What do you think?
Rate this book
Az évszázadnál hosszabb ez a nap
Set in the vast windswept Central Asian steppes and the infinite reaches of galactic space, this powerful novel offers a vivid view of the culture and values of the Soviet Union's Central Asian peoples.
546 pages, Hardcover
First published January 1, 1980
456 people are currently reading
12287 people want to read
About the author
Chingiz Aitmatov
163 books907 followersChinghiz Aitmatov (Чингиз Айтматов, Tschingis Aitmatow, Čingiz Ajtmatov, Tšõngõz Ajtmatov, Cengiz Aytmatov, Tsjingiz Ajtmatov, Tchinguiz Aïtmatov, جنكيز ايتماتوف) was an author who wrote in both Russian and Kyrgyz. He was the best known figure in Kyrgyzstan literature.
Aitmatov's parents were civil servants in Sheker. The name Chingiz is the same as the honorary title of Genghis Khan. In early childhood he wandered as a nomad with his family, as the Kyrgyzstan people did at the time. In 1937 his father was charged with "bourgeois nationalism" in Moscow, arrested and executed in 1938.
Aitmatov lived at a time when Kyrgyzstan was being transformed from one of the most remote lands of the Russian Empire to a republic of the USSR. The future author studied at a Soviet school in Sheker. He also worked from an early age. At fourteen he was an assistant to the Secretary at the Village Soviet. He later held jobs as a tax collector, a loader, an engineer's assistant and continued with many other types of work.
In 1946 he began studying at the Animal Husbandry Division of the Kirghiz Agricultural Institute in Frunze, but later switched to literary studies at the Maxim Gorky Literature Institute in Moscow, where he lived from 1956 to 1958. For the next eight years he worked for Pravda. His first two publications appeared in 1952 in Russian: The Newspaper Boy Dziuio and Ашым. His first work published in Kyrgyz was Ак Жаан (White Rain) in 1954, and his well known work Jamilya appeared in 1958. 1980 saw his first novel The Day Lasts More than a Hundred Years; his next significant novel, The Scaffold was published in 1988. The Day Lasts More than a Hundred Years and other writings were translated into several languages.
Aitmatov suffered kidney failure and on 16 May 2008 was admitted to a hospital in Nuremberg, Germany, where he died of pneumonia on 10 June 2008, aged 79. His obituary in The New York Times characterized him as "a Communist writer whose novels and plays before the collapse of the Soviet Union gave a voice to the people of the remote Soviet republic of Kyrgyz" and adds that he "later became a diplomat and a friend and adviser to the Soviet leader Mikhail S. Gorbachev."
Chinghiz Aitmatov belonged to the post-war generation of writers. His output before Jamila was not significant, a few short stories and a short novel called Face to Face. But it was Jamila that came to prove the author's work. Louis Aragon described the novellete as the world's most beautiful love story, raising it even above Rudyard Kipling's World's Most Beautiful Love Story. Aitmatov's representative works also include the short novels Farewell, Gulsary!, The White Ship, The Day Lasts More Than a Hundred Years, and The Scaffold.
Aitmatov was honoured in 1963 with the Lenin Prize for Jamila and later he was awarded a State prize for Farewell, Gulsary!. Aitmatov's art was glorified by admirers. Even critics of Aitmatov mentioned high quality of his novels.
Aitmatov's work has some elements that are unique specifically to his creative process. His work drew on folklore, not in the ancient sense of it; rather, he tried to recreate and synthesize oral tales in the context of contemporary life. This is prevalent in his work; in nearly every story he refers to a myth, a legend, or a folktale. In The Day Lasts More Than a Hundred Years a poetic legend about a young captive turned into a mankurt serves a tragic allegory and becomes a significant symbolic expression of the philosophy of the novel.
A second aspect of Aitmatov's writing is his ultimate closeness to our "little brothers" the animals, for their and our lives are intimately and inseparably connected. The two center characters of Farewell, Gulsary! are a man and his stallion. A camel plays a prominent role in The Day Lasts More Than a Hundred Years; one of the key turns of the novel which decide
Aitmatov's parents were civil servants in Sheker. The name Chingiz is the same as the honorary title of Genghis Khan. In early childhood he wandered as a nomad with his family, as the Kyrgyzstan people did at the time. In 1937 his father was charged with "bourgeois nationalism" in Moscow, arrested and executed in 1938.
Aitmatov lived at a time when Kyrgyzstan was being transformed from one of the most remote lands of the Russian Empire to a republic of the USSR. The future author studied at a Soviet school in Sheker. He also worked from an early age. At fourteen he was an assistant to the Secretary at the Village Soviet. He later held jobs as a tax collector, a loader, an engineer's assistant and continued with many other types of work.
In 1946 he began studying at the Animal Husbandry Division of the Kirghiz Agricultural Institute in Frunze, but later switched to literary studies at the Maxim Gorky Literature Institute in Moscow, where he lived from 1956 to 1958. For the next eight years he worked for Pravda. His first two publications appeared in 1952 in Russian: The Newspaper Boy Dziuio and Ашым. His first work published in Kyrgyz was Ак Жаан (White Rain) in 1954, and his well known work Jamilya appeared in 1958. 1980 saw his first novel The Day Lasts More than a Hundred Years; his next significant novel, The Scaffold was published in 1988. The Day Lasts More than a Hundred Years and other writings were translated into several languages.
Aitmatov suffered kidney failure and on 16 May 2008 was admitted to a hospital in Nuremberg, Germany, where he died of pneumonia on 10 June 2008, aged 79. His obituary in The New York Times characterized him as "a Communist writer whose novels and plays before the collapse of the Soviet Union gave a voice to the people of the remote Soviet republic of Kyrgyz" and adds that he "later became a diplomat and a friend and adviser to the Soviet leader Mikhail S. Gorbachev."
Chinghiz Aitmatov belonged to the post-war generation of writers. His output before Jamila was not significant, a few short stories and a short novel called Face to Face. But it was Jamila that came to prove the author's work. Louis Aragon described the novellete as the world's most beautiful love story, raising it even above Rudyard Kipling's World's Most Beautiful Love Story. Aitmatov's representative works also include the short novels Farewell, Gulsary!, The White Ship, The Day Lasts More Than a Hundred Years, and The Scaffold.
Aitmatov was honoured in 1963 with the Lenin Prize for Jamila and later he was awarded a State prize for Farewell, Gulsary!. Aitmatov's art was glorified by admirers. Even critics of Aitmatov mentioned high quality of his novels.
Aitmatov's work has some elements that are unique specifically to his creative process. His work drew on folklore, not in the ancient sense of it; rather, he tried to recreate and synthesize oral tales in the context of contemporary life. This is prevalent in his work; in nearly every story he refers to a myth, a legend, or a folktale. In The Day Lasts More Than a Hundred Years a poetic legend about a young captive turned into a mankurt serves a tragic allegory and becomes a significant symbolic expression of the philosophy of the novel.
A second aspect of Aitmatov's writing is his ultimate closeness to our "little brothers" the animals, for their and our lives are intimately and inseparably connected. The two center characters of Farewell, Gulsary! are a man and his stallion. A camel plays a prominent role in The Day Lasts More Than a Hundred Years; one of the key turns of the novel which decide
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 30 of 635 reviews
September 10, 2023
Să nu uit: acțiunea acestui roman se petrece într-o singură zi. Notez în treacăt alte 5 exemple: James Joyce, Ulysses, Virginia Woolf, Doamna Dalloway, Saul Bellow, Carpe diem, Malcolm Lowry, Sub vulcan / La poalele vulcanului, Alexandr Soljenițin, O zi din viața lui Ivan Denisovici. Fac adaos și o notă de lectură.
N-am să înțeleg niciodată de ce Aitmatov a stricat povestea înmormîntării lui Kazangap prin adăugirea unor scene care țin de un roman SF banal: pe o stație internațională, doi cosmonauți, unul sovietic și celălalt american, intră în legătură cu o civilizație din afara galaxiei noastre, după care dispar și puternicii lumii nu mai vor să știe de ei.
Narațiunea despre cortegiul grotesc, care cuprinde o cămilă (pe care stă Edighei, prietenul defunctului), un tractor (care-l transportă pe răposatul acoperit cu un giulgiu alb), un excavator (pentru a-i săpa groapa în pămîntul tare al stepei Sarî-Ozeki din Kazahstanul de azi) și un cîine roșcat (Jolbars) își este suficientă. Biografia lui Edighei, amintirile lui (care se întind pe mai bine de trei decenii), apriga lui iubire pentru Zarifa, soția lui Abutalip Kuttîbaev, legenda mankurților și a mamei Naiman-Ana, ucisă de fiul ei - torturat de juanjuani - și înmormîntată în cimitirul Ana-Beiit, legenda rapsodului Raimalî-aga și a preafrumoasei Beghimai reprezintă suficient material pentru un roman bun. Din păcate, o inspirație de moment (sau o sugestie a cenzurii) transformă romanul într-o narațiune incredibilă.
În forma finală, O zi mai lungă decît veacul e un roman compozit, al cărui mesaj (identitatea noastră ține de o tradiție, de cîteva mituri fondatoare, de respectarea unor cutume) e încețoșat de isprăvile cosmonauților de pe stația orbitală Paritet. Păcat! Cinghiz Aitmatov era pe cale să scrie o capodoperă...
N-am să înțeleg niciodată de ce Aitmatov a stricat povestea înmormîntării lui Kazangap prin adăugirea unor scene care țin de un roman SF banal: pe o stație internațională, doi cosmonauți, unul sovietic și celălalt american, intră în legătură cu o civilizație din afara galaxiei noastre, după care dispar și puternicii lumii nu mai vor să știe de ei.
Narațiunea despre cortegiul grotesc, care cuprinde o cămilă (pe care stă Edighei, prietenul defunctului), un tractor (care-l transportă pe răposatul acoperit cu un giulgiu alb), un excavator (pentru a-i săpa groapa în pămîntul tare al stepei Sarî-Ozeki din Kazahstanul de azi) și un cîine roșcat (Jolbars) își este suficientă. Biografia lui Edighei, amintirile lui (care se întind pe mai bine de trei decenii), apriga lui iubire pentru Zarifa, soția lui Abutalip Kuttîbaev, legenda mankurților și a mamei Naiman-Ana, ucisă de fiul ei - torturat de juanjuani - și înmormîntată în cimitirul Ana-Beiit, legenda rapsodului Raimalî-aga și a preafrumoasei Beghimai reprezintă suficient material pentru un roman bun. Din păcate, o inspirație de moment (sau o sugestie a cenzurii) transformă romanul într-o narațiune incredibilă.
În forma finală, O zi mai lungă decît veacul e un roman compozit, al cărui mesaj (identitatea noastră ține de o tradiție, de cîteva mituri fondatoare, de respectarea unor cutume) e încețoșat de isprăvile cosmonauților de pe stația orbitală Paritet. Păcat! Cinghiz Aitmatov era pe cale să scrie o capodoperă...
October 14, 2010
This is easily in the top ten of best books I have ever read. Aitmatov is an over looked genius. While the translation I read is less than the best, there are passages so lyrical they could easily pass for poetry.
I attempted to give a review of the book to my Toastmasters Club and discovered that it is simply too complex and filled with layers of meaning to cover in a 7 minute speech. I cannot do it justice here. I will just note that anyone interested in any of the following will like this book:
Soviet History from World War II to the 1970s.
Central Asia especially in the Soviet Era
Islam in Central Asia.
Love & Death (Sounds like a Woody Allen movie, huh?)
Growing old.
Hope & Despair
The Space race.
