Er zijn boeken die je tijdens het lezen weglegt om aan je eigen pad te denken. Ze doen je ziel ontwaken. Deze roman neemt je mee naar de plek waar je zou moeten zijn.
Kader Abdolah wil terug naar huis, het is genoeg geweest. Maar terugkeren is onmogelijk: in Iran zal hij worden gearresteerd. Met een vals paspoort en onder een andere naam weet hij op sluwe wijze via Iraaks Koerdistan zijn vaderland binnen te komen en hij bereikt zijn ouderlijk huis, hoog in de bergen; maar zijn moeder, die alles is vergeten, herkent hem niet. Kader Abdolah is terug, maar nu hij daar eenmaal is, komt hij erachter dat hij zich heeft vergist. Zijn ouderlijk huis was niet de plaats waarnaar hij verlangde: die plaats was nog onbereikbaarder dan hij dacht. Wandelend door de bergen en langs ravijnen komt hij terecht in het oude observatorium van de familie. Daar hebben zijn voorvaderen met zelfgemaakte telescopen de hemelen door de eeuwen heen geobserveerd. De schrijver neemt ons met die telescopen mee naar ons oorspronkelijke thuis, naar de plek waar we allemaal vandaan komen. Ook richt hij zijn kijker op de steden van het vaderland, waar vrouwen in opstand zijn gekomen tegen de geestelijke macht. Met Voordat het laat wordt snijdt Kader Abdolah een belangrijk thema van deze tijd aan. Het is een boek dat alleen hij kon schrijven. Dit werk is opnieuw het bewijs van zijn enorme literaire verbeeldingskracht.
Kader Abdolah is the penname of Hossein Sadjadi Ghaemmaghami Farahani, an Iranian writer who also writes in Dutch. Abdolah has lived in the Netherlands since 1988.
He studied physics at the Arak College of Science and fled the country as a political refugee in 1988. Today he lives in Delft (The Netherlands), writing under a pseudonym made up of the names of two murdered friends. Het huis van de moskee (The House of the Mosque), catapulted Abdolah into the Dutch bestseller lists.
Wat een heerlijk boek! Het is een plezierig traag boek, verteld door meesterverteller Kader Abdolah. Het verhaal begint als spannend reisverhaal en slaat, na het bereiken van de bestemming om in een mentale reis. Het is een warm, toegankelijk meanderend verhaal, waarbij veel aandacht is besteed aan de belangrijkste karakters waar je je gemakkelijk aan gaat hechten en zelfs een beetje van gaat houden, zelfs van de witte koe.
Het verhaal gaat levendig en indringend in op grote thema's als geluk, bestemming en thuis zijn. En dit gebeurt binnen een hele kleine setting waar desondanks van alles gebeurt. Op de achtergrond van het verhaal schemert gevaar. De geestelijken (vertegenwoordigers van het fundamentalistische Iraanse regime) zijn als een dreiging voortdurend aanwezig, maar het kleine geluk door de ogen van hele nogmale mensen is groter en sterker. Dat domineert dit boek dan ook. En misschien een spoiler, maar bij die dreiging blijft het gelukkig.
Al met al is het een lief en warm boek. Ik had veel moeite om het weg te leggen en had vaak zin om naar huis te gaan en lekker even te verdwalen in de prachtige wereld van Kader Abdolah. Hij is zonder twijfel een van mijn lievelingsschrijvers en dit boek valt beslist niet tegen. Ik heb er van genoten. Vierenhalve ster, naar boven afgerond.
In Voordat het laat wordt kruip je in de huid van een melancholische Iraanse man die, na vele jaren ballingschap weer terugkeert naar Iran op zoek naar zijn ouderlijke huis. Zijn dementerende moeder herkent hem niet, en al gauw komt hij erachter dat zijn verlangen niet gevormd wordt door het ouderlijke huis, maar door- een observatorium dat, hoog in de bergen, al vele jaren door zijn familie beheerd wordt en waar zij met zelfgemaakte telescopen de hemel hebben geobserveerd.
