What do you think?
Rate this book
Ei, foetus, baby
Wat gebeurt er precies in een zwangere buik? Al eeuwenlang proberen mensen, meestal mannen, die vraag te beantwoorden. De onderzoekers die zich erover bogen gebruikten daarbij een groot scala aan met de tijd veranderende technieken en methoden. Ook het woordgebruik over zwangerschap varieerde en varieert met de tijd. Wanneer mag of moet je bijvoorbeeld ‘zwanger’ heten, en ben je dat dan van een ‘vrucht’, ‘ei’, ‘foetus’ of ‘kind’? En wanneer spreken we over de beëindiging van de zwangerschap als ‘een abortus’?
Trudy Dehue is gefascineerd door de totstandkoming van kennis. Wat is bijvoorbeeld de plek van de zwangere persoon in de vele studies van de zwangere buik? Feiten zijn altijd het eindproduct van menselijk handelen en menselijke beslissingen betoogt ze, met soms grote gevolgen voor het lief en leed van anderen. Achter elk feit schuilt vaak ook een belangrijk verhaal.
In Ei, foetus, baby ontrafelt Dehue vele verhalen achter de feiten over zwangerschap en zwangerschapsbeëindiging. In haar vijf eeuwen omspannende onderzoek brengt ze soms gruwelijke, soms liefdevolle en soms bevreemdende technieken en denkbeelden in kaart. Tegelijk biedt ze nieuwe inzichten over de relatie tussen onze kennis en de werkelijkheid.
Trudy Dehue is gefascineerd door de totstandkoming van kennis. Wat is bijvoorbeeld de plek van de zwangere persoon in de vele studies van de zwangere buik? Feiten zijn altijd het eindproduct van menselijk handelen en menselijke beslissingen betoogt ze, met soms grote gevolgen voor het lief en leed van anderen. Achter elk feit schuilt vaak ook een belangrijk verhaal.
In Ei, foetus, baby ontrafelt Dehue vele verhalen achter de feiten over zwangerschap en zwangerschapsbeëindiging. In haar vijf eeuwen omspannende onderzoek brengt ze soms gruwelijke, soms liefdevolle en soms bevreemdende technieken en denkbeelden in kaart. Tegelijk biedt ze nieuwe inzichten over de relatie tussen onze kennis en de werkelijkheid.
336 pages, Paperback
Published April 20, 2023
32 people are currently reading
409 people want to read
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 15 of 15 reviews
Read
September 28, 2025behalve dat ik niet zo te spreken was over het taalgebruik was het wel een bijzonder interessant boek, met vooral een heleboel gruwelijke (maar belangrijke!) verhalen over hoe we al eeuwen meer geven om een ongeboren klomp cellen dan de persoon waar deze klomp cellen zich in bevindt
May 5, 2023
Het is niet zo’n romantisch boek als wat ik meestal lees over de zwangerschap.
Een andere titel voor het boek kan zijn: een gruwelijke geschiedenis van zwangerschap en zwangerschapsafbreking. Dus verwacht vele gruwelijke details over het vrouwenleven nog niet zo heel lang geleden.
Uiteindelijk ben ik opgelucht als ik lees over het verschil tussen ‘leven’ en ‘in leven zijn’, de mogelijkheid tot een voortijdsbehandeling of een vroege zwangerschapsafbreking. Als ik ooit een dochter krijg ben ik blij dat deze mogelijkheden er nu zijn.
Ja leven is bijzonder en mag beschermd worden. Dus houd ik mijn zoon tegen als hij opzettelijk een mier wil pletten. Maar pril leven, een klompje cellen in de baarmoeder, is niet meer waard dan het leven van een vrouw.
En die mieren? Als je ze goed observeert lijken ze elk hun eigen ‘karakter’ te hebben. Maar toch doden we ze massaal als ze ons huis binnendringen.
Een andere titel voor het boek kan zijn: een gruwelijke geschiedenis van zwangerschap en zwangerschapsafbreking. Dus verwacht vele gruwelijke details over het vrouwenleven nog niet zo heel lang geleden.
