What do you think?
Rate this book
ماوتهاوزن
ماوتهاوزن از ۵ مه تا پایان ژوئیهٔ ۱۹۴۵، هنوز محلّی بود که هزاران انسان را با مصیبتها و سوگنامههایشان در خود جای میداد. جنگ به پایان رسیده بود امّا صلحْ اروپا را به دو بخش تقسیم کرده بود؛ تقسیمبندیای که بعدها به رویارویی بین نیمی از دنیا با نیمی دیگر بدل شد. برای هزاران اسیر سابق، روزِ آزادی پایان تیرهبختی و البتّه آغاز سیهروزی دیگری بود و اردوگاه تنها مکانی که میتوانستند بمانند چون دیگر جایی نداشتند که بروند. وضعیت جهان پس از جنگ آبستن حوادث بسیار بود؛ جهانی که مهیا بود تا پس از فروخوابیدنِ هیاهوی جشنهای پیروزی متفقینِ مهربان بر دشمنان شرور بشریت و آرزوهای «دگر هرگز چنین مباد! دگر هرگز چنین مباد!» دست به کشتار بزند.
364 pages, Hardcover
First published January 1, 1963
32 people are currently reading
669 people want to read
About the author
Ιάκωβος Καμπανέλλης
21 books31 followersΟ Ιάκωβος Καμπανέλλης (English: Iakovos Kambanellis), ο γεννήτορας του ελληνικού μεταπολεμικού θεάτρου, όπως έχει χαρακτηριστεί, γεννήθηκε στη Νάξο το 1921. Το 1934, η οικογένειά του μετακόμισε, λόγω οικονομικών προβλημάτων, στην Αθήνα και ο Καμπανέλλης αναγκάστηκε να εργάζεται την ημέρα και να σπουδάζει σε μια νυχτερινή Τεχνική Σχολή. Διψασμένος για γνώση, νοίκιαζε βιβλία από τα παλαιοβιβλιοπωλεία και μέχρι να τελειώσει το γυμνάσιο είχε γνωρίσει όλους τους ευρωπαίους κλασικούς.
Το 1942 συνελήφθη από τους Γερμανούς και μεταφέρθηκε στο στρατόπεδο συγκεντρώσεως Μαουτχάουζεν. Είναι ένας από τους ελάχιστους επιζήσαντες, και επέστρεψε το 1945. Την εμπειρία του αυτή την κατέγραψε στο μοναδικό του πεζογράφημα, "Μαουτχάουζεν" (1963).
Όταν γυρίζει στην Αθήνα, εντυπωσιάζεται από μια παράσταση του Θεάτρου Τέχνης και αποφασίζει να ασχοληθεί με το θέατρο. Πρωτοεμφανίστηκε στο θέατρο το 1950 με το έργο "Χορός πάνω στα στάχυα" (Θίασος Λεμού), αλλά γνωστός έγινε με τα επόμενα έργα του, που ανέβηκαν από το Θέατρο Τέχνης του Καρόλου Κουν και το Εθνικό Θέατρο. Το έργο σταθμός στη σταδιοδρομία του θεωρείται η "Αυλή των θαυμάτων" (1957). Στο επίκεντρο του έργου του βρίσκεται ο προβληματισμός για τα κοινωνικά δρώμενα και τον αντίκτυπο που έχουν στη ζωή των ανθρώπων και, κυρίως, η σχέση της ταραγμένης νεότερης ελληνικής ιστορίας με τη συγκρότηση της νεοελληνικής ψυχολογίας.
Για την προσφορά του στο ελληνικό θέατρο του έχουν απονεμηθεί οι τίτλοι: επίτιμος Διδάκτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κύπρου, επίτιμος Διδάκτωρ της Σχολής Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, επίτιμος Διδάκτωρ της Θεατρολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Εξελέγη παμψηφεί τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών και έχει τιμηθεί από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας με την απονομή ανωτάτου παρασήμου. Είναι μέλος της Εταιρίας Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων. Έργα του έχουν παρουσιαστεί σε πολλές χώρες (Αγγλία, Αυστρία, Σουηδία, Ρουμανία, Βουλγαρία, Ουγγαρία, Σοβιετική Ένωση, Γερμανία). Έργα του που παίχτηκαν είναι: "Χορός πάνω στα στάχυα" - Θίασος Αδ. Λεμού, 1950. "Εβδόμη μέρα δημιουργίας" - Εθνικό Θέατρο, Β΄ Σκηνή, 1955-56. Τα μονόπρακτα "Αυτός και το παντελόνι του" και "Κρυφή ζωή" - Βασ. Διαμαντόπουλος, 1957. "Η αυλή των θαυμάτων" - Θέατρο Τέχνης, 1957-58."Η ηλικία της νύχτας" - Θέατρο Τέχνης, 1958-59. "Ο Γορίλας και η Ορτανσία" - Θίασος Ε. Βεργή, 1959. "Παραμύθι χωρίς όνομα" - Νέο θέατρο Βασ. Διαμαντόπουλου - Μαρ. Αλκαίου, 1959-60. "Γειτονιά των αγγέλων" - Θίασος Καρέζη, 1963-64. "Βίβα Ασπασία" - Θίασος Καρέζη, 1966-67. "Οδυσσέα γύρσε σπίτι" - Θέατρο Τέχνης, 1966-67. "Αποικία των τιμωρημένων" - Πειραματικό Θέατρο Ριάλδη, 1970-71. "Ασπασία" - Θίασος Καρέζη-Καζάκου, 1971-72. "Το μεγάλο μας τσίρκο" - Θίασος Καρέζη-Καζάκου, 1973. "Το κουκί και το ρεβύθι" - Θίασος Καρέζη-Καζάκου, 1974. "Ο εχθρός λαός" - Θίασος Καρέζη-Καζάκου, 1975. "Πρόσωπα για βιολί και ορχήστρα" - Θέατρο Τέχνης 1976-77. "Τα τέσσερα πόδια του τραπεζιού" - Θέατρο Τέχνης 1978-79. "Ο μπαμπάς ο πόλεμος" - Θέατρο Τέχνης, 1981. "Ο αόρατος Θίασος - Εθνικό Θέατρο, 1988. "Ο δρόμος περνά από μέσα" - Πειραματικό θέατρο της Πόλης, Μαριέττας Ριάλδη, 1990. "Ο Δείπνος", τρίπτυχο, Εθνικό Θέατρο, 1993.
Πολύ σημαντική είναι επίσης η δουλειά του ως σεναριογράφου, η οποία άσκησε τεράστια επίδραση στους σύγχρονους και τους μεταγενέστερούς του. Έγραψε τα σενάρια σε πολλές ταινίες-σταθμούς του ελληνικού κινηματογράφου ("Στέλλα", του Μ. Κακογιάννη, "Δράκος", του Ν. Κούνδουρου, "Η Αρπαγή της Περσεφόνης", του Γ. Γρηγορίου), ενώ σκηνοθέτησε ο ίδιος, σε δικό του σενάριο, την ταινία "Το κανόνι και το αηδόνι", το 1968. Αξιοσημείωτη είναι και η εξαιρετική του επίδοση στη στιχουργία, αφού το "Παραμύθι χωρίς όνομα" (μουσ. Μάνου Χατζιδάκη), το "Μαουτχάουζεν" (μουσ. Μίκη Θεοδωράκη), το "Μεγάλο μας Τσίρκο" (μουσ. Σταύρου Ξαρχάκου) και άλλα σημαντικά έργα της ελληνικής μουσικής φέρουν την υπογραφή του.
Έφυγε από τη ζωή το 2011, σε ηλικία 90 ετών.
Το 1942 συνελήφθη από τους Γερμανούς και μεταφέρθηκε στο στρατόπεδο συγκεντρώσεως Μαουτχάουζεν. Είναι ένας από τους ελάχιστους επιζήσαντες, και επέστρεψε το 1945. Την εμπειρία του αυτή την κατέγραψε στο μοναδικό του πεζογράφημα, "Μαουτχάουζεν" (1963).
Όταν γυρίζει στην Αθήνα, εντυπωσιάζεται από μια παράσταση του Θεάτρου Τέχνης και αποφασίζει να ασχοληθεί με το θέατρο. Πρωτοεμφανίστηκε στο θέατρο το 1950 με το έργο "Χορός πάνω στα στάχυα" (Θίασος Λεμού), αλλά γνωστός έγινε με τα επόμενα έργα του, που ανέβηκαν από το Θέατρο Τέχνης του Καρόλου Κουν και το Εθνικό Θέατρο. Το έργο σταθμός στη σταδιοδρομία του θεωρείται η "Αυλή των θαυμάτων" (1957). Στο επίκεντρο του έργου του βρίσκεται ο προβληματισμός για τα κοινωνικά δρώμενα και τον αντίκτυπο που έχουν στη ζωή των ανθρώπων και, κυρίως, η σχέση της ταραγμένης νεότερης ελληνικής ιστορίας με τη συγκρότηση της νεοελληνικής ψυχολογίας.
Για την προσφορά του στο ελληνικό θέατρο του έχουν απονεμηθεί οι τίτλοι: επίτιμος Διδάκτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κύπρου, επίτιμος Διδάκτωρ της Σχολής Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, επίτιμος Διδάκτωρ της Θεατρολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Εξελέγη παμψηφεί τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών και έχει τιμηθεί από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας με την απονομή ανωτάτου παρασήμου. Είναι μέλος της Εταιρίας Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων. Έργα του έχουν παρουσιαστεί σε πολλές χώρες (Αγγλία, Αυστρία, Σουηδία, Ρουμανία, Βουλγαρία, Ουγγαρία, Σοβιετική Ένωση, Γερμανία). Έργα του που παίχτηκαν είναι: "Χορός πάνω στα στάχυα" - Θίασος Αδ. Λεμού, 1950. "Εβδόμη μέρα δημιουργίας" - Εθνικό Θέατρο, Β΄ Σκηνή, 1955-56. Τα μονόπρακτα "Αυτός και το παντελόνι του" και "Κρυφή ζωή" - Βασ. Διαμαντόπουλος, 1957. "Η αυλή των θαυμάτων" - Θέατρο Τέχνης, 1957-58."Η ηλικία της νύχτας" - Θέατρο Τέχνης, 1958-59. "Ο Γορίλας και η Ορτανσία" - Θίασος Ε. Βεργή, 1959. "Παραμύθι χωρίς όνομα" - Νέο θέατρο Βασ. Διαμαντόπουλου - Μαρ. Αλκαίου, 1959-60. "Γειτονιά των αγγέλων" - Θίασος Καρέζη, 1963-64. "Βίβα Ασπασία" - Θίασος Καρέζη, 1966-67. "Οδυσσέα γύρσε σπίτι" - Θέατρο Τέχνης, 1966-67. "Αποικία των τιμωρημένων" - Πειραματικό Θέατρο Ριάλδη, 1970-71. "Ασπασία" - Θίασος Καρέζη-Καζάκου, 1971-72. "Το μεγάλο μας τσίρκο" - Θίασος Καρέζη-Καζάκου, 1973. "Το κουκί και το ρεβύθι" - Θίασος Καρέζη-Καζάκου, 1974. "Ο εχθρός λαός" - Θίασος Καρέζη-Καζάκου, 1975. "Πρόσωπα για βιολί και ορχήστρα" - Θέατρο Τέχνης 1976-77. "Τα τέσσερα πόδια του τραπεζιού" - Θέατρο Τέχνης 1978-79. "Ο μπαμπάς ο πόλεμος" - Θέατρο Τέχνης, 1981. "Ο αόρατος Θίασος - Εθνικό Θέατρο, 1988. "Ο δρόμος περνά από μέσα" - Πειραματικό θέατρο της Πόλης, Μαριέττας Ριάλδη, 1990. "Ο Δείπνος", τρίπτυχο, Εθνικό Θέατρο, 1993.
Πολύ σημαντική είναι επίσης η δουλειά του ως σεναριογράφου, η οποία άσκησε τεράστια επίδραση στους σύγχρονους και τους μεταγενέστερούς του. Έγραψε τα σενάρια σε πολλές ταινίες-σταθμούς του ελληνικού κινηματογράφου ("Στέλλα", του Μ. Κακογιάννη, "Δράκος", του Ν. Κούνδουρου, "Η Αρπαγή της Περσεφόνης", του Γ. Γρηγορίου), ενώ σκηνοθέτησε ο ίδιος, σε δικό του σενάριο, την ταινία "Το κανόνι και το αηδόνι", το 1968. Αξιοσημείωτη είναι και η εξαιρετική του επίδοση στη στιχουργία, αφού το "Παραμύθι χωρίς όνομα" (μουσ. Μάνου Χατζιδάκη), το "Μαουτχάουζεν" (μουσ. Μίκη Θεοδωράκη), το "Μεγάλο μας Τσίρκο" (μουσ. Σταύρου Ξαρχάκου) και άλλα σημαντικά έργα της ελληνικής μουσικής φέρουν την υπογραφή του.
Έφυγε από τη ζωή το 2011, σε ηλικία 90 ετών.
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 30 of 65 reviews
June 9, 2018
Η ΜΠΑΛΑΝΤΑ ΤΟΥ ΜΑΟΥΤΧΑΟΥΖΕΝ
Τι ωραία που είν' η αγάπη μου
με το καθημερνό της φόρεμα
κι ένα χτενάκι στα μαλλιά.
Κανείς δεν ήξερε πως είναι τόσο ωραία.
Κοπέλες του Άουσβιτς,
του Νταχάου κοπέλες,
μην είδατε την αγάπη μου;
Την είδαμε σε μακρινό ταξίδι,
δεν είχε πιά το φόρεμά της
ούτε χτενάκι στα μαλλιά.
Τι ωραία που είν' η αγάπη μου,
η χαϊδεμένη από τη μάνα της
και τ' αδελφού της τα φιλιά.
Κανείς δεν ήξερε πως είναι τόσο ωραία.
Κοπέλες του Μαουτχάουζεν,
κοπέλες του Μπέλσεν,
μην είδατε την αγάπη μου;
Την είδαμε στην παγερή πλατεία
μ' ένα αριθμό στο άσπρο της το χέρι,
με κίτρινο άστρο στην καρδιά.
Τι ωραία που είν' η αγάπη μου,
η χαϊδεμένη από τη μάνα της
και τ' αδελφού της τα φιλιά.
Κανείς δεν ήξερε πως είναι τόσο ωραία.
Τα λόγια περισσεύουν μπροστά σε τεράστιες συναισθηματικές εκρήξεις που δημιουργούνται διαβάζοντας αυτή την φρικτή, άρρωστη, απάνθρωπη, σπαραξικάρδια, αδιανόητη, ανατριχιαστική, συγκλονιστική, ηρωική και στοιχειωμένη απο χιλιάδες ψυχές, αληθινή ιστορία.
