρίσκει ότι τα έχει κάνει καλά καμωμενα όλα και ότι ήταν προϊόν συνθηκών και όχι επιλογων.
Από το βιβλίο κρατάω περισσότερο τις περιγραφές της πολης και της ιστορίας της και ελπίζω να δω ακόμα πιο βελτιωμένο τον ήρωα σε επόμενο βιβλίο.
March 24, 2023
Το «Καλντερίμι» είναι η ιστορία ενός ανθρώπου που μεγάλωσε μες στη φτώχεια της Θεσσαλονίκης του 19ου αιώνα, αγωνίστηκε να βρει τον δρόμο του με πρόοδο και μόρφωση αλλά και με μικρές απατεωνιές και χρειάστηκε τύχη και προσπάθεια για να τα καταφέρει. Άλλαξε καθόλου κατά τη διάρκεια αυτής της πορείας κι αν ναι, προς το καλύτερο ή προς το χειρότερο; Με τι συνέπειες; «Τι γύρευε, σε τι ήλπιζε, τι του έλειπε» (σελ. 210); Τι σημαίνουν για κείνον τα όσα βίωσε, οι γυναίκες που αγάπησε, τα παιδιά που απέκτησε; Πλήγωσε ανθρώπους ή όχι; Τιμώρησε και τιμωρήθηκε; «Ωσάν να άπλωσε στον νου και στην ψυχή του απανωτά στρώματα το πουρί τη πίκρας και τον σαβάνωσε με σκληρό πέτρωμα, αδιαπέραστο» (σελ. 189).
Το μυθιστόρημα ξεκινάει στα 1908, μεσούντος του Μακεδονικού Αγώνα, οπότε και δύο άγνωστοι απειλούν με όπλα τον Παράσχο και απαιτούν να ελευθερώσει ο γιος του τον κομιτατζή Ασάν Τάνο. Ποιοι είναι, πώς ξέρουν τόσες πληροφορίες για την οικογένειά του, ποιοι τους βοηθάνε; Ο γιος του Παράσχου, Κλεάνθης, σπουδάζει γιατρός στην Αθήνα, να όμως που κρυφά μπήκε στα αντάρτικα σώματα που πολεμούσαν τους Βούλγαρους κομιτατζήδες, σε μια περίοδο που η Οθωμανική Αυτοκρατορία πνέει πλέον τα λοίσθια κι αυτό το εκμεταλλεύονται όσοι και όπως μπορούν. Μια πληροφορία που ο Παράσχος δε γνωρίζει και, με αφορμή το γεγονός της απαγωγής, τελικά αυτή βγαίνει στο φως. Από κει με πρωθύστερη αφήγηση επιστρέφουμε στα πρώτα βήματα του πρωταγωνιστή, πίσω στα 1867, όταν ο Παράσχος ήταν 10 χρονών και ζούσε στην πιο υποβαθμισμένη περιοχή της Θεσσαλονίκης, στον Λαβύρινθο, μεταξύ της εβραϊκής και της μουσουλμανικής συνοικίας, μες στη μούχλα, τη βρώμα, τη δυσωδία, τα στενοσόκακα και τις λακούβες με λασπόνερα και σκουπίδια, αδιέξοδοι οι δρόμοι, ετοιμόρροπα τα σπίτια. Μένει με τον πατέρα του, Αντίπα, τη θεία Μόρφω και την ξαδέλφη Ηλιάνα: «Τους σταμπάρισε η φτώχεια κι έγλειψε ως το κόκαλο τα μούτρα τους» (σελ. 27). Η μάνα του, η Ρωξάνη, πέθανε στη γέννα, ή μήπως όχι; Από την αρχή ερχόμαστε αντιμέτωποι με ενδιαφέροντα ερωτήματα που κάπου στην πορεία της εξιστόρησης χάνονται για να επιστρέψουν όμως την κατάλληλη στιγμή, να απαντηθούν και να δώσουν τη θέση τους σε άλλα ενώ ταυτόχρονα ο Παράσχος μεγαλώνει κι από το σχολείο βγαίνει στο μεροκάματο, γίνεται μέλος συμμορίας και σκαρώνει διάφορες μικροαπατεωνιές, στη συνέχεια ανοίγει επιχειρήσεις, δέχεται ευκαιρίες για μια καλύτερη ζωή, ερωτεύεται, μα τι συναρπαστική και γεμάτη αρχές και μπέσα ζωή που βιώνει!
Παρ’ όλο που ο Παράσχος αποκτάει παιδιά κι εγγόνια, ο συγγραφέας ξέρει από την αρχή ποιοι θα έχουν τον πρωταγωνιστικό ρόλο στο μυθιστόρημα κι έτσι δεν παρακολουθούμε τις ζωές όλων, κάτι που θα γινόταν κουραστικό, απλώς όσο διαδραματίζονται τα βασικά γεγονότα κάπου στο βάθος αχνοφαίνεται σε κάποια σημεία τι απέγιναν κάποιοι εξ αυτών. Επίσης συναρπαστικό βρήκα το γεγονός πως ο Παράσχος συναναστρέφεται πλούσιους και φτωχούς, εγκληματίες και κακοποιούς, δημιουργεί έχθρες μα και φιλίες και τα περισσότερα πρόσωπα ξανάρχονται στη ζωή του μεταγενέστερα. Άλλωστε η αναδρομή στο παρελθόν κρατάει ως τα μέσα της δεκαετίας του 1880, οπότε και επιστρέφουμε στο 1908 για να ξεδιπλωθεί το μυθιστόρημα ταυτόχρονα και στις δύο περιόδους ώσπου να διασταυρωθούν αυτές επιτέλους και να απολαύσουμε σε όλη του την έκταση τον βίο του Παράσχου, στον οποίο δεν τολμώ να αναφερθώ με λεπτομέρειες γιατί υπάρχουν πολλές παγίδες για αποκάλυψη γεγονότων και καταστάσεων, μιας και το μυθιστόρημα βρίθει ιστοριών και αλληλοεπιδράσεων. Η Δροσιά και η Ιόνη, η Εριφύλλη και η Θεανώ, η Αλεξία και η Ζαχάρω, η Δάφνη και η Μαιριλή, και η ο Λιέζερ, και η ο Κάμτσε και ο Μήτρε, ο Τράικο και ο Τασμάς, ο Καλλέργης και ο Ράλλης, ο Λυγίζος και ο Χρήστακας γεμίζουν τις ζωές του Παράσχου και του πατέρα του, συναναστρέφονται με τον ίδιο μα και με τα παιδιά του, τον Κλεάνθη, τη Ροδάμνη και τη Μελανία, κόσμος και ντουνιάς, πολυπληθείς οι χαρακτήρες σαν τους κατοίκους της Θεσσαλονίκης.
Μαζί με όλους αυτούς μεγαλώνει κι η νύμφη του Θερμαϊκού, μια πόλη της οποίας οι συνοικίες είναι χωρισμένες ανά φυλή, με διαφορετικά σχολεία και συντεχνίες, με την καχυποψία και τις προκαταλήψεις να παίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο και να εμποδίζουν τις σχέσεις μεταξύ των κοινοτήτων, εξαιρουμένων φυσικά των οικονομικών συναλλαγών. Δεκάδες πλανόδιοι πουλητάδες, χαλβατζήδες, λεμπλεμπιτζήδες, καραμελάδες, καϊμακτζήδες, μαλεμπιτζήδες, διαβάτες, νοικοκυρές, φορτωμένα ζωντανά, έμποροι, ακόμη και σκυλιά αγεληδόν γεμίζουν τους δρόμους κι ειδικά από το 1869 που άρχισαν να γκρεμίζονται και τα παραλιακά τείχη της πόλης, φαρδαίνει ο παραλιακός δρόμος και γεμίζει καφεζαχαροπλαστεία, εστιατόρια, κινηματογράφους, θέατρα. «Οι δρόμοι στέναζαν απ’ τα πολλά πατήματα, γοργά, ήσυχα, τεμπέλικα, θυμωμένα. Βήματα που ονειρεύονταν κι άλλα έσερναν το δεμάτι της ζωής με κόπο, με ιδρώτα, φορτωμένα με έγνοιες και μαράζι» (σελ. 31). Η ματιά του συγγραφέα αγκαλιάζει με λυρισμό και φροντίδα ακόμη και μικρά περιστατικά που μπορεί να συμβούν κατά την αφήγηση, όπως όταν σχολάνε οι μαθήτριες του Παρθεναγωγείου: «Θάλασσα οι γαλάζιες ποδιές με τους λευκούς γιακάδες… Γελούσαν, μιλούσαν δυνατά, πιάνονταν αγκαζέ και ξεχείλιζε η ζωντάνια στα ροδοκόκκινα μάγουλα. Μήτε χαραματιά αφεγγιάς δε χωρούσε ανάμεσά τους. Ο κόσμος ξάνοιγε δίχως όρια και χωρίς φράχτες στα μάτια τους ή τις έκλεινε στο μεταξένιο κουκούλι του, το υφασμένο με τα τρυφερά τους χέρια και τον ακόμη πιο τρυφερό λογισμό τους» (σελ. 16-17). Έρχεται το αεριόφως, έρχεται το τραμ, η πρόοδος αγκαζέ με την τελμάτωση δημιουργούν βάρος στις ψυχές των κατοίκων.