Het boek speelt zich af met de Iraanse opstand op de achtergrond. De gebeurtenissen in Iran, met name de opstand, vormen een contextuele achtergrond, maar als lezer krijg je van de details daar weinig mee.
De schrijfstijl is eenvoudig, rijk aan beeldspraak en poëtische elementen maar al wat er gebeurt is volstrekt zonder betekenis of belang voor een overkoepelend verhaal. Een witte koe en een vrouw die uit de lucht valt? Kader Abdolah zal met de gebeurtenissen en figuren die in deze roman de revue passeren ongetwijfeld veel symboliek in zijn boek hebben verwerkt, maar als je - zoals ik - daar geen idee van krijgt of voor in de stemming bent zal je er veel voor over moeten hebben.
Als schrijver doet Kader Abdolah een beroep op je verbeeldingskracht en moet je open staan voor zijn symboliek. Als je dat niet erg vindt, kan dit boek je bevallen maar indien je op zoek bent naar een meer duidelijk gestructureerd verhaal zal dit boek je teleurstellen.
Pff, wat jammer. Ik had dit boek heel graag mooi willen vinden, want ik houd van Kader Abdolah en zijn manier van schrijven. Dit verhaal over de schrijver die teruggaat naar zijn land van herkomst, waar zijn moeder nog woont. In het dorp van zijn jeugd woont hij een tijdje in het observatorium van zijn familie en er komen allerlei mensen langs, een filmmaker, een heelmeester en nog een aantal figuren.
Verder is er een koe, een vrouw die uit de hemel is gevallen en heel veel gepraat over lenzen en allerlei gepraat over vroeger, over oude mythen en geschiedenissen.
De schrijver heeft tegen het regime gevochten en is daarom gevlucht, en is nu bang dat het regime hem weer zal vinden, maar er gebeurt helemaal niks. En eigenlijk gebeurt er sowieso vrij weinig, behalve dan die koe, die vrouw uit de hemel, wat gedoe met saffraan en al die lenzen en telescopen.
Natuurlijk is dit geen echte reis, het is een gedroomde reis naar het oude land, naar het dorp van zijn jeugd. Een reis die zou kunnen zijn.
De schrijfstijl van Kader Abdolah is mooi, zoals altijd, ik houd van zijn schrijfstijl, maar ik heb meer plot nodig om echt te kunnen genieten van een verhaal. Dit was voor mij teveel los zand.
Een zeer meanderend boek zonder lijn, verhaal of centrale gedachte. In de gehele 350 pagina's gebeurt spectaculair weinig, en al wat er gebeurt is volstrekt zonder betekenis of belang voor een overkoepelend verhaal - voor zover dat er al is. Ogenschijnlijk gaat het over de schrijver die terugkeert naar zijn geboortedorp in Iran om zijn moeder te zien. De eerste hoofdstukken doen vermoeden dat dit een spannende en gevaarlijke onderneming is, maar alles gaat zonder problemen of moeilijkheden. Als blijkt dat de moeder haar zoon wegens haar hoge leeftijd niet meer herkent verdwijnt ze simpelweg naar de achtergrond en gaat het over de schrijver die in een kleine sterrenwacht gaat wonen en telescopen bouwt met oude vrienden van zijn grootvader. Ook hierin is geen enkele tegenslag te bespeuren, alles gaat rustig z'n gangetje en de nietszeggendheid kabbelt maar wat voort. Meermaals wordt gemeld dat het gevaarlijk is hier te zijn, omdat de Iraanse geestelijkheid de schrijver iets aan zouden willen doen, maar uit wat er eigenlijk in het boek gebeurt blijkt dit onzin te zijn: de paar ontmoetingen met mensen van het regime zijn al voorbij voordat er iets van dreiging zou kunnen zijn. Waar het land binnen reizen een gedoe was met smokkelaars en valse paspoorten, wordt de reis terug naar Nederland afgedaan als "ik pakte de trein naar Amsterdam" en dat was was het. Alles wat een interessant verhaal zou kunnen zijn wordt vakkundig terzijde geschoven en niet in het minst uitgewerkt; sterker nog, hoewel er nieuwe opstanden gaande zijn maakt de schrijver er een punt van hoe het niet meer zijn gevecht is maar dat van de jongere generatie en dat hij er dus niet bij betrokken is of wil zijn. Personages zijn eendimensionaal en zonder karakter: op zeker punt valt er een vrouw uit de hemel en het enige gevolg ervan is dat er nu een vrouw rondloopt in de sterrenwacht. Iedere paragraaf is zo volledig los van enige betekenis, hoofdstukken zijn zo zonder samenhang, dat je je afvraagt of dit niet een boek is samengesteld uit alle geschrapte passages, terwijl ergens nog een manuscript ligt met het daadwerkelijke, boeiende verhaal.
