Skóra po dziadku

by Mateusz Pakuła

W swojej drugiej powieści Mateusz Pakuła ponownie sięga do rodzinnej historii. Przenosimy się z nim do epicentrum stalinizmu, początku lat 50., gdy jego dziadek za szczeniacki wybryk zostaje osadzony w kieleckiej katowni. Ten, który go uratuje, rzuci światło zarówno na mroczną przeszłość miasta, splecioną z wojną, pogromem kieleckim i Holocaustem, jak i na przyszłość nowego pokolenia.

Jak na nas leżą, dziurawe niczym pamięć, skóry po dziadkach? Czy historia, którą pamiętamy, jest również historią, którą chcemy pamiętać? Czy nadaje się na tożsamościowy mit?

Genres: Audiobook, Poland, Memoir, Nonfiction, Polish Literature

176 pages, Hardcover

First published August 14, 2024

Reviews

[lesneczytanko · Rating 4 out of 5]

Trudna to była lektura, ale niezwykle poruszająca. Opowieść o odpowiedzialności zbiorowej i przerażające naturze człowieka. Do bólu szczera.

[Błażej Pakuła · Rating 5 out of 5]

Mocne, dla wielu może być trudne, ale zdecydowanie warto przeczytać / przesłuchać

[czaplin · Rating 5 out of 5]

dam 5 gwiazdek bo sie nikomu nie musze tlumaczyc




(jest o biciu zydow)

[Łukasz Zych · Rating 3 out of 5]

Rozczarowanko

[Agnieszka · Rating 2 out of 5]

Byłam zachwycona pierwszą książką autora, ale tą już nie. O ojcu poszło dobrze, to teraz podczepimy trudne powojenne przejścia dziadka pod zawsze nośną tematykę pogromu kieleckiego, doprawimy urywkami dramatu, odrobiną poezji, cytatami z akt procesowych i odczytaniem w pogromowym kontekście Pana Kleksa. Nie przepraszam, że mnie to zupełnie nie przekonuje.

[Justyna Sk · Rating 5 out of 5]

Bolesna i trudna historia - rodziny autora i pogromu kieleckiego. Do mnie taka narracja trafiła.

[Weronika · Rating 3 out of 5]

3,5

[robin · Rating 3 out of 5]

3.5. straszna.

[depciok · Rating 1 out of 5]

chyba po prostu nie trafia do mnie pisanie Pakuły
chciałoby się pogłębienia treści, rozbudowy. czuję, że wątki losowo wpadają i wypadają i koniec końców wychodzi się z niczym. wydmuszka

[Nataliafil · Rating 4 out of 5]

straszne..

[Aneta (drobna korekta) · Rating 4 out of 5]

4,5

[Amelia Pestka · Rating 5 out of 5]

Nicość nie istnieje.

[honorata buczkowicz · Rating 4 out of 5]

Są we wszechświecie ciemności których nic nie rozświetla i nigdy nie rozświetli.
Jest bezsens którego nic nie zasypie.
Rozpacz której nie da się zaradzić.
Nicość nie istnieje.

[Paulina · Rating 4 out of 5]

4,5

[aksjomat_ · Rating 5 out of 5]

4.5/5

genialna proza Pakuły, w której autor znowu miesza tematy, które pozornie nie mają ze sobą nic wspólnego (nie wiem, czy bardziej zaskoczył mnie dramat o Lemie i Dicku w książce o ojcu, czy esej o Akademii Pana Kleksa w książce o dziadku). z tego wszystkiego tworzy się zadziwiająco spójna opowieść o tym, jak złudna jest pamięć, również ta zbiorowa. „Skóra po dziadku” to świetna rzecz.

[Marcia · Rating 5 out of 5]

to jedna z tych książek, której tytuł i autora kiedyś zapomnę, ale przemyślenia pozostaną

[Joanna Makul · Rating 3 out of 5]

Zamysł dosyć czytelny, ale wciąż bardzo chaotyczna. Forma luźnych wspomnień i przemyśleń dosyć uciążliwa, bo nie spina całości. Widzę podobnie analogie zachowań ludzkich w różnych czasach, nienawiść, która tak łatwo ludziom przychodzi, brakowało mi jednak odczucia że tak książka stanowi jakąś całość.

