Je bent jong en je wil wat toekomst

by Hannah Prins, Jantijn Anema

Het is tijd voor een crisisaanpak in de strijd tegen klimaatverandering. Auteur Jantijn Anema (1996) en klimaatactivist Hannah Prins (1997), o.a. actief voor Extinction Rebellion, laten zien waarom er niets anders op zit, en hoe we het tij kunnen keren. Een redelijk pleidooi voor radicale verandering.

Genres: Nonfiction, Activism

234 pages, Kindle Edition

First published October 19, 2023

Reviews

[chayenne · Rating 2 out of 5]

Ik ben zeker niet tegen linkse gedachtes en ideeën, maar deze waren zo onrealistisch dat ik me er gewoon aan ergerde.

[Lauri van Oosterom · Rating 2 out of 5]

Om eerlijk te zijn, begrijp ik niet zo goed voor wie Hannah Prins en Jantijn Anema dit boek hebben geschreven. Het voelt als een soort korte samenvatting van andere, bekende literatuur. Zonder denigrerend te doen, komt het een beetje over als een soort masterscriptie.

Ik had gehoopt dat ze meer zouden delen over hun eigen drijfveren. Waarom ze actief zijn geworden voor Extinction Rebellion. Wat ze belangrijk vinden. Welke tips ze voor andere jongeren (of ouderen) hebben. Nu werd dat een beetje weggemoffeld in het laatste hoofdstuk, terwijl juist dat enorm van meerwaarde was geweest. Dat maakt Hannah en Jantijn, en hun verhaal, uniek. Nu delen ze informatie die mensen die al een beetje bekend zijn met dit onderwerp allang weten. Zo zonde.

Helaas ben ik dus niet erg enthousiast over dit boek.

[Freek de Koning · Rating 2 out of 5]

Waarom iets radicaals redelijk maken als je mensen ook kan overtuigen van de noodzaak van radicaliteit. Wees controversieel, ga te ver: dit is niet de oplossing. En voor wie geschreven? De klimaatactivist weet dit al lang, de burger is hier ook niet mee geholpen.
Deed hier een maand over, veel te lang voor een simpel essay als deze, maar moest een teleurgestelde pauze inlassen. Jammer!!!!!!

[Jorg · Rating 4 out of 5]

Tja, wat zal ik zeggen? Allereerst is het een heel informatief boek. Veel feiten, grafieken en bronverwijzingen. Prins en Anema hebben hun best gedaan om ondanks overtuiging van hun eigen gelijk een zo objectief mogelijk boek te schrijven. En als je alle cijfers op een rijtje ziet is het ook wel een grote eye-opener. Het is ook nog eens vlot geschreven.

Dat neemt niet weg dat het wel een beetje kort door de bocht gaat op een aantal punten. Met name de bereidheid van bevolking en bedrijven om mee te gaan in de duurzaamheidsvoorstellen wordt (helaas) overschat denk ik. Zo beredeneren de schrijvers terecht dat een transitie naar een duurzame samenleving leidt tot een al dan niet tijdelijke achteruitgang in welvaart. Maar extra regels en wetten die hiervoor nodig zijn zullen volgens hen niet tot al te grote uitstroom van bedrijven leiden naar landen die t niet zo nauw nemen met de regels. "Want wie is nou leven of werken in een land dat democratische waarden niet belangrijk vindt." En dat was t dan. Erg gemakkelijke redenering voor het eigen gelijk en het wegpoetsen van obstakels die er staan tegenover hun oplossingen.

Evenals het pleidooi voor een CO2-limiet en CO2-belasting eraan voorbijgaat dat de rekening van dergelijke maatregelen vooral bij burgers terechtkomt. Het CBS berekende onlangs dat noet bedrijven maar burgers hier het meest aan moeten bijdragen. En zo dat zal de bereidwilligheid niet helpen. Prins en Anema stellen wel dat bedrijven de rekening moeten krijgen en niet vooral burgers maar hoe ga je dat doen? Het is op dit punt vooral een theoretische exercitie en scratching the Surface.

