What do you think?
Rate this book
Τίμιοι και άτιμοι
YΠAPXOYN TIMIOI KAI ATIMOI KATA ΣYNΘHKH, OΠΩΣ YΠAPXOYN TIMIOI KAI ATIMOI AΛHΘINA. ENAΣ ANΘPΩΠOΣ TIMIOΣ KATA ΣYNΘHKH, MΠOPEI NA EINAI ATIMOΣ, KAI ΠAΛI ENAΣ ATIMOΣ KATA ΣYNΘHKH MΠOPEI NA EINAI O TIMIOTEPOΣ TΩN ANΘPΩΠΩN. O ΣYΓΓPAΦEAΣ ME TH ZEΣTAΣIA THΣ AΦHΓHΣHΣ TOY KANEI TON ANAΓNΩΣTH N? AΓANAKTHΣEI AΠO TIΣ KOINΩNIKEΣ AΔIKIEΣ ΠOY ΓINONTAI ΣTHN AΔYNATH ΠΛEYPA.
- GenresFiction
423 pages, Unknown Binding
First published January 1, 1921
61 people want to read
About the author
Γρηγόριος Ξενόπουλος
120 books79 followersΟ Γρηγόριος Ξενόπουλος γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1867 από Ζακυνθινό πατέρα και από μητέρα Φαναριώτισσα. Η οικογένειά του εγκαταλείπει την Πόλη, όταν ο Γρηγόριος ήταν έντεκα μηνών και εγκαθίσταται στη Ζάκυνθο. Μετά το γυμνάσιο ο Ξενόπουλος παρακολουθεί μαθήματα φυσικομαθηματικών στο πανεπιστήμιο της Αθήνας. Όμως, η λογοτεχνία και η δημοσιογραφία τον αποσπούν οριστικά. Συνεργάζεται με όλες σχεδόν τις εφημερίδες και τα περιοδικά της εποχής του.
Το 1890 ο Γεώργιος Δροσίνης του προτείνει και αναλαμβάνει αρχισυντάκτης στην Εστία. Το 1896 ο ιδιοκτήτης του παιδικού περιοδικού «Διάπλασις των παίδων» Νικόλαος Παπαδόπουλος τον παίρνει αρχισυντάκτη και αργότερα του αναθέτει τη διεύθυνση του περιοδικού.
Αν και είναι επηρεασμένος από τις ευρωπαϊκές πολιτιστικές ανακατατάξεις, δεν περιορίζεται μέσα στα πλαίσια του ηθογραφικού μυθιστορήματος, αλλά προχωράει και ασχολείται με την περιγραφή των ψυχικών ικανοτήτων των ηρώων του. Γίνεται ένας ψυχογράφος που τηρεί όμως αυστηρά την αντικειμενικότητά του. Ο Ξενόπουλος έγραψε με την ίδια επιτυχία και δράματα και κωμωδίες κυρίως με θέμα τον έρωτα. Τα έργα του είναι ηθογραφίες που αναδεικνύουν τη ζωή μιας εποχής η μιας τοπικής κοινωνίας, τοπικές και εποχικές ιδιαιτερότητες παίρνουν συχνά ισχύ άγραφων νόμων που επιβάλλονται μέσα από την κοινωνία. Τα έργα του ταξινομούνται είτε στη Ζάκυνθο είτε στην Αθήνα και ο Ξενόπουλος έρχεται να γεφυρώσει το χάσμα μεταξύ των δύο Σχολών, της Αθηναϊκής και της Επτανησιακής. Ο Ξενόπουλος πέθανε σε μεγάλη ηλικία το 1951 στην Αθήνα μακριά από το αγαπημένο του νησί.
Το 1890 ο Γεώργιος Δροσίνης του προτείνει και αναλαμβάνει αρχισυντάκτης στην Εστία. Το 1896 ο ιδιοκτήτης του παιδικού περιοδικού «Διάπλασις των παίδων» Νικόλαος Παπαδόπουλος τον παίρνει αρχισυντάκτη και αργότερα του αναθέτει τη διεύθυνση του περιοδικού.