Joan Baez/The Ballad of Mauthausen/Mikis Theodorakis
Άσμα Ασμάτων.
Ρίγος
Τι ωραία που είν' η αγάπη μου
με το καθημερνό της φόρεμα
κι ένα χτενάκι στα μαλλιά.
Κανείς δεν ήξερε πως είναι τόσο ωραία.
Κοπέλες του Άουσβιτς,
του Νταχάου κοπέλες,
μην είδατε την αγάπη μου;
Την είδαμε σε μακρινό ταξίδι,
δεν είχε πιά το φόρεμά της
ούτε χτενάκι στα μαλλιά.
Τι ωραία που είν' η αγάπη μου,
η χαϊδεμένη από τη μάνα της
και τ' αδελφού της τα φιλιά.
Κανείς δεν ήξερε πως είναι τόσο ωραία.
Κοπέλες του Μαουτχάουζεν,
κοπέλες του Μπέλσεν,
μην είδατε την αγάπη μου;
Την είδαμε στην παγερή πλατεία
μ' ένα αριθμό στο άσπρο της το χέρι,
με κίτρινο άστρο στην καρδιά.
Τι ωραία που είν' η αγάπη μου,
η χαϊδεμένη από τη μάνα της
και τ' αδελφού της τα φιλιά.
Κανείς δεν ήξερε πως είναι τόσο ωραία.
Τα λόγια περισσεύουν μπροστά σε τεράστιες συναισθηματικές εκρήξεις που δημιουργούνται διαβάζοντας αυτή την φρικτή, άρρωστη, απάνθρωπη, σπαραξικάρδια, αδιανόητη, ανατριχιαστική, συγκλονιστική, ηρωική και στοιχειωμένη απο χιλιάδες ψυχές, αληθινή ιστορία.
Joan Baez/The Ballad of Mauthausen/Mikis Theodorakis
Άσμα Ασμάτων.
Ρίγος
June 2, 2025
ماوتهاوزن کتابی ایست از یاکووس کامبانلیس نویسنده یونانی . این کتاب یک اثر غیرداستانی و در قالب خاطرات است که تجربه شخصی نویسنده از دوران اسارتش در اردوگاه کار اجباری ماوتهاوزن را بیان می کند . کامبانلیس کوشیده تا تصویری تکاندهنده و دست اول از زندگی و رنجهای زندانیان در این اردوگاه مخوف را نشان دهد. او، نه تنها وحشت و بیرحمی حاکم بر اردوگاه را به تصویر کشیده، بلکه به مقاومتهای کوچک، تلاش برای حفظ انسانیت و امید در میان زندانیان هم پرداخته.
اردوگاه ماتهاوزن ، آنقدر کار کن تا بمیری
اردوگاه کار اجباری ماوتهاوزن یکی از بزرگترین و وحشتناکترین اردوگاههای کار اجباری نازیها بود که در نزدیکی شهر لینتس در اتریش واقع شده بود. برخلاف دیگر اردوگاههای مرگ که عمدتاً برای کشتار سیستماتیک یهودیان ساخته شده بودند، ماوتهاوزن به عنوان یک اردوگاه کار اجباری درجه سه طبقهبندی میشد که به معنای سختترین شرایط و بالاترین میزان مرگ و میر بود. گروههای اصلی زندانیان در ماتهاوزن سوسیالیستها، کمونیستها، آنارشیستها، روشنفکران، هنرمندان، اعضای جنبشهای مقاومت، یهودیان، کولیها، همجنس خواهان ، و اسرای جنگی بودند.
بنابراین ماتهاوزن ، بیشتر شامل روشنفکران و دگراندیشان بوده تا مردم عادی .
کارهای رایج در اردوگاه کار اجباری ماوتهاوزن بسیار سخت، طاقتفرسا و اغلب بیهدف بودند و هدف آن ، بهره کشی و نابودی زندانیان از طریق کار اجباری بود .
کار در معادن سنگ گرانیت یکی از اصلیترین و مرگبارترین کارها در ماوتهاوزن بود. زندانیان مجبور بودند سنگهای سنگین گرانیت را از معدن استخراج کرده و آنها را به صورت دستی حمل کنند. مشهورترین بخش این کار، بالا بردن سنگها از طریق پلههای مرگ بود که بدون هیچ وسیله کمکی انجام میشد و بسیاری از زندانیان در حین انجام آن جان خود را از دست میدادند. آن گونه که کامبانلیس در کتاب ذکر کرده ، سقف زنده ماندن در این کار نهایتا دو هفته بوده .
نازی ها ، از زندانیان برای کار در پروژههای ساختمانی مختلف در داخل و اطراف اردوگاه، مانند ساخت بناها، جادهها و تونلها استفاده کرده و آنها را مجبور به حمل مصالح ساختمانی سنگین، ابزار و سایر اشیاء می کردند .
هدف از تمامی این کارها، فرسایش جسمی زندانیان تا حد مرگ و بهرهکشی رایگان از نیروی کار آنها برای پیشبرد اهداف رژیم نازی بود. شرایط غیرانسانی، تغذیه ناکافی و بدرفتاری مداوم نگهبانان، به همراه کارهای بی هدف و چند باره کاری ، این کارها را به شکنجهای مستمر برای زندانیان تبدیل کرده بود.
کامبانلیس که در یونان اشغال شده توسط نازی ها زندگی می کرده ، ناگهان و در یک حرکت انتحاری ، کوشید تا خود را به یک کشور آزاد ، یعنی سوئیس برساند . او پیاده از یونان به سمت سوئیس حرکت کرد و در کمال بد شانسی در یک قدمی مرز ، دستگیر و به ماتهاوزن فرستاده شد . او تقریبا دو سال در ماتهاوزن بود و هر روز و هر لحظه با عفریت مرگ روبرو بود .
آن چه که کامبانلیس ، با چشمان خود دیده یا شنیده یا مشاهده های دیگر زندانی ها ، اساس کتاب او را تشکیل داده . ماتهاوزن ، ساختار خطی ندارد و کامبانلیس ، پس از آزادی ، بارها به گذشته برگشته و خاطرات خود و دیگران را مرور می کند . بخش دیگر کتاب او ، زندگی پس از آزادی در ماتهاوزن است که اسرا مجبور بودند که چندین ماه دیگر در آن جا بمانند .
خانه ای به نام ماتهاوزن :
گرچه به سبب سختی فوق العاده شرایط ، عمر زندانیان در ماتهاوزن چندان طولانی نبوده وآن ها نسبتا سریع کشته می شدند ، اما آزادی نسبتا ناگهانی اردوگاه و زندگی پس از آزادی در ماتهاوزن ، احساسات دوگانه ای به وجود آورد . سلاخ خانه ای که به خانه تبدیل شده و به لطف سخاوت آمریکایی ها ، حال اقامتگاهی شده که انواع و اقسام خوراکی و نوشیدنی و امکانات بهداشتی در آن موجود شده . آمریکایی ها با قدرت برنامه ریزی بالای خود ، تخلیه اردوگاه را هم برنامه ریزی کرده و سپس با انبوه کامیون و دیگر وسائل نقلیه ، طبق یک برنامه ریزی منظم ، شروع به تخلیه اردوگاه کردند .
کامبانلیس ، چرخش عجیب روزگار را هم نشان می دهد ، اردوگاه که نعمت از در و دیوار آن می ریزد ؛ اما در کنار آن اتریشی ها ، با فقر و کمبود مطلق مواد غذایی رو به رو هستند و آلمانی هایی که از شرق می گریزند تقریبا هیچ ندارند . تنها چند ماه قبل ، ساکنان اردوگاه در آستانه مرگ بودند و ساکنان روستاهای اطراف سرشار از زندگی .
نازی های اردوگاه :
به داوری کامبانلیس ، نگهبانان یا افسران اردوگاه ، آلمانی ، اتریشی در قساوت ، بی رحمی و سنگدلی فرقی با هم نداشته و هر یک به نوعی سرگرم شکنجه زندانیان بود ه اند . روشهای شکنجه در ماتهاوزن ، حتی امروز هم خیلی سخت و وحشیانه به نظر می رسند . کامبانلیس تا جایی که توانسته ، از چگونگی شکنجه ها گفته و در عین حال، از این تناقض شگفتزده نشده که چگونه از دل یک ملت با پیشینهای غنی در فلسفه و موسیقی، چنین اعمال وحشیانهای سر برآورده است. او گویی با تلخی این واقعیت را پذیرفته که حتی در بستر فرهنگی عمیق و دستاوردهای والای هنری و اندیشهای، ظرفیت برای چنین قساوتهایی میتواند وجود داشته باشد. برای کامبانلیس، این شکنجهها نمایانگر جنبه تاریک و پنهانی از روح جمعی است که در شرایط خاصی بروز یافته است.
اسرای اردوگاه :
نزدیک به چهل ملیت ، اسرای ماتهاوزن بوده اند . آنگونه که کامبانلیس نوشته ، تعداد ایتالیایی ها ، اسپانیایی ها ، فرانسوی ها و یونانی ها در اردوگاه بیشتر از بقیه ملیت ها بوده ، اسرای جنگی ماتهاوزن ، بر خلاف قوانین ، به دست اس اس ، سلاخی می شدند . یک قلم آن که نویسنده اشاره کرده ، قتل فجیع خلبانان آمریکایی بوده ، یا یک مورد دیگر ، غرق شده هفتصد اسیر روس در دانوب بوده .
اما نویسنده سیمایی انسانی از زندانیان هم ترسیم نمی کند ، آن ها هم اگر قدرت داشته باشند به اندازه اس اس ها وحشی و خشن هستند . برای نمونه ، هنگام آزاد سازی اردوگاه ، نگهبانانی که فرار نکرده یا افراد محلی که در غیاب اس اس ،مسئول اردوگاه شده بودند ، سریع به دست جمعیت خشمگین به دار زده شدند . خود کامبانلیس هم ادعایی برای مهربان یا انسان بودن با ساکنین اطراف اردوگاه ندارد . حتی او تلاش می کند تا رستوران یکی از اتریشی ها را آتش بزند . جنگ این گونه میلیونها انسان را نه تنها از هم دور کرده ، بلکه آنان را از هم متنفر ساخته .
ماتهاوزن ، جلادها و قربانیان بعدی :
نکته ای که در کتاب دیده می شود ، همدردی بسیار اروپاییان با قربانیان نسل کشی و در درجه اول ، یهودی ها بوده . این هم دردی که هم در سربازان آمریکایی که کنترل اروپا را در دست داشته اند و هم در میان مردم عادی به شدت به چشم می خورد ، شوربختانه عواقب فاجعه باری برای فلسطین و ساکنان آن داشته . کامبانلیس که البته خود هم طرفدار یهودی ها بوده و به درد و رنجی که آنان برای فلسطین خواهند داشت توجه ای نداشته ، قاچاق یهودیان از شهرها و کشورهای مختلف به فلسطین که انگلستان محاصره کرده و اجاره ورود یهودیان را به آن نمی داد سخن گفته . ابعاد این قاچاق به گونه ای بوده که بدون همکاری های فراوان متفقین انجام آن ناممکن به نظر می رسید . این گونه فلسطینی و مردمان آن قربانی جنگی شدند که هیچ نقشی در آن نداشتند ، آنها قربانیان جدید شدند و یهودی ها ، احتمالا همین بازماندگان آشویتس و ماتهاوزن ، جلاد .
در پایان ماتهاوزن، شرحی است بر چرخه بیپایان خشونت در میان بشر؛ چرخهای که گریز از آن ممکن نیست ..
اردوگاه ماتهاوزن ، آنقدر کار کن تا بمیری
اردوگاه کار اجباری ماوتهاوزن یکی از بزرگترین و وحشتناکترین اردوگاههای کار اجباری نازیها بود که در نزدیکی شهر لینتس در اتریش واقع شده بود. برخلاف دیگر اردوگاههای مرگ که عمدتاً برای کشتار سیستماتیک یهودیان ساخته شده بودند، ماوتهاوزن به عنوان یک اردوگاه کار اجباری درجه سه طبقهبندی میشد که به معنای سختترین شرایط و بالاترین میزان مرگ و میر بود. گروههای اصلی زندانیان در ماتهاوزن سوسیالیستها، کمونیستها، آنارشیستها، روشنفکران، هنرمندان، اعضای جنبشهای مقاومت، یهودیان، کولیها، همجنس خواهان ، و اسرای جنگی بودند.
بنابراین ماتهاوزن ، بیشتر شامل روشنفکران و دگراندیشان بوده تا مردم عادی .
کارهای رایج در اردوگاه کار اجباری ماوتهاوزن بسیار سخت، طاقتفرسا و اغلب بیهدف بودند و هدف آن ، بهره کشی و نابودی زندانیان از طریق کار اجباری بود .
کار در معادن سنگ گرانیت یکی از اصلیترین و مرگبارترین کارها در ماوتهاوزن بود. زندانیان مجبور بودند سنگهای سنگین گرانیت را از معدن استخراج کرده و آنها را به صورت دستی حمل کنند. مشهورترین بخش این کار، بالا بردن سنگها از طریق پلههای مرگ بود که بدون هیچ وسیله کمکی انجام میشد و بسیاری از زندانیان در حین انجام آن جان خود را از دست میدادند. آن گونه که کامبانلیس در کتاب ذکر کرده ، سقف زنده ماندن در این کار نهایتا دو هفته بوده .
نازی ها ، از زندانیان برای کار در پروژههای ساختمانی مختلف در داخل و اطراف اردوگاه، مانند ساخت بناها، جادهها و تونلها استفاده کرده و آنها را مجبور به حمل مصالح ساختمانی سنگین، ابزار و سایر اشیاء می کردند .
هدف از تمامی این کارها، فرسایش جسمی زندانیان تا حد مرگ و بهرهکشی رایگان از نیروی کار آنها برای پیشبرد اهداف رژیم نازی بود. شرایط غیرانسانی، تغذیه ناکافی و بدرفتاری مداوم نگهبانان، به همراه کارهای بی هدف و چند باره کاری ، این کارها را به شکنجهای مستمر برای زندانیان تبدیل کرده بود.
کامبانلیس که در یونان اشغال شده توسط نازی ها زندگی می کرده ، ناگهان و در یک حرکت انتحاری ، کوشید تا خود را به یک کشور آزاد ، یعنی سوئیس برساند . او پیاده از یونان به سمت سوئیس حرکت کرد و در کمال بد شانسی در یک قدمی مرز ، دستگیر و به ماتهاوزن فرستاده شد . او تقریبا دو سال در ماتهاوزن بود و هر روز و هر لحظه با عفریت مرگ روبرو بود .