3.5 ster. Maar omdat dat hier niet kan en ik de ambitie van de schrijvers toejuich maak ik er 4 van.

[Lisanne van Dartel · Rating 4 out of 5]

Een mooi boek om meer te leren over de planetaire crisis en alles wat daarbij komt kijken, inclusief duidelijke suggesties voor de toekomst. Het is een goed leesbaar boek met de nodige humor, wat het ideaal maakt voor mensen die wèl meer willen leren over het onderwerp, maar niet door academische literatuur heen willen spitten. Hannah Prins en Jantijn Anema vatten deze literatuur bovendien goed samen in dit boek. Dit betekent echter wel dat het boek weinig nieuwe informatie/stof tot nadenken bevat voor mensen die zich al eerder in de klimaatproblematiek verdiept hebben.

Bovendien mag gezegd worden dat dit boek is geschreven in september 2023 en daarom ook nog hoopvol spreekt over een nieuw Nederlands kabinet na de verkiezingen dat wèl sterker klimaatbeleid gaat voeren. We weten ondertussen echter dat dit absoluut niet het geval is. Het laatste hoofdstuk van dit boek, over wat individuen zelf kunnen doen, is daarom des te relevanter geworden.

[Puck · Rating 3 out of 5]

"We staan op het punt om de 1,5°C te passeren en het is onwaarschijnlijk dat we het tij gaan keren. Dat is waarom we ons volgens het IPCC in het kritieke decennium in de strijd tegen klimaatverandering bevinden. En dat is waarom wij ons grote zorgen maken."

Een scherp en goed onderbouwd betoog van de huidige stand van ons klimaat: wat betekent de opwarming van de aarde (zelfs met 'maar' 1,5°C), wat zijn de oorzaken en wat kunnen wij - zowel op macro- als microniveau - eraan doen om het tegen te houden?

Dit boek bevat niet, zoals sommige lezers verwachtte, het verhaal van Prins en Anema over hun deelname aan Extinction Rebellion. Begrijpen waarom deze protestbeweging bestaat is namelijk veel belangrijker dan hun ervaringen op de A12. Het boek is opgebouwd in duidelijke hoofdstukken, waarin veel ingewikkelde begrippen als IPCC, fossiele subsidies, verdeelsleutels en koolstofbudget helder worden uitgelegd.
Daarnaast zit er tussen de (onluisterende) feiten ook sterke beeldspraak. Over de wortels van het woord radicaal (radix) en hoe die na verloop van tijd niet meer zichtbaar zijn, en hoe stijgende CO2 waardes op aarde gelijk staan aan toenemend dronkenschap met alle gevolgen van dien.

De kracht van dit boek ligt dus vooral in haar heldere betoog en feiten over klimaatverandering, feiten die de gemiddelde lezer niet heel hoopvol stemmen. Als de auteurs meer ruimte hadden uitgetrokken voor hoofdstuk 8 - wat kan jij als individu doen? - was de impact van het boek iets groter (en hoopvoller) geweest, maar desondanks is het zeker een aanrader. 3,5 sterren. ⭐

[Geertje · Rating 4 out of 5]

Goed uiteengezet, constructief, onderbouwd. Dat populaire taalgebruik hoeft van mij niet altijd en in de opmaak merk je soms wat van de haast waarin het boek tot stand kwam, maar ach: er is dan ook haast geboden.

[Nynke · Rating 4 out of 5]

Laatste duwtje in mn rug om de A12 op te gaan, omw! Duidelijk beschreven hoe de klimaatcrisis (politiek) in elkaar steekt, wat er moet gebeuren en hoe!!

[Jochem Bodewes · Rating 4 out of 5]

Noodklok ik hoor je zo luid en duidelijk. Wel cringey humor hier en daar en niet superduper goed geschreven, maar dat was ook omdat het heel snel moest.

