Ziya Gokalp ilk kez 1923 yilinda yayimlanan kitabinda, Turklerin toreyi ne sekilde tanimladigini, tore anlayislarinin nasil sekillendigini, toreyle ilgili bilgilerin hangi kaynaklarda ne olcude yer aldigini, kisacasi Turk toresinin ne demek oldugunu arastirmaktadir. Eserin "Baslangic" kisminda "Tore Ne Demektir?", "Turk Kendisini Baskalarindan Nasil Ayiriyordu?" gibi sorular sorarak bunlara cevap arayan Ziya Gokalp, oncelikle tore kelimesini, tarihi ve edebi kaynaklardaki takibini yaparak tanimlamistir. Ziya Gokalp'a gore Turk toresi, eski Turklere atalarindan kalan butun kaidelerin toplami demektir. Bu yuzden Ziya Gokalp, Turk mitolojisinin ana karakterlerinden tutun da yirminci yuzyilda bile canliligini hili muhafaza eden kadim geleneklerimiz arasinda baglantilar kurarak, Turk toresini butun yonleriyle ele almis ve oldukca sade bir dille okuyucuya sunmustur.(Tanitim Bulteninden)Ince Sayfa 174Baski 2014 Sayfa 145Baski 2014 otuken Nesriyat
Mehmet Ziya Gökalp (d. 23 Mart 1875, Çermik – ö. 25 Ekim 1924, İstanbul), yapıtları ve görüşleriyle Türkçülüğü ve Türk milliyetçiliğini önemli ölçüde etkileyen Türk toplumbilimci, yazar, şair ve siyasetçidir. Meclis-i Mebusan'da ve Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde milletvekilliği yapmıştır. "Türk millîyetçiliğinin babası" olarak da anılır.
Ziya Gökalp eserinde Türklerin özellikle dininden ve mitolojilerinden bahsediyor. Atalarımızın dini inanışlarını incelerken, detaylarda aslında Allah'ın her kavme peygamberler göndermiş olduğunu ve destan şeklinde anlatılagelmiş olsa dahi bu dini uygulamaların şimdikilere benzer izler taşıdıklarını görüyoruz. Oğuz Kağan gibi karakterlerin belki de peygamberlik görevi verilmiş yüce kişiler olabileceği gerçeği bu detaylarda daha kuvvetli bir düşünce olarak akıllara geliyor. Ciddi araştırmalar sonucunda ortaya konulmuş güzel bir özet de diyebileceğimiz gayet anlaşılır ve üzerinde düşündükçe daha keyifli hale gelen bir eser...
Gökalp, Türk töresini “Türklere atalarından kalan bütün kaidelerin toplamı” olarak tanımlar. Eski Türk mitolojilerini, menkıbelerini, dillerini ve dinlerini inceleyerek, Türk töresinin tarih boyu Türklerin kültürlerini, aileden devlete bütün sosyal kurumlarını ve dillerini nasıl etkilediğini tetkik eder. Bugün bile kullandığımız birçok tabir, atasözü, ailevi ve toplumsal kaidenin temellerinin binlerce yıllık olduğunu gösterir. İlginçtir ki Gökalp’in incelemerine bakıldığında İslam’daki birçok olgunun Şamanizm temelli olduğu ve eski Türk inançlarında da mevcut olduğu görülür
Türkler için nelerin kutsal olduğunu, Türk boylarını, kültürünü, adetlerimizi ve törelerimizi açıklayan aydınlatıcı bir kitap olmuş. Dili biraz ağır okurken sözlük ihtiyacı duyuyorsunuz. Ayrıca Atatürk’ün “Bedenimin babası Ali Rıza Efendi, hislerimin babası Namık Kemal, fikirlerimin babası ise Ziya Gökalp’tir” diyerek pek çok yerde övgüyle bahsettiği, Türkçülüğün fikir babası olarak kabul edilen Ziya Gökalp'in doğum günü ve ad günü imiş tevafuk oldu :) Ruhun şad, yerin uçmağ olsun..
Daha çok orta Asya Türk mitolojisi ile ilgili bir kitap, tarihe ve mitolojiye ilgisi olanlar keyifle okuyacaktır, orta Asya mitolojisi ve dini ritüellerinin Anadolu’da hala söz konusu olduğunu farkettikçe daha da keyifle okuduğum kitaptır.
Uzun ve ciddi araştırmalar sonucu yazıldığı, kendini Türk'e, Türk tarihine adadığı çok belli. Bir literatür kitabı. Bu kitaptan yola çıkıp çok güzel romanlar yazılabilir. Özellikle menkıbelerden yola çıkıp mükemmel fantastik filmler çekilebilir... Diğer kitaplarını da sırayla okuyacağım
Ziya Gökalp bir fikir babası olarak her zaman ışığımız olmuştur. Türk Töresi genel hatlarıyla ''Eski Türk Tarihi'nden'' bilmemiz gerekenleri anlatıyor. Çin, Yahudi ve Hint dinine neden benzemediğimizi, Türklerin nasıl olduğunu, kutsallarını... Benzer kısımlar Türk Medeniyeti Tarihi kitabında da mevcuttur.
Ekim 2014 tarihli Ötüken Yayınları baskısından okudum. Telefondan girdiğim için o edisyonu ekleyemedim Goodreads'e. Güzel hazırlanmış bir baskıydı. Onun dışında, tabii ki edebî bir çalışma değil, detaylı da değil, eski inanışların özeti gibi. Her Türk'ün okumasında ise yarar görüyorum.