Kleine natuur: De wonderbaarlijke soortenrijkdom van een stadstuin

by Renze Borkent

Wat gebeurt er als je op ontdekkingstocht gaat in eigen tuin? En de namen achterhaalt van alle vogels en vlinders, kevers en korstmossen, planten en paddenstoelen, wantsen en wespen, libellen, krekels, bijen en vliegen, kortom van alle soorten die je maar tegenkomt? Renze Borkent ging op tuinsafari en ontdekte meer dan 1.200 soorten in zijn kleine stadstuin.

Bewapend met camera, veldgidsen en herkenningsapps zoekt hij dagelijks alle hoeken van zijn tuin af en ontdekt hij de ene na de andere soort. Hij vindt zelfs nieuwe soorten voor Nederland. Terwijl de soortenlijst groeit, ziet hij steeds meer verbanden tussen planten, biotopen en diersoorten.

Lichtvoetig, met gevoel voor humor en soms pijnlijk kwetsbaar reflecteert hij op de verbazingwekkende soortenrijkdom in zijn stadstuin.

208 pages, Paperback

Published January 18, 2024

Reviews

[Mark de Boer · Rating 5 out of 5]

Kleine natuur, groots beschreven

Disclaimer vooraf: de auteur is een goede vriend en mijn oude overbuurman. Alles wat hij schrijft over zijn tuin bevond zich op enkele meters afstand van ons vorige huis, ik zag hem live op z'n knieën zitten, en vanuit mijn werkkamer zag ik 's avonds de paarsige gloed van zijn LedEmmer.

Dat maakt mij enerzijds niet helemaal onbevooroordeeld maar anderzijds wel ooggetuige van de kleine natuur die Renze zo groots beschrijft.
Want wat een fantastisch boek is dit! Of je nu vogelaar of insectoloog bent of bedrijfskundig econoom, het grijpt vanaf de eerste bladzijde. Renze is op zoek naar het leven in een tijd waarin dat voor hem min of meer stil komt te staan. En hij vindt dat in overvloed in miniatuurvorm in zijn tuin. Met aanstekelijk enthousiasme fotografeert hij vlinders, insecten, mossen, planten en af en toe een zeearend. Hij schudt de klimop uit, zet vallen uit voor nachtvlinders (en is eerlijk over het morele dilemma dat dat oplevert) en legt uiteindelijk zelfs een vijver aan om maar zoveel mogelijk diversiteit te krijgen. Hij scant en googelt en mailt met experts over de hele wereld over de antenne op het derde schildje van een fruitvlieg (of zoiets) en ontdekt zo maar liefst 1.200 verschillende soorten, waarvan drie nieuwe soorten voor Nederland.

Als lezer leef je mee, of je nu wilt of niet, en als oud-overbuurman misschien nog net iets meer dan gemiddeld. Ik keek immers uit op hetzelfde park met wielewaal en karekiet, op dezelfde haagbeuk met de mossen eronder, op dezelfde lucht met trekvogels. Het is net of alle seizoenen op onze vorige stek opnieuw worden ingekleurd met alles wat ik heb gezien en vooral ook alles wat ik niet heb gezien.

Maar het meeste grijpen de reflecties op het leven die dit hele project hem opleveren. De natuur is kwetsbaar, net zoals het hele leven dat is, zeker voor iemand met chronische gezondheidsklachten. Renze schrijft erover met ontroerende eerlijkheid en met verbluffende schoonheid. Zijn lessen verdienen meer dan de bijzinnen in dit boek.

"Het is november, ik zie het verval en de dood om zich heenslaan, het valt niet altijd mee om dat te zien, maar het is mijn thuis, mijn leven, mijn werkelijkheid. Hier bedenk ik plannen en droom ik over al dan niet onbereikbare werelden. Door al mijn overpeinzingen in de tuin ben ik beter gaan begrijpen hoe ik met tegenslagen omga. [...]
De natuur vraagt niets van je. De natuur dient zich gewoon aan, niet opdringerig en hijgerig, maar altijd verrassend en vaak troostend. De knoppen aan de bomen, zelfs in november kun je ze zien. We zoeken allemaal werelden op die hoe dan ook leiden tot een beetje geluk: een muziekstuk, een gedicht, een gesprek, een verzameling schelpen. Deze achtertuin en alles wat daar leeft: het heeft mij gegrepen en het troost mij. Elke dag iets ontdekken, iets nieuws leren, het geeft mij geluk en het houdt mij overeind."

Dus, mocht het nog niet helemaal duidelijk zijn: lees dit boek, mensen. Je krijgt er geen spijt van.

[Niels Vegter · Rating 5 out of 5]

Ongelooflijk hoe veel verborgen leven er is in het kleine universum van een achtertuin in een Vinexwijk. Kundig vastgelegd door de macrolens van Renze; een plezier om met hem mee te gaan op insecten safari.

[Jaap Meindersma · Rating 4 out of 5]

Geweldig leuk boek, van oud-collega Renze. Ik heb niks met tuinieren en weet weinig van natuur (beestjes enzo), maar heb zijn verhalen over zijn tuin in Almere-Buiten met heel veel plezier gelezen.

[Alex T. · Rating 4 out of 5]

Reading a lot of Dutch atm. Not sure why.

This is a nice book about the author discovering more than 1000 different species in his garden. Pretty nice and relaxing read.