[Nikola Maniaczka Książek · Rating 3 out of 5]

3,25☆
Nie jest to zła książka, ale po przeczytaniu niesamowitej "Jak nie zabiłem swojego ojca..." miałam naprawdę duże oczekiwania.
Nie pomagał fakt tej dziwnej, poplątanej narracji, która niestety zupełnie wybijała mnie z rytmu.

[Gabriela Czechowicz-Zielonka · Rating 5 out of 5]

Trudna i wstrząsająca, ale zdecydowanie warta przeczytania

[mariuszowelektury · Rating 5 out of 5]

"Skóra po dziadku" to książka, niełatwa do zaklasyfikowania – literacki esej, osobiste wyznanie, refleksja nad życiem, śmiercią i pamięcią. Pakuła eksplorując temat, który jest bliski wielu ludziom: proces żałoby i próby zrozumienia, co pozostaje po ukochanej osobie, gdy ta odchodzi, pokazuje, jak wiele tematów związanych z wojną, poprzednimi pokoleniami jest wciąż nieprzepracowanych.

Książka jest osobistą opowieścią o relacji autora z jego dziadkiem, którego historia i doświadczenia stają się punktem wyjścia do szerszej refleksji nad dziedzictwem rodzinnym, międzypokoleniowymi traumami, a także o tym, co z tych relacji zostaje zapisane w naszych ciałach i pamięci. Tytułowa kurtka staje się metaforą dziedziczenia, które nie jest tylko przekazywaniem wartości materialnych, ale też emocji, lęków, wspomnień, a nawet cech charakteru.

Pakuła pisze w sposób czasem wręcz brutalnie szczery, nie bojąc się poruszać tematów trudnych, bolesnych, jednocześnie w mistrzowski sposób uniwersalizując je. Jego narracja jest swobodna, pełna dygresji i skojarzeń, co nadaje książce charakter eseju literackiego, są również wpływy literatury autobiograficznej, sztuk teatralnych co sprawia, że tekst ma dynamiczny rytm, momentami przypominający monolog sceniczny.

Książka jest pełna obrazów, które zapadają w pamięć – od nostalgicznych wspomnień, przez opisy traumatycznych sytuacji, aż po refleksje nad przypadkowością, nieoczywistością biegu życia.

"Skóra po dziadku" to książka, która prowokuje do myślenia, pozostawia czytelnika z wieloma pytaniami, dotyka uniwersalnych tematów, ale robi to w sposób głęboko osobisty, jednocześnie poruszając serce i umysł.

[Piotrek K. · Rating 5 out of 5]

Mam wreszcie poczucie, że przeczytałem ważną książkę. Jestem rówieśnikiem autora, i myślę teraz, że trochę nas łączy. Znam tę niemal obsesję z szukaniem żydowskich przodków i fantazjowanie o nich. Bliskie mi refleksje autora o bezsensie i nicości. Bardzo poruszył mnie wątek "wyjebanego" do śmietnika dziecięcego wózka: ten długi cień zagłady. Rozumiem te pragnienie, by mieć w rodzinie "sprawiedliwego".

Gratuluję i dziękuję Autorowi (czy autorzy czytają wpisy na temat swoich książek na goodreads?) odwagi i szczerości: to przemawia do mnie, rezonuje.

Sceny z majorem Plamą, z młodzieżą żydowską, z Heniem, co bał się dostać od ojca, bo przepadł na trzy dni, historia ciężarówek, którymi więziono trumny Żydów zamordowanych w kieleckim pogromie, wyprawa z ćwiartkami cielaka do pułkownika w Warszawie po ratunek...

Ps. Doskonały audiobook! Dużo słucham i potrafię docenić.

[Weronika Zych · Rating 3 out of 5]

Książka wysłuchana w audiobooku

Traf chciał, że jest to kolejna książka z rzędu oparta w jakiś sposób o relację wnuki-dziadkowie, ale tym razem mamy tu kawał historii w tle, która nie jest opowiedziana dla samej historii, a dla pokazania tego, ile w ludziach tkwi bestialstwa i jak trudno jest się im wyrwać z tego błędnego koła.
Nie poniosła mnie ta książka jakoś okrutnie mocno, może ze względu na formę wzięcia tej historii na klatę, ale mimo wszystko uważam, że to lektura warta przeczytania (lub wysłuchania). Bardzo lubię jej tytuł i symbolikę, cenię na pewno dużą pracę autora nad pozyskaniem wielu informacji, które nadały książce jeszcze głębszego sensu, podoba mi się urywana często narracja. Myślę, że jest szansa, że kiedyś przeczytam tę książkę swoimi oczami.