Dit was het eerste boek dat ik ooit van Kader Abdolah heb gelezen, en ik hoop van ganser harte dat het zijn slechtste werk is; hij schijnt een schrijver van formaat te zijn, maar weinig daarvan blijkt uit dit boek.
‘Beknopt: ik kwam daar soms een olijfboom tegen. In dat weer. Ik zag mezelf erin, hij had het ook altijd koud.’
Kader Abdolah zoekt en komt (denkbeeldig) thuis terug ‘voordat het laat wordt’. Hoewel het tempo een tandje meer en de hyperfocus op telescopen een tandje minder mocht, heb ik waanzinnige zinsnedes gelezen en bijna een traantje moeten laten!!
Het boek begon veelbelovend met de denkbeeldige reis van Kader Abdolah naar zijn vaderland, maar eenmaal daar aangekomen verloor ik mijn interesse gaandeweg. Desalniettemin knap van de schrijver om zijn terugkeer zo levendig te beschrijven dat het levensecht lijkt.
De manier waarop Kader Abdolah schrijft is bijna magisch te noemen. Ik had het gevoel dat ik in het verhaal leefde maar toch ook niet helemaal kon bevatten of dit werkelijk was of een magische wereld. Ik vind het een zeer bijzondere manier van schrijven en ik bewonder het enorm.
Tijdens de laatste boekenclub-avond bij de Plukker werd het nieuwste boek van Kader Abdolah 'Voordat het laat wordt' genoemd. Ik moet schuld bekennen; ik heb nog nooit iets van Kader Abdolah gelezen. Waarom? Dat weet ik niet. Wie mij kent weet dat ik grote fascinatie heb voor het Midden-Oosten, waarmee Iran voor mij als één van de meest intrigerende plekken, bovenaan staat.
Dat dit boek werd omschreven was ik dus verkocht. Kader Abdolah wil terug naar zijn moederland, terug naar zijn moeder. Maar terugkeren is onmogelijk: in Iran zal hij worden gearresteerd. Daarom besluit hij onder valse voorwendselen terug te keren. Onder een valse naam en met een vals paspoort weet hij via Iraaks Koerdistan zijn moederland te bereiken.
Hij bereikt zijn ouderlijk huis en treft zijn moeder; maar zijn moeder herkent hem niet meer. Kader besluit intrek te nemen in het oude observatorium en geeft ons een inkijkje in het huidige Iran aan de hand van zijn jeugd- en hedendaagse herinneringen.
Ik heb het boek in één dag uitgelezen. Vanaf bladzijde 1 wordt je in het verhaal getrokken. Het gaat meteen van start, geen lange aanloop, hup! Toch is het tempo van het verhaal normaal. Het leest zoals een normale dag ook voorbij zou gaan. De vertalingen van mythes, gedichten, gezegden, liederen... Het helpt mee aan het vormen van een prachtige omgeving. Een magische omgeving wanneer je je onder een prachtige sterrenhemel waant, in de donkerte van een bergdorp met belangrijke personen en een zelfgemaakte telescoop als gezelschap.
