Når vi synger

by Merethe Lindstrøm

«Vi vet at avstand eller strekning delt på tid er lik farten til et objekt, og etter at du dro, bruker den gamle bilen vår lengre og lengre tid på å få far hjem om ettermiddagen. Vi vet at musene i fellene ikke alltid dør med en gang, men etterlater deler av seg selv, og en gang fant vi en ørliten fot som vi kastet i søppelspannet. Vi vet at lynet slo ned for ti år siden i det gamle treet nede ved veien, og det er derfor det er blitt et sølvtre. Vi vet at Nielsen har to tenner på toppen av hverandre, og at han aldri drikker alene for da glemmer han å ordne med kveldsstellet til kuene. Vi vet at du likte å få moset banan på en liten skje, du beveget leppene til du hadde kvernet ut all mosen, øynene dine, klare og nesten gjennomsiktige, fikk oss ofte til å tenke på istapper eller regn.»

Agnes bor i et sommerhus sammen med moren, faren og tvillingbroren Kasper. Huset er kaldt, særlig om vinteren, det blåser gjennom ytterveggen og lekker fra taket når det regner. Det er også huset der spedbarnet bodde, det navnløse barnet med en stemme som hørtes i alle rommene i sommerhuset, helt til den ikke hørtes mer. Og etter spedbarnets død åpner familien hjemmet sitt for enda et barn, et lite fosterbarn som får navnet Bastian.

Når vi synger foregår på syttitallet. Det er fortellingen om en ung jente på vei mot voksenlivet, om foreldre som ikke klarer å gi den omsorgen som trengs, om krenkelser og utprøving av egen seksualitet, om lengsel etter nærhet og en slags trøst.

Når vi synger er en dypt foruroligende roman om skjørhet og sårbarhet, men som også er fylt med varme og humor, skrevet i et vakkert, lysende og presist språk.

Genres: Fiction

190 pages, Hardcover

First published October 16, 2023

About the author

Merethe Lindstrøm er født i 1963 i Bergen og er oppvokst i Hammerfest, Stord og Høland. Nå bor hun i Oslo.
Forfatteren debuterte med novellesamlingen "Sexorcisten og andre fortellinger" i 1983, og siden har hun skrevet flere novellesamlinger, romaner og en barnebok.
Karakteristisk for forfatterskapet er hennes fokus på moderne menneskers søken etter andre og etter mening. Hun har fått mye oppmerksomhet for novellesamlingen "Svømme under vann" (1994) og romanene "Steinsamlere" (1996) og "Stedfortrederen" (1997). For novellesamlingen "Gjestene" (2007) var hun innstilt til Nordisk Råds Litteraturpris 2008 og nominert til Kritikerprisen for beste voksenbok 2007. Hun er tildelt Dobloug-prisen 2008 og Amalie Skram-prisen 2012 for sitt samlede forfatterskap.
"Dager i stillhetens historie" (2011) er Merethe Lindstrøms nyeste roman, og for denne er hun tildelt Nordisk Råds litteraturpris og Kritikerprisen for beste voksenbok. Romanen var også nominert til Ungdommens kritikerpris og P2-lytternes romanpris. Nordisk Råds litteraturpris har ført til stor interesse for "Dager i stillhetens historie" som i tillegg til fantastiske kritikker er blitt solgt til flere land.

Reviews

[Astrid Inge · Rating 4 out of 5]

Een complex en teder verhaal over volwassen worden en de behoefte aan warmte en troost. Het taalgebruik is bedrieglijk eenvoudig; er is niets eenvoudig in dit boek. Prachtig qua inhoud en qua schrijfwijze.

[Annelore Quyssens · Rating 5 out of 5]

De eenvoud van het verhaal vertelt de complexiteit van de realiteit. Een jong meisje die duidelijk worstelt met de weg naar volwassenheid. Zo mooi geschreven, aanrader!

