Jump to ratings and reviews
Rate this book

Waar zijn de wolken. Een pleidooi voor minder zelfzorg

Rate this book
Suzanne Grotenhuis is theatermaker en -actrice bij De Nwe Tijd. Dit is haar eerste roman, maar het boek is allesbehalve een typisch debuut. Geschreven op een smartphone en zonder leestekens voelt de tekst als een monoloog/vertelling. Grotenhuis neemt ons mee naar de eerste maanden na de geboorte van haar zoon, waarin ze elke dag door het park wandelt, omdat hij anders niet kan slapen. Kilometers lang wandelt ze en schrijft ze, terwijl de wereld om haar heen gewoon verder draait. Grotenhuis beschrijft deze maanden als een van de eenzaamste die ze al heeft meegemaakt. Maar volgens de psycholoog, pediater, vrienden en familie valt dat allemaal reuze mee. Want alles komt altijd goed, je moet gewoon even doorzetten, goed voor jezelf zorgen en loslaten. Fuck loslaten. Fuck voor jezelf zorgen. Het is namelijk hoog tijd dat iemand anders dat doet. Zorgen.
Al wandelend ontmoet Suzanne meneer Bergmans, een bijna honderdjarige man met evenveel cactussen. Hij en andere passanten in het verhaal bewijzen dat verbinden met anderen het kostbaarst is.
Dit boek leest razend vlot, alsof je met de auteur meewandelt. Het is eerlijk, kritisch en hilarisch. Een pleidooi om minder aan zelfzorg te doen, en meer rondom ons te kijken.

157 pages, Hardcover

First published October 2, 2023

19 people are currently reading
3073 people want to read

About the author

Suzanne Grotenhuis

3 books20 followers

Ratings & Reviews

What do you think?
Rate this book

Friends & Following

Create a free account to discover what your friends think of this book!

Community Reviews

5 stars
1,301 (58%)
4 stars
793 (35%)
3 stars
115 (5%)
2 stars
22 (<1%)
1 star
4 (<1%)
Displaying 1 - 30 of 341 reviews
Profile Image for Zoye.
60 reviews1 follower
April 10, 2024
Prachtig. Je leest het op een uurtje uit, en maakt meer emoties mee dan gewoonlijk op dat uur. Ik las het in de zon van 8:30 tot 9:30 - perfect eigenlijk. Het gaat over de eenzaamheid na zwangerschap maar vooral over zelfzorg, en hoe het soms nodig is om juist door iemand anders verzorgd te worden. ik heb gevoeld en gehuild, maar vooral genoten. Sta me toe een lang fragment neer te typen:

“hoe komt het dat we tegen de man die zijn vrouw verloren is
iemand met wie hij 15 jaar wakker werd
en dus wist wat in haar ogen een zachtgekookt eitje was
wat namelijk voor iedereen anders is
vijf en een halve minuut was het voor haar
ze had namelijk graag het wit hard
en het geel zacht
en dat toen de dokter zei dat de operatie niet had geholpen
en er nu geen mogelijkheden meer waren
en ze dat moesten gaan uitleggen aan de rest van het gezin
kinderen
te jong om het te begrijpen
en de kat
aan wie niets uit te leggen viel
die de maanden na haar dood nog steeds elke dag alle kamers binnenliep
zacht miauwend om te zien if ze toch niet ineens was teruggekomen

hoe komt het dat we niet tegen die man zeggen
neem uw tijd
om te beginnen wat langer dan de wettelijke twee dagen verlof die je krijgt als je partner sterft
twee keer 24 uur
waarschijnlijk net genoeg om te bepalen wat er op die rouwkaart moet komen te staan
maar waarvan de envelop
de foto
de dikte van het papier
nog gekozen moet worden
terwijl je plots overmand wordt door een gruwelijke besluiteloosheid
die je als iedereen is gaan slapen
geen andere keuze laat
dan je gezicht in je handen te begraven en te huilen
hoe komt het dat we niet tegen die man zeggen
weet u wat neem uw tijd
er zijn 64 mensen die het even overnemen
de zaken waarnemen
de molen draaiend houden
het lijkt me goed als u niet te snel op de been bent
als u juist bij de pakken gaat neerzitten
als u ervan uitgaat dat u niet sterker bent dan u denkt
dat de tijd het niet zal leren
dat niet altijd alles goed komt
er niet altijd een weg is
laat staan een wil
en dat er niet altijd na regen zonneschijn komt
soms
is het gewoon koud en mistig
als het winter is bijvoorbeeld”