[Lieke Hedemann · Rating 3 out of 5]

Niet heel radicaal, soms wat kort door de bocht beargumenteerd

[Anne Wind · Rating 4 out of 5]

Veel feiten, alleen niet alles is even realistisch en soms iets te kort door de bocht. Wel een goed boek om in te zien dat wij nu het verschil moeten gaan maken

[Koen · Rating 5 out of 5]

Ijzersterk verhaal.

[Carlijn Van Der Hart · Rating 4 out of 5]

Dit is belangrijk en de ondertitel schetst precies wat het is: redelijk én radicaal. Maar het dankwoord raakt ook: “de wereld heeft haast”. Dus ergens is het ook weer een boek dat me stilzet bij de hopeloosheid van het geheel want dit boek is al weer een tijdje uit en er verandert niks.

“António Guterres, de secretaris-generaal van de VN, zei in april 2023 tijdens een bezoek aan een vluchtelingenkamp in Somalië: ‘Het is gewetenloos dat Somaliërs, die bijna niets hebben gedaan om de klimaatcrisis te veroorzaken, de verschrikkelijke gevolgen ervan ondervinden.

Een vleesetende BMW-bezitter die vier keer per jaar het vliegtuig neemt, schaadt met dat gedrag de vrijheid van de ander en zal daarin actief beperkt moeten worden. Dit is niet links, maar een snoeihard principe van een van de grondleggers van het klassiek liberalisme, John Locke. De grondslag van het liberalisme is namelijk dat de vrijheid van de een stopt waar de vrijheid van een ander begint.

Emmanuel Levinas, een ondergesneeuwde filosoof, schreef in 1961 dat het tijd was om in de hypocrisie niet een gebrek van de mens te zien, maar een diepe verscheurdheid van de wereld.”

[Bram · Rating 4 out of 5]

Wel redelijk weinig radicaal

[Thijs Van · Rating 4 out of 5]

Ik zou dit het liefst een 3,5 geven. Het leest goed genoeg weg, is goed gestructureerd en het is gebaseerd op veel (wetenschappelijke) literatuur (403 bronnen, overigens vind ik het wel grappig dat de burden of proof zo hoog is voor specifiek klimaatverandering...).

Het grootste probleem wat ik ermee heb is dat ik de doelgroep niet helemaal snap. Laat ik het opdelen in "redelijk" en "radicaal" zoals in de ondertitel.

Ik denk dat voor de groep waarvoor het verhaal al redelijk is, het niet heel veel nieuws introduceerd. Het bouwt op bestaande inzichten over klimaatverandering (koolstofbudgetten, de benodigde herverdeling van welvaart enz.), maar gaat ook niet veel verder. Als je eenmaal geaccepteerd hebt dat klimaatverandering iets is waar we wat aan moeten doen, dan is het grootste gedeelte van het boek al snel gewoon redelijk en bekend. Daarom haal je er denk ik niet veel extra's uit. Tegelijkertijd vond ik de persoonlijk geschreven stukken over gaan protesteren wel vernieuwend en dat zette me aan het denken of ik daar ook niet eens aan mee moest doen. Het maakt de klimaatverandering en wat je ertegen kan doen juist tastbaar, tastbaarder dan grafieken en verhalen over de andere kant van de wereld. Hun ervaring is echter enkel beperkt tot het voor- en nawoord. Een gemiste kans. Nu eindigt dit boek weer op de stapel "gelezen, maar waarschijnlijk niks mee gedaan", en dat is zonde.

Over de groep mensen die het radicaal zouden vinden kan ik denk ik kort zijn: die zullen het toch niet lezen. Lijkt me, althans.

Kort samengevat: de doelgroep is me niet helder geworden, waardoor het boek uiteindelijk voor weinig mensen écht betekenisvol zal zijn. Ze raken echter wel iets met hun persoonlijke ervaring met protesteren wat juist wél betekenisvol lijkt, omdat het klimaatverandering en wat je ertegen kan doen concreet maakt.

