In de eerste dichtbundel van Sholeh Rezazadeh komen we vertrouwde elementen tegen die ze ook in haar twee lovend ontvangen romans veelvuldig verwerkte: rivieren en zeëen, bomen en bergen, vissen, vogels en vlinders. Net als in haar romans is de natuur geen achtergrond maar een echt personage, dat ziet en voelt, dat liefheeft en vergeet. De mens zelf is een feilbaar wezen dat wanhopig zoekt naar liefde en verbinding maar zich ook verbaast over het gebrek aan aandacht voor de ander:
Ik wil op je deur kloppen onverwachts en dat je de deur opent zonder te zeggen: ‘O sorry, ik moet nu weg, de vuilnis buiten zetten boodschappen doen, koken ik heb eigenlijk een andere afspraak ik ben nu net even aan het bellen, mailen, mediteren’
In een prachtig parlando, dat schatplichtig is aan de oude Perzische dichters, dicht Rezazadeh in Neem ruim zei de zee over de kracht van de natuur en de onmogelijkheid om de ander te kennen.
Sholeh Rezazadeh blaast geen leven in de natuurelementen, maar omgekeerd: ze bezielt de zee, de bergen, de rivieren, de wind, de bomen, de vogels en de seizoenen met menselijkheid. En die is behalve vaak mooi ook altijd ontoereikend. Er schuilt immers een groot gemis, een diep vergeten, een onmogelijk verlangen in deze gedichten. De taal ademt en danst, verleidt en verwart, slaat en zalft.
Er zijn veel terugkerende gedachten die als metamorfosen van bovenstaande natuurelementen rond een kern cirkelen die onbereikbaar en onkenbaar blijft. Tussen de regels denk je aan reizen, aan verloren paradijzen, aan zomerherinneringen en lentes uit dromen, aan een liefde die blijft zoeken, aan de kleuren van Van Gogh, aan kijken en gezien willen worden.
De golvende herhalingen van de telkens opnieuw opduikende natuurmetaforen hebben tegelijk iets bezwerend en vervelend, dat laatste zeker naar het einde toe. Toch blijft de poëzie van Sholez Rezazadeh iets eigens uitstralen, met universele, menselijke waarden en emoties als onderstroom. Een bundel als een zeereis waarin de grenzen tussen de menselijke en de ons omringende natuur heerlijk vervagen. 3,5*
Dit is een bundel om niet maar een keer te lezen, je moet het blijven proeven. Zoveel mooie beelden en zinnen om te bewaren: 'Vrede is geen vogel maar het nest dat blijft.'
Het voelt een beetje als teveel van hetzelfde, kabbelt een beetje door op steeds dezelfde manier en valt voor mijn gevoel zowel in herhaling van zichzelf als van anderen, zonder dat duidelijk naar iets opgebouwd wordt. Soms voelt het alsof er in een gedicht vijf keer hetzelfde wordt gezegd in net andere woorden, maar die niet genoeg van elkaar verschillen om het te laten werken als een opsomming en daardoor niet echt indruk op me maken. Maar soms voelt het ook als een herhaling van wat ik al vaker gelezen heb, bijvoorbeeld: “ik zit in de regen in de zon in de golven ik zit in de ogen van een vreemdeling”
of: “ik wil verdrinken in de zee van je onuitgesproken woorden”
De beschrijvingen van de natuurfenomenen zijn de eerste paar gedichten mooi/leuk, maar verliezen daarna voor mij een beetje hun kracht doordat het wat abstract blijft en het steeds opnieuw over bergen, woorden, blikken of golven gaat, zonder deze echt te specificeren. Ik kan het allemaal gewoon net niet aanraken als lezer, het krijgt niet genoeg vorm voor mij, en de schrijver zweeft steeds een beetje verder van me vandaan. Af en toe had er een beetje meer lelijkheid in gemogen van mij, iets dat stinkt, iets dat een beetje pijn doet, iets dat tegenover alle zachte opsommingen staat. Zonder contrast gaat het allemaal een beetje verloren in hun eigen zee. (In de laatste paar gedichten zit dat overigens wel wat meer, maar niet genoeg om het weer in balans te trekken.)