Like any great book, One Day Lasts More Than 100 Years, is mot a difficult read. It carries the reader on the flow of the narrative. The hard part comes when you realize you are nearing the last page and will have to go to work to integrate all of what you've read into your consciousness,
I attempted to give a review of the book to my Toastmasters Club and discovered that it is simply too complex and filled with layers of meaning to cover in a 7 minute speech. I cannot do it justice here. I will just note that anyone interested in any of the following will like this book:
Soviet History from World War II to the 1970s.
Central Asia especially in the Soviet Era
Islam in Central Asia.
Love & Death (Sounds like a Woody Allen movie, huh?)
Growing old.
Hope & Despair
The Space race.
Like any great book, One Day Lasts More Than 100 Years, is mot a difficult read. It carries the reader on the flow of the narrative. The hard part comes when you realize you are nearing the last page and will have to go to work to integrate all of what you've read into your consciousness,
March 2, 2025
Qazanghap y Ediguéi habían pasado muchos años trabajando hombro con hombro en el apartadero ferroviario de Boranly-Buranny, una diminuta aldea de Kazajistán de tan solo ocho casas situada en la solitaria estepa de Sary-Ozeki. Allí habían confluido, por diversas causas, ninguna agradable, un reducido grupo de personas que compartían los sinsabores y las alegrías que deparaba una pequeña comunidad en un inhóspito y despiadado territorio.
“Aceptaba lo malo como algo malo, lo bueno como algo bueno. Al fin y al cabo, la tierra no tenía la culpa de nada. Es el ser humano quien debe decidir si puede vivir ahí o no”
Ahora, Qazanghap ha muerto, y con él una extensa memoria común, una forma de ver y entender el mundo, con él muere un pedazo de la vida de Ediguéi… “a partir de ahora solo queda recordar”. Qazanghap será enterrado con todos los honores en el lejano cementerio de Ana-Beit. Ediguéi encabeza la comitiva fúnebre a lomos de su célebre nar Buranny Qaranar.
“La cabeza del hombre no puede estar ni un segundo sin pensar”
Durante todo el camino, Ediguéi hace repaso de su vida. Recordó tiempos anteriores a Boranly-Buranny y los momentos compartidos con Qazanghap entre el calor sofocante de los veranos, las inusuales lluvias, los rigurosos inviernos, siempre trabajando en circunstancias muy duras, penurias que, no obstante, hacían más intensos los breves momentos de felicidad que también disfrutaron: triste destino el del ser humano que precisa del dolor para experimentar la felicidad cuya ausencia hace más intenso el dolor.
“La felicidad y la desdicha crecen de la misma raíz”
Al hilo de esos recuerdos venían a su mente relatos legendarios de aquellas tierras, la leyenda del markurt (esclavos sumisos gracias a un cruel método que les dejaba sin memoria), la del castigo sorozeko o la triste historia de los hermanos Raimaly-agha y Abdilhan, relatos que se relacionaban de alguna u otra forma con él mismo. De entre todos ellos, y no fueron pocos los avatares de su vida, Ediguéi recuerda con especial intensidad la relación que mantuvo con la familia Kutttybaev, víctimas por partida doble de aquellos tiempos de posguerra en los que todo el mundo era sospechoso de algo, en los que abundaban las purgas por los motivos más peregrinos, en los que cualquier acto o comentario podía ser tergiversado de tal manera que supusiera la ruina de toda una familia y su estigma se trasmitiera a sus herederos, en los que el absurdo y la estupidez eran macabros. Una familia que también le puso en la encrucijada más dolorosa de su vida.
“Lo importante es recordar, dibujar el pasado de forma oral y tanto más por escrito de la forma que se necesita ahora, que ahora nosotros necesitamos. Y todo lo que nos es de provecho no es menester recordarlo” (de un burócrata soviético)
Esta novela es un canto a la memoria como salvaguarda de antiguos errores, ya sean personales o colectivos, a la memoria que forma y soporta nuestra identidad. Como decía el propio autor en el prefacio a una edición de esta novela: “Un hombre sin sentido de la historia, sin memoria del pasado, que se ve obligado a reconsiderar su lugar en el mundo, un hombre privado de la experiencia histórica de su propio pueblo y de otros, carece de toda perspectiva y sólo puede vivir para el presente, para el día a día”. “La rueda del tiempo se acelera”, dice Abutalip Kutttybaev, y en esta vorágine creciente el pensamiento y la reflexión se hacen cada vez más difícil, se hace necesario más que nunca mantener vivos una historia y unos principios que tantos se esfuerzan algunos en enterrar hoy.
“Lo mejor que podía hacer el ser humano por los demás era educar en la familia a niños dignos”
La novela me entusiasmó en la primera mitad. Después, se me hicieron algo pesadas las partes costumbristas; los abundantes paréntesis, pese a su interés, rompen el clímax de la historia principal; la subtrama sobre el descubrimiento de una civilización extraterrestre y extraordinaria se diluye en gran medida después de sembrar grandes expectativas; y el final peca de un claro sometimiento a las directrices soviéticas, o a la necesidad de burlar la censura, y de un ingenuo optimismo que le lleva a sostener que “el Mal en la tierra está condenado al fracaso, por mucho que se haga pasar por la verdad y sean cuales sean las represalias que tome…”.
P.S. Deseo dar las gracias a la editorial Automática, que libro tras libro demuestra su gran criterio a la hora de rescatar grandes obras de autores poco conocidos, y a Masa Crítica de Babelio por hacerme llegar el ejemplar de la novela.
July 24, 2021
Jedino u književnosti nam pisci ostavljaju tijelo i dušu. Knjiga njihova je umjesto tijela njihovog, a riječ je umjesto duše.
Toliko fragmentarnih poduhvata i sintaksičkih povezanosti komponoju ovo djelo da čitalac sa osobenom pažnjom prosto ne može, a da ne ostane ganut ili barem da ga malo žacne predstava koju Ajtmatov pruža. Jedan običan susret sa mjesnim inženjerom Kazangapom, zauvijek će promijeniti živote Jedigeja i Ukubale Žangeljdin. Krenuvši u potragu za privremenim poslom i utočištem, da obavljaju poslove na rasputici Boranli-Burani, njih dvoje nisu ni slutili da će tamo ostati za cijeli život. Boranli-Burani nije bilo kakvo mjesto. To je stepa, ravno polje, ogromno tiho prostranstvo sa svim svojim dolinama i uvalama. Ajtmatov koristi potencijal da na najbolji mogući način predoči krajolike Kazakstanskih stepa.
Naslov knjige „I duže od vijeka traje dan“ Ajtmatov će da lijepo upakuje kako s početka tako i s kraja knjige. Taj međuprostor koji ostaje, biće ispunjen vrlo upečatljivim pričama i anegdotama. Jedna od tih priča se tiče i Abutalipa Kutibajeva koji je za vrijeme Drugog svjetskog rata dospio na front u Jugoslaviji, uperivši svu snagu protiv Njemaca. Kada se jednom sazna da piše memore pod nazivom „Dani i noći u Jugoslaviji“ Berija će poslati svoje dželate, i Boranlinci će tada da izgube učitelja, velikog čovjeka. U knjizi se takođe pominje Američko-Sovjetski planetarni program Demijurg, s ciljem da se naseli planeta Iks, kako bi se koristili njeni minerali i drugi resursi kao što su čista, pitka voda. Dvojica kosmonauta će se pak otrgnuti i stupiti u kontakt sa inteligentim bićima na planeti Šumske Grudi. Na toj planeti nema rata, vlada je u potpunosti funkcionalna, a brojčano njeno stanovništvo je daleko veće nego na Zemlji. Boravak u kosmosu imaće neposredan učinak na žitelje rasputice, a naročito na Jedigeja i Sabidžana, sina Kazangapa. Takođe, ono što mi je posebno okupiralo pažnju jeste velika bitka Najmana i nomadskog naroda Žuanjžuana, te istorija bitke koja će njenim ishodištem prouzrokovati istoriju groba Najman-Ana. Često je bilo bolje odmah sebi oduzeti život nego dospjeti u ruke Žuanjžuana. Bili su poznati po tome što su svojim robovima oduzimali sjećanje.
Ovo je jedan vrlo dirljiv roman. Ajtmatovljeva proza je tako moćna, da sam onako krišom pomislio kako bih i ja možda nekad ovako nešto volio napisati.
January 26, 2019
Ovaj romaj je napisan u maniru ruskih realista i, shodno tome, ostavlja ukus teške gorčine i tuge (ok, ne one knock out Tuge, za to služi Čehov). Sa istih razloga (realizma, ne gorčine) je prijatno čitalačko iskustvo, sve sa poentiranjem na poslednjoj stranici.
Vezivni motiv je granica, tj. obruč, kako je i ime rusko – američke kosmičke operacije koja za cilj ima izolaciju Zemlje u vasioni. Paralelno, u dalekoj izolaciji nepreglednih stepskih nigdina, uz prugu, oko malog prostodušnog čoveka koji je opslužuje mučnim pregalaštvom, steže se obruč staljinističke birokratilje. Reč je, zapravo, o granicama i obručima koji i dalje pritišću ljudski um sve do potpunog brisanja sećanja i pameti, iako je prošlo mnogo vremena od kad su, prema kazačkoj legendi, izvesni Žunanjžuani, metodom stezanja brisali razum svojim robovima s namerom suzbijanja svake inicijative ili bunta, pa su nam sad samo kamile ostale buntovnici. I snežne oluje.
Tom granicom, kao transverzalom, Ajtmatov preseca vreme: najpre u smislu sukoba tradicionalnog sa modernim, kroz odnos mladost – starost – život – smrt – na Zemlji, ili svetlosne godine – milijarde godina u dalekim galaksijama.
Nema u ovom romanu ničeg naročito novog, ili makar ne onog što se nije trkeljisalo na časovima lektire: ni stilski, ni kompoziciono, niti tematski.
Ipak, nisam sigurna da ima mnogo ovako lepih načina za upoznavanje sa životom Kirgiza i tradicijom u kojoj je gotovo sve živopisno i egzotično, počev od ličnih imena (Jedigej i Ediljbaj – za muškarce; Šarapat i Saule za žene ili Žolbar – za psa), preko opisa prirode (ne smaraju, bez brige), do mitova i običaja. Sjajan prevod Danice Jakšić u mnogome doprinosi živosti i opštem utisku.
I prošli put, u Gubilištu, Ajtmatov me je oduševio svojim odnosom prema životinjama i značaju koji im pridaje i zbog toga ću jaku četvorku kojom bih ga inače ocenila preinačiti u peticu i staviti na listu “preporuka, bez mnogo obzira na književni ukus, naročito u snežne dane”.
Vezivni motiv je granica, tj. obruč, kako je i ime rusko – američke kosmičke operacije koja za cilj ima izolaciju Zemlje u vasioni. Paralelno, u dalekoj izolaciji nepreglednih stepskih nigdina, uz prugu, oko malog prostodušnog čoveka koji je opslužuje mučnim pregalaštvom, steže se obruč staljinističke birokratilje. Reč je, zapravo, o granicama i obručima koji i dalje pritišću ljudski um sve do potpunog brisanja sećanja i pameti, iako je prošlo mnogo vremena od kad su, prema kazačkoj legendi, izvesni Žunanjžuani, metodom stezanja brisali razum svojim robovima s namerom suzbijanja svake inicijative ili bunta, pa su nam sad samo kamile ostale buntovnici. I snežne oluje.
Tom granicom, kao transverzalom, Ajtmatov preseca vreme: najpre u smislu sukoba tradicionalnog sa modernim, kroz odnos mladost – starost – život – smrt – na Zemlji, ili svetlosne godine – milijarde godina u dalekim galaksijama.
Nema u ovom romanu ničeg naročito novog, ili makar ne onog što se nije trkeljisalo na časovima lektire: ni stilski, ni kompoziciono, niti tematski.