Το κείμενο απαρτίζεται από προσεγμένο λεξιλόγιο, με ιδιωματισμούς ταιριαστούς με αυτόν που μιλάει κάθε φορά ως προς το συντακτικό και τον πλούτο των λέξεων ενώ επεξηγηματικές υποσημειώσεις σε κάθε σελίδα κι όχι στο τέλος του βιβλίου καθώς και συνοδευτικό γλωσσάρι χαρίζουν απλόχερα και χωρίς να κουράζουν άφθονα πραγματολογικά στοιχεία που ζωντανεύουν παραστατικά γεγονότα και πρόσωπα. Ο συγγραφέας έχει κοπιάσει πολύ και με τα τοπόσημα της Θεσσαλονίκης, αφού πρώτα με την απελευθέρωσή της και μετά με την πυρκαγιά του 1917 πολλά από αυτά καταστράφηκαν ή αλλοιώθηκαν και δεν έχουμε χωροχρονικό συνεχές της παρουσίας τους ή κάποια αλλιώς ονομάζονταν ως απότοκα της οθωμανικής κατοχής κι αλλιώς τα αποδίδουμε τώρα («…τον Φαρδύ Δρόμο, που κάποιοι Έλληνες εγγράμματοι τον ονόμαζαν Εγνατίας και οι Τούρκοι Ζααντέ Γιολού», σελ. 16 ή τη Σαμπρί Πασά νυν Βενιζέλου), επομένως θέλει μεγάλη προσοχή, εμβριθή μελέτη και τεκμηρίωση για να μπουν στη σωστή τους θέση και στη συνέχεια να κινηθούν σε αυτά οι ήρωες ενός μυθιστορήματος. Σε αυτό βοηθάνε πολύ οι χάρτες στην αρχή του βιβλίου. Από σελίδα σε σελίδα δε βλέπουμε τους χαρακτήρες μόνο να μεγαλώνουν και να ωριμάζουν αλλά και να παρασύρονται από τα σημαντικά ιστορικά, οικονομικά και διπλωματικά περιστατικά των θερμών τελευταίων ετών του 19ου και των πρώτων του 20ού αιώνα, κάτι που ίσως φανεί ανισοβαρές στην εξιστόρηση αλλά φταίει η πληθώρα των εξελίξεων και όχι η γραφή. Μακεδονικός αγώνας, διεκδικήσεις των Βουλγάρων, Εξαρχία, το κίνημα των Νεότουρκων το 1909 και πώς άλλαξαν οι ελληνοτουρκικές σχέσεις, με τη Θεσσαλονίκη ακόμη υπό οθωμανική κυριαρχία, οπότε οι Έλληνες υπήκοοι άρχισαν να βιώνουν απανωτές διώξεις, απειλές, κακομεταχείριση, Βαλκανικοί πόλεμοι, κατοχή από τα γαλλικά στρατεύματα και βομβαρδισμός από το ζέπελιν, φυσικά η πυρκαγιά του 1917, ο Α΄ πρώτος παγκόσμιος και πόσα άλλα! «Ήρθανε βέβηλοι καιροί, πρόστυχοι, βγαλμένοι απ’ τις αφεγγιές των ανθρώπων» (σελ. 466). Κι όλα αυτά σ’ ένα κείμενο που δεν είναι συλλήβδην ρατσιστικό: «-Δεν πολεμώ τον Βούλγαρο σαν άνθρωπο. Πολεμώ τα σχέδιά τους που ορέγονται τη Μακεδονία και τη Σαλονίκη δική τους. Όποιον εχθρεύεται την Ελλάδα…», θα πει ο Αντίπας (σελ. 394). Φυσικά υπάρχουν και πολλά φροντισμένα καλολογικά στοιχεία που δε βαραίνουν το κείμενο: «Λευκό πουκάμισο τα σύννεφα, ξεκούμπωναν μερικά κουμπιά κι άρχιζε να φαίνεται κομμάτι ο ουρανός» (σελ. 199). Αργότερα: «Έξω έβρεχε λες κι άδειαζες το μισό πέλαγος μεσοστρατής» (σελ. 466). Να κι ο έρωτας: «…μπορεί να μην είμαι άξια να στέκω στο πλάι σου, όμως αν με κόψεις σε χιλιάδες κομμάτια θα βρεις και στο πιο μικρό εσένα» (σελ. 222).
Το «Καλντερίμι» είναι ένα μυθιστόρημα γεμάτο με ιστορικά γεγονότα, με ερωτικές, οικογενειακές, επαγγελματικές και φιλικές σχέσεις, με ανθρώπους και οικογένειες. Είναι μια ιστορία με πολλές παράλληλες προεκτάσεις και αφηγήσεις που με ταξίδεψε από την πρώτη ως την τελευταία σελίδα και ταυτόχρονα ένα λυρικό, τεκμηριωμένο, καλογραμμένο σύνολο ονομάτων, γεγονότων και περιστατικών που συνθέτουν την πόλη και τον πληθυσμό της Θεσσαλονίκης μεταξύ δύο αιώνων. Υπέροχες και καλοσχεδιασμένες ψηφίδες μπαίνουν στις σωστές θέσεις και συγκροτούν ένα πολύχρωμο μωσαϊκό φυλών, θρησκειών, γεγονότων, ανθρώπων με ήλιο και σκοτάδι, με αγάπη και μίσος, με ελπίδες και προδοσίες ενώ πατούν στο καλντερίμι της Ιστορίας.
Πρώτη δημοσίευση στο site μου: www.vivliokritikes.com/%ce%ba%ce%b1%c...
Το μυθιστόρημα ξεκινάει στα 1908, μεσούντος του Μακεδονικού Αγώνα, οπότε και δύο άγνωστοι απειλούν με όπλα τον Παράσχο και απαιτούν να ελευθερώσει ο γιος του τον κομιτατζή Ασάν Τάνο. Ποιοι είναι, πώς ξέρουν τόσες πληροφορίες για την οικογένειά του, ποιοι τους βοηθάνε; Ο γιος του Παράσχου, Κλεάνθης, σπουδάζει γιατρός στην Αθήνα, να όμως που κρυφά μπήκε στα αντάρτικα σώματα που πολεμούσαν τους Βούλγαρους κομιτατζήδες, σε μια περίοδο που η Οθωμανική Αυτοκρατορία πνέει πλέον τα λοίσθια κι αυτό το εκμεταλλεύονται όσοι και όπως μπορούν. Μια πληροφορία που ο Παράσχος δε γνωρίζει και, με αφορμή το γεγονός της απαγωγής, τελικά αυτή βγαίνει στο φως. Από κει με πρωθύστερη αφήγηση επιστρέφουμε στα πρώτα βήματα του πρωταγωνιστή, πίσω στα 1867, όταν ο Παράσχος ήταν 10 χρονών και ζούσε στην πιο υποβαθμισμένη περιοχή της Θεσσαλονίκης, στον Λαβύρινθο, μεταξύ της εβραϊκής και της μουσουλμανικής συνοικίας, μες στη μούχλα, τη βρώμα, τη δυσωδία, τα στενοσόκακα και τις λακούβες με λασπόνερα και σκουπίδια, αδιέξοδοι οι δρόμοι, ετοιμόρροπα τα σπίτια. Μένει με τον πατέρα του, Αντίπα, τη θεία Μόρφω και την ξαδέλφη Ηλιάνα: «Τους σταμπάρισε η φτώχεια κι έγλειψε ως το κόκαλο τα μούτρα τους» (σελ. 27). Η μάνα του, η Ρωξάνη, πέθανε στη γέννα, ή μήπως όχι; Από την αρχή ερχόμαστε αντιμέτωποι με ενδιαφέροντα ερωτήματα που κάπου στην πορεία της εξιστόρησης χάνονται για να επιστρέψουν όμως την κατάλληλη στιγμή, να απαντηθούν και να δώσουν τη θέση τους σε άλλα ενώ ταυτόχρονα ο Παράσχος μεγαλώνει κι από το σχολείο βγαίνει στο μεροκάματο, γίνεται μέλος συμμορίας και σκαρώνει διάφορες μικροαπατεωνιές, στη συνέχεια ανοίγει επιχειρήσεις, δέχεται ευκαιρίες για μια καλύτερη ζωή, ερωτεύεται, μα τι συναρπαστική και γεμάτη αρχές και μπέσα ζωή που βιώνει!