Maar er waren ook zeker af en toe dingen die ik wel mooi vond, hoor. Zoals: “kijk naar mijn ogen slaperige waterplanten nat van een afwezigheid die nooit opdroogt” of: “je handen pasten niet in mijn koffer ik nam je vingerkootje mee”, maar zodra die laatste zin dan weer verder gaat met “de zee paste niet in mijn koffer ik nam het blauwe van je ogen mee” haak ik ook wel weer af.
Ik laat je achter in de handen van de wind zodat jouw geur op alle vlaktes te ruiken is, op alle bergen
Ik leg je in de natte handen van de zee zodat alle vissen jou kunnen inademen en je naam onthouden
Na haar indrukwekkende, kleurrijke en poëtische romans kon een dichtbundel van Sholeh Rezazadeh niet achterblijven - naast de eer om het Boekenweekgedicht van 2025 te schrijven. Neem ruim zei de zee bevat elementen of thema's die ik herken uit haar boeken: het landschap en de natuur (de rivieren, de bergen, bomen en bloemen), de liefde en verlangen (naar een ander land of persoon) en het verdriet en pijn veroorzaakt door dat verlangen.
In mijn favoriete gedichten brengt Sholeh de beeldspraak van de natuur levendig en roerend naar voren zonder dat het te zoet wordt: heimwee als een stille vogel aan je borst die verlangt naar een vlucht, een geliefde met handen die de seizoenen kennen, mensen die een boom zijn om tegenaan te leunen en de wereld met nieuwe ogen te bekijken. Ik was ook geraakt door het gedicht over Vincent van Gogh vol verstopte schoonheid, die de lezer vraagt te letten op geuren en lichten die niet mooi of opvallend genoeg zijn.
Naar het einde nemen de gedichten wat af aan impact, maar het is een hele prettige en liefdevolle bundel om bij weg te dromen, en je aanzet naar buiten te gaan, de natuur in. 3,5 sterren
zeg welkom tegen de kleinste hoop geknoopt met de zwakste vinger raak de gewonde stam van een boom die alles weet leg je voetstappen op zijn natte ogen duw je zachte lichaam op het zijne en blijf dromen over takken die nog ontkiemen moeten
Heb dit al 3 weken terug gelezen, erg leuk! Ik hou normaal echt totaal niet van poëzie want ik vind het vaak zo verheven en pretentieus, maar deze dichtbundel kon ik wel waarderen. De taal is simpel en toegankelijk en de thema’s raken je wel echt. Ik raad het wel aan deze bundel niet in één keer uit te lezen, want er komen veel natuurmetaforen in voor en als je dit allemaal achter elkaar leest zie je door de bomen het bos niet meer. 4/5 ⭐️⭐️⭐️⭐️
I loved how you can read it in one sitting, and how the book just pulls you through. The tone of voice stays the same throught the book and is captivating. Although it sometimes felt a bit too familiar and recurring, overall I liked the work as a whole.
In de poëzie van de Iraans-Nederlandse schrijfster Sholeh Rezazadeh speelt de natuur een hoofdrol. Haar gedichten wemelen van natuurbeelden, maar de natuur is bij Rezazadeh meer dan alleen een decor - het is een personage dat leeft, ademt en communiceert, als een vriend, een bekende of zelfs geliefde die naast je loopt. Rezazadeh verleent natuurelementen een ziel en een stem. Ze ziet de natuur als een wijs en begripvol wezen dat de mens kan troosten en inspireren.