Ipak, nisam sigurna da ima mnogo ovako lepih načina za upoznavanje sa životom Kirgiza i tradicijom u kojoj je gotovo sve živopisno i egzotično, počev od ličnih imena (Jedigej i Ediljbaj – za muškarce; Šarapat i Saule za žene ili Žolbar – za psa), preko opisa prirode (ne smaraju, bez brige), do mitova i običaja. Sjajan prevod Danice Jakšić u mnogome doprinosi živosti i opštem utisku.
I prošli put, u Gubilištu, Ajtmatov me je oduševio svojim odnosom prema životinjama i značaju koji im pridaje i zbog toga ću jaku četvorku kojom bih ga inače ocenila preinačiti u peticu i staviti na listu “preporuka, bez mnogo obzira na književni ukus, naročito u snežne dane”.
June 21, 2009
A fervent tale that reveals just how real, how surreal, how drastic, the gap is between modern and traditional lifestyles. The prose, the imagery, and the outcome of this story transport me to a discarded, burnt out, rusting hull of a train, plane, or submarine at the banks of a receding sea, invisible radiation raining down, the last pick of cotton long gone from an abused land. How far is it then to find beauty in a simple hut or the explosion of fresh yogurt on your tongue?
December 20, 2024
Izgleda da čovekova glava ne može ni za sekundu, a da ne misli. Eto, kako ti je napravljena ta budalasta stvarčica - hteo-ne hteo, misao ti izvire iz misli, i tako bez kraja i konca, sve dok ne umreš.
Ovu sam knjigu pozajmljivao iz biblioteke bar 3 puta, svaki put je vraćajući zato što se nešto zanimljivije isprečilo u međuvremenu. Za sve to vreme, Goodreads algoritam je uporno govorio kako bi mi se ova knjiga mogla svideti. Posle čitanja mogu samo da kažem da je trebalo ranije da poslušam.. Da li imamo favorita godine? Ja mislim da imamo.
Elem, krenimo od početka. Priča prati Jedigeja, radnika na rasputici usred nedođije u Kazahstanu. Njegov prijatelj je preminuo i on se, zajedno sa ostalima, zaputio na groblje da sahrani pokojnika. Dok putuje, priseća se celog svog života, ljudi koji su igrali veću i manju ulogu u njemu. I to sve, manje-više, zvuči kao podloga dobar za realistički roman, što bi i bio, da nije tu paralelna sci-fi priča o narodu na drugoj planeti koji ostvaruje svoj prvi kontakt sa ljudima. Cela priča o sukobu između SSSR i Amerike i kako to sve pada u vodu kad ih vanzemaljska civilizacija kontaktira. Ali čekajte, ni to nije sve, na trećem sloju pratimo mitove i legende, poput onog o nestalom narodu Žuanžuanjima, o njihovim robovima i brisanju pamćenja. Priče su fragmentirane, kao slagalica. Pisac od svake daje po malo, kao na kašiku, prelazi sa jedne na drugu i ostavlja čitaocu da on to sklopi. Jedini žal ostaje za time što, ti delovi na kraju nisu dovoljno dobro spojeni. Pojedinačno, svaki je odrađen odlično. Provlači se tu kritika sistema, sukob starog i novog, lude kamile i svašta još ponešto, ali kao skupina se ne uklapaju dovoljno dobro, posebno deo sa svemirskom stanicom i vanzemaljcima. Nekako je, izdvojen, kao svet za sebe.
Ne mogu da se ne osvrnem i na način pisanja, koliko prelepih opisa, gotovo lirskih ima u knjizi. Nisam bio svestan koliko, zapravo, postoji prideva kojim bi se opisala lepota pustare. Ajtmatov stvarno uspeva da opiše prostranstva na način kao da ste tu, gledate i živite tu pustaru i okolne planine.
Ako već mora da se napravi neki zaključak, rekao bih - samo slušajte algoritam.
Ovu sam knjigu pozajmljivao iz biblioteke bar 3 puta, svaki put je vraćajući zato što se nešto zanimljivije isprečilo u međuvremenu. Za sve to vreme, Goodreads algoritam je uporno govorio kako bi mi se ova knjiga mogla svideti. Posle čitanja mogu samo da kažem da je trebalo ranije da poslušam.. Da li imamo favorita godine? Ja mislim da imamo.
Elem, krenimo od početka. Priča prati Jedigeja, radnika na rasputici usred nedođije u Kazahstanu. Njegov prijatelj je preminuo i on se, zajedno sa ostalima, zaputio na groblje da sahrani pokojnika. Dok putuje, priseća se celog svog života, ljudi koji su igrali veću i manju ulogu u njemu. I to sve, manje-više, zvuči kao podloga dobar za realistički roman, što bi i bio, da nije tu paralelna sci-fi priča o narodu na drugoj planeti koji ostvaruje svoj prvi kontakt sa ljudima. Cela priča o sukobu između SSSR i Amerike i kako to sve pada u vodu kad ih vanzemaljska civilizacija kontaktira. Ali čekajte, ni to nije sve, na trećem sloju pratimo mitove i legende, poput onog o nestalom narodu Žuanžuanjima, o njihovim robovima i brisanju pamćenja. Priče su fragmentirane, kao slagalica. Pisac od svake daje po malo, kao na kašiku, prelazi sa jedne na drugu i ostavlja čitaocu da on to sklopi. Jedini žal ostaje za time što, ti delovi na kraju nisu dovoljno dobro spojeni. Pojedinačno, svaki je odrađen odlično. Provlači se tu kritika sistema, sukob starog i novog, lude kamile i svašta još ponešto, ali kao skupina se ne uklapaju dovoljno dobro, posebno deo sa svemirskom stanicom i vanzemaljcima. Nekako je, izdvojen, kao svet za sebe.
Ne mogu da se ne osvrnem i na način pisanja, koliko prelepih opisa, gotovo lirskih ima u knjizi. Nisam bio svestan koliko, zapravo, postoji prideva kojim bi se opisala lepota pustare. Ajtmatov stvarno uspeva da opiše prostranstva na način kao da ste tu, gledate i živite tu pustaru i okolne planine.
Ako već mora da se napravi neki zaključak, rekao bih - samo slušajte algoritam.
August 11, 2024
في رواية ويطول اليوم اكثر من قرن تتجلى بوضوح رؤية الكاتب للواقعية الاشتراكيه ففي تلك الروايه يخوض بطل القصه ( يديغي البوراني )حياة شاقه ومعقده من أجل ترسيخ مبدأ العمل الاشتراكي في أذهان الشغيله وحثهم على الانتاج والعطاء في أشق الظروف واصعبها تدور أحداث الرواية خلال مراسم تشييع ودفن أحد بطلي الرواية وهو قازانغاب الذي شارك يديغي البوراني مهنة ناظر محطة أم العواصف في قلب الصحراء الكزخية وهي باعتقادي جزء من سكة حديد الأورال التي تربط شرق آسيا بأوروبا
وخلال مراسم التشييع التي تبدأ من المحطة وحتى مكان الدفن يتذكر يديغي البوراني معظم الأحداث التي مرت عليهم خلال حياتهم الشاقة في هذه المحطة ويتم من خلالها توظيف كثير من القصص والميثولوجيات التي تزخر بها مناطق آسيا الوسطى كما يتم في هذه الرواية محاولة الربط بين التقدم التكنولوجي الذي حققه الإتحاد السوفييتي في حقبة الستينات وبدائية الإعتقاد المتوارث عند كثير من قطاعات شعبه
باعتقادي ان هذه الرواية تأتي بالمرتبة الثانية بعد رواية النطع من ناحية التكتيك والسرد الملحمي .
وخلال مراسم التشييع التي تبدأ من المحطة وحتى مكان الدفن يتذكر يديغي البوراني معظم الأحداث التي مرت عليهم خلال حياتهم الشاقة في هذه المحطة ويتم من خلالها توظيف كثير من القصص والميثولوجيات التي تزخر بها مناطق آسيا الوسطى كما يتم في هذه الرواية محاولة الربط بين التقدم التكنولوجي الذي حققه الإتحاد السوفييتي في حقبة الستينات وبدائية الإعتقاد المتوارث عند كثير من قطاعات شعبه
باعتقادي ان هذه الرواية تأتي بالمرتبة الثانية بعد رواية النطع من ناحية التكتيك والسرد الملحمي .
