What do you think?
Rate this book
Efter
Efter speelt in een nabije toekomst waarin artsen en wetenschappers de liefde als psychische aandoening zijn gaan beschouwen. De medische industrie springt gretig op de nieuwe diagnose in. Er openen klinieken tegen liefdesverslaving. En farmaceut Fizzler wil als eerste een geneesmiddel tegen verliefdheid op de markt brengen: Efter.
In Efter volgen we verschillende personages die met de introductie van het medicijn te maken krijgen. De pr-man die Efter in de markt moet zetten. Een pubermeisje dat voor het eerst verliefd wordt. Een journaliste die onraad ruikt. Allemaal hebben ze een eigen agenda, allemaal worstelen ze met eigen problemen en twijfels, allemaal proberen ze orde aan te brengen in een steeds chaotischer werkelijkheid. Wat zij niet weten, is dat hun individuele keuzes en beslissingen een noodlottige reeks gebeurtenissen in gang zetten.
In Efter volgen we verschillende personages die met de introductie van het medicijn te maken krijgen. De pr-man die Efter in de markt moet zetten. Een pubermeisje dat voor het eerst verliefd wordt. Een journaliste die onraad ruikt. Allemaal hebben ze een eigen agenda, allemaal worstelen ze met eigen problemen en twijfels, allemaal proberen ze orde aan te brengen in een steeds chaotischer werkelijkheid. Wat zij niet weten, is dat hun individuele keuzes en beslissingen een noodlottige reeks gebeurtenissen in gang zetten.
213 pages, Paperback
First published September 1, 2014
49 people are currently reading
952 people want to read
About the author
Hanna Bervoets
32 books569 followersHanna Bervoets (1984, Amsterdam) is one of the most acclaimed Dutch authors of her generation. After earning her Bachelors degree in Cultural Studies and a Masters in Journalism & Research she published nine novels, several screenplays, plays and a short story collection. She also writes essays and reviews on media, tech, popular culture and (queer) representation.
Bervoets received numerous nominations and awards for her work. In 2017, she was granted the prestigious Frans Kellendonk Prize for her entire body of works. Her novels are being translated in many languages and were adapted for film and television. Excerpts and short stories were published on international platforms such as Five Dials and The Guardian.
During the spring of 2018 Bervoets was a resident at Writers Omi at Ledig House, New York, where she worked on her novel 'Welcome to the Kingdom of the Sick': an adventure story on chronic illness. 'Welcome to the Kingdom of the Sick' became an instant bestseller when it was published in 2019.
In 2021 her novella 'The Things we saw' was published for Dutch Book Week in a first print run of 650,000 copies. Picador published it in May 2022 in the UK, HarperCollins in the US as 'We had to remove this Post'.
In 2022 Bervoets won the J.M.A Biesheuvel award for her latest short story collection, 'A modern desire'.
Hanna Bervoets works and lives in Amsterdam, with her girlfriend and two guinea pigs
Bervoets received numerous nominations and awards for her work. In 2017, she was granted the prestigious Frans Kellendonk Prize for her entire body of works. Her novels are being translated in many languages and were adapted for film and television. Excerpts and short stories were published on international platforms such as Five Dials and The Guardian.
During the spring of 2018 Bervoets was a resident at Writers Omi at Ledig House, New York, where she worked on her novel 'Welcome to the Kingdom of the Sick': an adventure story on chronic illness. 'Welcome to the Kingdom of the Sick' became an instant bestseller when it was published in 2019.
In 2021 her novella 'The Things we saw' was published for Dutch Book Week in a first print run of 650,000 copies. Picador published it in May 2022 in the UK, HarperCollins in the US as 'We had to remove this Post'.
In 2022 Bervoets won the J.M.A Biesheuvel award for her latest short story collection, 'A modern desire'.
Hanna Bervoets works and lives in Amsterdam, with her girlfriend and two guinea pigs
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 30 of 215 reviews
April 12, 2021
Vroeger plaatsen we zinnen op onze Hyves als ‘Jongens zijn net Rivella: beetje vreemd, maar wel lekker’. Eigenlijk heb ik hetzelfde met de boeken van Hanna Bervoets.
April 17, 2015
Het begon best interessant, maar daarna? Meh. Als het hele boek was geschreven als de laatste 30 blz, was het zoooveel beter geweest...
