De geschiedenis heeft de vervelende neiging om steeds vanuit een dominant heteroseksueel en mannelijk perspectief geschreven te worden. Gelukkig is het verleden kleurrijker dan dat. In dit werk toont auteur Johannes Wirix-Speetjens de levens van een knappe groep queerpersonen die naam maakten in de kunsten, bij uitstek een wereld waar álle gevoelens tot uiting komen. Het zijn figuren als Marcel Proust, Oscar Wilde, Pjotr Tsjaikovski, Ethel Smyth en Freddie Mercury. Voor hen was de kunst een geliefde waaraan ze zich mochten vastklampen, in tegenstelling tot andere liefdes, die in de alledaagse wereld niet werden gedoogd.
We hebben zoveel meer queer mensen, bekende mensen dan we denken. Tchaikovski, Oscar Wilde. Ethel Smyth… Allemaal mensen die iets betekent hebben in onze geschiedenis, van muziek tot kunst tot politiek. En zoals Speetjens het zo mooi zei: die mensen hebben de geschiedenis gekleurd en dat ze queer waren veranderde niets aan hun werk of hun impact. Het is gek om te bedenken dat tot 2022 conversietherapie legaal was, een praktijk waarbij men de genderidentiteit of seksuele voorkeur probeert om te keren of weg te werken door middel van therapie. Dat tot de jaren 70-80 (‘k weet niet meer precies) er shocktherapie en lobotomie werd toegepast op queer personen omdat queer zijn werd aanzien als een ziekte. Mebsen vragen zich soms af waarom we nog Pride nodig hebben. Hebben we niet al genoeg rechten? Zijn we niet al gelijkwaardig? Nee, dat zijn we niet. In 83 landen is queer zijn nog een strafbaar feit en in nog een aantal landen kan je zelfs nog de doodstraf krijgen. In het overgrote deel van de wereld is er nog sprake van queerfobie en haat dat soms leidt tot geweld. Slechts 29% van de queer personen durft een kus in het openbaar geven. Dát is de reden waarom we Pride nog nodig hebben. Want we zijn nog niet vrij, in tegendeel, meer en meer mensen kruipen opnieuw in de kast omdat regelgeving verstrengt en queerfobie toeneemt.
Geen haar op mijn dunbehaarde hoofd zou eraan denken om mezelf met of zonder haakjes 'queer' te noemen, eenvoudig omdat ik ben opgegroeid in een tijd waarin dat woord enkel 'vreemd' leek te betekenen, met een lichte ondertoon van aberrant. Tegenwoordig zeggen sommige mensen met het grootste gemak van zichzelf dat ze queer zijn zoals anderen met een glmlach toegeven dat ze bon-vivant worden genoemd. Zo iemand is mijn jongere collega met de onmogelijk lange naam die je als spaghetti rond een vork moet draaien: Johannes Wirix-Speetjens. Zeg dat tien keer na elkaar en je krijgt een queer resultaat. Maar wat een talent, wat een ongelofelijke bravoure in het toptalent-zijn, zeker op de radio (waar alles tegenwoordig, ook in de mond der good old hetero's, een beetje 'queer' wil klinken, als een advertentie die nog in de maak is en eerst nog de pen van de hoofdredacteur moet passeren) en in het kleurrijk achterland van de Queers, waartegen het oh-la-la Bois de Boulogne nog beschuttend braaf aanvoelt. Nu is er het boek 'Classicial Queers' en dat is, behalve een geniale ontmaskering met veel muziek erbij, een uiterst aangenaam leesbaar boek vol charmante petite histoire. Ik deed de proef op de som toen ik zag dat Proust de revue passeerde. Alles is daar zo tot in de kleinere details uitgewerkt, met zoveel zoete queere anekdotes erbij, dat ik haast van mijn stoel viel van bewondering, ware het niet dat de Proust in mij meteen in de pen klom om deze nogal vleierige recensie te schrijven, in overdreven queer mood uiteraard. Om u en vooral Johannes maar te zeggen: dit is nou echt een honderd procent geslaagd boek, ook voor de grimmig kijkende, wat oudere cis-man die nu diep in zijn zetel met geluid erbij zit in te ademen. En weer uit. Want vergis u, die al wat glimlachjes zit te onderdrukken, niet of niet te vlug: Johannes met de lange naam geeft ook heel veel moois prijs over zijn eigen kleine queere strijd, de lange weg naar het probleemloos uitspreken voor de eigen spiegel van het woord 'queer'. En dat is in se al een heel boeiend vertoog, waarna de cover met de regenboogkleuren terecht een kleine triomf mag worden genoemd. Vijf sterren, Johannes W-S. En nu gauw terug achter de microfoon, want zoals ze in Zuid-Afrika zeggen: 'ek kan nie wag nie'.