Uiteindelijk ben ik opgelucht als ik lees over het verschil tussen ‘leven’ en ‘in leven zijn’, de mogelijkheid tot een voortijdsbehandeling of een vroege zwangerschapsafbreking. Als ik ooit een dochter krijg ben ik blij dat deze mogelijkheden er nu zijn.
Ja leven is bijzonder en mag beschermd worden. Dus houd ik mijn zoon tegen als hij opzettelijk een mier wil pletten. Maar pril leven, een klompje cellen in de baarmoeder, is niet meer waard dan het leven van een vrouw.
En die mieren? Als je ze goed observeert lijken ze elk hun eigen ‘karakter’ te hebben. Maar toch doden we ze massaal als ze ons huis binnendringen.
May 27, 2023
Eerlijk, inzichtelijk, chronologisch, betogend boek over de manier waarop (mannen) al eeuwen met vrouwen en hun zwangerschap omgaan
July 25, 2025
Zeer sterk onderbouwd. Relevant. Houdt een spiegel voor. Echte aanrader!
June 2, 2025
Deze gruwelijke geschiedenis maakte mij duidelijker hoe de hedendaagse omgang met (zwangere) vrouwen voortkomt uit een lange traditie van onderdrukking en paternalisme.
November 28, 2023
Mijn moeder waarschuwde me al: als je moet bevallen en er gaat iets onverwacht mis, laat je dan niet naar een katholiek ziekenhuis brengen. Want daar redden ze eerder de baby dan jou. Het leek mij in de jaren tachtig een beetje overdreven en achterhaald. Maar daar denk ik nu anders over. In elk geval begrijp ik na lezing van dit boek heel goed waar die waarschuwing vandaan kwam.
Ik ging er al enigszins anders over denken toen ik een korte verhandeling las van de katholieke Leidse anatoom Ton Barge, uit de jaren twintig. De vraag, voor wie de arts in het uiterste geval moest kiezen, beantwoordde hij volmondig met: het kind. En dit was een man die bekend stond als zachtaardig én principieel en uitgesproken tegen de nazi’s.
Ei, foetus, baby is een verschrikkelijke geschiedenis. Een verhaal over de systematische marteling van zwangere vrouwen, waarbij misbruik van misdienaartjes – sorry jongens – kinderspel lijkt. Dehue toont aan hoe de gedachten over zwangerschap en de vrucht in de baarmoeder door de eeuwen heen zijn veranderd en bepaald niet steeds in het voordeel van de zwangere vrouw. Het zou met name de katholieke kerk passen om excuses te maken voor de gruwelijke praktische vertaling van een aantal dogma’s.
Maar Dehue trekt de lijn verder door. Ze toont aan dat het nog lang niet overal vanzelfsprekend is dat de vrouw mag beslissen over wat zich in haar lichaam voltrekt en dat het nog maar de vraag is of het wat dat betreft de goede kant op blijft gaan. We zien bijvoorbeeld in de Verenigde Staten toenemende weerstand tegen abortus, van een kleine maar invloedrijke groep fanatiekelingen.
Typisch Dehue is dat ze een verband legt met moderne beeldvorming. De invloed daarvan op ons denken over zwangerschap kan volgens haar niet onderschat worden. Ze vertelt ook over de manier waarop de eerste beelden van groeiende embryo’s tot stand kwamen. Die beelden die we in de jaren zestig en zeventig met interesse en bewondering bekeken, zonder ons (ik spreek voor mezelf) af te vragen hoe het technisch mogelijk was. En die ons denken over zwangerschap ingrijpend beïnvloedden.
De sturende rol van beeldvorming kwam ook aan de orde in Dehue’s boek Betere mensen, van en paar jaar geleden. Daarmee beoogde ze aan te tonen dat wetenschap niet zozeer de werkelijkheid beschrijft als wel (mede) tot stand brengt.
