Jump to ratings and reviews
Rate this book

Mchy i paprocie będą naszym grobem

Rate this book
Będzie duszno...

Niepokojący thriller, który sprawi, że zwątpisz w to, co widzisz.

Pięć lat temu Daria z przyjaciółką pojechały w Bieszczady na koncert Duchów – popularnego zespołu młodego pokolenia. Wdając się w romans z tajemniczym nieznajomym, dziewczyna nie mogła wiedzieć, że wakacyjna miłość gwałtownie się skończy. Tuż przed występem w wypadku zginął gitarzysta zespołu. Koncert odwołano, a Daria straciła kontakt z poznanym chłopakiem. Jednak wspomnienie dramatycznych wakacji pozostało z nią na długo.

Teraz zespół powraca z nową płytą, a przyjaciółki wyruszają na festiwal Pod Gwiazdami posłuchać jego muzyki i stawić czoło przeszłości. Ponownie dochodzi do tragedii – w identycznych okolicznościach jak przed laty ginie wokalista Duchów. Ale jak to możliwe, skoro Daria spotkała się z nim już po tym, jak doszło do wypadku?!

Gdy dziewczyna za wszelką cenę próbuje wyjaśnić okoliczności zdarzenia, granica między prawdą a iluzją zaczyna się zacierać. Daria czuje, że popada w szaleństwo. Ma też powody obawiać się o swoje życie…

Czy bieszczadzkie mchy i paprocie kryją rozwiązanie zagadki? A może chowają kolejny mroczny sekret?

272 pages, Paperback

First published July 17, 2024

34 people are currently reading
2183 people want to read

About the author

Hania Czaban

3 books75 followers
Z książek nauczyła się marzyć. Niesamowite historie tańczą w jej głowie od najmłodszych lat. Na co dzień Hania dzieli swój czas pomiędzy czytanie, pisanie i… robienie zadań z matematyki. Wiele osób mówi jej, że powinna skupić się na szkole, ale ona potrafi znaleźć w życiu równowagę. Z literaturą nie rozstaje się ani na krok, choć fascynuje ją też fizyka, a kosmos wcale nie jest jej straszny. (Nie wie, jak połączy te wszystkie zainteresowania ze studiowaniem ekonomii, które ma w planach, ale pracuje nad tym!) Dla tej dziewczyny wszystko jest możliwe. Cały ten czas to jej literacki debiut!

Ratings & Reviews

What do you think?
Rate this book

Friends & Following

Create a free account to discover what your friends think of this book!

Community Reviews

5 stars
174 (16%)
4 stars
354 (34%)
3 stars
319 (31%)
2 stars
144 (14%)
1 star
37 (3%)
Displaying 1 - 30 of 428 reviews
Profile Image for Nikola.
807 reviews16.5k followers
August 18, 2024
1,5/5

Hania Czaban zaskoczyła mnie swoim debiutem, który uważam za bardzo dobry. „Mchy i paprocie…” to powieść, która spodoba się fanom młodzieżówek Marty Bijan. Podobna koncepcja- bohaterka z zaburzeniami lękowymi, dziwne wydarzenia, których nikt nie rozumie i przystojny, tajemniczy chłopak.

Stylistycznie/językowo nie mam żadnych zarzutów, Hania naprawdę dobrze pisze. Drażniło mnie jednak jak wszystko się prosto układało.
Bohaterka chce rower- jasne, masz klucz do szopy.
Bohaterka chce się czegoś dowiedzieć- ok, wstawimy bohaterów, którzy z chęcią opowiedzą jej wszystkie wydarzenia z dzieciństwa chłopaka.

Wierzę, że spodoba się wielu osobom, ale nie polecam też audiobooka. Głos Gosi Gradkowskiej jest zbyt słodki i lekki, aby odnaleźć się w takiej historii.

