معتقدات و آداب ایرانی: از عصر صفویه تا دوره پهلوی

by هانری ماسه, مهدی روشن‌ضمیر (Translator)

تحقیق درباره‌ی اعتقادات عوام نه‌تنها از لحاظ علمی و روان‌شناسی قابل توجه است، بلکه برخی از نکات تاریک فلسفی و تاریخی را برای‌مان روشن خواهد کرد. خرافات نیز دوره‌های به‌خصوصی دارند و مانند دیگر عقاید و افکار، به‌وجود می‌آیند و گاه جانشین خرافات دیگر می‌شوند و گاهی نیز از بین می‌روند. ترقی علوم و افکار در این تحولات خیلی تأثیر دارد. اگر این دسته از افکار، جداگانه و به اسم اوهام و خرافات تدوین نشوند، بیگانگان، آن‌ها را جزو عادات ملی ما می‌شمارند حال آن‌که برخی از آن‌ها عقایدی منسوخه و کم‌اهمیت‌اند. و البته دسته‌ای از این آداب و رسوم نه‌تنها خوب و پسندیده‌اند بلکه یادگار روزهای پر افتخار ایران هستند؛ مانند جشن مهرگان، و جشن نوروز. / صادق هدایت: نیرنگستان
-از متن پشت جلد-

921 pages, Hardcover

First published January 1, 1938

Reviews

[乂]

معتقدات و آداب ایرانی: از عصر صفویه تا دوره‌ی پهلوی / عنوان دیگر: ادبیات فلکلر و رسوم و آداب محلی ایران / هانری ماسه / ؟: شفیعی، چاپ اول، 1391ش
فرهنگ عامه--ایران / ایران--آداب و رسوم و زندگی اجتماعی
CROYANCES ET COUTUMES PERSANES / Henri Masse

شبهه‌انگیز اما پرمایه:
در دیباچه‌ی کتاب، منوچهر مرتضوی[؟] اشاره می‌کند: این ترجمه‌ای از جلد اول «معتقدات و آداب ایرانی» نوشته‌ی هانری ماسه، ایران‌شناس فرانسوی است. اما عنوان کتاب را شبهه‌انگیز می‌داند زیرا حاوی جنگی عظیم از مطالب درست و نادرست، معلوم و مجهول و موثق و غیرموثق است. گرچه «هانری ماسه» را دانشمندی کوشا و حاصل این‌کار او را برآمده از منابعی کثیر و متنوع می‌داند.

تأییدی از گذشته:
در بخشی تحت عنوان «نگاهی به گذشته»، نظراتی از آقایان صادق هدایت و محمدعلی فروغی، چاپ شده است که معتقدند: جامع‌ترین کتابی که تاکنون راجع به فلکلر ایران نوشته شده تألیف هانری ماسه است که تقریباً نیرنگستان و اوسانه و چهارده افسانه‌ی کوهی را با اسناد و شواهد دیگری به‌دست آورده و یا از روی سفرنامه‌های اروپاییان که به ایران آمده‌اند یادداشت کرده و در دو جلد به‌چاپ رسانده است. تحقیق درباره‌ی اعتقادات عوام نه‌تنها از لحاظ علمی و روان‌شناسی قابل توجه است، بلکه برخی نکات تاریک فلسفی و تاریخی را برای‌مان روشن خواهد کرد. [صادق هدایت: فلکلر یا فرهنگ عامه] و از مهم‌ترین علوم برای انسان، معرفت بر احوال بشر است... و علم مردم‌شناسی که به معلومات و ذوقیات عوام و مردم بی‌علم و سواد توجه دارد نزد اروپاییان اهمیت و فواید بسیار دارد. [محمد علی فروغی]
[...]

فهرست
پیش‌گفتار مترجم
دیباچه‌ی مؤلف

عناوین فصل‌های کتاب
آبستنی، زایمان، کودکی
زناشویی
مرگ و مراسم تشییع جنازه
مراسم ادواری
هواشناسی عامیانه - آسمان و فضا
حیوانات
گیاهان
آب‌ها
پیش‌گویی – غیب‌گویی
علایم و پیش‌بینی‌ها
شیوه‌های جادویی
طبابت عامیانه
موجودات خارق‌العاده
ساختمان و بناهای تاریخی
افسانه‌های مربوط به مظاهر طبیعت
بازی‌ها
داستان عامیانه
شعر عامیانه
فرهنگ اعلام