[Merete Bratsberg Aae · Rating 5 out of 5]

Mørk og intens bok som suger tak i leseren. Blikket på verden får vi gjennom ei jente som er avskåret fra et vanlig liv. Hun lever (for) tett på tvillingbroren, mens foreldrene er rundt dem som naturbarn med en underlig blanding av frihet og strenge rammer. Dette er på 70-tallet.
Mora blir fra seg av sorg da lillesøsteren dør som spedbarn. Spedbarnet er et «du» som går som en rød tråd gjennom hele boka. Familien får et fosterbarn, og det ganske utrulig at de kommer gjennom godkjenningsprosessen, når vi ser hvordan de har det. Men de framstår som sunne, sterke og intelligente. Egentlig er de forfrosne, forvilla og mangler en grunnleggende trygghet og forståelse av storsamfunnet. Det er jenta som forteller som har en begrensa forståelse, men vi som lesere forstår mer. Det er akkurat det som er så ubehagelig ved boka. Etter som hun kommer i puberteten, får hun beskjed om å gjøre mer slikt som jenter gjør, men hun aner ikke hva det er. Hun har ingen venninner. Når hun beskriver det hun ser og opplever, avslører hun hvor naiv hun er. Nabokonas halting og blålilla kinn har en årsak. Barna mishandler dyr, er slemme mot hverandre, og de blir ikke korrigert.
Når synger de egentlig? Da hun var liten, sang hun alltid, fortelles det. Men så stilnet sangen. Det sier vel egentlig det meste.
Merethe Lindstrøm skriver på en knapp og sterk måte. Bøkene hennes er alltid så intense og formidler mye mellom linjene. I 2012 var jeg så heldig å ha henne som gjest i et bokbad på Averøya, et samarbeid med Bjørnsonfestivalen. Har lest mange av bøkene hennes og setter dem svært høyt. Hun vant Nordisk råds litteraturpris i 2011 og er oversatt til mange språk.
Jeg anbefaler forfatterskapet hennes på det varmeste.

[Fransien Vandeweghe · Rating 3 out of 5]

3,5 *

[Maarten De Rijk · Rating 4 out of 5]

Een tedere en tegelijk alarmerende zoektocht naar troost

Als dertienjarig meisje opgroeien in een gezin dat niet bepaald schittert in emotionele genegenheid is sowieso al een uitdaging. In Als we zingen van de Noorse Merethe Lindstrøm moet de jonge Agnes tegelijk het verlies van haar jonge broertje verwerken. Wat volgt is een beladen en bij momenten ronduit verstorende zoektocht naar troost en naar manieren om de leegte rond verlies op te vullen. Dat allemaal geschreven in een even sierlijk als secuur proza.

Net als Dagen in de geschiedenis van stilte begint Als we zingen met een passage die de lezer meteen de adem afsnijdt. Dagen in de geschiedenis van stilte start met een raadselachtige indringer, Als we zingen met het sterfgeval van een baby. Bovendien wordt dat sterfgeval op het eerste gezicht afgedaan als een bijna doordeweeks fait divers. De kinderen rennen nadien gewoon naar buiten om naar de ijspegels te gaan kijken, de hemel is stralend blauw en er wordt zelfs gezegd: ‘Niemand van ons is bedroefd om het verlies van de baby’.

Maar de achteloosheid rond die traumatische gebeurtenis is maar schijn. Dat wordt gaandeweg ook duidelijk in het verhaal. Dat verhaal wordt verteld door de ogen van de dertienjarige Agnes die samen met haar tweelingbroer Kasper en haar ouders in een zomerhuis woont. Dat huis is koud, vooral dan in de winter, wanneer de wind en de kou door de muren jagen. De staat van verwaarlozing zit niet enkel in de buitenkant van het huis, het zit voor een stuk ook in het gezin zelf. Zo wordt de jonge Agnes niet bepaald overgoten met aandacht of liefde. ‘Het interesseert mama niet dat ik goed ben in bepaalde dingen’, zegt Agnes. ‘Waarom denk je dat je zo bijzonder bent’, krijgt ze later van haar vader te horen. En wanneer Agnes ongepast betast wordt door de schoolarts, kiest de moeder de kant van de schoolarts.