آن چه که کامبانلیس ، با چشمان خود دیده یا شنیده یا مشاهده های دیگر زندانی ها ، اساس کتاب او را تشکیل داده . ماتهاوزن ، ساختار خطی ندارد و کامبانلیس ، پس از آزادی ، بارها به گذشته برگشته و خاطرات خود و دیگران را مرور می کند . بخش دیگر کتاب او ، زندگی پس از آزادی در ماتهاوزن است که اسرا مجبور بودند که چندین ماه دیگر در آن جا بمانند .
خانه ای به نام ماتهاوزن :
گرچه به سبب سختی فوق العاده شرایط ، عمر زندانیان در ماتهاوزن چندان طولانی نبوده وآن ها نسبتا سریع کشته می شدند ، اما آزادی نسبتا ناگهانی اردوگاه و زندگی پس از آزادی در ماتهاوزن ، احساسات دوگانه ای به وجود آورد . سلاخ خانه ای که به خانه تبدیل شده و به لطف سخاوت آمریکایی ها ، حال اقامتگاهی شده که انواع و اقسام خوراکی و نوشیدنی و امکانات بهداشتی در آن موجود شده . آمریکایی ها با قدرت برنامه ریزی بالای خود ، تخلیه اردوگاه را هم برنامه ریزی کرده و سپس با انبوه کامیون و دیگر وسائل نقلیه ، طبق یک برنامه ریزی منظم ، شروع به تخلیه اردوگاه کردند .
کامبانلیس ، چرخش عجیب روزگار را هم نشان می دهد ، اردوگاه که نعمت از در و دیوار آن می ریزد ؛ اما در کنار آن اتریشی ها ، با فقر و کمبود مطلق مواد غذایی رو به رو هستند و آلمانی هایی که از شرق می گریزند تقریبا هیچ ندارند . تنها چند ماه قبل ، ساکنان اردوگاه در آستانه مرگ بودند و ساکنان روستاهای اطراف سرشار از زندگی .
نازی های اردوگاه :
به داوری کامبانلیس ، نگهبانان یا افسران اردوگاه ، آلمانی ، اتریشی در قساوت ، بی رحمی و سنگدلی فرقی با هم نداشته و هر یک به نوعی سرگرم شکنجه زندانیان بود ه اند . روشهای شکنجه در ماتهاوزن ، حتی امروز هم خیلی سخت و وحشیانه به نظر می رسند . کامبانلیس تا جایی که توانسته ، از چگونگی شکنجه ها گفته و در عین حال، از این تناقض شگفتزده نشده که چگونه از دل یک ملت با پیشینهای غنی در فلسفه و موسیقی، چنین اعمال وحشیانهای سر برآورده است. او گویی با تلخی این واقعیت را پذیرفته که حتی در بستر فرهنگی عمیق و دستاوردهای والای هنری و اندیشهای، ظرفیت برای چنین قساوتهایی میتواند وجود داشته باشد. برای کامبانلیس، این شکنجهها نمایانگر جنبه تاریک و پنهانی از روح جمعی است که در شرایط خاصی بروز یافته است.
اسرای اردوگاه :
نزدیک به چهل ملیت ، اسرای ماتهاوزن بوده اند . آنگونه که کامبانلیس نوشته ، تعداد ایتالیایی ها ، اسپانیایی ها ، فرانسوی ها و یونانی ها در اردوگاه بیشتر از بقیه ملیت ها بوده ، اسرای جنگی ماتهاوزن ، بر خلاف قوانین ، به دست اس اس ، سلاخی می شدند . یک قلم آن که نویسنده اشاره کرده ، قتل فجیع خلبانان آمریکایی بوده ، یا یک مورد دیگر ، غرق شده هفتصد اسیر روس در دانوب بوده .
اما نویسنده سیمایی انسانی از زندانیان هم ترسیم نمی کند ، آن ها هم اگر قدرت داشته باشند به اندازه اس اس ها وحشی و خشن هستند . برای نمونه ، هنگام آزاد سازی اردوگاه ، نگهبانانی که فرار نکرده یا افراد محلی که در غیاب اس اس ،مسئول اردوگاه شده بودند ، سریع به دست جمعیت خشمگین به دار زده شدند . خود کامبانلیس هم ادعایی برای مهربان یا انسان بودن با ساکنین اطراف اردوگاه ندارد . حتی او تلاش می کند تا رستوران یکی از اتریشی ها را آتش بزند . جنگ این گونه میلیونها انسان را نه تنها از هم دور کرده ، بلکه آنان را از هم متنفر ساخته .
ماتهاوزن ، جلادها و قربانیان بعدی :
نکته ای که در کتاب دیده می شود ، همدردی بسیار اروپاییان با قربانیان نسل کشی و در درجه اول ، یهودی ها بوده . این هم دردی که هم در سربازان آمریکایی که کنترل اروپا را در دست داشته اند و هم در میان مردم عادی به شدت به چشم می خورد ، شوربختانه عواقب فاجعه باری برای فلسطین و ساکنان آن داشته . کامبانلیس که البته خود هم طرفدار یهودی ها بوده و به درد و رنجی که آنان برای فلسطین خواهند داشت توجه ای نداشته ، قاچاق یهودیان از شهرها و کشورهای مختلف به فلسطین که انگلستان محاصره کرده و اجاره ورود یهودیان را به آن نمی داد سخن گفته . ابعاد این قاچاق به گونه ای بوده که بدون همکاری های فراوان متفقین انجام آن ناممکن به نظر می رسید . این گونه فلسطینی و مردمان آن قربانی جنگی شدند که هیچ نقشی در آن نداشتند ، آنها قربانیان جدید شدند و یهودی ها ، احتمالا همین بازماندگان آشویتس و ماتهاوزن ، جلاد .
در پایان ماتهاوزن، شرحی است بر چرخه بیپایان خشونت در میان بشر؛ چرخهای که گریز از آن ممکن نیست ..
May 11, 2019
"Πώς να είναι η ζωή μετά την απελευθέρωση ενός στρατοπέδου συγκέντρωσης;"
Σε αυτή την ερώτηση απαντά ο Ιάκωβος Καμπανέλλης, κρατούμενος στο Μαουτχάουζεν, μέσα από τον υπέροχο λόγο του. Ο συγγραφέας μέσα από αποσπασματικά ταξίδια στο παρελθόν, μας εξηγεί την εξέλιξη της ιστορίας, των προσώπων και των γεγονότων που θα έμεναν για πάντα χαραγμένα μέσα του. Φόβος, πείνα, αρρώστιες, εκτελέσεις, φιλίες, εργασία, όλα όσα τον στιγμάτισαν έχουν καταγραφεί στο βιβλίο με ένα πολύ ιδιαίτερο τρόπο, με μορφή σχεδόν μυθιστορηματική. Ο Καμπανέλλης απέφυγε την απλή καταγραφή γεγονότων, αλλά εμπλούτισε με μία "παραμυθένια" πινελιά τα όσα τραγικά συνέβησαν και την προσπάθεια όλων να ξαναβρούν το χαμένο τους εαυτό μετά την απελευθέρωση. Δεν ήταν λίγες οι φορές που χαμογέλασα αυθόρμυτα από την "αθωότητα" των χαρακτήρων και το χιούμορ που δεν "έσβησε" ποτέ μέσα τους μετά την απελευθέρωση. Ένα ιδιαίτερο σύγγραμα που μου άφησε μία ��υχάριστη γεύση αν και εξελίσσεται σε μία εποχή όπου ο άνθρωπος μπορούσε να εκτελέσει μία μάνα και να σκοτώσει με φτυάρι το βρέφος χωρίς ενοχές, αλλά, αντίθετα, "φορώντας" ένα χαμόγελο...
Σε αυτή την ερώτηση απαντά ο Ιάκωβος Καμπανέλλης, κρατούμενος στο Μαουτχάουζεν, μέσα από τον υπέροχο λόγο του. Ο συγγραφέας μέσα από αποσπασματικά ταξίδια στο παρελθόν, μας εξηγεί την εξέλιξη της ιστορίας, των προσώπων και των γεγονότων που θα έμεναν για πάντα χαραγμένα μέσα του. Φόβος, πείνα, αρρώστιες, εκτελέσεις, φιλίες, εργασία, όλα όσα τον στιγμάτισαν έχουν καταγραφεί στο βιβλίο με ένα πολύ ιδιαίτερο τρόπο, με μορφή σχεδόν μυθιστορηματική. Ο Καμπανέλλης απέφυγε την απλή καταγραφή γεγονότων, αλλά εμπλούτισε με μία "παραμυθένια" πινελιά τα όσα τραγικά συνέβησαν και την προσπάθεια όλων να ξαναβρούν το χαμένο τους εαυτό μετά την απελευθέρωση. Δεν ήταν λίγες οι φορές που χαμογέλασα αυθόρμυτα από την "αθωότητα" των χαρακτήρων και το χιούμορ που δεν "έσβησε" ποτέ μέσα τους μετά την απελευθέρωση. Ένα ιδιαίτερο σύγγραμα που μου άφησε μία ��υχάριστη γεύση αν και εξελίσσεται σε μία εποχή όπου ο άνθρωπος μπορούσε να εκτελέσει μία μάνα και να σκοτώσει με φτυάρι το βρέφος χωρίς ενοχές, αλλά, αντίθετα, "φορώντας" ένα χαμόγελο...
February 8, 2017
Κάποια χρόνια πριν είχα επισκεφτεί το Dachau. Εκεί, συνειδητοποίησα ότι αυτό που ουσιαστικά είχαν κάνει τα SS ήταν να τελειοποιήσουν τις μεθόδους θανάτωσης. Πριν 3 βδομάδες γύρισα από την Κρακωβία. Την ημέρα που πήγα στο Auschwitz-Birkenau, επικρατούσαν χάλια καιρικές συνθήκες με υπό το μηδέν θερμοκρασίες και βαριά χιονόπτωση. Γεγονός που με βοήθησε να συνειδητοποιήσω λίγο καλύτερα τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης των κρατουμένων. Αυτό που με συγκλόνισε δεν ήταν τόσο η έκταση του στρατοπέδου ή ο αριθμός των νεκρών, όσο το ότι κατάφεραν κάποιοι υπό εκείνες τις περιστάσεις να βγουν ζωντανοί από εκεί μέσα. Πέρα από τις οποιεσδήποτε βαναυσότητες και κακουχίες, οι κρατούμενοι είχαν να αντιμετωπίσουν και το πολωνικό χειμώνα. Αίσθηση που στην προκαλεί μόνο αν επισκεφτείς το στρατόπεδο συγκέντρωσης σε βαρυχειμωνιά. Το έργο Μαουτχάουζεν, κατάφερε να αποτυπώσει πάρα πολύ καλά και τις 2 εικόνες που είχα στο μυαλό. Τόσο την ευκολία του θανάτου, όσο και το πείσμα για ζωή. Ο Ιάκωβος Καμπανέλλης κατόρθωσε μια συγραφική ζεύξη ζωής-θανάτου αριστουργηματική. Έγραψε ένα βιβλίο που δηλώνει με σαφήνεια ότι τα βάσανα των κρατουμένων δεν τελείωναν με την απελευθέρωση τους, ότι για πολλούς συνέχιζαν με την ίδια ένταση και εν μέρει καθόριζαν την μετέπειτα ζωή τους.
January 14, 2018
Τα 5 αστερια ειναι λιγα για να περιγραψουν ενα αριστουργημα. Ειναι ενα βιβλιο που ηθελα να διαβασω απο καιρο γιατι περιγραφει μια εποχη που μου αρεσει κ με αγγιζει. Ενα κ μοναδικο το πεζογραφημα του Καμπανελλη που ξεχωρισε για την συγκλονιστικη αφηγηση του. Γεγονοτα που διαδραματιστηκαν στα στρατοπεδα συγκεντρωσης οπου χαθηκαν αδικα τοσες ψυχες. Ανθρωποι που επιβιωσαν κατω απο αντιξοες κ απανθρωπες συνθηκες. Μεσα σε αυτον τον σπαραγμο υπαρχει κατι που φωτιζει την ατμοσφαιρα, η αγαπη. Ενα συναισθημα που ανθιζει μεσα σε κελια. Ισως τελικα ειναι το μοναδικο "αγαθο" που εχουν κ το οποιο τους δινει την ωθηση για να συνεχισουν.
Μου εμεινε μια προταση απο το βιβλιο η οποια λεει:《ενας συγγραφεας》, σκεφτομουνα, 《 γραφει αυτα που φανταζεται και οχι αυτα που εζησε》. Μακαρι λοιπον, ο συγγραφεας να εγραφε οσα φανταζοταν. Ολα οσα εγιναν να ηταν ενα παραμυθι, μια φανταστικη ιστορια.
Μου εμεινε μια προταση απο το βιβλιο η οποια λεει:《ενας συγγραφεας》, σκεφτομουνα, 《 γραφει αυτα που φανταζεται και οχι αυτα που εζησε》. Μακαρι λοιπον, ο συγγραφεας να εγραφε οσα φανταζοταν. Ολα οσα εγιναν να ηταν ενα παραμυθι, μια φανταστικη ιστορια.
February 17, 2017
Το έπιασα δεκαοχτάρης σε ένα νυχτερινό ταξίδι προς Σαμοθράκη. Πρώτες διακοπές με την παρέα μου. Το καράβι είχε ήδη κλείσει δεκαετίες στο δρομολόγιο και γέρνοντας κάποιες μοίρες, σταθερά, εκλιπαρούσε να βγει στη σύνταξη. Ύπνος δύσκολος παρά το σχεδόν εικοσάωρο ταξίδι. Κάπως έτσι διάβασα το Μαουτχάουζεν το καλοκαίρι του '99.
Δε θα ξεχάσω τα όνειρα των φυλακισμένων -από τις πιο δυνατές ιστορίες που έχω συναντήσει ποτέ- ούτε το γεγονός ότι αυτά άρχισαν (ενίοτε μαζί με την τρέλα) μόνο αφότου οι αιχμάλωτοι απελευθερώθηκαν. Συγκλονιστικές οι εικόνες της ψυχικής διαταραχής, των ακρωτηριασμένων πνευμάτων, που μένουν στη μνήμη περισσότερο και από τις εικόνες φρίκης του πολέμου.
"All the evil that follows", λέει κάπου το διεθνές δίκαιο, για τα εγκλήματα πολέμου...
Δε θα ξεχάσω τα όνειρα των φυλακισμένων -από τις πιο δυνατές ιστορίες που έχω συναντήσει ποτέ- ούτε το γεγονός ότι αυτά άρχισαν (ενίοτε μαζί με την τρέλα) μόνο αφότου οι αιχμάλωτοι απελευθερώθηκαν. Συγκλονιστικές οι εικόνες της ψυχικής διαταραχής, των ακρωτηριασμένων πνευμάτων, που μένουν στη μνήμη περισσότερο και από τις εικόνες φρίκης του πολέμου.
