Yer Değiştiren Sular

by Pelin Buzluk

“Kırlar çiçeklerle kaplıydı, dağlar yeşile boyanmıştı. Hiç yoktan bir sevinçle dolabilirdi insan. Otların arasına kendini bırakabilir, ulu ağaçlara yüz sürebilir, yüce kayalara, ziyaretlere varıp şükranla sırtını verebilir, niyaz dağıtabilirdi. Ama cesetler de eriyen karlarla birlikte, çözülüp çürüyerek, kokarak her yerden seslenmeye başladılar. Dere boylarında, uçurum diplerinde, derin bir mağaranın en soğuk köşesindeydiler. O bahar işte öyle bir bahardı.”

Her şeye rağmen gelen baharın, başkaldırıların, isyan içinde çaresiz katılıp kalmanın, bir arkadaşa omuz vermenin, ağaçları çatı bilmenin, sevgiliye doğru akan suların, ölümlü oluşumuzu hatırlamanın, aşka yeniden şans vermenin, arzuya kapılmanın, suç ortaklıklarının, yakada açan çiçeklerin, eksilen bedenlerin öyküleri.

Her bir kitabı günümüzün önemli ödüllerine layık görülen Pelin Buzluk, Yer Değiştiren Sular’la, dostluk, dayanışma, direniş ve aşka bakarak karanlığın içine ışık huzmeleri düşürüyor.

94 pages, Paperback

Published September 1, 2023

About the author

1984’te doğdu. Öykü ve yazıları 2002’den bu yana çeşitli dergi ve seçkilerde yayımlandı. Deli Bal (2010) adlı ilk öykü kitabı Yaşar Nabi Nayır Öykü Ödülü’ne, ikinci öykü kitabı Kanatları Ölü Açıklığında (2012) Selçuk Baran Öykü Ödülü’ne, son öykü kitabı En Eski Yüz (2016) ise Sait Faik Abasıyanık Hikâye Armağanı’na layık görüldü.

Reviews

[Simdineokuyorum · Rating 4 out of 5]

Yazarla tanışmam Yer Değiştiren Sular ile oldu. Kısa ama insanın ruhunda derin izler bırakan öykülerle karşılaştım. Özellikle Bayram adlı öyküde ele alınan konunun işleniş biçimine katılmasam da diğer öyküleri büyük bir beğeniyle okudum. Bayram öyküsünün ise tartışmaya son derece açık olduğunu düşünüyorum. Tüm bunlara rağmen kitabı gönül rahatlığıyla okumanızı öneririm.

[Sevim Tezel Aydın · Rating 3 out of 5]

"Başkasının acısına bakmak, kendimizinkini yatıştırır mı, yoksa kanatır mı?"

Kitapta ölüm, kayıp, yas, yalnızlık, dostluk, dayanışma, derin yoksulluk temalarının işlendiği, dolayısıyla günümüzü ve bizi anlatan on öykü var. Dört tanesini çok sevdim, diğer öyküler pek bana hitap etmedi. Abla kalbimde özel bir yere oturdu, okurken çok ağladım...

[Renklikalem · Rating 4 out of 5]

Pelin Buzluk’un dördüncü öykü kitabı olan Yer Değiştiren Sular’ı okudum. Bazen bir kitabı çok beğenirsin, öyle beğenirsin ki nutkun tutulur, biraz öyle bir durum oluştu kitapla aramızda:) Bunun sebebi sanırım en çok da hiçbir öykünün ıskalamaması oldu.

Kitap on öyküden oluşuyor. Başka başka sesler, hikayeler, çağrışımlar fakat benzer sularda dolanıyor tüm öykülerde mevzu. Fakat “yer değiştiren sular”. Neden? Çünkü:

“Bütün sular sürekli yer değiştirir, Karadeniz’de girdiği dere birkaç yıl sonra Akdeniz’de kayığını yüzdürebilir insanın. Ya da yağmur olup sundurmadan çağlayabilir. Şimdi camı aralamış sigara içerken, fincanda Yasemin ve arkadaşının gördüğü dalgalı denizi arıyor. Ama bulamıyor. Çünkü bütün denizler yer değiştirir. ‘Neredesin?’ Diyor aralık camdan yüzünü ıslatan yağmura doğru.”

