Otpisana : autobiografski zapisi

by Mitra Mitrović, Veljko Stanić (Priređivač)

Gde počinje “prevara”i manipulacija? I “politika”, što bi rekla moja mama jednostavno?
…
Ja sam, na primer, apsolutno manipulisana, rečeno modernim jezikom. Ceo ovaj moj memoar to dokazuje. Ali ja sam se tome dala. Zašto? Otkad znam - svakako zbog ideje.

Mitra Mitrović (Požega, 6. 9. 1912 – Beograd, 4. 4. 2001), jedna je od najpoznatijih srpskih revolucionarki i komunistkinja. U periodu Kraljevine Jugoslavije bila je jedna od osnivačica Omladinske sekcije Ženskog pokreta i urednica emancipatorskog lista Žena danas (1936–1940). U II sv. ratu je bila član redakcije lista Borba, jedna od glavnih organizatorki i vođa AFŽ-a i većnik AVNOJ-a. Nakon rata, bila je ministarka prosvete u Vladi NR Srbije.
Bila je prva supruga Milovana Đilasa. S njim je 1948. dobila ćerku Vukicu.
Sredinom 1950-ih godina, Mitra Mitrović se solidarisala sa pobunom Milovana Đilasa. Tiho je uklonjena sa političke scene, a potom i penzionisana čime je podelia sudbinu brojnih kritičara komunističke partije iznutra.

Ova knjiga je korak u ispravljanju nepravde prema ovoj velikoj ličnostii.

264 pages, Paperback

Published January 1, 2023

About the author

politician, feminist and writer

*
Among many other things, Mitra Mitrović was a leading female revolutionary of the communist movement in Yugoslavia during World War II and after the war she served as a minister of education of Serbia from 1945. to 1949.

However, she was excluded from politics in december 1954, after the fall to dissidence of Milovan Đilas (her ex husband).

Although sidelined from politics, she continued doing work related to education and schools until 1962. and in later years she dedicated her time to writing and translating.

Reviews

[Bepina Vragec · Rating 3 out of 5]

Knjiga sabranih autobiografske pribeleški (čuvanih donedavno u ličnoj arhivi) u kojima se Mitra Mitrović seća svojih formativnih godina iz decenije pred II sv. rat. Osim u natuknicama i sopstvenoj zapitanosti u uvodu i zaključnom poglavlju, nema reči o njenom životu nakon razlaza sa Partijom 1956. odnosno posle odlaska u penziju 1962.

Zanimljivo je poglavlje “Velikani leve literature” gde piše o značaju uticaja izdavačke kuće Nolit i Pavla Bihalija, koji je od 1929. godine, umešnim odabirom atraktivnih naslova prevodne knijževnosti “zasipaju” beogradsku omladinu tekućom, aktuelnom beletristikom inspirisanom levim idejama. Citira i istoričara književnosti Miodraga Popovića koji je (retrospektivno, u pohvalnom tonu) govorio: “Ako knjige mogu biti vojnici, ratnici, onda su Nolitove knjige uoči rata to zaista i bile.”
Ovim povodom osvrće se i na slučaj Crnjanski koji je na duge staze započeo svoj rat s levičarima “ozlojedivši” komuniste i marksiste u literaturi upravo napodom na Nolit u članku “Mi postajemo kolonija strane knjige”, u listu Vreme, od 12. mart 1932.

Zainteresovan čitalac, ne bi pogrešio ako prvo pročita “Otpisanu” pa tek potom njeno “Ratno putovanje”.

Memoari Mitre Mitrović ujedno su tematski komplementarni sa autobiografijom Milovana Đilasa “Ideal i profesija - Uspomene revolucionara” koja je ove godine, i to posle tričavih 70 godina, prvi put integralno objavljena na srpskom (izdavač obe: Vukotić media).

[Agnes · Rating 5 out of 5]

Razorila me iskrenost.

Svaki put kad je čitam, otkrivam nešto novo o njoj, ali i kroz njene reči - nešto novo u sebi.
Neka to bude najkraći način da iskažem svoj doživljaj ove knjige.
Veljku Staniću jedno beskrajno hvala što je priredio Mitrine beleške, i što je to uradio toliko pažljivo, odgovorno i sa istoriografske strane gledano - odlično.

[Damjan Pavlica · Rating 5 out of 5]

Dosta zanimljivo štivo