TW: s@mob0jstw0, n@rk0tyki
Profile Image for javelinblue.
39 reviews6 followers
August 16, 2024
pov: Bella kiedy w drugim tomie Edward ją zostawił na cztery miesiące, ale to wioska w Bieszczadach, a nie Forks i nikt nie jest wampirem
Profile Image for Izabela Górska.
275 reviews2,230 followers
August 2, 2024
2.5 ⭐️

No przepięknie jest to napisane i bardzo poetycko, ALE poza tym wiele więcej tutaj nie ma. Siedzenie w głowie głównej bohaterki było dla mnie męczące, a jej samej absolutnie nie udało mi się polubić. Cała zagadka w finalnym rozrachunku była prosta jak budowa cepa i gdyby nie język, który wypełniał dziury równie dobrze mogłoby być to opowiadanie na 80-100 stron.

Narobiłam sobie chyba zbyt dużych nadziei i może to jest powodem takiej oceny.
Profile Image for Karolina humanogram.
182 reviews89 followers
June 19, 2024
MOJA TEGOROCZNA MIŁOŚĆ💚!

Świat burzliwej straty, mrocznych wspomnień, niedomówień i domysłów. Bolesna przeszłość, która łączy się z naturą, a jej elementy rozdzierają się na nowo i łączą w coraz to mroczniejsze obrazy.

Natura może nie wypuścić Was ze swoich sideł, gdy już raz w nie wpadniecie…

🌱Oprócz leśnych szmerów i odgłosu butów szurających w liściach usłyszycie też muzykę, która wypędzi z grobów duchy przeszłości. Te wypełzną ze sfery wspomnień, uświadamiając, że nigdy nie zostały zapomniane…
Profile Image for Czytajez.
310 reviews68 followers
July 20, 2024
Czegoś mi zabrakło:(

Warsztat Hani jest niesamowity, to jak buduje zdania niezmiennie mnie zachwyca. Sam pomysł na fabułę i teksty piosenek - świetne. Jeśli chodzi o budowanie klimatu super.

Tak naprawdę to co mi przeszkadzało to wydarzenia dziejące się od połowy książki, przewidziałam sporo plot twistów, nie do końca podobało mi się to w jaką stronę poszła historia i jednak zakończenie nie zaskoczyło mnie aż tak jak się tego spodziewałam:(

Zdecydowanie warto ją przeczytać dla pióra Hani, dla klimatu i pięknych zdań, jednak w moim przypadku ta warstwa kryminalno- thrillerowa była nieco rozczarowująca. Być może widząc zachwyty i polecajkę Marty Bijan (której książki kocham) postawiłam zbyt wysoko oczekiwania i niestety się zawiodłam.

Niemniej jest to książka wyjątkowa. Pomysł na nią i przeplatanie fragmentów poezji z fabułą, świetne przeskoki czasowe, które budują napięcie są zdecydowanie warte poznania! Także mimo tego, że nie jestem do końca usatysfakcjonowana zakończeniem, nie żałuję, że po nią sięgnęłam i będę czekała na kolejne książki Hani. ^^
Profile Image for Agoyka.
106 reviews
July 24, 2024
Nie mam słów, wzięła mnie z zaskoczenia, była absolutnie doskonała!
Profile Image for słomka.
258 reviews980 followers
December 10, 2024
Czytałam ją wieki i nie spodziewałam się, że będzie tak dobra.
4-4,5/5
Siada na psyche…
Profile Image for frytkalia.
273 reviews44 followers
August 1, 2024
Bardzo przyjemna książka napisana pięknie i z uczuciami. Brakuje mi więcej książek tego typu na polskim rynku wydawniczym, które nie są wyjęte rodem z wattpada i w które faktycznie są napisane dobrze i poprawnie. Co do fabuły to przyznam, że nie była ona jakoś odkrywcza i niespotykana, ale wszystko trzymało się kupy i nie mam się do niczego przyczepić ❤️
Profile Image for ninawkrainieksiazek.
157 reviews
June 28, 2025
niestety bardzo się rozczarowałam, bo uwielbiam książki w takim klimacie i chyba miałam za wysokie oczekiwania. główna bohaterka bardzo mnie irytowała, zachowywała się tak irracjonalnie, że nie byłam w stanie przymknąć na to oka. rozwiązanie zagadki kryminalnej również mnie nie usatysfakcjonowało. z plusów: podobał mi się ten duszny, górski klimat, dzięki któremu aż sama zapragnęłam pojechać w bieszczady. szkoda, że ta książka była tak słaba, bo miała duży potencjał :((
Profile Image for weronika .
229 reviews5 followers
July 26, 2025
4,25⭐️