[Arjen Koomen · Rating 3 out of 5]

Een boek dat zich aanprijst als een redelijk radicaal verhaal lijkt mij noch redelijk noch radicaal. Wel is het bewonderenswaardig dat zij het voorwoord door Jort Kelder hebben laten schrijven, dat telkens in de latere tekst wordt tegengesproken. Het boek is opgebouwd in twee delen: de probleemstelling en ‘systeem’-oplossingen. Hoewel de probleemstelling duidelijk is: we stoten teveel CO2 en andere schadelijke stoffen uit en de noodzaak is om dit te beperken, wordt er vrij eenzijdig naar de oorzaken gekeken; is er sprake van simpele deducties. Dit klopt niet dus het is de fout van dit. Zonder enige nuance aan te brengen. Ook missen de huidige technieken die al wel zorgen voor een oogst aan minder CO2. Bij de oplossingen die worden genoemd zijn er ook weer grote generalisaties, zoals bij het afschaffen van fossiele subsidies. Het ETS wordt in negatief licht gezien net zoals de nationale CO2-heffing die niet als een omslag van het wiel een bedrijf kapot moeten maken. De verdere grassroots-oplossingen van Prins en Anema bevatten simpele oplossingen voor een complex probleem. Het is jammer dat de auteurs niet hebben gekeken naar de praktische obstakels van de energietransitie. Daarnaast worden de standpunten van bepaalde partijen vrij generalistisch geïnterpreteerd; in negatieve context. Los hiervan, geeft het boek wel een goede weergave van de problematiek waarin we ons begeven en waar nog stappen te zetten zijn, alsook een korte historie te geven van klimaatbeleid door de jaren heen.

[Els · Rating 3 out of 5]

Je bent jong en je wil wat toekomst. Door: Jantijn Anema en Hannah Prins.

Jantijn en Hannah studeerden samen. Hannah bezette als Extinction Rebellion activist al een paar keer de A12, Jantijn wil ook eens meedoen. Hij mailt hierover met Hannah en dat is ineens ook het begin van dit boeiende boek. Hoewel, begin, het échte begin is het voorwoord van Jort Kelder.

Anema en Prins hebben het ideale boek voor de feestdagen geschreven: het staat vol feiten, wetenschap en grafieken waar je klimaatontkenners aan de eettafel mee rond de oren kan slaan, je kan het boek in je jaszak bewaren om stiekem extra munitie te vergaren als je rechtse oom je de mond wil snoeren én je kan het boek ook onder de kerstboom leggen om kleine neefjes en nichtjes warm te maken voor het verdedigen van hun toekomst.

Want dat het niet goed gaat met de planeet hebben we allemaal al in het nieuws en in de wereld om ons heen kunnen merken. Hittegolven, overstromingen, extreem weer,… het komt nu ook ‘bij ons’ voor, het is niet langer een ver van mijn bed show. Dat er dan nog mensen zijn die nog niet huilend op de keukenvloer liggen begrijp ik niet; ik hoop dat dit boek daar verandering in kan brengen.

Niet dat het alleen maar huilen is. Hoofdstuk 7 geeft 4 grote systeemoplossingen en hoofdstuk 8 toont ons hoe we zelf op basis van 5 (eenvoudige) pijlers het verschil kunnen maken. Dus komaan, samen ertegenaan! Bedankt Jantijn en Hannah voor jullie moedige, boeiende, belangrijke boek.

[Vincie · Rating 3 out of 5]

4 sterren voor de inhoud, 2 sterren voor de schrijfstijl, dus dat komt uit op een gemiddelde van 3 sterren.