Dit voelde zo persoonlijk, met verlangen en heimwee geschreven. Het begin wordt er vol met spanning een reis beschreven. Later verloopt het verhaal veel langzamer als een kijkje in een dagelijks leven. Van begin tot eind staat het vol met geschiedenis gemixt met bijna magische elementen. Ik kwam er soms traag doorheen, maar ik denk dat het ook beter is om er wat tijd voor te nemen.
Abdolah is een van mijn lievelingsschrijvers. Zijn vertellingen zijn mooi en nemen je mee op zijn tocht. Ook in dit verhaal is dat zeker zo. Zijn tocht terug naar zijn ouderlijk huis, het opknappen van het observatorium en de koe als een van de hoofdpersonen.
Het einde van het boek is mystiek maar laat net te veel over om zelf in te vullen. Maar gewoon genoten van zijn nieuwe boek!
het is oprecht prachtig geschreven en ik vond het heel leuk om te lezen over de telescopen en de saffraanvelden, alleen het einde geeft gewoon niet zo veel voldoening helaas
Ik heb eerlijk gezegd geen idee waar dit boek nu over gaat. Iets met telescopen en naar onszelf kijken, gesitueerd in de bergen van Iran in het oude familie-observatorium met een Iraanse dichter, een cineast, Kader Abdollah's oude moeder, een koe en een mysterieuze vrouw die letterlijk uit de lucht komt vallen. Het boek is doorspekt met citaten uit boeken en gedichten en lijkt soms geschreven te zijn naar het het citaat toe. Veel korte hoofdstukken (75) en korte zinnen.
Ik heb opnieuw genoten van de meesterlijke schrijfstijl van Kader Abdolah. Het boek neemt je mee naar zijn thuis in Koerdistan, hoog in de bergen. Samen met enkele bijzondere figuren ontdekt hij het geheim in de sterren. Er sluipen verschillende gedichten, verhalen en verwijzingen naar hedendaagse en historische Koerdische activisten in het boek.
Ik vond d het tegenvalle. Het begon veel belovend, in de mooie stijl en een beetje ironisch en zelf kritisch van Kader Abdolah. Maar het wordt best wel saai zodat hij thuis gearriveerd is bij zijn moeder. Het verhaal over het observatorium en de vrienden die hem gezelschap houden kon mij niet zo boeien
Kader neemt je mee op reis naar de sterren met herinneringen en dierbare. Zo mooi vertelt met prachtige gedichten. Misschien de beste en eenvoudigste zin van Ptolemaeus. Als je je goed voelt zit je op het juiste pad.
Een geheel eigen schrijfstijl en zelfs opmaak Kader Abdolah is absoluut te herkennen aan zijn geheel eigen handschrift, maar ook de opmaak in zijn boeken is over het algemeen hetzelfde. Hij schrijft niet al te lange hoofdstukken, maakt gebruik van korte alinea’s waardoor pagina’s er overzichtelijk uit zien. Hierdoor zijn zijn boeken vaak ook wat toegankelijker voor jongere lezers of mensen met minder leeservaring. Hij laat fantasie en werkelijkheid in elkaar overlopen maar wordt nergens ongeloofwaardig. Zo ook weer niet in het boek ‘Voordat het laat wordt’. Wel kan zijn gebruik van woorden soms wat deftig of oubollig overkomen, daartegen pas dat wel weer helemaal bij het verhaal.
Geschreven vanuit een ‘ik’ perspectief In ‘Voordat het laat wordt’ schrijft Kader Abdolah vanuit een ‘ik’ perspectief. Het is tenslotte zijn verhaal en zo komt het voor de lezer ook authentieker over. Het is een wonderlijk leven wat Kader toen nu toe geleefd heeft. Eerst zijn niet al te makkelijke reis naar Nederland en dan nu zijn reis terug naar zijn geboorteland. Het bewonderwaardiger hieraan is de houding van Abdolah zelf. Hij laat het allemaal gelaten over zich heen komen en ziet de gebeurtenissen als een bedoeling van een hogere macht. Zweverig is hij dan totaal weer niet.