Velhasıl hüzünlü bir tarafı olduğu gibi burayı okuduğumda rahatlatan bir yanı da var öykülerin dedim. Biraz hayata nasıl baktığımız konusu üstüne de düşündüm. İşte böyle. Kayıp, ölüm, yas, yokluk, yoksunluk, ev, aile gibi temalar üzerinden ilerleyen öykülerin temelinde ortak bir duygu var bana geçen. Hüzünle birlikte bir umut hali. Belki kitabın ismi de bu çağrışımı desteklemiş olabilir çünkü kimi öykülerde o umuda ulaşmak bir parça daha zor olabiliyor:) Fakat kitabın tam ortasında umudu diri tutmak ister gibi dimdik ayakta duran Bihar Hanım bile umudu kitabın geneline yayabilir. Şimdi ona en sevdiğim öykü desem, Hüseyin’le İsmeti’in hatırı kalacak.

“Oğlum İsmet diye konuşma benle bi tuhaf oluyorum ha.
Niye? Adın İsmet değil mi?
Öyle de biri İsmet dedi mi azar işitiyor gibi oluyorum yani anladın mı?”

Hüseyin’in İfadesi favorim oldu desem bu sefer Abla’nın hatırı kalacak. Peki Ankara’nın göbeğinde sular altında kaybolup, kayıp sevgilisiyle kavuşan Neval’i ne yapacağız? Bayram, Yangınlar, Kömür, Baki Bey Diye Biri (bu öyküyü daha önce Sherlock Türkiye’de öykü seçkisinde okumuştum.), Parkta ve Halam da diğer öyküler. Ve işin garibi birini seçsem diğerinde mutlaka aklım kalıyor. Her bir öykü ismiyle birlikte direkt karakterlerini, karakterlerin hikayesini, ilk okuduğum andaki çağrışımlarını çağırıyor hemen aklıma.

Gücünü sadeliğinden alan bu nefis öyküleri okumanızı öneririm. Dün bütün gün döndüm dolaştım bu öyküleri okudum. Kapalı öyküleri çok severim, sonunun okura bırakıldığı ya da farklı okumalara açık öykülere. Ama herkeste olmuyor bu. Her kapalı metin, o hazzı vermeyebiliyor. Burada aranan kan bulundu:) Bazı öyküleri iki kez okudum. Karakterleri zihnimde dolaştırdım. Sence sonu ne oldu diye kendi kendime konuştum, tarttım. Ben dün toplantıyı biz bize yapacağız sanırken bir de Pelin Hanım’ın da toplantıya katılması ve nefis bir sohbetle geceyi kapatmamız da kitabın ve dünün bonusu oldu resmen. Öykülerle dolu bir gün ve gece. Daha ne isterim.

Bu @yazariylakonusanlar ın sezonun son yazarlı toplantısıydı. Daha iyi bir final olamazdı sanırım. @filizler yazarıylakonusanlar Haziran ‘24

[belisa · Rating 3 out of 5]

öykücülüğünden çok hoşlanıyorum, bence umut vaat ediyor...

[Konserve Ruhlar · Rating 5 out of 5]

Bu kitabı okuyunca hikayelerin ne kadar ölümsüz olduğunu düşündüm. Unutulduğunu düşündüğümüz kayıplar, aşklar, katliamlar, bir hiç uğruna biten hayatlar hikayelerin içinde yaşamını sürdürüyor. İncelikli bir kalemin elinde, tarihin uçucu sayfalarına meydan okuyor. Meselesi olan, cesur ve derinlikli öyküler var Yer Değiştiren Sular'da. Sanırım en sevdiğim öykü ''Şu Anda Buradasınız '' oldu. Karakterin zihninde dolaşmak, onun o sıkışıp kalmış ruhunu izlemek etkileyici bir deneyimdi. Kitapla ilgili tek negatif yorumum çok kısa olması. On öykü yetmemiş bu kitaba :) Biraz daha okumak isterdim.

