Ruzland

by Eva Cukier

In de vroege ochtenduren van 24 februari 2022 vielen Russische troepen op bevel van president Poetin buurland Oekraïne binnen. Beelden van vernietiging en van bloedig geweld tegen de Oekraïense burgerbevolking gaan sindsdien de wereld over. Terwijl de wereld in afschuw toekijkt hoe Oekraïne met bommen wordt bestookt, krijgen burgers in Rusland een heel ander beeld van de oorlog eentje waarin het Russische volk de strijd aanbindt met een 'naziregime' in Kyiv en een vuist maakt tegen het imperiale Westen. Om critici en journalisten de mond te snoeren voeren de autoriteiten een keiharde militaire censuur in en wordt iedere vorm van verzet hard gestraft.



Als een van de weinige westerse correspondenten bleef Eva Cukier in Rusland, om van binnenuit verslag te doen van de effecten van de oorlog, de repressie en de propaganda en de westerse sancties op de Russische samenleving. Zij reisde door het land en sprak met inwoners van de Zwarte Zee tot ver in Siberië over de impact van oorlog en repressie op hun levens. Haar indrukken en ervaringen geven een unieke en waardevolle inkijk in het leven in het Rusland van Poetin, dat steeds verder isoleert en waar onafhankelijke journalistiek zeldzaam is geworden.



Eva Cukier (1981) is slavist, journalist en schrijver. Al ruim vijfentwintig jaar bereist zij Rusland, Oekraïne, Centraal-Azië en de Kaukasus. Ze woonde en werkte in Moskou, Kyiv, Tbilisi en Berlijn. Sinds 2016 is ze werkzaam voor nrc, waarvoor zij verslag doet van de politieke en maatschappelijke gebeurtenissen in de regio.

Genres: Russia, Politics, Nonfiction

269 pages, Kindle Edition

First published June 13, 2024

About the author

Eva Cukier (1981) is slavist, journalist en schrijver. Al ruim vijfentwintig jaar bereist zij Rusland, Oekraïne, Centraal-Azië en de Kaukasus. Ze woonde en werkte in Moskou, Kyiv, Tbilisi en Berlijn. Sinds 2016 is ze werkzaam voor nrc, waarvoor zij verslag doet van de politieke en maatschappelijke gebeurtenissen in de regio.

Reviews

[Boudewijn · Rating 4 out of 5]

Beklemmend beeld van het hedendaagse Rusland

Hoe is het om in het Rusland van vandaag te leven? Eva Cukier weet dat als geen ander. Zij woonde als NRC correspondent tot en met 2023 in Rusland, en zag hoe de oorlog in de levens van de Russen een steeds grotere rol zag spelen. In Ruzland zien we hoe deze oorlog de bevolking in twee kampen verdeelde: zij die zich ondanks de steeds benauwerende repressie toch bleven verzetten, en zij die dankzij de alomvattende propaganda volledig meegaan in het narratief van Poetin.

Het boek draait voor een groot deel om de Russische inval en de gevolgen daarvan in Rusland zelf waarvan Cukier tot en met juli 2023 verslag bleef doen. Ze vertelt ook hoe het bedrijven van de onafhankelijke journalistiek in Rusland steeds moeilijker werd en de dilemma’s die het bij haar opriep.

Uiteraard komen de bekende personen aan bod: de strijd van Alex Navalny tegen Poetin, zijn onverzettelijkheid en de diverse aanslagen. Of huurlingenbaas Jevgeni Prigozjin, zijn opkomst en val. Maar vooral de getuigenverslagen van de ‘gewone’ Rus zijn indrukwekkend – vooral van diegenen die geen blad voor de mond nemen en ondanks de repressie hun strijd tegen Poetin blijven voeren.

Het is een boek met een sombere boodschap. Het toont aan hoe er in Rusland een fatalistisch wereldbeeld ontstaat, waarin de gemiddelde Rus zich afzondert van de politieke ontwikkelingen en bij zichzelf denkt dat het zijn tijd wel zal duren. Maar ook hoe een klein gedeelte blijft strijden voor democratie.