"All the evil that follows", λέει κάπου το διεθνές δίκαιο, για τα εγκλήματα πολέμου...
February 14, 2020
Από τσ πλέον γνωστά βιβλία που αφορούν τα στρατόπεδα συγκέντρωσης των Ναζί εξιστορεί με το δικό του τρόπο την μεγάλη αυτή τραγωδία.
May 7, 2017
Απλά καταπληκτικό...
Ο Καμπανέλλης περιγράφει την προσωπική του ιστορία από το στρατόπεδο συγκέντρωσης Μαουτχάουζεν και είναι συγκλονιστικός.
Ρεαλισμός με λυρικές παρεμβολές στη γραφή του συνθέτουν ένα βιβλίο που δεν μπορούσα να αφήσω από τα χέρια μου!
Η ιστορία εξελίσσεται κατά 90% στο στρατόπεδο μετά την απελευθέρωση και με flashbacks περιγράφει τις άθλιες συνθήκες και το πως ένας άνθρωπος όταν σταματήσει να έχει βούληση και κρυφτεί πίσω από το ακολουθώ εντολές μπορεί να γίνει ευφάνταστα σαδιστής και τέρας.
Ταυτόχρονα μα δείχνει το μεγαλείο του έρωτα που μπορεί να ανθήσει σε οποιαδήποτε συνθήκη αλλά να χαθεί στο κομφορμισμό.
Αν αναλογιστεί κανείς το μεγαλείο των ανθρώπων αυτών καταλήγει πως το ένστικτο της επιβίωσης σε μετατρέπει σε υπεράνθρωπο και πως οι σημερινές εποχές,ίσως ευτυχώς, είναι συβαριτικές.
Σίγουρα το συγκεκριμένο βιβλίο στέκεται επάξια ίσο με τα κορυφαία για το συγκεκριμένο θέμα και απορώ γιατί ο Καμπανέλλης να μην θεωρείτε ισάξιος με έναν Λεβί...
Ο Καμπανέλλης περιγράφει την προσωπική του ιστορία από το στρατόπεδο συγκέντρωσης Μαουτχάουζεν και είναι συγκλονιστικός.
Ρεαλισμός με λυρικές παρεμβολές στη γραφή του συνθέτουν ένα βιβλίο που δεν μπορούσα να αφήσω από τα χέρια μου!
Η ιστορία εξελίσσεται κατά 90% στο στρατόπεδο μετά την απελευθέρωση και με flashbacks περιγράφει τις άθλιες συνθήκες και το πως ένας άνθρωπος όταν σταματήσει να έχει βούληση και κρυφτεί πίσω από το ακολουθώ εντολές μπορεί να γίνει ευφάνταστα σαδιστής και τέρας.
Ταυτόχρονα μα δείχνει το μεγαλείο του έρωτα που μπορεί να ανθήσει σε οποιαδήποτε συνθήκη αλλά να χαθεί στο κομφορμισμό.
Αν αναλογιστεί κανείς το μεγαλείο των ανθρώπων αυτών καταλήγει πως το ένστικτο της επιβίωσης σε μετατρέπει σε υπεράνθρωπο και πως οι σημερινές εποχές,ίσως ευτυχώς, είναι συβαριτικές.
Σίγουρα το συγκεκριμένο βιβλίο στέκεται επάξια ίσο με τα κορυφαία για το συγκεκριμένο θέμα και απορώ γιατί ο Καμπανέλλης να μην θεωρείτε ισάξιος με έναν Λεβί...
September 16, 2019
Είναι από τα βιβλία που δύσκολα το αφήνεις κάτω και μένει πάντα χαραγμένο ανεξίτηλα στο μυαλό...(τα εκτρώματα) με κόκκινα κεφαλαία πυρωμένα γράμματα.
Δε πιστεύω ότι μπορώ να το κρίνω αντικειμενικά...(αν και το έχω τελειώσει πριν κάτι ημέρες) και ακόμα να το χωνέψω,μιας και σαν βιβλίο είναι από αυτά που ξυπνάνε μέσα σου συναισθήματα ανθρωπιάς,και γενικά σε φέρνουν σε μια κατάσταση όπου δεν μπορείς ακριβώς να σχολιάσεις τη γραφή ή την ίδια την ιστορία.
Κάποιος που θα μπορούσε να κάνει αντικειμενική κριτική και να βρει το βιβλίο μέτριο,ειλικρινά θα με τρόμαζε.Είναι εμπειρία να το διαβάσεις,όχι απλά ένα βιβλίο.Αυτό από μόνο του είναι κατόρθωμα.
Πραγματικά δεν ωχριά καθόλου μπροστά σε εγκλήματα αλλου είδους και κλίμακας,το ότι βασίζεται μάλιστα σε αληθινή ιστορία -μαρτυρία- υποτιμώντας την κιόλας και όχι υπερβάλλοντας για αυτήν είναι να απορεί κάποιος (και με το δίκιο του) πόσους τρόπους μπορεί να εφεύρει το άρρωστο «ανθρώπινο» μυαλό για να βασανίσει και να εξοντώσει ευχαριστιώντας συνανθρώπους του.
"Εδώ μέσα,για να γλιτώσεις,χρειάζεται μια κρούστα τρέλας γύρω από το μυαλό...Κοντολογίς,πρέπει να φροντίσεις να τρελαθείς λιγάκι..."
Μια συγκλονιστική συμβουλή επιβίωσης από τον παλιό κρατούμενο στο καινούριο.Αυτό και μόνο τα λέει όλα για τα όσα πρόκειται να διαβάσεται.
Δε πιστεύω ότι μπορώ να το κρίνω αντικειμενικά...(αν και το έχω τελειώσει πριν κάτι ημέρες) και ακόμα να το χωνέψω,μιας και σαν βιβλίο είναι από αυτά που ξυπνάνε μέσα σου συναισθήματα ανθρωπιάς,και γενικά σε φέρνουν σε μια κατάσταση όπου δεν μπορείς ακριβώς να σχολιάσεις τη γραφή ή την ίδια την ιστορία.
Κάποιος που θα μπορούσε να κάνει αντικειμενική κριτική και να βρει το βιβλίο μέτριο,ειλικρινά θα με τρόμαζε.Είναι εμπειρία να το διαβάσεις,όχι απλά ένα βιβλίο.Αυτό από μόνο του είναι κατόρθωμα.
Πραγματικά δεν ωχριά καθόλου μπροστά σε εγκλήματα αλλου είδους και κλίμακας,το ότι βασίζεται μάλιστα σε αληθινή ιστορία -μαρτυρία- υποτιμώντας την κιόλας και όχι υπερβάλλοντας για αυτήν είναι να απορεί κάποιος (και με το δίκιο του) πόσους τρόπους μπορεί να εφεύρει το άρρωστο «ανθρώπινο» μυαλό για να βασανίσει και να εξοντώσει ευχαριστιώντας συνανθρώπους του.
"Εδώ μέσα,για να γλιτώσεις,χρειάζεται μια κρούστα τρέλας γύρω από το μυαλό...Κοντολογίς,πρέπει να φροντίσεις να τρελαθείς λιγάκι..."
Μια συγκλονιστική συμβουλή επιβίωσης από τον παλιό κρατούμενο στο καινούριο.Αυτό και μόνο τα λέει όλα για τα όσα πρόκειται να διαβάσεται.
February 14, 2013
Ο Ιάκωβος Καμπανέλλης, ο μεγάλος Έλληνας θεατρικός συγγραφέας, έγραψε το Μαουτχάουζεν, το μοναδικό του πεζογράφημα, το 1963. Σε αυτό το έργο εξιστορεί τις εμπειρίες του στη διάρκεια των δύο ετών (1943-1945) κράτησής του στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Μαουτχάουζεν. Διαβάζοντας το βιβλίο είναι αναπόφευκτη η σύγκριση με το Εάν αυτό είναι ο άνθρωπος του Primo Levi. Ο Levi γράφει παγερά, απόκοσμα, σαν από άλλον πλανήτη, χωρίς συναίσθημα. Καταγράφει γεγονότα με την αμείλικτη διαφάνεια ενός φωτογραφικού φακού.
Ο Καμπανέλλης γράφει ανθρώπινα. Πονάει, θλίβεται, πικραίνεται, μισεί, εκδικείται, ερωτεύεται. Αναδεικνύει τη δύναμη της ανθρώπινης αξιοπρέπειας μέσα από τη δαντική κόλαση των Ες Ες. Οι μαρτυρίες των βασανισμών αναρίθμητες, ο θάνατος -καλύτερα η διαρκής ανάσα του Χάρου στο σβέρκο σου- μόνη σίγουρη καταφυγή, η εξαθλίωση μόνιμος συνοδοιπόρος σε μια πορεία εκμηδένισης της προσωπικότητας. Κι όμως, η ζωή δεν χάνει τη φλόγα της, σαν το φύτρο του αγριόχορτου που ξεπροβάλει μέσα από την παγωνιά του χιονιού. Κι ο έρωτας διαποτίζει κάθε σημείου αυτού του φρικτού στρατοπέδου, που η στάχτη από τα καμένα κορμιά είναι περισσότερη κι από το χώμα.
Κι όμως αυτές οι Κυριακές ήταν οι μέρες του έρωτα στο Μαουτχάουζεν.
Ο Καμπανέλλης γράφει ανθρώπινα. Πονάει, θλίβεται, πικραίνεται, μισεί, εκδικείται, ερωτεύεται. Αναδεικνύει τη δύναμη της ανθρώπινης αξιοπρέπειας μέσα από τη δαντική κόλαση των Ες Ες. Οι μαρτυρίες των βασανισμών αναρίθμητες, ο θάνατος -καλύτερα η διαρκής ανάσα του Χάρου στο σβέρκο σου- μόνη σίγουρη καταφυγή, η εξαθλίωση μόνιμος συνοδοιπόρος σε μια πορεία εκμηδένισης της προσωπικότητας. Κι όμως, η ζωή δεν χάνει τη φλόγα της, σαν το φύτρο του αγριόχορτου που ξεπροβάλει μέσα από την παγωνιά του χιονιού. Κι ο έρωτας διαποτίζει κάθε σημείου αυτού του φρικτού στρατοπέδου, που η στάχτη από τα καμένα κορμιά είναι περισσότερη κι από το χώμα.
Κι όμως αυτές οι Κυριακές ήταν οι μέρες του έρωτα στο Μαουτχάουζεν.
Το αλληλοκοίταγμα επί ώρες ατέλειωτες ανέβαζε στα μεγάλα και βαθιά μάτια την επιθυμία σ” όλη της την ιερότητα και το σπαραγμό.
Κι ένιωθες ένα τράνταγμα στα πόδια, έτσι σαν κάποιος χωμένος βαθιά μέσα στη γη να βροντούσε ένα θεόρατο ταμπούρλο.
Αν οι φράχτες ξαφνικά φεύγανε… άντρες και γυναίκες θα χιμούσαν για μια λυσσασμένη αλληλαρπαγή.
Τα μισοπεθαμένα κοκαλιάρικα σώματα θα κυλιούνταν αγκαλιασμένα πάνω στα χόρτα και στα χώματα, θα πονούσαν, θα σκούζανε, θα πεθαίνανε…
February 22, 2019
Το βιβλίο αυτό κινείται σε δύο χρόνους: Στην περίοδο που ο συγγραφέας-πρωταγωνιστής ήταν αιχμάλωτος στο Μαουτχάουζεν και στην περίοδο της απελευθέρωσης. Πρόκειται για ένα ανάγνωσμα δοσμένο με νατουραλιστικές εικόνες και βιώματα, όπου το πριν και το τώρα προσπαθούν να βρουν σημείο τομής με το μετά και τη ζωή μακριά από Ες-Ες, θανάτους και κρεματόρια.
Συγκλονιστικά γεγονότα (όπως αυτό του βρέφους να βυζαίνει το αίμα της νεκρής μητέρας τους) αποτυπώνονται στις σελίδες της μαρτυ��ίας του Ι. Καμπανέλλη, μιας μαρτυρίας προσωπικής, καθώς και πολιτικής.
Ενώ δεν μπορούσα να το αφήσω τις πρώτες μέρες, σιγά σιγά επιβραδύνθηκε ο χρόνος ανάγνωσής μου, καθώς τα βιώματα δίδονται στην πραγματική (και ωμή) τους διάσταση, κάτι που -εμένα τουλάχιστον- μου πήρε χρόνο να τα επεξεργαστώ και να τα αποκωδικοποιήσω.
Έχοντας διαβάσει το πλούσιο βιογραφικό του Ι. Καμπανέλλη φαντάζομαι ότι και τα θεατρικά του έργα έχουν εξίσου ενδιαφέρον.
Το "Μαουτχάουζεν" θα έπρεπε να είναι στη διδακτική ύλη των σχολείων, όπως και άλλα βιβλία που καταπιάνονται με τους διωγμούς των Εβραίων της Θεσσαλονίκης (και όχι μόνο της Θεσ/νίκης), καθώς αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της ελληνικής νεότερης ιστορίας, το οποίο λανθασμένα έχει καταχωρηθεί στη συλλογική μνήμη ως κομμάτι των ανθρώπων που έχουν εβραικές ρίζες μονάχα.
Συγκλονιστικά γεγονότα (όπως αυτό του βρέφους να βυζαίνει το αίμα της νεκρής μητέρας τους) αποτυπώνονται στις σελίδες της μαρτυ��ίας του Ι. Καμπανέλλη, μιας μαρτυρίας προσωπικής, καθώς και πολιτικής.
Ενώ δεν μπορούσα να το αφήσω τις πρώτες μέρες, σιγά σιγά επιβραδύνθηκε ο χρόνος ανάγνωσής μου, καθώς τα βιώματα δίδονται στην πραγματική (και ωμή) τους διάσταση, κάτι που -εμένα τουλάχιστον- μου πήρε χρόνο να τα επεξεργαστώ και να τα αποκωδικοποιήσω.
Έχοντας διαβάσει το πλούσιο βιογραφικό του Ι. Καμπανέλλη φαντάζομαι ότι και τα θεατρικά του έργα έχουν εξίσου ενδιαφέρον.
Το "Μαουτχάουζεν" θα έπρεπε να είναι στη διδακτική ύλη των σχολείων, όπως και άλλα βιβλία που καταπιάνονται με τους διωγμούς των Εβραίων της Θεσσαλονίκης (και όχι μόνο της Θεσ/νίκης), καθώς αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της ελληνικής νεότερης ιστορίας, το οποίο λανθασμένα έχει καταχωρηθεί στη συλλογική μνήμη ως κομμάτι των ανθρώπων που έχουν εβραικές ρίζες μονάχα.