In Ei, foetus, baby is Dehue vooral gespitst op het onrecht dat de vrouw door de eeuwen heen is aangedaan door de eenzijdige belangstelling voor de baarmoeder en wat daarin gebeurt. Ze maakt dat duidelijk genoeg en daarom is het jammer dat ze zich soms tot tendentieuze of flauwe opmerkingen laat verleiden. Over een tekening uit de 18de eeuw van een baarmoeder met een voldragen kind erin: “plus de afgezaagde bovenbenen van de vrouw die in al hun gedetailleerdheid doen denken aan de koteletten in de vitrine van een slager”. Het lijkt mij logisch dat de tekenaar zich op een of andere manier moet beperken. In die oude tekening proef ik ook de trots van de tekenaar. Ander voorbeeld: de woorden ei, zaad en voortplanting noemt Dehue ‘tuinderstaal’ en daarmee negeert ze dat de mens niet een wezen op zichzelf is en dat parallellen met de rest van de natuur zinvol kunnen zijn.
Maar dat zijn kleinigheden. Een belangrijk boek!
Ik ging er al enigszins anders over denken toen ik een korte verhandeling las van de katholieke Leidse anatoom Ton Barge, uit de jaren twintig. De vraag, voor wie de arts in het uiterste geval moest kiezen, beantwoordde hij volmondig met: het kind. En dit was een man die bekend stond als zachtaardig én principieel en uitgesproken tegen de nazi’s.
Ei, foetus, baby is een verschrikkelijke geschiedenis. Een verhaal over de systematische marteling van zwangere vrouwen, waarbij misbruik van misdienaartjes – sorry jongens – kinderspel lijkt. Dehue toont aan hoe de gedachten over zwangerschap en de vrucht in de baarmoeder door de eeuwen heen zijn veranderd en bepaald niet steeds in het voordeel van de zwangere vrouw. Het zou met name de katholieke kerk passen om excuses te maken voor de gruwelijke praktische vertaling van een aantal dogma’s.
Maar Dehue trekt de lijn verder door. Ze toont aan dat het nog lang niet overal vanzelfsprekend is dat de vrouw mag beslissen over wat zich in haar lichaam voltrekt en dat het nog maar de vraag is of het wat dat betreft de goede kant op blijft gaan. We zien bijvoorbeeld in de Verenigde Staten toenemende weerstand tegen abortus, van een kleine maar invloedrijke groep fanatiekelingen.
Typisch Dehue is dat ze een verband legt met moderne beeldvorming. De invloed daarvan op ons denken over zwangerschap kan volgens haar niet onderschat worden. Ze vertelt ook over de manier waarop de eerste beelden van groeiende embryo’s tot stand kwamen. Die beelden die we in de jaren zestig en zeventig met interesse en bewondering bekeken, zonder ons (ik spreek voor mezelf) af te vragen hoe het technisch mogelijk was. En die ons denken over zwangerschap ingrijpend beïnvloedden.
De sturende rol van beeldvorming kwam ook aan de orde in Dehue’s boek Betere mensen, van en paar jaar geleden. Daarmee beoogde ze aan te tonen dat wetenschap niet zozeer de werkelijkheid beschrijft als wel (mede) tot stand brengt.
In Ei, foetus, baby is Dehue vooral gespitst op het onrecht dat de vrouw door de eeuwen heen is aangedaan door de eenzijdige belangstelling voor de baarmoeder en wat daarin gebeurt. Ze maakt dat duidelijk genoeg en daarom is het jammer dat ze zich soms tot tendentieuze of flauwe opmerkingen laat verleiden. Over een tekening uit de 18de eeuw van een baarmoeder met een voldragen kind erin: “plus de afgezaagde bovenbenen van de vrouw die in al hun gedetailleerdheid doen denken aan de koteletten in de vitrine van een slager”. Het lijkt mij logisch dat de tekenaar zich op een of andere manier moet beperken. In die oude tekening proef ik ook de trots van de tekenaar. Ander voorbeeld: de woorden ei, zaad en voortplanting noemt Dehue ‘tuinderstaal’ en daarmee negeert ze dat de mens niet een wezen op zichzelf is en dat parallellen met de rest van de natuur zinvol kunnen zijn.