Prachtig.
Profile Image for Zoé Komkommer.
132 reviews20 followers
March 27, 2024
“hoe komt het dat we tegen de man die zijn vrouw
verloren is
iemand met wie hij 15 jaar wakker werd
en dus wist wat in haar ogen een zachtgekookt eitje was
wat namelijk voor iedereen anders is
vijf en een halve minuut was voor haar
ze had namelijk graag het wit hard
en het geel zacht
en dat toen de dokter zei dat de operatie niet had
geholpen
en er nu geen mogelijkheden meer waren
en ze dat moesten gaan uitleggen aan de rest van het gezin
kinderen
te jong om het te begrijpen
en de kat
aan die niets uit te leggen viel
die de maanden na haar dood nog steeds elke dag alle kamers binnenliep
zacht miauwend om te zien of ze toch niet ineens was teruggekomen
hoe komt het dat we niet tegen die man zeggen
neem uw tijd
om te beginnen wat langer dan de wettelijke twee
dagen verlof die je krijgt als je partner sterft
twee keer 24 uur
waarschijnlijk net genoeg om te bepalen wat er op die rouwkaart moet komen te staan
maar waarvan de envelop
de foto
de dikte van het papier
nog gekozen moeten worden
terwijl je plotseling overmand wordt door een
gruwelijke besluiteloosheid
die je als iedereen is gaan slapen
geen andere keuze laat
dan je gezicht in je handen te begraven en te huilen
hoe komt het dat we niet tegen die man zeggen
weet u wat neem uw tijd
er zijn 64 mensen die het even overnemen
de zaken waarnemen
de molen draaiend houden
het lijkt me goed als u niet te snel op de been bent
als u juist bij de pakken gaat neerzitten
als u ervan uitgaat dat u niet sterker bent dan u denkt
dat de tijd het niet zal leren
dat niet altijd alles goed komt
er niet altijd een weg is
laat staan een wil
en dat er dan niet altijd na regen zonneschijn komt
soms
is het gewoon koud en mistig
als het winter is bijvoorbeeld”
Profile Image for Sofie.
183 reviews57 followers
April 24, 2024
Maandenlang gewacht tot dit boek eindelijk in de Antwerpse bib beschikbaar was. En nu heb ik het op anderhalf uur tijd verslonden en wil ik het alsnog zelf kopen. Ademloos herinnerd worden aan het eindeloze wiegen en wandelen en rouwen met een bolletje jongetje op mijn buik.

de vanzelfsprekendheid
waarmee ik dit doe

ik zou willen dat iemand anders voor mij zorgt
zeg ik
ik zorg namelijk al voor iedereen

ik bedoel ik ken eigenlijk niemand die net zoals ik muziek te veel geluid vindt (!)

❤️❤️❤️❤️❤️
Profile Image for Lau Vdl.
33 reviews1 follower
October 15, 2024
Ik ben gisterenavond begonnen en heb het nu al uit
Liefst van al zou ik het nu direct opnieuw lezen
Ik wil het 100x kopen en een exemplaar geven aan iedereen die ik heel graag heb (dus eigenlijk 10x ofzo)
Over vastzitten wanneer iedereen loslaten roept
De absurditeit van first world solutions en adviezen en door dit alles het verliezen van menselijkheid en zoveel moois en alles wat er toe doet eigenlijk
Bedankt @ellenclaeys ik heb mijn liefde voor woorden en lezen officieel terug!!!
Ps niet de scope van het verhaal en ook niet dat ik dat niet al wist maar duidelijk nog niet klaar voor kinderen hoho

Waar ik een soort huiduitslag van krijg
Van dingen zoals grenzen aangeven
Alsof de hele wereld niet kriskras vol met lijnen zou komen te staan
Als iedereen de hele tijd zijn grenzen aan gaat zitten geven
Alsof we niet allemaal
Met moeite
En zorgzaamheid
Onze grenzen een beetje moeten laten buigen
En elkaar in het midden moeten ontmoeten
Profile Image for b0yc0tt amaz0ñ.
49 reviews
May 29, 2024
droevige troostende parel want bomen vallen om van de hitte maar Turkse zussen en moeders verzorgen kersverse moeders met kind in bed en blijkbaar als je honderden malen dezelfde wandeling maakt in een park kan je leren kijken, zien, verbinden, uiteindelijk vervaagt verdriet en nu volgens het neoliberaal kapitalisme dat al proberen doen vanaf wandeling 1
Profile Image for Nike.
507 reviews
June 12, 2024
Wow, die kwam binnen. Dat gevoel dat je hebt, de eerste weken thuis met je pasgeborene. Nooit bij stil gestaan dat dat eenzaamheid is. Spot on! Het is al even geleden, maar oooo ... het kwam allemaal zo helder terug toen ik dit boek las. Twee baby's die weigeren te slapen, de radeloosheid, de vermoeidheid en ja, de eenzaamheid.