De queer-geschiedenis is niet de fraaiste en terwijl ze nog geschreven wordt merken we opnieuw een kentering. Hoe belangrijk marsen en prides blijven, om te vechten voor rechten voor je identiteit en je gender en voor wie je bent of van wie je houdt, blijkt vooral in hoe we momenteel terug in een angstige situatie worden geduwd met opkomst van extreem rechts dat er alles aan wil doen om onze rechten af te nemen!
Vandaar dat boeken dat Johannes Wirix-Speentjens schreef dan ook zó belangrijk is! Door negentien verhalen te vertellen van queer mensen in de geschiedenis (veraf en dichterbij) en door de situatie te schetsen hoe men op dat moment keek naar queers en transmensen zien we het belang in van het blijven vechten en te blijven streven naar een tolerantere wereld!
Van Filips van Orléans die zich graag als vrouw verkleedde aan het hof van zijn broer, de Franse koning Lodewijk XIV (de Zonnekoning), Tsjaikovski (wist ik helemaal niet!), Oscar Wilde (die een gevangenisstraf moest uitzitten na een schertsvertoning van een proces), Marcel Proust (die zijn moeders madeleinen niet alleen kon smaken) tot nog een aantal bekende namen als Freddie 'Queen' Mercury en Harvey Milk (als je de film Milk nog niet hebt gezien, zeker eens naar kijken! Aanrader!)
Stuk voor stuk zijn dit dé historische figuren die allemaal in de kunsten- en cultuurwereld actief waren én deel uitmaakten van een queercommunity.
Classical Queers leest snel, leest vlot, is informatief en vooral het bewijs dat zij die 'ons' voorgingen pionierswerk deden, door op te komen voor hun rechten, door lief te hebben wie ze lief hadden en door naar voren te komen, al dan niet actief!
Ik leerde bij, ik herkende veel, ik las dit graag! En ook al ben je geen lid van de community, maar een ally of gewoon nieuwsgierig... dit boek raad ik iedereen aan! En vooral, dit is het soort boeken dat ik vooral in scholen zou willen zien om inclusiviteit bij de jeugd bij te brengen, zonder belerend te zijn, zonder dwang... maar om gewaarwording en vooral aanvaarding bij te brengen!
Witte cis middenklasse man schrijft een boek over vooral witte cis amab personen, hoe vernieuwend. Classical Queers is anekdotisch, eurocentrisch en gebruikt fletse tot clichématige taal. De auteur erkent zijn eigen privileges amper in de “woe is me” stukken over zijn persoonlijke ervaringen. Er is nauwelijks aandacht voor intersectionaliteit en bijvoorbeeld hoe de bipoc identiteit van queer personen een rol speelt in hun ervaringen met discriminatie. In het hoofdstuk “We shall overcome” doet de ondertitel “Marsha P. Johnson” vermoeden dat we veel gaan horen over, wel, Marsha P. Johnson. Ze wordt vermeld in één zin. Dat ze zwart is doet er volgens de auteur blijkbaar niet toe. Er wordt niet gekaderd waarom Johnson zichzelf niet identificeerde als trans. Witte cis man Fat Tony daarentegen krijgt een volledige alinea. In dit hoofdstuk over Stonewall ontbreken de namen van Stormé DeLarverie en Sylvia Rivera zelfs compleet, toevallig twee trans personen van kleur. Als je een een boek zoekt over homoseksualiteit is dit een werk voor jou. Als je interesse hebt in meer dan de G in LGBTIQA+, zoek dan verder.