Αν και είναι επηρεασμένος από τις ευρωπαϊκές πολιτιστικές ανακατατάξεις, δεν περιορίζεται μέσα στα πλαίσια του ηθογραφικού μυθιστορήματος, αλλά προχωράει και ασχολείται με την περιγραφή των ψυχικών ικανοτήτων των ηρώων του. Γίνεται ένας ψυχογράφος που τηρεί όμως αυστηρά την αντικειμενικότητά του. Ο Ξενόπουλος έγραψε με την ίδια επιτυχία και δράματα και κωμωδίες κυρίως με θέμα τον έρωτα. Τα έργα του είναι ηθογραφίες που αναδεικνύουν τη ζωή μιας εποχής η μιας τοπικής κοινωνίας, τοπικές και εποχικές ιδιαιτερότητες παίρνουν συχνά ισχύ άγραφων νόμων που επιβάλλονται μέσα από την κοινωνία. Τα έργα του ταξινομούνται είτε στη Ζάκυνθο είτε στην Αθήνα και ο Ξενόπουλος έρχεται να γεφυρώσει το χάσμα μεταξύ των δύο Σχολών, της Αθηναϊκής και της Επτανησιακής. Ο Ξενόπουλος πέθανε σε μεγάλη ηλικία το 1951 στην Αθήνα μακριά από το αγαπημένο του νησί.
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 8 of 8 reviews
May 6, 2015
Όλα τα αστικα μυθιστορήματα του αθάνατου Ξενόπουλου (τα λεγόμενα «Αθηναϊκά») περιέχουν πολύτιμα μαθήματα ζωής για τον αναγνώστη κάθε ηλικίας. Ως αποτέλεσμα, τα έργα του έχουν αντέξει στον χρόνο και παραμένουν επίκαιρα και διδακτικά ακόμα και σήμερα.
Πολλά από τα έργα του Ξενόπουλου κατηγορήθηκαν από τους σύγχρονους του ως πρόχειρα και «ελαφρά», όμως ο ίδιος επικαλείτο τη «διασκεδαστική τέχνη» και με υπερηφάνεια διακήρυσσε ότι «ισχύς μου η αγάπη του κοινού».
Πολλά από τα έργα του Ξενόπουλου κατηγορήθηκαν από τους σύγχρονους του ως πρόχειρα και «ελαφρά», όμως ο ίδιος επικαλείτο τη «διασκεδαστική τέχνη» και με υπερηφάνεια διακήρυσσε ότι «ισχύς μου η αγάπη του κοινού».
June 3, 2017
Υπήρξα διστακτικός απ’ την αρχή σε ό,τι αφορά τον τίτλο, δεν αποδίδει ακριβώς την ηθική βάση αυτού που πραγματεύεται κι έχω μια ιδέα μήπως κάνει κάποιο λογοπαίγνιο που έμμεσα παραπέμπει στην Κριτική του πρακτικού λόγου, του οποίου τη δυναμική ψυχανεμίστηκα μέσα στο μυθιστόρημα, ενώ παράλληλα δε σταμάτησα να έχω κατά νου πως μοιάζει και με μυθιστορηματική παραβολή απ’ τα Ηθικά του Σοπενάουερ.
Αναφέρω Καντ και Σοπενάουερ αλλά όχι δεν είναι βαρύ ούτε δυσκολονόητο. Η πλοκή είναι αντίστοιχη αυτού που πάντοτε υπόσχεται ο Ξενόπουλος, ένα ανάγνωσμα που θα μπορέσει να καταλάβει ο μαθητής, ο λιμενεργάτης ή και ο … Παλαμάς. Ωστόσο άλλα πράγματα θα συλλάβει ένα παιδί που δεν έχει μεστώσει σε εμπειρίες και γνώσεις, άλλα ένας λιμενεργάτης που έχει δει ίσως τη μεγαλύτερη πλευρά της ανθρώπινης δυσωδίας και κάποιες υψηλότερες νότες θα ακούσει ο Παλαμάς. Επομένως, το γνωστό απόφθεγμα που κυκλοφορεί για τον Ξενόπουλο πως δεν αγαπούσε τις ομίχλες και τα σκοτάδια νομίζω πως εδώ διαψεύδεται.