May 7, 2021
Ova knjiga ima kamile (kamile kamile KAMILE) ima traktore ima rakete ima vanzemaljce ima preslatku kovrdžavu decu ima beskrajnu tugu ima najlepše opisano prijateljstvo ima narodne mitove ima Jugoslovena (opet krivi za sve) ima vozove ima fantastičnu kritiku opresije ima pesmi ima smrti ima života
January 18, 2016
دوستانِ گرانقدر، نوشتن و نقد در موردِ این داستان چه درست و چه اشتباه بارها صورت گرفته، لذا من از توضیح در موردِ داستانِ زندگیِ «ادیگی» و «کازانگاپ» و زنِ « ابوطالب» و غیره، گذر میکنم و تنها به جملاتی از این کتاب اشاره میکنم، که فکر میکنم بیانش برایِ شما خردگرایان میتونه مفید و جالب باشه
امان از دستِ فرزند، کاشکی تا آخرِ عمرشون بچه میموندند، کاش هیچ وقت بزرگ نمیشدند
این اولین جملۀ نوشته شده از « آیتماتف» بود که توجهم رو جلب کرد تا بفهمم دل پریی داشته و کلی حرف واسه گفتن که در لا به لایِ داستان میخواد بگه
دوستانِ گرامی، « آیتماتف» ساکنینِ صحرایِ اوزک رو بسیار خلاقانه توصیف میکنه و میگه: در اینجا انسان در مقابلِ وسعتِ بیابان احساسِ کوچکی میکرد، انسان از وجودِ خود فاصله میگرفت و به موتورسیکلتِ « شایمردان» شبیه میشد... « شایمردان» موتور سیکلتی داشت که نه خودش سوارِ آن میشد و نه حاضر بود به کسی قرضش دهد، در نتیجه هرگاه به آن احتیاجِ فوری پیدا میکرد موتور روشن نمیشد، چون باطری آن تمام شده بود
چقدر تشبیهِ زیبایی بود، دوستانِ عزیز، در اطرافِ خودتون با چندتا از این به اصطلاح انسانها، برخورد دارید که چندان بی شباهت به « شایمردان» و موتور سیکلتِ « شایمردان» نیستن؟ تشبیه زیبا بود
آیتماتف میگه: ««در بیابان لحظه ها به سرعت میرفتن.... و شترها به صورتِ اشباحِ بیحرکت به چشم می آمدند»»... چه جالب، پس روان شناس هایِ نامی، درست میگفتن که اعرابِ فلک زدۀ بیابانِ عربستان، دچار توهم میشدن و فکر میکردن شترهاشون فرشته یا روح هستن و باهاشون از جانبِ خدا حرف میزنن.... عجب! پس تازیان حق داشتن! بیابان آنهارو متوهم میکنه
البته یکی از نکاتِ جالبِ داستان، کلنجار رفتن و دعوا کردنِ «ادیگی» و اون شترِ زبان بسته « قره نر» بود
در صفحۀ 122 ، وقتی داره از اون سیارۀ خیالی و بسیار متمدن سخن میگه، مینویسه: از لحظه ای که با انسان هایِ این کره آشنا شده ایم پرسش هایِ بسیار در ذهنِ ما جای گرفته است، از خود میپرسیم که آیا دلیلِ عقب ماندگی انسانِ زمینی خطاهایِ تاریخی او نیست؟ آیا توسل به جنگ و جدال ما را از قافلۀ تمدنِ انسانی عقب نینداخته است؟ آیا انسان زمینی با این شیوۀ پرخاشجویانه و جنگ طلبانه خود را به بن بست نکشیده است؟ با ادامۀ وضعِ فعلی انسانِ زمینی به کجا خواهد رسید؟ به کدام طرف خواهد رفت؟ آیا انسان فرصتِ این را خواهد داشت که روزی حقایق را درک کند و در صددِ جبرانِ اشتباهاتِ خود برآید؟ ... عزیزانِ من، این سوال هایی که « آیتماتف» مطرح کرده، برایِ هر انسانِ کنجکاوی پیش میاد، ولی خردمند کسی هستش که به فکرِ درمانِ و رفعِ این مشکلات باشه، نه فکر کردن به صورت مسئله
در صفحۀ 389 « آیتماتف» حسادت رو یک نوع بیماریِ خطرناک و واگیردار میدونه که در پاره ای از دوران هایِ تاریخی به آدمیزادگان سرایت میکنه، ... متأسفانه کینه و حسادت در محیطِ نامناسبِ اجتماعی رشد میکنه و ما رو به سمتِ بی رحمی میکشونه
پیروز باشید و ایرانی
امان از دستِ فرزند، کاشکی تا آخرِ عمرشون بچه میموندند، کاش هیچ وقت بزرگ نمیشدند
این اولین جملۀ نوشته شده از « آیتماتف» بود که توجهم رو جلب کرد تا بفهمم دل پریی داشته و کلی حرف واسه گفتن که در لا به لایِ داستان میخواد بگه
دوستانِ گرامی، « آیتماتف» ساکنینِ صحرایِ اوزک رو بسیار خلاقانه توصیف میکنه و میگه: در اینجا انسان در مقابلِ وسعتِ بیابان احساسِ کوچکی میکرد، انسان از وجودِ خود فاصله میگرفت و به موتورسیکلتِ « شایمردان» شبیه میشد... « شایمردان» موتور سیکلتی داشت که نه خودش سوارِ آن میشد و نه حاضر بود به کسی قرضش دهد، در نتیجه هرگاه به آن احتیاجِ فوری پیدا میکرد موتور روشن نمیشد، چون باطری آن تمام شده بود
چقدر تشبیهِ زیبایی بود، دوستانِ عزیز، در اطرافِ خودتون با چندتا از این به اصطلاح انسانها، برخورد دارید که چندان بی شباهت به « شایمردان» و موتور سیکلتِ « شایمردان» نیستن؟ تشبیه زیبا بود
آیتماتف میگه: ««در بیابان لحظه ها به سرعت میرفتن.... و شترها به صورتِ اشباحِ بیحرکت به چشم می آمدند»»... چه جالب، پس روان شناس هایِ نامی، درست میگفتن که اعرابِ فلک زدۀ بیابانِ عربستان، دچار توهم میشدن و فکر میکردن شترهاشون فرشته یا روح هستن و باهاشون از جانبِ خدا حرف میزنن.... عجب! پس تازیان حق داشتن! بیابان آنهارو متوهم میکنه
البته یکی از نکاتِ جالبِ داستان، کلنجار رفتن و دعوا کردنِ «ادیگی» و اون شترِ زبان بسته « قره نر» بود
در صفحۀ 122 ، وقتی داره از اون سیارۀ خیالی و بسیار متمدن سخن میگه، مینویسه: از لحظه ای که با انسان هایِ این کره آشنا شده ایم پرسش هایِ بسیار در ذهنِ ما جای گرفته است، از خود میپرسیم که آیا دلیلِ عقب ماندگی انسانِ زمینی خطاهایِ تاریخی او نیست؟ آیا توسل به جنگ و جدال ما را از قافلۀ تمدنِ انسانی عقب نینداخته است؟ آیا انسان زمینی با این شیوۀ پرخاشجویانه و جنگ طلبانه خود را به بن بست نکشیده است؟ با ادامۀ وضعِ فعلی انسانِ زمینی به کجا خواهد رسید؟ به کدام طرف خواهد رفت؟ آیا انسان فرصتِ این را خواهد داشت که روزی حقایق را درک کند و در صددِ جبرانِ اشتباهاتِ خود برآید؟ ... عزیزانِ من، این سوال هایی که « آیتماتف» مطرح کرده، برایِ هر انسانِ کنجکاوی پیش میاد، ولی خردمند کسی هستش که به فکرِ درمانِ و رفعِ این مشکلات باشه، نه فکر کردن به صورت مسئله
در صفحۀ 389 « آیتماتف» حسادت رو یک نوع بیماریِ خطرناک و واگیردار میدونه که در پاره ای از دوران هایِ تاریخی به آدمیزادگان سرایت میکنه، ... متأسفانه کینه و حسادت در محیطِ نامناسبِ اجتماعی رشد میکنه و ما رو به سمتِ بی رحمی میکشونه
پیروز باشید و ایرانی
April 22, 2019
There are actually people who rated this book 1 star. For me it is one of the best books I have ever read. It is so simple and yet so powerful.
A very very very strong recommendation.
I would say, it is a book of practical philosophy.
A very very very strong recommendation.
I would say, it is a book of practical philosophy.
June 5, 2021
Ajtmatov nas u delu, koje se čita sa velikom lakoćom, upoznaje sa životom, istorijom i običajima Kirgiza i surovim uslovima nepregledne sarozečke stepe kojima su svakodnevno izloženi. Ipak i tu, Bogu iza nogu, ljude dotiču politička previranja i svetska zbivanja, kradu im i od prošlosti i budućnosti neki novi Žuanjžuani. Moralna čistota i hrabrost malog čoveka je na iskušenju, a njegova kulturna baština i sutrašnjica su pod znakom pitanja.
Knjiga koja me podstiče da pročitam još piščevih dela.
5!
Knjiga koja me podstiče da pročitam još piščevih dela.
5!
January 16, 2022
Când începi un roman de Aitmatov știi deja că vei întâlni și o fiintă necuvântătoare al cărei destin îl vei urmări până la final. În cazul de față este vorba de cămila primită cadou de către Edighei de la prietenul său Kazangap, puternicul atan negru, Karanar. Doar că, plecând de la acest aspect, Karanar nu s-a mai ridicat la nivelul Akbarei, lupoaica cu ochi albaștri din „Eșafodul”, și pentru mine această senzație s-a păstrat pentru întregul roman, ajungând la final să clasez celebrul „O zi mai lungă decât veacul” sub „Eșafodul”.
Rămân exceptionale, totuși, descrierea stepei galbene Sarî-Ozeki, prietenia dintre Edighei și Kazangap, dramele micii comunități de la halta Boranlî-Burannâi, desfășurarea acțiunii unei singure zile în 400 de pagini, și nu în ultimul rând, legendele kazahe, printre care și fascinanta poveste a mankurtului, prizonier capturat de juanjuani care printr-un proces extrem de crud în urma căruia, dacă nu survenea moartea, era transformat într-o ființă fără conștiință de sine, obedientă care nu-și mai putea aduce aminte nici măcar propriul nume, sau chiar nu-și mai putea recunoaște proprii părinți.
„Stepa-i uriașă, omul – mai nimic. Stepa-i nepăsătaore, ei îi e totuna de ți-e rău sau bine, trebuie s-o iei așa cum e, dar omului nu-i e totuna ce se-ntâmplă pe lume, omul se zbuciumă și tânjește, i se tot pare că undeva, aiurea, printre alți oameni, ar fi avut mai mult noroc și că a nimerit aici numai din greșeală...”
„Așa trăiește omul de când se știe – nu-i împăcat cu întocmirea lumii, dar se chinuie să se împace cu ea. Iar rugăciunile sunt neschimbate din adâncuri de veac, și ele spun mereu unul și același lucru – că omul nu trebuie să cârtească în van, mai bine să se împace cu voia Domnului. Și vorbele ăstea, șlefuite mii de ani ca niște lingouri de aur, sunt ultimele dintre cuvintele de pe urmă pe care cel viu e dator să le spuna celui mort. Asta-i datina.”
„Tocmai de aceea există munții Alatau: pentru ca oamenii să vină și să plece, iar ei să dăinuie, pentru ca oamenii să cadă pe gânduri privindu-i, iar ei să rămână muți, plini de taină.”
Rămân exceptionale, totuși, descrierea stepei galbene Sarî-Ozeki, prietenia dintre Edighei și Kazangap, dramele micii comunități de la halta Boranlî-Burannâi, desfășurarea acțiunii unei singure zile în 400 de pagini, și nu în ultimul rând, legendele kazahe, printre care și fascinanta poveste a mankurtului, prizonier capturat de juanjuani care printr-un proces extrem de crud în urma căruia, dacă nu survenea moartea, era transformat într-o ființă fără conștiință de sine, obedientă care nu-și mai putea aduce aminte nici măcar propriul nume, sau chiar nu-și mai putea recunoaște proprii părinți.
„Stepa-i uriașă, omul – mai nimic. Stepa-i nepăsătaore, ei îi e totuna de ți-e rău sau bine, trebuie s-o iei așa cum e, dar omului nu-i e totuna ce se-ntâmplă pe lume, omul se zbuciumă și tânjește, i se tot pare că undeva, aiurea, printre alți oameni, ar fi avut mai mult noroc și că a nimerit aici numai din greșeală...”
„Așa trăiește omul de când se știe – nu-i împăcat cu întocmirea lumii, dar se chinuie să se împace cu ea. Iar rugăciunile sunt neschimbate din adâncuri de veac, și ele spun mereu unul și același lucru – că omul nu trebuie să cârtească în van, mai bine să se împace cu voia Domnului. Și vorbele ăstea, șlefuite mii de ani ca niște lingouri de aur, sunt ultimele dintre cuvintele de pe urmă pe care cel viu e dator să le spuna celui mort. Asta-i datina.”
„Tocmai de aceea există munții Alatau: pentru ca oamenii să vină și să plece, iar ei să dăinuie, pentru ca oamenii să cadă pe gânduri privindu-i, iar ei să rămână muți, plini de taină.”
December 22, 2007
In the semester of 9/11, I was teaching International Conflict. It was one of the best set of students I ever had. One of them, Kydr from Kyrgyzstan -- whom I met again one day inside the Blue Masjid in Istanbul -- gave me this book to read. He said it was one of the best books by a world class writer. I had my doubts.
But then I read it. And wow! In part its a homage to to Gabriel Garcia Marquez. But mostly it is about the encounter between the traditional cultures conquered first by Russia and then by the USSR and the modernity that this conquering brought.
I have sometimes thought that Achebe's Things Fall Apart is the only plot that 3rd worlders writers write. Here is a version of it. But the details are utterly different. And so is the spirit of the prose. This book takes you there -- in time and place.
But then I read it. And wow! In part its a homage to to Gabriel Garcia Marquez. But mostly it is about the encounter between the traditional cultures conquered first by Russia and then by the USSR and the modernity that this conquering brought.
I have sometimes thought that Achebe's Things Fall Apart is the only plot that 3rd worlders writers write. Here is a version of it. But the details are utterly different. And so is the spirit of the prose. This book takes you there -- in time and place.
