เนื้อในระบอบถนอม

สยามพากษ์ #8

by ธำรงศักดิ์ เพชรเลิศอนันต์

ภาพจำของจอมพลถนอม กิตติขจร สำหรับคนไทยทั่วไป คือผู้สืบทอดอำนาจจากจอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต์ และถูกโค่นล้มด้วยขบวนการนิสิตนักศึกษาในเหตุการณ์ 14 ตุลา 2516 จากนั้นจึงเดินทางออกนอกประเทศ แล้วเมื่อกลับมาในฐานะสามเณรถนอม ก็เป็นชนวนให้เกิดเหตุการณ์ 6 ตุลา 2519 และรัฐประหารที่ตามมาหลังจากนั้น แต่ “เนื้อในระบอบถนอม” เป็นอย่างไร เหมือนหรือแตกต่างจาก “ระบบพ่อขุนอุปถัมภ์แบบเผด็จการ” ของสฤษดิ์หรือไม่ ถนอมคงไม่ใช่แค่เงาของสฤษดิ์ ตัวตนของถนอมเป็นเช่นไรกันแน่ ถนอมน่าจะฉลาดและเล่นการเมืองเก่งพอตัว ไม่เช่นนั้นคงไม่สามารถอยู่ในอำนาจยาวนานถึงหนึ่งทศวรรษได้ แต่เงื่อนไขปัจจัยอะไรที่ส่งผลให้ระบอบเผด็จการทหารซึ่งดูแข็งแกร่งพังทลายลงได้ในที่สุด ธำรงศักดิ์ เพชรเลิศอนันต์ ได้ทำการศึกษาวิจัย รวบรวมข้อมูลหลักฐานทางประวัติศาสตร์จำนวนมหาศาล เพื่อชำแหละตรวจสอบ วิเคราะห์วิพากษ์ระบอบถนอมลงลึกในรายละเอียดอย่างยิ่ง จนสำเร็จเป็นวิทยานิพนธ์ปริญญาเอกในชื่อ “บทบาททางการเมืองของจอมพลถนอม กิตติขจร พ.ศ. 2506–2516” ทั้งยังปรับแก้อย่างอุตสาหะจนกลายเป็นหนังสือ เนื้อในระบอบถนอม : ความสืบเนื่องและเสื่อมถอยของเผด็จการทหาร พ.ศ. 2506–2516 ที่อยู่ในมือผู้อ่านเล่มนี้

Hardcover

First published October 1, 2023

Reviews

[Thanyanuch Tantikul · Rating 5 out of 5]

หนามากแต่เนื้อหาก็แน่นมากด้วย อจ ธำรงศักดิ์ ผู้เขียนขนข้อมูลมาใส่ไม่ยั้งว่าภายใต้ภาพลักษณ์ที่พยายามจะแสดงว่าเป็นคนซื่อสัตย์ ไม่ยึดติดในอำนาจ สุภาพบุรุษ ประนีประนอม และรังเกียจนักการเมือง แท้จริงแล้วจอมพลถนอมเป็นอย่างไรกันแน่ และใช้วิธีอย่างไรบ้างทั้งในการขึ้นสู่อำนาจ รักษาอำนาจ และอะไรที่ทำให้จอมพลถนอมและพรรคพวกต้องหลุดพ้นไปจากอำนาจ ผู้เขียนใช้ข้อมูลจากหนังสือพิมพ์ในขณะนั้น รายงานการประชุมต่างๆ และกระทั่งเอกสารที่ส่งผ่านช่องทางการทูตโดยเฉพาะกับสหรัฐฯที่เป็นมหามิตรในช่วงนั้น หลักฐานจึงแข็งแรงมาก ที่สำคัญผู้เขียนเรียบเรียงได้เป็นลำดับ แม้เนื้อหาจะละเอียดมาก แต่ผู้อ่านสามารถติดตามสาระหลักได้ไม่ยากและอาจจะรู้สึก เดจาวู คือเหมือนเคยเห็นอะไรแบบในหนังสือมาก่อนนะตั้งแต่ต้นจนจบเล่ม

[Nats Lakkatham · Rating 4 out of 5]

- เล่าเรื่องของการดำรงอยู่ในช่วงการปกครองของถนอม เป็นหนังสือที่โผล่ขึ้นมาจากบทวิเคราะห์และข้อมูลให้สืบค้นไม่มาก
- เนื่องจากไม่ค่อยมีเหตุการณ์สำคัญที่เกิดขึ้น บวกด้วยบุคลิกของตัวถนอมเอง เลยทำให้เนื้อเรื่องดูจืดชืด ถึงแม้หนังสือจะหนาก็ตาม
- แต่การที่ได้ศึกษาทั้งแนวคิดและการปฏิบัติตัวของถนอม ก็ทำให้เราเข้าใจภาพรวมของบริบทสังคมในแต่ละฝ่ายได้ลึกซึ้งและแหลมคมมากขึ้น ไม่ว่าจะเป็น ประชาชน(ราษฎร) พรรคการเมือง หรือ K เองก็ตาม