Μπορείς να το διαβάσεις και να διασκεδάσεις, αλλά υπάρχει μια πολύ έντονη υπερβολή στην πλοκή, την οποία εντείνει η δριμύτητα που μετά συγχωρήσεως πρέπει να είσαι εντελώς ηλίθιος ή κ..λοπετσωμένος για να μην αναζητήσεις το συμβολισμό και το απώτερο νόημα.
Το βιβλίο αφορά τον προσωπικό κώδικα τιμής, αυτό που είπε χαρακτηριστικά ο Σαμφόρ πως αν έχεις καταπιεί τις Δέκα Εντολές πραγματικά μπορείς να κάνεις ό,τι θέλεις.
Ωστόσο όμως υπάρχει και μια άλλη τιμή, αυτή που σου αποδίδουν και ‘’πρέπει’’ ( ;; ) να υπερασπίζεις και αποδεικνύεις διαρκώς για να είσαι αποδεκτός ανάμεσα στους ανθρώπους εκείνους που παίζουν ρόλο στα πράγματα. Αν θέλεις να φαίνεσαι, να έχεις και να δίνεις εντολές, ή εν πάση περιπτώσει να ανήκεις σε αυτή την τάξη, υπάρχει μια συγκεκριμένη ακολουθία συμπεριφορών, απ’ αυτές που αποδεικνύουν το γνωστό πως άλλο νόμος άλλο δικαιοσύνη.
Χαρακτηριστικό που κρατάω ως το δυνατότερο σημείο του βιβλίου, το πλέον εναργές, το σημείο που ο Σπάθης γονατίζει απ’ τον εαυτό του, μαζεύονται τόσοι πολλοί ‘’εχθροί’’ που αμφισβητεί τη λογική του κι αρχίζει να εξετάζει τα πάντα με σκοπό να αποδείξει πως αυτοκαταδιώκεται. Είναι όμως αληθινό, πόσες φορές εμείς οι καχύποπτοι δε βρεθήκαμε σε αυτή τη θέση, για το αν μπορούμε να εμπιστευόμαστε τον εαυτό μας, ή τους άλλους που ως τώρα αντιμετωπίζαμε ως Δαναούς ή Φαρισαίους. Μια καμπή σαν απολέπιση, νομίζω είναι η καλύτερη λέξη, ή να ξύνεσαι ώσπου να ματώσεις ψάχνοντας να δεις τα κόκαλα σου για να πειστείς πως δεν είσαι ασπόνδυλο.
Ποια είναι η εκδίκηση του έντιμου ανθρώπου; Μπορεί να φτάσει στο φόνο; Μπορεί να φτάσει στη δολοπλοκία ή στη σύμπραξη μ’ αυτούς που θέλει να ανατρέψει; Ως που μπορεί να φτάσει για να εκδικηθεί; Και τι είναι εκδίκηση; Μια θεατρική παράσταση για να δουν οι άλλοι, ή κάτι καθαρά προσωπικό που αρκεί να το δούμε εμείς, να το βιώσουμε κι ας είναι σιωπηλό; Ας είναι μια εκδίκηση ινκόγκνιτο; Εκδίκηση εδώ είναι η δικαίωση: η προσωπική τιμή επιβάλλεται όπως ακριβώς εκείνη η θειά σου που πάει επισκέψεις στα σπίτια και το στραβό κάδρο το ισιώνει, διαφορετικά δε μπορεί να λειτουργήσει. Έτσι κι η προσωπική ηθική ευθεία υπερβαίνει το πόσα λεφτά έχεις, τι δουλειά κάνεις, που μένεις, δεν έχει να κάνει με τα γένια σου, το κινητό σου, την τουρίστρια που π@δηξες τις προάλλες. Είναι αυτό που θα κάνεις όταν σε βλέπουν μα κι όταν δε βλέπει κανένας, με απόλυτο σεβασμό στην ύπαρξη των άλλων όσο και της δικής σου αξίας ως ανθρώπου. Γι’ αυτό η μεγαλύτερη δικαίωση, η μεγαλύτερη εκδίκηση, η σωτηρία σου είναι όταν βρίσκεις κι άλλους ‘’ΑΜΕΑ’’ στον κόσμο.
