Jump to ratings and reviews
Rate this book

Muiterij. Hoe onze wereld kantelt

Rate this book
'Muiterij' boekstaaft de opwinding van het wereldgebeuren vandaag. Bij ons in Europa staat het leven ook na de pandemie in rep en roer. De energie, het dure en onzekere leven, het gegraai en de overwinsten, de uitholling van wat eerlijk en

sociaal is: alles rommelt en kreunt en ratelt. De Britse summer of discontent beukt als een van de grote golven op rotsen die zij lange tijd niet hebben bereikt. Intussen botst de oude wereldorde met het zuiden. ‘Muiterij!’, roept Washington nu landen zelf kiezen met wie en hoe hun economie uit te bouwen en weigeren kamp te kiezen in een nieuwe ronde van koude oorlog, bommen en bloed. Intussen groeit de economie van de BRICS-landen die van de G7 boven het hoofd. De muiterij van het zuiden en die van het noorden keren zich tegen dezelfde wereldorde, dezelfde monopolies. Als zij elkaar vinden, keert de hoop terug. We beleven de kanteling van onze wereld. 'Muiterij' kijkt met nieuwe ogen naar die nieuwe wereld en giet dat in een vorm die even dichtbij en persoonlijk is als collectief en internationaal.

277 pages, Paperback

Published October 18, 2023

17 people are currently reading
103 people want to read

About the author

Peter Mertens

63 books33 followers
Peter Mertens is a Belgian author and politician who has led the Workers' Party of Belgium since 2008. He has served as a member of the Chamber of Representatives since 2019, and as a municipal councilor in Antwerp since 2013.

Librarian Note: There is more than one author in the GoodReads database with this name.

Ratings & Reviews

What do you think?
Rate this book

Friends & Following

Create a free account to discover what your friends think of this book!

Community Reviews

5 stars
42 (42%)
4 stars
44 (44%)
3 stars
9 (9%)
2 stars
3 (3%)
1 star
2 (2%)
Displaying 1 - 20 of 20 reviews
Profile Image for David.
253 reviews122 followers
October 12, 2024
Peter Mertens is een van de weinige partijmensen die boeken schrijft om het brede publiek te overtuigen van een visie. De meeste partijen hopen de staat voor enkele jaren te besturen en enkele graden van koers te veranderen; alleen de PVDA wil haar ondersteboven keren en socialisme op het systeem doen. Vandaar het belang van Grote Boeken die Het Systeem in een ander daglicht stellen.

Muiterij vertelt over een wereld die kantelt. Een deel van de kanteling gebeurt bij de Westerse werkende klasse. Sympathieke vakbondslieden, huismensen en heterodoxe economen passeren de revue om te illustreren hoe de weinige groei die er nog is, de gewone mens niet meer te goede komt. Er wordt gestaakt, de traditionele politieke partijen gaan achteruit. So far so familiar, daar lazen we al een paar boeken met Peter op de cover over.

Maar nu komen de oorlog met Rusland, Vijay Prashad en de geboekstaafde opwinding van het wereldgebeuren erbij. Het Zuiden moge dan misschien geen linkse boegbeelden meer aanleveren, veeleer een "veelkleurig" verzet (van alle eufemistische Mertensismes spant deze de kroon), maar het weigert vooral om in de pas van het Westen te lopen — aldus de globale Muiterij. Van Sankara bij de liga van Ongebonden Landen, tot Lula die de NAVO-landen de levieten leest: 't is gedaan met het unipolaire moment van de VS. Ook al blijft de individuele burger arm, het Zuiden wordt economisch sterker en laat zich niet meer onderdrukken.

De grote verdienste van Muiterij is dat het een economische geschiedenis, die een honderd jaar en vijf continenten omspant, didactisch en joviaal vertelt. Thatcher en Reagan doen neoliberalisme, het IMF dient globaal kapitalisme, shocktherapie, structural adjustment programs, troika, sellers' inflation. Het systeem doet de bezitlozen het hardst opdraaien voor alle schokken die het ondergaat. Elke meter die de rijkste klasse of landen vooruit gaat, cementeert de achterstand van de arbeiders/derde wereld. Weinigen doen nog moeite alle dagelijkse flarden tot een geheel te weven, en hiervoor verdient Mertens lof — als het verhaal klopt tenminste.