January 18, 2016
دوستانِ گرانقدر، نوشتن و نقد در موردِ این داستان چه درست و چه اشتباه بارها صورت گرفته، لذا من از توضیح در موردِ داستانِ زندگیِ «ادیگی» و «کازانگاپ» و زنِ « ابوطالب» و غیره، گذر میکنم و تنها به جملاتی از این کتاب اشاره میکنم، که فکر میکنم ��یانش برایِ شما خردگرایان میتونه مفید و جالب باشه
امان از دستِ فرزند، کاشکی تا آخرِ عمرشون بچه میموندند، کاش هیچ وقت بزرگ نمیشدند
این اولین جملۀ نوشته شده از « آیتماتف» بود که توجهم رو جلب کرد تا بفهمم دل پریی داشته و کلی حرف واسه گفتن که در لا به لایِ داستان میخواد بگه
دوستانِ گرامی، « آیتماتف» ساکنینِ صحرایِ اوزک رو بسیار خلاقانه توصیف میکنه و میگه: در اینجا انسان در مقابلِ وسعتِ بیابان احساسِ کوچکی میکرد، انسان از وجودِ خود فاصله میگرفت و به موتورسیکلتِ « شایمردان» شبیه میشد... « شایمردان» موتور سیکلتی داشت که نه خودش سوارِ آن میشد و نه حاضر بود به کسی قرضش دهد، در نتیجه هرگاه به آن احتیاجِ فوری پیدا میکرد موتور روشن نمیشد، چون باطری آن تمام شده بود
چقدر تشبیهِ زیبایی بود، دوستانِ عزیز، در اطرافِ خودتون با چندتا از این به اصطلاح انسانها، برخورد دارید ک�� چندان بی شباهت به « شایمردان» و موتور سیکلتِ « شایمردان» نیستن؟ تشبیه زیبا بود
آیتماتف میگه: ««در بیابان لحظه ها به سرعت میرفتن.... و شترها به صورتِ اشباحِ بیحرکت به چشم می آمدند»»... چه جالب، پس روان شناس هایِ نامی، درست میگفتن که اعرابِ فلک زدۀ بیابانِ عربستان، دچار توهم میشدن و فکر میکردن شترهاشون فرشته یا روح هستن و باهاشون از جانبِ خدا حرف میزنن.... عجب! پس تازیان حق داشتن! بیابان آنهارو متوهم میکنه
البته یکی از نکاتِ جالبِ داستان، کلنجار رفتن و دعوا کردنِ «ادیگی» و اون شترِ زبان بسته « قره نر» بود
در صفحۀ 122 ، وقتی داره از اون سیارۀ خیالی و بسیار متمدن سخن میگه، مینویسه: از لحظه ای که با انسان هایِ این کره آشنا شده ایم پرسش هایِ بسیار در ذهنِ ما جای گرفته است، از خود میپرسیم که آیا دلیلِ عقب ماندگی انسانِ زمینی خطاهایِ تاریخی او نیست؟ آیا توسل به جنگ و جدال ما را از قافلۀ تمدنِ انسانی عقب نینداخته است؟ آیا انسان زمینی با این شیوۀ پرخاشجویانه و جنگ طلبانه خود را به بن بست نکشیده است؟ با ادامۀ وضعِ فعلی انسانِ زمینی به کجا خواهد رسید؟ به کدام طرف خواهد رفت؟ آیا انسان فرصتِ این را خواهد داشت که روزی حقایق را درک کند و در صددِ جبرانِ اشتباهاتِ خود برآید؟ ... عزیزانِ من، این سوال هایی که « آیتماتف» مطرح کرده، برایِ هر انسانِ کنجکاوی پیش میاد، ولی خردمند کسی هستش که به فکرِ درمانِ و رفعِ این مشکلات باشه، نه فکر کردن به صورت مسئله
در صفحۀ 389 « آیتماتف» حسادت رو یک نوع بیماریِ خطرناک و واگیردار میدونه که در پاره ای از دوران هایِ تاریخی به آدمیزادگان سرایت میکنه، ... متأسفانه کینه و حسادت در محیطِ نامناسبِ اجتماعی رشد میکنه و ما رو به سمتِ بی رحمی میکشونه
پیروز باشید و ایرانی
امان از دستِ فرزند، کاشکی تا آخرِ عمرشون بچه میموندند، کاش هیچ وقت بزرگ نمیشدند
این اولین جملۀ نوشته شده از « آیتماتف» بود که توجهم رو جلب کرد تا بفهمم دل پریی داشته و کلی حرف واسه گفتن که در لا به لایِ داستان میخواد بگه
دوستانِ گرامی، « آیتماتف» ساکنینِ صحرایِ اوزک رو بسیار خلاقانه توصیف میکنه و میگه: در اینجا انسان در مقابلِ وسعتِ بیابان احساسِ کوچکی میکرد، انسان از وجودِ خود فاصله میگرفت و به موتورسیکلتِ « شایمردان» شبیه میشد... « شایمردان» موتور سیکلتی داشت که نه خودش سوارِ آن میشد و نه حاضر بود به کسی قرضش دهد، در نتیجه هرگاه به آن احتیاجِ فوری پیدا میکرد موتور روشن نمیشد، چون باطری آن تمام شده بود
چقدر تشبیهِ زیبایی بود، دوستانِ عزیز، در اطرافِ خودتون با چندتا از این به اصطلاح انسانها، برخورد دارید ک�� چندان بی شباهت به « شایمردان» و موتور سیکلتِ « شایمردان» نیستن؟ تشبیه زیبا بود
آیتماتف میگه: ««در بیابان لحظه ها به سرعت میرفتن.... و شترها به صورتِ اشباحِ بیحرکت به چشم می آمدند»»... چه جالب، پس روان شناس هایِ نامی، درست میگفتن که اعرابِ فلک زدۀ بیابانِ عربستان، دچار توهم میشدن و فکر میکردن شترهاشون فرشته یا روح هستن و باهاشون از جانبِ خدا حرف میزنن.... عجب! پس تازیان حق داشتن! بیابان آنهارو متوهم میکنه
البته یکی از نکاتِ جالبِ داستان، کلنجار رفتن و دعوا کردنِ «ادیگی» و اون شترِ زبان بسته « قره نر» بود
در صفحۀ 122 ، وقتی داره از اون سیارۀ خیالی و بسیار متمدن سخن میگه، مینویسه: از لحظه ای که با انسان هایِ این کره آشنا شده ایم پرسش هایِ بسیار در ذهنِ ما جای گرفته است، از خود میپرسیم که آیا دلیلِ عقب ماندگی انسانِ زمینی خطاهایِ تاریخی او نیست؟ آیا توسل به جنگ و جدال ما را از قافلۀ تمدنِ انسانی عقب نینداخته است؟ آیا انسان زمینی با این شیوۀ پرخاشجویانه و جنگ طلبانه خود را به بن بست نکشیده است؟ با ادامۀ وضعِ فعلی انسانِ زمینی به کجا خواهد رسید؟ به کدام طرف خواهد رفت؟ آیا انسان فرصتِ این را خواهد داشت که روزی حقایق را درک کند و در صددِ جبرانِ اشتباهاتِ خود برآید؟ ... عزیزانِ من، این سوال هایی که « آیتماتف» مطرح کرده، برایِ هر انسانِ کنجکاوی پیش میاد، ولی خردمند کسی هستش که به فکرِ درمانِ و رفعِ این مشکلات باشه، نه فکر کردن به صورت مسئله
در صفحۀ 389 « آیتماتف» حسادت رو یک نوع بیماریِ خطرناک و واگیردار میدونه که در پاره ای از دوران هایِ تاریخی به آدمیزادگان سرایت میکنه، ... متأسفانه کینه و حسادت در محیطِ نامناسبِ اجتماعی رشد میکنه و ما رو به سمتِ بی رحمی میکشونه
پیروز باشید و ایرانی
January 9, 2013
Kütüphanemin tozlu raflarında bulduğum bir kitapdı. Öğrendiğim kadarıyla eşime üniversitedeyken bir edebiyat hocası aldırmış ve dönem boyunca sizden tek istediğim bu kitabı okumanız demiş. "Failatun failun"'ları, yazarların doğum tarihlerini, ya da dil grupları arasındaki ilişkilerin haritasını ezberleten edebiyat hocamı düşündüğümde eşimin ne kadar şanslı olduğunu şimdi anlıyorum.
Chingiz Aitmatov gibi Kırgız bir edebiyat ustasından haberimiz olmadan yetiştirildiğimizi düşündükçe eğitim sistemimizin sadece "mankurt"lar yetiştirmeye yaradığını düşünmeden edemiyorum. Mankurt da neki diyorsunuz dimi? Cevabı kitapda var, mutlaka okuyun.
Yedigey'in manevi dünyasının; etrafındaki yozlaşmış sözde eğitimlilerle, kraldan çok kralcı olmuş ve devletin çarklarına kendini kaptırmış insanlarla, sarı özek bozkırıyla ve hatta devesiyle olan yılmaz mücadelesini okudukça, kendi etrafınızdaki bozkırları farketmeye başlayacaksınız. Bu arada da insanlığın kendiyle nasıl çeliştiğine, anlık çıkarlar uğruna daimi barış ve kültürel doyumu nasıl elinin tersiyle ittiğine şahit olacaksınız.
Chingiz Aitmatov gibi Kırgız bir edebiyat ustasından haberimiz olmadan yetiştirildiğimizi düşündükçe eğitim sistemimizin sadece "mankurt"lar yetiştirmeye yaradığını düşünmeden edemiyorum. Mankurt da neki diyorsunuz dimi? Cevabı kitapda var, mutlaka okuyun.
Yedigey'in manevi dünyasının; etrafındaki yozlaşmış sözde eğitimlilerle, kraldan çok kralcı olmuş ve devletin çarklarına kendini kaptırmış insanlarla, sarı özek bozkırıyla ve hatta devesiyle olan yılmaz mücadelesini okudukça, kendi etrafınızdaki bozkırları farketmeye başlayacaksınız. Bu arada da insanlığın kendiyle nasıl çeliştiğine, anlık çıkarlar uğruna daimi barış ve kültürel doyumu nasıl elinin tersiyle ittiğine şahit olacaksınız.
September 3, 2025
Es lo primero que leo de este autor y su estilo me ha encantado. Parece realista y tradicional y al mismo tiempo es muy lírico, tiene un tono poético y contemplativo que hace muy satisfactoria la lectura cuando se refiere al entorno y a los paisajes.
Para la trama sin embargo el ritmo me ha parecido lento, la lectura al menos en mi caso ha sido exigente, siguiendo al protagonista, un ferroviario que intenta llevar el cadáver de su amigo hasta el cementerio, mientras reflexiona sobre el sentido de la vida, el choque cultural, la tradición frente al progreso, y la condición humana.
En paralelo, introduce una subtrama de ciencia ficción que me ha alucinado, con una estación espacial soviética que intercepta señales extraterrestres y establece contacto con una civilización alienígena avanzada que nos puede enriquecer con sus conocimientos, pero el secretismo soviético-estadounidense lo convierten en un problema político. Me ha parecido curioso porque estos bloques suelen estar enfrentados, y aquí están unidos para silenciar estos avances y no perder su poder de control estratégico. Aunque la idea me ha parecido magnífica en lo que trata de mostrar, leerla me ha dejado a medias porque queda como sin rematar, como si solo se hubiera usado esa idea tan buena para ejemplificar que cualquier oportunidad de progreso de la humanidad se impide por razones geopolíticas interesadas en el poder. Que no es poco.
En cualquier caso el devenir de esta historia ficticia en una narración tan magistralmente ambientada en la estepa kazaja me ha dejado maravillado y para mí es casi sobresaliente.
Para la trama sin embargo el ritmo me ha parecido lento, la lectura al menos en mi caso ha sido exigente, siguiendo al protagonista, un ferroviario que intenta llevar el cadáver de su amigo hasta el cementerio, mientras reflexiona sobre el sentido de la vida, el choque cultural, la tradición frente al progreso, y la condición humana.
