Jump to ratings and reviews
Rate this book

Graafdier

Rate this book
Nikki Dekker krijgt een uitnodiging om twee weken in het natuurgebied De Groote Peel te verblijven en zich in de bodem te verdiepen.
Daar ontdekt ze een totaal andere wereld. Hoe dieper ze graaft, hoe verder ze in het verleden langs de kriebeldieren, de ruilverkaveling, de veenbewoners, het oerrund en de uitvinding van de klok, tot 5 miljoen jaar terug als Nederland op de bodem van de zee ligt en walvissen en reuzenhaaien overzwemmen.
Op haar kenmerkende lichtvoetige en wroetende manier neemt Dekker de lezer mee de diepte in, waar fascinerende verhalen en grote levensvragen ontkiemen. In die afdaling ontsluit ze eens te meer een wereld vol mogelijkheden.
Graafdier is een onderzoek, een tijdreis en een doeboek voor iedereen die nieuwsgierig is naar de wereld om zich heen.

180 pages, Kindle Edition

First published September 5, 2024

38 people are currently reading
731 people want to read

About the author

Nikki Dekker

10 books168 followers

Ratings & Reviews

What do you think?
Rate this book

Friends & Following

Create a free account to discover what your friends think of this book!

Community Reviews

5 stars
133 (33%)
4 stars
183 (45%)
3 stars
75 (18%)
2 stars
10 (2%)
1 star
2 (<1%)
Displaying 1 - 30 of 108 reviews
Profile Image for Marit.
306 reviews14 followers
March 2, 2025
Bah weer zo'n boek dat je raakt en dat je meeneemt en aan het denken zet en dat je tegelijkertijd uit wil hebben en wil koesteren. Het wringt, steekt en schuurt -- misschien wel een teken dat ik voel.
Profile Image for Esmé Boom.
Author 2 books96 followers
April 29, 2025
4,5
een heel fijn boek om je eens echt, letterlijk haast, te verdiepen in de mens als onderdeel van de natuur. Eerst dacht ik: de aarde, de bodem, stenen, insecten - ik zal me er overheen moeten zetten dat het me eigenlijk een beetje afstoot. Ja, juist dan is dit dus het juiste boek! Voor alles wat je zag maar niet zág, alles wat je niet kon zien.
152 reviews
October 3, 2024
ja, ja, JA. zelden verandert een boek je wereldbeeld, maar Nikki Dekker krijgt het voor elkaar.

ik moet toegeven, eerst was ik teleurgesteld, ik verwachtte Diepdiepblauw. in plaats daarvan kreeg ik heel anders: een belangrijk, doorgrondend essay over de bodem, de geschiedenis, natuur, vergankelijkheid, het opschrijven van herinneren, de maatschappij, de digitale wereld, de bio-industrie. het is een volwassen versie van Dekker's eerste boek, minder persoonlijk maar tegelijkertijd ook veel meer dan dat.

hoe ik het nu opschrijf, klinkt het heel gefragmenteerd, maar dat is het eigenlijk juist helemaal niet. Dekker beschrijft in haar boek waarom het vastleggen van de natuur onbegonnen werk is, en uitleggen dat dit boek juist pleit voor het bezien van de wereld in al haar saamhorigheid ook onbegonnen werk. misschien moet je het maar gewoon lezen.

Een boek eindigt wanneer je stopt met lezen, maar het verhaal begint dan pas.
Profile Image for YOR.
57 reviews
April 11, 2025
Ja smullen!! Krabde precies alle juiste plekjes in mijn brein. Heb een maandje ondergronds geleefd; vond het daar fijn. Weet nu dat alle kriebel diertjes vriendjes zijn!
Profile Image for Pleun Graven.
51 reviews1 follower
November 10, 2025
De irritante wespen op mijn surfvakantie veranderden met het lezen van dit boek in schattige wezentjes die op zoek waren naar een gebakje. Ook hun zondagochtend.
Heel fijn dat als default "zij" wordt gebruikt ipv "hij".