Wat het ook moge wezen: wat doe je ermee? Socialisme? Dat woord wordt in dit boek maar twee keer schuchter gepreveld. Het probleem is vooral monopolies, oneerlijke wereldhandel, diplomatieke arrogantie. Aha, problemen binnen het kapitalisme, niet het kapitalisme as such. Want die opkomende landen, India, Brazilië, die nu blijkbaar een bovendekse muiterij voeren omdat ze economisch sterker worden, zijn ... kapitalistisch. En zijn sterker geworden door dat kapitalisme. Enkele zinnen over Amerikaanse agressie tegen andermans publieke eigendom niettegenstaande (quod het genationaliseerde koper van Pinochet, het MITI van de Japanse overheid, de genationaliseerde Saudische olie en-ga-zo-maar-verder?), trekt de discussie over ontwikkeling binnen het kapitalisme een naad open die nooit deftig ingenaaid was. Dat India en Brazilië zich kunnen doen gelden, is een gevolg van hun verregaande integratie in het wereldkapitalisme, net zoals China dat eerder inzag.

Bernstein schreef het al in de 19e eeuw: de kwalen die Marx aan het kapitalisme toeschrijft, zijn vooral te wijten aan de overgangsfase naar het kapitalisme. Die overgang kan falikant mislopen en een samenleving ontwrichten, en ook indien succesvol doet de plotse ontwikkelingsruk oude structuren omvallen. Maar eens de motor op gang, groeit een bepaalde gedeelde welvaart, vernauwt de afstand tussen rijke en arme landen, wordt een interne herverdeling mogelijk. Tegenstellingen worden mettertijd zachter, niet scherper. Aldus de sociaaldemocratische ketterij.

In zekere zin is Muiterij dus een viering van de kapitalistische opkomst van de periferie. Die ongebonden landen moeten toen evenmin als nu geromantiseerd: de conferentie van Bandoeng was even goed samengeroepen om de globale Euro-Atlantische dominantie te vervangen door lokalere tirannie, zoals Sukarno's expansie naar Papua Guinea, de Indische bezetting van de noord-oostelijke staten, en Chinese grensspelletjes met Vietnam, Taiwan en de Sovjet-Unie uitwijzen. Dat Rusland zich op Oekraïne kan storten, Venezuela Guyana bedreigt en Rwanda rotzooit in buurlanden, zijn allen aanvallen op de "Westers-geleide wereldorde". Maar is het de voorbode van een ander, eerlijker geopolitiek pact? Of herhalen opkomende staten gewoon de stappen van staten die eerder opkwamen?

De wereld kantelt verder, zoals ze al kantelde; hoopgevend voor landen die machtiger worden, vermoeiend voor ontwikkelde landen die opgebruikt zijn. Voor die laatsten is de weg vooruit al helemaal onduidelijk. Wat de eersten betreft: matrozen die zeeziek worden in een storm, durven de kapitein al eens uit z'n ambt te ontzetten. Gelukkig staan de Muiters nu aan het roer: het zal wel snel mooi weer worden, zeker?
6 reviews3 followers
December 18, 2023
Kan echt als een studieboek dienen, heldere analyses, super veel bronvermeldingen om alles te onderbouwen
Profile Image for Edward Vanhoutte.
23 reviews7 followers
January 28, 2024
Met veel sociaal-historisch besef legt Peter Mertens in Muiterij de neoliberale kiemen bloot van het imperialistisch kapitalisme waarvan de huidige ondemocratische wereldorde doordrongen is. Zijn onthutsende en verhelderende analyses zijn een oproep voor een grotere maatschappelijke participatie en meer verantwoord politiek leiderschap dat de mens en zijn omgeving opnieuw centraal stelt. Zijn narratief is verre van defaitistisch maar verwoordt de kracht van actief en sociaal handelen vanuit een historisch begrip van de polariserende mechanismen die de huidige geopolitieke realiteit aansturen. Muiterij is een boeiende pageturner die de lezer appeleert aan zijn diepste intersubjectiviteit.
Profile Image for Hans Rodenburg.
Author 1 book22 followers
March 8, 2024
Knap boek dat een brede analyse maakt van zowel de internationale economie als de geopolitieke ontwikkelingen vanuit een klassenperspectief.