En paralelo, introduce una subtrama de ciencia ficción que me ha alucinado, con una estación espacial soviética que intercepta señales extraterrestres y establece contacto con una civilización alienígena avanzada que nos puede enriquecer con sus conocimientos, pero el secretismo soviético-estadounidense lo convierten en un problema político. Me ha parecido curioso porque estos bloques suelen estar enfrentados, y aquí están unidos para silenciar estos avances y no perder su poder de control estratégico. Aunque la idea me ha parecido magnífica en lo que trata de mostrar, leerla me ha dejado a medias porque queda como sin rematar, como si solo se hubiera usado esa idea tan buena para ejemplificar que cualquier oportunidad de progreso de la humanidad se impide por razones geopolíticas interesadas en el poder. Que no es poco.
En cualquier caso el devenir de esta historia ficticia en una narración tan magistralmente ambientada en la estepa kazaja me ha dejado maravillado y para mí es casi sobresaliente.
April 5, 2013
This is the third novel I've read by the Kyrgyz writer and again he manages to make me fall in love in his characters and narrative. There is something special and unique in Aitmatov's writing that I seldom see in other authors. I especially admire is his skill to describe nature and use is to crate emotional atmosphere and evoke feelings. He has the ability to write beyond time and space by using grounds common for all human beings. He makes us realize that we are not so much different than the people from the remote Boranly-Burannyi junction situated somewhere in the Kazakh steppes.
April 24, 2021
Da postoji veća ocena od petice, ja bih je dao ovom romanu!
Ovo nije knjiga koja ima svoje istaknuto mesto u istoriji svetske književnosti, ona ne pomera granice, ona se neće naći u teorijskim knjigama koje obrađuju poetiku romana, niti slovi za vrhunac ruske/sovjetske književnosti, ali je pisana sa toliko topline i ljudskosti prema "običnom" čoveku da mi je zbog toga još draža. Samim tim što ne pripada nikakvom mejnstrimu i što u njoj nema ničeg atraktivnog, teško ju je bilo kome i preporučiti. Ali oni retki koji u nju zavire (štampana je u samo 500 primeraka) nesumnjivo će biti obasuti miljem kakvim sam i sam bio obasut dok sam je čitao. Ako mi vreme i život dozvole, voleo bih da je pročitam još jednom.
Ovo nije knjiga koja ima svoje istaknuto mesto u istoriji svetske književnosti, ona ne pomera granice, ona se neće naći u teorijskim knjigama koje obrađuju poetiku romana, niti slovi za vrhunac ruske/sovjetske književnosti, ali je pisana sa toliko topline i ljudskosti prema "običnom" čoveku da mi je zbog toga još draža. Samim tim što ne pripada nikakvom mejnstrimu i što u njoj nema ničeg atraktivnog, teško ju je bilo kome i preporučiti. Ali oni retki koji u nju zavire (štampana je u samo 500 primeraka) nesumnjivo će biti obasuti miljem kakvim sam i sam bio obasut dok sam je čitao. Ako mi vreme i život dozvole, voleo bih da je pročitam još jednom.
September 14, 2025
Sessiz ve sakin bozkır manzarasını, yalnız tilkinin gözünden izlendiği bir girişle açılıyor bu hacimli roman. Orta Asya’nın unutulmuş coğrafyasından yeni bir hikayeye davet ediyor. Kazakistan’ın derinliklerinde medeniyetlerin oldukça uzağında bir küçük kasabaya.
Roman iki farklı kanalda akıyor gibi görünüyor ilk bakışta. Bilim kurgu ile dram sanki ayrı hikayeler olarak sunuluyor. Bir takım kesişme noktaları olmakla birlikte bağlantısı gevşek bırakılıyor. Yaklaşık yarım asır önce neşredilen bu eserde dikkate değer bir diğer husus da günümüzün can yakıcı meselelerinden iklim değişikliği sorunsalına ve bunun doğal sonucu olan kuraklığa yaptığı vurgu oluyor.
Romanda merkez ve çevre çekişmeleri ile kuşaklar arası kültürel çelişkiler özenle irdeleniyor. Geleneksel Türk aile yapısına bağlı olanların azalmaya, küçük yerleşimlerin hızla boşalmaya, gençlerin yozlaşmaya başladığının altı çiziliyor. Uzun yıllar boyunca devam eden ideolojik ve etnik baskının, öz benlik ve kültürlerini nesilden nesile aktarılmasını engelleyen bir bariyere dönüştüğünü acı bir biçimde gösteriyor.
Aytmatov’un ütopya kültüne kendi perspektifinden yanıtı olarak da değerlendirilmeyi hakkediyor, bu roman. Her ne kadar bu damardan fazlaca ilerlemeyi tercih etmese de yer verdiği pasajlarıyla etkileyici bir görsellik yakalıyor. Keşke daha fazla yer verseydi, dedirtiyor. Ayrıca sonunda bakış açısına göre değişmekle birlikte tatsız bir sürprizi de barındırıyor.
Roman iki farklı kanalda akıyor gibi görünüyor ilk bakışta. Bilim kurgu ile dram sanki ayrı hikayeler olarak sunuluyor. Bir takım kesişme noktaları olmakla birlikte bağlantısı gevşek bırakılıyor. Yaklaşık yarım asır önce neşredilen bu eserde dikkate değer bir diğer husus da günümüzün can yakıcı meselelerinden iklim değişikliği sorunsalına ve bunun doğal sonucu olan kuraklığa yaptığı vurgu oluyor.
Romanda merkez ve çevre çekişmeleri ile kuşaklar arası kültürel çelişkiler özenle irdeleniyor. Geleneksel Türk aile yapısına bağlı olanların azalmaya, küçük yerleşimlerin hızla boşalmaya, gençlerin yozlaşmaya başladığının altı çiziliyor. Uzun yıllar boyunca devam eden ideolojik ve etnik baskının, öz benlik ve kültürlerini nesilden nesile aktarılmasını engelleyen bir bariyere dönüştüğünü acı bir biçimde gösteriyor.
Aytmatov’un ütopya kültüne kendi perspektifinden yanıtı olarak da değerlendirilmeyi hakkediyor, bu roman. Her ne kadar bu damardan fazlaca ilerlemeyi tercih etmese de yer verdiği pasajlarıyla etkileyici bir görsellik yakalıyor. Keşke daha fazla yer verseydi, dedirtiyor. Ayrıca sonunda bakış açısına göre değişmekle birlikte tatsız bir sürprizi de barındırıyor.
June 23, 2012
This is exactly the sort of book I was hoping to find when I started my world fiction challenge: a truly excellent and accessible novel that deserves to be much more widely read. Fiction in translation covers a wide spectrum, sometimes feeling very foreign and bizarre, but there’s something wonderful and life-affirming about finding a book like this, that’s perfectly relatable and understandable despite (for most English-speaking readers) an enormous cultural gap.
The book is about an old man named Yedigei, who works at a tiny railway junction out in the empty steppe of Kazakhstan. His oldest friend, Kazangap, dies at the beginning of the book, and Yedigei leads the other men of the junction out to an ancient cemetery for the burial. On their trip to the cemetery, he reminisces about his life, particularly about an ill-fated family he grew close to in the 1950s. There are also a couple of folk tales included, as well as a science fiction subplot about a first contact with an alien civilization. Which may sound like a lot, but it all comes together very well--even the sci-fi bit, which seemed clumsy until its thematic reason for being in the story became clear.
Overall, this is simply an excellent book. It’s a compelling story, featuring interesting, three-dimensional characters. The evocative writing brings to life a remote corner of the world, and the translation, including the dialogue, is very readable without being dumbed-down. The author incorporates a lot of 20th century Soviet history while still keeping the focus on the characters. It’s also definitely a “big ideas” kind of book, with a lot to say about cultural memory, international relations, and the Soviet system (among other things), but again, Aitmatov manages this in a subtle, nondidactic way, keeping the primary focus on the characters and their story.
I regret that my Russian isn’t nearly up to reading novels, because had I read this in the original, it likely would have gotten 5 stars. As is, the language is quite good, and so it’s a very solid 4.5. It would have been nice had the foreword been more about providing the reader with helpful background information (like where in Kazakhstan this actually takes place!) and less about its writer showing off, but as for the novel itself, I have no complaints. Definitely recommended--if you can get your hands on a copy.
The book is about an old man named Yedigei, who works at a tiny railway junction out in the empty steppe of Kazakhstan. His oldest friend, Kazangap, dies at the beginning of the book, and Yedigei leads the other men of the junction out to an ancient cemetery for the burial. On their trip to the cemetery, he reminisces about his life, particularly about an ill-fated family he grew close to in the 1950s. There are also a couple of folk tales included, as well as a science fiction subplot about a first contact with an alien civilization. Which may sound like a lot, but it all comes together very well--even the sci-fi bit, which seemed clumsy until its thematic reason for being in the story became clear.
Overall, this is simply an excellent book. It’s a compelling story, featuring interesting, three-dimensional characters. The evocative writing brings to life a remote corner of the world, and the translation, including the dialogue, is very readable without being dumbed-down. The author incorporates a lot of 20th century Soviet history while still keeping the focus on the characters. It’s also definitely a “big ideas” kind of book, with a lot to say about cultural memory, international relations, and the Soviet system (among other things), but again, Aitmatov manages this in a subtle, nondidactic way, keeping the primary focus on the characters and their story.
I regret that my Russian isn’t nearly up to reading novels, because had I read this in the original, it likely would have gotten 5 stars. As is, the language is quite good, and so it’s a very solid 4.5. It would have been nice had the foreword been more about providing the reader with helpful background information (like where in Kazakhstan this actually takes place!) and less about its writer showing off, but as for the novel itself, I have no complaints. Definitely recommended--if you can get your hands on a copy.
June 17, 2018
Early on, I thought I was going to absolutely love this book, but it didn’t last.
It started as a two-plot novel. One involved the death of a respected elder at a remote (very, very remote) Soviet railway junction and the efforts by Yeidigei, his close friend, to brings the body fur burial at a distant cemetery that holds meaning for the tied to the region.
The other plot involves a joint U.S. Soviet space mission that is . . . I really don’t want to spoil this.
Seemed to me like like an odd juxtaposition; traditional thing along the lines of Faulkner’s “As I Lay Dying” (which also involved transporting a corpse for burial but had quite a lot in it and more humor than you’d expect from a story line like this) intertwined with the kind of science fiction writing I most admire; straightforward, no obsession gee-whiz-look-what-I-can-conjure-up techno toys, and a relevant political theme. Not sure how it would all connect, but what the heck: an author need not reveal all in the early stages. I was all in. Hooked and eager to go further.
That loud thud you may heave heard was really my great expectations plunging to the ground in a dead heap.
I suppose a high school student assigned an essay could squeeze out 150 words or so on the way the two plots connected, but I’d excuse that knowing how important it is to do what the teacher wants and get a decent grade. But really, they never connect, at least not in a more-than-trivial way at the every end.
And contrary to my initial assumption, this wasn’t a multi-plot novel. The sci-fi story quickly petered out and died and like the deceased elder, got a disappointing burial at the end. This was really a one-plot novel all the way. And as it turned out, it didn’t hold a candle to “As I Lay Dying.” The funeral procession was just a literary jumping off point for what I suppose was the real novel, the story of Yedidigei and the remote railway junction in which he lives with injection of some older folk-stories from the region.
It’s not as if this was awful. There was interest to it. How could there not be dealing with all that went on in Stalin-land. But it just seemed to drag on for many more pages than was warranted by the material, especially the amount of paper and ink devoted to the rebellion of the rambunctious camel.
I know that this book is a Goodreads superstar, judging by the prevalence of five-star reviews, including two from folks I know in real life. I don’t know. Maybe I’d have been more satisfied had Aitmatov not built up a big sci-fi expectation early on only to leave me increasingly frustrated and irritated as his failure to deliver dragged on and on and on.