To moja pierwsza styczność z twórczością Hani Czaban, (ale na pewno nie ostatnia!!) i jestem bardzo pozytywnie zaskoczona. Książka napisana jest bardzo ładnym językiem i przyjemnie się ją czytało. Sam pomysł na fabułę też jest według mnie ciekawy i oryginalny. Klimat panujący w tej książce to coś niesamowitego, naprawdę możemy się poczuć, jakbyśmy odkrywali wszystkie tajemnice razem z bohaterką. Podobało mi się także to jaką rolę odgrywała muzyka i że każdy rozdział zaczynał się od piosenki Duchów, które swoją drogą miały naprawdę bardzo ładne teksty. Ciekawym zabiegiem jest również wypowiadanie się bohaterki bezpośrednio do nieżyjącego chłopaka (nie „Stał tam i na mnie patrzył”, tylko „Stałeś tam i na mnie patrzyłeś”).

Końcówka wbiła mnie w fotel, przeczuwałam co może nadejść, ale na coś takiego zdecydowanie nie byłam gotowa. Wyjaśnienie śmierci członków zespołu było bardzo ciekawe i nieoczywiste. Książka jest krótka, ale bardzo dużo się w niej dzieje, cały czas trzyma w napięciu i nie było momentu, gdzie coś mnie nudziło. Jedyne czego nie mogę przeżyć to zakończenia 😩 zdecydowanie chciałabym przeczytać jeszcze kilka stron i dowiedzieć się więcej.

Jednak wszystko to sprawia, że książka jest jedyna w swoim rodzaju i szczerze mogę stwierdzić, że nie spotkałam się z czymś podobnym. Zdecydowanie polecam!

[współpraca reklamowa z wydawnictwem time4YA]

reread: 4,75⭐️ chyba zakochałam się w tej książce jeszcze bardziej, a moje serce znowu jest złamane
Profile Image for Kinga Rześna.
139 reviews
July 28, 2024
Ogromny zawód. Plot twist jest boleśnie przewidywalny, jestem przekonana, że nikt poza główną bohaterką nie był zaskoczony. Pozostając w temacie Darii, mam na nią alergię, dziewczyna myśli, że jest pępkiem świata, wydaje jej się, że obcych ludzi jakkolwiek obchodzi jej obecność. Końcowe wytłumaczenie całego zamieszania mnie nie przekonuje, nie wierzę, że upublicznienie faktycznego biegu zdarzeń na prawdę by komuś zaszkodziło. Piosenki Duchów, których teksty pojawiały się przed każdym rozdziałem, były dość różne, niektóre serio spoko, ale czasami czułam się jakbym czytała „mleko i miód” albo jakieś smutne cytaty pod postami gimnazjalistów w 2017. Ostatni zarzut, to że podczas promocji książki wiele materiałów zachwalało gęsty, ciężki klimat historii osadzonej w Bieszczadach, ale ja zupełnie tego nie czułam, całość równie dobrze mogła by się rozgrywać w lesie pod Pcimiem Dolnym Towarowym.


2⭐️
Profile Image for book.away.
84 reviews370 followers
September 6, 2024
Nah. Myślę, że 15-letnia ja byłaby zadowolona, ale dziś ta książka mnie rozczarowała. Męczyła mnie narracja głównej bohaterki, która była piękna, poetycka, z dużą dozą samoświadomości i jednocześnie naiwna, co mi się ze sobą gryzło. Co więcej, czuję że narratorka zbyt łatwo brnęła przez zagadkę i całą fabułę, która w dużym stopniu była po prostu przewidywalna.