June 24, 2015
Το Μαουτχάουζεν είναι το μοναδικό μυθιστόρημα που έγραψε ο δραματουργός Καμπανέλλης και αφορά τις εμπειρίες του ως αιχμάλωτος στο στρατόπεδο συγκέντρωσης και εξόντωσης από το 1943 ως το 1945. Ξεκινώντας από την ημέρα της απελευθέρωσης και κινούμενος σε δύο χρονικούς άξονες, στον καιρό της αιχμαλωσίας και στο απελευθερωμένο πλέον Μαουτχάουζεν, ο Καμπανέλλης περιγράφει με εφιαλτικές εικόνες και απλή, κουβεντιαστή γραφή τις θηριωδίες και προσπάθειες επανάκτησης της ζωής και της ανθρωπιάς όσων επέζησαν του δράματος. Είναι ένα έργο που συγκλονίζει όχι μόνο λόγω της περιγραφής των συνθηκών και της απάνθρωπης μεταχείρισης αλλά και λόγω της αφήγησης της ψυχολογικής κατάστασης των θυμάτων μετά την απελευθέρωση.
February 11, 2019
Ακόμα θυμάμαι-4 χρόνια μετά την ανάγνωσή του-τα συναισθήματα που μου είχε προκαλέσει-ανατριχίλα,σοκ,οργή.Τέτοια εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας,όπως αυτά του Γ'Ράιχ,να μην ξανάρθουν..
March 16, 2022
Ένα καταπληκτικό ανάγνωσμα!
Μπορεί να διαβαστεί από όλ@ μας, αλλά χρειάζεται γερή καρδιά και γαληνεμένη ψυχή, γιατί σίγουρα θα την επισκιάσει. Οι αναμνήσεις, ενός αιχμαλώτου των Ες Ες, ζωντανεύουν μέσα σε μερικές σελίδες, ενώ το Τραύμα του πολέμου δεν ξεχνιέται, αλλά ζει για να μας υπενθυμίζει πως κάποιοι άνθρωποι έχουν πονέσει περισσότερο από εμάς.
Μπορεί να διαβαστεί από όλ@ μας, αλλά χρειάζεται γερή καρδιά και γαληνεμένη ψυχή, γιατί σίγουρα θα την επισκιάσει. Οι αναμνήσεις, ενός αιχμαλώτου των Ες Ες, ζωντανεύουν μέσα σε μερικές σελίδες, ενώ το Τραύμα του πολέμου δεν ξεχνιέται, αλλά ζει για να μας υπενθυμίζει πως κάποιοι άνθρωποι έχουν πονέσει περισσότερο από εμάς.
December 8, 2016
"Ο Αντώνης τον κοίταξε άφοβα,έπειτα πλησίασε στο νεκρό,φορτώθηκε και το δεύτερο αγκωνάρι και συνέχισε ν'ανεβαίνει τη σκάλα.Ο Ες‐Ες πάγωσε.Δεν είπε τίποτα,δεν έκαμε τίποτα.
Όταν όμως ξαναγύρισαν στο λατομείο, για να ξαναφορτωθούν αγκωνάρια ο Ες‐Ες φώναξε τον Αντώνη να πάει κοντά. Άρχισε να βολταρίζει σα μανιακός ανάμεσα στις πέτρες και να ψάχνει.Βρήκε ένα αγκωνάρι διπλό από τ'άλλα,το 'δειξε στον Αντώνη και είπε: «Αυτό είναι δικό σου».Ο Αντώνης κοίταξε τ'αγκωνάρι,ύστερα τον Ες‐Ες,ύστερα τα σκόρπια αγκωνάρια γύρω‐γύρω. Ο Ες‐Ες είχε κιόλας βγάλει το περίστροφό του απ'τη θήκη,το 'τριβε νευρικά στο παντελόνι του κι ετοιμαζόταν.Ο Αντώνης σταμάτησε μπροστά σ'ένα αγκωνάρι, ακόμα πιο μεγάλο από κείνο που του διάλεξε ο Ες‐Ες.
"Αυτό είναι το δικό μου",είπε.
Και το φορτώθηκε."
Όταν όμως ξαναγύρισαν στο λατομείο, για να ξαναφορτωθούν αγκωνάρια ο Ες‐Ες φώναξε τον Αντώνη να πάει κοντά. Άρχισε να βολταρίζει σα μανιακός ανάμεσα στις πέτρες και να ψάχνει.Βρήκε ένα αγκωνάρι διπλό από τ'άλλα,το 'δειξε στον Αντώνη και είπε: «Αυτό είναι δικό σου».Ο Αντώνης κοίταξε τ'αγκωνάρι,ύστερα τον Ες‐Ες,ύστερα τα σκόρπια αγκωνάρια γύρω‐γύρω. Ο Ες‐Ες είχε κιόλας βγάλει το περίστροφό του απ'τη θήκη,το 'τριβε νευρικά στο παντελόνι του κι ετοιμαζόταν.Ο Αντώνης σταμάτησε μπροστά σ'ένα αγκωνάρι, ακόμα πιο μεγάλο από κείνο που του διάλεξε ο Ες‐Ες.
"Αυτό είναι το δικό μου",είπε.
Και το φορτώθηκε."
February 1, 2022
Μία συγκλονιστική αφήγηση της φρίκης των ναζιστικών στρατοπέδων συγκέντρωσης που όμως αφήνει περιθώριο στην ελπίδα. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι η ιστορία ξεκινάει από την απελευθέρωση του στρατοπέδου, με τους κρατούμενους χαρούμενους που ο εφιάλτης τους έλαβε τέλος, με τα τραύματα που αποκόμισαν στη διάρκεια της κράτησής τους να έρχονται σε αντίθεση με την ελπίδα για το μέλλον. Υπάρχουν, φυσικά, όλες αυτές οι έντονες εικόνες από αυτά τα τρομερά και απάνθρωπα πράγματα που συνέβαιναν εκεί μέσα αλλά μου φαίνεται ότι το κύριο μέλημα του συγγραφέα είναι να περάσει το μήνυμα ότι σημασία έχει αυτά να μείνουν στο παρελθόν και η ανθρωπότητα να εξασφαλίσει ότι τίποτα τέτοιο δεν θα επαναληφθεί.
November 26, 2020
Οι επιζήσαντες μιλουν για το πριν... Ελαχιστοι για το μετα. Αυτη λοιπον είναι η μαρτυρία του μετά, όλων όσων χρειάστηκαν να γίνουν προκειμένου να μπορέσουνε οι επιζήσαντες να πάρουν το δρόμο της επιστροφής. Πώς μαζεύεις τα κομμάτια σου, πώς βρίσκεις τη δύναμη να στηρίξεις τον εαυτό σου για να στηρίξεις το διπλανό σου, πόσο θυμώνεις όταν κάποιοι πια δεν τα καταφέρνουν , πώς γίνεται αυτό μετά το τέλος του πολέμου, πώς είναι δυνατόν στην έξοδο να μένουν πίσω ,να αρνούνται να αποχωρήσουν, να αδυνατούν.
Όταν πια έχεις απομακρυνθεί από τη φρίκη, αποπροσωποποιεις όσα έζησες, για να αντεξεις. Το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι όπως λέει ο Καμπανέλλης "Η θολούρα όλο και χειροτέρευε, ήταν αδύνατον πιά να δω λέξη. Εκλεισα τα μάτια, εγειρα πίσω και άρχισα να συλλογιέμαι πως ήταν Αύγουστος, πως ήταν 1945 ,πώς άρχιζε μία νέα εποχή ".
Σίγουρα πρόκειται για ένα βιβλίο στο οποίο θα επιστρέψω ξανά και ξανά
Όταν πια έχεις απομακρυνθεί από τη φρίκη, αποπροσωποποιεις όσα έζησες, για να αντεξεις. Το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι όπως λέει ο Καμπανέλλης "Η θολούρα όλο και χειροτέρευε, ήταν αδύνατον πιά να δω λέξη. Εκλεισα τα μάτια, εγειρα πίσω και άρχισα να συλλογιέμαι πως ήταν Αύγουστος, πως ήταν 1945 ,πώς άρχιζε μία νέα εποχή ".
Σίγουρα πρόκειται για ένα βιβλίο στο οποίο θα επιστρέψω ξανά και ξανά
January 1, 2019
Πέρασα τρεις μέρες Μ αυτό το συγκλονιστικό βιβλίο. Άλλαξα τον χρόνο μαζι του μπήκα στο 2019 για να μου υπενθυμίσει την ανθρώπινη πνοή που υπάρχει πάντα σε κομμάτια της ιστορίας . Είτε αυτή είναι φωτεινή, είτε σκοτεινή.
August 20, 2022
Οι εμπειρίες από ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης στην ναζιστικη γέρμανια. Επικρατεί ενας αποστασιοποιημένος τρόπος αφήγησης του συγγραφέα στο πλαίσιο του αριστερού μονοπατιού ενός καλύτερου κόσμου ενώ ξέρουμε ότι είναι ενα κομματι από το οποιο ο ιδιος επιβιωσε ήταν ο ενας στους 9 ομως …
Για φιναλε διαλεξε ένα διαφορετικό έρωτα με έντονο στίγμα στην ψυχή του με μια μέτρια ανάπτυξη μιας γυναικιας ψυχογραφίας που τον σημάδεψε …
σε πολλες εικόνες και αφηγήσεις είναι εξαιρετικό αλλα όλα δίνονται κατω από μια προσπάθεια να γίνει καταγραφή και να μην φανει ο πόνος και το τραύμα που αφέθηκαν. σεβαστο και αποδεκτό . Σημαντικό ως ελληνική καταγραφή αυτής της σκοτεινής πλευράς της ιστορίας μας ….
Για φιναλε διαλεξε ένα διαφορετικό έρωτα με έντονο στίγμα στην ψυχή του με μια μέτρια ανάπτυξη μιας γυναικιας ψυχογραφίας που τον σημάδεψε …
σε πολλες εικόνες και αφηγήσεις είναι εξαιρετικό αλλα όλα δίνονται κατω από μια προσπάθεια να γίνει καταγραφή και να μην φανει ο πόνος και το τραύμα που αφέθηκαν. σεβαστο και αποδεκτό . Σημαντικό ως ελληνική καταγραφή αυτής της σκοτεινής πλευράς της ιστορίας μας ….
August 24, 2019
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΚΡΙΤΙΚΗΣ - ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟ ΟΠΤΙΚΟΑΚΟΥΣΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΜΕΣΑ ΣΤΟΝ ΣΥΝΔΕΣΜΟ
http://stonasterismotouvivliou.blogsp...
Ο "πατριάρχης" του Σύγχρονου Ελληνικού Θεάτρου, ο σπουδαίος Ιάκωβος Καμπανέλλης, που τόσο αγαπήθηκε από έργα σαν το "Μεγάλο Μας Τσίρκο" και την "Αυλή των Θαυμάτων" ή ταινίες σαν τη "Στέλλα" και την "Οδό Ονείρων", κατέθεσε ένα και μοναδικό πεζογράφημα, που στάθηκε αρκετό για να αναδείξει την ευαισθησία και τον βαθύ του ανθρωπισμό, συγκλονίζοντας το κοινό.
Πρόκειται για το "Μαουτχάουζεν", που συνιστά προσωπική μαρτυρία του Ιάκωβου Καμπανέλλη, από την εφιαλτική διετία 1943- 1945, που ο ίδιος- 24χρονος νεαρός- βρέθηκε όμηρος των Γερμανών στο ομώνυμο στρατόπεδο συγκέντρωσης κοντά στο Λιντς.
Η μαρτυρία Μαουτχάουζεν συνιστά ένα από τα σπουδαιότερα μνημεία του Β Παγκόσμιου Πολέμου και ένα από τα ηχηρότερα αντιπολεμικά έργα της Ελληνικής, αλλά και της Παγκόσμιας Λογοτεχνίας!
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Βρισκόμαστε στις 5 Μαΐου του 1945.
Τα συμμαχικά στρατεύματα έχουν ήδη εισέλθει στην Αυστρία και απελευθερώνουν το στρατόπεδο του Μαουτχάουζεν...
Τους Αμερικάνους στρατιώτες της 31ης Τεθωρακισμένης Στρατιάς τους υποδέχονται περίπου 140.000 αποστεωμένοι όμηροι, περιχαρείς για την ανέλπιστη σωτηρία τους από τα νύχια της ναζιστικής θηριωδίας!Είναι ένα πο��οστό 1/9 που είχε γλυτώσει...
Ανάμεσά τους κι ο νεαρός τότε Ιάκωβος Καμπανέλλης!(κάτω σε φωτο του από τις μέρες τις Απελευθέρωσης)Εβραίοι, Ισπανοί, Σοβιετικοί, Ισπανοί, Τσέχοι, Έλληνες γίνονται μια αγκαλιά, πανηγυρίζοντας την επιβίωσή τους, καθώς οι Αμερικάνοι στρατιωτικοί επιχειρούν να περιθάλψουν τους αρρώστους και να οργανώσουν τους επιζήσαντες σε ομάδες ,ώστε να δρομολογηθεί η επιστροφή κάθε εθνικότητας στην πατρίδα της!
'Ωσπου να οργανωθούν οι αποστολές για κάθε χώρα, οι όμηροι αναγκάζονται να συνυπάρξουν στο απελευθερωμένο πλέον στρατόπεδο, "επανασυναρμολογώντας" τα κομμάτια της ψυχής τους και ανακτώντας την ιδιότητα του ελεύθερου πολίτη.
Έτσι ενώνονται πλήθος ετερόκλητων ανθρώπων, που, πληγωμένοι όλοι τους, μοιράζονται περιστατικά από τη φριχτή τριετία τους στο Μαουτχάουζεν και τα χέρια των Ες Ες.
Ο Αντώνης του Λατομείου, οι δραπέτες της Παράγκας 20, η κρυφή εβραϊκή σύναξη, η αλληλεγγύη των Ρώσων και πληθώρα προσώπων παρελαύνουν σε ένα σκηνικό φρίκης!
Παράλληλα, οι επιζήσαντες όμηροι καλούνται να συνυπάρξουν με την μικροκοινωνία των "αθώων" Αυστριακών αγροτών γύρω από το στρατόπεδο, οι οποίοι θα τους επιφυλάξουν δυσάρεστες εκπλήξεις και μια γνώση οδυνηρή.
Στα μάτια του αναγνώστη λοιπόν παρελαύνουν στιγμιότυπα ασύλληπτης βαρβαρότητας, χωρίς την παρηγορητική ψευδαίσθηση ότι ανήκουν στη μυθοπλασία. Είναι όλα αλήθεια.