It started as a two-plot novel. One involved the death of a respected elder at a remote (very, very remote) Soviet railway junction and the efforts by Yeidigei, his close friend, to brings the body fur burial at a distant cemetery that holds meaning for the tied to the region.
The other plot involves a joint U.S. Soviet space mission that is . . . I really don’t want to spoil this.
Seemed to me like like an odd juxtaposition; traditional thing along the lines of Faulkner’s “As I Lay Dying” (which also involved transporting a corpse for burial but had quite a lot in it and more humor than you’d expect from a story line like this) intertwined with the kind of science fiction writing I most admire; straightforward, no obsession gee-whiz-look-what-I-can-conjure-up techno toys, and a relevant political theme. Not sure how it would all connect, but what the heck: an author need not reveal all in the early stages. I was all in. Hooked and eager to go further.
That loud thud you may heave heard was really my great expectations plunging to the ground in a dead heap.
I suppose a high school student assigned an essay could squeeze out 150 words or so on the way the two plots connected, but I’d excuse that knowing how important it is to do what the teacher wants and get a decent grade. But really, they never connect, at least not in a more-than-trivial way at the every end.
And contrary to my initial assumption, this wasn’t a multi-plot novel. The sci-fi story quickly petered out and died and like the deceased elder, got a disappointing burial at the end. This was really a one-plot novel all the way. And as it turned out, it didn’t hold a candle to “As I Lay Dying.” The funeral procession was just a literary jumping off point for what I suppose was the real novel, the story of Yedidigei and the remote railway junction in which he lives with injection of some older folk-stories from the region.
It’s not as if this was awful. There was interest to it. How could there not be dealing with all that went on in Stalin-land. But it just seemed to drag on for many more pages than was warranted by the material, especially the amount of paper and ink devoted to the rebellion of the rambunctious camel.
I know that this book is a Goodreads superstar, judging by the prevalence of five-star reviews, including two from folks I know in real life. I don’t know. Maybe I’d have been more satisfied had Aitmatov not built up a big sci-fi expectation early on only to leave me increasingly frustrated and irritated as his failure to deliver dragged on and on and on.
December 23, 2011
Numele autorului si titlul acestui roman se vor asocia mereu in mintea mea cu legenda mankurtilor, cei carora li se radea parul de pe cap, apoi li se acoperea scalpul cu piele de capra (sau de oaie?) proaspata, care era lasata sa se usuce pe capul lor astfel incit li-l stringea ca intr-o menghina, facindu-i sa-si piarda identitatea si umanitatea - un fel de lobotomie fara operatie directa :). O metafora a alienarii fiintei umane, a automatizarii si programarii intr-o lume oprimata de comunism, dar care-si iubeste si asculta calaul (lacrimile natiunii la moartea "tatucii" Stalin sint semnificative in acest sens).
Burannai Edighei, revizor la halta Boranli-Burannai, se hotaraste sa-si ingroape prietenul, Kazangap, in cimitirul stravechi al naimanilor, Ana-Beiit (care poarta numele unei femei ucise de propriul fiu transformat in mankurt). Aceasta inmormintare este dublata de cea a doi astronauti pe care guvernul sovietic si american a decis sa-i "piarda" pentru ca au intrat in contact cu o civilizatie extraterestra.
Cimitirul devine brusc punct strategic unde guvernul decide sa construiasca o baza de lansare a rachetelor.
Planul real si cel cosmic se intrepatrund asadar, peste ambele suprapunindu-se planul mitic.
O carte extraordinara, bogata in semnificatii si de o surprinzatoare originalitate.
Burannai Edighei, revizor la halta Boranli-Burannai, se hotaraste sa-si ingroape prietenul, Kazangap, in cimitirul stravechi al naimanilor, Ana-Beiit (care poarta numele unei femei ucise de propriul fiu transformat in mankurt). Aceasta inmormintare este dublata de cea a doi astronauti pe care guvernul sovietic si american a decis sa-i "piarda" pentru ca au intrat in contact cu o civilizatie extraterestra.
Cimitirul devine brusc punct strategic unde guvernul decide sa construiasca o baza de lansare a rachetelor.
Planul real si cel cosmic se intrepatrund asadar, peste ambele suprapunindu-se planul mitic.
O carte extraordinara, bogata in semnificatii si de o surprinzatoare originalitate.
June 13, 2015
"Duygu bir şarkıdan başka bir şey değilse, şarkı söylemek niçin ayıp olsun?
Aşk varsa hele aşık olmak Allah vergisi ise , niçin ayıp olsun?
Dünyadaki en büyük sevinç, sevmek sevilmek sevinci değil mi? "
Öyle güzel bir kitap bitirdim ki, bu kitap üzerine ne söylesem eksik kalır. Yazar sadece bir güne, bir asırlık hikaye sığdırmış...
Zaten bence bu kitapla ilk kez tanışacaklar , kitap hakkında ayrıntılı bir yazı okumadan , kitabı okumalılar... Neden mi?
Çünkü Dönenbay Efsanesi 'ndeki Nayman Ana ve Mankut 'u bizzat kendileri tanımalılar ve Nayman Ana'nın derdine ortak olmalılar.
Yine Raymalı Ağa Efsanesi'nde Raymalı Aga ve Begimay'ı ve onların aşkını kendileri tanımalı.
Yine Yedigey ve Kazangap'ın büyük dostlarını kendileri okuyarak tanımalı.
Ya Zarife , Abutalip ve çocuklar... Ah ah Abutalip senin gibi yazmaya, kitaplara düşkün bir savaşçının akibetini çok merak ettim:( İşte o sırlı olaylar Cengizhan'a Küsen Bulut kitabında, bu kitaptan yıllar sonra , anlatılmış. Ben fedakar öğretmen Abutalip'in başına gelen o olayları işte diğer kitaptan (Cengizhan'a Küsen Bulut) öğreneceğim, yakın bir zamanda evet çok yakın bir zamanda...
Aşk varsa hele aşık olmak Allah vergisi ise , niçin ayıp olsun?
Dünyadaki en büyük sevinç, sevmek sevilmek sevinci değil mi? "
Öyle güzel bir kitap bitirdim ki, bu kitap üzerine ne söylesem eksik kalır. Yazar sadece bir güne, bir asırlık hikaye sığdırmış...
Zaten bence bu kitapla ilk kez tanışacaklar , kitap hakkında ayrıntılı bir yazı okumadan , kitabı okumalılar... Neden mi?
Çünkü Dönenbay Efsanesi 'ndeki Nayman Ana ve Mankut 'u bizzat kendileri tanımalılar ve Nayman Ana'nın derdine ortak olmalılar.
Yine Raymalı Ağa Efsanesi'nde Raymalı Aga ve Begimay'ı ve onların aşkını kendileri tanımalı.
Yine Yedigey ve Kazangap'ın büyük dostlarını kendileri okuyarak tanımalı.
Ya Zarife , Abutalip ve çocuklar... Ah ah Abutalip senin gibi yazmaya, kitaplara düşkün bir savaşçının akibetini çok merak ettim:( İşte o sırlı olaylar Cengizhan'a Küsen Bulut kitabında, bu kitaptan yıllar sonra , anlatılmış. Ben fedakar öğretmen Abutalip'in başına gelen o olayları işte diğer kitaptan (Cengizhan'a Küsen Bulut) öğreneceğim, yakın bir zamanda evet çok yakın bir zamanda...
January 25, 2020
Kitap hakkında konuştuğum iki dakikalık videomu izlemek ister misiniz?
https://youtu.be/qDZGC_A5icI
Tereddütsüz okuyun, okutun. Bitmesinden diye az az okuduğum, okudukça sayfalarca devam ettiğim, okuduğum en iyi beş kitaptan biri, ‘Gün Olur Asra Bedel’. Aymatov, tilkiyi develeri bile öyle ince ve güzel anlatıyor ki, onun yazdığı bir kitapta hayvan karekteri olmak ister insan. Hiçliğin ortasında, tek ulaşımın tren olduğu, tankerlerle su taşınan, mezarlığın bile 30km uzakta olduğu bir coğrafyayı anlatıyor. Buna rağmen, bu hiçliğin tasviri sizi kitabın diline aşık ediyor. Gönül rahatlığıyla hem baş ucu kitabı hem de 3-4 yıla bir yeniden okumalık çok başarılı bir eser.
https://youtu.be/qDZGC_A5icI
Tereddütsüz okuyun, okutun. Bitmesinden diye az az okuduğum, okudukça sayfalarca devam ettiğim, okuduğum en iyi beş kitaptan biri, ‘Gün Olur Asra Bedel’. Aymatov, tilkiyi develeri bile öyle ince ve güzel anlatıyor ki, onun yazdığı bir kitapta hayvan karekteri olmak ister insan. Hiçliğin ortasında, tek ulaşımın tren olduğu, tankerlerle su taşınan, mezarlığın bile 30km uzakta olduğu bir coğrafyayı anlatıyor. Buna rağmen, bu hiçliğin tasviri sizi kitabın diline aşık ediyor. Gönül rahatlığıyla hem baş ucu kitabı hem de 3-4 yıla bir yeniden okumalık çok başarılı bir eser.
October 23, 2024
לסקירה מפורטת בעברית, קישור לבלוג שלי -
https://sivi-the-avid-reader.com/והיו...
https://sivi-the-avid-reader.com/והיו...
October 6, 2025
Cengiz Aytmatov’un Gün Olur Asra Bedel romanı okuduğum en iyi romanlardan biri. Kanımca Anna Kareninna, Karamazov Kardeşler gibi büyük roman kategorisinde değerlendirilmeli. 1980 yılında, otokratik rejimin nispeten zayıflamaya başladığı bir dönemde yayınlanmasına rağmen, yazar hikâyenin önemli bir kısmını (Öğretmen Abu Talip’in hikâyesini) kitaba dâhil edememiş. Bu hikâye daha sonra, 1990’larda Glastnost sürecinde Cengizhan’a Küsen Bulut başlıklı bir novella olarak basılabilmiş.
Kitap ülkemizde önceleri Gün Uzar Yüzyıl Olur başlığı ile de basılmış ki bence bu başlık kitabın ruhunu daha iyi yansıtıyor. Çünkü çerçeve hikâye bir gün içinde geçiyor. Deve sırtında Sarı-Özek bozkırını geçen Boranlı Yedigey, aynı Huzur’daki Mümtaz gibi, Proust’un madlen etkisi fenomenini yaşıyor ve bir günde ülkesinin, toplumunun ve ailesinin yüzyıllık hikâyesini anlatıyor. Bu yüzyıllık hikâye elbette Sovyet rejiminin toplumsal ve bireysel hayatlara etkisini, ikinci dünya savaşı sonrası sıkıntıları, çalışma koşullarını, kaybolmaya yüz tutmuş gelenekleri, destanları kapsıyor. Ayrıca roman kahramanları nezdinde aile, dostluk, aşk, vefa kavramları da işleniyor.
Okuduğum diğer kitaplarında Cengiz Aytmatov’un bir yazar olarak meselesinin “insan soyunun ve dünya gezegeninin geleceği” olduğunu düşünmüştüm. Yazar daha o yıllarda insanoğlunu kendi evi olan dünyanın eninde sonunda yok olmasına sebep olacak vahşi, yıkıcı, sömürücü bir unsur olarak değerlendirir ve kitaplarında bu konuda uyarılar yapar. Tüm romanlarında doğal yaşam (hayvanlar, ormanlar) önemli yer tutar. Gün Olur Asra Bedel de bu açıdan farklı değil. Kitabın ilk sayfalarında Kazangep’i simgeleyen tilki ve Yedigey’in dillere destan soylu devesi Karanar romanda önemli yer tutar.
