In dit boek nemen Floor Ziegler en Teun Gautier je mee op hun wandelingen door 'een wereld van gemeenschappen'. Je komt in dorpen en steden waar bewoners opstaan om hun omgeving mooier, duurzamer, meer verbonden te maken. Ze richten een energiecoöperatie op en met de winst - een miljoen euro per jaar - bouwen ze sociale woningen. Ze regelen de zorg helemaal zelf, waardoor ouderen veel langer in het dorp kunnen blijven wonen. Ze ontwikkelen een oude asfaltfabriek tot een ontmoetingsplek met ambachtelijke bedrijvigheid, culturele activiteiten en horeca.
Gemeenschapszin is hét thema van deze tijd. In een reeks reportages, verhalen en interviews, uitmondend in een landelijk manifest, laat dit boek zien dat het kan en hóe het een wereld die niet van bovenaf wordt georganiseerd, maar horizontaal, op basis van gelijkwaardigheid en partnerschap. Lokale burgerinitiatieven zijn een bron van inspiratie voor overheden die te groot en te anoniem zijn geworden en daardoor vastlopen. Of je nu burger, ambtenaar, minister of projectontwikkelaar iedereen wil graag gehoord worden en bijdragen aan de samenleving.
Interviews met o.a. Munish Ramlal (ombudsman), Marleen Stikker (internetpionier), Bernt Schneiders (oud-burgemeester) en Wouter van Noort (journalist)
'De Broederij in Nijmegen: van een troosteloze lege plek naar een bloeiende gemeenschap, omdat er mooie mensen zijn met dromen en een gemeente die met ze meedenkt.'
Wat een enorm inspirerend boek! Een tijd geleden ben ik bij een presentatie van Floor Ziegler en Teun Gautier geweest, sindsdien wilde ik dit boek al lezen. Dus ben blij dat het nu is gelukt. Zeker in de huidige tijd waarin mijn vertrouwen in de mensheid als geheel en de overheid per dag daalt, biedt dit boek hoop. Het sluit goed aan bij andere theorieën, bijvoorbeeld over de donuteconomie, en geeft ook allemaal concrete voorbeelden. Eigenlijk is het ook gewoon een dikke aanklacht tegen het volledig doorgeslagen kapitalisme. En terecht!
De meeste mensen die geïnterviewd zijn, zijn wel theoretisch opgeleid en hebben het privilege en de financiële middelen om veel vrijwilligerswerk te doen. Ik kan me voorstellen dat dit niet voor iedereen even realistisch is. Dus laten we vooral kijken hoe we daadwerkelijk iedereen kunnen betrekken.
Ik ben benieuwd hoe deze beweging zich de komende jaren gaat ontwikkelen. Zou heel mooi zijn als meer steden en dorpen van elkaar kunnen leren & samenwerken voor een fijner Nederland. Voor iedereen!
Zeer inspirerend boek met praktische voorbeelden. Wat me specifiek bijblijft, is het echte samen werken met mensen. Dus open een gesprek in gaan zonder een plan al klaar te hebben.
Het boek maakt een onderscheid tussen systeemwereld (van gemeentes met kantoren, professionale ambtenaren en consultants en bestemmingsplannen) en de leefwereld (van buurthuizen, naoberschap en bovenal zogenoemde stadmakers). Schrijver Floor en Teun zijn niet objectief en hebben geen gevalideerde vragenlijsten. Ze gaan open het gesprek aan en vragen mensen in buurten wat ze willen terwijl ze luisteren zonder ooordeel. Daarbij vragen ze wat iemand kan en wil toevoegen en wie ze in de buurt nog meer moeten spreken. Dit soort mensen zijn stadsmakers. Ze praten met iedereen en regelen dingen. Dat gaat niet altijd goed, maar het kost heel weinig en het sluit aan bij de daadwerkelijke behoeftes van mensen. Itt grote plannen van gemeentes die vaak zelf een oplossing presenteren, zonder de problemen en mogelijkheden in de buurt echt begrepen te hebben. Vaak kun je in 1 oplossing meerdere 'problemen' combineren. Voorbeeld: "De jeugd verveelt zich, er is braakliggend stuk veld waar overlast plaatsvindt en iemand wil graag een stadstuin aanleggen."