Το εκπληκτικό αυτό τρίμηνο, μέχρι την επιστροφή του στην Ελλάδα, ο νεαρός Ιάκωβος θα αποκτήσει έναν φίλο- στοχαστή, θα αισθανθεί το σφιχταγκάλιασμα των εθνών κάτω από τον πόθο της ειρήνης, ενώ θα αισθανθεί το σκίρτημα του έρωτα να επιστρέφει σαρωτικό, στα μάτια μιας παράξενης Εβραιολιθουανής, της νεαρής Γιαννίνα Ρίμκουτι.
Θα αντέξουν οι επιζήσαντες κάτω από την απόλυτη γνώση της ανθρώπινης σκληρότητας;
Θα καταφέρουν άραγε να χτίσουν ξανά μέσα από τα ερείπια μια νέα εποχή ευτυχίας και συναδέλφωσης; Πότε η Ανθρωπότητα θα πετύχει επιτέλους το "Ποτέ Ξανά;"
ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ
Το Μαουτχάουζεν του Ιάκωβου Καμπανέλλη συνιστά ένα αυτοβιογραφικό κείμενο, δοσμένο σαν ένα μυθιστόρημα με συγκινησιακή ισχύ μεγατόνων! Ένα βιβλίο που σοκάρει, προβληματίζει και χαράσσεται σαν καυτό τατουάζ στην ψυχή του αναγνώστη...
Όπως μαρτυρά και ο τίτλος, το "Μαουτχάουζεν" του Ιάκωβου Καμπανέλλη συνιστά έναν φόρο τιμής σε όσα υπέφερε ο ίδιος και αμέτρητοι άλλοι αθώοι στο αυστριακό αυτό στρατόπεδο συγκέντρωσης- από τα χέρια των απάνθρωπων Ες Ες, (αλλά και της γερμανικής κοινωνίας όπως θα αποδειχθεί...)
Το Μαουτχάουζεν του Καμπανέλλη ανήκει στη Λογοτεχνία του Ολοκαυτώματος, αποτελώντας μάλιστα ένα από τα κορυφαία της δείγματα!
Συνιστά ένα παζλ αναμνήσεων του Καμπανέλλη από το στρατόπεδο και τους εκεί συντρόφους του, που πρωτοδημοσιεύτηκαν στην εφημερίδα "ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ". Το 1963, όμως η αφήγηση αυτή απέκτησε τη συμπαγή μορφή ενός καλοστημένου βιβλίου που πρωτοεκδόθηκε από τις εκδόσεις "Θεμέλιο".
Ακολούθησαν πολλές επανεκδόσεις από τον οίκο του Κέδρου και το έργο αποδείχθηκε σημαντικότατος λογοτεχνικός σταθμός, όχι μόνο για την Ελλάδα:
Το Ολοκαύτωμα είναι θέμα που έχει συζητηθεί όσο ίσως κανενα άλλο ιστορκό ζήτημα!
Η παγκόσμια βιβλιογραφία καταμετρά πλήθος προσωπικών μαρτυριών και βιογραφιών, διασωθέντων Εβραίων. Στην ελληνική βιβλιογραφία, ξεχώρισε η μαρτυρία του Χρήστου Σαμουηλίδη από το Μπούχενβαλντ, του Σλόμο Βενέτσια "Sonderkommando"(από τα Κρεματόρια του Άουσβιτς!) και το "Warum?" της Βάσως Σταματίου και αρκετά άλλα. Από ξένα έργα έχουν διαδοθεί βιβλία σαν "Το... Άουσβιτς όπως το Εξήγησα Στην Κόρη Μου" κι "Η Λίστα του Σίντλερ". Σε όλα αυτά αξίζει να συνυπολογιστεί το εμβληματικό έργο του φιλειρηνιστή Γερμανού Έριχ- Μαρία Ρέμαρκ "Σκελετός 509", που- αν και προϊόν μυθοπλασίας- αποτυπώνει με αφοπλιστική πιστότητα την ανθρωπογεωγραφία ενός στρατοπέδου συγκέντρωσης και την ψυχολογία των τροφίμων του.
Την πρωτοκαθεδρία στα έργα του Ολοκαυτώματος, στην παγκόσμια συνείδηση, την κατέχει η κατάθεση του Ιταλοεβραίου χημικού Πρίμο Λέβι ,το "Εάν Αυτό Είναι Ο Άνθρωπος", από το Άουσβιτς
Το "Εάν Αυτό Είναι ο Άνθρωπος" πέραν της προσωπικής μαρτυρίας, συνιστά μια ανατομία της κόλασης που ονομάζεται ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης. Ο Πρίμο Λέβι με το νυστέρι του οξυδερκούς ψυχογραφήματος συνθέτει μια κοινωνιολογική πραγματεία, αποτιμώντας ψύχραιμα το ακραίο αυτό βίωμα, διατηρώντας την απαραίτητη απόσταση που κάποιες στιγμές, όμως, αγγίζει την ψυχρότητα.
To Μαουτχάουζεν του Καμπανέλλη, στον αντίποδα είναι διαποτισμένο από τη μεσογειακό συναισθηματισμό κι έναν λυρισμό σπαρακτικό που το ανυψώνει ως το επίπεδο Ποίησης!
Επιπλέον η δομή του δίνει το πλεονέκτημα μιας πολύπλευρης οπτικής που περιλαμβάνει εικόνες από διαφορετικά πρόσωπα του δράματος -κι όχι μονάχα τη μονόπλευρη οπτική "του ενός" όπως γίνεται στον Λέβι.
Το κείμενο, σε πρωτοπρόσωπη αφήγηση του νεαρού Ιάκωβου, είναι χτισμένο σε ένα διττό χρονικό επίπεδο: Αφετηρία είναι η μέρα της απελευθέρωσης του Μαουτχάουζεν -και η οργάνωση των επιζησάντων σε αποστολές επιστροφής στις χώρες τους.
Αυτή η συνύπαρξη των απελευθερωμένων πλέον -ανδρών και γυναικών- γίνεται αφορμή διαδοχικών flash back από διάφορα περιστατικά.
Το έργο, μέσα από την πολυπρόσωπη φύση του, ανάγεται σε ένα μωσαϊκό συγκλονιστικών διηγήσεων, που συνθέτει ένα αποτρόπαιο πανόραμα της πιο παράλογης δυστυχίας που εμπνεύστηκε ο άνθρωπος για άνθρωπο!
Ο άκρατος σαδισμός των Ες Ες στρατιωτών- από τον ανώτατη αρχή, τον Χίμμλερ και τον Τσιράις, μέχρι τον ανώνυμο φρουρό"του πολυβολείου- διαγρ'άφεται ανάγλυφος και αποδεικνύει το εφιαλτικό αποτέλεσμα μιας αγωγής και μιας προπαγάνδας που έχει εξοβελίσει από την ψυχή του ατόμου τη Συμπόνια.
Τα Στρατόπεδα Εξόντωσης σαν το Μαουτχάουζεν αποτελούν το τελικό στάδιο της ρήσης "Όπου καίνε βιβλία, θα κάψουν και ανθρώπους!"
Η "μαρτυρία" του Καμπανέλλη, λοιπόν, δίνει βήμα, όχι μόνο στην ατομική εμπειρία, όχι μόνο στις μνήμες των ζωντανών- αλλά και στους απαγχονισμένους της Πλατείας, στους αποστραγγισμένους από τη δουλειά, "στους φαγωμένους από τα σκυλιά", στους διάτρητους από σφαίρες σε παιχνίδια σκοποβολής των Ες Ες και των παιδιών τους ακόμη!
Επιπλέον, ο Ιάκωβος Καμπανέλλης με τη συναισθηματική του ματιά αναδεικνύει το μέγεθος της θηριωδίας κατου υποβιβασμού της ανθρώπινης ύπαρξης στο κήνος.Μας κάνει θεατές στη σκανδαλώδη διχοτόμηση του Ανθρωπίνου Όλου και τον χωρισμό του Αιώνιου Ζεύγους, πίσω από τα συρματοπλέγματα του Μαουτχάουζεν, πίσω από τον εξευτελισμό του ανθρώπινου κορμιού...
"Οι Κυριακές" του Μαουτχάουζεν" αποτελούν ένα μοναδικό διαμάντι ερωτικής ποίησης που θα το ζήλευε ο κάθε Ρίλκε, ο και ο κάθε Σίλλερ κι όλοι οι ρομαντικοί του 19ου αιώνα...Ένα μεταμοντέρνο "Άσμα Ασμάτων"- όχι στα λιβάδια του Ισραήλ τώρα, αλλά στον "Κάμπο του Θανάτου...Ο έρωτας όμως είναι παρών και τις μέρες της απελευθέρωσης με τον Έλληνα Ιάκωβο να χάνεται στη μελαγχολική γοητεία της Γιαννίνα με τα μελαγχολικά μάτια-("μεγάλα για να χωράει ο φόβος").
Μια απροσδόκητη παρουσία θα σχηματίσει ένα ιδιότυπο ερωτικό τρίγωνο με απρόβλεπτη έκβαση!
Συνοδοιπόρος, στο ταξίδι της επιβίωσης και της αυτογνωσίας του Ιάκωβου, καθώς και "συνωμότης του στον πρωτόφαντο έρωτα, ο Βίλχελμ Σνάιντερ ένας Γερμανός κομμουνιστής που με την αιχμηρή του διάυγεια στοχάζεται, ενώ θα ομολογήσει την πλήρη συνενοχή της γερμανικής κοινωνίας στο Έγκλημα :"Βλάκα! Oλα τα ξέρανε! Όλα τα βλέπανε...
Βλέπανε τους αποστεωμένους ομήρους να δουλεύουν στα έργα οδοποιίας,στα χωράφια,στα εργοστάσια". Μην τους πιστέυεις!Αν ισχυριστούν ότι δεν ξέρανε, πάει να πει ότι δε θέλουν να διορθωθούν."(Προς επίρρωσιν των λόγων του γλυκύτατου φιλέλληνα Σνάιντερ, ήρθε δυστυχώς η στάση των Αυστριακών αγροτών, απέναντι στους απελευθερωμένους ομήρους που θα τη δείτε στο βιβλίο...)
Xωρία γνήσιας πολιτικής σκέψης και ζητήματα βαθιά ηθικά, λοιπόν, προσδίδουν φιλοσοφική διάσταση στην αριστουργηματική κι αιματηρή μαρτυρία του Ιάκωβου Καμπανέλλη.
Το Μαουτχάουζεν κλείνει την περιήγηση στα τοπία της ανθρώπινης κτηνωδίας -λυπηρά, αφοπλιστικά, με μια σκοτεινή απειλή να αιωρείται ως το χειρότερο αμάρτημα του ανθρώπου, την Αμετανοησία"!
Για όλα αυτά εγώ θεωρώ το "Μαουτχάουζεν" το ανώτερο έργο από όσα μας έχουν παραδοθεί σχετικά με το Ολοκαύτωμα , και τολμώ να το βάλω πάνω κι από τα εξαίσια κοινωνιολογικά κείμενα του Πρίμο Λέβι.Το βιβλίο του Καμπανέλλη είναι λιγότερο "επιστημονικό και πολύ πιο ανθρώπινο, γι αυτό σπαρακτικό. Αγγίζει πρώτα την καρδιά και έπειτα τη λογική. Διαπερνά σαν κομπρεσέρ κάθε ρανίδα της ψυχής με τον πόνο, με την αποστροφή, την αγνάκτηση , αλλά και τη λαχτάρα για ζωή ,εγείροντας μιαν γλυκιά ενσυναίσθηση, που εξευγενίζει τον αναγνώστη!
Γι αυτό, το Μαουτχάουζεν του Καμπανέλλη, που αγκάλιασε τόσα πάσχοντα έθνη, είναι ένα έργο διεθνές δοσμένη με ελληνική σπιρτάδα και ποιητικότητα λόγου.
Η αξία του όμως στο παγκόσμιο στερέωμα αναδείχθηκε μέσα από τη Μουσική, όταν ο Καμπανέλλης μετέγραψε τα μαρτυρία και τα πρόσωπα του βιβλίου, σε έναν κύκλο τραγουδιών, που ταυτίζονται με το κείμενο.
Μόλις η μουσική ιδιοφυία του Μίκη Θεοδωράκη το 1966. ανέλαβε τα πολύτιμα ��όγια του Καμπανέλλη, γεννήθηκε το μουσικό έπος "Μπαλάντα Του Μαουτχάουζεν", που το ερμήνευσε η 16χρονη τότε χαρισματική Μαρία Φαραντούρη ,με τρόπο ανεπανάληπτο.
Το Μαουτχάουζεν του Καμπανέλλη ενχαράσσεται στην ψυχή του αναγνώστη κι από φόρος τιμής μετουσιώνεται κάλεσμα ευθύνης όλων μας προς "τους υπόλοιπους 8 άτυχους".Προς το "Κατ 'Εικόνα και κατ Ομοίωσιν", για το οποίο είμαστε πλασμένοι.
"Γιατί,... (όπως "μας κλείνει το μάτι" ο φιλέλληνας στοχαστής), αν πούμε ότι δεν ξέραμε, θα πει ότι δε θέλουμε να διορθωθούμε..."
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΥΛΙΚΟ Κ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΔΙΣΚΟ ΜΑΟΥΤΧΑΟΥΖΕΝ ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΑΡΘΡΟ
http://stonasterismotouvivliou.blogsp...
http://stonasterismotouvivliou.blogsp...
Ο "πατριάρχης" του Σύγχρονου Ελληνικού Θεάτρου, ο σπουδαίος Ιάκωβος Καμπανέλλης, που τόσο αγαπήθηκε από έργα σαν το "Μεγάλο Μας Τσίρκο" και την "Αυλή των Θαυμάτων" ή ταινίες σαν τη "Στέλλα" και την "Οδό Ονείρων", κατέθεσε ένα και μοναδικό πεζογράφημα, που στάθηκε αρκετό για να αναδείξει την ευαισθησία και τον βαθύ του ανθρωπισμό, συγκλονίζοντας το κοινό.
Πρόκειται για το "Μαουτχάουζεν", που συνιστά προσωπική μαρτυρία του Ιάκωβου Καμπανέλλη, από την εφιαλτική διετία 1943- 1945, που ο ίδιος- 24χρονος νεαρός- βρέθηκε όμηρος των Γερμανών στο ομώνυμο στρατόπεδο συγκέντρωσης κοντά στο Λιντς.
Η μαρτυρία Μαουτχάουζεν συνιστά ένα από τα σπουδαιότερα μνημεία του Β Παγκόσμιου Πολέμου και ένα από τα ηχηρότερα αντιπολεμικά έργα της Ελληνικής, αλλά και της Παγκόσμιας Λογοτεχνίας!
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Βρισκόμαστε στις 5 Μαΐου του 1945.
Τα συμμαχικά στρατεύματα έχουν ήδη εισέλθει στην Αυστρία και απελευθερώνουν το στρατόπεδο του Μαουτχάουζεν...