De openingspassage is dus misleidend. Het verlies van de baby heeft wel degelijk een ontwrichtend effect op het gezin. Het veroorzaakt spanningen tussen de ouders, die de leegte proberen op te vullen door te kiezen voor een pleegkind. Maar dat pleegkind, een zevenjarige jongen die van het gezin de naam Bastian krijgt, vindt moeilijk zijn plaats in het gezin. Hij is zoals ‘de laatste pannenkoek die altijd raar en klein uitvalt’, zo omschrijft Agnes hem.

Ook Agnes zelf zoekt manieren om het gemis om haar broertje te compenseren. Maar door allerlei samenvallende factoren krijgt die zoektocht van Agnes iets verontrustends. Agnes is van een jong meisje op weg naar volwassenheid en ze heeft van nature al een rijke en grillige verbeelding. Meng die elementen met het verlies van een broertje en de emotionele verwaarlozing van de ouders en je krijgt een potentieel onrustbarende cocktail.

Er zit een voortdurende onderhuidse geladenheid en spanning in het proza van Lindstrøm. Door een heel zorgvuldige woordkeuze kan ze in soms in een enkele zin een hele situatie, een bepaalde sfeer of het karakter van een personage vatten. Zoals wanneer Agnes het over haar moeder heeft die eens een goede dag heeft: ‘Ze rook lekker die dag, mama, naar zeep, koffie en vanillesuiker en niet naar zweet, verdriet en mierikswortel’. Of wanneer Agnes het over haar vader heeft: ‘Papa is slechtgezind op maandag en donderdag en ook de andere weekdagen.’

De titel Als we zingen verwijst vooral naar de groeiende kracht en de vrijmaking van de vrouwelijke stem. Verschillende vrouwelijke personages zingen zich in het boek los van situaties van veronachtzaming, onderdrukking en misbruik.

Nu haar landgenoot Jon Fosse de Nobelprijs voor Literatuur heeft gewonnen, is de kans klein dat het Nobelprijscomité snel opnieuw voor een Noorse auteur zal kiezen, maar het feit alleen dat Merethe Lindstrøm (1963) in het verleden genoemd werd als kandidate, zegt genoeg.

Maarten De Rijk

(Recensie voor Tzum 8/3/2025)

[Rei Lee · Rating 3 out of 5]

Prachtig geschreven, continu een gevoel van Unheimlichkeit evocerend.

[Tineke Deboutte · Rating 4 out of 5]

Eigenlijk 4, 5

[Nelleke Roos · Rating 3 out of 5]

Hoge verwachtingen want dit boek werd erg goed gerecenseerd aldus de medewerker van de boekhandel. Ik vond de schrijfstijl heel erg mooi en ook het perspectief (vanuit een kind) interessant en goed werken. Het verhaal zelf was echter niet mijn ding en kon ik moeilijk duiden.

[Fleur.Dionys · Rating 3 out of 5]

Dit boek maakt me benieuwd naar meer werk van deze auteur. Ze beschrijft een familie waarvan elk gezinslid lijdt onder het verlies van het jongste baby'tje in het gezin. Dit wordt allemaal besproken vanuit het standpunt van het oudere zusje, die de beladen sfeer in huis haarfijn aanvoelt maar door haar jonge leeftijd ook veel niet helemaal begrijpt. De dood van het kindje is taboe, er wordt niet over gesproken en toch is het verlies overal en constant aanwezig. Doorheen heel het boek voel je de beklemming van het verdriet, en de eenzaamheid die ontstaat als juist datgene waar iedereen zijn leven door wordt bepaald, wordt 'dood-gezwegen', de verwijdering die vervolgens ontstaat is realistisch maar ook triest.

[Feline · Rating 3 out of 5]

*** 1/2

[Baftinella · Rating 4 out of 5]

4.5*

[Julie Wessel · Rating 1 out of 5]

Elendig.

[looneybooks79 · Rating 4 out of 5]

http://looneybooks79.blog/2025/09/10/...

Agnes woont met haar ouders en haar tweelingbroer, Kasper in een zomerhuis ergens in Noorwegen. Het is het huis waar ook een baby geboren wordt maar al snel sterft. Bij Agnes laat dit een indruk na. Terwijl het dak lekt van het zomerhuis en de wind door kieren en spleten giert, groeien zij en Kasper daar op. En dan op een dag komt een pleegkind bij hen wonen, Bastian.