Το τέλος είναι διφορούμενο πάντως, αρκετά ενδιαφέρουσα πινελιά.
Η πλοκή δε με άγγιξε, περισσότερο με διασκέδασε και με χαλάρωσε στα σημεία που δεν ήταν τόσο υπερβολική ώστε να ξυπνάει η ανάγκη μου να καταλάβω το παραπέρα. Ο Ξενόπουλος είναι σαν το κουαντρό, γλυκόπιοτος και ύπουλος. Διαχέεται και παραμένει μέσα πολύ μετά το τέλος του βιβλίου, ακόμη κι έτσι όμως, σε αυτό το ανάμεσα στις γραμμές που παραπέμπει ή υπονοεί υπάρχει μια τάση αγγίγματος και όχι γραπώματος. Αυτό εμένα δε μου αρκεί.
Αναφέρω Καντ και Σοπενάουερ αλλά όχι δεν είναι βαρύ ούτε δυσκολονόητο. Η πλοκή είναι αντίστοιχη αυτού που πάντοτε υπόσχεται ο Ξενόπουλος, ένα ανάγνωσμα που θα μπορέσει να καταλάβει ο μαθητής, ο λιμενεργάτης ή και ο … Παλαμάς. Ωστόσο άλλα πράγματα θα συλλάβει ένα παιδί που δεν έχει μεστώσει σε εμπειρίες και γνώσεις, άλλα ένας λιμενεργάτης που έχει δει ίσως τη μεγαλύτερη πλευρά της ανθρώπινης δυσωδίας και κάποιες υψηλότερες νότες θα ακούσει ο Παλαμάς. Επομένως, το γνωστό απόφθεγμα που κυκλοφορεί για τον Ξενόπουλο πως δεν αγαπούσε τις ομίχλες και τα σκοτάδια νομίζω πως εδώ διαψεύδεται.
Μπορείς να το διαβάσεις και να διασκεδάσεις, αλλά υπάρχει μια πολύ έντονη υπερβολή στην πλοκή, την οποία εντείνει η δριμύτητα που μετά συγχωρήσεως πρέπει να είσαι εντελώς ηλίθιος ή κ..λοπετσωμένος για να μην αναζητήσεις το συμβολισμό και το απώτερο νόημα.
Το βιβλίο αφορά τον προσωπικό κώδικα τιμής, αυτό που είπε χαρακτηριστικά ο Σαμφόρ πως αν έχεις καταπιεί τις Δέκα Εντολές πραγματικά μπορείς να κάνεις ό,τι θέλεις.
Ωστόσο όμως υπάρχει και μια άλλη τιμή, αυτή που σου αποδίδουν και ‘’πρέπει’’ ( ;; ) να υπερασπίζεις και αποδεικνύεις διαρκώς για να είσαι αποδεκτός ανάμεσα στους ανθρώπους εκείνους που παίζουν ρόλο στα πράγματα. Αν θέλεις να φαίνεσαι, να έχεις και να δίνεις εντολές, ή εν πάση περιπτώσει να ανήκεις σε αυτή την τάξη, υπάρχει μια συγκεκριμένη ακολουθία συμπεριφορών, απ’ αυτές που αποδεικνύουν το γνωστό πως άλλο νόμος άλλο δικαιοσύνη.
Χαρακτηριστικό που κρατάω ως το δυνατότερο σημείο του βιβλίου, το πλέον εναργές, το σημείο που ο Σπάθης γονατίζει απ’ τον εαυτό του, μαζεύονται τόσοι πολλοί ‘’εχθροί’’ που αμφισβητεί τη λογική του κι αρχίζει να εξετάζει τα πάντα με σκοπό να αποδείξει πως αυτοκαταδιώκεται. Είναι όμως αληθινό, πόσες φορές εμείς οι καχύποπτοι δε βρεθήκαμε σε αυτή τη θέση, για το αν μπορούμε να εμπιστευόμαστε τον εαυτό μας, ή τους άλλους που ως τώρα αντιμετωπίζαμε ως Δαναούς ή Φαρισαίους. Μια καμπή σαν απολέπιση, νομίζω είναι η καλύτερη λέξη, ή να ξύνεσαι ώσπου να ματώσεις ψάχνοντας να δεις τα κόκαλα σου για να πειστείς πως δεν είσαι ασπόνδυλο.