Παρ’ όλο που ο Παράσχος αποκτάει παιδιά κι εγγόνια, ο συγγραφέας ξέρει από την αρχή ποιοι θα έχουν τον πρωταγωνιστικό ρόλο στο μυθιστόρημα κι έτσι δεν παρακολουθούμε τις ζωές όλων, κάτι που θα γινόταν κουραστικό, απλώς όσο διαδραματίζονται τα βασικά γεγονότα κάπου στο βάθος αχνοφαίνεται σε κάποια σημεία τι απέγιναν κάποιοι εξ αυτών. Επίσης συναρπαστικό βρήκα το γεγονός πως ο Παράσχος συναναστρέφεται πλούσιους και φτωχούς, εγκληματίες και κακοποιούς, δημιουργεί έχθρες μα και φιλίες και τα περισσότερα πρόσωπα ξανάρχονται στη ζωή του μεταγενέστερα. Άλλωστε η αναδρομή στο παρελθόν κρατάει ως τα μέσα της δεκαετίας του 1880, οπότε και επιστρέφουμε στο 1908 για να ξεδιπλωθεί το μυθιστόρημα ταυτόχρονα και στις δύο περιόδους ώσπου να διασταυρωθούν αυτές επιτέλους και να απολαύσουμε σε όλη του την έκταση τον βίο του Παράσχου, στον οποίο δεν τολμώ να αναφερθώ με λεπτομέρειες γιατί υπάρχουν πολλές παγίδες για αποκάλυψη γεγονότων και καταστάσεων, μιας και το μυθιστόρημα βρίθει ιστοριών και αλληλοεπιδράσεων. Η Δροσιά και η Ιόνη, η Εριφύλλη και η Θεανώ, η Αλεξία και η Ζαχάρω, η Δάφνη και η Μαιριλή, και η ο Λιέζερ, και η ο Κάμτσε και ο Μήτρε, ο Τράικο και ο Τασμάς, ο Καλλέργης και ο Ράλλης, ο Λυγίζος και ο Χρήστακας γεμίζουν τις ζωές του Παράσχου και του πατέρα του, συναναστρέφονται με τον ίδιο μα και με τα παιδιά του, τον Κλεάνθη, τη Ροδάμνη και τη Μελανία, κόσμος και ντουνιάς, πολυπληθείς οι χαρακτήρες σαν τους κατοίκους της Θεσσαλονίκης.
Μαζί με όλους αυτούς μεγαλώνει κι η νύμφη του Θερμαϊκού, μια πόλη της οποίας οι συνοικίες είναι χωρισμένες ανά φυλή, με διαφορετικά σχολεία και συντεχνίες, με την καχυποψία και τις προκαταλήψεις να παίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο και να εμποδίζουν τις σχέσεις μεταξύ των κοινοτήτων, εξαιρουμένων φυσικά των οικονομικών συναλλαγών. Δεκάδες πλανόδιοι πουλητάδες, χαλβατζήδες, λεμπλεμπιτζήδες, καραμελάδες, καϊμακτζήδες, μαλεμπιτζήδες, διαβάτες, νοικοκυρές, φορτωμένα ζωντανά, έμποροι, ακόμη και σκυλιά αγεληδόν γεμίζουν τους δρόμους κι ειδικά από το 1869 που άρχισαν να γκρεμίζονται και τα παραλιακά τείχη της πόλης, φαρδαίνει ο παραλιακός δρόμος και γεμίζει καφεζαχαροπλαστεία, εστιατόρια, κινηματογράφους, θέατρα. «Οι δρόμοι στέναζαν απ’ τα πολλά πατήματα, γοργά, ήσυχα, τεμπέλικα, θυμωμένα. Βήματα που ονειρεύονταν κι άλλα έσερναν το δεμάτι της ζωής με κόπο, με ιδρώτα, φορτωμένα με έγνοιες και μαράζι» (σελ. 31). Η ματιά του συγγραφέα αγκαλιάζει με λυρισμό και φροντίδα ακόμη και μικρά περιστατικά που μπορεί να συμβούν κατά την αφήγηση, όπως όταν σχολάνε οι μαθήτριες του Παρθεναγωγείου: «Θάλασσα οι γαλάζιες ποδιές με τους λευκούς γιακάδες… Γελούσαν, μιλούσαν δυνατά, πιάνονταν αγκαζέ και ξεχείλιζε η ζωντάνια στα ροδοκόκκινα μάγουλα. Μήτε χαραματιά αφεγγιάς δε χωρούσε ανάμεσά τους. Ο κόσμος ξάνοιγε δίχως όρια και χωρίς φράχτες στα μάτια τους ή τις έκλεινε στο μεταξένιο κουκούλι του, το υφασμένο με τα τρυφερά τους χέρια και τον ακόμη πιο τρυφερό λογισμό τους» (σελ. 16-17). Έρχεται το αεριόφως, έρχεται το τραμ, η πρόοδος αγκαζέ με την τελμάτωση δημιουργούν βάρος στις ψυχές των κατοίκων.
Το κείμενο απαρτίζεται από προσεγμένο λεξιλόγιο, με ιδιωματισμούς ταιριαστούς με αυτόν που μιλάει κάθε φορά ως προς το συντακτικό και τον πλούτο των λέξεων ενώ επεξηγηματικές υποσημειώσεις σε κάθε σελίδα κι όχι στο τέλος του βιβλίου καθώς και συνοδευτικό γλωσσάρι χαρίζουν απλόχερα και χωρίς να κουράζουν άφθονα πραγματολογικά στοιχεία που ζωντανεύουν παραστατικά γεγονότα και πρόσωπα. Ο συγγραφέας έχει κοπιάσει πολύ και με τα τοπόσημα της Θεσσαλονίκης, αφού πρώτα με την απελευθέρωσή της και μετά με την πυρκαγιά του 1917 πολλά από αυτά καταστράφηκαν ή αλλοιώθηκαν και δεν έχουμε χωροχρονικό συνεχές της παρουσίας τους ή κάποια αλλιώς ονομάζονταν ως απότοκα της οθωμανικής κατοχής κι αλλιώς τα αποδίδουμε τώρα («…τον Φαρδύ Δρόμο, που κάποιοι Έλληνες εγγράμματοι τον ονόμαζαν Εγνατίας και οι Τούρκοι Ζααντέ Γιολού», σελ. 16 ή τη Σαμπρί Πασά νυν Βενιζέλου), επομένως θέλει μεγάλη προσοχή, εμβριθή μελέτη και τεκμηρίωση για να μπουν στη σωστή τους θέση και στη συνέχεια να κινηθούν σε αυτά οι ήρωες ενός μυθιστορήματος. Σε αυτό βοηθάνε πολύ οι χάρτες στην αρχή του βιβλίου. Από σελίδα σε σελίδα δε βλέπουμε τους χαρακτήρες μόνο να μεγαλώνουν και να ωριμάζουν αλλά και να παρασύρονται από τα σημαντικά ιστορικά, οικονομικά και διπλωματικά περιστατικά των θερμών τελευταίων ετών του 19ου και των πρώτων του 20ού αιώνα, κάτι που ίσως φανεί ανισοβαρές στην εξιστόρηση αλλά φταίει η πληθώρα των εξελίξεων και όχι η γραφή. Μακεδονικός αγώνας, διεκδικήσεις των Βουλγάρων, Εξαρχία, το κίνημα των Νεότουρκων το 1909 και πώς άλλαξαν οι ελληνοτουρκικές σχέσεις, με τη Θεσσαλονίκη ακόμη υπό οθωμανική κυριαρχία, οπότε οι Έλληνες υπήκοοι άρχισαν να βιώνουν απανωτές διώξεις, απειλές, κακομεταχείριση, Βαλκανικοί πόλεμοι, κατοχή από τα γαλλικά στρατεύματα και βομβαρδισμός από το ζέπελιν, φυσικά η πυρκαγιά του 1917, ο Α΄ πρώτος παγκόσμιος και πόσα άλλα! «Ήρθανε βέβηλοι καιροί, πρόστυχοι, βγαλμένοι απ’ τις αφεγγιές των ανθρώπων» (σελ. 466). Κι όλα αυτά σ’ ένα κείμενο που δεν είναι συλλήβδην ρατσιστικό: «-Δεν πολεμώ τον Βούλγαρο σαν άνθρωπο. Πολεμώ τα σχέδιά τους που ορέγονται τη Μακεδονία και τη Σαλονίκη δική τους. Όποιον εχθρεύεται την Ελλάδα…», θα πει ο Αντίπας (σελ. 394). Φυσικά υπάρχουν και πολλά φροντισμένα καλολογικά στοιχεία που δε βαραίνουν το κείμενο: «Λευκό πουκάμισο τα σύννεφα, ξεκούμπωναν μερικά κουμπιά κι άρχιζε να φαίνεται κομμάτι ο ουρανός» (σελ. 199). Αργότερα: «Έξω έβρεχε λες κι άδειαζες το μισό πέλαγος μεσοστρατής» (σελ. 466). Να κι ο έρωτας: «…μπορεί να μην είμαι άξια να στέκω στο πλάι σου, όμως αν με κόψεις σε χιλιάδες κομμάτια θα βρεις και στο πιο μικρό εσένα» (σελ. 222).
Το «Καλντερίμι» είναι ένα μυθιστόρημα γεμάτο με ιστορικά γεγονότα, με ερωτικές, οικογενειακές, επαγγελματικές και φιλικές σχέσεις, με ανθρώπους και οικογένειες. Είναι μια ιστορία με πολλές παράλληλες προεκτάσεις και αφηγήσεις που με ταξίδεψε από την πρώτη ως την τελευταία σελίδα και ταυτόχρονα ένα λυρικό, τεκμηριωμένο, καλογραμμένο σύνολο ονομάτων, γεγονότων και περιστατικών που συνθέτουν την πόλη και τον πληθυσμό της Θεσσαλονίκης μεταξύ δύο αιώνων. Υπέροχες και καλοσχεδιασμένες ψηφίδες μπαίνουν στις σωστές θέσεις και συγκροτούν ένα πολύχρωμο μωσαϊκό φυλών, θρησκειών, γεγονότων, ανθρώπων με ήλιο και σκοτάδι, με αγάπη και μίσος, με ελπίδες και προδοσίες ενώ πατούν στο καλντερίμι της Ιστορίας.
Πρώτη δημοσίευση στο site μου: www.vivliokritikes.com/%ce%ba%ce%b1%c...