Być może to przypadek, ale mocno czułam w tej książce historię Magika z Paktofoniki. 🙈

„Cały ten czas” mnie zachwycił, więc liczyłam na kolejną miłość. Niestety, nie tym razem, ale stylistycznie Hani nie mogę niczego zarzucić. Marzę o literaturze pięknej w jej wykonaniu. 🤍
Profile Image for Aleksandra.
193 reviews8 followers
July 21, 2024
Na wstępie przyznam, że marketing wokół tej książki i wszystko co, o niej słyszałam przed premierą, sprawiły, że moje oczekiwania były gigantyczne. I wiecie co? Jest naprawdę dobrze, a ja czuje się usatysfakcjonowana 🌿

Hania Czaban snuje duszną, niepokojącą historię osadzoną letnimi dniami w Bieszczadach. Pięć lat po feralnym Festiwalu Pod Gwiazdami, w trakcie którego w wypadku zginął gitarzysta zespołu Duchy, ulubieńcy publiczności mają wystąpić z nowymi piosenkami. Przyjaciółki z liceum, Daria i Nina, wybierają się na koncert, chcąc "odczarować" sobie wydarzenia tamtego lata. Ponownie jednak dochodzi do tragedii – w niewiarygodnie podobnych okolicznościach ginie wokalista, jednak... coś się nie zgadza. Przecież Daria widziała się z nim kilka godzin po tym, jak doszło do wypadku.

Młodzieńcze uczucia, oniryczny klimat, tajemnica ciążąca nad śmierciami młodych muzyków, cienka granica między prawdą a iluzją, miłością a obsesją, a do tego kapka niepokoju, bo ktoś stale zdaje się czaić pośród mchów i paproci. Pojawiające się na począku każdego rozdziału teksty piosenek doskonale współgrają z fabułą, są świetnie napisane i cudownie grają na emocjach – totalnie do mnie trafiły i czekam, aż ktoś rzeczywiście zmieni je w utwory!

"Mchy i paprocie" to wciągająca pozycja, która będzie idealnym wyborem na gorący letni wieczór 🥵 No i spójrzcie tylko na te wydanie! Bajka! ✨️

Dodam, że – zwłaszcza w kontekście fabuły i kontrowersji, jakie pewne aspekty mogłyby wywołać – bardzo doceniam wsparcie ze strony SIN. Tekst na ostatniej stronie książki jest bardzo istotny i brawka dla Wydawnictwa za zawarcie go.
Profile Image for majka.books222.
405 reviews27 followers
July 20, 2024
~„Mchy i paprocie będą naszym grobem" to bardzo niekomfortowa książka, która miesza nam w głowie. Po czasie nie wiemy czy wydarzenie jest snem, wspomnieniem, czy dzieje się w głowie bohaterki czy rozgrywa się naprawdę. Bohaterka sama jest mocno zagubiona w obecnej sytuacji. Ta pozycja niejednokrotnie sprawiła, że czułam niepokój i dezorientację. Wiele razy potrzebowałam od niej przerwy bo czułam ogromny stres.

Mchy niezwykle mi się podobały. Przez cały czas byłam szaleńczo zaintrygowana. Ta historia jest niczym sen na jawie. Jestem ogromną fanką pomysłu na książkę. Hania Czaban stworzyła świat pełen wątpliwości, bólu, tajemnic.Ta historia jest niewątpliwie dziwna. Czuć jej duszący klimat przez niemal każdą stronę - wręcz dusi ona czytelnika.

Główna bohaterka - Daria mocno mnie zaintrygowała i siedzenie w jej głowie było ciekawym doświadczeniem. Nie umiem stwierdzić czy ją polubiłam bo jest ona dosyć specyficzną bohaterką. Nie rozumiałam niektórych jej decyzji.