March 27, 2024
In de nabije toekomst wordt verliefdheid als een psychische aandoening beschouwd, is de uitgangspositie van de roman ‘Efter’ van Hanna Bervoets. Waarom eigenlijk? Dat is de vraag die bij mij best bleef hangen en na lezing weer opdook. Het is jammer dat de stelling die de roman moet lanceren en in zijn baan moet brengen, een intrinsieke zwakte heeft.
Maar goed, uitgaande van een ‘stel dat …’-situatie, krijgt de roman goede voortgang, zij het in wisselend tempo. Elk van de personages krijgt voldoende eigen stem om geloofwaardig te zijn. Het quasi-snelle schakelen binnen een redenering of juist daaraan ontsnappend, dat aan jeugdigen wordt toegeschreven, vind ik geslaagd. Hoe allengs bij ook enkele gebruikers van Efter een dieper besef doordringt omtrent de werking van dat medicijn, vind ik knap gedaan. Via hun belevenissen en het belichten van de rol van farmaceuten zorgt Bervoets er opnieuw voor dat een maatschappelijk relevante kwestie in fictievorm helder gestalte krijgt. JM
Maar goed, uitgaande van een ‘stel dat …’-situatie, krijgt de roman goede voortgang, zij het in wisselend tempo. Elk van de personages krijgt voldoende eigen stem om geloofwaardig te zijn. Het quasi-snelle schakelen binnen een redenering of juist daaraan ontsnappend, dat aan jeugdigen wordt toegeschreven, vind ik geslaagd. Hoe allengs bij ook enkele gebruikers van Efter een dieper besef doordringt omtrent de werking van dat medicijn, vind ik knap gedaan. Via hun belevenissen en het belichten van de rol van farmaceuten zorgt Bervoets er opnieuw voor dat een maatschappelijk relevante kwestie in fictievorm helder gestalte krijgt. JM
February 28, 2024
Efter was oké. Het begon interessant en spannend maar dat zakte wat af. Ik was ook niet zo fan van het einde. Wel een goed verhaal met een goed concept, maar niet Hanna Bervoets beste boek.
June 28, 2017
Efter knoopt alle losse eindjes aan elkaar
Hanna Bervoets maakt een puzzel die aan het denken zet van haar vierder roman Efter. Het verhaal speelt zich af in een futuristische wereld waarin verliefdheid als een psychische aandoening wordt beschouwd. De medische industrie introduceert een eerste geneesmiddel tegen verliefdheid: Efter. In het boek gaan de personages ieder op hun eigen manier op onderzoek uit naar dit nieuwe middel en de gevolgen hiervan. De introductie van het medicijn verloopt namelijk niet zonder problemen. Bervoets neemt de lezer mee op de zoektocht van deze personages.
Chaotisch geheel
Het boek begint met een soort raadsel. ‘Er is alleen een begin. Iets dat het allemaal in gang zette.’ Bervoets laat veel verschillende personages aan het woord zonder dat ze die echt introduceert of zonder dat de lezer weet hoe deze personages in verhouding tot elkaar staan. De vorm waarin ze het verhaal giet werkt verwarrend. Onderzoeksjournalist Laura Horst houdt middels haar eigen meek-kanaal mensen op de hoogte over Efter. Bervoets legt echter niet uit dat meeks een soort blogs zijn die iedereen kan schrijven en die anderen vervolgens kunnen kopen. Zij ontrafelt richting het eind van het boek hoe de aspecten van verschillende meek-kanalen bij elkaar komen: ‘Die verklaring is het Eftercomplex: een even geraffineerd als gecompliceerd geval van verregaande belangenverstrengeling.’
Ingenieus bouwwerk
Het verhaal is dus op veel punten verwarrend, maar alles past uiteindelijk in elkaar. Het verhaal is sterk qua inhoud en vorm. Als het boek uit is, is alles op zijn plek gevallen. Bervoets confronteert de lezer via Laura Horst met alle feiten en het onderzoek en zet de lezer zo indirect aan het denken over de belangenverstrengelingen die zij aan het licht brengt: ‘Nu ik je alles verteld heb, vraag ik het je nog eenmaal. Wat zou jij hebben gedaan?”. Bervoets weet met dit boek dus zowel een ingenieus bouwwerk als een maatschappijkritische detective te brengen. De enige manier om het helemaal te snappen is om het meteen nóg een keer te lezen. Het is een genot om alle puzzelstukjes zo in elkaar te zien vallen.
