سقیفه

by سید مرتضی عسکری

در این کتاب علامه عسکری به بررسی تحلیلی تاریخ صدر اسلام پرداخته است و با بیان وضعیت رفتاری سران سقیفه، به ریشه یابی این جریان انحرافی در زمان حیات پیغمبر (ص) پرداخته است. و در ادامه نحوه شکل گیری حکومت سقیفه و برخورد حضرت علی (ع) و حضرت صدیقه (س) با ان را بیان نموده است و این فتنه را تا پایان مرحله اول آن یعنی مرگ خلیفه سوم و بیعت با امیر المومنین علی ابن ابی طالب بررسی نموده است .

Genres: Religion, History

272 pages

First published January 1, 1388

About the author

علامه سید مرتضی عسکری در سال ۱۲۹۳ شمسی در سامراء در خاندان علم و دانش پرور عریقی متولد شد. پدر بزرگوار ایشان، آیت الله سید محمد حسینی معروف به شیخ الاسلام فرزند آیت الله سید اسماعیل شیخ الاسلام و داماد آیت الله میر محمد شریف عسکری تهرانی معروف به خاتمة‌المحدثین بود.
ایشان از ده سالگی به حوزه های علوم دینی پای گذاشت، مقدمات و بخش هایی از سطوح را در همان شهر تحصیل کرد و در سال ۱۳۱۰ شمسی در عصر مرجعیت آیت الله العظمی حائری به حوزه علمیه قم مشرف و ادامه دروس سطوح را در محضر بزرگانی همچون آیت الله شیخ محمدحسین شریعتمدار ساوجی و آیت الله سید شهاب الدین مرعشی در فقه و اصول و لمعه و قوانین و رسایل و مکاسب و بخشی از کفایه را تعلم کرد. وی سپس از آنجا به سامراء بازگشت و ادامه کفایه و فقه اجتهادی و اصول خارج را از اساتید بزرگ آن شهر از جمله آیت‌الله آقا میرزا حبیب الله اشتهاردی و آیت‌الله سید محمدرضا شوشتری تحصیل کرد.

ایشان در سن قریب ۲۰ سالگی اولین حرکت اجتماعی خود را با تأسیس مدرسه‌ای کوچک در سامراء شروع کرد و بعدها این کار را در شهر کاظمین(۱۳۶۳هـ.ق) با تأسیس مدرسه ابتدایی ادامه داد. این مدارس بعدها به شهرهای بصره، دیوانیه، حله، کاظمین و نعمانیه پای نهاده و در مقاطع مختلف مهدکودک، دبستان و دبیرستان ، دخترانه و پسرانه و مراکزی برای تعلیم و تربیت بزرگسالان گسترش یافت و بعدها در سال ۱۳۸۴هـ.ق. به تأسیس یک دانشگاه با دو دانشکده علوم اسلامی و ادبیات عربی ادامه یافت. این مجموعه بزرگ و بسیار موثر تا زمانی که ایشان از عراق هجرت کرده و به لبنان و بعد به ایران آمد، برپا بود و در سال ۱۳۸۹هـ.ق. به دست دولت بعثی عراق نابود شد.

یکی دیگر از حرکات اجتماعی بزرگ ایشان، مبارزات سیاسی گسترده‌ای بود که از عصر دولت پادشاهی عراق تا عصر حزب بعث برای احقاق حقوق شیعیان عراق انجام داد. ایشان در این دوران در راس روحانیان مبارز عراق بود و شهدای بزرگی چون آیت‌الله سید محمدباقر صدر و سید مهدی حکیم و سید محمدباقر حکیم در شمار این گونه از علما قرار داشتند که ایشان سرانجام با روبرو شدن با خطر اعدام از عراق گریخت.