‘ik zit in de regen in de zon in de golven ik zit in de ogen van een vreemdeling in het gelach van oude vriend ik zit in de verhalen van een nieuw boek in de stem van de wolken’
Typerend voor Rezazadehs poëzie is haar vloeiende, lyrische taalgebruik. Haar gedichten lezen als een dans, met een cadans die je meevoert en onderdompelt in haar beeldende wereld. Woorden stromen als water, ruisen als bladeren in de wind. Deze muzikaliteit maakt haar werk zeer toegankelijk, ook voor lezers die normaal gesproken misschien niet snel naar poëzie grijpen. Haar beeldspraak is invoelbaar en herkenbaar, geworteld in de zichtbare werkelijkheid om ons heen. Het leest eenvoudig, zonder al te ingewikkelde vergelijkingen of metaforen.
Een rode draad in Rezazadehs poëzie is het zoeken naar contact en verbinding. Verbinding met onze omgeving, met anderen, maar vooral ook met onszelf. En juist de natuur kan ons helpen die connectie te maken.
‘vergeet je niet het stukje van je geur op straat vergeet je niet je glimlach op het gezicht van iemand anders vergeet je niet een paar van je woorden in de mond van de ander als je gaat neem jou dan helemaal mee laat men jou vergeten’
Met haar werk inspireert Rezazadeh mensen om bewuster en liefdevoller in het leven te staan. Haar gedichten zijn als een helend elixer in onze jachtige, geïndividualiseerde maatschappij. Ze nodigt de lezer uit om even stil te staan, de drukte van alledag achter zich te laten en zich onder te dompelen in de wijsheid van de natuur, om vanuit die verstilling de verbinding met jezelf en de ander aan te gaan.
N.B. Deze review betreft de luisterboek editie: Ik wil graag de originele bundel lezen, omdat ik he-le-maal gek werd van het nasale:
spook-en woord nood-eloos mono-toon uitge-rekte-woorden... aan----horen. Doof word ik ervan Beroofd van lust om verder te luis-t'ren naar slow-mo sloom en hang drum en mijn hersenpan raakt smo-rend traag - aan de kook, ik vraag me af hoe lang nog voor mijn her-sen.....dood.
DE PLUSPUNTEN: Wat geweldig dat dit TWEETALIG is uitgebracht! In het Perzisch hang ik aan haar lippen, al versta ik die taal niet. In het Nederlands vertaald prikkelt Rezazadeh met haar frisse beeldspraak. Maar draag het alsjebliegt voor zonder die voorspelbare, dik aangezette spoken word-maniertjes. Ik ben nog voor het einde van de eerste helft afgehaakt.
ik zal nog een poging wagen aan de dichtbundel wanneer ik die tegenkom.
Het eerste gedicht was instant raak, dus ik wist meteen dat deze gedichtenbundel eentje zal worden die ik regelmatig nog zal openslaan. Ik liet me meeslepen door de woorden van de auteur, doorheen de natuur, doorheen het water.
Neem je tijd om de gedichten te lezen. Lees ze snel, in elkaar overvloeiend en lees ze traag zodat elk woord zijn tijd krijgt. Heel bijzonder, heel krachtig. Moest je nog niets van de auteur gelezen hebben dan is dit het teken om dat eindelijk te gaan doen.
Zowel deze gedichtenbundel als haar 2 romans zijn door haar prachtige, poëtische, beeldende maar ook echte schrijfstijl, boeken om te koesteren.
Fraaie dichtbundel met een (nipte) overvloed aan treffende natuurmetaforen en -aforismen. Sterk debuut dat evenwel aan kracht inboet als je het in één zitting leest. Ik ben niet bekend met de Perzisch traditie, waar de parlando schatplichtig aan is aldus de binnenflap, dus wellicht is een dergelijke lezing ook helemaal niet de bedoeling. Eentje om bij tijd en wijle te herlezen.
Rezazadeh is bekend om haar 2 gigantisch goed verkopende boeken: De hemel is altijd paars en Ik ken een berg die op me wacht. Op de een of andere manier speelde ik het klaar om die nog niet te lezen, terwijl ik er al zo veel goeds over hoorde.