[Deze recensie verscheen eerder (2014) op CLEEFT]
Hanna Bervoets maakt een puzzel die aan het denken zet van haar vierder roman Efter. Het verhaal speelt zich af in een futuristische wereld waarin verliefdheid als een psychische aandoening wordt beschouwd. De medische industrie introduceert een eerste geneesmiddel tegen verliefdheid: Efter. In het boek gaan de personages ieder op hun eigen manier op onderzoek uit naar dit nieuwe middel en de gevolgen hiervan. De introductie van het medicijn verloopt namelijk niet zonder problemen. Bervoets neemt de lezer mee op de zoektocht van deze personages.
Chaotisch geheel
Het boek begint met een soort raadsel. ‘Er is alleen een begin. Iets dat het allemaal in gang zette.’ Bervoets laat veel verschillende personages aan het woord zonder dat ze die echt introduceert of zonder dat de lezer weet hoe deze personages in verhouding tot elkaar staan. De vorm waarin ze het verhaal giet werkt verwarrend. Onderzoeksjournalist Laura Horst houdt middels haar eigen meek-kanaal mensen op de hoogte over Efter. Bervoets legt echter niet uit dat meeks een soort blogs zijn die iedereen kan schrijven en die anderen vervolgens kunnen kopen. Zij ontrafelt richting het eind van het boek hoe de aspecten van verschillende meek-kanalen bij elkaar komen: ‘Die verklaring is het Eftercomplex: een even geraffineerd als gecompliceerd geval van verregaande belangenverstrengeling.’
Ingenieus bouwwerk
Het verhaal is dus op veel punten verwarrend, maar alles past uiteindelijk in elkaar. Het verhaal is sterk qua inhoud en vorm. Als het boek uit is, is alles op zijn plek gevallen. Bervoets confronteert de lezer via Laura Horst met alle feiten en het onderzoek en zet de lezer zo indirect aan het denken over de belangenverstrengelingen die zij aan het licht brengt: ‘Nu ik je alles verteld heb, vraag ik het je nog eenmaal. Wat zou jij hebben gedaan?”. Bervoets weet met dit boek dus zowel een ingenieus bouwwerk als een maatschappijkritische detective te brengen. De enige manier om het helemaal te snappen is om het meteen nóg een keer te lezen. Het is een genot om alle puzzelstukjes zo in elkaar te zien vallen.
[Deze recensie verscheen eerder (2014) op CLEEFT]
January 12, 2018
In de nabije toekomst wordt een medicijn uitgevonden tegen verliefdheid. Want verliefdheid beïnvloedt mensen in hun doen en laten, en moet worden uitgeroeid. Het medicijn, 'Efter', blijkt echter gevaarlijk voor mensen die níet verliefd zijn, en is al bezig aan zijn ondergang als dit verhaal begint. Er zijn véél personages, veel te veel om een goed verhaal te zijn. Zo is er het tienermeisje dat in behandeling is in een progressief centrum voor tieners met het 'love addiction disorder'. De journaliste die de gevaren van Efter aan de kaak wil stellen. De man die het medicijn moet promoten. En nog alle personages daarrond. Tot het één grote waas wordt.
En het is geeneens een goed verhaal. Ik had er véél meer van verwacht, meer spanning, meer opbouw, meer geloofwaardigheid. Jammer, want ik had al veel goeds gehoord over deze schrijfster.
En het is geeneens een goed verhaal. Ik had er véél meer van verwacht, meer spanning, meer opbouw, meer geloofwaardigheid. Jammer, want ik had al veel goeds gehoord over deze schrijfster.
January 18, 2025
3,25
Niet mijn favoriete Bervoets maar nog steeds wel interessant en goed geschreven! Een boek vol met verschillende verhaallijnen en perspectieven die op het einde als puzzelstukjes in elkaar zullen vallen. Maar het is niet een boek dat mij echt zal bijblijven
Niet mijn favoriete Bervoets maar nog steeds wel interessant en goed geschreven! Een boek vol met verschillende verhaallijnen en perspectieven die op het einde als puzzelstukjes in elkaar zullen vallen. Maar het is niet een boek dat mij echt zal bijblijven
November 26, 2019
Op mijn seos schrijf ik deze meek over Bervoets book Efter: knap gecomponeerd, vier sterren.