[Otnemem · Rating 5 out of 5]

Neredeyse boş hikayesi olmayan bir kitap. Özellikle “abla” “yangınlar” “baki bey diye biri” “parkta” ve “halam” çok beğendiklerim. Ve fakat kalbim “şu anda buradasınız”da kaldı.

…
Bir şeyin artık var olmamasi ya da varlığını sürdürmemesi onu yok eder mi? Neval ilk zamanlar bu fikirlerle de mücadele etmeye calisti. Sarkis'i sevmeye devam etmek istiyordu. Onunla yasadıkları, zihninde, kalbinde süruyordu hâla.
Anlann hakkkını verebildigini, yeterince iyi hatırlayabildiğini sanmyordu. Elbette her hatırlayış bir kurgudur. Hafıza istediği ayrıntıyı one çikanir, parlatır. Bazen bir mimiği, bir bakışı, bir sözcüğü yeniden yorumlar, yazar. Ya da anlarn iyi yanlarını birleştirip bizi kalbimizden vuracak yenilerini inşa eder.
Ama Neval yalnızca gerçekleri istiyor. Bu nasil olacak?
Sarkis’le yaşadıklarının tek tanigi o simdi. Yasananlan hatırlamak, oldugu gibi canlandirmak için bütün iş ona düşüyor. Neyi, nasil hatirlarsa geçmis ôyle mi olacak?
Oysa tek bir gecmis var. Neval, daha Sarkis'in gögsünde yatarken, tam da orada, o andayken yani, meçhul bir geleceğin geçmişinde gibi hissediyordu kendini. O gelecekte Sarkis’ten ayrı düsmüstü ve içinde bulundugu an, bir anıya dönüşmüştü. Bütün mutluluk anlan bu nedenle boğazına diziliyordu. Sarkis'in artik yaninda olmadığı bir gelecegin geçmisine dönüştüğünde, mutluluk sadece acı veriyordu. "Kendini gerçeklestiren kehanet," demişti bir arkadasi. Sarkis’in kaybolmasindan kendini mi sorumlu tutmalıydı? Çok çabaladığını hatırlıyor, o anlarin tadina varabilmek için çok uğraştığını…

[Ceren Ulusaler · Rating 4 out of 5]

Yaşasın, sevdim! Bu ara öykülerden gidiyorum. Bir önce okuduğum vasat öykü kitabından sonra bu çok iyi geldi. Yıl bitmeden, başka kitaplarını da okumak isteyeceğim bir yazar ile tanıştım. Ne mutlu! Deniz Yüce Başarır’ın “Elim Kalem de Tutar Kadeh de” podcasti ile duymuştum aslında yazarı, şimdi o bölümü bir de bir kitabı ile tanışmış olarak tekrar dinleyeceğim, bakalım…

[Hakan İlker · Rating 4 out of 5]

Pelin Buzluk gerçekten çok iyi bir öykücü. En yalın, en basit cümleleri öyle bir zamanda ve biçimde yazıyor ki, derin bir nefes alıp duraklama isteği oluşturuyor. Örneğin son öykü "Halam"daki o "yetiştin" lafı... Bu lafın arasında gizlenen ölüm fikri vs. dumur ediyor insanı.

Politik göndermelerin olduğu öyküler ise ayrı bir etkileyiciydi.

[aslında yokuz]

İşçiler, şiddet mağduru kadınlar, kayıplar, Doğu, engelli bireyler, geçim derdi çekenler ve sokakta yaşayanların hikâyelerini anlatmış, Gezi’ye selam yollamış, dayanışmayı yüceltmiş. Öykülerde ölüm kol gezse de finalde, hayatı yaşayın, demiş.

[atito · Rating 4 out of 5]

su gibi bazı öyküler. "bilinçli yazar" fikrinin gelişimini merakla izliyorum, pelin buzluk bence doyurucu hikayeler yazıyor