Inspirerend om weer eens een socialistisch betoog te lezen dat de binnenlandse solidariteit niet zwaarder laat wegen dan de internationale solidariteit. En dat is hard nodig in onze huidige wereld.
Profile Image for Ingmar De Temmerman.
13 reviews
September 1, 2024
Peter Mertens is een enorm verstandige en interessante man. Zijn kennis en inzichten zijn waardevol en met momenten ook ontluisterend, bovendien kan hij met zijn heldere schrijfstijl zijn punten ook heel gevat uitleggen. Maar ondanks dat alles, is 'Muiterij' niet altijd even geslaagd. De data en getuigenissen zijn pakkend en nuttig maar worden nooit op een effectieve manier tot een overkoepelende conclusie gebundeld. Om het punt te maken dat er een wereldwijde 'muiterij' aan de hand is, zou ik het ook enorm nuttig gevonden hebben als er meer met het 'zuiderse verzet' uit het verleden vergeleken werd. Nu krijgen we een beeld van een hele rist aan wandaden en oneerlijkheden, de mensen die er het slachtoffer van zijn en op welke manier ze er zich tegen verzetten. Maar als je wilt spreken van een ommekeer moet er meer gesproken worden over hoe dit verzet zich vroeger uitte en niet enkel vandaag. In dat opzicht voelt de boodschap en het uitgangspunt soms wat geforceerd. desondanks de moeite waard
Profile Image for Nils Van Nieuwenhuyse.
46 reviews2 followers
July 8, 2025
Dit boek is een goede introductie tot het wereldwijde kapitalistische en imperialistische systeem en zijn instabiliteit. Soms vind ik het geheen-en-weer over de hele wereld wat verwarrend, maar tegelijk houdt het het boek ook gevarieerd en immer boeiend.
Het idee van een dubbele muiterij is een correct en nuttig concept dat helpt nuance te brengen binnen onze analyse van het uiteenvallen van de unipolaire wereld. Zo houden we een realistische en geen naïeve kijk op bepaalde reactionaire regeringen die zich weliswaar verzetten tegen het Amerikaans imperialisme en zo een bepaalde positieve rol vervullen (zoals India bv.), en laat het ons tegelijkertijd ook toe het verzet van onderuit, van de arbeiders, boeren en gemarginaliseerde groepen tegen deze reactionaire regeringen, als de werkelijke kracht kunnen zien die positieve verandering kan teweegbrengen.
Profile Image for Nanda devi.
73 reviews3 followers
March 26, 2024
Oprecht een goed boek over de huidige staat van de wereld, en de historische gebeurtenissen en beslissingen die daartoe hebben geleid. Mertens beschrijft op een duidelijke manier, zonder overbodig moeilijk te doen, complexe wereldse zaken en hun oorsprong. Uitgebracht in september 2023 en enorm relevant en actueel. Prettig te lezen maar niet oppervlakkig, en een aanrader voor iedereen die wil begrijpen waarom zaken rondom de wereldeconomie, polarisatie en geopolitieke verhoudingen anno 2023 zijn zoals ze zijn.
Profile Image for Brecht Rogissart.
100 reviews19 followers
September 30, 2024
Goede samenvatting en identificatie van de brede politieke thema's van vandaag. Peter geeft je een progressieve bril om de geopolitieke omwentelingen en binnenlandse strijden te duiden. Soms kort door de bocht in historische analyse, maar sterk in haar marxistische methode en vastberadenheid. Vooral het tweede deel over het einde van de unipolaire wereld onder VS, alsook het conflict met Rusland, zijn heel sterk. Wie Mertens nog een Sovjet nostalgicus, of anachronistische communist durft te noemen - de Groenen op kop die naarstig hun plaatsje in het Kiezersveld willen behouden onder het mom van 21e eeuwse mensenrechtenverdediging - krijgen in dit boek ongelijk.
Profile Image for Roel Peters.
178 reviews6 followers
June 21, 2024
In het verleden sloeg Mertens er in om progressieve ideëen op een verstaanbare manier aan de man te brengen. Dat is hier allesbehalve het geval. Waar gaat dit boek eigenlijk over? Het is een aaneenschakeling van miniparagraafjes van 2 of 3 zinnen, waarin telkens een stukje actualiteit wordt geframed. Van de NHS in het VK, naar de lithiummijnen in Bolivië, tot de ruines in Bakhmut.