Wat ik mooi vond (veel):

Wie op de snelweg wil rijden moet een examen afleggen, wie alcohol wil drinken moet een bepaalde leeftijd behalen, maar wie een ecosysteem wil veranderen kan dat gewoon doen wanneer het haar uitkomt, zolang ze de lege bus na afloop maar gescheiden inlevert.

Het woord wordt vlees.

De spanning in je nek, het kloppen van je voorhoofd, ze lopen in elkaar over, en de grutto's vliegen van Siberië via Schiermonnikoog naar West-Afrika, van Alaska naar Tasmanië.

De intelligente, gevoelige, zachtaardige aard van de mens krijgt weinig kans om tot uiting te komen als je achturige werkdagen maakt en vervolgens een uur lang zware dingen optilt die niet opgetild hoeven te worden of keihard trapt op een fiets die nergens naartoe gaat, alleen om te voorkomen dat je sterft aan een hartaanval omdat je een derde van je dag vastzit in de dwangbuis van het kantoor, en een volgend derde deel slaapt, als je tenminste geen kinderen hebt die je wakker houden, waardoor het laatste derde van je dag overblijft om jezelf in leven te houden, van de ene naar de andere plek te reizen, en contact te leggen met geliefden, als je die nog hebt.

Misschien zijn sommige feiten zo feitelijk dat ze de werkelijkheid, zoals wij haar beleven, ontstijgen.

- je leeft omdat het je gegeven is, sukkel.

Ik hoef niets te bereiken om er te zijn, ik ben er al. We zijn hier want we zijn hier.
This entire review has been hidden because of spoilers.
Profile Image for Madeline Van Eetvelde.
126 reviews
November 22, 2024
Een boek dat afdaalt naar het bodemleven van de Peel, zowel in tijd als ruimte. Hierbij worden zowel miniscule wezens als grote levensvragen onder de loep genomen & dit alles door een heel persoonlijke alsook existentiële bril, wat een prachtig boek!
Profile Image for Marit.
58 reviews12 followers
October 2, 2025
prachtig! drang om nog meer te leren over de natuur. de roerdomp duikt op in dit boek en dat verwarmt mij. boek om bij terug te blijven komen.
Profile Image for Yolanda.
115 reviews5 followers
February 3, 2025
Herkenning, hoewel dat niet altijd een feest is. Graafdier laat me peinzen, kijken, voelen, aanraken en glimlachen.
Het is wat het is wat het is: vijf prachtsterren.
Profile Image for Ilya Verheul.
14 reviews5 followers
November 20, 2024
Nóg meer zin om lief te zijn voor mezelf en de wereld om me heen. En zin om de rest van mijn leven door te graven!!
Profile Image for ©.
92 reviews
April 23, 2025
'Ik kijk en luister en vergeet mezelf, speurend naar de dieren om me heen.'

Ooooo wat resoneert dit boek! Het raakt me en haar bestaan voelt zo belangrijk.
Toen ik zo'n kleine drie jaar geleden - omdat het slecht ging met mn gezondheid - elke dag uren in het bos op de Veluwe was, voelde ik meer dan ooit een diepe verbondenheid met het bos en haar bewoners. Sindsdien zie ik mezelf als iemand die graag zo veel mogelijk met/in/bij zn natuurlijke omgeving leeft en ik had niet perse de verwachting dat een boek in staat zou zijn dit nog verder te versterken, but luckily i was wrong!! Ik keek de afgelopen weken nog meer om me heen dan normaal, observeerde insecten in plaats van ze weg te jagen, vroeg me af wat er onder de molshopen gebeurde.
Het boek brengt me terug naar verwondering en nieuwsgierigheid maar ook de systeem- en maatschappijkritiek die in het verhaal verweven zit vind ik heel fijn.

'Ik vraag me af waar ik het meest op lijk: een oerrund of een melkkoe. Of ik nog een eigenzinnig dier ben dat leeft om te overleven, of een stuk vee dat bestaat omdat iemand anders er baat bij heeft.'
Profile Image for Renée.
574 reviews
June 8, 2025
Een boekje over de wisselwerking tussen mens en natuur, waarin het contrast wordt getoond tussen de drukte van het moderne westerse leven en de rust van de natuur.