October 1, 2023
Αν έχεις διαβάσει τουλάχιστον δυο τρία άλλα ιστορικά μυθιστορήματα του συγγραφέα, ξέρεις πάνω κάτω τι θα διαβάσεις. Ναι μεν, είχε ενδιαφέρον να διαβάζεις για την Θεσσαλονίκη και την ιστορία της, μια πόλη όπου μεγάλωσα και ζω εδώ και τριάντα χρόνια, και την εξέλιξη της ανά τα χρόνια, πολλά πράγματα δεν τα γνώριζα καν. Αλλά δεν έκανε τη διαφορά ως προς την πλοκή. Και στα άλλα βιβλία του οι πρωταγωνιστές είχαν πάνω κάτω τα ίδια γνωρίσματα, με μερικές ανατροπές στις ιστορίες τους. Οι ανατροπές στο συγκεκριμένο βιβλίο μου ήταν και προβλέψιμες λόγω των γνωρίμων πεδίων που κινείται ο συγγραφέας. Ο χαρακτήρας του Παράσχου σε αυτό το βιβλίο ήταν λίγο all over the place, δεν ένιωσα ότι εμβάθυνε τόσο στην ψυχολογία του, ένιωσα ότι τα έκανε αυτά γιατί απλά έπρεπε να τα κάνει. Το τέλος μου φάνηκε λίγο αντικλιμακτικό. Παρ' όλα αυτά, η γραφή του εννοείται είναι πολύ καλή. Θα μου μείνει αυτό το βιβλίο μόνο για την Θεσσαλονίκη.
April 12, 2023
Ακόμα ένα υπέροχο βιβλίο από τον Γιάννη Καλπούζο, ο οποίος αναμφίβολα είναι από τους κορυφαίους συγγραφείς στην Ελλάδα. Αυτή τη φορά η πλοκή εκτυλίσσεται αποκλειστικά στη Θεσσαλονίκη και μάλιστα κατά κύριο λόγο επί οθωμανικής διοίκησης και πριν από την καταστροφική πυρκαγιά του 1917 που την άλλαξε δραματικά. Μέσα από τρεις διαδοχικές γενιές ηρώων ο αναγνώστης ταξιδεύει στην όμορφη μακεδονική πόλη του χτες και στις σπουδαίες αλλαγές που την μετασχηματίσαν σε μεγάλο βαθμό στη σημερινή της κατάσταση, κλασικό βιβλίο του συγκεκριμένου συγγραφέα που δεν το αφήνεις εύκολα από τα χέρια σου.
August 11, 2023
ξαναέζησα τη Θεσσαλονίκη ταξιδεύοντας στο παρελθόν της και ενώνοντας τα κομμάτια του παζλ της πόλης που βίωσα και μελέτησα με όσα ο τόπος της έζησε πολλές δεκαετίες πριν και καθόρισαν τον χαρακτήρα και τη φυσιογνωμία της που περπάτησα και αγάπησα. Πολύ δυνατή γραφή, ιδιαίτερα ενδιαφέρων ο τρόπος που ξετυλίγει όλα τα στοιχεία της έρευνάς του ο συγγραφέας μέσα από την μυθοπλασία και τις ανατροπές στις ζωές των πρωταγωνιστών της.
August 14, 2023
Καλπούζειος γραφή. Άλλη μια φορά. Όμορφη, βαθιά ποιητική γραφή -και ας είναι πεζογράφημα. Κατάδυση στις προσωπικότη��ες των βασικών ηρώων. Δυνατή πλοκή. Παρόλα αυτά, εμείς οι φανατικοί του αναγνώστες, είδαμε να επαναλαμβάνεται η κλασική συνταγή. Δυναμικοί βιοπαλαιστές, συμπονετικοί, που αδυνατούν να επιβληθούν στις ορμές τους και στο πλαίσιο το άλλο φύλο ως πειρασμός και παραστράτημα. Θα είχε ενδιαφέρον να δούμε από αυτόν τον ικανότατο συγγραφέα και κάτι να ξεφεύγει από τη "νόρμα του".
August 11, 2024
Συγκλονιστικό βιβλίο. Τόσο όμορφα γραμμένο, εις βάθος έρευνα από το συγγραφέα, εξαιρετικός ρυθμός και εναλλαγή δράσης, ιστορικής πληροφορίας και συναισθημάτων.
Ένα από τα μειονεκτήματα των προηγούμενων βιβλίων ήταν ότι η ιστορική πληροφορία ερχόταν κάπως «ξερή» και ασύνδετη με την πλοκή. Στο Καλντερίμι φαίνεται ότι ο συγγραφέας έχει δουλέψει πάνω σε αυτό και συνδέει καλύτερα τα ιστορικά γεγονότα με το πως επηρεάζουν τους πρωταγωνιστές.
Ένα από τα μειονεκτήματα των προηγούμενων βιβλίων ήταν ότι η ιστορική πληροφορία ερχόταν κάπως «ξερή» και ασύνδετη με την πλοκή. Στο Καλντερίμι φαίνεται ότι ο συγγραφέας έχει δουλέψει πάνω σε αυτό και συνδέει καλύτερα τα ιστορικά γεγονότα με το πως επηρεάζουν τους πρωταγωνιστές.
August 23, 2023
Είχα κάποτε έναν φίλο που για να εντυπωσιάσει μια γκόμενα και να την ρίξει, της είχε συστηθεί ως πυρηνικός φυσικός και της αράδιαζε κάτι ακαταλαβίστικες θεωρίες που έβγαζε εκείνη την ώρα από το μυαλό του (μηχανικός αυτοκινήτων ήταν παρεμπιπτόντως) κι εκείνη κομμώτρια ούσα, εκστασιασμένη που την είχε προσέξει κάποιος πάρα πολύ «σημαντικός», τον άκουγε σαν να είχε τον ίδιο τον Αϊνστάιν μπροστά της... Τη συνέχεια τη φαντάζεστε... ο φίλος κέρδισε την γκόμενα... όταν η κοπέλα αντιλήφθηκε το θέατρο, ο φίλος διηγόταν ένα παρόμοιο παραμύθι στην επόμενη...
Αυτή ακριβώς η ανάμνηση μού ήρθε διαβάζοντας το «Καλντερίμι» του Καλπούζου... ένα wannabe λεξιλόγιο και μία επίδειξη πληροφοριών για την ιστορία και την τοπιογραφία της Θεσσαλονίκης, τις οποίες έχει ξεπατικώσει από κάποιον παλιό οδηγό της πόλης…
Το «Καλντερίμι» στην ουσία αναφέρεται σε 99 χρόνια της ιστορίας της Θεσσαλονίκης από το 1821 κι έπειτα με έμφαση κυρίως στα χρόνια από το 1856 μέχρι το 1912. Βασικός ήρωας ο Παράσχος, ένας έξυπνος φτωχοδιάβολος που σκοπός του είναι όχι να αναρριχηθεί στα κοινωνικά στρώματα αλλά να αποκτήσει χρήμα κι έτσι γίνεται νταβατζής αλλά νταβατζής από τους ηθικούς, καθώς στο μαγαζί του δουλεύουν κοπέλες που επιθυμούν να βγουν στο κλαρί και δεν τις επιστρατεύει με το ζόρι. Γύρω του, ο πατέρας του, η θεία του, οι φίλοι του, οι γυναίκες του, οι ερωμένες του, τα παιδιά του, οι εχθροί του.
Αισθάνθηκα πως μέλημα του συγγραφέα ήταν να μας κάνει επίδειξη των γνώσεων του επί της Θεσσαλονίκης και όχι να μας πει μια ιστορία... Αν απομονώσεις τα ιστορικά στοιχεία, δεν υπάρχει τίποτα άλλο που να κάνει το μυθιστόρημα ενδιαφέρον. Η πλοκή είναι άνευρη, τίποτα συνταρακτικό δεν συμβαίνει στις ζωές των ηρώων, ακολουθούν απλώς τα βήματα της ιστορίας, σε κανένα σημείο δεν κατάφερα να συνδεθώ με κανέναν απολύτως ήρωα, να τον συμπονέσω, να τον νιώσω, κάτι να τσουρτσουρίσει η καρδιά μου για εκείνον... Δεν υπάρχει ψυχολογικό προφίλ, καμία ενέργεια δεν έχει καμία εξήγηση, έτσι απλά συμβαίνουν όλα, μια γραμμική αφήγηση, χωρίς εξάρσεις, χωρίς εντάσεις. Όσοι έχουμε διαβάσει και άλλα βιβλία του Καλπούζου είναι πλέον τόσο έντονη η μανιέρα του που έχει καταντήσει άκρως κουραστική (παίρνουμε μια πόλη, διαβάζουμε πέντε – δέκα βιβλία για την ιστορία της και βάζουμε έναν άντρα ήρωα να ακολουθεί κατά γράμμα τα ιστορικά της βήματα... οκ)
Ως λάτρης της λυρικής γραφής, μου αρέσουν γενικώς οι φιοριτούρες και τα αρχαιοπρεπή αλλά… αλλά… Από το 1976, επίσημη γλώσσα του ελληνικού κράτους είναι η δημοτική και υποτίθεται πως σε αυτήν γράφουμε και εκφραζόμαστε. Εάν παρ'όλ’ αυτά επιθυμείς, σαρανταπέντε χρόνια μετά, να γράφεις εις την καθαρεύουσα, να γράφεις στην καθαρεύουσα. Αυτό το γλωσσικό ποτ-πουρί, δεν είναι τίποτα άλλο παρά ναρκισσισμός εις το τετράγωνο…
Προτάσεις του στυλ, «Συνάμα και η επένδυση, τρόπον τινά, στο πρόσωπό του δεν τον άφησε ανεπηρέαστο», «Ο πατέρας του είχε τιμωρηθεί με χερέμ, ήτοι αφορισμός στα ισραηλίτικα», «…άνοιξε συζήτηση με έτερο συνομιλητή του», στην αρχή με θύμωσαν πάρα πολύ, μετά με έκαναν με έκαναν να γελάω… ήτοι όπως λέει και ο συγραφεύς μειδίασα τρόπον τινά…
Αυτή ακριβώς η ανάμνηση μού ήρθε διαβάζοντας το «Καλντερίμι» του Καλπούζου... ένα wannabe λεξιλόγιο και μία επίδειξη πληροφοριών για την ιστορία και την τοπιογραφία της Θεσσαλονίκης, τις οποίες έχει ξεπατικώσει από κάποιον παλιό οδηγό της πόλης…
Το «Καλντερίμι» στην ουσία αναφέρεται σε 99 χρόνια της ιστορίας της Θεσσαλονίκης από το 1821 κι έπειτα με έμφαση κυρίως στα χρόνια από το 1856 μέχρι το 1912. Βασικός ήρωας ο Παράσχος, ένας έξυπνος φτωχοδιάβολος που σκοπός του είναι όχι να αναρριχηθεί στα κοινωνικά στρώματα αλλά να αποκτήσει χρήμα κι έτσι γίνεται νταβατζής αλλά νταβατζής από τους ηθικούς, καθώς στο μαγαζί του δουλεύουν κοπέλες που επιθυμούν να βγουν στο κλαρί και δεν τις επιστρατεύει με το ζόρι. Γύρω του, ο πατέρας του, η θεία του, οι φίλοι του, οι γυναίκες του, οι ερωμένες του, τα παιδιά του, οι εχθροί του.