March 27, 2024
*4,5
Mijn eerste Bervoets, maar zeker niet mijn laatste. Ik was meteen geïntrigeerd door het verhaal en de verschillende personages; en vooral benieuwd naar waarom het personage Fajah zo centraal in beeld kwam.
Ik had het sneller uitgelezen, mocht het leven niet in de weg gezeten hebben... Aanrader!
Mijn eerste Bervoets, maar zeker niet mijn laatste. Ik was meteen geïntrigeerd door het verhaal en de verschillende personages; en vooral benieuwd naar waarom het personage Fajah zo centraal in beeld kwam.
Ik had het sneller uitgelezen, mocht het leven niet in de weg gezeten hebben... Aanrader!
September 27, 2015
Toen ik de synopsis van Efter las, moest ik meteen aan de Delirium serie van Lauren Oliver denken. Ik was een beetje bang dat Efter hierdoor aan originaliteit zou moeten inboeten, maar niets was minder waar. Hanna Bervoets kiest voor een heel andere, meer journalistiek-wetenschappelijke invalshoek, waardoor het verhaal een hele andere wending krijgt.
In veel reviews las ik dat mensen moeite hadden om in het verhaal te komen door de vele personages, maar zelf had ik hier eigenlijk geen last van. Vanaf pagina één werd ik het verhaal ingezogen en wilde ik het boek het liefst zo snel mogelijk uitlezen. Al vond ik het wel jammer dat je van sommige personages veel minder te weten komt dan van de rest..
Persoonlijk ergerde ik me wel een beetje aan allerlei termen als ‘Seos’, ‘Toad’ en ‘Meeks’. Dit zijn zeg maar de Ipads, tablets en smartphones van de toekomst, maar omdat deze apparaten verder totaal niet uitgelegd worden en enkel terloops genoemd worden, had dit voor mij persoonlijk geen meerwaarde. Oké, het zegt iets over de manier waarop we in het dagelijks leven omgaan met / afhankelijk zijn van technologie, maar ik vond het net iets te veel termen zonder uitleg..
Efter is een zeer intrigerend verhaal ,wat je een nieuw en origineel perspectief op de liefde aanreikt. Liefde is niet altijd gezond en in de dystopische toekomstvisie van Bervoets wordt het zelfs al een ziekte gezien. Het boek kan gezien worden als ethisch – hoe ver mag je gaan met het testen van medicatie? – als filosofisch – wat is liefde eigenlijk? Het heeft mij in ieder geval enorm aan het denken weten te zetten.
Het einde van Efter was bovendien enorm onverwacht. Deze plotwending zag ik zeker niet aankomen en dit bewijst maar weer dat Hanna Bervoerts een meesteres in vertelkunst is. Tel hier de prachtige schrijfstijl en de interessante world building bij op; en je komt uit op een wondermooi boek. Een aanrader!
____________________________
Deze review is verschenen op Met het Oog op de Toekomst!
In veel reviews las ik dat mensen moeite hadden om in het verhaal te komen door de vele personages, maar zelf had ik hier eigenlijk geen last van. Vanaf pagina één werd ik het verhaal ingezogen en wilde ik het boek het liefst zo snel mogelijk uitlezen. Al vond ik het wel jammer dat je van sommige personages veel minder te weten komt dan van de rest..
Persoonlijk ergerde ik me wel een beetje aan allerlei termen als ‘Seos’, ‘Toad’ en ‘Meeks’. Dit zijn zeg maar de Ipads, tablets en smartphones van de toekomst, maar omdat deze apparaten verder totaal niet uitgelegd worden en enkel terloops genoemd worden, had dit voor mij persoonlijk geen meerwaarde. Oké, het zegt iets over de manier waarop we in het dagelijks leven omgaan met / afhankelijk zijn van technologie, maar ik vond het net iets te veel termen zonder uitleg..