"Terwijl de baby sterft, rennen we de deur uit om de nieuwe ijspegels te gaan kijken en de vele sneeuw die de voorbij nacht is gevallen."

Agnes zien we haar opgroeien in een tamelijk dysfunctioneel gezin met de nodige groeipijnen dat dat met zich meebrengt. Ze verdwaalt in haar eigen fantasieën, die ze openlijk durft neer te pennen in brieven naar haar vriendin Martha. We volgen haar en haar broer tot in hun adolescentie en zien de wereld rond hen, bekeken door de ogen van het meisje. Maar het boek laat je vaak ineenkrimpen van ongemak, vooral door de verschillende personages en hun acties. Gaande van een aantal ongemakkelijke broer-zus situaties, de buur die zijn vrouw mishandelt, de ouders die nauwelijks omkijken naar hun kinderen en meer met het pleegkind bezig lijken te zijn...

"Zijn verzameling eieren is de enige schat die Kasper heeft, het enige wat niemand mag aanraken. Toch raak ik ze aan."

Hoewel er een soort unheimlich gevoel rondwaart in dit boek weet Lindstrøm me helemaal mee te nemen in het verhaal van de jonge Agnes en haar strapatsen, haar groeipijnen en haar verlangens. Ook al zijn bepaalde acties die Agnes onderneemt niet altijd te begrijpen, het vormt onderdeel van opgroeien. En als je daar Lindstrøms proza overheen laat druppelen, dan krijg je een heerlijk boek.

Merethe Lindstrøm won de Literatuurprijs van de Noorse Raad voor haar boek 'Dagen in de geschiedenis van stilte'.

[Terje · Rating 4 out of 5]

[4.0/5.0]
Det er ikke ofte jeg har vært utsatt for et såpass gjennomført usympatisk persongalleri som i denne boka. Fortellerstemmen, 13-år gamle Agnes, plager folk og fe, stjeler, juger og ødelegger. På sin side blir hun klådd på av skolelegen, blir konsekvent misforstått og rakka ned på av sin egoistiske, urettferdige, hissige, og smålige far, og hun blir ignorert og oversett av sin deprimerte mor. Tvillingbroren hennes prøver å bli mer selvstendig og løsrive seg fra Agnes, men det er ikke grenser for hvor langt hun vil gå for å vinne hengivenheten hans tilbake. Dette er mørkt, skittent og ekkelt fra start til slutt.

Språket er derimot nydelig. Setningene er skrudd sammen på intrikat vis, og det er masse humor fletta inn i all elendigheten. Og det er selvfølgelig det viktigste. Dette er boka for deg som lengter etter guffen men velskrevet sosialrealisme fra en en bygd på Østlandet på slutten av 70-tallet, med øldrikkende og incestiøse tenåringer, krybbedød, voldelige reveoppdrettere og tannløse oldinger.

[Michel Schynkel · Rating 4 out of 5]

Zowel naar inhoud als naar vorm deed dit boek me wat denken aan ‘De avond is ongemak’ van Marieke Lucas Rijneveld. Ook hier kijken we mee door de ogen van een kind en zien hoe een gezin na het verlies van een baby meer en meer disfunctioneel wordt. Net als Rijneveld is Lindstrom een styliste en een scherp observator. Heel wat zinnen zijn bijna pure poëzie. Dat is genieten. En ook dit boek van haar opent met een zin die je meteen bij de lurven grijpt en het verhaal insleurt: ‘Terwijl de baby sterft, rennen we de deur uit om naar de nieuwe ijspegels te gaan kijken en de vele sneeuw die de voorbije nacht is gevallen.’

[Bart Moeyaert · Rating 4 out of 5]

Denk aan een ogenschijnlijk perfect vogelei. Kasper uit het boek heeft er een hele verzameling van. Wat je niet ziet is dat er aan de onderkant van het op het eerste gezicht perfecte ei een barstje zit. Dat barstje is de schuld van Agnes, Kaspers tweelingzus. Ze is onvoorzichtig geweest. Het ei heeft ze met de barst naar onder teruggelegd. Nu je dit weet is het een goed beeld geworden om te beschrijven hoe dit boek bij de lezer binnenkomt. Je denkt: ah mooi, ja mooi, maar je voelt een zeker ongemak, je denkt voortdurend aan de barst.