Levensles Kader Abdolah is als een oom die altijd wel een verhaal heeft wanneer je daar op bezoek bent. En je kan niet anders dan betoverend luisteren. Zijn boeken hebben dezelfde magie. Hij schrijft zijn eigen 1001 nacht of het nu logisch is of niet. Nimmer verbaasd maar altijd onderdanig en dankbaar. Hij is gelukkig met wie hij is en met wie hij is. Wat dat aangaat zouden nog veel mensen, ook ik, nog heel wat van hem kunnen leren. Het leven is namelijk al goed genoeg zoals het is
De Iraanse auteur Kader Abdolah wil terug naar zijn land om zijn hoogbejaarde en dementerende moeder te zien. Zijn illegale reis naar zijn geboortestreek maakt het begin enigszins spannend. Eenmaal aangekomen, probeert het zich terug te vinden in het ritme van het leven op het Iraanse platteland. Zijn terugkeer in de gemeenschap gaat niet ongemerkt voorbij. Alleen zijn dementerende moeder waarvan hij verwachtte dat ze hem met open armen zou ontvangen, herkent hem niet meer.
Ik heb lang getwijfeld om het boek vier sterren te geven. Het is mooi geschreven waarbij de auteur op mooie wijze het leven op het Iraanse platteland beschrijft. Af en toe zit er ook kritiek op de Iraanse autoriteiten die gedomineerd worden door religieuze fundamentalisten. De vele gedichten in het werk en de korte hoofdstukken maken het verhaal overigens zeer luchtig zonder dat de rode draad van het verhaal verloren gaat. Bovendien is het zeer vlot geschreven. uiteindelijk ben ik gezwicht voor het mooie verhaal en de literaire verbeeldingskracht. De laatste vijftig bladzijden zijn mijn inziens iets te lang uitgesponnen waardoor de nieuwsgierigheid verloren dreigt te gaan. Zijn drang om naar de sterren te kijken en zijn ijver om zelf telescopen te maken krijgt iets te veel aandacht waardoor je als lezer dreigt af te haken.
Ondanks deze opmerking vond ik het een prachtig boek. het is een zoektocht naar wat 'thuis' is. De moeite waard om zich te aten wegzinken in dit metaforisch verhaal.
De ingebeelde reis van Abdollah is een poëtisch verwoorde vertelling van niet alleen zijn verlangen naar thuiskomen en rust, maar ook van zijn verlangen om de zin van de wereld en het leven te begrijpen. Verwacht geen spannend reisverhaal, maar vooral mooie beschrijvingen en uitgekiende filosofische bedenkingen over de rol van rituelen, kunst, verhalen en bij uitbreiding wetenschappelijke theorieën als middel tegen de eenzaamheid van de mens en tegen zijn angst om de wereld niet te begrijpen. Door terug te grijpen naar het oorspronkelijke en terug leven in de oude saffraanvelden te blazen en nieuwe telescopen voor zijn observatorium te maken vind, schept de auteur een gevoel van continuïteit en zin voor het hoofdpersonage/hemzelf. Abdollah heeft een duidelijke boodschap: alles wat hij doet, heeft een reden en een betekenis en dat is een geruststellende gedachte tegen de achtergrond van het geweld en de tirannie van de geestelijken.
Een heimweeroman. Het gegeven is ontroerend. Niemand kan grenzen stellen aan je fantasie, waardoor de schrijver toch nog middels dit verhaal terug kan keren naar zijn geboorteland. Het verhaal begint erg mooi, maar ergens halverwege verdwaal ik in de nogal lange technische beschrijvingen over wat er in een observatorium gemaakt wordt. Terwijl ik daardoor nu een telescoop zou kunnen maken had ik liever meer gelezen over sommige personen die in het verhaal niet helemaal uit de verf komen. Over het land zelf, over de moeder en de broers, over de mythische dame en over het gevaar dat er was in de gefantaseerde terugreis. Het maakte dat ik de laatst helft van het boek soms ongeduldig iets te snel doorlas in de hoop dat er nog iets van dat alles komen zou. Niettemin schrijft Abdolah altijd mooi. Dus toch maar 3 sterren, al twijfelde ik over twee.