En jaren later, toen ik in een deemstere nevel van angsten verstrikt raakte en iedereen maar bleef herhalen dat ik goed voor mezelf moest zorgen, minder hooi op mijn vork moest nemen, tijd voor mezelf moest nemen, blablabla. Ooo, die eindeloze en gruwelijke zoektocht naar 'hulp'. Waar waren die 64 mensen toen om het even van me over te nemen?

Ik zou een boompje kunnen opzetten over hoe weinig ruimte onze dolgedraaide samenleving laat om voor elkaar te zorgen. En over hoe mentale kwetsbaarheid vaak gezien wordt als 'je eigen schuld - doe er iets aan en/of draai de knop om'. Zo simpel is het allemaal niet. Daarom zijn boeken als Waar zijn de wolken zo belangrijk. Blijf erover praten!
Profile Image for Han Schurgers.
16 reviews1 follower
December 1, 2023
Ik heb niet de gewoonte om reviews neer te pennen, maar bij deze kan ik het niet laten: prachtig van begin tot einde. Geen leestekens, maar zo on point! Favoriet boek(je) van 2023.
Profile Image for Nikki.
Author 10 books169 followers
April 28, 2025
Prachtig (om het lievelingswoord van de driejarige dochter maar te gebruiken) boek. Ik moest soms aan Martin Rombouts’ Boek 1 denken; vanwege de bladspiegel, natuurlijk, de bijtende humor en het en passant fileren van de politieke werkelijkheid.

Waar zijn de wolken gaat over zorg, over onbeholpenheid, over een omvallende boom, over therapieën, over tante Ria en over wat we elkaar te bieden hebben.

Zoals je wel vaker ziet bij Vlaamse boeken is deze in Nederland nauwelijks besproken — volkomen onterecht en oneerlijk, vind ik, maar daar zal Suzanne Grotenhuis misschien anders over denken.

“een gesprek gaat altijd een gekke kant op
vind ik
zodra iemand zegt dat hij ergens recht op heeft
recht op service
recht op geld
recht op geluk
omdat dat dan vaak net situaties zijn waarbij recht
of rechtvaardigheid
ver te zoeken is
maar dat even terzijde”
Profile Image for Anna Claes.
55 reviews1 follower
September 17, 2024
heel simpel en eerlijk en kwetsbaar
vertelt suzanne over eenzaamheid
over hoe het voelt om zo verdrietig te zijn
dat je niet gewoon even kan doorzetten
of voor jezelf zorgen met yoga
en meditatie
en zelfhulpboeken

dat je nood hebt aan anderen
een toevallige ontmoeting
iemand die het even overneemt
of je in de armen sluit

en dat je daar niet alleen in bent
Profile Image for Sofie Delporte.
Author 4 books61 followers
Read
May 7, 2024
Schitterend boek. In een reflectieve en associatieve stijl beschrijft de auteur haar ervaringen de eerste maanden na de geboorte van haar zoontje. Uitgeput en eenzaam, met de baby in een draagdoek op haar buik, wandelt ze dagelijks hetzelfde rondje door het park. Het is een rauw verhaal over eenzaamheid dat tegelijk verrassend licht en grappig is. Suzanne Grotenhuis houdt de lezer een spiegel voor door zich hardop vragen te stellen bij een maatschappij waarin weinig ruimte is voor verdriet en angst, waarin wordt verwacht dat iedereen zijn problemen zo snel mogelijk zelf oplost door ‘grenzen te stellen’, ‘dingen los te laten’ en ‘aan zichzelf te werken’. We moeten nu eenmaal door. Terwijl herstel gewoon tijd vraagt, en vooral steun van de mensen om je heen. De vele goedbedoelde adviezen van vrienden en familie ‘dat ze goed voor zichzelf moet zorgen’ helpen haar niet, integendeel, die bezorgen haar het gevoel dat het probleem bij haar zelf ligt en dat ze het allemaal fout aanpakt. Het zijn de toevallige ontmoetingen in het park die haar op de been houden. Naar buiten gaan, contact maken met voorbijgangers en ontdekken dat we misschien allemaal een beetje eenzaam zijn. De nood aan verbinding echoot door alle regels heen. Een herkenbare nood, waar ook de personages in mijn eigen boeken mee worstelen. Ondanks de thematiek is dit geen zwaar boek. De verteltoon is afwisselend laconiek, teder, scherp en brutaal. De bijzondere schrijfstijl met korte afgekapte zinnen, zonder leestekens en veel witregels is apart, maar leest vlot. Absolute aanrader!
Profile Image for Joke Moortgat.
9 reviews
June 7, 2024
Leest ontzettend snel, is geweldig grappig en soms heerlijk absurd, maar vooral puur, eerlijk en een pleidooi tot mildheid voor jezelf en het stoppen met loslaten. En over de schoonheid van de toevallige ontmoeting.