Het leest als een facebook timeline van een 75-jarige opa die de hele dag op Facebook zijn verontwaardiging spuwt over alles wat fout gaat in de wereld. Met de pretentie te weten hoe alles in elkaar zit, probeert Mertens op elke pagina een hattrick te scoren. Dat is niet moeilijk als je alle feiten weglaat die niet in je betoog passen. Alsof Anderlecht op een doel trapt zonder keeper. Geen wonder dat zijn strooplikkend kiesvee ervan smult.

Echter, als je de bronnen achter zijn stellingen raadpleegt merk je hoe veel zaken uit hun context gehaald worden, of dat de geciteerde mensen niet relevant zijn. 't Is niet omdat Elon Musk zijn volgers trollt over een Lithium-gedreven coup in Bolivië, dat de lange arm van de VS veiligheidsdiensten er ook maar iets mee te maken heeft. 't Is niet omdat Cargill miljoenen uitgeeft aan aandelen in de Oekraiense agro-industrie, dat dit een Amerikaanse neoliberaal complot is om die sector daar over te pakken. Het gaat namelijk over een non-controlling stake van 5%. En zo zijn er tal van voorbeelden te vinden.

Tot slot haalt Mertens het traditionele riedeltje van Thatcher en Bretton-Woods aan, een complot om de macht van de arbeidersklasse te breken, etc. Zelf had ik niet anders verwacht, maar het wordt hoog tijd dat hij, en zijn kornuiten, eens uit een ander vaatje tappen.

Enfin, "Muiterij" voelt aan als een boek van Noam Chomsky uit de Aldi. Hoewel ik het ook niet altijd eens ben met die man, is Chomsky consequent en weet hij zijn argumentatie goed op te bouwen--ook voor een breed publiek. En dat is in dit boek allesbehalve het geval.
Profile Image for Karel.
10 reviews
April 6, 2024
Een rollercoaster ride langs onder meer de glorieuze slavenopstand van Haïti, een tatoeage met de tekst "death to neoliberalism", de schuimwijn van Bachmoet en de helikoptervlucht die leidde tot de 'new town' genaamd Brasilia.

Aan de hand van straffe anekdotes en getuigenissen krijg je aan een rotvaart inzicht na inzicht over de internationale actualiteit. De wereld kantelt en de toekomst is aan de muiters. 🏴‍☠️⚓

.
Profile Image for Vikkie.
2 reviews
February 18, 2024
250 pagina's vlijmscherpe maatschappijkritiek en heldere klasseanalyse die duidelijk maken dat neoliberalisme en imperialisme twee zijden van dezelfde kapitalistische munt zijn, een must-read voor wie onze wereld - en hoe ze verandert - wil begrijpen
Profile Image for Ward Hans vdB.
28 reviews
January 16, 2024
Peter beschrijft accuraat de hoopvolle verschuivende geopolitieke verhoudingen in de wereld, de val van de (neo)koloniale kapitalistische grootmachten is in aantocht. Tijd voor muiterij!
11 reviews
May 5, 2025
Goeie hedendaagse Marxistische analyse van de geopolitiek.
Profile Image for Maxim Vandaele.
68 reviews
April 8, 2024
2.5/5

Wie van Muiterij, het nieuwste boek van de vorige voorzitter van de PVDA, opwindende socialistische propaganda verwacht, komt volgens mij van een koude kermis thuis.

In de interessantste gedeeltes van dit boek vertelt Peter Mertens de verhalen van hedendaagse arbeiders en hun sociale strijd en plaatst hij dit tegenover de hedendaagse politiek economische realiteit. Helaas vormen die stukken slechts een vrij klein gedeelte van het boek. Een veel groter aantal pagina's wordt besteed aan vrij abstracte geopolitieke analyse. De 215 voetnoten die het boek telt bewijzen dat hier veel onderzoekswerk achter zit, waarvoor ik dan toch 2.5/5 sterren geef.