Nikki Dekker gaat 2 weken naar De Peel om zich onder te dompelen in die natuur. Ze graaft letterlijk en figuurlijk in dat wat ze tegenkomt: Grond, beestjes, planten, sporen, geschiedenis, gedachten. Ze daagt de lezer uit om hetzelfde te doen. Aan het eind van elk hoofdstuk vind je dan ook een opdracht om je op weg te helpen.

Enigszins filosofisch doet Dekker verslag van alles. Soms is het boeiend (de veenmol is een fascinerend beestje en de geschiedenis van de Peel vond ik ook interessant), maar soms wordt het te filosoferend voor mijn smaak en gaat het te veel over Dekker’s invulling. Dan graaft ze vooral veel in zichzelf. Die stukken zijn wellicht voor de auteur zelf interessant (en een aansporing voor de lezer om ook eens in zichzelf te graven), maar omdat ik Dekker niet persoonlijk ken en heel anders aankijk tegen veel dingen, boeide die stukken me niet zo. Met name het contrast dat ze een aantal keer probeert te scheppen tussen het christendom en de natuur vond ik vreemd. Ja, er is een stereotype karikatuur van het christendom dat een tegenpool zou kunnen zijn van de natuur, maar ik kon me er als christen totaal niet in vinden. In mijn beleving gaan geloof en natuurleven juist hand in hand. Dekker’s onderbouwingen voelden soms kort door de bocht in plaats van doorleeft. Jammer, want soms was een punt dat ze wilde maken wel waardevol.

Ik had een traag en ontspannend boekje verwacht, maar het gaf me helaas vooral een opgejaagd gevoel. Dekker heeft ondanks de ontsnapping uit de stad een worsteling met het moderne “moeten” (moeten schrijven, moeten lezen, moeten wandelen, moeten rusten) en zoekt met veel drang de oplossing in de natuur. “Doe even rustig”, dacht ik met regelmaat. Ook ik zou meer de natuur in moeten gaan, hoor, daar niet van. Natuur is mega belangrijk voor een gezond leven en qua natuurbehoud is er veel werk aan de winkel. Maar mijn startpunt is een stuk minder gestresst en ik zat er niet per se op te wachten om via dit boek die stress als nog op mijn bordje te krijgen.

Ik denk dat ik dit boekje maar snel vergeet, lekker naar buiten ga en even naar de vogels ga kijken en luisteren terwijl ik de wind in mijn haren voel. The end. Je hoeft niet alles onder een microscoop te leggen en de geschiedenis te doorgronden. Dan ben je als nog druk in je hoofd bezig in plaats van te voelen en te zijn. (En dat ík dit als über rationeel en kennis liefhebbende mens zeg, zegt denk ik iets over hoe ik dit boek heb ervaren.)

Drie sterren omdat het zeker geen slecht boek is. Maar niet meer dan dat, omdat het mij niets heeft gebracht en het filosoferen me te veel in de weg zat.
Profile Image for Merel.
132 reviews
May 28, 2025
Een mooi en uniek boek; al na de eerste paar hoofdstukken heb ik het haastig aan iedereen aangeraden. Een belangrijk perspectief op onze natuur met nog veel andere rake inzichten ertussendoor. Door het lezen voelde ik me nog blijer over de fijne plek waar ik mag wonen! Soms begon het zichzelf wat te herhalen en het heeft ook wel duidelijk een "stedeling begeeft zich in de natuur" insteek, maar dat is het vergeven; ik denk dat het een belangrijk boek is.
Profile Image for Noor.
12 reviews
April 4, 2025
“Misschien is dit mijn waarom. Ik wil deel uitmaken van de wereld door haar gade te slaan, mezelf er elke dag van te vergewissen dat het gebeurt, dat het niet onopgemerkt is gebleven. Wanneer ik kijk naar iets of iemand waar de meesten geen acht op slaan, heb ik het gevoel dat ik iets toevoeg aan het leven; ik ben getuige.”

zo zo zo mooi en een goede reminder dat ik me binnenkort weer eens een aantal dagen tussen de bomen moet gaan begeven
Profile Image for Sophie Law.
2 reviews
June 11, 2025
Dikke aanrader! Echt een prachtig boek over hoe de wereld deel is van ons en over waarom we op aarde zijn.