Een passage die me beklijfde:
‘Hoe komt het dat we niet tegen die man zeggen
weet u wat neem uw tijd
er zijn 64 mensen die het even overnemen
de zaken waarnemen
de molen draaiend houden
het lijkt me goed als u niet te snel op de been bent
als u juist bij de pakken gaat neerzitten
als u ervan uitgaat dat u niet sterker bent dan u denkt
dat de tijd het niet zal leren
dat niet altijd alles goed komt
er niet altijd een weg is
laat staan een wil
en dat er niet altijd na regen zonneschijn komt
soms
is het gewoon koud en mistig
als het winter is bijvoorbeeld’
Profile Image for Fien.
77 reviews10 followers
December 27, 2024
‘het lijkt me goed als u niet te snel op de been bent
als u juist bij de pakken gaat neerzitten
als u ervan uitgaat dat u niet sterker bent dan u denkt
dat de tijd het niet zal leren
dat niet altijd alles goed komt
er niet altijd een weg is
laat staan een wil
en dat er niet altijd na regen zonneschijn komt
soms
is het gewoon koud en mistig
als het winter is bijvoorbeeld’

❤️
Profile Image for Lennert Coorevits.
39 reviews116 followers
September 21, 2024
Een gedachtenstroom zonder leestekens dat op gepaste momenten de blik van heel persoonlijk naar heel algemeen wendt.
De problemen van één persoon leggen zo bredere maatschappelijke kwesties bloot op een vaak ontroerende manier.
Voor wie een uurtje tijd heeft, zeer aan te raden.
Profile Image for Dolores Duhamel.
16 reviews
June 8, 2025
loslaten
dat veronderstelt in eerste instantie dat je dus iets vasthebt
iets in je handen hebt
in je vingers
want hoe kun je anders loslaten?
daarbij zeggen mensen dit soort dingen ook op zo’n luchtige toon
alsof ze iets heel normaals zeggen
je moet loslaten hoor
het een plek geven
met andere woorden zeg je dat je niet moet voelen wat je voelt
wat even absurd is als zeggen tegen de regen dat hij niet mag regenen

Luchtig en ludiek maar ook kwetsbaar en triest
Rake kritiek op onze dolgedraaide maatschappij
Profile Image for Victor Haché.
44 reviews4 followers
April 26, 2024
Heel simpel, heel authentiek en ik vermoed heel troostend voor veel mensen. In 1 of 2 passages legde de auteur de vinger op de wonde, zoals enkel grote schrijvers dat kunnen

Sehr shön

4,5 sterren
Profile Image for Simone Bais.
87 reviews15 followers
December 22, 2024
suzanne grotenhuis schreef een boek zonder hoofdletters en leestekens
en het was prachtig
ik moest huilen
en gniffelen
en weer huilen
en wil ook weer wandelen
en vooral verbinden
want daar draait het allemaal om
bij loslaten
Profile Image for Elise-Marie.
9 reviews
February 17, 2025
Een eerlijk en waardevol boek waarin een jonge moeder haar ervaringen deelt en afrekent met typische, goedbedoelde adviezen: fuck ‘alles komt goed’, fuck ‘nog even doorzetten’, fuck ‘verzorg jezelf goed’ en vooral fuck ‘loslaten’. En terecht, want hoe doe je dat eigenlijk, loslaten?!

De kracht van dit boek ligt in de boodschap van de schrijfster. Ze wil breken met de individualistische norm en pleit voor een samenleving waarin we meer voor elkaar zorgen. Niet als losse, eenzame individuen, maar als gemeenschap. Toch blijft het pleidooi enigszins oppervlakkig. Hoe bouwen we zo’n gemeenschap in een tijd waarin ‘zelfredzaamheid’ de norm is? Hier had ik graag meer over gelezen.