Het boek bevat hele interessante en duidelijk uitgelegde informatie, er worden ook gigantisch veel bronnen aangehaald, dat vind ik mooi. Er is geen uitgebreide voorkennis voor nodig, je hoeft niet gespecialiseerd te zijn in het niche klimaatcrisis om het boek te kunnen begrijpen. Alles wordt stap voor stap uitgelegd en de urgentie wordt aan de hand van herkenbare voorbeelden uitgelegd. Bijvoorbeeld over de stadia van de opwarming van de aarde, vergeleken met dronkenschap. Zelfs als je geen alcohol drinkt, is dat een duidelijk voorbeeld.

Dat er door de Europese Unie zo'n 4 miljoen euro per uur naar de luchtvaart gaat, is bizar. Dat geld kan veel beter besteed worden aan duurzamere oplossingen, zoals een goed treinnetwerk of busverbindingen. Of aan andere dingen die beter zijn voor het milieu en het klimaat dan vliegen.

De e-mails van Hannah aan Jantijn aan het begin en aan het eind vind ik niet van toegevoegde waarde, het komt eigenlijk een beetje kinderachtig over. Alsof ze zichzelf niet serieus nemen, maar waarom zou de lezer van het boek je dan wel serieus nemen? Ook vraag ik me af wat de toegevoegde waarde van de citaten bij aanvang van de hoofdstukken is. Er komt namelijk geen toelichting bij, maar uiteindelijk zijn de (Engelstalige) citaten zelfs een pagina lang. Waarom? Het leidt af van de inhoud.

Ook klopt een plaatje voor mijn gevoel niet helemaal (-4°C bij een driehoekje, in het biebboek wat ik had stond het op pagina 63) waardoor het vrij verwarrend over kwam. Is dat proces bij de driehoekjes nu al gaande en blijft dat zelfs bij -4°C afkoeling doorgaan? Of is het gewoon een typo en wordt 'vanaf 4°C' bedoeld? Van de weinige plaatjes die er in het boek staan (het is dus geen IPCC-verslag 😉) zou je op zich wel verwachten dat die nog even dubbel gecheckt worden.

Anyways, interessante informatie, belangrijke informatie ook, het is alleen niet bijzonder goed geschreven of zoiets. Dat is jammer. Want een goede inhoud heeft het zeker, urgent ook. Maar 't is absoluut niet radicaal zoals de ondertitel doet vermoeden.

[Jinke · Rating 3 out of 5]

3,5
dit was een interessante uiteenzetting van verschillende literatuur en persoonlijke overtuigingen en een ding is duidelijk: er moet iets gebeuren om klimaatverandering een halt toe te roepen. En dat moet liever gister dan vandaag. Hiervoor zijn verschillende mogelijkheden geroepen, maar daarvoor is een radicale en grootschalige aanpak voor nodig. Het boek stemde me enigszins verdrietig, ik heb hier als individu uiteindelijk heel weinig invloed op. Dat is misschien niet wat het boek uit wilde stralen, maar wel wat het bij me opriep.
Natuurlijk kan ik me uitspreken, mijn deel bijdragen en me inzetten voor het klimaat. Maar uiteindelijk zijn het de grote vervuilers, politici en enorme bedrijven die de échte veranderingen te weeg kunnen brengen. Nu is het nog niet voor iedereen een grote prioriteit, en dat is niet voldoende.
Er moet echt wat gaan gebeuren nu. Ondertussen blijf ik braaf havermelk drinken en reizen met de trein.

[Renee · Rating 4 out of 5]

3,5 ster afgerond naar boven omdat ik het doel van het boek ondersteun!

Anema & Prins maken in begrijpelijke taal pijnlijk duidelijk dat we NU de klimaatcrisis op moeten lossen. Veel ideeën passeren de revue waardoor ik af en toe wat diepgang miste, maar daardoor wel op een toegankelijke manier met veel concepten rondom klimaatverandering, -beleid, en -actie in aanraking kwam. De schrijfstijl was niet mijn favoriet, en ik vond de stijl bij vlagen wat wisselvallig. Ik weet niet of dit boek daarom het beste startpunt is als je je meer wil verdiepen in klimaatactivisme, maar het is EEN startpunt, en dat is eigenlijk het belangrijkst. Het heeft mij in ieder geval een duwtje in de goede richting gegeven om me er meer in te verdiepen, en dat vind ik 4 sterren waard.