یکی دیگر از کارهای اجتماعی ایشان تشکیل و تاسیس صندوق خیریه ای بود که با برپا کردن دو درمانگاه و سپس شروع به ایجاد یک بیمارستان بزرگ ادامه یافت و با بیرون آمدن از عراق به سرنوشت نامعلومی گرفتار شد و این مجموعه کاری شبیه به کمیته امداد امام انجام می‌داد.

از بزرگترین کارهای علامه تحقیقات نوینی است که شهرت ایشان بیشتر مرهون آن است. این تحقیقات کارهای نو و روشهای نوینی در تحقیقات اسلامی پدید آورد و در واقع راه نوینی در تبیین اسلام شیعی و دفاع از آن بود. اولین نمونه از این گونه تحقیقات در سال ۱۳۷۵ه.ق به نام “عبدالله بن سبا و اساطیر اخری” نشر یافت که در عالم اسلام شهرت یافت و تاثیرگذار شد و در مجله الازهر، دو مقاله و نقد در مورد آن نوشته شد.این کتاب تا حدود ۴ جلد ادامه یافت. بعد از ان “خمسون ومئة صحابی مختلق”(یکصد و پنجاه صحابى ساختگى) در سه جلد و “معالم المدرستین” در ۳ جلد و “القران الکریم و روایات مدرستین”در ۳ جلد و سر انجام محموعه بزرگی از رساله های کوچک به نام بر گستره کتاب و سنت، بخشی از تالیفات ایشان می‌باشد. این کتابها به زبانهای انگلیسی، فارسی، ترکی و اردو و بخشی از آنها به زبانهای ایتالیائی، روسی و … ترجمه و نشر شده اند.

علامه بیش از سی و پنج سال قبل به ایران آمد و ازهمان ابتدا به ادامه راهی که در عراق آغاز کرده بود، پرداخته، تبلیغ و ترویج و تحقیق و خدمت به محرومان و اقامه جماعت و بعدها تاسیس مراکز علمی همچون دانشکده علوم اسلامی را وجهه همت خویش قرار داد. امروز دانشکده اصول الدین که سالها از تاسیس آن می‌گذرد، در شهر های قم، دزفول و تهران در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا مشغول و کار پرورش محقق را بر عهده گرفته است.
بحث‌‌های علمی و مناظرات ایشان با دانشمندان مذاهب و ادیان گوناگون جهان، بسیار روشنگرانه و منحصر به فرد است و بسیاری از این مباحثات به صورت کتاب انتشار یافته‌اند. علامه عسکری، ریاست دانشکده اصول‌الدین را که خود بنیانگذار آن بوده‌اند، بر عهده داشتند.
ایشان در سومین همایش چهره‌‌های ماندگار در مهر ماه سال ۸۲ به عنوان یکی از نخبگان فرهیخته و برجسته علمی ـ فرهنگی معرفی شدند. همچنین بزرگداشت علامه عسکری در سومین اجلاس مجمع جهانی اهل بیت ـ علیهم‌السلام ـ در تابستان سال ۱۳۸۲ در تهران برگزار شد.

گزیده فعالیت‌‌ها و آثار علمی علامه عسکری
الف) تألیفات عربى
۱ـ مئة و خمسون صحابى مُختلَق (سه جلد)؛ ترجمه فارسی: یکصد و پنجاه صحابى ساختگى.
۲ ـ عبدالله ‌بن سبا و أساطیر أخرى (دو جلد)؛ عنوان ترجمه فارسی: عبدالله ‌بن سبا و دیگر افسانه‌‌های تا

Reviews

[zeynab · Rating 5 out of 5]

خوندن این کتاب برای هر بچه شیعه ای لازم و حتی می تونم بگم واجبه
اتفاقاتی که بعد از رحلت پیامبر افتاده ،دلیل شهادت حضرت زهرا، بلاهایی که به سر اسلام آوردن و همینطور ریشه های حادثه کربلا همه تو این کتاب گفته شده
در ضمن خیلی از اتفاقات ذکر شده از منابع معتبر اهل سنته
از این آدرس می تونید فایل پی دی اف کتابو دانلود کنید
http://www.archive.org/download/Saghi...