[Isabelle Vandenborre · Rating 4 out of 5]

Ik las dit boek in het Nederlands. "Als we zingen" is de titel. Het is een mooi boek. Ik hou van de scherpe observaties van het meisje Agnes, hoe ze haar ouders het verlies van een baby ziet verwerken of net niet, hoe ze stap per stap begrijpt dat de vossenkweker die wat verder woont zijn vrouw mishandelt... Het is aangrijpend te voelen hoezeer ze hunkert naar warmte en aandacht, van haar ouders, haar tweelingbroer, een leraar muziek, een pennenvriendin...en die niet echt krijgt. En zo wordt ze groot, dapper, maar ook met stil verdriet.

[JøRgen Rudshaug]

Veldig søt, "uskyldig" og realistisk oppvekstroman. Presist og lavmækt språk, med noen geniale måter å få frem poesi fra et perspektiv som ser hele bilet uten å forstå det. Koste meg hele veien gjennom.

[Dyane Defevere · Rating 4 out of 5]

Schitterende taal,
Vanaf het begin kom je onder de indruk van Lindstrøms sterk uitgekozen zinnen, niet zomaar toevallig verwoord, ...waarbij diepe gevoelens en gedachten opgewekt worden.
wat mij betreft een zeer leeswaardig kunstwerkje.

[Siriann · Rating 2 out of 5]

Treffer meg aldri heilt.

[Peter De Rop · Rating 5 out of 5]

Interessant verhaal. Misschien waren bepaalde passages niet nodig.. of misschien juist wel.. voor mij leek het wat op met opzet shockeren.

[Karenvdb · Rating 3 out of 5]

3,5/5

[Jade · Rating 2 out of 5]

Een beetje wannabe - De Avond is Ongemak van Marieke Lucas Rijneveld, maar dan in Noorse setting en zonder sterk plot.

[zara · Rating 3 out of 5]

Nou ik weet niet hoor

[Ief Stuyvaert · Rating 2 out of 5]

Het fraaie voorblad nodigt uit om een dekentje over je benen te leggen en je te laten wegglijden in jaren zeventig-nostalgie.

Maar wie bedwelmd wil worden komt bedrogen uit, want daar is al die eerste zin, die je keihard wakker schudt.

Hold on to it, want het is ook de laatste zin die dat doet.

Eenmaal bekomen van de openingsparagraaf kabbelt het van de ene observatie over hier en daar een opmerkelijke formulering naar de volgende anekdote.

Even stilstaan bij wat domestiek geweld - die Noorse kou doet wat met een mens -, wat naaktlopen, een ongemakkelijke briefwisseling en een verdwijning die weer opgelost raakt.

Weinig dat je nog niet eerder hebt gelezen.

Niets dat je iets doet.

Het enige personage waar je eventueel wat voor voelt, is het aangenomen pleegkind Bastian.

Helaas is dat gevoel medelijden, omdat hij al helemààl geen aandacht krijgt van Lindstrøm.

Het is dat die naturalistische Noorse boekjes nooit erg dik zijn, anders was ik voor het zingen al lang de kerk uit geweest.

[Vega Torp · Rating 4 out of 5]

En bok jeg har startet på uendelig mange ganger, og aldri klart å plukke opp igjen. Til slutt ble den hørt på lydbok, og det er jeg glad for! Den er veldig mørk og vond, og skildrer sorg, regler, oppvekst og relasjoner etter dette spedbarnets død. Agnes lillesøster. Vi får en veldig dynamisk familie, som det er spennende å følge, og massive grenseoverstredninger, som blir sett på som normale. Både pga tiden, men også pga bokens hovedkarakter. Som er unge Agnes, som ikke vet bedre. Den er derfor vond, og ekte, og man sitter igjen med mange tanker. Anbefales på det sterkeste, selv om den mulig er litt treg! Veldig einet høytlesning!