Địa lý hành chính và tập quán của người Việt

by Nguyễn Văn Huyên

Trong cuốn sách này, tác giả đã phác nên một bức tranh hết sức sinh động về cộng đồng cư dân vùng đồng bằng Bắc bộ vừa gắn bó chặt chẽ, yên bình sau lũy tre làng, vừa ngấm ngầm những mâu thuẫn, tranh chấp với nhau. Địa lý hành chính, dưới góc nhìn là sự phân cấp và quản trị các đơn vị địa lý, cũng góp phần cho thấy vai trò của nhà nước trong các vấn đề thường trực của địa phương.

Những nghiên cứu đầy giá trị của Nguyễn Văn Huyên trước đây chưa có cơ hội được xuất bản bởi tình hình chiến tranh tại Việt Nam những năm 1940. Vậy nên, sự xuất hiện trở lại của các công trình này hy vọng sẽ góp phần mang tới cho các bạn độc giả những tham khảo quan trọng, cũng như những phát hiện thú vị về phong tục, tập quán của người Việt.

Paperback

Published November 1, 2023

About the author

Nguyễn Văn Huyên (1905-1975) là một Giáo sư, tiến sĩ, nhà sử học, nhà dân tộc học, nhà giáo dục, nhà nghiên cứu văn hóa Việt Nam. Ông cũng là người giữ chức vụ Bộ trưởng Bộ Quốc gia Giáo dục Việt Nam trong thời gian dài nhất với 28 năm, 350 ngày.

Ông được giới chuyên môn ở Việt Nam đánh giá là người đã cùng học giả Đào Duy Anh đặt nền móng cho nghiên cứu văn hoá, văn minh Việt Nam. Các nghiên cứu của ông góp phần khẳng định người Việt Nam có tín ngưỡng của riêng mình thể hiện qua việc thờ thành hoàng như Phù Đổng, Tản Viên, Chử Đồng Tử. Thông qua các nghiên cứu với phương pháp và cách tiếp cận khoa học của Nguyễn Văn Huyên về văn học dân gian, lễ hội truyền thống, kiến trúc, địa lý học lịch sử, cấu trúc giai tầng trong xã hội, người ta có thể nhận thấy tinh thần, tâm lý dân tộc Việt Nam. Nhà sử học Trần Quốc Vượng đã viết: "Ông, là một nhà khoa học nhân văn lớn và hiện đại đầu tiên ở nửa đầu thế kỷ 20 này"..."Giới nghiên cứu trẻ/già hôm nay còn được học và phải học ở ông nhiều về phương pháp luận và các phương pháp tiếp cận những sự kiện nhân văn, vừa cụ thể vừa tổng thể."

Ông có những đóng góp quan trọng và quyết định trong xây dựng nền giáo dục của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Tôn chỉ và tâm huyết của ông trong sự nghiệp xây dựng nền giáo dục ấy được Nguyễn Văn Huyên thể hiện qua bài diễn văn nổi tiếng đọc trong lễ khai giảng năm học đầu tiên của Đại học quốc gia Việt Nam ngày 15 tháng 11 năm 1945: "Trong buổi lễ hôm nay, anh em giáo sư và sinh viên chúng tôi muốn tỏ rõ cho thế giới biết rằng trong giờ phút nghiêm trọng của tiền đồ Tổ quốc này, dân tộc Việt Nam, ngoài công cuộc đấu tranh bằng xương máu trên chiến địa cũng nỗ lực tham gia vào công cuộc tiến triển văn hoá của nhân loại. Chúng tôi muốn rằng nền đại học mới này là một lực lượng mạnh trong những lực lượng của Việt Nam. Chúng tôi muốn nó làm một thành luỹ để trường kỳ kháng chiến phục hồi hoàn toàn lãnh thổ, và giải phóng tinh thần cho dân tộc chúng tôi là một dân tộc văn hiến có ngoài nghìn năm lịch sử độc lập và đã tự gây nên một nền văn minh đặc sắc trên ven bể Thái bình dương này."

Ông để lại một số công trình, bài nghiên cứu về văn hoá, chủ yếu là văn hoá Việt Nam, trong đó đáng chú ý là:

Sự thờ phụng thần thánh ở nước Nam (1944).
Văn minh nước Nam (1944).
Toàn tập Nguyễn Văn Huyên (2000).

Reviews

[Minh · Rating 2 out of 5]

Nửa đầu thì chỉ toàn những trang số liệu, thống kê địa lý hành chính của Bắc Ninh. Tự dưng thấy phí giấy.

Nửa sau thì đỡ hơn 1 chút, nói về những khái niệm mới trong cách quản lý hành chính. Đọc để biết người Việt cũng lắm drama, 1 tà áo mà quẹt qua chiếu người cũng cự cãi, đánh nhau. Điểm bất ngờ nhất của cuốn này chắc là để biết "Chi chi chành chành" hóa ra là 1 bài vè có ẩn ý về tình hình đất nước.