Bir de ayrı bölümler halinde bir uzay üssü kurgusu var. Hafif bilim-kurgu ögeleri taşıyan bu yan hikâye sonunda asıl hikâyeye bağlanıyor.
Romanda dönüp hatırlamak istediğim çok şey var. Juan juan’lar tarafından mankurta dönüştürülen kazak gençlerini anlatan Nayman Ana destanı, Raymalı Aga ve Begimay aşkı.. gibi.
Kısaca özetlenemeyecek bir kitap ama aşağıya kendim için birkaç cümle düşüyorum.
Spoiler!!
Sarı Özek Bozkırında küçük bir tren istasyonu Boranlı’da görevli Yedigey, vefat eden en iyi dostu ve ustası Kazangep’i vasiyeti üzerine Ana-Beyit mezarlığına gömmek için yola çıkar. Beş altı kişiden oluşan küçük kafile bozkırda gün boyu sürecek bir yolculuğa çıkarlar. Bu arada ABD-Sovyet ortak uzay üssünde olağanüstü olaylar yaşanmaktadır. Uzay üssünde görevli astronotlar Orman-Göğüslüler denen uzaylılarla bağlantı kurmuş, onların gezegenine gitmiş, oradan uzay üssüne mesajlar göndermektedirler.
Kitap ülkemizde önceleri Gün Uzar Yüzyıl Olur başlığı ile de basılmış ki bence bu başlık kitabın ruhunu daha iyi yansıtıyor. Çünkü çerçeve hikâye bir gün içinde geçiyor. Deve sırtında Sarı-Özek bozkırını geçen Boranlı Yedigey, aynı Huzur’daki Mümtaz gibi, Proust’un madlen etkisi fenomenini yaşıyor ve bir günde ülkesinin, toplumunun ve ailesinin yüzyıllık hikâyesini anlatıyor. Bu yüzyıllık hikâye elbette Sovyet rejiminin toplumsal ve bireysel hayatlara etkisini, ikinci dünya savaşı sonrası sıkıntıları, çalışma koşullarını, kaybolmaya yüz tutmuş gelenekleri, destanları kapsıyor. Ayrıca roman kahramanları nezdinde aile, dostluk, aşk, vefa kavramları da işleniyor.
Okuduğum diğer kitaplarında Cengiz Aytmatov’un bir yazar olarak meselesinin “insan soyunun ve dünya gezegeninin geleceği” olduğunu düşünmüştüm. Yazar daha o yıllarda insanoğlunu kendi evi olan dünyanın eninde sonunda yok olmasına sebep olacak vahşi, yıkıcı, sömürücü bir unsur olarak değerlendirir ve kitaplarında bu konuda uyarılar yapar. Tüm romanlarında doğal yaşam (hayvanlar, ormanlar) önemli yer tutar. Gün Olur Asra Bedel de bu açıdan farklı değil. Kitabın ilk sayfalarında Kazangep’i simgeleyen tilki ve Yedigey’in dillere destan soylu devesi Karanar romanda önemli yer tutar.
Bir de ayrı bölümler halinde bir uzay üssü kurgusu var. Hafif bilim-kurgu ögeleri taşıyan bu yan hikâye sonunda asıl hikâyeye bağlanıyor.
Romanda dönüp hatırlamak istediğim çok şey var. Juan juan’lar tarafından mankurta dönüştürülen kazak gençlerini anlatan Nayman Ana destanı, Raymalı Aga ve Begimay aşkı.. gibi.
Kısaca özetlenemeyecek bir kitap ama aşağıya kendim için birkaç cümle düşüyorum.
Spoiler!!
Sarı Özek Bozkırında küçük bir tren istasyonu Boranlı’da görevli Yedigey, vefat eden en iyi dostu ve ustası Kazangep’i vasiyeti üzerine Ana-Beyit mezarlığına gömmek için yola çıkar. Beş altı kişiden oluşan küçük kafile bozkırda gün boyu sürecek bir yolculuğa çıkarlar. Bu arada ABD-Sovyet ortak uzay üssünde olağanüstü olaylar yaşanmaktadır. Uzay üssünde görevli astronotlar Orman-Göğüslüler denen uzaylılarla bağlantı kurmuş, onların gezegenine gitmiş, oradan uzay üssüne mesajlar göndermektedirler.
September 2, 2025
yedigey, hayatı boyunca demiryolunda çalışmış, sessiz, dürüst ve kendi hâlinde bir adam. yakın dostu kazangap ölünce, onu ana-beyit denen kutsal mezarlığa gömmek istiyor. ancak artık o topraklar yasak bölge çünkü sovyetler orayı uzay çalışmalarına ayırmış. yedigey’in bu yolculuğu aslında yalnızca bir cenazeyi taşıma meselesi değil. bu yol, geçmişe, dostluğa ve sessiz bir acıya da açılıyor. yedigey ne kahraman, ne de olağanüstü biri. gösterişli sözleri yok, kahramanlık peşinde koşmuyor, yalnızca hatırlıyor ve içinde taşıdığı ne varsa, suskunluğuyla anlatıyor.
seneler önce sessizce zaripa’yı sevmiş yedigey ancak birlikte olamamışlar. zaripa başka biriyle, abutalip’le evlenmiş. bu, zaripa’nın seçtiği bir yol değil aslında, o dönemin koşullarının belirlediği bir yol. abutalip, savaş sonrası çocuklara yaşadıklarını yazdırmış. anlatmak istemiş, paylaşmak ancak bu bile sakıncalı bulunmuş ve abutalip geri dönememiş. ve kitaptaki mankurt efsanesi de burada çok başka bir yere oturuyor; saçları kazınıp başına ıslak deve derisi sarılarak hafızasını yitiren genç bir esirin hikâyesi. sonunda kim olduğunu, annesini bile unutan biri oluyor. anlatılan bir efsane gibi dursa da aslında çok tanıdık bir şey, insanın köklerinden kopması, geçmişini unutması, nereye ait olduğunu bilmeden yaşaması.. aytmatov bunu o kadar etkileyici bir şekilde anlatıyor ki, insan etkilenmeden edemiyor. bir de uzayda geçen başka bir hikâye var kitapta, açıkçası bu beni şaşırttı.. başka bir gezegene gönderilen sovyet ve amerikalı astronotlar, barışçıl bir uygarlıkla karşılaşsalar da insanoğlu çatışmalarını, güvensizliklerini oraya da taşıyorlar. yeryüzünde çözülemeyen şeylerin uzaya bile gittiğini görmek, insanın değişmeden yalnızca yer değiştirdiğini gösteriyor bize.
seneler önce sessizce zaripa’yı sevmiş yedigey ancak birlikte olamamışlar. zaripa başka biriyle, abutalip’le evlenmiş. bu, zaripa’nın seçtiği bir yol değil aslında, o dönemin koşullarının belirlediği bir yol. abutalip, savaş sonrası çocuklara yaşadıklarını yazdırmış. anlatmak istemiş, paylaşmak ancak bu bile sakıncalı bulunmuş ve abutalip geri dönememiş. ve kitaptaki mankurt efsanesi de burada çok başka bir yere oturuyor; saçları kazınıp başına ıslak deve derisi sarılarak hafızasını yitiren genç bir esirin hikâyesi. sonunda kim olduğunu, annesini bile unutan biri oluyor. anlatılan bir efsane gibi dursa da aslında çok tanıdık bir şey, insanın köklerinden kopması, geçmişini unutması, nereye ait olduğunu bilmeden yaşaması.. aytmatov bunu o kadar etkileyici bir şekilde anlatıyor ki, insan etkilenmeden edemiyor. bir de uzayda geçen başka bir hikâye var kitapta, açıkçası bu beni şaşırttı.. başka bir gezegene gönderilen sovyet ve amerikalı astronotlar, barışçıl bir uygarlıkla karşılaşsalar da insanoğlu çatışmalarını, güvensizliklerini oraya da taşıyorlar. yeryüzünde çözülemeyen şeylerin uzaya bile gittiğini görmek, insanın değişmeden yalnızca yer değiştirdiğini gösteriyor bize.
December 26, 2015
Read this book. I mean really how often do you get at chance to read a book set in Kyrgyzstan written by a Kyrgyz. Last summer at the cottage I cut myself while sawing wood for my sauna. The Doctor who sewed me up had been raised and educated in Kyrgyzstan. Her opinion of me went up when I was able to tell her that I had read this book.
I doubt that many GoodReads members need to know more about life on Park Avenue or Nob Hill than they currently do. Most however are likely to lack any knowledge of Kyrgyzstan. This is a good book that will help you make new friends sooner or later.
I doubt that many GoodReads members need to know more about life on Park Avenue or Nob Hill than they currently do. Most however are likely to lack any knowledge of Kyrgyzstan. This is a good book that will help you make new friends sooner or later.
June 9, 2019
Uzreiz atzīstu, ka manas ģeogrāfijas zināšanas ir gana vājas, lai atstātu apjukumā, par kuru vietu tad īsti es izlasīju romānu. Aitmatovs ir kirgīzu rakstnieks, tāpēc es pieņēmu, ka lasīšu par Kirgizstānu. Bet galvenais varonis ir kazahs, darba apraktā ir kazahu leģendas un lietas skaidrot arī brauc uz Amatiem. It kā jau nav nozīmes, bet nu man liktos svarīgi- Latvija vai Lietuva... Atliek secināt, ka mūsu līdzībās tas būtu latgalieša darbs par notikumiem Vitebskas guberņā.
Bet pats darbs ir vienkārši labs, it kā vienkāršā sižetā pat veca vīra nāvi un atmiņām, ko tā atdzīvina viņa draugā, ir pateikt patiešām daudz. Pirmkārt jau tajā raksturotā vide mani pārsteidza - lai kā anotācijā būtu uzsvērts, ka runa ir par parastu darba rūķi, viņa attieksme pret notiekošo nebūt nekalpoja kā kompliments vadošajai iekārtai, viņš ļoti bieži nostājas opozīcijā un kritizē muļķīgo vadību, un pat par Staļina nāci viņam nav ne mazāko bēdu sajūtu. Turklāt darbā izstāstītā leģenda par mankurtu (vergu, kuru ar īpašu spīdzināšanas metodi ir piespieduši aizmirst savu izcelsmi) ir kā metafora visai jaunajai paaudzei, kura atbilstu padomju ideāliem.
Zinātniskās fantastikas blakuslīnija arī ir par to pašu, tikai godīgi sakot, līdz galam nesaskatīju abu līniju saistību.
Taču kopumā grāmata ar tiešām labu pēcgaršu.
Bet pats darbs ir vienkārši labs, it kā vienkāršā sižetā pat veca vīra nāvi un atmiņām, ko tā atdzīvina viņa draugā, ir pateikt patiešām daudz. Pirmkārt jau tajā raksturotā vide mani pārsteidza - lai kā anotācijā būtu uzsvērts, ka runa ir par parastu darba rūķi, viņa attieksme pret notiekošo nebūt nekalpoja kā kompliments vadošajai iekārtai, viņš ļoti bieži nostājas opozīcijā un kritizē muļķīgo vadību, un pat par Staļina nāci viņam nav ne mazāko bēdu sajūtu. Turklāt darbā izstāstītā leģenda par mankurtu (vergu, kuru ar īpašu spīdzināšanas metodi ir piespieduši aizmirst savu izcelsmi) ir kā metafora visai jaunajai paaudzei, kura atbilstu padomju ideāliem.
Zinātniskās fantastikas blakuslīnija arī ir par to pašu, tikai godīgi sakot, līdz galam nesaskatīju abu līniju saistību.
Taču kopumā grāmata ar tiešām labu pēcgaršu.
Displaying 1 - 30 of 635 reviews