Trigger warning: dit boek werd ‘geëdit’ als een eindeloze stroom notities op een smartphone - zonder hoofdletters, zonder leestekens. I know, schokkend. Als je daar doorheen kunt kijken: good for you. Ik kon dat niet, dus geef ik dit boek drie sterren.
Profile Image for emma de Haan.
27 reviews4 followers
July 5, 2024
Kort en genuanceerd een tamelijk prangend probleem van onze tijd blootgelegd. En velen onder ons behoed voor hoe het kan zijn, hoe wij het anders kunnen doen
Profile Image for Pieter Serrien.
Author 13 books143 followers
December 8, 2024
niet loslaten
maar vasthouden
en dragen
tot het niet meer nodig is
Profile Image for Yves Pepermans.
60 reviews2 followers
May 26, 2024
Wat een kleinood. Het voelt en leest als een theatermonoloog. Een heel herkenbaar boek over de eenzaamheid die je kan voelen tijdens het prille ouderschap. Heel beeldend en trefzeker geschreven. Droefheid is de kernemotie, maar ik heb vaak hardop gelachen.
Een handreiking en zoektocht naar verbinding en hyperindividualistische tijden. Het is veel meer dan een moederboek. Het is ook een klimaatboek dat onze situatie beter beschrijft dan menig cli-fi. Suzanne loopt immers eindeloze rondjes door Park Spoor Noord op zoek naar wat schaduw tijdens de verzengende zomer van 2022. Klimaatverandering is geen plotse apocalyps maar veel subtieler dan dat: het is niet kunnen slapen wanneer slaap al zo kostbaar is, het is niet kunnen nadenken wanneer je al zo moe bent en het is beuk die plots omvalt.
Het is ook een essay tegen zelfhulpboek, maar dan in vorm die meer raakt dan eender welke non-fictie.
Aanrader, zeker ook voor zij die niet weten hoe ze met jonge ouders moeten omgaan. En grappig, erg grappig soms.
6 reviews1 follower
April 18, 2025
Mooi, mooi, mooi! En ik kan niet precies zeggen waarom. Maar wat ik wel weet is dat je het gewoon voelt en dat je haar begrijpt en dat je zou willen dat jij dit kon zeggen tegen iedereen rond jou want dit is gewoon precies wat er is, wat er scheelt. Min de baby in de draagzak die voortdurend huilt natuurlijk, ja daar zit ‘em wel een groot verschil.
Profile Image for Charlotte.
38 reviews3 followers
September 1, 2024
Een verzameling van alledaagse observaties, door een mama die niet kan stoppen met wandelen omdat ze haar zoontje in slaap moet wiegen - wat een liefde. Maar ook: de kracht van verbinding, gemeenschap en hoe vreemden bekenden kunnen worden. Aanrader!

"En dat het toch wonderlijk is
Dat iets zoals verbinding niet altijd meteen lukt
Dat Dat eigenlijk ook maar gewoon een spier is die af en toe geblokkeerd is
En dus opnieuw getraind moet worden
Iets waarvoor je niet de juiste mindset moet hebben
Of aan het juiste bergmeer in lotushouding moet gaan zitten
Maar iets waarvoor je simpelweg moet vasthouden
Omarmen
En dat dan blijven doen
Net zo lang tot de storm gaat liggen en de verbinding vanzelf ontstaat" (p. 148)
Profile Image for Fien.
440 reviews1 follower
October 21, 2024
Wat. Een. Boek. Ik had het bijna niet eens gelezen en wat een geluk dat ik dat wel gedaan heb! Iedereen zou dit moeten lezen. Je leest het in een ruk uit, maar het raakt zo diep. Alle sterren!
Profile Image for Dante.
14 reviews
October 16, 2024
Fuck dat
Zeg ik
Fuck zelfzorg

Moeilijk om dit boek samen te vatten
Ik zou zeggen
Soms grappig
Tegelijk ook een middelvinger naar de bullshit van maatschappelijk geaccepteerde normen over hoe iemand zich zou moeten voelen of gedragen?
Een uitlaatklep misschien
Pijnlijk alledaags realisme
Maar ook heel tof geschreven
Profile Image for Helena Deckers.
13 reviews1 follower
December 29, 2024
Heerlijk om te lezen met de stabat mater van Vivaldi op de achtergrond om je ook bij meneer Bergmans aan de keukentafel te wanen.
1 review
October 25, 2025
“een tijd waarin we alleen maar leren focussen op onszelf en onze eigen ik
op wie we zijn
wat we willen
wat we gaan maken van ons leven
waardoor we zodra we het even niet weten
we de blik naar binnen richten omdat daar zogezegd
de antwoorden liggen”
Displaying 1 - 30 of 341 reviews

Can't find what you're looking for?

Get help and learn more about the design.