Τι ακριβώς συνέβη στις 23 Ιουλίου του 2018 στο Μάτι; Ποιος έφταιξε για να οδηγηθούμε σε αυτό το ολέθριο αποτέλεσμα ;
«Υπήρξε η δεύτερη μεγαλύτερη τραγωδία σε αριθμό θυμάτων σε παγκόσμιο επίπεδο, υπήρξαν δεκάδες νεκροί, τραυματίες και εγκαυματίες μέσα σε μόλις δυόμισι ώρες. Είναι ένα μείζονος σημασίας γεγονός, που καθόρισε την ιστορία του τόπου μας». Αυτά λέει ο Εισαγγελέας στην αγόρευσή του στην πολύκροτη δίκη, 6 σχεδόν χρόνια μετά, αποτυπώνοντας με ακρίβεια το συνταρακτικό γεγονός που η χώρα μας δεν θα λησμονήσει ποτέ.
Το βιβλίο αυτό, στο οποίο περιλαμβάνονται πάνω από πενήντα προσωπικές μαρτυρίες, η έκθεση του πραγματογνώμονα, το κατηγορητήριο και οι απολογίες στη δίκη, περιέχει μια ολοκληρωμένη καταγραφή των γεγονότων που σχετίζονται με τη δεύτερη φονικότερη πυρκαγιά του 21ου αιώνα.
Η συγγραφέας, μετά από έρευνα ετών, κατόρθωσε να συγκεντρώσει όλες τις πληροφορίες σχετικά με την καταστροφή, τις οποίες παραθέτει με συγκρατημένο συναίσθημα και αντικειμενικό τρόπο, ενώ παράλληλα διηγείται και τη δική της προσωπική ιστορία σαν αυτόπτης μάρτυρας του γεγονότος: το αποτέλεσμα είναι ένα ντοκουμέντο που συγκλονίζει .
Πολύ περισσότερο από το να αποτελεί απλώς ένα λεπτομερές χρονικό της τραγωδίας, το βιβλίο αυτό αποκαλύπτει, μέσω της αντικειμενικής παράθεσης των γεγονότων, την οδυνηρή αλήθεια εκείνης της καταστροφικής ημέρας. Είναι μια ημέρα που χαράχτηκε για πάντα με μελανά χρώματα στη συλλογική μας μνήμη. Και μια αλήθεια που δεν πρέπει να ξεχαστεί ποτέ.
Η Μαρίνα Καρύδα γεννήθηκε το 1966 στη Λάρισα και κατοικεί κατά το ήμισυ του χρόνου στο Μάτι Αττικής. Σπούδασε Οδοντοτεχνική και εργάστηκε στον ιδιωτικό τομέα, τον οποίο εγκατέλειψε για να αφοσιωθεί στην ανατροφή των τριών παιδιών της. Υποστήριξε εθελοντικά από το 2018-2020 τους εγκαυματίες της φωτιάς στο Μάτι, βοηθώντας σε συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας στη θέσπιση του ειδικού νομικού πλαισίου και τη δημιουργία Μητρώου Εγκαυματιών για τη συνταγογράφηση των ΜΗΣΥΦΑ και υλικών από τον ΕΟΠΥΥ (ΦΕΚ 141Α/2019 & 1356Β/2020). Από το 2021, είναι συνιδρύτρια της SALVIA BURN ASSOCIATION, της μοναδικής οργάνωσης για το έγκαυμα και τους εγκαυματίες στην Ελλάδα, με ιδρυτικό δωρητή το Ίδρυμα Ι.Σ. Λάτση.
«Κανείς δεν ερχόταν. Ήμασταν μόνοι μας. Καιγόμασταν και δεν υπήρχε κανείς.»
«Κολυμπούσαμε αβοήθητοι 6 ώρες, μη μπορώντας να αναπνεύσουμε από τους καπνούς.»
Κάθε σελίδα και δάκρυα. Καταθέσεις πόνου και ψυχής από τις οικογένειες των θυμάτων και τους εγκαυματίες που έζησαν την τραγωδία της φονικής φωτιάς στο Μάτι το 2018. Όλες οι προσωπικές καταθέσεις έχουν ένα κοινό: πόνο, θυμό και οργή απέναντι σε έναν ανίκανο κρατικό μηχανισμό όπου τίποτα δεν λειτούργησε σωστά για να μην φύγουν άδικα 104 άνθρωποι.
Ψυχική οδύνη, συλλογικό τραύμα και πένθος που βιώνουν ακόμη και σήμερα εκατοντάδες συνάνθρωποι μας και το μυαλό των υπολοίπων μας (που από καθαρή τύχη δεν βρεθήκαμε εκεί) δεν μπορεί ούτε να συλλάβει. Με παράθεση στοιχείων, πηγών και καταθέσεων μετά από εξαετή έρευνα, στις σελίδες του βιβλίου ξετυλίγεται η προπαγάνδα στο μεγαλείο της με κυρίαρχα (όπως πάντα) τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και τις δηλώσεις της τότε πολιτικής ηγεσίας της χώρας (και της ανεπαρκούς αντιπολίτευσης), η ηγετική ανικανότητα των κατηγορουμένων που βρίσκονταν σε καίριες θέσεις προστασίας των πολιτών (και δυστυχώς με τη νέα κυβέρνηση εξακολουθούν να βρίσκονται) και η προσπάθεια συγκάλυψης και αποποίησης ευθυνών. Αυτή είναι η Ελλάδα.