Paar rollen die je altijd moet hebben. - Driver. Iemand met de spirit om het vooruit te brengen - Bestuurlijke netwerkers. Iemand met contacten bij officiële instanties die hier en daar ondersteuning en vergunningen weet te regelen. - Creatievelingen. Iemand die iets spannends verzint wat weer een nieuwe doelgroep kan aanspreken.
Concrete Tips - Geen mensen die in zaaltjes praten, maar echte interactieve doe-activiteiten. Nooit meer dan 2x praten en altijd afsluiten met dingen die gezamenlijk worden gedaan. Dit trekt ook een ander soort mensen aan. - Houd ritme aan --> Maandelijks? - Creëer 'kamers' voor diverse doelgroepen - Vraag mensen! Niemand biedt zich aan voor helpen met een gemeenschap, maar als je het vraagt (en vooral op iets waar ze goed in zijn), dan wil iedereen helpen. - Woordkeuze. Praat niet over 'verduurzaming', een abstract begrip, maar over 'warmte'. Dit merk ik ook op het MBO.
Het boek is vooral een (te) lange serie voorbeelden van 'stad maken'. Aan het eind van het boek, komen de leefwereld en de systeemwereld gelukkig wat meer samen. Stadmakers wordt geadviseerd om hun zichtbaarheid te vergroten en gemeentes wordt geadviseerd hun ambtenaren wat meer ruimte voor interpretatie te geven. Ook is er een coalitie met een manifest: "We doen het samen!"
"Het was een zakelijke overeenkomst, we gingen gewoon huur betalen. Eerst baalden we daar van, maar het was juist goed, want daarmee hadden we ook een positie."
"Een stadmaker wilde daar een stadsstrand maken op een verlaten kade in het havengebied. Die plek had de bestemming 'Industrie' in het bestemmingsplan, dus het kon niet. De wethouder dacht even na en zei: "Dan maken we er 'Zandopslag met mogelijkheid tot bezoek' van." Toen kon het wel.
"Toen Geert Wilders in 2008 voorstlede om het leger naar Gouda te sturen, startten ze in Gouda een goednieuwskrant: De Telegraag. Er sloten zich steeds meer mensen aan en de stichting Gouda Bruist werd opgericht."
"Initiatiefrijke bewoners zijn soms kleurrijke mensen met een extra gebruiksaanwijzing, dat is ook waar."
"De fondsen zijn een belangrijk deel van het ecosysteem, maar toch lijken ze er ook een beetje buiten te staan. Veel initiatiefnemers kennen de programma's niet."
"Ik zeg altijd dat je eerst de ja-juristen nodig hebt, mensen die kijken hoe het wel zou kunnen."
"Sense of relevance. De mate waarin iemand het idee heeft zij of hij er toe doet, bepaalt het geluk."
"Verwar onzekerheid niet met risico. De uitkomst van een maatschappelijk initiatief is vaak uiterst onzeker, maar de kosten en daarmee de risico's, minimaal."
"Vergroot je zichtbaarheid, zodat ambtenaren en wethouders hun vizier gaan afstemmen op jouw activiteiten."
Zeer inspirerend en hoopgevend boek. Geeft me hoop dat het wel anders kan, dat een andere wereld dichtbij ons ligt. Ik ga eens op zoek in mijn eigen stad denk ik.
Mooie beschrijving van gemeenschappen en de psychologie van de mens. Toont aan dat wandelen en praatjes maken de beste manier is om de lokale gemeenschap te ontdekken. Helemaal mee eens!
Vooral leuk om te lezen als sociaal geograaf, hoe initiatieven nu echt in de praktijk werken en hoe top-down soms averechtse gevolgen heeft of een buurt minder levendig kan laten zijn dan dat het is. Aanrader!