Ruim tien jaar geleden, in 2012, deed het boek Hoe voorkom je ADHD? Door de diagnose niet te stellen veel stof opwaaien. Laura Batstra schreef dit boek vanuit grote zorgen over het gemak waarmee kinderpsychiatrische classificaties en medicijnen uitgedeeld werden. In het psychiatrisch centrum waar ze werkte was geen ruimte voor kritiek op dit beleid, reden voor Batstra om ontslag te nemen. Tegen de heersende hersenmode in, beargumenteerde ze dat het beeld van ADHD als hersenziekte simplistisch en achterhaald was, en ten onrechte in stand werd gehouden door partijen die daar belang bij hadden. Batstra bepleitte een kindvriendelijke aanpak van druk, dwars en dromerig gedrag, die onnodige ADHD-classificaties voorkomt. Sinds 2012 is de ADHD-wereld voortdurend in beweging. Daarom verscheen in 2017 een grondig herziene en aangevulde update van Hoe voorkom je ADHD? onder de nieuwe titel macht en misverstanden. Nu, zes jaar later, is er weer veel veranderd. Sommige invloedrijke ADHD-adepten van weleer zijn honderdtachtig graden gedraaid in hun visie, terwijl anderen vasthouden aan oude hersenmythes. In deze nieuwe volledig geactualiseerde herdruk met twee nieuwe hoofdstukken geeft Batstra een helder overzicht van de huidige stand van zaken betreffende ADHD, macht en misverstanden. Prof. dr. Laura Batstra (1973) is afgestudeerd als psycholoog en gepromoveerd in de Medische Wetenschappen. Ze is hoogleraar Orthopedagogiek bij de faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen aan de Rijksuniversiteit Groningen. Studenten verkozen haar meerdere keren tot de docent van het jaar. Vanuit haar leerstoel doet ze onderzoek naar overmedicalisering en manieren om dit fenomeen te bestrijden.
Must-read. Dit boek is een pleidooi tegen medicalisering en stoornisdenken: de marge van wat normaal (kind)gedrag is lijkt steeds kleiner te worden. Dit betekent niet dat de klachten van kinderen en volwassenen gebagatelliseerd worden of dat ouders de 'schuld' krijgen van het gedrag van hun kinderen. Het gaat over een andere benadering van druk en/of ongeconcentreerd gedrag door te kijken naar de oorzaak van het gedrag, de talenten van het kind en naar omgeving en onderwijs. Door steeds meer kinderen en volwassenen het idee te geven dat ze psychiatrische en psychologische gezondheidszorg nodig hebben, gaat er minder zorg naar hen die het het hardst nodig hebben. Daarbij kan er in het huidige zorgstelsel veel verdiend worden aan diagnostiek en medicatie: de auteur hoopt dat er een verschuiving zal plaatsvinden naar stapsgewijze behandeling, op wetenschap gebaseerde voorlichting en een integrale aanpak. Er mag volgens haar veel meer terughoudendheid zijn met stoornislabels en medicatie. De DSM is immers een subjectief overzicht van gedragskenmerken die vaak samen voorkomen, niet bedoeld om oorzaken van dit gedrag of een eenduidige behandeling hiervoor aan te wijzen. Medicatie zou alleen ingezet mogen worden voor ernstige problemen op korte termijn, wanneer de voordelen opwegen tegen de nadelen. Ik vond dit boek erg inspirerend en waardeer Batstra's balans tussen kritiek en nuance over dit veelbediscussieerde onderwerp.
This entire review has been hidden because of spoilers.
De eerste druk (hoe voorkom je ADHD?) heb ik even geleden gelezen, maar door de toename van ADHD bij volwassenen ben ik ook deze laatste druk gaan lezen. En dat was het helemaal waard, Laura schrijft heel toegankelijk en kritisch. Ze pleit voor meer aandacht voor de omgeving, de reden achterhalen waarom druk gedrag optreedt, en dat we het kind niet de probleemeigenaar moeten maken van het drukke gedrag. En die volwassenen… tja Trudy Dehue schreef er ook al over, maar dat lijkt het tij van de toenemende diagnoses onder volwassenen niet te keren.