Αυτοκοινωνιοπαραμυθία

by Δημήτρης Καρακίτσος

Είναι όμορφη η βραδιά, παρά το κρύο. Τα αστέρια τρεμοπαίζουν στο πανί, ακρωτηριασμένα - κορώνουν, σκορπούν τις σπίθες τους και σβήνουν πριν τους αγγίξει το βλέμμα. Σαν ψάρια - αφρόψαρα που χάνονται στον ανακατεμένο βυθό. Βοηθώ την Αμάντα να κατεβάσει τα ρολά του μαγαζιού και ακούω το κλικ του λουκέτου. Η Αμάντα μετακινεί τη βέσπα της στο οδόστρωμα και σκουπίζει τη σέλα, καβαλάμε και την πιάνω από τους γοφούς - σαν να είμαστε στο κρεβάτι. Είναι αλλιώς όταν δεν είναι φαντασίωση - οι αισθήσεις εκφράζονται με μεγαλύτερη φαντασία. Η Αμάντα βάζει ταχύτητα και ξεκινάμε.

120 pages, Paperback

Published November 1, 2023

About the author

Ο Δημήτρης Καρακίτσος γεννήθηκε στον Βόλο το 1979. Έχει εκδώσει τα βιβλία: Οι γάτες του ποιητή Δ.Ι. Αντωνίου (Το Ροδακιό, 2012), Βένουσμπεργκ (Αντίποδες, 2015), Παλαιστές (Ποταμός, 2016), Ιστορίες του Βαρθολομαίου Ολίβιε (Ποταμός, 2017), Ζαχαρίας Σκριπ (Ποταμός, 2019), Ιστορίες της Μάντσας (Θράκα, 2020), Ο δον υπαστυνόμος (Αντίποδες, 2020), Για να μην αποτύχουμε όπως οι Μπιόρλινγκ και Καλστένιους (Ποταμός, 2022).

Reviews

[Ourania Topa · Rating 4 out of 5]

Απόλαυση

[Xenia Germeni · Rating 5 out of 5]

"Τι είναι λοιπόν to the point; θέλω να τη ρωτήσω. Αλλά σιγά μην πιάσει το νόημα.
Τίποτα δεν είναι to the point. Όλα στο περίπου είναι. Οπότε μην κουράζεσαι, θέλω να της πω.
Αλλά ποιο φράγμα θα ανακόψει τη ροή της ανοησίας της;
Και δεν έχω όρεξη για τέτοια πράγματα, θεωρητικές ασυναρτησίες.
Η αλήθεια είναι απλή, ξέρεις, Βαβυλώνα-θέλω να της πω.
Κουρτίνες δίχως παράθυρο: αυτό είναι η λογοτεχνία.
Λες-λέει ο αναγνώστης: για να υπάρχουν κουρτινες, θα υπάρχει και παράθυρο.
Αλλά δεν πάει κανείς να δει." -Δημήτρης Καρακίτσος, Αυτο-κοινωνιο-παραμυθία, Ποταμός ΥΓ Το μικρό τούτο πόνημα αγοράστηκε, όπως περιγραψα στην κυρία Αναστασία, μια πολύ ζεστή μέρα σε ένα βιβλιοπωλείο της Κυψέλης τον Ιούλιο και ενώ οι ελπίδες και η διάθεσή μου ήταν πραγματικά μαύρο χαλι. Σήμερα αποφάσισα να το διαβάσω στις διαδρομές μου στο μετρό για τη δουλειά. Τουλάχιστον 5 φορές διάβασα τον τίτλο γιατί όλο η αυτοκτονία μου έβγαινε συνειρμικά, αλλά δεν φταίει ο Καρακίτσος μάλλον οι αρνητικές μου σκέψεις. Όταν ξεκίνησα να διαβάζω, αρχισα να χαμογελώ..Ε ναι! Η α-κ-π είναι ο Δημήτρης Καρακίτσος, ο συγγραφέας που έχω διαβάσει σχεδόν τα πάντα: από τις γάτες του έως σήμερα. Θυμάμαι ακόμα ένα περιστατικό με κάποιον γνωστό οταν του διάβασα κάτι από το "Βενουσμπεργκ" και η απάντηση του ήταν "Μα τι είναι αυτό! Δεν βγάζει νόημα και δεν λέει κάτι!". Σήμερα ο γνωστός αυτός έχει αντίθετη άποψη αλλά αυτό δεν έχει σημασία. Τι είναι όμως αυτό που κάνει την α-κ-π τόσο ξεχωριστή; Είναι αυτό που περιγράφει ο τίτλος διανθισμενο με μπόλικη πρόζα και τα όσα ο Καρακίτσος γράφει με ζέση, υπομονή και επιμονή σαν κηπουρός στο μοναδικό λογοτεχνικό σύμπαν του. Άλλωστε "γιατί να ξεχαστεί κι αυτή η ιστορία;". Προσωπικά με άγγιξε και κάτι πολύ προσωπικό μέσα στο βιβλίο, και με έκανε να δακρύσω πίσω από τα μαύρα rayban στο πρωινό τρένο και είναι το κομμάτι της ανάμνησης του πατέρα, το οποίο είναι πολύ τρυφερό. Και εις άλλα λοιπόν!