We moeten “als een goede getuige verslag leggen, kunst maken, en aanwezig zijn.”
Profile Image for Lauri van Oosterom.
618 reviews9 followers
July 15, 2025
Heel mooi (luister)boek! Het duurde eventjes voor ik in het verhaal zat. En sommige delen waren voor mij ook net een tikje te zweverig. Maar tegelijkertijd vond ik de schrijfstijl van Nikki Dekker erg leuk en leest ze haar eigen verhaal ook goed voor. De oefeningen tussendoor zijn niet erg praktisch als je dit boek op de fiets luistert. Maar misschien zijn ze voor andere mensen juist heel nuttig geweest. Hoewel dit boek voor mij niet echt voelde als een zelfhulpboek (zoals ik bij andere recensies wel zie staan), heb ik er zeker wel wat van geleerd.
Profile Image for Rosanna.
26 reviews
September 7, 2025
ik wil wonen in dit boek


“Je leeft omdat het je gegeven is, sukkel”
Profile Image for Robrecht.
47 reviews9 followers
April 8, 2025
Iedereen moet dit lezen! Ik kijk nu een beetje anders naar de wereld om me heen
Profile Image for Robin.
49 reviews4 followers
July 7, 2025
ik wil niet dramatisch zijn maar er is een versie van mijn leven voor dit boek en na dit boek. als je ooit een zelfhulpboek/personal growth boek wil lezen, laat het dan deze zijn.
Profile Image for Jeltje.
130 reviews
November 15, 2024
Dit boek gaat in essentie over het (bodem)leven op De Groote Peel, maar tegelijkertijd is het allesomvattend, zoomt het in op de allerkleinste bodemdiertjes en dan weer uit op wereldschaal, zelfs tot ver in het zonnestelsel. Een reis terug in de tijd, terug de aarde in, en tegelijkertijd een vooruitziende blik op de toekomst. Alles is verbonden met elkaar, het verleden, heden en de toekomst; de bodem en de lucht en de diepte; de dieren, de planten, de schimmels. Ontzettend goed geschreven en zowel informatief als persoonlijk, ik ben diep onder de indruk en heb zin om diep de grond in te graven.

“Misschien is een inzicht per definitie tijdelijk en vluchtig; als je altijd alles zou doorzien, werd het leven een spookachtige bedoening. En toch helpt het mezelf eraan te herinneren dat bijna niets er werkelijk toe doet: prijzen, wedstrijden, ruzies, affaires, roddels, versprekingen - het is allemaal theater. Uiteindelijk liggen we allemaal onder de grond. Soms spreek ik mezelf troostend toe: ‘Later leggen vliegen eitjes in je oogkassen.’ “
Profile Image for Elsa.
151 reviews3 followers
January 19, 2025
"Misschien is dit mijn waarom. Ik wil deel uitmaken van de wereld door haar gade te slaan, mezelf er elke dag van vergewissen dat het gebeurt, dat het niet onopgemerkt gebleven is. Wanneer ik kijk naar iets of iemand waar de meesten geen acht op slaan, heb ik het gevoel dat ik iets toevoeg aan het leven; ik ben getuige."