Met Neem ruim zei de zee ben ik in Sholeh’s universum gestapt en ik liet me graag onderdompelen. Deze bundel (haar eerste) met gedichten is een mooi opstapje naar haar romans, denk ik. Haar taal, een mengeling van Perzische lyriek en Nederlandse nuchterheid, is een streling voor het oog.
De natuur; vooral de zee en water, vormen belangrijke ingrediënten maar ook de zonnebloemen van ‘vincent’, bergen, vogels, regendruppels, mist en ‘zonloosheid’. Elk ding telt, is belangrijk, wordt gezien en benoemd. Het kleine in het grote en het grootse in het kleine. Ontroerend.
Hoofdletters en punten ontbreken. Omdat alles even belangrijk is, de letters en woorden moeten kunnen vloeien?
‘op je sleutelbeen heeft zich een vogel genesteld’ Dit, en nog veel meer van dat. Laat je koesteren door een boek.
Als iemand die zelf dicht heb ook ik mijn voorkeur voor bepaalde thema's of woorden die dus regelmatig terugkeren in wat ik schrijf. Maar ik vond dit echt next level. Het was net alsof ik steeds weer hetzelfde gedicht las. Alsof de schrijver maar zo'n 50 woorden tot beschikking had en daar steeds weer een nieuw gedicht mee moest verzinnen. En dan zijn dat ook nog eens woorden die we sowieso vaak in dichttaal terugvinden. Een lijstje:
En dat voor een zeer korte bundel. Ik snap eerlijk gezegd niet helemaal dat dit zo is uitgegeven. 2 sterren omdat er heel af en toe toch een mooie zin voorbij kwam.
De meeste gedichten liggen me niet helemaal omdat ze thematisch en qua taalgebruik net iets te veel dicht bij elkaar liggen (veel vogels die op de borst zitten, veel koffers, veel dingen die nat zijn, ...). Misschien werkt het beter om niet meerdere gedichten achter elkaar te lezen. Veel gedichten komen over alsof ze niet uit persoonlijke ervaring of beleving zijn geschreven, maar een beetje geforceerd getypt zijn omdat er een boek uit moet komen. Neemt niet weg dat er nog steeds wel mooie gedichten tussen staan, die op zichzelf staand sterk zijn. Als bundel werkt het voor mij iets minder.
er blijft van ons een glimlach over achter een stoffig raam voor mensen van wie we niet weten of we ze liefhebben we zullen vergeten worden net zo makkelijk als de glimlach van een vreemdeling
Een opmerking: ik ben zo’n de vuilnisbuitenzettende, op nut beluste, liefst een afspraak op afspraak hebbende. Ik lees immers erg graag. En mensen die hun schoenen in de gang uittrekken, mijn verse aandacht eisen en over kamerplanten willen praten stelen mijn leestijd. Dus ben een goede gast en neem een boek mee als je op bezoek komt!
Hele mooie dichtbundel vol passende gedichten om te behandelen in de klas. Als je nog niet eerder iets van Sholeh hebt gelezen, raad ik je aan om De hemel is altijd paars en Ik ken een berg die op me wacht te lezen. De thematiek van de dichtbundel komt erg overeen met die twee boeken en dan gaan de gedichten echt leven ✨
‘je wilt niet weten hoe het met mijn werk is maar wel waarover ik heb gedroomd, hoe het gaat met mijn kamerplant en of ik vandaag naar de wolken heb gekeken’
‘hoe moet ik je opdrinken nu mijn vingers aan de bevroren ramen kleven in deze voortdurende zonloosheid’
‘ze komen ieder jaar uit hun diepe winterslaap terug naar jou’
Na het lezen van deze gedichten, had ik het gevoel een groot(s) boek te hebben uitgelezen. Prachtige beeldende taal, die hoop maar ook grote droefenis achterlaat.