[Ant · Rating 2 out of 5]

Ο Δημήτρης Καρακίτσος έπεσε στο ραντάρ μου για δύο λόγους: 1ον γιατί πολλά από τα βιβλία του χαρακτηρίζονται αφειδώς και κατά τη γνώμη μου ανεδαφικώς "σουρεαλιστικά" και 2oν γιατί φαίνεται να είναι...πολυγραφότατος, εκδίδοντας τα τελευταία χρονια σχεδόν κάθε χρόνο και από ένα βιβλίο. Αυτό δεν μπορεί να είναι θετικό, πλην εξαιρέσεων. Και θα εξηγήσω. Ένας συγγραφέας που βιάζεται να εκδώσει σημαίνει πως δεν επεξεργάζεται εμμενώς τα κείμενά του. Ή πως την κάθε ιδέα του την θεωρεί εκδόσιμη, κάτι που είναι αδυνατον να ισχύει. Η Αυτοκοινωνιοπαραμυθία είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα.
Ήδη από τον τίτλο γίνεται φανερό πως η σύνθετη μακροσκελής λέξης είναι μια αντιλογοτεχνική φανφάρα, που ναι μεν μπορεί να απηχεί την παιδική αφέλεια και δημιουργικότητα με την οποία θέλει να συνδεθεί ο αφηγητής (και συγγραφέας) του βιβλίου, ωστόσο πρακτικά ακούγεται παντελώς ατυχής.
Το κυρίως μοτίβο του βιβλίου είναι η επικοινωνία με τα ζώα. Ο αφηγητής είναι ο μόνος (ενήλικος) που μπορεί να ακούει τα ζώα. Συζητάει κυρίως με ένα φάντασμα αλόγου, τον Δοσίθεο, ένα άλογο τσίρκου που έσωσε ο Καρακίτσος του βιβλίου, κατά την παιδική του ηλικία, καθώς και με πετούμενα και γάτες.
Και ενώ αυτά θα μπορούσαν να ειναι σημεία σουρεαλισμού, στην πράξη πρόκειται για υπεραπλουστεύσεις των σχημάτων του, προς τέρψην εύπεπτων παραμυθιών που στο κάτω κάτω δεν αφορούν το αναγνωστικό υποκείμενο, αλλά μονάχα τον συγγραφέα. Ήδη από τις πρώτες σελίδες ο αναγνώστης ρίχνεται σε κάτι που ομοιάζει με αραιωμένο μελό: το γέρικο άλογο, ο πεθαμένος πατέρας, ο απένταρος συγγραφέας.
Η σκιαγράφηση της φιγούρας του συγγραφέα είναι βεβαίως άκρως ενδιαφέρουσα. Ο Καρακίτσος αναφέρει πολλές φορές εντός του κειμένου, σημεία συγγραφικής επιτυχίας (όχι οικονομικής, αλλά αναγνωρισιμότητας) Φαίνεται να παρουσιάζει τον εαυτό του ως μια μικρή διασημότητα του Βόλου, αφού ακόμα και τυχαίοι άνθρωποι τον αναγνωρίζουν εξ όψεως. Αυτή η απεικόνιση αντικατοπτρίζει μάλλον τις φιλοδοξίες του συγγραφέα, χωρίς να είναι ιδιαίτερα ρεαλιστική, και παράλληλα, απηχεί μια έντονη εγωπάθεια που ανάγει τον συγγραφέα σε αριστοκρατία του πνεύματος, σε μονάδα εξαιρετισμού και σε ελίτ. Ο Καρακίτσος μάλιστα σπεύδει να ακυρώσει άλλες γνώμες, για παράδειγμα τη γνώμη της γάτας για την συγγραφική του δεινότητα, ως ανεπαρκείς και εκπεφρασμένες από μη σχετικά υποκείμενα με την λογοτεχνία. Αυτό θα μπορούσε μεν να είναι κωμική μνεία του συγγραφέα, αλλά την ίδια στιγμή είναι και μια εγωτική αντίδραση στην διαφορετική άποψη και στην κριτική.