[جَنّات · Rating 4 out of 5]

کتابی خوب در باب بررسی چگونگی تشکیل سقیفه...برای کسانی مثل من که اطلاع زیادی ازش ندارن مفیده و متن کتاب هم عام‌پسنده...
مسابقه‌ی کتابخوانی که تو همین ایام فاطمیه برگزار کردیم هم توفیق شد خودمون این کتاب رو بخونیم هم شرکت کننده‌هایی که حضرت زهرا(سلام‌الله‌علیها) روزیشون کرده بود این کتاب رو دست بگیرن...❄
دی ماه۱۳۹۹

[حسین کلاکج · Rating 5 out of 5]

فوق‌العاده.
فوق‌العاده و البته پر از غصه!
سبک روایت‌گری از اون فضای تاریخی و ارائه اسناد و مدارک جدا عالی بودن و نکته اینه که تقریبا توی کل کتاب اثری از منابع شیعه ندیدم!
این کتاب رو باید خوند.

[Ehsan · Rating 5 out of 5]

خدا رحمت کنه این عالم والامقام رو
کتاب ایشون با متنی شیوا که متن سخنرانی هستش پاسخ بسیاری از سوالات و گنجینه ای از حساس ترین ایام اسلام هستش که چگونه مسیر خلافت منحرف شد
منابع سرشار این کتاب در عین اختصار متن و جذابیت متن از ویژگی های این کتابه

[saeed Tehrani pooya · Rating 5 out of 5]

انصار پیامبر اکرم (ص) از دو قبیله اوس و خزرج بودند که هر دو قبیله در اصل از اهل یمن بودند و اجداد ایشان برای درک حضور پیامبر خاتم(ص) و یاری حضرتش به مدینه آمده بودند.
سقیفه مشهور در تاریخ، محل اجتماع قبیله خزرج از انصار در مدینه بوده است و رئیس ایشان سعد بن عُباده بوده که برای بیعت با او پس از وفات پیامبر در آن محل اجتماع کرده بودند؛ در حالی که جسد مبارک پیامبر (ص) بین خاندانش بود و مشغول غسل دادن جسد مطهر آن حضرت بودند. چون خبر اجتماع سقیفه به گروه پیرو ابوبکر و عمر رسید ایشان نیز با سرعت به اجتماع سقیفه ملحق شدند.
بر اساس این کتاب سقیفه در یک روز و یا طراحی یک نفر برای خلافت خلاصه نمی شود بلکه سقیفه آغاز بروز وظهور اجرائی نقشه ای حساب شده است که طی آن افرادی معین از قریش می بایست یکی پس از دیگری، زمام حکومت را به دست گیرند تا آن را، پیوسته، از اهل بیت پیامبر (ص) دور دارند و نهایتا آن را به بنی امیه بسپارند. این نقشه اجرا شد، لکن با قتل عثمان و خلافت امیر المؤمنین (ع)، نا تمام ماند.
این تحلیل، که بر مبنای منابع درجه اوّل مکتب خلفاست، در نوع خود بی نظیر است؛ مطالب پراکنده و ناتمام و بعضاً نادرست گذشتگان و معاصران را، درباره سقیفه، منظّم و کامل ساخته، تصحیح می کند و برای فهم بهتر تاریخ اسلام، از زمان رحلت پیامبر (ص) تاکنون، بسیار روشنی بخش و هدایتگر است.

یکی از کامل ترین و جامع ترین کتاب هایی است که تا کنون در باب سقیفه بنی ساعده مطالعه کردم، که تقریبا همه جزئیات دلایل و سرمنشا های جریان سقیفه و مظلومیت امیرالمومنین علیه السلام، حضرت زهرا سلام الله علیها را بیان کرده بود... در ایام فاطمیه امسال درک بیشتری برای شرکت در مراسم عزاداری مادر امت اسلام به من بخشید... الحمد لله علی کل نعمه کما هو اهله...

