היא, אני והסתיו

by Salman Natour, סלמאן נאטור, יהודה שנהב-שהרבני (Translator)

מי זאת כהרמאן מצ'יצאן גיבורת ספרו של סלמאן נאטור 'היא, אני והסתיו'? ספק דמות אלגורית, ספק דמות בשר ודם, שעלילותיה כובשות את הקורא בדרמה כפרית עוצרת נשימה. מרקם החיים הפלסטיני המשורטט בספר ביד אמן מעורר שאלות נוקבות על הגורל הפלסטיני במדינה היהודית. דרך עיצוב מדוקדק של דמות אשה מסתורית פורש סלמאן נאטור דינמיקה מרתקת של היחסים בין פלסטינים בפרט וערבים בכלל. העומק האנושי של דמויותיו ניכר במיוחד בכושרו הנדיר לחדור לעולמן של נשים, במיוחד באמצעות פרישת מערכת היחסים הכובשת לב בין כהרמאן לג'מילה. כיצד, שואל נאטור, מתאפשר בכלל קיום אנושי לנשים בין הזיה ומציאות ובין חולשה וכוח? בדרך המפותלת והמורכבת שבה הוא מוביל את דמויותיו בין עולם המאגיה לבין עולם התבונה החודרת, מערב סלמאן נאטור בין דמיון לבין מציאות ויוצר רומן צלול ומופתי, שלשונו המאופקת והאירוניה המתוחכמת שלו מעמידות אותו כדמות מרכזית בשורה הראשונה של יוצרי הספרות כאן ובעולם הערבי.

סלמאן נאטור, סופר ומחזאי . נולד וחי בדלית אל כרמל . פרסם עשרות ספרים בשפה הערבית וספר אחד בעברית ('הולכים על הרוח', 1992) בספריו עסק בזיכרון, מרחב וזמן. כתב חמשה מחזות שהוצגו בארץ ובעולם הערבי. תרגם וערך מעברית ספרים רבים ביניהם שתי אנתולוגיות בערבית של סיפורת עברית ושל שירה עברית שכללה 24 משוררים.

175 pages, Hardcover

First published January 1, 2011

About the author

Salman Natour (Arabic: سلمان ناطور‎ , 1949-2016) was a Druze-Palestinian writer and novelist of Israeli citizenship. Born in Daliyat al-Karmel south of Haifa in 1949. He graduated from high school in his hometown, and then went on to attain his higher education in Jerusalem and later in Haifa.

Natour published numerous books and plays, writing in both Hebrew and Arabic.

He died on the morning of February 15, 2016 after a severe heart attack.

(from Wikipedia)

Reviews

[Ghadeer Jallad · Rating 3 out of 5]

لا أعرف ما إذا كان علي اعتبار الرواية نذير شؤم لمستقبل فلسطين أم مذا! هل ذهب كل من هم من طينة زنات وبقي من هم على شاكلة الرئيس! زنات، التينة، البيت، الأرض،، كلها مترادفات لنفس الكلمة: الوطن، هو الحكاية التي تحاك أحداثها على شكل خرافة على لسان عملاء صدقوا الكذبة بعد أن كذبوها، وأما الحقيقة فتحكى بتفاصيلها بلسان القليل ممن تكبدوا عناء البحث عنها لكنهم لم يفلحو بسبب خوفهم وانعزالهم وتسلط الطرف الآخر.

[Rifat Mana · Rating 4 out of 5]

أفضل عزاء للكاتب بعد موته يكون في قرائته. ولكن مع "هي, انا والخريف" العزاء كان لي أيضا كقارئ. فليس هناك أفضل من كتاب جيد يصف أشياء عشتها أو سمعت عنها من الكبار, يُطَلطل بخفة على جزء من طفولتك, والأهم من ذلك فيه دعوة للثورة على الخرافات والخراريف والأساطير التي سطرها لسان الأجيال سماعيا دون إستشارة دماغ او استسئال عقل.
الرواية تدور في فُلك الخرافة التي تحضر عندما يغيب العقل عن المسألة, وتكون فيها الخرافة هي الحل الأول والأسهل. الخرافة تتمثل في قصة الجد التي لقنها لحفيدته زينات حتى عشعشت في رأسها وفي لاوعيها, فصارت الخرافة بالنسبة لها هي الحقيقة وكل ما دون ذلك هو شيء آخر.
ضحية الخرافة هي زينات أو كهرمان كما جائت في الخرافة, عاشت بمعزل عن المجتمع أو عن الحقيقة, كانت لها حياتها الخاصة التي أمست بعد موت الجد لا تتقاطع مع أي من الحيوات, لا من قريب ولا من بعيد. ولكن هل ستنتصر زينات على كهرمان !!
لعب الناس أو العوام دورًا محوريا في بلوغ الخرافة أوجها, فهم من ساهموا في تحقيق الخرافة وتذويتها في وعي زينات, عن طريق مناداتها بكهرمان, سخرية الأولاد منها, والحاق الأذى بها. وفي النهاية استحضار النوايا للخلاص منها كونها شكلت لهم حجر عثرة أمام تطورهم البنياني والإقتصادي.
تظهر في الرواية شخصيات محورية أخرى مثل جميلة وهي تشكل امتدادا لللأستاذ رشيد, واللذيِن يمثلان العقل الذي يسعى نحو محو الخرافات وطمس الأساطير.
وشخصية أخرى تمثل المادة والسيطرة والجشع متمثلة في رئيس المجلس وحاشيته.

استفتاح مبشر لقرائة سلمان ناطور

[Achlas Alsaeed]

gbf