Τους Αμερικάνους στρατιώτες της 31ης Τεθωρακισμένης Στρατιάς τους υποδέχονται περίπου 140.000 αποστεωμένοι όμηροι, περιχαρείς για την ανέλπιστη σωτηρία τους από τα νύχια της ναζιστικής θηριωδίας!Είναι ένα πο��οστό 1/9 που είχε γλυτώσει...
Ανάμεσά τους κι ο νεαρός τότε Ιάκωβος Καμπανέλλης!(κάτω σε φωτο του από τις μέρες τις Απελευθέρωσης)Εβραίοι, Ισπανοί, Σοβιετικοί, Ισπανοί, Τσέχοι, Έλληνες γίνονται μια αγκαλιά, πανηγυρίζοντας την επιβίωσή τους, καθώς οι Αμερικάνοι στρατιωτικοί επιχειρούν να περιθάλψουν τους αρρώστους και να οργανώσουν τους επιζήσαντες σε ομάδες ,ώστε να δρομολογηθεί η επιστροφή κάθε εθνικότητας στην πατρίδα της!
'Ωσπου να οργανωθούν οι αποστολές για κάθε χώρα, οι όμηροι αναγκάζονται να συνυπάρξουν στο απελευθερωμένο πλέον στρατόπεδο, "επανασυναρμολογώντας" τα κομμάτια της ψυχής τους και ανακτώντας την ιδιότητα του ελεύθερου πολίτη.
Έτσι ενώνονται πλήθος ετερόκλητων ανθρώπων, που, πληγωμένοι όλοι τους, μοιράζονται περιστατικά από τη φριχτή τριετία τους στο Μαουτχάουζεν και τα χέρια των Ες Ες.
Ο Αντώνης του Λατομείου, οι δραπέτες της Παράγκας 20, η κρυφή εβραϊκή σύναξη, η αλληλεγγύη των Ρώσων και πληθώρα προσώπων παρελαύνουν σε ένα σκηνικό φρίκης!
Παράλληλα, οι επιζήσαντες όμηροι καλούνται να συνυπάρξουν με την μικροκοινωνία των "αθώων" Αυστριακών αγροτών γύρω από το στρατόπεδο, οι οποίοι θα τους επιφυλάξουν δυσάρεστες εκπλήξεις και μια γνώση οδυνηρή.
Στα μάτια του αναγνώστη λοιπόν παρελαύνουν στιγμιότυπα ασύλληπτης βαρβαρότητας, χωρίς την παρηγορητική ψευδαίσθηση ότι ανήκουν στη μυθοπλασία. Είναι όλα αλήθεια.
Το εκπληκτικό αυτό τρίμηνο, μέχρι την επιστροφή του στην Ελλάδα, ο νεαρός Ιάκωβος θα αποκτήσει έναν φίλο- στοχαστή, θα αισθανθεί το σφιχταγκάλιασμα των εθνών κάτω από τον πόθο της ειρήνης, ενώ θα αισθανθεί το σκίρτημα του έρωτα να επιστρέφει σαρωτικό, στα μάτια μιας παράξενης Εβραιολιθουανής, της νεαρής Γιαννίνα Ρίμκουτι.
Θα αντέξουν οι επιζήσαντες κάτω από την απόλυτη γνώση της ανθρώπινης σκληρότητας;
Θα καταφέρουν άραγε να χτίσουν ξανά μέσα από τα ερείπια μια νέα εποχή ευτυχίας και συναδέλφωσης; Πότε η Ανθρωπότητα θα πετύχει επιτέλους το "Ποτέ Ξανά;"
ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ
Το Μαουτχάουζεν του Ιάκωβου Καμπανέλλη συνιστά ένα αυτοβιογραφικό κείμενο, δοσμένο σαν ένα μυθιστόρημα με συγκινησιακή ισχύ μεγατόνων! Ένα βιβλίο που σοκάρει, προβληματίζει και χαράσσεται σαν καυτό τατουάζ στην ψυχή του αναγνώστη...
Όπως μαρτυρά και ο τίτλος, το "Μαουτχάουζεν" του Ιάκωβου Καμπανέλλη συνιστά έναν φόρο τιμής σε όσα υπέφερε ο ίδιος και αμέτρητοι άλλοι αθώοι στο αυστριακό αυτό στρατόπεδο συγκέντρωσης- από τα χέρια των απάνθρωπων Ες Ες, (αλλά και της γερμανικής κοινωνίας όπως θα αποδειχθεί...)
Το Μαουτχάουζεν του Καμπανέλλη ανήκει στη Λογοτεχνία του Ολοκαυτώματος, αποτελώντας μάλιστα ένα από τα κορυφαία της δείγματα!
Συνιστά ένα παζλ αναμνήσεων του Καμπανέλλη από το στρατόπεδο και τους εκεί συντρόφους του, που πρωτοδημοσιεύτηκαν στην εφημερίδα "ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ". Το 1963, όμως η αφήγηση αυτή απέκτησε τη συμπαγή μορφή ενός καλοστημένου βιβλίου που πρωτοεκδόθηκε από τις εκδόσεις "Θεμέλιο".
Ακολούθησαν πολλές επανεκδόσεις από τον οίκο του Κέδρου και το έργο αποδείχθηκε σημαντικότατος λογοτεχνικός σταθμός, όχι μόνο για την Ελλάδα:
Το Ολοκαύτωμα είναι θέμα που έχει συζητηθεί όσο ίσως κανενα άλλο ιστορκό ζήτημα!
Η παγκόσμια βιβλιογραφία καταμετρά πλήθος προσωπικών μαρτυριών και βιογραφιών, διασωθέντων Εβραίων. Στην ελληνική βιβλιογραφία, ξεχώρισε η μαρτυρία του Χρήστου Σαμουηλίδη από το Μπούχενβαλντ, του Σλόμο Βενέτσια "Sonderkommando"(από τα Κρεματόρια του Άουσβιτς!) και το "Warum?" της Βάσως Σταματίου και αρκετά άλλα. Από ξένα έργα έχουν διαδοθεί βιβλία σαν "Το... Άουσβιτς όπως το Εξήγησα Στην Κόρη Μου" κι "Η Λίστα του Σίντλερ". Σε όλα αυτά αξίζει να συνυπολογιστεί το εμβληματικό έργο του φιλειρηνιστή Γερμανού Έριχ- Μαρία Ρέμαρκ "Σκελετός 509", που- αν και προϊόν μυθοπλασίας- αποτυπώνει με αφοπλιστική πιστότητα την ανθρωπογεωγραφία ενός στρατοπέδου συγκέντρωσης και την ψυχολογία των τροφίμων του.
Την πρωτοκαθεδρία στα έργα του Ολοκαυτώματος, στην παγκόσμια συνείδηση, την κατέχει η κατάθεση του Ιταλοεβραίου χημικού Πρίμο Λέβι ,το "Εάν Αυτό Είναι Ο Άνθρωπος", από το Άουσβιτς
Το "Εάν Αυτό Είναι ο Άνθρωπος" πέραν της προσωπικής μαρτυρίας, συνιστά μια ανατομία της κόλασης που ονομάζεται ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης. Ο Πρίμο Λέβι με το νυστέρι του οξυδερκούς ψυχογραφήματος συνθέτει μια κοινωνιολογική πραγματεία, αποτιμώντας ψύχραιμα το ακραίο αυτό βίωμα, διατηρώντας την απαραίτητη απόσταση που κάποιες στιγμές, όμως, αγγίζει την ψυχρότητα.
To Μαουτχάουζεν του Καμπανέλλη, στον αντίποδα είναι διαποτισμένο από τη μεσογειακό συναισθηματισμό κι έναν λυρισμό σπαρακτικό που το ανυψώνει ως το επίπεδο Ποίησης!
Επιπλέον η δομή του δίνει το πλεονέκτημα μιας πολύπλευρης οπτικής που περιλαμβάνει εικόνες από διαφορετικά πρόσωπα του δράματος -κι όχι μονάχα τη μονόπλευρη οπτική "του ενός" όπως γίνεται στον Λέβι.
Το κείμενο, σε πρωτοπρόσωπη αφήγηση του νεαρού Ιάκωβου, είναι χτισμένο σε ένα διττό χρονικό επίπεδο: Αφετηρία είναι η μέρα της απελευθέρωσης του Μαουτχάουζεν -και η οργάνωση των επιζησάντων σε αποστολές επιστροφής στις χώρες τους.
Αυτή η συνύπαρξη των απελευθερωμένων πλέον -ανδρών και γυναικών- γίνεται αφορμή διαδοχικών flash back από διάφορα περιστατικά.
Το έργο, μέσα από την πολυπρόσωπη φύση του, ανάγεται σε ένα μωσαϊκό συγκλονιστικών διηγήσεων, που συνθέτει ένα αποτρόπαιο πανόραμα της πιο παράλογης δυστυχίας που εμπνεύστηκε ο άνθρωπος για άνθρωπο!
Ο άκρατος σαδισμός των Ες Ες στρατιωτών- από τον ανώτατη αρχή, τον Χίμμλερ και τον Τσιράις, μέχρι τον ανώνυμο φρουρό"του πολυβολείου- διαγρ'άφεται ανάγλυφος και αποδεικνύει το εφιαλτικό αποτέλεσμα μιας αγωγής και μιας προπαγάνδας που έχει εξοβελίσει από την ψυχή του ατόμου τη Συμπόνια.
Τα Στρατόπεδα Εξόντωσης σαν το Μαουτχάουζεν αποτελούν το τελικό στάδιο της ρήσης "Όπου καίνε βιβλία, θα κάψουν και ανθρώπους!"
Η "μαρτυρία" του Καμπανέλλη, λοιπόν, δίνει βήμα, όχι μόνο στην ατομική εμπειρία, όχι μόνο στις μνήμες των ζωντανών- αλλά και στους απαγχονισμένους της Πλατείας, στους αποστραγγισμένους από τη δουλειά, "στους φαγωμένους από τα σκυλιά", στους διάτρητους από σφαίρες σε παιχνίδια σκοποβολής των Ες Ες και των παιδιών τους ακόμη!
Επιπλέον, ο Ιάκωβος Καμπανέλλης με τη συναισθηματική του ματιά αναδεικνύει το μέγεθος της θηριωδίας κατου υποβιβασμού της ανθρώπινης ύπαρξης στο κήνος.Μας κάνει θεατές στη σκανδαλώδη διχοτόμηση του Ανθρωπίνου Όλου και τον χωρισμό του Αιώνιου Ζεύγους, πίσω από τα συρματοπλέγματα του Μαουτχάουζεν, πίσω από τον εξευτελισμό του ανθρώπινου κορμιού...
"Οι Κυριακές" του Μαουτχάουζεν" αποτελούν ένα μοναδικό διαμάντι ερωτικής ποίησης που θα το ζήλευε ο κάθε Ρίλκε, ο και ο κάθε Σίλλερ κι όλοι οι ρομαντικοί του 19ου αιώνα...Ένα μεταμοντέρνο "Άσμα Ασμάτων"- όχι στα λιβάδια του Ισραήλ τώρα, αλλά στον "Κάμπο του Θανάτου...Ο έρωτας όμως είναι παρών και τις μέρες της απελευθέρωσης με τον Έλληνα Ιάκωβο να χάνεται στη μελαγχολική γοητεία της Γιαννίνα με τα μελαγχολικά μάτια-("μεγάλα για να χωράει ο φόβος").
Μια απροσδόκητη παρουσία θα σχηματίσει ένα ιδιότυπο ερωτικό τρίγωνο με απρόβλεπτη έκβαση!
Συνοδοιπόρος, στο ταξίδι της επιβίωσης και της αυτογνωσίας του Ιάκωβου, καθώς και "συνωμότης του στον πρωτόφαντο έρωτα, ο Βίλχελμ Σνάιντερ ένας Γερμανός κομμουνιστής που με την αιχμηρή του διάυγεια στοχάζεται, ενώ θα ομολογήσει την πλήρη συνενοχή της γερμανικής κοινωνίας στο Έγκλημα :"Βλάκα! Oλα τα ξέρανε! Όλα τα βλέπανε...
Βλέπανε τους αποστεωμένους ομήρους να δουλεύουν στα έργα οδοποιίας,στα χωράφια,στα εργοστάσια". Μην τους πιστέυεις!Αν ισχυριστούν ότι δεν ξέρανε, πάει να πει ότι δε θέλουν να διορθωθούν."(Προς επίρρωσιν των λόγων του γλυκύτατου φιλέλληνα Σνάιντερ, ήρθε δυστυχώς η στάση των Αυστριακών αγροτών, απέναντι στους απελευθερωμένους ομήρους που θα τη δείτε στο βιβλίο...)
Xωρία γνήσιας πολιτικής σκέψης και ζητήματα βαθιά ηθικά, λοιπόν, προσδίδουν φιλοσοφική διάσταση στην αριστουργηματική κι αιματηρή μαρτυρία του Ιάκωβου Καμπανέλλη.
Το Μαουτχάουζεν κλείνει την περιήγηση στα τοπία της ανθρώπινης κτηνωδίας -λυπηρά, αφοπλιστικά, με μια σκοτεινή απειλή να αιωρείται ως το χειρότερο αμάρτημα του ανθρώπου, την Αμετανοησία"!
Για όλα αυτά εγώ θεωρώ το "Μαουτχάουζεν" το ανώτερο έργο από όσα μας έχουν παραδοθεί σχετικά με το Ολοκαύτωμα , και τολμώ να το βάλω πάνω κι από τα εξαίσια κοινωνιολογικά κείμενα του Πρίμο Λέβι.Το βιβλίο του Καμπανέλλη είναι λιγότερο "επιστημονικό και πολύ πιο ανθρώπινο, γι αυτό σπαρακτικό. Αγγίζει πρώτα την καρδιά και έπειτα τη λογική. Διαπερνά σαν κομπρεσέρ κάθε ρανίδα της ψυχής με τον πόνο, με την αποστροφή, την αγνάκτηση , αλλά και τη λαχτάρα για ζωή ,εγείροντας μιαν γλυκιά ενσυναίσθηση, που εξευγενίζει τον αναγνώστη!
Γι αυτό, το Μαουτχάουζεν του Καμπανέλλη, που αγκάλιασε τόσα πάσχοντα έθνη, είναι ένα έργο διεθνές δοσμένη με ελληνική σπιρτάδα και ποιητικότητα λόγου.
Η αξία του όμως στο παγκόσμιο στερέωμα αναδείχθηκε μέσα από τη Μουσική, όταν ο Καμπανέλλης μετέγραψε τα μαρτυρία και τα πρόσωπα του βιβλίου, σε έναν κύκλο τραγουδιών, που ταυτίζονται με το κείμενο.
