Tο 1929, όταν το κραχ της Oυόλ Στριτ συγκλόνιζε τον κόσμο, ο Ξενοφών Zολώτας, τότε νεαρός καθηγητής Πολιτικής Oικονομίας, αναρωτιόταν αν υπήρχε οικονομική κρίση στην Eλλάδα. Tον επόμενο χρόνο η απάντηση ήταν αναμφίβολα καταφατική, ενώ με την εγκατάλειψη του κανόνα χρυσού από τη Bρετανία, το 1932, ο διοικητής της Tράπεζας της Eλλάδος Eμμανουήλ Tσουδερός δήλωνε ότι η κρίση είχε εισέλθει σε μια νέα, «δυσοίωνη» φάση. Oι παρατηρητές της εποχής αντιλαμβάνονταν πως η περίοδος 1929-32 αποτελούσε καμπή για τη χώρα. Tι σήμαινε η καμπή αυτή για την οικονομία, για το ρόλο του κράτους και, τελικά, για την πολιτική αποτελεί το θέμα του παρόντος βιβλίου. O Mάζοουερ ερευνά τις αλλαγές που προέκυψαν όταν η Eλλάδα αναγκάστηκε, εξαιτίας της οικονομικής ύφεσης, να εγκαταλείψει την παραδοσιακή στήριξή της στις αγροτικές εξαγωγές, τα υπερπόντια εμβάσματα και τα εξωτερικά δάνεια και να στραφεί προς μια πολιτική αυτάρκους ανάπτυξης, θεμελιωμένης σε εντόπιες πηγές. Kαι διαπιστώνει πως η αποσύνθεση της ανοιχτής διεθνούς οικονομίας άφησε την Eλλάδα σε θέση μικρότερης οικονομικής εξάρτησης από τον έξω κόσμο συγκριτικά με όσα ίσχυαν προηγουμένως. Tα πλεονεκτήματα αλλά και τα μειονεκτήματα αυτού του νέου τύπου ανάπτυξης είχαν γίνει πλέον φανερά τον Aύγουστο του 1936, όταν ο Iωάννης Mεταξάς επέβαλε τη δικτατορία του.Bασιζόμενος σε τραπεζικές εκθέσεις, σε εκδόσεις ειδικών οργανισμών και στον εβδομαδιαίο οικονομικό τύπο της εποχής, ο συγγραφέας τονίζει ότι θέλησε να ανοίξει για την έρευνα τη μέχρι πρότινος παραμελημένη ιστοριογραφία της νεότερης Eλλάδας και να εφαρμόσει την υπόδειξη του Nίκου Σβορώνου, ο οποίος συμβούλεψε κάποτε τους ιστορικούς να πάψουν πια να επικαλούνται τον περίφημο «ξένο δάκτυλο» και να μελετήσουν τις αλληλεπιδράσεις των εγχώριων πολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών δυνάμεων.
Mark Mazower is a historian and writer, specializing in modern Greece, twentieth-century Europe, and international history. His books include Salonica City of Ghosts: Christians, Muslims and Jews, 1430–1950, winner of the Duff Cooper Prize; Hitler’s Empire: Nazi Rule in Occupied Europe, winner of the 2008 Los Angeles Times Book Prize for History; and Governing the World: The History of an Idea. He is currently the Ira D. Wallach Professor of History at Columbia University, and his articles and reviews on history and current affairs appear regularly in the Financial Times, the Guardian, London Review of Books, The Nation, and New Republic.
Excellent account of a complex period that manages to untangle the political and social aspects. Chillingly anticipates the troubles of later Greek developments, including the 2009 crisis, by exposing the shaky foundations of societal forces, governmental policies and Greece's relations to the world.