Wątek z Duchami - TO BYŁ NIEZWYKLY DOBRY WĄTEK. Wręcz ubóstwiam gdy w książce pojawia się motyw zespołu lub muzyki a tutaj była ona wybitna. Piosenki przed rozdziałami zawładneły mną w całości. Te teksty zachwyciły mnie do granic możliwości. Zwroty akcji i punkty kulminacyjne dotyczące zespołu były bardzo dobrze przemyślane i szczerze totalnie się nie spodziewałam co wydarzy się za chwilę.

Podsumowując ta książka była dla mnie ogromnym wyjściem ze strefy komfortu i nie mam jej nic do zarzucenia. Była genialnie i przepięknie napisana. W tekstach BOTANIKI zakochałam się bezpamiętnie, a cały wątek dotyczący Duchów byl tak intrygujacy. Jednak ta książka przytłoczyła mnie tym duszącym klimatem i ciężko było mi ją czytać mimo ogromnej chęci dowiedzenia się co dzieje sie dalej.

~4.5/5
Profile Image for Kochająca Książki.
228 reviews1 follower
July 19, 2024
Panie i Panowie – oto jedna z najlepszych książek tego roku. Jest to powieść, obok której nikt nie powinien przejść obojętnie. Ta historia zachwyci Wasze oczy i skradnie Wasze dusze.

Jestem zachwycona piórem Hani Czaban. Ta książka nie dość, że jest przemyślana i dopracowana pod każdym względem, to jeszcze tak przepięknie napisana. Nigdy nie pomyślałabym, że można w tak piękny sposób połączyć poezję, muzykę i thriller w tak wyjątkową całość. „Mchy i paprocie będą naszym grobem” to mieszanka lekkości i duszności. Piękna i mroku.
Genialne połączenie.

Każdy rozdział rozpoczyna się tekstem piosenki z albumu „Botanika”. Każdy z nich jest wyjątkowy na swój sposób. Myślę, że gdyby ktoś skomponował do tego odpowiednią muzykę, to powstałyby genialne utwory.

Bardzo spodobał mi się sposób narracji – Daria zwraca się bezpośrednio do zmarłego chłopaka, dzięki czemu angażowałam się w tą historię jeszcze mocniej. Co do zakończenia – z jednej strony uważam, że było ono w punkt i z pewnością zapadnie na dłużej w mej pamięci, choć z drugiej strony nie pogardziłabym króciutkim epilogiem z dalszymi losami Darii.

Kupujcie i czytajcie w ciemno. Daję wam słowo, że się nie zawiedziecie.

