Sazın Teli Koptu

by Zülfü Livaneli, Erdal Öz

Bir sürgün ve dostluk hikâyesi…

1970’li yılların Ankara’sında başlayan, araya giren sürgün yıllarıyla pekişen, gücü asla eksilmeyen bir dostluk: Zülfü Livaneli’yle Erdal Öz’ün dostluğu. Edebiyat tutkusunu paylaşan iki gençten biri dünya çapında bir müzisyene evrilirken, diğeri Türkiye’nin en önemli yayıncılarından biri haline geliyor; badireler atlatıyorlar, yalnız kalıyorlar ama asla yılmıyorlar. Yıllar içinde de eşine az rastlanır bir dayanışmanın mimarları oluyorlar.

Sazın Teli Koptu, Livaneli-Öz dostluğunun anılarla, mektuplarla, söyleşilerle, yazılarla kurulmuş hikâyesi olduğu kadar, Türkiye ve Avrupa için bir dönem panoraması da sunuyor.

175 pages, Paperback

First published May 21, 2024

About the author

Müzisyen, Yazar, Yönetmen, Politikacı.

Tam adı Ömer Zülfü Livaneli’dir. 1946 yılında Konya-Ilgın’da doğan Livaneli, yazarlık kimliğinin yanında saygın bir müzisyendir. Müziği ile birçok ulusal ve uluslararası ödül almış ve eserleri John Baez, Maria Farandouri gibi sanatçılar tarafından yorumlanmıştır. Kültür, sanat ve politika alanında Türkiye’nin önemli isimlerinden birisi olan sanatçı, sanat yaşamı boyunca 300’e yakın besteye ve 30 film müziğine imzasını attı.

Bugüne kadar üç uzun metrajlı film yönetti; "Yer Demir Gök Bakır", "Sis" ve "Şahmeran". Valencia Film Festivali'nde "Altın Palmiye" ve 1989'da Montpelier Film Festivali'nde "Altın Antigone" ödülüne layık görüldü. "Sis", "En iyi Avrupa Film Ödülü"ne aday gösterildi. Sanatçının filmleri Türkiye, ABD, Fransa, Almanya, İsviçre, ve Japonya'da gösterime girdi ve BBC, WDR, İspanya, Kanada ve Japon televizyonları gibi bir çok televizyon şirketine satıldı.

Ekim 1986'da Cengiz Aytmatov'un daveti üzerine Federico Major, Yaşar Kemal, Arthur Miller ve diğer ünlü sanatçı ve düşünürlerin katıldığı Kırgızistan ve daha sonra Wengen, Granada ve Mexico City'de toplanan Issyk - Kul Forumu'nda yer aldı.

Livaneli, Elia Kazan, Jack Lang, Vanessa Redgrave, Arthur Miller, Mikhail Gorbaçov gibi ünlü kişilerle birlikte dünya kültürünün ilerlemesi ve dünya sanatlarının gelişmesine katkıda bulunmak üzere çalışmalarda bulundu.

1996 yılında Paris’te merkezi bulunan UNESCO (Birleşmiş Milletlerin Eğitim Kültür Bilim Kurulu) tarafından büyükelçilik verilen sanatçı Livaneli, orjinali ilk kez 1978’de çıkan "Nazım Türküsü"adlı albümde Nazım Hikmet'in şiirlerinden bestelediği şarkıları bir araya getirdi.

Sabah Gazetesi'nde köşe yazarlığına yaptı. Bir dönem CHP'den Milletvekili olarak aktif siyaset hayatına da katıldı.

Reviews

[Leylak Dalı · Rating 3 out of 5]

Daktilo ile yazılmış mektupları okumadaki zorluğun dışında iki dost arasındaki yakınlığı okumak hoştu...

[Emre Tosun · Rating 3 out of 5]

yaralısın, odalarda, kanayan ve gülünün solduğu akşam gibi kitaplarını kısa zaman önce okuyup, çok sevdiğim,etkilendiğim yazar erdal öz ve livaneli'nin mektuplarından oluşan kitap, türkiye'nin yakın geçmişindeki karanlık bir döneme de ışık tutuyor.
gurbette yaşamanın zorluklarını kalpten hissettiğimiz mektuplarda dönemin siyasi olaylarına da tanık oluyoruz.
öz'ün livaneliye yazdığı mektupların büyük çoğunluğu bulunamadığından dolayı, ikilinin dostluğuna yalnızca livaneli'nin kaleminden şahitlik edebiliyoruz.
memleketin geleceğini düşünen aydınların günlük dertlerine, insan ilişkilerine ve sanata/edebiyata bakışlarına dair fikir sahibi olabileceğimiz güzel bir kitap olmuş sazın teli koptu.
bu dostluğa fonda eşlik eden yaşar babaya da bin kez selam olsun.

[Tuğba Bayar · Rating 4 out of 5]

Her ne kadar bir dostluğun hikayesi olsa da, aslında 1970ler ve öncesindeki öncesi sosyal ve siyasi damarı çok güzel ortaya koyan hatta bence bununla öne çıkan bir kitap. Örneğin, sazına cura almak için Hamamönü'nde bir mağazaya giren yazar, kendini Ömer diye tanıtınca alevi esnaf tarafından kovulur. Türkiye'de Z.Livaneli olduğu için tutuklanan yazar İsveç'te iltica başvurusu esnasında belge sağlayamayınca bu sefer de Livaneli olmadığı için tutuklanır. E. Özkök'ün yönetimindeki gazete, Livaneli'nin Yunanistan'da bayrak yaktığı gibi iftira ve karalamalarla onu ülkeye dönemez hale getirmeye çalışırken, Livaneli'nin kardeşi ODTÜ'de öğrencilerin onun şarkılarını hep bir ağızdan söyledikleri haberini getirir. yazar sürgünde, ancak Türkiye'deki dostlukları baki. onlarla haberleşiyor, buluşuyor, üretiyor. Yazdıkları ve besteledikleri hakkında yazışıyorlar. Ayrıca uluslararası basın da kendisinin farkında ve Türkiye'de onu hain gibi gösteren yazıların aksine uluslararası başlıklar onu ve sanatını övüyor.
Bunları okurken aklıma Memet Ali Alabora geldi. 10 seneyi aşkındır İngiltere'de ve dostlukları sürüyor. Belki o da bir yaşadıklarını ve zorunlu sürgününü yazar...