Ο Καρακίτσος, τουλάχιστον σε αυτό το βιβλίο, δεν γράφει σουρεαλισμό σε καμία περίπτωση. Ο σουρεαλισμός είναι αντιπαράθεση στις παραδεδομένες αξίες και την σεπτή πρόζα, ο σουρεαλισμός είναι υπέρβαση των λογοτεχνικών ορίων, ο σουρεαλισμός είναι φρέσκια αφήγηση που σπαρταράει στις σελίδες. Εδώ ο συγγραφέας σπεύδει να εκτυπώσει ορισμένες αντιφάσεις σε ονειρικά πλαίσια για να μην ξαφνιάσει τον αναγνώστη. Άλλωστε τα ομιλούντα ζώα δεν αποτελούν απαραίτητα στοιχείο σουρεαλισμού. Ορισμένες φορές ο συγγραφέας αφήνεται σε συνειρμούς (πχ στη σελίδα 20 "Λέει ο Δοσίθεος μύγες και το μυαλό μου πάει στις ταινίες στο χρώμα της βενζινόκολλας που κρεμούσαμε στο φωτιστικό") ωστόσο μέσα από αυτούς ανασύρονται αναμνήσεις χωρίς χρηστική σημασία εντός του βιβλίου και χωρίς να ξυπνούν τη νοσταλγία στον αναγνώστη (τέτοιες παγίδες για μύγες άλλωστε υπάρχουν ακόμα)
Την ίδια στιγμή, ο αφόρητος περσοναλισμός που αναδύεται σε όλη την έκταση του μικρόσχημου βιβλίου αφήνει το αναγνωστικό υποκείμενο παντελώς αμέτοχο και ασυγκίνητο.
Ο αφηγητής ταλανίζεται για το τι μπορεί να γίνει αφήγηση και τι όχι. Βέβαια τον αναγνώστη, μέσα από τις παρατηρήσεις της γάτας αλλά και της Αμάντας, τον έχει χρήσει ήδη μη σχετικό με το τι μπορεί να συστήνει μια αφήγηση, συνεπώς δεν έχει άλλη επιλογή παρά να δεχτεί τον μονόλογο του αφηγητή. Ο ίδιος έχει πολλές σημειώσεις για τα καθέκαστα του Βόλου, αλλά όλες του φαίνονται ασπρόμαυρες. Το παιδικό του τετράδιο από την άλλη του δίνει το έναυσμα να ξαναγυρίσει στην αφέλεια της παιδικής δημιουργικότητας που ίσως, θεωρεί, πως λείπει από τη συγγραφική σκηνή. Το σχήμα πως "η λογοτεχνία είναι κουρτίνες χωρίς παράθυρο" δεν με εντυπωσίασε ιδιαίτερα. Το βιβλίο στέκεται μονάχα ως ένα μικρό -ενίοτε- χαριτωμένο διήγημα και τίποτε παραπάνω.

[Takisx · Rating 4 out of 5]

Το πιο ωραίο πολύχρωμο τσίρκο της λογοτεχνίας:εδώ θα βρεις, πουλάκια,σκυλάκια, γάτες -κυριως αυτές,να παρελαύνουν σαν ουσιαστικοί ήρωες σε μια ιστορία άκρως αυτοβιογραφική που όπως γίνεται σε όλα τα βιβλία του συγγραφέα,το γλέντι με τις λέξεις οδηγεί συχνά σε διονυσιασμο.Εμπειρια.

[Hara · Rating 4 out of 5]

"Η πρώτη βελονιά στο εργόχειρο - τώρα το εργόχειρο είναι πεταμένο σε μια γωνιά."