‘In elk van mijn verhalenbundels zit minstens één verhaal vanuit tweede persoon enkelvoud. Jij. Ik hou daarvan. In Jay McInerneys Bright Lights, Big City (1984) zag ik dat perspectief zelf voor de eerste keer, en vond toen dat het een bijzondere betrokkenheid van mij als lezer teweegbracht.’ – Annelies Verbeke
Een meesterproef van negen verhalen vanuit een uitzonderlijk vertelperspectief. En van die negen zou u er acht al eerder gezien kunnen hebben in verschillende bundels. Het slotverhaal is nooit eerder gepubliceerd.
Annelies Verbeke is a Flemish writer from Belgium. She lives in Ghent. Verbeke studied German language and Scenario writing. In 2003 she debuted at Uitgeverij De Geus with her novel Slaap! with which she won the Vlaamse debuutprijs, the Gouden Ezelsoor and the Vrouw en Kultuur Debuutprijs. The novel was on the longlists of the AKO Literatuurprijs and the Libris Literatuurprijs and was nominated for the Gerard Walschapprijs.
Ben ik biased omdat ik dit boek cadeau gekregen heb voor mijn verjaardag? Ja. Ben ik biased omdat Annelies Verbeke mijn leven veranderd heeft met haar eerste boek Slaap! dat ik in mijn eerste jaar universiteit voor twee euro in de Oxfam gevonden heb? Ook ja. Ben ik biased omdat mijn lief mij op de derde date met 'sprezzatura' beschreef en ik sindsdien elk boek dat ik lees met hem bespreek? Uiteraard.
Niettemin is deze verzameling aan kortverhalen (jij) een toegankelijk boek voor mensen die niet aan kortverhalen gewend zijn (ik). Verbeke beschrijft met haar jij-perspectief verhalen die nog niet genoeg verteld zijn. Dat van een man die worstelt met Alzheimer, dat van een meisje op de vlucht, dat van een vrouw bang voor iemand die ze ooit haar vriend noemde. Telkens opnieuw werd ik meesterlijk meegenomen in een verhaal waar ik zelden mezelf al in de 'jij' vorm geplaatst had. Daarom alleen al 5 sterren (en ook omdat ik biased ben).
Dit boek stond al lang opgelijst als "want to read", maar ik zag nooit gelegenheid het te lezen, tot het naar me stond te blinken in de slegte. Het boek bestaat uit kortverhalen geschreven in het "jij"-perspectief, en ik heb mezelf moeten dwingen het boek de dag dat ik het kocht weg te leggen nadat ik vier van de kortverhalen verslonden had. Niet alleen het perspectief zorgt voor een ongeziene verbintenis tussen lezer en verhaal (ik sla het boek open en lees "je werkt hier."), ook de thematiek is vernieuwend en meeslepend. Een meisje op de vlucht, een vrouw met dementie, een jonge student die worstelt met studies en toekomstperspectief). Persoonlijke favoriet: het feestje
Jij: een vertelperspectief dat je niet vaak tegenkomt. Annelies Verbeke heeft eerder verhalenbundels geschreven, waarin telkens minstens één verhaal opgenomen is in de jij-vorm. Acht van die kortverhalen zijn opgenomen in Jij, aangevuld met een negende dat nog niet eerder gepubliceerd is.
Het zijn verschillende personages die je aantreft. Een scholiere die op afstand een intellectueel gevecht aangaat met haar docent; een oudere vrouw met geheugenverlies die opnieuw verwonderd raakt door een spiegel en de mensen op haar feest; een student die toch veel liever dansen als beroep kiest.
Gemene deler van alle vertellingen is de vlotte stijl met gedachtes en observaties van de gevolgde personen. Soms zitten er echt treffende zinnen tussen zoals bij Gilles, de minister die zijn beste vriend verliest aan corona. “Je voelt de drang om Edwin te bellen, hem ervan op de hoogte te brengen dat hij is overleden, hoeveel pijn dat doet.” Naar de toekomst, het eerste verhaal, kwam het meest binnen. Een jong meisje wordt met haar ouders in een vrachtwagen een land uit gesmokkeld (“we hebben een reis gewonnen”). Ze worden achtergelaten en alleen zij overleeft. De laatste zinnen zijn schrijnend: “En als iemand zijn hand uitsteekt, begrijp je dat. En als iemand schiet, begrijp je dat.”
Hier wordt het meest duidelijk wat de jij-aanspreekvorm met de lezer doet. Je voelt je haast medeschuldig aan de gebeurtenissen. Fascinerend hoe dit literair mechaniek werkt. Zou dat niet alleen betrokkenheid vanuit de lezer opleveren maar ook zo werken voor de auteur? Is het daarom een vorm die niet veel schrijvers aandurven? Verbeke doet het in ieder geval met verve.
Mooi hardcover uitgegeven, een verhalenbundel om cadeau te doen.
Acht verhalen verschenen eerder in andere bundels. Dat deze verhalen in de tweede persoon verzameld staan, geeft een meerwaarde: personage na personage wordt aangesproken, elk van hen leer je langzaam kennen. Steeds evolueert de afstand naar nabijheid. Het nieuwe verhaal "Sprezzatura" is een mooi verhaal over jonge dromen.