Αισθάνθηκα πως μέλημα του συγγραφέα ήταν να μας κάνει επίδειξη των γνώσεων του επί της Θεσσαλονίκης και όχι να μας πει μια ιστορία... Αν απομονώσεις τα ιστορικά στοιχεία, δεν υπάρχει τίποτα άλλο που να κάνει το μυθιστόρημα ενδιαφέρον. Η πλοκή είναι άνευρη, τίποτα συνταρακτικό δεν συμβαίνει στις ζωές των ηρώων, ακολουθούν απλώς τα βήματα της ιστορίας, σε κανένα σημείο δεν κατάφερα να συνδεθώ με κανέναν απολύτως ήρωα, να τον συμπονέσω, να τον νιώσω, κάτι να τσουρτσουρίσει η καρδιά μου για εκείνον... Δεν υπάρχει ψυχολογικό προφίλ, καμία ενέργεια δεν έχει καμία εξήγηση, έτσι απλά συμβαίνουν όλα, μια γραμμική αφήγηση, χωρίς εξάρσεις, χωρίς εντάσεις. Όσοι έχουμε διαβάσει και άλλα βιβλία του Καλπούζου είναι πλέον τόσο έντονη η μανιέρα του που έχει καταντήσει άκρως κουραστική (παίρνουμε μια πόλη, διαβάζουμε πέντε – δέκα βιβλία για την ιστορία της και βάζουμε έναν άντρα ήρωα να ακολουθεί κατά γράμμα τα ιστορικά της βήματα... οκ)
Ως λάτρης της λυρικής γραφής, μου αρέσουν γενικώς οι φιοριτούρες και τα αρχαιοπρεπή αλλά… αλλά… Από το 1976, επίσημη γλώσσα του ελληνικού κράτους είναι η δημοτική και υποτίθεται πως σε αυτήν γράφουμε και εκφραζόμαστε. Εάν παρ'όλ’ αυτά επιθυμείς, σαρανταπέντε χρόνια μετά, να γράφεις εις την καθαρεύουσα, να γράφεις στην καθαρεύουσα. Αυτό το γλωσσικό ποτ-πουρί, δεν είναι τίποτα άλλο παρά ναρκισσισμός εις το τετράγωνο…
Προτάσεις του στυλ, «Συνάμα και η επένδυση, τρόπον τινά, στο πρόσωπό του δεν τον άφησε ανεπηρέαστο», «Ο πατέρας του είχε τιμωρηθεί με χερέμ, ήτοι αφορισμός στα ισραηλίτικα», «…άνοιξε συζήτηση με έτερο συνομιλητή του», στην αρχή με θύμωσαν πάρα πολύ, μετά με έκαναν με έκαναν να γελάω… ήτοι όπως λέει και ο συγραφεύς μειδίασα τρόπον τινά…
June 2, 2024
Με τίτλο «Καλντερίμι – 99 χρόνια στη Σαλονίκη» κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Ψυχογιός το βιβλίο του Γιάννη Καλπούζου, ένα ιστορικό μυθιστόρημα που μας ξεναγεί στα σοκάκια της Σαλονίκης του χθες, σε βάθος χρόνου σχεδόν έναν αιώνα.
Μέσα από τις σελίδες του βιβλίου, ξεδιπλώνεται η ιστορία μιας ολόκληρης οικογένειας τριών γενεών, σε μια πολυτάραχη ιστορική περίοδο που το περιβάλλον της πόλης αλλάζει άρδην, προσπαθώντας να χωρέσει την συνύπαρξη πολλών εθνικοτήτων μαζί.
Παράλληλα με την ιστορία της οικογένειας, ξετυλίγεται και η ιστορία της Νύμφης του Θερμαϊκού, της πόλης που στα καλντερίμια της συνυπάρχουν Έλληνες, Εβραίοι, Τούρκοι, ακόμη και Ρουμάνοι, Αλβανοί και Βούλγαροι. Η πόλη γνωρίζει τις αναταράξεις της φθίνουσας πορείας των Οθωμανών, ζει τον πόλεμο και την αγριότητα του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου και του Εθνικού Διχασμού, μέχρι και τις πυρκαγιές του 1890 και το 1917, αλλά και τις βομβιστικές επιθέσεις του 1903.
Ένα πολυπρόσωπο μυθιστόρημα, που οι ήρωες του είναι άνθρωποι γεμάτοι πάθος και δυναμισμό, ζουν και αναπνέουν όλοι μαζί σε μια πόλη μοιρασμένη ανά φυλή στα στενά σοκάκια της. Οι ήρωες σμίγουν με νταήδες, τυχοδιώκτες και αδελφικούς φίλους, ενώ στο προσκήνιο εναλλάσσονται συμμορίες, χοροεσπερίδες, καφέ σαντάν, χαμαιτυπεία, πόρνες, κατάσκοποι, βομβιστικές επιθέσεις, πυρκαγιές…
Έρωτες, προδοσίες, κρυμμένες επιθυμίες, απώλειες, διάθεση για εκδίκηση, η συνύπαρξη που τους κάνει καχύποπτους, τον ένα για τον άλλον, ο πατριωτισμός των ηρώων , η φτώχεια και η ανέχεια που τους οδηγούν στην παρανομία προκειμένου να ξεφύγουν από τα δίχτυα τους, η ανάγκη τους να προστατέψουν την οικογένεια τα ήθη και τα έθιμα τους από τις υπόλοιπες φυλές, η φιλία που ξεπερνά τα εμπόδια της θρησκείας, μοιάζει με ψηφιδωτό που ενώνεται με την άρτια πένα του συγγραφέα.
Μέσα από την λυρική γραφή του Γιάννη Καλπούζου, ξεδιπλώνεται ένα μωσαϊκό πολιτισμών που μας οδηγεί στο μονοπάτι της ιστορίας της πόλης. Μια πόλη που στο πέρασμα του αιώνα αναγεννήθηκε, μεταμορφώθηκε μέσα από τα όνειρα και τις ελπίδες των ηρώων του.
Ο συγγραφέας χειρίζεται το λόγο με μαεστρία, δημιουργώντας εικόνες ζωντανές και χαρακτήρες αυθεντικούς, προσκαλώντας έτσι τον αναγνώστη να βιώσει και να αφουγκραστεί όλο αυτό που συνέβαινε στα καλντερίμια της ιστορίας μας.
Ένα μυθιστόρημα που μεταφέρει τον αναγνώστη σε μια άλλη εποχή, αποτυπωμένη σε σελίδες που ξεχειλίζουν... που προκαλούν τα συναισθήματα..., σε ένα σταυροδρόμι πολυπολιτισμικό, εκεί που λαοί και κουλτούρες διαφορετικές συναντήθηκαν και μοιράστηκαν την ίδια πόλη, από άλλη σκοπιά, από άλλο μετερίζι, όμως με την ίδια αγάπη και την ίδια αγωνία. Ένα μυθιστόρημα συγκινητικό γεμάτο αρώματα και γεύσεις της ιστορίας μας, που αξίζει να το αφήσεις να σε ξεναγήσει σε μία άλλη Θεσσαλονίκη, εκεί που το πέρασμα του χρόνου άφησε ανεξίτηλα τα αποτυπώματα του... Εκεί που μια πόλη αγαπήθηκε πολύ!
Μέσα από τις σελίδες του βιβλίου, ξεδιπλώνεται η ιστορία μιας ολόκληρης οικογένειας τριών γενεών, σε μια πολυτάραχη ιστορική περίοδο που το περιβάλλον της πόλης αλλάζει άρδην, προσπαθώντας να χωρέσει την συνύπαρξη πολλών εθνικοτήτων μαζί.