[Mohammad reza khorasanizadeh · Rating 5 out of 5]

تحلیلی دقیق و مستند از واقعه سقیفه و دلایل و تبعاتش

[Fahime · Rating 5 out of 5]

علامه عسکری در این کتاب به ماجرای غصب خلافت بعد از رحلت پیامبر (ص) پرداخته است.
کتاب با آیات ابتدایی سوره ی تحریم در مورد دو تن از زنان پیامبر آغاز می شود و به موارد زیر می پردازد:
- تشکیل سپاه اسامه توسط پیامبر و دستور پیامبر مبنی بر پیوستن ابوبکر و عمر و ابوعبیده و سعد بن عباده و ... برای پیوستن به این سپاه و لعنت کسانی که از پیوستن به سپاه اسامه سرباز می زنند.
- وصیت نامه ی نوشته نشده ی پیامبر و دو روایت موجود در این زمینه
- تشکیل سقیفه توسط انصار بلافاصله بعد از رحلت پیامبر و پیوستن ابوبکر و عمر و ابوعبیده و ... به ایشان. البته به انگیزه های انصار برای تشکیل سقیفه اشاره ای نشده است.
- غسل و خاکسپاری پیامبر و جمع آوری قرآن پیامبر توسط امام علی (ع) از دوشنبه تا جمعه
- بیعت گرفتن برای ابوبکر: انگیزه های خزرج برای بیعت کردن با ابوبکر و نقش قبیله ی اسلم
- حمله به خانه ی اهل بیت برای گرفتن بیعت و غصب فدک و ارث پیامبر
- خطبه ی فدکیه
- دوران خلافت ابوبکر، کشته شدن مالک بن نویره به دست خالد بن ولید، کشتار اهل دَبا توسط زیاد بن لبید و حمله به کِندَه
- وصیت نامه ی ابوبکر
- طبقاتی شدن جامعه ی اسلامی در زمان عمر
- شورای عمر و به خلافت رسیدن عثمان
- بی عدالتی و فسق فرمانداران تعیین شده توسط عثمان که به نارضایتی عموم مردم و در نهایت کشته شدن عثمان انجامید
- به خلافت رسیدن امام علی (ع) و خطبه ی شقشقیه
کاش به طور خلاصه به اجتهادات خلاف نص ابوبکر و عمر هم پرداخته شده بود.

[Mahdi Shokrgozar · Rating 3 out of 5]

کتاب با جانبداری نوشته شده. گرچه برای بیشتر حرف‌ها سند آورده ولی در مورد خیلی از مباحث، تنها به یک سند اکتفا کرده که به نظر می‌رسه به نظر خود نویسنده نزدیک‌تر بوده. یا برای این‌که بگه ماجرای خلافت، از قبل برنامه‌ریزی شده بود، نیاز به تحلیل و مدرک بسشتری بود. استدلال‌های نویسنده چندان قانع کننده نبود. در کل البته اطلاعات جامع و خوبی می‌ده اما فقط به این کتاب نمیشه اکتفا کرد.

[Ali Hatam · Rating 5 out of 5]

کتاب بسیار مستند و بر مبنای منابع برادران اهل سنت است
بر هر جوینده حقیقتی لازم هست که این کتاب رو بخونه

[Mohamadjavadtaremi · Rating 3 out of 5]

کتاب بسیار عالیه و هر بچه شیعه این رو نخونه اشتباه بزرگی کرده

[Farida Qadipasha · Rating 5 out of 5]

این کتابو به توصیه استادم، که فردی داری تحصیلات عالی هستند، خوندم و واقعیتش توقع چنین نثر روونی رو نداشتم. بسیار آموزنده و قابل تامل و جذاب بود. خوندنش رو توصیه میکنم.