Johannes Wirix-Speetjens neemt de lezer mee op reis door de queer geschiedenis en stelt ons voor aan de mensen die er voor gezorgd hebben dat wij queer mensen bepaalde rechten, maar ook houvast en hoop blijven hebben. Het is een indrukwekkende en emotionele tocht die je met de neus op de feiten doet drukken en je precies verteld wat er heeft moeten gebeuren om te komen waar we nu zijn. De pijn die eraan vooraf gegaan is; de verdrietige realiteit van het niet kunnen zijn wie je bent omdat de wereld je verteld dat dat niet natuurlijk is. Niks wordt mooier gemaakt dan het is en het boek begint en eindigt dan ook op een behoorlijke heftige manier. Er zijn momenten van blijdschap die me trots maken en hoop geven maar het gaat altijd hand in hand met het leed wat er aan vooraf ging of nog gaat komen. Door momenten van persoonlijke ervaringen die de feiten afwisselen was ik geen moment verveeld. Het vulde elkaar goed aan en de informatie die bij non-fictie nogal overweldigend kan zijn is enorm goed te verwerken door bijbehorende zinnen gevuld met gevoel die Johannes ons schenkt door zijn eigen ervaringen te delen. Het is een boek dat nooit niet belangrijk zal zijn en veel mensen zal kunnen helpen met het leren over diegene die hun leven gegeven hebben voor een betere toekomst voor ons allemaal. Een boek dat me helpt herinneren dat houden van het mooiste is wat er is maar dat het iets is wat nog steeds niet voor de hand liggend is voor een hele hoop mensen. Dat we er altijd geweest zijn en zullen moeten blijven vechten voor een toekomst met meer liefde en minder haat, voor de acceptatie die we verdienen en de helden die zijn gestorven voor precies hetzelfde. Als dit boek me iets geleerd heeft is dat we dat op geen moment alleen hoeven doen.
Ik vind het moeilijk om kritisch te zijn over een boek waarvan ik de inhoud zo belangrijk vind, maar ik ga het toch doen 😬 Na het lezen van dit boek heb ik de indruk dat de auteur te veel hooi op zijn vork heeft genomen op verschillende vlakken.
Het is niet makkelijk om een alomvattend naslagwerk te maken van belangrijke queerpersonen uit de (kunst)geschiedenis. Om dat goed te doen, had dit boek misschien wel 3 keer zo dik moeten zijn.
De structuur en de indeling van dit boek lieten de inhoud niet tot z’n recht komen. Te korte hoofdstukjes, te veel random name dropping in hoofdstukken die eigenlijk over een bepaalde figuur of periode hoorden te gaan, … Ik denk dat de inhoud duidelijker was geweest in een chronologische indeling in plaats van de huidige structuur.
Om van de taal en zinsconstructies nog te zwijgen 🥲 Ik heb me denk ik nog nooit eerder in een boek zo geërgerd aan kromme, onduidelijke en hakkelige zinsconstructies dan in dit exemplaar, wat de algemene leeservaring nogal bemoeilijkte.
Daarnaast blijf ik gewoon een beetje op mijn honger zitten. Don’t get me wrong, I love the gays, maar het leek alsof 95% van het boek over cis gay men ging, in plaats van ook ruimte te maken voor andere queer identiteiten? Op zich is dat oké, maar dan moet het boek vanaf het begin een beetje anders gekaderd worden denk ik.
Enfin, de epiloog heeft me wel tot tranen gebracht dus ik wil zeker het belang niet ontkennen van dit werk. Misschien dat dit alles gewoon beter tot zijn recht had gekomen in een 10-tal podcast afleveringen ofzo.
Ik ben blij dat dit boek er is en dat ik het heb gelezen. Al gaat het vooral over de geschiedenis van de lotgevallen van en de strijd voor de rechten van homoseksuelen, en wat minder over de genderdiversiteit, toch kreeg ik als non-binair persoon ook door deze bundel het gevoel niet alleen te staan en te weten dat er altijd een queergemeenschap is geweest. Wirix-Speetjens breekt ook een lans voor de eenheid en het respect binnen de brede queergemeenschap, dus zowel op het gebied van seksuele voorkeur als op het gebied van gender - iets dat ik van harte toejuich. Natuurlijk wist ik dat queers er altijd zijn geweest en kende ik wel flarden van enkele cases die in dit boek werden behandeld, maar het was voor het eerst dat ik er zo'n breed boek over heb gelezen. Zoals W-S al zegt, is het niet echt een 'geschiedenis van de (Westerse) queergemeenschap'; het heeft de veel interessantere vorm van een autobiografisch boek. W-S haalt de levensverhalen van bekende homo- en biseksuele (en soms transgender) personen naar boven op basis van zijn eigen ervaringen en dat maakt het boek zowel fijner leesbaar als persoonlijker en daardoor treffender. Vooral voor onzekere queers zal dit boek als een steun in de rug voelen. Voor hetero/cis personen die zichzelf willen onderwijzen en zich meer willen openstellen is het zeker ook goed geschikt. Het zal veel vooroordelen over de queergemeenschap (en daarmee potentiële homo- en transfobie) kunnen doen wegnemen.