NRC besloot om Cukier in juli 2023 uit Rusland weg te halen. Het werd te gevaarlijk. Tot groot verdriet van Cukier zelf, zij had graag willen blijven. Immers, elke journalist die het land verlaat kan niet langer het verhaal vertellen van die Russen die zich wel blijven verzetten.

[Dimitri · Rating 4 out of 5]

deze NRC journaliste was erbij van de invasie tot de Wagner opstand en slaagt er wonderwel in om lange termijn context te voorzien bij haar anekdotische ontmoetingen van Moskou tot de Mongoolse grens.

[Dylan Kraaij · Rating 5 out of 5]

Super goed boek over hedendaagse gang van zaken in Rusland. En hoe er bijna geen ongekleurd nieuws nog uit het land kan ontsnappen.

[Lennart Menger · Rating 4 out of 5]

Dit boek is een indrukwekkende verzameling van Eva Cukiers artikelen en columns uit haar tijd als correspondent in Rusland voor NRC. Hoewel ik doorgaans nooit zo enthousiast ben over boeken die grotendeels bestaan uit een verzameling van eerder gepubliceerd materiaal (zo was ik geen fan van Verplicht Gelukkig van Garrie van Pinxteren) blijkt dit concept in dit geval opvallend goed te werken. Cukiers correspondentschap viel samen met een periode van ingrijpende politieke gebeurtenissen, waarin het steeds moeilijker werd om directe verslaggeving uit Rusland te verkrijgen.

Cukier weet op indrukwekkende wijze het grote verhaal, de ontwikkelingen in het Kremlin en de invasie van Oekraïne, te verweven met het kleine verhaal van het alledaagse leven van de gewone Rus. In haar journalistieke werk laat ze respect zien voor de opvattingen, motivaties en het leven van veel gewone Russen. Hoewel ze de politieke ontwikkelingen en de toenemende radicalisering in Rusland kritisch belicht, toont ze ook begrip voor de complexe realiteit waarin veel inwoners zich gevangen voelen. Dit evenwicht tussen kritische analyse en empathie maakt het boek niet alleen informatief, maar ook menselijk en aangrijpend.

[Saskia · Rating 4 out of 5]

Inkijk in het Rusland van nu, dat steeds verder geïsoleerd raakt van de rest van de wereld. Bij vlagen schokkend en pijnlijk als het gaat om Navalny, de manier waarop het westen de relatie met Rusland vrijwel uitsluitend vanuit economisch belang heeft vormgegeven en hoe de burgers verstoken raken van objectieve informatie. Moedig en waardevol dat Eva Cukier in de periode 2022-2023 wel verslag kon doen vanuit Rusland.

[Hans Buijze · Rating 4 out of 5]

Informatieve en waardevolle reportages uit Rusland vlak na de inval in Oekraine. Elke keer weer verbazing wekkend wat voor vreselijke dingen er gebeuren en hoe een heel staatsapparaat in staat is elke vraag of oppositie neer te slaan en angst te creëeren. Zeer helder en meeslepend beschreven.

[Rocelle · Rating 4 out of 5]

Een uniek inkijkje in de Russische samenleving van de afgelopen 2/3 jaar. Bijzonder verhaal waar je, vooral als Eva haar reizen omschrijft, echt in gezogen wordt.

[Ad Pluijmers · Rating 4 out of 5]

Eva Cukier heeft de afgelopen jaren als correspondent voor de nrc in Rusland gewoond, met als standplaats Moskou. Ze beschrijft o.a. de politieke gang van zaken tijdens het bewind van Poetin, in het bijzonder hoe hij zich langzaam heeft opgewerkt en de totale macht naar zichzelf heeft toegetrokken. Eenieder die een bedreiging is, of dreigt te worden, wordt uit de weg geruimd; daar is een grote organisatie voor opgetuigd.