Het kortverhaal ‘Mantel der liefde’ komt uit de verhalenbundel ‘Jij’ van Annelies Verbeke. In deze bundel maakt Annelies Verbeke gebruik van een personale jij-verteller. Het kortverhaal zelf gaat over een toxische relatie. Iemand maakt haar laatste reis maar weet het zelf nog niet en terwijl ze dat doet vindt ze het laatste cadeau van haar vriend. Wat ze vindt doet haar terugdenken aan alles wat ze heeft meegemaakt met haar vriend. Het verdriet, de pijn en het leed komt terug naar boven. Hierdoor maakt ze een drastische beslissing die niet om te keren valt.
Het thema van het boek is goed uitgewerkt, er worden oorzaken en gevolgen van het thema gegeven alsook kenmerken. Het is zeer leuk dat dit thema wordt vergeleken met de literatuur dat het hoofdpersonage onderzoekt. Het zou alleen wel leuk geweest zijn als de auteur de emoties van het hoofdpersonage meer had uitgeschreven. We lezen wat ze heeft meegemaakt maar niet hoe ze zich precies voelt hierbij.
Het einde is een open einde. Dit is zeer leuk voor de lezer omdat hij zo zijn verbeelding de vrije loop kan laten gaan. De lezer kan dan fantaseren over een goed of een slecht einde maar daarvoor mag het in het verhaal niet zo veel naar voren komen of het positief of negatief zal eindigen, wat hier wel het geval is.
De personale jij-verteller zorgt ervoor dat het boek persoonlijker aanvoelt, dit zorgt voor een zeer leuke leeservaring. Je wordt als het ware op de plaats van het hoofdpersonage gezet.
Een minpuntje is dat er in het verhaal vaak gewisseld wordt tussen het eigenlijke verhaal en de verhalen die het hoofdpersonage onderzoekt. Het zorgt voor verwarring bij de lezer omdat je een beetje van hot naar her gaat.
Al bij al is het een zeer mooi uitgewerkt verhaal. De personale jij-verteller maakt het verhaal persoonlijker, ook het open einde zorgt voor een aanzet tot fantasie bij de lezer. Enkel de gevoelens van het hoofdpersonage mochten meer uitgeschreven zijn. Het kortverhaal is een leerrijk middel voor mensen die willen weten hoe het is om in een toxische relatie te zitten maar ook voor alle andere volwassenen.
In de negen verhalen die de bundel Jij bevat, onderzoekt Annelies Verbeke mensen in allerlei confronterende situaties. Het jij-perspectief zorgt ervoor dat de personages op de een of andere manier dichterbij zijn, alsof je naast degene staat over wie het gaat. Het lijntje tussen het personage en de lezer lijkt korter, dat zal hem toch zitten in de aanspreekvorm. Het openingsverhaal ‘Naar de toekomst’ is schrijnend, over een meisje dat met haar ouders haar thuisland ontvlucht. Die ouders doen net of ze een verre reis gewonnen hebben en ’s nachts willen vertrekken. Het verhaal slingert heen en weer tussen wat het meisje denkt dat er gaat gebeuren en wat er werkelijk gebeurt. Lees verder op: https://www.tzum.info/2024/07/recensi...
Sinds ik begin jaren 2000 Annelies Verbeke´s Slaap! las, en dat boek echt geweldig vond, volg ik wat meer (dan andere schrijvers van "thuis") wat ze nogal schrijft/geschreven heeft. Deze bundel kortverhalen bevat eigenlijk maar een nieuw verhaal (Sprezzatura), maar dat vind ik best want ik had geen van haar vroegere kortverhalenbundels gelezen. Het vertelperspectief is soms uiterst origineel, en AV slaagt er m.i. goed in "vreemde" (d.w.z. geen typisch Vlaamse tiepetjes) situaties weer te geven, maar toch ontbreekt er iets, een wending, of tenminste een passende afloop. In dat opzicht is Sprezzatura volgens mij het enige kortverhaal dat echt "af" mag genoemd worden in deze bundel.
Fascinerende verhalen in de jij-vorm die je als lezer heel alert maken. Je bent ineens in iemands hoofd en moet eerst ontdekken: Wie is dit, waar zijn we en wat is er aan de hand? Dus mijn aandacht vangt Annelies Verbeke steeds weer. Goed geschreven, schijnbaar eenvoudige, mooie kleinoden.
Ik vond het vaak wel moeilijk om te lezen, want de meeste situaties zijn niet zo vrolijk. Veel ziekte, dood, bedreigingen, onbegrip. En dan komt het via deze vorm des te harder binnen. Het eerste verhaal is daar het heftigste voorbeeld van. Maar ja, literatuur kan niet alleen maar luchtig zijn. Moet soms ook confronteren en dat lukt hier. Gelukkig is het laatste verhaal van een jonge danser wel hoopvol.
Een paar goede verhalen, een paar mindere. Ik ben doorgaans erg fan van Annelies' schrijven, en ook deze bundel kon me bekoren. Vooral dan 'het feest' en 'mantel der liefde'. Het perspectief werkt voor mij, absoluut.
Dit is mijn eerste kennismaking met het werk van Annelies Verbeke en het smaakt al meteen naar meer. Negen vakkundig geconstrueerde kortverhalen bevat deze bundel, waarvan er enkele – zeker in het tweede deel – enigszins thematisch verbonden lijken. Vooral ‘In de knop’, dat zich afspeelt in en rondom een fitnesscentrum, was een verhaal dat me wist te bekoren. Meesterlijk hoe ze hier een sfeer creëert en de personage helemaal tot leven laat komen met slechts enkele rake typeringen en dialogen. Meer dan tien pagina’s lang is dit verhaal niet, maar het bleef nog lang nazinderen.