Het is me niet duidelijk wat nu de boodschap van dit boek is. Dat kwam ook voor een stuk omdat het boek nogal wat economisch jargon bevat. Misschien is dit een goed moment om eindelijk eens te beginnen aan Ha-Joon Changs Economie: De gebruiksaanwijzing .
Profile Image for Christine Bonheure.
809 reviews301 followers
March 17, 2024
We leven in een complexe wereld. Dat inzicht wordt met dit vlot geschreven boek nog een pak duidelijker. Peter Mertens onderzoekt de wereldwijde politieke en economische evoluties en de groeiende ontevredenheid. Hij analyseert de machtsverschuivingen in de wereldeconomie door de opkomende rollen van China, Rusland, Brazilië, India en Zuid-Afrika. We stevenen af op een botsing tussen de oude wereldorde en de opkomende machten die streven naar economische onafhankelijkheid en een einde willen maken aan de diefstal van hun natuurlijke rijkdommen. Je leest over energie, economische onzekerheid, sociale onrechtvaardigheid en de immense kloof tussen de superrijken op het bovendek en de mensen die benedendeks het harde werk doen. Een citaat van één van die superrijken: “Laten we werken aan massale werkloosheid. Zo zullen arbeiders leren respect te hebben voor hun werkgever in plaats van andersom.” Ik weet weer een heleboel bij. Geen aangename literatuur, wel een oogopener.
Profile Image for Simon Van Eenoo.
46 reviews
January 26, 2024
Het eerste nonficitieboek dat ik in lange tijd las - en dan nog van een politieker!- omdat het moet gelezen worden. Het is verademend een dissident, empathisch, moreel en (toch) schijnbaar eerlijk en oprecht discours te lezen dat in vraag stelt of het allemaal wel zó moet zijn.

Ik blijf in deze kritische analyse - die (zoals de titel suggereert) er zeker in slaagt om aan te zetten tot muiterij (!) jegens de heersende orde - een beetje op mijn honger zitten wat betreft manieren om het steeds sneller zinkende schip te redden of ten minste drijvende te houden, naast het wat floue advies tot ‘collectieve strijd en engagement’. Laat ons hopen dat de verandering reeds in gang is gezet.
Profile Image for Katrien.
38 reviews25 followers
February 21, 2024
Het boek geeft een verfrissend mondiaal perspectief, weg van het eurocentrisme. Geschreven in een heel vlotte, heldere stijl. Goed te begrijpen.

Thema´s die ik het interessants vond:
✔ de rivaliteit tussen Amerika en China en de gevolgen voor Europa.
✔ de Brics landen die
de rug rechten
✔ het belang van het Kyoto akkoord waarin gesteld wordt dat het zuiden ook recht heeft op een stuk v de uitstoot zodat het zich kan ontwikkelen. En het breekpunt dat de top in Kopenhagen is.
✔ de schets van de verhoudingen tussen Amerika, Rusland en Oekraïne  lang voor de start van de oorlog.
Profile Image for Michel Verdonck.
374 reviews5 followers
December 1, 2024
8/10
Peter Mertens doet het weer. En alhoewel het bekend is tot welke (extreme) strekking hij behoort en ik bij voorbaat zijn werk met enige bedachtzaamheid lees, ga ik toch mee in vele van zijn denkpistes. En dat meer dan zou ik werk lezen van die andere (extreme) strekking. Dat hij de Russische oorlog tegen Oekraïne veroordeelt, spreekt vanzelf nu men aldaar ook kapitalistische paden bewandelt.
Profile Image for Gerard Van Elzen.
113 reviews2 followers
March 11, 2024
Zeer vlot lezend boek over de staat van de wereld. Ook voor niet economisch opgeleiden zeer bevattelijk. Heel onderhoudend ook, met een aantal (voor mij) echte eye-openers. (Werkloosheid werd in de jaren 80 bewust gecreëerd!). De inhoud van dit boek maakt je boos, maar niet hulpeloos, integendeel! Uitgelezen tijdens één weekendje Londen, en niet omdat het in Londen saai was!
45 reviews
December 9, 2023
Een goed boek van Peter. Beschrijft heel goed hoe de wereld Kantelt en wat onze rol daarin is.
Displaying 1 - 20 of 20 reviews

Can't find what you're looking for?

Get help and learn more about the design.