Boeiende verhalen, vlot geschreven. Maar soms ergerde het persoonlijke relaas me. Ook het perspectief dat er zoiets als een 'queergemeenschap' bestaat, daar ben ik het niet helemaal mee eens. Ik voel me niet meteen verbonden met iemand omdat die toevallig net als ik met een andere man slaapt, in plaats van met een vrouw. Het is me ook niet duidelijk waarom net deze selectie van queers werd gemaakt. Ook bronvermelding of referenties ontbreken of geraadpleegde werken ontbreken. Het boek toont wel hoeveel respect we moeten hebben voor al die mensen die door de eeuwen heen hebben gestreden voor gelijke rechten. Er ligt in het boek, naar mijn aanvoelen, iets te weinig de nadruk op de mensen die dat in de lage landen hebben gedaan. Maar daar heb je andere boeken voor. We mogen er inderdaad niet vanuit gaan dat verworven rechten niet onder druk kunnen komen te staan. Ik vond het een knap boek, maar blijf wat op mijn honger zitten. Maar ik ga de podcast beluisteren.
Ik vond het zeer verfrissend om een boek over (kunst) geschiedenis te lezen die makkelijker, begrijpbaar geschreven was en aangevuld met persoonlijke anecdotes zodat het ook beter blijft hangen. Queer verhalen blijven altijd in de schaduw en we leren hier veel te weinig over, dus het was zeer interessant om eindelijk eens over bijvoorbeeld een vrouwelijke lesbische componiste te leren in plaats van over witte hetero mannen die altijd de spotlight krijgen in de muziekgeschiedenis. Er gaat zo veel kennis verloren door deze gezichten niet de aandacht te geven die ze verdienen, dus raad ik dit zeker aan voor mensen die er zelf te weinig over weten. Uiteraard is dit niet “hét” boek om alles over queer geschiedenis te weten, maar het raakt wel punten aan waar vele mensen totaal niet bewust van zijn, ook personen waar ik als queer persoon zelf nog nooit van gehoord had. Dit was dus zeker interessant om te lezen, want ik heb weer veel bijgeleerd, en interessante namen tegen gekomen.
Ik kreeg dit boek afgelopen maand van @New Book Collective ! Echt ontzettend lief! Het was ook precies een boek die past in mijn interesse en toevallig ook mijn studie momenteel (omdat ik nu Europese cultuur geschiedenis behandel op uni). Het is echt een heel bijzonder boek! Johannes Wirix-Speetjens heeft de geschiedenis eens van de queer kant bekeken! En daar komen veel bekende mensen bij kijken (zoals Oscar Wilde, die jullie vast kennen)! Het was echt een interessante read en ik raad hem enorm aan, zeker tijdens deze Pride Month! Nogmaals bedankt New Book Collective voor dit boek!
This was actually a lot more informative than I was expecting, I learned so many new things about people I thought I knew everything about!
I do have some issues with the book tho... I wish it had more people of color in it, because Marsha P. Johnson was one of the few people of color talked about in this book, and she was barely talked about! Her chapter was mainly about Stonewall, which is fine I liked reading about it, but she is talked about for literally like 2 sentences in the whole chapter! Feels wrong to me not gonna lie...
But regardless, I learned lots of new information which I'm grateful for. A pretty good start to my pride month tbr for this year!
Zeker een must-read voor queers en anderen! Hoewel de schrijfstijl soms wat onhandig overkomt, vond ik het leuk hoe de ervaringen van de auteur verbonden werden aan historische gebeurtenissen en figuren. Als queer kon ik me herkennen in zijn verhalen en dat zorgt voor troost en verbinding.
Fun and easy to read! What’s in the book is definitely interesting, but it’s clearly focussing on Western/European countries and gay and lesbian people. Would recommend it as an introduction to queer history, but definitely not a ‘complete’ history.
Ik heb vaak de eer als journalist om boeken te mogen lezen die het licht nog niet hebben gezien van het publiek.
Soms, heel soms, klap ik daarom in mijn handen van geluk wanneer ik een parel zoals Classical Queers mag lezen. Heerlijk vlot aan elkaar geschreven, veel info maar niet teveel, humor en emoties perfect aan elkaar geregen. Kortom: belangrijke geschiedenis at its finest.