Maar dat zijn kleinigheden. Een belangrijk boek!
April 18, 2024
Heel erg goed en heel erg verschrikkelijk. Een glashelder betoog dat mijn feministische passie(/woede) wederom heeft aangewakkerd en waardoor ik ook een weekje even geen man of kerk meer kon zien.
September 4, 2023
Een ontzettend goed boek biedt ijzingwekkend inzicht in de geschiedenis van alles wat samenhangt met zwangerschap.
Kenmerkend voor het boek: een helder en zeer gedetailleerd overzicht, originaliteit in het benoemen van de verschillende stadia van deze geschiedenis en waar ik het boek het meest om bewonder is de betrokkenheid van de schrijfster bij al het lijden van de talloze vrouwen die slachtoffer waren van al die vreselijke ideeen in de hoofden van de (vooral kerkelijke maar ook medische bijna altijd manlijke elite) over vrouwen en zwangerschap.
En tenslotte: ook in haar eerdere werk spat de relevantie van het boek ervan af en maakt het ons weer eens bewust van de macht van taal en wetenschap over mens en samenleving.
Voor toekomstige lezers: het is geen makkelijk boek. Qua taal niet en vooral niet omdat je als lezer emotioneel veel moet kunnen incasseren. Ik heb het boek verschillende malen weggelegd.
Kenmerkend voor het boek: een helder en zeer gedetailleerd overzicht, originaliteit in het benoemen van de verschillende stadia van deze geschiedenis en waar ik het boek het meest om bewonder is de betrokkenheid van de schrijfster bij al het lijden van de talloze vrouwen die slachtoffer waren van al die vreselijke ideeen in de hoofden van de (vooral kerkelijke maar ook medische bijna altijd manlijke elite) over vrouwen en zwangerschap.
En tenslotte: ook in haar eerdere werk spat de relevantie van het boek ervan af en maakt het ons weer eens bewust van de macht van taal en wetenschap over mens en samenleving.
Voor toekomstige lezers: het is geen makkelijk boek. Qua taal niet en vooral niet omdat je als lezer emotioneel veel moet kunnen incasseren. Ik heb het boek verschillende malen weggelegd.
August 1, 2023
Een boek dat elke vrouw (en man) zou moeten lezen. Erg inzichtelijk, laat zien waar we vandaag komen en nog naar toe moeten. Enige punt van kritiek is dat er soms wat veel herhaald wordt.
February 29, 2024
Fascinerend en verschrikkelijk tegelijkertijd, uitermate gedetailleerd en precies.
Aanrader. Dit boek en het boek “Eva” van Cat Bohannon bevestigen elkaar en vullen elkaar aan.
Aanrader. Dit boek en het boek “Eva” van Cat Bohannon bevestigen elkaar en vullen elkaar aan.
August 20, 2024
Interessante geschiedenis over zwangerschap. Het taalgebruik was naar mijn gevoel niet vlot, vooral omdat heel wat bewoordingen letterlijk in archaïsch Nederlands worden weergegeven zoals ze in de bronteksten staan. Maakt het lezen minder vlot. Heel veel voorbeelden en bronmateriaal, ook veel herhaling. Vandaar 3 sterren.
July 14, 2024
Interessante inzichten verworven tijdens het lezen, maar werd naar mijn mening te veel doorspekt met elementen van het eigen leven van de auteur wat het indrukwekkende opzoekwerk dat er ongetwijfeld aan vooraf ging ontwaarde.
June 29, 2025
Paar voorbeelden van geweld tegen mensen met een baarmoeder: onderdrukt, levend opengesneden, gedood, genegeerd, verguisd, verbannen, gedwongen. Dit is een verschrikkelijk boek. Verschrikkelijk belangrijk en verschrikkelijk goed geschreven.
September 18, 2025
Hoe onze visie op zwangerschap en abortus gekleurd is door de kerk de politiek en de wetenschap.must read voor iedere feminist
October 15, 2023
Must read voor verloskundigen (io), gynaecologen (io), historici, politici… eigenlijk iedereen.
Displaying 1 - 15 of 15 reviews