Ποια είναι η εκδίκηση του έντιμου ανθρώπου; Μπορεί να φτάσει στο φόνο; Μπορεί να φτάσει στη δολοπλοκία ή στη σύμπραξη μ’ αυτούς που θέλει να ανατρέψει; Ως που μπορεί να φτάσει για να εκδικηθεί; Και τι είναι εκδίκηση; Μια θεατρική παράσταση για να δουν οι άλλοι, ή κάτι καθαρά προσωπικό που αρκεί να το δούμε εμείς, να το βιώσουμε κι ας είναι σιωπηλό; Ας είναι μια εκδίκηση ινκόγκνιτο; Εκδίκηση εδώ είναι η δικαίωση: η προσωπική τιμή επιβάλλεται όπως ακριβώς εκείνη η θειά σου που πάει επισκέψεις στα σπίτια και το στραβό κάδρο το ισιώνει, διαφορετικά δε μπορεί να λειτουργήσει. Έτσι κι η προσωπική ηθική ευθεία υπερβαίνει το πόσα λεφτά έχεις, τι δουλειά κάνεις, που μένεις, δεν έχει να κάνει με τα γένια σου, το κινητό σου, την τουρίστρια που π@δηξες τις προάλλες. Είναι αυτό που θα κάνεις όταν σε βλέπουν μα κι όταν δε βλέπει κανένας, με απόλυτο σεβασμό στην ύπαρξη των άλλων όσο και της δικής σου αξίας ως ανθρώπου. Γι’ αυτό η μεγαλύτερη δικαίωση, η μεγαλύτερη εκδίκηση, η σωτηρία σου είναι όταν βρίσκεις κι άλλους ‘’ΑΜΕΑ’’ στον κόσμο.
Το τέλος είναι διφορούμενο πάντως, αρκετά ενδιαφέρουσα πινελιά.
Η πλοκή δε με άγγιξε, περισσότερο με διασκέδασε και με χαλάρωσε στα σημεία που δεν ήταν τόσο υπερβολική ώστε να ξυπνάει η ανάγκη μου να καταλάβω το παραπέρα. Ο Ξενόπουλος είναι σαν το κουαντρό, γλυκόπιοτος και ύπουλος. Διαχέεται και παραμένει μέσα πολύ μετά το τέλος του βιβλίου, ακόμη κι έτσι όμως, σε αυτό το ανάμεσα στις γραμμές που παραπέμπει ή υπονοεί υπάρχει μια τάση αγγίγματος και όχι γραπώματος. Αυτό εμένα δε μου αρκεί.
April 14, 2020
Μόλις τελείωσα το τρίτο βιβλίο της άτυπης τριλογίας του Ξενοπουλου,το "τίμιοι και άτιμοι" . Σ'αυτο ο συγγραφέας εξετάζει τα θέματα τιμής του ανθρωπου. Ποιους θεωρούμε τίμιους; Ποιους άτιμους; Γιατί η κοινωνική θέση και το επάγγελμα του καθενός προσδιορίζουν το αν είναι έντιμος ή άτιμος ένας άνθρωπος; Κατά τον Ξενοπουλου και φυσικά τον ήρωα του, τον Δήμο Σπάθη, δεν πρέπει να χαρακτηριζουμε έναν άνθρωπο μόνο λόγω της κοινωνικής του ισχύος. Ο άνθρωπος είναι έντιμος ή άτιμος μόνο χάρη στο χαρακτήρα του και τίποτα άλλο. Ένας ζητιάνος μπορεί να είναι τιμιοτερος και από υπουργό. Κοινώς, τα ράσα δεν κάνουν τον παπά. Πολύ ενδιαφέρον και το τρίτο βιβλίο. 4 αστέρια για τον μέγα εργάτη της ελληνικής λογοτεχνίας!