[Conrad · Rating 4 out of 5]

'Je bent jong en je wil wat toekomst' van Jantijn en Hannah is een duidelijk, vlot geschreven boek dat blijft boeien. Het leest meer als een essay dan een analytisch boek, maar dat neemt zeker niet weg dat je er veel van kan opsteken, ook voor degenen die veel over het onderwerp lezen.

Een veelgehoorde kritiek is dat het boek 'noch redelijk noch radicaal' is. Blijkbaar zijn veel lezers op zoek naar een radicaal verhaal: het kan toch niet de bedoeling zijn dat de oplossing voor de klimaatproblematiek redelijk is? Maar juist dit is de kracht van het boek: het laten zien dat de 'radicale optie' - klimaatverandering binnen de perken houden - juist redelijk en uitvoerbaar is. Hetzelfde kan je zeggen over de Nederlandse tak van Extinction Rebellion (XR): door de focus te leggen op het redelijke ('Stop Fossil Fuel Subsidies') in plaats van het radicale ('Stop Oil Now') is de beweging tot op heden succesvoller dan in andere landen. Dit terwijl het 'redelijke' hier - het ombuigen van +/- EUR 40 miljard aan subsidies per jaar - al behoorlijk radicaal is.

Het boek is helaas niet enorm veel gelezen, aangezien de verkiezingsuitslag van 2023 volledig het tegenovergestelde is als het stemadvies van het boek. Gelukkig is het boek wel zodanig overtuigend dat in ieder geval een lezer zich gelijk heeft aangemeld bij XR.

[Thelma Schoon · Rating 3 out of 5]

Een beetje in dubio over dit boek.. Het leek meer een samenvatting van allerlei klimaatwetenschappelijke feiten. Soms ging het wel erg kort door de bocht, soms had ik juist meer willen weten, bijv. over fossiele subsidies of de lobbycultuur. Het boek is op z’n sterkst wanneer Anema en Prins vertellen over hun eigen verhouding tot het klimaatactivisme en oproepen tot persoonlijke acties. Daar had ik meer over willen lezen!

[Amelie Van Den Boom · Rating 4 out of 5]

Interessant boek! Heel veel nuttige informatie en belangrijke feiten over klimaatverandering en opwarming van de aarde en wat wij, en overheden, er nog aan kunnen doen. Ik had wel gehoopt op iets meer persoonlijke verhalen over ER en hun beweegredenen om in actie te komen

[Marvin · Rating 3 out of 5]

Je ogen op de bal houden. Dat is waar dit boek om draait. Blijf scherp en laat je niet insukkelen door zachte praatjes dat 'we de tijd hebben'.

Zoals anderen schreven, was benieuwd naar de drijfveren van de twee schrijvers. Helaas maar beperkt teruggelezen.

De boeklancering was wel zeker 5/5!

[Marjolein · Rating 4 out of 5]

Precies wat het zegt, een redelijk radicaal verhaal. Het leest een beetje als een manifest, dus voor een complete klimaatveranderingnuance moet je het niet lezen, maar om in actie te komen tegen klimaatverandering is het zeker een aanrader!

[Julia · Rating 4 out of 5]

Fijn om alles weer even op een rijtje te hebben maar wat betreft schrijfstijl en opbouw pakte het me niet enorm. Had het beter verwacht!

[Luc van Oijen · Rating 2 out of 5]

De auteurs zijn met hun zeer belangrijke boodschap één ding vergeten: de lezer. Dit boek leest als een ruwe eerste versie van een masterscriptie. Gemiste kans.

[Marit van den Noort · Rating 4 out of 5]

Zo belangrijk!