Παράλληλα με την ιστορία της οικογένειας, ξετυλίγεται και η ιστορία της Νύμφης του Θερμαϊκού, της πόλης που στα καλντερίμια της συνυπάρχουν Έλληνες, Εβραίοι, Τούρκοι, ακόμη και Ρουμάνοι, Αλβανοί και Βούλγαροι. Η πόλη γνωρίζει τις αναταράξεις της φθίνουσας πορείας των Οθωμανών, ζει τον πόλεμο και την αγριότητα του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου και του Εθνικού Διχασμού, μέχρι και τις πυρκαγιές του 1890 και το 1917, αλλά και τις βομβιστικές επιθέσεις του 1903.
Ένα πολυπρόσωπο μυθιστόρημα, που οι ήρωες του είναι άνθρωποι γεμάτοι πάθος και δυναμισμό, ζουν και αναπνέουν όλοι μαζί σε μια πόλη μοιρασμένη ανά φυλή στα στενά σοκάκια της. Οι ήρωες σμίγουν με νταήδες, τυχοδιώκτες και αδελφικούς φίλους, ενώ στο προσκήνιο εναλλάσσονται συμμορίες, χοροεσπερίδες, καφέ σαντάν, χαμαιτυπεία, πόρνες, κατάσκοποι, βομβιστικές επιθέσεις, πυρκαγιές…
Έρωτες, προδοσίες, κρυμμένες επιθυμίες, απώλειες, διάθεση για εκδίκηση, η συνύπαρξη που τους κάνει καχύποπτους, τον ένα για τον άλλον, ο πατριωτισμός των ηρώων , η φτώχεια και η ανέχεια που τους οδηγούν στην παρανομία προκειμένου να ξεφύγουν από τα δίχτυα τους, η ανάγκη τους να προστατέψουν την οικογένεια τα ήθη και τα έθιμα τους από τις υπόλοιπες φυλές, η φιλία που ξεπερνά τα εμπόδια της θρησκείας, μοιάζει με ψηφιδωτό που ενώνεται με την άρτια πένα του συγγραφέα.
Μέσα από την λυρική γραφή του Γιάννη Καλπούζου, ξεδιπλώνεται ένα μωσαϊκό πολιτισμών που μας οδηγεί στο μονοπάτι της ιστορίας της πόλης. Μια πόλη που στο πέρασμα του αιώνα αναγεννήθηκε, μεταμορφώθηκε μέσα από τα όνειρα και τις ελπίδες των ηρώων του.
Ο συγγραφέας χειρίζεται το λόγο με μαεστρία, δημιουργώντας εικόνες ζωντανές και χαρακτήρες αυθεντικούς, προσκαλώντας έτσι τον αναγνώστη να βιώσει και να αφουγκραστεί όλο αυτό που συνέβαινε στα καλντερίμια της ιστορίας μας.
Ένα μυθιστόρημα που μεταφέρει τον αναγνώστη σε μια άλλη εποχή, αποτυπωμένη σε σελίδες που ξεχειλίζουν... που προκαλούν τα συναισθήματα..., σε ένα σταυροδρόμι πολυπολιτισμικό, εκεί που λαοί και κουλτούρες διαφορετικές συναντήθηκαν και μοιράστηκαν την ίδια πόλη, από άλλη σκοπιά, από άλλο μετερίζι, όμως με την ίδια αγάπη και την ίδια αγωνία. Ένα μυθιστόρημα συγκινητικό γεμάτο αρώματα και γεύσεις της ιστορίας μας, που αξίζει να το αφήσεις να σε ξεναγήσει σε μία άλλη Θεσσαλονίκη, εκεί που το πέρασμα του χρόνου άφησε ανεξίτηλα τα αποτυπώματα του... Εκεί που μια πόλη αγαπήθηκε πολύ!
October 4, 2023
Το Καλντερίμι είναι το πρώτο βιβλίο του Γιάννη Καλπούζου που διάβασα. Ως ένας άνθρωπος που μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη και έζησε στα καλντερίμια της, το βιβλίο μου μίλησε και στο μυαλό και στην καρδιά. Χάρις στη συστηματική και σίγουρα επίπονη έρευνα του συγγραφέα για την πόλη του 19ου αιώνα και των αρχών του 20ου, πλούτισα τις γνώσεις μου, έλυσα απορίες για ιστορικές οδούς, τοπωνύμια και κτίρια της Θεσσαλονίκης, που σήμερα τα βλέπουμε, μιλάμε γι αυτά και δε γνωρίζουμε την ιστορία τους και αισθάνθηκα υπερήφανος που πέρασα τα νεανικά μου χρόνια σ’ αυτήν την πόλη. Προσωπικά θα επιθυμούσα η Θεσσαλονίκη να ήταν και στις μέρες μας αυτή που περιγράφει ο συγγραφέας. Μια πόλη πολυπολιτισμική, πολυεθνική και εμπλουτισμένη με όλες τις κουλτούρες των εθνοτήτων που υπήρχαν εδώ. Πόσος πλούτος και ζωντάνια θα είχε προστεθεί στην πόλη; Αλλά η Ιστορία δεν ξαναγράφεται και δεν επαναλαμβάνεται. Μπορούμε όμως να διδασκόμαστε απ’ αυτήν και να αντλούμε χρήσιμα συμπεράσματα για το παρόν και το μέλλον. Ο Καλπούζος μας δίνει την ευκαιρία να τα σκεφτούμε όλα αυτά, αλλά και να βυθιστούμε στη μυθοπλασία του έργου του, όπου ξετυλίγεται η ζωή του Αντύπα, του Παράσχου και του Κλεάνθη μέσα σ’ αυτό το ιστορικό περιβάλλον. Κλείνοντας το βιβλίο έθεσα στον εαυτό μου το ερώτημα: Άραγε τι με τράβηξε πιο πολύ; Το ιστορικό περιβάλλον που εκτυλίσσεται η μυθοπλασία ή η ίδια η ιστορία που διηγείται ο συγγραφέας; Τι θα μου μείνει τελικά από τα δύο; Λέω ανεπιφύλακτα το πρώτο. Έχω την αίσθηση ότι ο Καλπούζος, ειδικά προς το τέλος, χάνει λίγο την ισορροπία και βιάζεται να κλείσει την ιστορία του, μέσα από εκτεταμένες αφηγήσεις των προσώπων, χωρίς όμως να χάνεται το γενικό θετικό ισοζύγιο. Ήταν ένα βιβλίο που μου χάρισε ευχάριστες ώρες διαβάσματος μέσα στο καλοκαίρι, δίπλα στις ακρογιαλιές του νησιού που ζω (Χίος) και μου έδωσε την ευκαιρία να περάσουν από μπροστά μου οι ωραίες αναμνήσεις από τα νεανικά μου χρόνια στην πόλη που πάντα θα αγαπώ.
June 6, 2023
Ένα υπέροχο μυθιστόρημα. Η γλώσσα που χρησιμοποιεί συναρπαστική,οι λέξεις σαν πανέμορφα πολύτιμα πετράδια ,βγάζουν ποικίλους ιριδισμούς,νοήματα και σε βυθίζουν μέσα τους. Οι ήρωες ζωντανοί στέκουν μπροστά σου και σε παρασύρουν στις χαρές τις λύπες και τις έγνοιες τους. Η πόλη της Θεσσαλονίκης στο πέρασμα των 99 χρόνων γεννιέται με ήχους ,χρώματα,μυρωδιές με ένα πλήθος κομπάρσων και άπειρα γνωστά και άγνωστα ιστορικά γεγονότα.Η μόνη μου ένσταση στα βιβλία του Καλπουζου,όχι μόνο σε αυτό ,είναι ο τρόπος που προσεγγίζει την ιστορία.Δεν ξεφεύγει από το κυρίαρχο επίσημο εθνικό αφήγημα .Το οποίο σε μεγάλο βαθμό είναι κατασκευασμένο και μεροληπτικό.Δεν κάνει διάκριση Σλαβομακεδόνων και Βουλγαρων με διαφορετικές βλέψεις εκείνη την εποχή.Αναφερεται στα εγκλήματα του βουλγαρικού εθνικισμού εν πολλοίς σωστά, αποφεύγει αναφορά στα αντίστοιχα του ελληνικού εθνικισμού.Βεβαια διακρίνεται από ουμανισμό και τονίζει την ανθρωπιά ,το μεγαλείο
των απλών ανθρώπων που δεν έχουν τίποτα να χωρίσουν , ανεξάρτητα φυλής ,εθνότητας και φύλου.
των απλών ανθρώπων που δεν έχουν τίποτα να χωρίσουν , ανεξάρτητα φυλής ,εθνότητας και φύλου.
May 23, 2024
Όσοι έχουμε διαβάσει κι άλλα ιστορικά μυθιστορήματα του Καλπούζου, ανακαλύπτουμε και πάλι την γνωστή πετυχημένη συνταγή. Η υπόθεση εξελίσσεται στην Θεσσαλονίκη από τα μέσα του 19ου αιώνα έως περίπου την Μικρασιατική καταστροφή και ακολουθεί το ιστορικό και κοινωνικό πλαίσιο της εποχής. Μέσα σε μία πληθώρα πληροφοριών για την ιστορία και την εξέλιξη της Θεσσαλονίκης μπλέκονται και οι ιστορίες των χαρακτήρων του βιβλίου με εκτενείς αναφορές στις επαγγελματικές, οικογενειακές και ερωτικές εχέσεις τους. Το βιβλίο διαβάζεται ευχάριστα και η γραφή ρέει όμορφα. Ο συγγραφέας φαίνεται ότι έχει κάνει σημαντική έρευνα και έχει μελετήσει πολλά στοιχεία για να φτάσει σε αυτό το αποτέλεσμα
November 4, 2023
Ακόμη ένα εξαιρετικό βιβλίο του Γιάννη Καλπούζου!