Moja ocena: 5⭐
Profile Image for vvenika.books.
246 reviews299 followers
July 31, 2024
4,5/5 ⭐ Wow! Nie spodziewałam się, że aż tak do mnie trafi!
Profile Image for Arbuz Dumbledore.
523 reviews360 followers
September 28, 2024
Jedno wielkie deus ex machina. Zdecydowanie chętniej posłuchałabym muzyki Duchów niż o nich czytała.
Profile Image for ala.
52 reviews2 followers
July 25, 2024
4.25
o kurv to było mocne
Profile Image for Aleksandra.
118 reviews
September 2, 2024
Yy... I'm confused. Z jednej strony podoba mi się cały zamysł tej historii i klimacik, naprawdę. Ale opornie mi się to czytało. Zbyt kwieciste opisy, rozpraszające moją uwagę, w pewnych momentach nie wiedziałam co się dzieje. Bohaterowie byli mi dość obojętni, nie czułam do nich przywiązania, a Di to trochę mi na nerwy działała. Dla mnie było to jakieś takie wyegzaltowane. Gdybym lepiej poznała relację między nią a Adrianem to inaczej bym to odbierała, a tak w zasadzie nie dowiedziałam się o nich nic, co pozwoliłoby mi uwierzyć w ich więź. A takie 2.5 ⭐
Profile Image for Paulina.
13 reviews
July 21, 2024
No cóż... Decydując się na tę książkę byłam bardzo pozytywnie nastawiona, wręcz nakręcona, przez recenzje innych jak i sam opis, że wręcz nie mogłam się doczekać premiery i gdy tylko ta powieść ujrzała światło dzienne rzuciłam się na nią z niepohamowanym entuzjazmem. Powinnam była już dawno się nauczyć, że gdy tak ogromne oczekiwania spotykają się z rzeczywistością, najczęściej wynik jest rozczarowujący.
Czy ta książka była zła? Nie. Ale czy powaliła mnie na kolana i wycisnęła łzy z oczu, tak jak obiecywały to recenzje? No też nie.
Czuję, że jest to trochę zmarnowany potencjał. Mamy Bieszczady, letni festiwal, niewyjaśnione śmierci i tajemniczy, niezwykle popularny zespół Duchy - połączenie, które mogłoby naprawdę bardzo dobrze się udać, a jednak coś nie zagrało.
Moim największym zarzutem jest to, jak ciężko było w ogóle odnaleźć się z początku w tej historii. Główna bohaterka, Daria, cały czas zwraca się do "ciebie", przez co cała książka brzmi jak list, jak wiadomość. Jest to ciekawy zabieg, tylko problemem jest to, że z początku nie wiemy kim jest "ty" i tak naprawdę nie wiemy czy zwraca się do Filipa, Adriana czy do jeszcze kogoś innego, co jest dezorientujące. Przeszkadzał mi też bardzo "plot twist" w tej książce. Znając realia na linii fan - idol, nie jestem w stanie uwierzyć, że NIKT poza Darią nie odkrył sekretu Adriana (który był podobno tak popularny jak Måneskin) zwłaszcza, że był on ogólnodostępny w sieci i wystarczyło kilka minut na jego odnalezienie.
Końcówka też była przewidywalna, mniej więcej od momentu odkrycia wspomnianego wyżej sekretu.
Z plusów tej książki na pewno muszę wymienić poetycki język (również brawa dla autorki za poświęcenie czasu na napisanie tekstów piosenek Duchów) i odniesienia do współczesnej popkultury, bo bardzo rzadko spotykam się z tym w książkach, a nadaje to czasem ciekawy kontekst.
Wierzę, że ta powieść będzie miała swoje grono odbiorców, którzy ją pokochają całym sercem, przy czym jest mi autentycznie przykro, że niestety nie będę w ich gronie. Mimo wszystko warto dać jej szansę i samemu się przekonać, jak mocno jest się w stanie uwierzyć w tę historię.
Profile Image for Ania.
122 reviews13 followers
July 30, 2024
Marketing wokół tej książki jest naprawdę niezły, jeśli zachęcił mnie do przeczytania utworu autorki, której powieści raczej mnie nie interesują.

„Mchy i paprocie…” są naprawdę dobre. Wydaje mi się jednak, że nie jestem już grupą docelową tego typu powieści. Trochę za bardzo sentymentalna jest ta nasza główna bohaterka - D.

Co na plus? Piosenki, wiersze i styl autorki. Język jest zwyczajnie piękny, choć niektóre porównania wydają się bardzo proste. Momentami ta maniera „mówienia” narratorki zaczyna męczyć, szczególnie jeśli przyswaja się powieść w audio.
Profile Image for kawowa ☆.
32 reviews
October 28, 2024
CO TU SIĘ ZADZIAŁO DAMN
bardzo bardzo polecam wam przeczytać ale Hania nie wybaczę Ci tego otwartego zakończenia (btw kocham jak w książkach są wykreowane zespoły muzyczne i możemy czytać ich teksty to jest GENIALNE)

Ps.Po przemyśleniu zmieniam na 3 to był banger ale z perspektywy czasu mniejszy niż myślałam
Displaying 1 - 30 of 428 reviews

Can't find what you're looking for?

Get help and learn more about the design.