Μόλις η μουσική ιδιοφυία του Μίκη Θεοδωράκη το 1966. ανέλαβε τα πολύτιμα ��όγια του Καμπανέλλη, γεννήθηκε το μουσικό έπος "Μπαλάντα Του Μαουτχάουζεν", που το ερμήνευσε η 16χρονη τότε χαρισματική Μαρία Φαραντούρη ,με τρόπο ανεπανάληπτο.
Το Μαουτχάουζεν του Καμπανέλλη ενχαράσσεται στην ψυχή του αναγνώστη κι από φόρος τιμής μετουσιώνεται κάλεσμα ευθύνης όλων μας προς "τους υπόλοιπους 8 άτυχους".Προς το "Κατ 'Εικόνα και κατ Ομοίωσιν", για το οποίο είμαστε πλασμένοι.
"Γιατί,... (όπως "μας κλείνει το μάτι" ο φιλέλληνας στοχαστής), αν πούμε ότι δεν ξέραμε, θα πει ότι δε θέλουμε να διορθωθούμε..."
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΥΛΙΚΟ Κ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΔΙΣΚΟ ΜΑΟΥΤΧΑΟΥΖΕΝ ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΑΡΘΡΟ
http://stonasterismotouvivliou.blogsp...
March 29, 2017
Αναρωτιέμαι τι ψυχικό σθένος χρειάζεται κανείς για να γράψει τέτοια βιώματα... Όσα βιβλία κι αν διαβάσω για τον Β' Παγκόσμιο πόλεμο δεν παύω να εκπλήσσομαι με τη βαρβαρότ��τα και να αναρωτιέμαι πόσο απάνθρωπος μπορεί να γίνει ο άνθρωπος. Δεν παύω όμως να εκπλήσσομαι και με την αγάπη, τη φιλία και τον έρωτα που καταφέρνουν πάντα να φυτρώσουν ακόμα και στα πιο άγονα εδάφη.
May 20, 2021
Η προσωπική μαρτυρία του συγγραφέα από την εμπειρία του στο Μαουτχάουζεν. Δεν ήταν το χειρότερο από τα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης, αλλά και πάλι παραμένει εφιαλτικό...
"... τις ίδιες θηριωδίες που έκαναν τα Ες-Ες στα στρατόπεδα, τις έκανε με την ίδια ευκολία η Βέρμαχτ στα κατεχόμενα εδάφη. Όλοι τα ξέρανε!... Όλα τα ξέρανε. Μην πιστεύετε κανένα!... Μην τους πιστέψετε ποτέ!... Αν προσπαθήσουν να σας ξεγελάσουν, θα πει πως δεν θέλουν να διορθωθούν."
"Αυτό που κατάλαβα στο στρατόπεδο είναι πως, όπου και νά΄σαι, εκείνο που έχει σημασία είναι με ποιους είσαι!... Άλλωστε τώρα δεν πρόκειται για το τι δουλίτσα θα κάνουμε, αλλά τι θα δημιουργήσουμε..."
"Ότι πιο σπαραχτικό στο ελεύθερο Μαουτχάουζεν ήταν οι θάνατοι των αρρώστων. Μας φαίνονταν αφύσικοι, απαράδεχτοι. Αφού πια είχαμε ελευθερωθεί, τί γύρευε ο θάνατος στο στρατόπεδο; Νιώθαμε ότι μας είχαν εξαπατήσει."
"Το χειμώνα του σαράντα δύο στο Λονδίνο, οι σύμμαχοι και οι ελεύθερες κυβερνήσεις χαρακτήριζαν του ναζί και τους φασίστες 'εγκληματίες πολέμου' για τα άνευ προηγουμένου στην ιστορία εγκλήματα τους. Πρόκειται για νέο ορισμό στο Διεθνές Δίκαιο."
"...το δράμα είναι πως ότι ολέθριο γίνεται, αντί ν' αποτελεί 'ένα κακό προηγούμενο προς αποφυγήν', καταντά μια άδεια για να γίνονται στο μέλλον χειρότερα."
"... τις ίδιες θηριωδίες που έκαναν τα Ες-Ες στα στρατόπεδα, τις έκανε με την ίδια ευκολία η Βέρμαχτ στα κατεχόμενα εδάφη. Όλοι τα ξέρανε!... Όλα τα ξέρανε. Μην πιστεύετε κανένα!... Μην τους πιστέψετε ποτέ!... Αν προσπαθήσουν να σας ξεγελάσουν, θα πει πως δεν θέλουν να διορθωθούν."
"Αυτό που κατάλαβα στο στρατόπεδο είναι πως, όπου και νά΄σαι, εκείνο που έχει σημασία είναι με ποιους είσαι!... Άλλωστε τώρα δεν πρόκειται για το τι δουλίτσα θα κάνουμε, αλλά τι θα δημιουργήσουμε..."
"Ότι πιο σπαραχτικό στο ελεύθερο Μαουτχάουζεν ήταν οι θάνατοι των αρρώστων. Μας φαίνονταν αφύσικοι, απαράδεχτοι. Αφού πια είχαμε ελευθερωθεί, τί γύρευε ο θάνατος στο στρατόπεδο; Νιώθαμε ότι μας είχαν εξαπατήσει."
"Το χειμώνα του σαράντα δύο στο Λονδίνο, οι σύμμαχοι και οι ελεύθερες κυβερνήσεις χαρακτήριζαν του ναζί και τους φασίστες 'εγκληματίες πολέμου' για τα άνευ προηγουμένου στην ιστορία εγκλήματα τους. Πρόκειται για νέο ορισμό στο Διεθνές Δίκαιο."
"...το δράμα είναι πως ότι ολέθριο γίνεται, αντί ν' αποτελεί 'ένα κακό προηγούμενο προς αποφυγήν', καταντά μια άδεια για να γίνονται στο μέλλον χειρότερα."
September 5, 2021
Η απερίγραπτη φρίκη του ναζιστικού στρατοπέδου συγκέντρωσης του Μαουτχάουζεν όπως την έζησε ο Ιάκωβος Καμπανέλλης.
Ανάμεσα σε αυτά που νομίζω πως δεν θα ξεχάσω ποτέ είναι μια συγκεκριμένη σκηνή από τα αποτρόπαια βασανιστήρια που έκαναν οι ναζί, η οποία έκανε την καρδιά μου να πονέσει και το στομάχι μου να σφιχτεί σε κόμπο. Επίσης, οι ιστορίες πίσω από τα τραγούδια "Ο Αντώνης" και "Άσμα ασμάτων" από τον Κύκλο του Μαουτχάουζεν του Μίκη Θεοδωράκη, η στάση των κυρ-Παντελήδων που ενώ βοήθησαν να έρθει ο ναζισμός μετά έκαναν ότι δεν ήξεραν τίποτα, και τα παρασκήνια πίσω από τη μεταφορά των Εβραίων θυμάτων του ναζισμού στην Παλαιστίνη, τη στάση των Άγγλων και τα παζάρια τους με τους Αμερικανούς, κτλ.
Ανάμεσα σε αυτά που νομίζω πως δεν θα ξεχάσω ποτέ είναι μια συγκεκριμένη σκηνή από τα αποτρόπαια βασανιστήρια που έκαναν οι ναζί, η οποία έκανε την καρδιά μου να πονέσει και το στομάχι μου να σφιχτεί σε κόμπο. Επίσης, οι ιστορίες πίσω από τα τραγούδια "Ο Αντώνης" και "Άσμα ασμάτων" από τον Κύκλο του Μαουτχάουζεν του Μίκη Θεοδωράκη, η στάση των κυρ-Παντελήδων που ενώ βοήθησαν να έρθει ο ναζισμός μετά έκαναν ότι δεν ήξεραν τίποτα, και τα παρασκήνια πίσω από τη μεταφορά των Εβραίων θυμάτων του ναζισμού στην Παλαιστίνη, τη στάση των Άγγλων και τα παζάρια τους με τους Αμερικανούς, κτλ.
November 11, 2020
Δεν μπορούμε φυσικά εμείς οι απλοί αναγνώστες να κάνουμε καμιά κριτική θεωρώ σε βιβλίο που έχει σχέση με το ολοκαύτωμα, δεν έχουμε κανένα δικαίωμα. Μόνο να καταγράψουμε το πώς νοιώσαμε διαβάζοντας το. Το Μαουτχάουζεν λοιπόν το διάβασα σε μια πολύ δύσκολη περίοδο της ζωής μου αλλά παρηγοριόμουν από το σχόλιο άλλου βιβλιόφιλου που είχε το κουράγιο να το διαβάσει την Πρωτοχρονιά! Επίσης ενημερώνω ότι έχω λατρέψει τα αντίστοιχα βιβλία του Ίμρε Κέρτες και του Πρίμο Λέβι. Η διαφορά στο Μαουτχάουζεν προέρχεται εν μέρει και από το ότι η βάση του είναι οι μήνες αμέσως μετά την απελευθέρωση των κρατουμένων μέχρι και το άδειασμα του στρατοπέδου από αυτούς με φλας μπακ σε όσα συνέβαιναν εκεί μέσα κατά τη διάρκεια της πλήρους λειτουργίας του ως στρατόπεδο συγκέντρωσης και εξόντωσης αλλά και από την διαφορετική ψυχοσύνθεση ενός έλληνα κρατούμενου από έναν Ούγγρο ή έναν Ιταλό κλπ. Ο Καμπανέλλης όσο κι αν περιγράφει τραγικότατες εμπειρίες έχει ένα ύφος πιο ανάλαφρο, βοηθάνε βέβαια και τα μικρά κεφάλαια που περιορίζουν τη φρίκη στο απολύτως ανεκτό μέχρι να πάρει ο αναγνώστης ανάσα και να συνεχίσει στο επόμενο. Ενώ διαβάζουμε για το σκοτάδι, αυτό δεν είναι τόσο απόλυτο όσο στον Κέρτες ή στον Λέβι, υπάρχουν παρηγοριές μικρές αλλά πολύτιμες, νοιώθω σαν να φυσάει εκεί στην παγωμένη αυτή κόλαση του χωριού που δεν γνώριζε τίποτα ένα μεσογειακό αεράκι υπομονής και αγάπης και βαθειάς επιθυμίας αντίστασης και επιβίωσης. Επίσης θαύμασα το τέλος που είναι τόσο αποκαλυπτικό ως προς το ύφος της νέας εποχής που ξημέρωνε για την ανθρωπότητα. Συν την τόσο προσωπική πινελιά του που σου σφίγγει την καρδιά για τις επιλογές μας ως προς τους δρόμους που θα ακολουθήσουμε στη ζωή, χωρίς να ξέρουμε εκ των προτέρων πώς θα εξελιχτούν οι άνθρωποι που απορρίπτουμε στο μεταξύ.
May 29, 2020
Ένα βιβλίο που πρέπει να διαβάσετε. Μια συγκλονιστική περιγραφή των εγκλημάτων των Ναζί στα στρατόπεδα συγκεντρώσεως. Ένα βιβλίο γραμμένο όχι με μελάνι, αλλά με το αίμα και τα δάκρυα των ανθρώπων που μαρτύρησαν στα στρατόπεδα συγκεντρώσεως. Και το σημαντικότερο ένα βιβλίο που καταγράφει με ωμό ρεαλισμό την αποκτήνωση, αλλά και το μεγαλείο του ανθρώπου.
June 1, 2014
Βιβλίο πολύ παραστατικό από κάποιον που βίωσε από μέσα τον τρόμο των στρατοπέδων συγκέντρωσης. Αξίζει να διαβαστεί για να νιώσει ο αναγνώστης τα συναισθήματα του συγγραφέα,όπως και για να έχει μια εικόνα για το τι συνέβαινε στα στρατόπεδα συγκέντρωσης ανεξάρτητα από τα ιστορικά βιβλία.
May 9, 2022
Βλέποντας την τόσο μεγάλη βαθμολογία στο Goodreads, το πιθανότερο είναι να πεις οτί απλά είναι ένας φόρος τιμής στον μεγάλο θεατρικό συγγραφέα Ιάκωβο Καμπανέλλη. Όμως δεν είναι έτσι. Η ιστορία γραμμένη το 1962 αλλά διορθωμένη μεταγενέστερα με τελευταία το 1995, περιγράφει τη ζωή στο Μάουτχαουζεν όπως την έζησε το τυχερό 1/9, γιατί μπαίνοντας στο συγκεκριμένο στρατοπεδο συγκεντρώσεως, τα 8/9 πέθαναν.
Αυτό που κάνει ιδιαίτερο το ανάγνωσμα δεν είναι μόνο η πρωτοπρόσωπη αφήγηση, ούτε ότι ο ίδιος ο συγγραφέας ήταν μάρτυρας πολλών ιστοριών που αναγράφονται. Είναι ότι ξεκινάει την ιστορία από την απελευθέρωση από τους συμμάχους και περιγράφει την οργάνωση και τις συνθήκες που επικρατούσαν. Παραλληλα με την προσπάθεια των ηρώων να επαναπατριστούν άσχημες αναμνήσεις αναπηδούν ανάμεσα στις σελίδες του βιβλίου.
Μου άρεσε γιατί παρόλο το άσχημο περιεχόμενο, η ελπίδα για έρωτα, για ένα καλύτερο αύριο είναι αυτό που σου αφήνει στο τέλος.
Αυτό που κάνει ιδιαίτερο το ανάγνωσμα δεν είναι μόνο η πρωτοπρόσωπη αφήγηση, ούτε ότι ο ίδιος ο συγγραφέας ήταν μάρτυρας πολλών ιστοριών που αναγράφονται. Είναι ότι ξεκινάει την ιστορία από την απελευθέρωση από τους συμμάχους και περιγράφει την οργάνωση και τις συνθήκες που επικρατούσαν. Παραλληλα με την προσπάθεια των ηρώων να επαναπατριστούν άσχημες αναμνήσεις αναπηδούν ανάμεσα στις σελίδες του βιβλίου.
Μου άρεσε γιατί παρόλο το άσχημο περιεχόμενο, η ελπίδα για έρωτα, για ένα καλύτερο αύριο είναι αυτό που σου αφήνει στο τέλος.
May 27, 2023
A holocaust survivor’s experience retold as a story. A fluid writing style yet not an easy read, simple in structure yet incredibly poignant
January 21, 2022
συγκλονιστικό και βαρύ ανάγνωσμα...είναι δύσκολο και κυρίως τρομακτικό να αποδεχθείς πως ο άνθρωπος μπορεί να προκαλέσει τέτοιες φρικαλεότητες. Αυτά τα βιβλία δεν πρέπει να σταματήσουμε να τα διαβάζουμε. Μπας και υπάρξει ελπίδα για το μέλλον.
Displaying 1 - 30 of 65 reviews