Η ιστορία των ηρώων κρατάει αμείωτο το ενδιαφέρον έως το τέλος. Τα ιστορικά γεγονότα εντάσσονται στην πλοκή ισορροπημένα και ομαλά, χωρίς να κουράζουν αλλά ούτε και να αφήνουν αναπάντητα ερωτήματα. Ο συγγραφέας έχει πλάσει με τρόπο μοναδικό τους ήρωές του, ήταν σαν να τους γνώριζα χρόνια. Μπορούσα να προβλέψω τις κινήσεις τους και τις σκέψεις τους, όχι με τον τρόπο που γίνεται προβλέψιμο και βαρετό ένα βιβλίο αλλά όπως προβλέπεις τις πράξεις ενός ανθρώπου που γνωρίζεις πολύ καλά.
Εξαιρετική δουλειά!
Η ιστορία των ηρώων κρατάει αμείωτο το ενδιαφέρον έως το τέλος. Τα ιστορικά γεγονότα εντάσσονται στην πλοκή ισορροπημένα και ομαλά, χωρίς να κουράζουν αλλά ούτε και να αφήνουν αναπάντητα ερωτήματα. Ο συγγραφέας έχει πλάσει με τρόπο μοναδικό τους ήρωές του, ήταν σαν να τους γνώριζα χρόνια. Μπορούσα να προβλέψω τις κινήσεις τους και τις σκέψεις τους, όχι με τον τρόπο που γίνεται προβλέψιμο και βαρετό ένα βιβλίο αλλά όπως προβλέπεις τις πράξεις ενός ανθρώπου που γνωρίζεις πολύ καλά.
Εξαιρετική δουλειά!
April 21, 2024
Πολύ όμορφα δουλεμένο το βιβλίο. Πλούσια ιστορικά στοιχεία και επιτέλους ο συγγραφέας δεν παριστάνει τον ιστορικό/δικαστή που αναλώνεται σε αξιολογικές και ηθικές κρίσεις. Πορτραίτο μιας πολυπολιτισμικής πόλης, της Θεσσαλονίκης, με πλούσια ιστορία. Το μόνο που δε μου άρεσε ήταν ότι δεν μπόρεσα να ταυτιστώ με κάποιον από τους ήρωες. Προφανώς δεν περίμενα να δω ήρωες του 21ου αιώνα στον 19ο και στον 20ο αλλά σε αντίστοιχα ιστορικά μυθιστορήματα έχω βρει σημεία επαφής με ήρωες που εδώ δεν μπόρεσα να βρω. Όμως η έρευνα και η προσπάθεια του συγγραφέα είναι κάτι παραπάνω από εμφανής.
March 26, 2025
Εξαιρετική δουλειά, έρευνα λεπτομερής πάνω στα Ιστορικά γεγονότα, την ζωή των κατοίκων, τις παραδόσεις αλλά και τις δυσκολίες που αντιμετώπιζαν οι κάτοικοι της πόλης αυτής δυο αιώνες πριν.
Οι χαρακτήρες πειστικοί, η πλοκή κυλάει αργά, αλλά σ' αυτόν που έχει υπομονή να διαβάσει μέχρι τέλος, τον ανταμείβει.
Οι χαρακτήρες πειστικοί, η πλοκή κυλάει αργά, αλλά σ' αυτόν που έχει υπομονή να διαβάσει μέχρι τέλος, τον ανταμείβει.
July 25, 2023
Ένα βιβλίο με ενδιαφέροντες χαρακτήρες και πλοκή. Ιδιαίτερα προσεκτική αναφορά στα ιστορικά γεγονότα αλλά και στην περιγραφή της πόλης της Θεσσαλονίκης όπως ήταν τότε. Επίσης πολύ προσεγμένη η γραφή με αρκετές μεταφορές και παρομοιώσεις, με τους πρωταγωνιστές να μιλάνε την ντοπιολαλιά εκείνης της εποχής.
Τα συναισθήματα που προκαλούνται είναι έντονα, καθώς συμπάσχουμε με τους χαρακτήρες και τα προβλήματα που καλούνται να επιλύσουν.
Παρακολουθούμε την εξέλιξη του Παράσχου και των υπόλοιπων χαρακτήρων, μέσα από ιστορικά γεγονότα που επηρέασαν τη Θεσσαλονίκη, μια πόλη στην οποία ζούσαν, μεταξύ άλλων, Έλληνες, εβραίοι, Τούρκοι, Βούλγαροι, αλλά και που διαμόρφωσαν τη σύγχρονη Ελλάδα. Η φθίνουσα πορεία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και το κίνημα των Νεότουρκων, το Μακεδονικό Ζήτημα, ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος και ο εθνικός διχασμός, το προσφυγικό αλλά και οι πυρκαγιές του 1890 και 1917 καθώς και οι βομβιστικές επιθέσεις του 1903.
Τα θέματα που θίγονται ποικίλα: η φτώχεια που καθορίζει τις επιλογές του Παράσχου, η θέση της γυναίκας στην κοινωνία, η φιλία, που δεν γνωρίζει εθνικά και θρησκευτικά εμπόδια, ο πόλεμος, ο έρωτας.
Αν σας αρέσουν τα ιστορικά μυθιστορήματα αξίζει να το διαβάσετε.
Τα συναισθήματα που προκαλούνται είναι έντονα, καθώς συμπάσχουμε με τους χαρακτήρες και τα προβλήματα που καλούνται να επιλύσουν.
Παρακολουθούμε την εξέλιξη του Παράσχου και των υπόλοιπων χαρακτήρων, μέσα από ιστορικά γεγονότα που επηρέασαν τη Θεσσαλονίκη, μια πόλη στην οποία ζούσαν, μεταξύ άλλων, Έλληνες, εβραίοι, Τούρκοι, Βούλγαροι, αλλά και που διαμόρφωσαν τη σύγχρονη Ελλάδα. Η φθίνουσα πορεία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και το κίνημα των Νεότουρκων, το Μακεδονικό Ζήτημα, ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος και ο εθνικός διχασμός, το προσφυγικό αλλά και οι πυρκαγιές του 1890 και 1917 καθώς και οι βομβιστικές επιθέσεις του 1903.
Τα θέματα που θίγονται ποικίλα: η φτώχεια που καθορίζει τις επιλογές του Παράσχου, η θέση της γυναίκας στην κοινωνία, η φιλία, που δεν γνωρίζει εθνικά και θρησκευτικά εμπόδια, ο πόλεμος, ο έρωτας.
Αν σας αρέσουν τα ιστορικά μυθιστορήματα αξίζει να το διαβάσετε.
August 2, 2023
[...]«Η ψυχή με το κορμί είναι σφιχταγκαλιασμένα δέρνεται το ένα και τον αποδυναμώνει η άρρωστη ψυχή κι όλα τα ενδυναμώνει η όμορφη»[...]
[...]«Δε γίνεται να είναι κανείς ταυτοχρόνως ερωτευμένος και φρόνιμος. Κι απ' τη μεριά μου είμαι απείθαρχος, μα δεν μπορώ να σ’ εξηγήσω περισσότερα». [...]
[...]«Δε γίνεται να είναι κανείς ταυτοχρόνως ερωτευμένος και φρόνιμος. Κι απ' τη μεριά μου είμαι απείθαρχος, μα δεν μπορώ να σ’ εξηγήσω περισσότερα». [...]
August 4, 2023
Ένα εξαιρετικό μυθιστόρημα που με ταξίδεψε στο παρελθόν της αγαπημένης μου Θεσσαλονίκης 🥰
September 27, 2024
Περίμενα κάτι πολύ καλύτερο από τον συγκεκριμένο συγγραφέα.
May 20, 2024
Πρώτη δημοσίευση εδώ: http://www.dominicamat.gr/2023/03/blo...
Ο συγγραφέας Γιάννης Καλπούζους χαίρει της αποδοχής καί της αγάπης μεγάλης μερίδας του αναγνωστικού κοινού κι όχι άδικα,καθώς έχει έναν ωραία δομημένο,κατανοητό καί πολλές φορές ενδεδυμένο με ενσυναίσθηση λόγο που μετουσιώνεται σε αξιόλογα μυθιστορήματα που μας κρατούν όμορφη συντροφιά. Μόλις χθες,κυκλοφόρησε επίσημα,από τις εκδόσεις Ψυχογιός,το νέο του ιστορικό μυθιστόρημα,με τίτλο ''Καλντερίμι''. Ο συγγραφέας έχοντας,κατά κόρον,ένα συγκεκριμένο μοτίβο στα έργα του που καλύπτει καίρια ιστορικά γεγονότα κι εποχές μέσα από ένα κοινωνικό,οικονομικό καί πολιτικό πλαίσιο,θα μας οδηγήσει σε ένα ιδιαίτερο ''καλντερίμι'' που ''διαβαίνοντάς'' το,θα ζήσουμε καί θα αποκτήσουμε εμπειρίες ζωής στην Σαλονίκη του χθες,σε ένα βάθος χρόνου 99 ετών.