Het eerste deel leest als een spannend reisverhaal, terwijl het tweede deel eerder filosofisch van aard is. Elk hoofdstuk is kort en de stijl lijkt bedrieglijk eenvoudig. Voor het slapengaan las ik altijd een of twee stukjes. De tekst is mooi en helder, met een melancholische ondertoon en een verlangen naar vroegere, eenvoudigere tijden. Het is deels ook een terugblik op de jeugd van het ik-personage en een verlangen naar een vrij Perzië. Tegelijk nodigt het boek uit tot reflectie: hoe klein we als mens zijn, slechts een pluis in het heelal, een element in de natuur of een passant in de veelomvattende geschiedenis van de mens. Dit wordt niet letterlijk zo verwoord, maar dat gevoel blijft hangen.
Het begon als een mooi boek waarin een man vanuit Nederland terugkeert naar zijn vaderland, Iraaks Koerdistan. Ik maakte kennis met gewoonten en rituelen uit dat dorp. Ik begon zelf te verlangen naar het de eenvoud van het leven, het wonen in de bergen, in een observatorium waar je naar de sterren kunt kijken... Mooie uitspraken komen er in voor als 'Als je je goed voelt, zit je op het juiste pad'. Echter het einde van het verhaal werd steeds waziger, in mijn ogen, veel symboliek. Fictie en werkelijkheid (de werkelijkheid van het boek dan) dwaalde door elkaar heen. Daarom 3 sterren, anders waren het er 4. Ik heb het uitgelezen, maar het had voor mij nog meer mogen gaan over de gewoonten van het dorp en het land. Evengoed een mooi en heel verbeeldend beschreven boek.
"Dit boek neemt je mee naar waar je zou moeten zijn." Staat op de achterkant van dit boek geschreven. Niks is minder waar. Dit boek liet me nadenken over "thuis". Wat is thuis voor mij? Het liet me beseffen hoeveel geluk ik heb dat ik opgegroeid ben in het veilige, welvarende Nederland en niet in een bijvoorbeeld door oorlog verscheurd land. Dit boek liet me de liefde voor Iran vanuit het perspectief van Abdolah. Abdolah schrijft op een mooie, poëtische manier zijn verhaal. Hij neemt je mee op reis naar zijn thuisland en de prachtige plek die hij daar heeft. Het einde vond ik ook erg mooi waarin het verhaal eindigt als een soort droom.
Een koele, minnende meditatie over een fictieve reis. Abdollah's schrijfstijl is uniek en ongevenaard. Het is niet de spanning die je spieren bewegen om pagina na pagina om te slaan, maar de onweerstaanbare liefde die de schrijver heeft voor zijn wortels. Het werk wordt bekritiseerd voor zijn gebrek aan actie maar dit is net wat het siert. Het gaat niet over actie, maar over beweging. Over een beweging naar rust, over hoe elke beweging voortkomt uit liefde. Liefde voor een plek, liefde voor mensen en liefde voor de literatuur. Bovenal eervol.
De schrijver wil zo graag naar huis maar dat is niet mogelijk. Nu droomt/schrijft hij zich toch thuis. Soms in het nu maar een oude dichter die allang dood is droomt hij zich weer in het leven, zo ook oude vrienden van zijn grootvader die er gewoon weer zijn. Zijn moeder leeft nog, of niet maar ze is hem vergeten. Met elkaar bestuderen ze het hemelrijk wat Perzische wetenschappers al eeuwen lang gedaan hebben. Veel gedichten uit de Perzische literatuur. Ik hoop dat de schrijver zich terwijl hij schreef zich echt even thuis waande.