[Monika · Rating 3 out of 5]

Według mnie to nie jest powieść, a raczej fabularyzowane wspomnienia o dziadku, który przeszedł przez kieleckie więzienie stalinowskie, był katowany, głodzony. Jest to też punkt wyjścia do ogólniejszej historii pogromów w Kielcach.
O przemocy wobec Żydów przed wojną, w jej trakcie i po niej. O tym, że historia nie jest czarno-biała. Są tu dobrzy ludzie, którzy robią złe rzeczy, i źli, którzy czasem ratują innych. Pakuła nie moralizuje, raczej pokazuje złożoność – pamięć, wstyd, próbę zrozumienia.
Dużo tu materiału źródłowego: dokumenty, protokoły, opisy z procesów.
Co ciekawe, książka dobrze koresponduje z esejem Baldwina Następnym razem pożar, który czytałam dosłownie przed chwilą. To też refleksja o tym, że ludzie powinni być traktowani równo – niezależnie od rasy, wyznania, poglądów czy koloru skóry.

[Kaja Rębosz · Rating 4 out of 5]

W Kielcach mieszkam od dwóch lat. Książkę polecił mi mój tata, rodowity krakowianin. Nie żałuję, że ją przeczytałam. Czytanie tej książki jest jak słuchanie opowieści osoby, która się tu wychowała i jej korzenie są w tym mieście. Autor porusza trudną historię pogromu kielckiego z 1946 roku, ale kto jest bardziej do tego uprawniony niż osoba, która stąd pochodzi? Szczególnie, że jako czytelnicy mamy wgląd w jego rozmyślania i historię jego rodziny?
Pierwszej książki autora nie czytałam, ale kiedyś znajdę czas i przeczytam.

[Nataniel · Rating 3 out of 5]

Lubię twórczość Pakuły scenariuszopisarską, na zajęciach z nim też się podobało jak otwarty i "normalny" był, ale trochę czuję tutaj jakby to starało się tak na siłę być brutalne, tym przeklinaniem, formą itd, a przy ,,jak zabiłem..." to też, ta brutalność była dużo bardziej obecna, nie starając się aż tak na siłę. Może po prostu jestem większym fanem opowiadania o takich rzeczach jak to było w Strefie Interesów Glazera, ale i tak będę śledził jego dalsze rzeczy

[Robert Stokłosa · Rating 4 out of 5]

Nietypowa powieść. Skrzyżowanie prozy z dramatem. Trudny temat, bo chodzi o polski antysemityzm. Historia dziadka autora, który w czasach stalinizmu doświadczył represji UB, ale był też świadkiem pogromu kieleckiego (Polacy mordują Żydów), jednego z najbardzie wstydliwych wydarzeń w naszej historii. Bardzo zajmujące i oryginalnie napisane.

[Prez · Rating 3 out of 5]

Unacceptable (for me) style of poetical journalist writing. So despite moving subject I would rate it even lower. But there are three things that save all of it: very interesting analysis of "Mr Blob Academy", story of a pram and final part with sentences for people taking part in Kielce pogrom 1946.

[Justyna · Rating 2 out of 5]

no cóż, ciężko nie myśleć o ofiarach ludobójstwa w Gazie podczas słuchania tej opowieści w 2025
ciężko odpędzić te myśli- jaki zwrot zrobiła historia, że zbrodniarze pogromu kieleckiego zostali osądzeni, skazani na karę śmierci etc. a kto osądzi tych współczesnych zbrodniarzy?

nominacja do nike- serio?
anegdotka o wózku na korytarzu w bloku- serio?
><

[Magda · Rating 4 out of 5]

Bolesna historia pogromu kieleckiego. Niby ja juz to znam, ale wciaz ciezko mi uwierzyc ile jest w ludziach bestialstwa. Ta nienawisc do wszelkiej innosci jest wiecznie zywa. Nie znika nigdy.
Smutna, łamiąca serce.

[Natalia · Rating 5 out of 5]

Czasem te monologi i dialogi budzą niepewność względem faktów. No, ale! Właśnie dzięki nim ten reportaż porusza i osiąga wydźwięk, który osiąga.
Temat pogromu kieleckiego zawsze będzie czymś nie do wiary. Fajnie, że ktoś to jeszcze rozgrzebał.