"Δύο άγνωστοι απειλούν με μαχαίρι και πιστόλι τον Παράσχο. Έχουν απαγάγει την κόρη του και απαιτούν ο γιος του να ελευθερώσει τον κομιτατζή Ασάν Τάνο. Σε παράλληλο χρόνο ο παππούς Αντίπας ζει με την ανάμνηση της αινιγματικής Ρωξάνης. Το κυνήγι της ευτυχίας, το λίγο που γεμίζει μια ζωή, η μεταμόρφωση μιας πόλης, τα όνειρα και οι ψευδαισθήσεις τριών γενιών, που πορεύονται όπως καθορίζουν τα βήματά τους οι γυναίκες – σύζυγοι, ερωμένες, μητέρες, κόρες, αδελφές… Κι όλα έχουν ως φόντο τη βαβυλωνία φυλών και γλωσσών κι εν γένει τη συνταρακτική ιστορία της Θεσσαλονίκης από τα τέλη του 19ου αιώνα έως τις δύο πρώτες δεκαετίες του 20ου, με τις μνήμες να συμπληρώνουν κύκλο ενενήντα εννέα χρόνων. Οι ήρωες σμίγουν με νταήδες, τυχοδιώκτες και αδελφικούς φίλους, ενώ στο προσκήνιο εναλλάσσονται συμμορίες, χοροεσπερίδες, καφέ σαντάν, χαμαιτυπεία, πόρνες, κατάσκοποι, βομβιστικές επιθέσεις, πυρκαγιές… Πότε βλέπουν τ’ αστέρια να σπιθίζουν, πότε τραντάζονται στο καλντερίμι της ζωής και πότε φλέγονται στο καμίνι της εκδίκησης, της προδοσίας, των ηθών, της απώλειας, του μίσους, του εθνικισμού, του χρήματος, μα και στον ξέφρενο χορό του έρωτα." (Περίληψη οπισθοφύλλου)
Μέσα από τα μάτια καί την ζωή,όχι μόνο του κεντρικού ήρωα,αλλά καί των λοιπών προσώπων του βιβλίου,θα έρθουμε πιο κοντά στην ιστορία καί στα όσα συνέβησαν καί καθόρισαν την πορεία καί την εξέλιξη της χώρας μας,καθώς καί των πολιτών της. Η Σαλονίκη του τότε θα μας μαγέψει σαν άλλη λάγνα σειρήνα καί οι αισθήσεις μας θα παρασυρθούν από ένα κρεσέντο συναισθημάτων,γλαφυρών κι αντιφατικών εικόνων,ασίγαστων παθών,επιθυμιών καί λαθών,ιστορικών γεγονότων καί συνάμα από ένα εξαίσιο πάντρεμα λαών καί πολιτισμών,που όμως δίνουν στο σύνολό τους ένα άψογο ''υφαντό''. Ο συγγραφέας,λοιπόν,καταφέρνει καί αναδεικνύει καί μεταδίδει στο αναγνωστικό κοινό όλα τα παραπάνω,έχοντας ως ''όπλο'' στην συγγραφική του φαρέτρα έναν λόγο πλούσιο από άποψη λυρισμού καί πληθώρα εκφραστικών μέσων,που ενισχύεται απ΄την ευφυή κι όχι καταχρηστική αναφορά στην χαρακτηριστική ντοπιολαλιά των λαών του τότε,μα καί στην εις βάθος εξαιρετική σκιαγράφηση καί άψογη τοποθέτηση όλων των προσώπων της πλοκής σε καίρια σημεία.
Εν κατακλείδι,μιλάμε για ένα καλογραμμένο καί πολυεπίπεδο μυθιστόρημα,από εκείνα στα οποία μας έχει συνηθίσει ο συγγραφέας. Ένα βιβλίο γραμμένο με μεράκι,πάθος καί αγάπη για την ιστορία του τόπου μας,που βασίζεται σε ενδελεχή έρευνα,προσοχή καί σεβασμό από μεριάς του δημιουργού.
Αναζητήστε το! Καλή ανάγνωση.
Ο συγγραφέας Γιάννης Καλπούζους χαίρει της αποδοχής καί της αγάπης μεγάλης μερίδας του αναγνωστικού κοινού κι όχι άδικα,καθώς έχει έναν ωραία δομημένο,κατανοητό καί πολλές φορές ενδεδυμένο με ενσυναίσθηση λόγο που μετουσιώνεται σε αξιόλογα μυθιστορήματα που μας κρατούν όμορφη συντροφιά. Μόλις χθες,κυκλοφόρησε επίσημα,από τις εκδόσεις Ψυχογιός,το νέο του ιστορικό μυθιστόρημα,με τίτλο ''Καλντερίμι''. Ο συγγραφέας έχοντας,κατά κόρον,ένα συγκεκριμένο μοτίβο στα έργα του που καλύπτει καίρια ιστορικά γεγονότα κι εποχές μέσα από ένα κοινωνικό,οικονομικό καί πολιτικό πλαίσιο,θα μας οδηγήσει σε ένα ιδιαίτερο ''καλντερίμι'' που ''διαβαίνοντάς'' το,θα ζήσουμε καί θα αποκτήσουμε εμπειρίες ζωής στην Σαλονίκη του χθες,σε ένα βάθος χρόνου 99 ετών.
"Δύο άγνωστοι απειλούν με μαχαίρι και πιστόλι τον Παράσχο. Έχουν απαγάγει την κόρη του και απαιτούν ο γιος του να ελευθερώσει τον κομιτατζή Ασάν Τάνο. Σε παράλληλο χρόνο ο παππούς Αντίπας ζει με την ανάμνηση της αινιγματικής Ρωξάνης. Το κυνήγι της ευτυχίας, το λίγο που γεμίζει μια ζωή, η μεταμόρφωση μιας πόλης, τα όνειρα και οι ψευδαισθήσεις τριών γενιών, που πορεύονται όπως καθορίζουν τα βήματά τους οι γυναίκες – σύζυγοι, ερωμένες, μητέρες, κόρες, αδελφές… Κι όλα έχουν ως φόντο τη βαβυλωνία φυλών και γλωσσών κι εν γένει τη συνταρακτική ιστορία της Θεσσαλονίκης από τα τέλη του 19ου αιώνα έως τις δύο πρώτες δεκαετίες του 20ου, με τις μνήμες να συμπληρώνουν κύκλο ενενήντα εννέα χρόνων. Οι ήρωες σμίγουν με νταήδες, τυχοδιώκτες και αδελφικούς φίλους, ενώ στο προσκήνιο εναλλάσσονται συμμορίες, χοροεσπερίδες, καφέ σαντάν, χαμαιτυπεία, πόρνες, κατάσκοποι, βομβιστικές επιθέσεις, πυρκαγιές… Πότε βλέπουν τ’ αστέρια να σπιθίζουν, πότε τραντάζονται στο καλντερίμι της ζωής και πότε φλέγονται στο καμίνι της εκδίκησης, της προδοσίας, των ηθών, της απώλειας, του μίσους, του εθνικισμού, του χρήματος, μα και στον ξέφρενο χορό του έρωτα." (Περίληψη οπισθοφύλλου)
Μέσα από τα μάτια καί την ζωή,όχι μόνο του κεντρικού ήρωα,αλλά καί των λοιπών προσώπων του βιβλίου,θα έρθουμε πιο κοντά στην ιστορία καί στα όσα συνέβησαν καί καθόρισαν την πορεία καί την εξέλιξη της χώρας μας,καθώς καί των πολιτών της. Η Σαλονίκη του τότε θα μας μαγέψει σαν άλλη λάγνα σειρήνα καί οι αισθήσεις μας θα παρασυρθούν από ένα κρεσέντο συναισθημάτων,γλαφυρών κι αντιφατικών εικόνων,ασίγαστων παθών,επιθυμιών καί λαθών,ιστορικών γεγονότων καί συνάμα από ένα εξαίσιο πάντρεμα λαών καί πολιτισμών,που όμως δίνουν στο σύνολό τους ένα άψογο ''υφαντό''. Ο συγγραφέας,λοιπόν,καταφέρνει καί αναδεικνύει καί μεταδίδει στο αναγνωστικό κοινό όλα τα παραπάνω,έχοντας ως ''όπλο'' στην συγγραφική του φαρέτρα έναν λόγο πλούσιο από άποψη λυρισμού καί πληθώρα εκφραστικών μέσων,που ενισχύεται απ΄την ευφυή κι όχι καταχρηστική αναφορά στην χαρακτηριστική ντοπιολαλιά των λαών του τότε,μα καί στην εις βάθος εξαιρετική σκιαγράφηση καί άψογη τοποθέτηση όλων των προσώπων της πλοκής σε καίρια σημεία.
Εν κατακλείδι,μιλάμε για ένα καλογραμμένο καί πολυεπίπεδο μυθιστόρημα,από εκείνα στα οποία μας έχει συνηθίσει ο συγγραφέας. Ένα βιβλίο γραμμένο με μεράκι,πάθος καί αγάπη για την ιστορία του τόπου μας,που βασίζεται σε ενδελεχή έρευνα,προσοχή καί σεβασμό από μεριάς του δημιουργού.
Αναζητήστε το! Καλή ανάγνωση.
Displaying 1 - 23 of 23 reviews