کتاب تئوری بنیادی شطرنج اثر مایزلیس شطرنجباز نامدار روس است و به این قصد نوشته شده است که خوانندهٔ علاقهمند را گامبهگام و به صورت علمی و منظم اصول شطرنج را بیاموزد، و نهایتا پس از اتمام مطالعهٔ فصلهای دوازدهگانهٔ آن بتواند همچون شطرنجبازی آگاه در مسابقات شرکت کند و از دانستههای خود بهره گیرد. کتاب به گونهای نوشته شده است که خواننده به تدریج مباحث و مطالب مهم را جذب و هضم میکند. فرض بر این است که خواننده بعد از فهم کامل هر موضوع به سراغ موضوع بعدی میرود. در شش فصل نخست، اصول و کلیات بازی شطرنج ارائه میشود و هدف در شش فصل بعد، افزایش مهارت و معلومات است. نویسندهٔ کتاب روشی اصیل در پیش گرفته است. او خواننده را با مفاهیم بنیادی آشنا میکند، و نه صرفا انجام این یا آن حرکت. شطرنجباز باید در هر موقعیت و وضعیتی بتواند راه صحیح را از راه خطا تشخیص دهد. پس با محفوظات صرف نمیتوان به موفقیت رسید. شطرنج را باید طوری آموخت که بتوان بازی کرد و مسابقه داد.
من شطرنج رو دیر یاد گرفتم یعنی اواخر سال اول دانشگاه؛ تا قبلش حرکت های مهره ها رو هم بلد نبودم. حتا دستم به هیچ شطرنجی نخورده بود به قول طرف: همه قبیله من عالمان دین بودند ما با این چیزا سر و کار نداشتیم
اون موقع بود که توی خوابگاه یکی از بچه ها شطرنج آورده بود و من مشتاق شدم ببینم موضوع چیه و چطور کار می کنه خلاصه حرکات مهره ها رو بهم آموزش دادن که بی اشتباه هم نبود. خرداد ماه بود توی دوران فرجه ها تابستون شروع کردم به بازی کردن با کامپیوتر البته در سطح آسوون بهار سال بعد توی مسابقات انتخابی دانشگاه به عنوان عضو ذخیره قبول شدم نه اینکه خیلی باهوش باشم بلکه استاندارد دانشگاه پایین بود :) اونجا مربی مون این کتاب رو بهم داد اولین کتاب شطرنجی که خوندم برای من که گتره ای یاد گرفته بودم خیلی خوب بود. خیلی تاثیر داشت توی نتایجم سال بعدش عضو اصلی تیم بودم البته یکی دو تا کتاب دیگه هم خوندم اما این رو خیلی دوست داشتم خاطرات خوبی باهاش دارم امروز اتفاقی دیدمش گفتم بذار اضافه اش کنم
کتاب تئوری های بنیادی شطرنج یا اسم اصلیش که میشه مقدمهای بر شطرنج شوروی برعکس باور عمومی خیلی راهنمای مناسبی برای مبتدی ها نیست. این مثلا «مقدمه»، خیلی زود به کوهی از موقعیتهای پیچیده و نظریههای سنگین تبدیل میشه. از نظر لحن و روش آموزش هم خیلی کتاب های بهتر و خوشخوان تری وجود دارن. در کل این کتاب بیشتر به درد بازیکنان متوسط میخوره تا مبتدیهایی که دنبال توضیح روشن و سادهان.
مربیان و باشگاههای شطرنج اکثر مبتدیان علاقهمند به شطرنج را توصیه به خواندنِ این کتاب میکنند. به همین دلیل شطرنجبازان اکثرا این کتاب را به عنوان اولین کتاب مربوط به شطرنج خواندهاند. کتاب از لحاظ تئوری مقدماتی برای کسانی که اطلاعات بسیار کمی در مورد شطرنج دارند، در هفت فصل نخست بسیار مفید واقع میشود و اکثر تئوریهای اصلی شطرنج را شرح میدهد. بعد از فصل هفتم سطح کتاب کمی بالاتر میرود. بزرگترین نقطه ضعف کتاب به نظر من قدیمی بودن آن است. این کتاب حدود صد سال پیش در شوروی سابق نوشته شده! به همین دلیل هم هست که شطرنجبازان خارجی معمولا این کتاب را نمیشناسند. تئوری شطرنج مخصوصاً در زمینه «گشایشها» طی صد سال اخیر پیشرفت زیادی کردهاست. استفاده از نرمافزارهای کامپیوتری به جزءِ جداییناپذیر تمرینات شطرنجبازان و بررسی مراحل بازی تبدیل شده و این کتاب خالی از چنین توضیحاتی برای مبتدیان است. من مطالعه هفت فصل نخست را به مبتدیان شطرنج توصیه میکنم. اما فصلهای بعدی کتاب به خصوص انواع «گشایشها» را توصیه نمیکنم. جای منابع بهروزتر و مفیدتر در کشور برای مبتدیان خالی است.
از پنجم دبستان، سالها همراهم بود و خیلی استفادهها ازش بردم. هربار حرکت آنپاسان رو انجام میدادم و طرف مقابل قبول نمیکرد، این کتاب رو به عنوان مدرک از توی کیفم میکشیدم بیرون :))