Efter is een zeer intrigerend verhaal ,wat je een nieuw en origineel perspectief op de liefde aanreikt. Liefde is niet altijd gezond en in de dystopische toekomstvisie van Bervoets wordt het zelfs al een ziekte gezien. Het boek kan gezien worden als ethisch – hoe ver mag je gaan met het testen van medicatie? – als filosofisch – wat is liefde eigenlijk? Het heeft mij in ieder geval enorm aan het denken weten te zetten.
Het einde van Efter was bovendien enorm onverwacht. Deze plotwending zag ik zeker niet aankomen en dit bewijst maar weer dat Hanna Bervoerts een meesteres in vertelkunst is. Tel hier de prachtige schrijfstijl en de interessante world building bij op; en je komt uit op een wondermooi boek. Een aanrader!
____________________________
Deze review is verschenen op Met het Oog op de Toekomst!
June 23, 2017
Wat vond ik van 'Efter'? Best moeilijk te omschrijven. Hanna Bervoets schrijft sowieso erg sterk, maar ook heel technisch en in een bijna journalistiek feitelijke weergave. Soms weet ik niet goed of dat de bedoeling is. Dit is opnieuw een roman die geweldig opent met alweer een fantastisch bedachte verhaallijn. Maar telkens ontbreekt er iets. Voor een boek over de moeder van alle emoties (liefde) is het opnieuw een tikje emotie-arm, te rationeel, wat zielloos en komt het amper binnen. Toch vier sterren, want Hanna Bervoets, ik lees je heel graag.
March 8, 2015
Het begin is zo tenenkrommend saai dat ik ermee ben gestopt. Op naar een ander boek.
December 11, 2016
Een fantasierijk boek met verrassende wendingen, zoals altijd prachtig en vlot geschreven. Ik vloog hier doorheen!
April 8, 2018
Een matig script voor een aflevering van Black Mirror.
October 6, 2025
Heel interessant boek. Interessant hoe Bervoets verliefdheid benaderd en de neurale netwerken hierbij betrekt. Sterke fantasie. Soms lastig te volgen en zoals alle boeken een vreemd futuristische blik. Al met al wel een interessant boek.
June 18, 2020
Zit gaaf in elkaar maar ik werd toch wel een beetje bij het handje genomen. Te veel uitleg over het plot, te weinig over de wereld. Maar goed, was zeker vermakelijk.
March 15, 2021
Bervoets neemt ons mee naar een nabije toekomst waarin verliefdheid als een geestelijke aandoening aanzien wordt en patiënten het geneesmiddel Efter krijgen toegediend om daar van te genezen. Van bij aanvang weet je dat dit fout loopt en al snel ruik je dat de farma-industrie niet vrijuit gaat, maar hoe en waarom, dat houdt Bervoets nog even achter de hand.
Een dystopie, met maatschappelijke en emotionele relevantie en een origineel kader: we waren helemaal klaar om ons te laten verrassen door Bervoets.
Ze schrijft goed en vlot, bouwt het verhaal op vanuit verschillende perspectieven en creëert een goeie spanningsboog. We hebben het boek graag gelezen en waren ook verrast van een essentiële plottwist die we helemaal niet zagen aankomen.
Maar helemaal gebalanceerd vonden we Efter niet. Niet elk personage is helemaal afgewerkt en wat we in dit boek missen is een noodzaak.
Misschien niet helemaal helder, maar er is wat extra punch nodig, wat diepere relevantie, wat snedigere context, wat meer essentie.
Graag gelezen, maar zoals de beenhouwer hier om de hoek ons zou vragen: mag het iets meer zijn?
Een dystopie, met maatschappelijke en emotionele relevantie en een origineel kader: we waren helemaal klaar om ons te laten verrassen door Bervoets.
Ze schrijft goed en vlot, bouwt het verhaal op vanuit verschillende perspectieven en creëert een goeie spanningsboog. We hebben het boek graag gelezen en waren ook verrast van een essentiële plottwist die we helemaal niet zagen aankomen.
Maar helemaal gebalanceerd vonden we Efter niet. Niet elk personage is helemaal afgewerkt en wat we in dit boek missen is een noodzaak.
Misschien niet helemaal helder, maar er is wat extra punch nodig, wat diepere relevantie, wat snedigere context, wat meer essentie.
Graag gelezen, maar zoals de beenhouwer hier om de hoek ons zou vragen: mag het iets meer zijn?