August 9, 2025
Σε αυτό το βιβλίο ο Ξενόπουλος πραγματεύεται ζητήματα ηθικής και το κατά πόσο ενας άνθρωπος μπορεί να θεωρηθεί έντιμος ενόψει συνθηκών. Κλσσικός τρόπος γραφής και αφήγησης του Ξενόπουλου, έχοντας στο παρασκήνιο τις κοινωνικο-πολιτικές αλλαγές, όπως και πλούσιες περιγραφές της Αθήνας. Ακόμη, αποτελεί μέρος της κοινωνικής τριλογίας του μετα το "Πλούσιοι και Φτωχοι" , "Τυχεροί και Ατυχοι".
"Μα έτσι εύκολα αλλάζουν οι άνθρωποι τις ιδέες τους; Κι από τις ιδέες πάλι του κόσμου, μόνο τις πιο σωστές, τις πιο λογικές πρέπει να κοιτάμε και να σεβόμαστε; Ή και τις πιο δυνατές, τις βαθιά ριζωμένες; Μα την αλήθεια, αυτές καμιά φορά απαιτούν σεβασμό μεγαλύτερο…"
"Μα έτσι εύκολα αλλάζουν οι άνθρωποι τις ιδέες τους; Κι από τις ιδέες πάλι του κόσμου, μόνο τις πιο σωστές, τις πιο λογικές πρέπει να κοιτάμε και να σεβόμαστε; Ή και τις πιο δυνατές, τις βαθιά ριζωμένες; Μα την αλήθεια, αυτές καμιά φορά απαιτούν σεβασμό μεγαλύτερο…"
September 25, 2021
Ένας τίμιος Ξενόπουλος, πιστός στο ύφος του και στη γραφή του. Ούτε αριστούργημα είναι ούτε κλασικό ανάγνωσμα αποτελεί. Ωστόσο με συνεπήρε, με έκανε να αγωνιώ, να στεναχωρηθώ και να αναλογιστώ για άλλη μια φορά το δίπολο φαίνεσθαι και είναι. Το διάβασα μονορούφι.
February 28, 2014
Ο Ξενόπουλος είχε έναν ιδιαίτερα ζεστό και οικείο τρόπο με τον οποίο έγραφε τα βιβλία του. Αυτή την άποψη την είχα ακούσει από άλλους που ήταν εξοικειωμένοι με τα γραπτά του. Θα την υιοθετήσω και γω, χωρίς δισταγμό. Μελλοντικά, θα πιάσω οπωσδήποτε τα υπόλοιπα της άτυπης τριλογίας του, "Πλούσιοι και φτωχοί" και "Τυχεροί και άτυχοι".
August 10, 2022
Από τα πιο βαρετά βιβλία που έχω διαβάσει. Η πλοκή απελπιστικά αργή. Επαναλαμβανόταν τα ίδια πράγματα και το ίδιο μοτίβο σχεδόν καθ όλη τη διάρκεια και γυρνούσε συνεχώς στα ίδια γεγονότα. Ισως φταίω κι εγώ που περίμενα να διαβάσω ρομαντισμό και ερωτισμό, αλλά δεν είχε τίποτα από τα δύο, ούτε στο ελάχιστο. Σε καμία περίπτωση αυτό που περίμενα.
Ωστόσο οι τελευταίες 100 περίπου σελίδες, που αλλάζει εντελώς η θεματική και ο τόπος δράσης, μου φάνηκαν ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες. Μιλούσε για έναν εντελώς διαφορετικό κώδικα αξιών που φαντάζομαι ήταν διαδεδομένος στις ελληνικές επαρχίες εκείνη την εποχή.
Ωστόσο οι τελευταίες 100 περίπου σελίδες, που αλλάζει εντελώς η θεματική και ο τόπος δράσης, μου φάνηκαν ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες. Μιλούσε για έναν εντελώς διαφορετικό κώδικα αξιών που φαντάζομαι ήταν διαδεδομένος στις ελληνικές επαρχίες εκείνη την εποχή.
December 10, 2020
Very well written.
Displaying 1 - 8 of 8 reviews