Allerliefste Master Antropologie, je hebt me uitgespeeld. Aangezien mijn thesis ging over mens-plant relaties en ik een jaar lang me heb verdiept in dit onderwerp was helaas weinig in dit boek nieuw voor me. En daar baal ik van, want zo'n 1,5 jaar geleden had dit boek een veel grotere indruk op me kunnen maken. Desalniettemin heb ik wederom enorm genoten van hoe Nikki Dekker schrijft. Soms zwevend hak op de tak, dan pijnlijk cynisch, dan weer lyrisch ontroerend en altijd glashelder. Ik voel me zó gezien door haar interne dialoog. Ook de vorm vond ik enorm creatief. Ondanks dat dit allemaal teleurstellend bekend, soms zelfs cliché, voelde, was het ook wel weer fijn om terug te graven in de materie die me zo bezig heeft gehouden, om weer te voelen wat ik destijds voelde. Om de ironie voelbaar te maken van dat ik dit gelezen heb na doodop te zijn van dagenlang sokken spiegelen, handdoeken vouwen en rompertjes aanvullen terwijl ik elke 10 minuten moest aanhoren dat met een HEMA klantenpas de luxe MonChou vlaai nu maar 6 euro is. Dankje, Nikki, ik moet inderdaad naar buiten en gewoon even zijn.

Was wel hier en daar licht teleurgesteld in het gebrek aan een lens van klimaatrechtvaardigheid. Nikki is overduidelijk veel bezig met thema's zoals onderdrukking, kapitalisme en kolonisatie, maar wanneer het uitsterven van soorten allemaal net iets te veel gerelativeerd wordt dan vergeten we allemaal net iets te makkelijk dat het leed vóór de uitsterving enorm oneerlijk verdeeld wordt. Ik snap het wel hoor, het existentieel nederige, maar een beetje strijdbaarheid is ook mooi.
Profile Image for Janneke.
241 reviews
April 6, 2025
Dit boek is waarschijnlijk heel belangrijk en perspectief verbredend (of veranderend) voor sommigen. Helaas bracht het mij weinig.
16 reviews
April 27, 2025
Wat een fijne oefening in uitzoomen en inzoomen tegelijkertijd
Profile Image for yasmin.
62 reviews1 follower
December 19, 2024
Misschien heb ik dit op het verkeerde moment gelezen (druk op werk, weinig breincapaciteit voor conceptuele boeken, meer behoefte aan rechtlijnige verhalen) of ik kan gewoon niet zo goed tegen de wollige combinatie van natuurinformatie, random hersenspinsels, geschiedenis en psychologie, en dan alles ongestructureerd door elkaar? Ik snap waar ze met haar idee heen wilde, maar misschien was te ambitieus om iets wat zo'n grondige uiteenzetting vergt in 200 pagina's te proppen.

Was echt weg van Diepdiepblauw, dus dit als opvolging voelt een beetje hmm.
Profile Image for Marlies.
198 reviews18 followers
November 22, 2024
Pleidooi voor de verbinding met de natuur. Ik vond er veel mooie stukken in zitten, maar de hele verhaallijn vol gepsychologiseer over burnouts hoeft voor mij niet zo nodig. Voelde als erg eenvoudige observaties en vind dat gewoon niet zo interessant (sorry). Vooral in de eerste helft was dat heel overheersend, maar ben wel blij dat ik heb doorgelezen.

De andere ster is eraf omdat ik het soms wat opschepperig vond. Door de vele opsommingen vond ik het niet “gewoon” informatief, maar pochen met informatie (sorry 2)

Mooi: “Waag het niet nogmaals over de grote waaromvraag te beginnen, als je de lijster een tjiftjaf hoort imiteren, een mot zo groot als een pingpongbal in het slaapkamerraam ziet zitten, van het ene op het andere moment een paddenstoel zich door de aarde een weg naar boven ziet wringen - je leeft omdat het je gegeven is, sukkel”
Profile Image for Evelien.
34 reviews2 followers
December 6, 2024
Zo'n boek waarin ik mezelf vind. Dat zit 'm in de manier van schrijven denk ik, die zo lijkt op hoe mijn eigen brein de wereld probeert te begrijpen :) Heerlijk, genoten van begin tot eind en nu alweer zin om bovenaan te beginnen met graven! Tijd om naar buiten te gaan.
Displaying 1 - 30 of 108 reviews

Can't find what you're looking for?

Get help and learn more about the design.