January 16, 2022
Eindelijk weer zo’n boek waar er daadwerkelijk iets in gebeurt! (don’t get me wrong: zweverig is heel mooi hoor) Je krijgt het gehele verhaal puzzelstukjes toegeschoven die pas wanneer het slot nadert een printje krijgen, waardoor je dan pas ziet waar ze gelegd moeten worden. Efter is actueel, maar toch tijdloos. Ik ben benieuwd wat onze kleinkinderen hierover te zeggen zullen hebben ;)
“Aan het graven was ik, en ik kon stoppen en naar boven kijken, maar terug omhoog klimmen was geen optie.” (blz. 201)
“[H]et [babygehuil] klinkt alsof iemand een zebra probeert op te vouwen.” (blz. 286)
“Aan het graven was ik, en ik kon stoppen en naar boven kijken, maar terug omhoog klimmen was geen optie.” (blz. 201)
“[H]et [babygehuil] klinkt alsof iemand een zebra probeert op te vouwen.” (blz. 286)
Read
April 2, 20254.4* - Conclusie na het lezen van Efter? Waarom ben ik gestopt met het lezen van Hanna Bervoets? Van een moment van zinsverbijstering gesproken!
In de nabije toekomst wordt verliefdheid en De Liefde als een psychische aandoening gezien. Gelukkig is er Efter, medicatie die de meest radelozen onder ons uit hun lijden verlost! Of spelen ontwikkelaar en big pharma onder één hoedje?
Dystopisch, grimmig, snedig verwoord, beklijvend, verrassend opgebouwd en met enkele plottwists om U tegen te zeggen. Voor alle seriekijkers die vaak verzuchten wel te willen lezen, maar het juiste boek maar niet kunnen vinden. Aanrader!
In de nabije toekomst wordt verliefdheid en De Liefde als een psychische aandoening gezien. Gelukkig is er Efter, medicatie die de meest radelozen onder ons uit hun lijden verlost! Of spelen ontwikkelaar en big pharma onder één hoedje?
Dystopisch, grimmig, snedig verwoord, beklijvend, verrassend opgebouwd en met enkele plottwists om U tegen te zeggen. Voor alle seriekijkers die vaak verzuchten wel te willen lezen, maar het juiste boek maar niet kunnen vinden. Aanrader!
May 23, 2025
Origineel, en Hanna is sowieso de queen van de Nederlandse ‘weird books’. Ik heb meer gehad met een aantal van haar andere boeken, ik vond de hoeveelheid karakters en perspectiefwisselingen hier iets lastiger in te volgen dan in ander werk. Maar nog steeds nice!
June 22, 2024
Bervoets was al mijn favoriete schrijver en dit bogk heeft dat niet minder gemaakt. Heb nog wel wat vragen, weet niet of ik hem opnieuw moet lezen om die beantwoord te krijgen of dat dit gewoon een gegeven is in dit verhaal. Either way, *chef's kiss*
March 11, 2025
Een soort dystopische Love Actually en dat is een compliment.
July 18, 2025
Jaa deze vond ik erg tof! Vond vooral het midden gaaf en tegen het einde snapte ik sommige dingen niet meer, maar erg leuk om te lezen!
July 27, 2025
Teleurstellend, weinig diepgang, onrealistisch.
August 17, 2025
vreemd boek
November 21, 2024
Het is fijn om week van Hanna Bervoets te lezen. Het ene moment leest dit boek als een schilderij van Escher, het volgende moment zit je te gniffelen om de Hollandse nuchterheid waarmee complexe gedachten worden geschreven.
March 15, 2021
Mooi verhaal over hoe men tegenwoordig de wereld en omgeving als iets “maakbaars” ziet met de liefde als een van de weinige niet-maakbare elementen. Wel onnodig veel verhaallijnen die zich geforceerd in de “toekomst” plaatsvinden. Al met al een fijn boek, maar geen extreme topper. Had meer verwacht na alles wat er was.
November 6, 2025
Het ging allemaal net iets te veel over tienerdrama
August 15, 2024
Holy fuck wat was dit goed
December 19, 2022
Heel interessant boekje over hoe een wereld eruit zou zien als liefde als een verslaving zou worden beschouwd en er een medicijn voor zou zijn. Een groot gedachte-experiment!
Displaying 1 - 30 of 215 reviews