[Aykut Karabay · Rating 4 out of 5]

Her şeyden önce, Zülfü Livaneli ve Erdal öz’ün sımsıcak dostluğunun kitabı. Aynı zamanda mektuplar üzerinden Türkiye’nin darbelerden itibaren son 50 yılının iki entellektüelin yaşamlarına yansımalarını okuyorsunuz. Zülfü Livaneli’nin, gurbette yaşadıkları, sıla hasreti, geçim sıkıntısı, ama daima müzik ve edebiyat dolu günleri. Mektuplar aracılığıyla hem Livaneli’nin, hem Öz’ün özel hayatları ile ilgili anılarını okurken, arka planda dönemin Türkiye’sini, İsviçre ve Avrupa’nın durumunu okuyorsunuz.

Bütün geçim sıkıntılarına , sıla hasretine, yaşanan daha bir çok acıya rağmen sanattan, entelektüel meraktan, üretmekten asla vazgeçmeyen, daima müziğini geliştirmeye, yenilemeye çalışan Livaneli başlı başına ilham nedeni bence. Sırf bunun için bile bu kitap okunmaya değer. Zaten su gibi akıp giden bir kitap. Sımsıcak bir dostluğa tanık olmak ta cabası.

[Safa Furkan · Rating 3 out of 5]

Erdal Öz'den Livaneli'ye pek mektup olmadığı için dostluğun o tarafını pek bilemiyoruz. Fakat Livaneli tarafından yazılanlara bakılınca da gayet derin bir dostluklarının olduğu anlaşılıyor. Her ikisini de çok severim. Kitapla ilgili tek sevmediğim nokta daktilo fontu tercih edilmesi. Benim açımdan çok yorucu ve okuma enerjimi düşüren bir tercih olmuş.

[Ilke · Rating 5 out of 5]

Bir sürgün ve dostluk hikayesi…
‘Sazın Teli Koptu’ Livaneli-Öz dostluğunun anılarla, mektuplarla, söyleşilerle, yazılarla kurulmuş hikayesi…
Bir dönemin Türkiye ve Avrupa’sına da tanıklık ediyorsunuz…

[Selçuk Avar · Rating 5 out of 5]

Müthiş bir dostluğun belgeleri. Sadece iki aydının kişisel mektuplaşmaları değil bir dönemin belgeseli.

[Mert · Rating 3 out of 5]

Daktilo ile yazılan mektupları okumak zordu.
Erdal Öz’ün mektuplarındaki Türkçe yanlışları umarım editör kaynaklıdır.
Zülfü Livaneli’nin daha önce yayınlanan kitaplarını okuyanlar için bu kitap tekrarlardan ibaretti. Hep aynı hikâyeleri okuyoruz. Bu kitapta yeni olarak sadece birkaç ismin Zülfü Bey’e ve Erdaş Bey’e ne kadar büyük kötülükler yaptıklarını öğrendik. Timur Selçuk’un kralcılığını da unutmayalım.

[Şafak ATAY · Rating 5 out of 5]

En yakınlarının uzak olması ama yaralarını uzaktan da olsa sarabilmesi, destek olabilmesi ama böyle bir insanın çok uzaklarda olması çok üzücü.

İstanbul'daydım.

Akşam acı acı çaldı telefon. "Erdal Öz öldü!" dediler.

Bir cam kırıldı birden, bir martı çığlık attı, bir sazın teli koptu!

Kırk yıllık anılar geçti gözümün önünden.

"Seni hiç unutmayacağız namuslu, yürekli, yiğit arkadaşım benim," diye mırıldandım. İçim kan ağlıyordu.

[Bahar · Rating 5 out of 5]

Bu kadar önemli iki insanın birbirlerine yazdıkları mektupları okumak çok keyifli, keyifli olduğu kadar da öğreticiydi. Üslubuna hayranlık duyduğum Livaneli’nin mektuplarında yine bu üslubun tadını çıkarabilmek çok büyük bir şans oldu benim için.

[Ceyda Cimilli Akaydın · Rating 4 out of 5]

Livaneli ve Öz ü zaten severdim. Yazışmaları hem okuması zevkli, hem de dönemin tarihini anlatıyor.

[Mustafa Karagoz · Rating 2 out of 5]

Zulfu Livaneli ve Erdal Oz'un yazismalarindan olusan bir kitapti.
Akiciydi, bir donemin ozeti gibiydi. Ancak cok da harika oldugunu soyleyemem.
Biraz zorlama gibiydi.

[Asli · Rating 4 out of 5]

Okuması çok kolay değil ama iki entellektuel insanın hayatlarına ışık tutmasi acindan çok güzel bir kitap

[Baran Şahin · Rating 3 out of 5]

Romancı kimliğini çok sevdiğim Livaneli'yi fazlasıyla narsist, talepkar ve bencil buldum bu kitapta.