«Στον πολιτικό λόγο όλων των κομμάτων, η πυρκαγιά αποδόθηκε σε ‘ακραία καιρικά φαινόμενα, απευθείας συνέπεια της κλιματικής αλλαγής’. Όμως, η πυρκαγιά στο Μάτι είναι η επιτομή της ανθρωπογενούς καταστροφής. […] Εγκληματικά επιπόλαιη ανθρωπογενής αιτία την προκάλεσε, όταν ένας ανεύθυνος πολίτης άναψε φωτιά να κάψει τα κλαδέματα του κήπου του, ημέρα υψηλής επικινδυνότητας, εν μέσω αντιπυρικής περιόδου. Ανθρωπογενής ήταν η διαχείριση της ως προς το ότι υποτιμήθηκε αρχικά από την Πυροσβεστική και δεν αντιμετωπίστηκε εγκαίρως, αλλά και μετέπειτα, με την διαχείρηση των εναέριων μέσων και την εκτροπή τους. Ανθρωπογενής ήταν η έλλειψη εισήγησης για εκκένωση και διάσωση. Ανθρωπογενής ήταν η ασυνεννοησία μεταξύ των υπεύθυνων φορέων που εξέτρεψαν τα αυτοκίνητα προς το Μάτι, οδηγώντας στο θάνατο τόσο τους ανυποψίαστους τυχαία διερχομένους όσο και τους κατοίκους που εγκλωβίστηκαν κατά τη διαφυγή τους. Ανθρωπογενής ήταν η έλλειψη διάσωσης ανθρώπων από τη θάλασσα. Ανθρωπογενής είναι και η υποτίμηση της νοημοσύνης μας, όταν οποιαδήποτε αναφορά στη φωτιά στο Μάτι αποποιείται την παραδοχή πως τίποτα δεν έγινε σωστά.»
Δυστυχώς το βιβλίο με κατάπιε, με θύμωσε και με καταστεναχώρησε. Με γύρισε πίσω σε εκείνες τις μαύρες ημέρες και στη σκέψη για δικούς μου ανθρώπους που χάθηκαν άδικα και τους συγγενείς τους που δεν θα ξεπεράσουν αυτή την απώλεια ποτέ. Κυρίως όμως με γέμισε με ένα τεράστιο αίσθημα απελπισίας. Απελπισία για το Μάτι, για τα Τέμπη, και για όποια επόμενη τραγωδία μας βρει. Σε αυτό το κράτος ζούμε από τύχη.
Ένα μπράβο στη συγγραφέα για την εκτενή έρευνα, το θάρρος και το ψυχικό σθένος να γράψει αυτό το βιβλίο. Θέλει πολλή δύναμη να ξαναζεί κανείς μια από τις πιο τρομακτικές εμπειρίες της ζωής του μέσα από τις αληθινές ιστορίες άλλων. Ποτέ δε θα σβήσει το «γιατί» και το αν θα είχε αποφευχθεί η καταστροφή αν ο κρατικός μηχανισμός ήταν παρών. Ένα συλλογικό τραύμα που θα μείνει χαραγμένο στη μνήμη μας.
Δεν αφήνω συχνά σχόλια ωστόσο, το παρών βιβλίο θεωρώ ότι είναι αναγκαίο ανάγνωσμα για οποιονδήποτε θέλει να κατανοήσει βαθιά τον τρόπο με τον οποίο τα χρόνια προβλήματα του ελληνικού κράτους ξετυλίγονται σε στιγμές κρίσης όπως ήταν το Μάτι το 2018. Με απώτερο στόχο να μην υπάρξουν άλλα Τέμπη, Μάτι, Μάνδρα κτλ. πρέπει πρώτα να καταλάβουμε λεπτομερώς τι συνέβη και τι έφταιξε στο κάθε μεμονωμένο συμβάν ωστέ να δούμε ποια μέτρα χρειάζονται για να μην επαναληφθούν.
Το βιβλίο της Μαρίνας Καρύδας περιγράφει ικανοποιητικά πολλά από όσα πήγαν λάθος στο Μάτι προβάλλοντας ταυτόχρονα τις τραγικές ιστορίες των ανθρώπων που χάθηκαν εκείνη την μέρα. Θεωρώ ότι η ρίζα τέτοιων περιστατικών είναι η σύσσωμη αδράνεια πολιτείας και πολίτη στην κατανόηση και επίλυση των προβλημάτων που τόσο μας αφορούν. Αυτό το βιβλίο προσφέρει μια δυνατότητα να μάθουμε περισσότερα για τις ελλείψεις της Ελλάδας, τα τραγικά αποτελέσματα που προξενούν όταν τις αγνοούμε και τις προοπτικές αντιμετώπισής τους στις οποίες οφείλουμε να συμμετέχουμε ενεργά όλοι.
* 4 αστέρια επειδή οι ιστορίες των θυμάτων παρουσιάζονται χωρίς κάποια σειρά το οποίο ναι μεν προξενεί αγωνία και ξετυλίγει την βαθιά τραγικότητα των ιστοριών, προκαλεί όμως μια σύγχυση χάνοντας αρκετά την ροή της κάθε ιστορίας