Een groot deel van het boek speelt zich af tijdens de eerste anderhalf jaar van de ‘speciale militaire operatie’ van Rusland in Oekraïne. Eva reist naar een aantal afgelegen regio’s van Rusland waar veel nieuwe rekruten worden geronseld. De leefomstandigheden zijn daar over het algemeen niet al te goed. Verhalen over patriotisme en beloftes van flinke salarissen en bonussen bij overlijden trekken daarom grote aantallen jongeren over de streep. Zij zullen echter uiteindelijk aan het front gaan dienen als ‘kanonnenvoer’; het grote aantal begrafenissen maakt dat maar al te duidelijk.

Eva weet goed duidelijk te maken hoe de keiharde repressie, indoctrinatie en censuur in Rusland werkt. Als mensen al van misstanden op de hoogte zijn dan willen of durven ze er meestal toch niet op te ageren, uitzonderingen zoals Navalny daargelaten. Het wordt op een gegeven moment ook steeds moeilijker en gevaarlijker om als onafhankelijke pers in Rusland operationeel te blijven. Veel buitenlandse journalisten verlaten daarom het land en uiteindelijk moet Eva er in zomer van 2023 ook aan geloven. Jammer, want haar onbevangenheid en gevoel voor urgentie heeft interessante verhalen opgeleverd.

Het is een soepel en fijn geschreven boek met veel verhalen van ooggetuigen. Erg de moeite waard als je iets meer wilt weten hoe er in Rusland zelf wordt gedacht over de machtsverhoudingen en de oorlog in Oekraïne.

[Niels de Vries · Rating 5 out of 5]

In zekere zin is dit boek een bijzondere spiegeling van 'Onverwoestbaar' door Arnaud de Decker die zijn leven waagt door als journalist door Oekraïne te trekken tijdens de oorlog, terwijl Eva Cukier door Rusland trekt tijdens dezelfde oorlog. Beiden met gevaar voor eigen leven maar de eerste door kogel- en rakettenvuur, de tweede door verdwenen persvrijheid. Cukier laat de steeds extremer wordende totalitaire greep van Putin op Rusland en haar bevolking sterk zien. Daarbij hoe ingrijpend een mobilisatie is voor de bevolking van de aanvallende staat. Wat een trieste conclusie na kans op progressie in voorbije jaren. Hoeveel mensen die Cukier op straat spreekt, zijn niet volkomen in de ban van de oorlogspropaganda en de angst voor het Westen? Toch zijn er ook veel mensen die de waarheid nog inzien en op hen manier hoog proberen te houden. Juist deze mensen zijn cruciaal voor een land als Rusland om het hoofd boven water te houden en een leider als Putin geen vrij spel te bieden. En mensen als Eva Cukier (en Arnaud de Decker) zijn hiervoor hard nodig.

[Gamespacenl · Rating 5 out of 5]

Indrukwekkend boek over leven in Rusland in oorlogstijd. Precies was je verwacht van een buitenlandcorrespondent van de NRC (dus, helder en toegankelijk geschreven). Voor mij het eerste boek over het leven in Rusland van vandaag.

[Daniëlle · Rating 4 out of 5]

Indrukken en ervaringen van een journaliste die na de invasie van Oekraïne ervoor koos om in Rusland te blijven, om van binnenuit verslag te doen. Dit geeft een unieke inkijk in het Rusland van vandaag de dag. Toegankelijk en helder geschreven.

[Bert Toebes · Rating 4 out of 5]

Sterk boek! Geeft een goed en verhelderend maar ook onthutsend beeld van de situatie in Rusland tijdens de ‘speciale militaire operatie’ in Oekraïne. De onwetendheid en onverschilligheid van de onderdrukte Russische bevolking over wat er gaande is, is ongekend.

[Corry]

Gelezen voor werk

[Pieter-Jan · Rating 4 out of 5]

3,5/5