Η αναχώρηση

Τριλογία Νίκου Θέμελη #4

by Νίκος Θέμελης, Nikos Themelis

Δυόμισι χρόνια απ' το θάνατο του Νίκου Θέμελη (20 Αυγούστου 2011) εκδίδεται σήμερα το ύστατο βιβλίο του, με τίτλο Η Αναχώρηση, απ’ τις εκδόσεις Μεταίχμιο. Σ’ αυτό το βιβλίο ο Θέμελης διαπραγματεύεται τις δύσκολες στιγμές της Ελληνικής Επανάστασης (1823-1825). Ο Λάζαρος Χατζημιχαήλ, στο τσιφλίκι του που δέσποζε στον κάμπο του Ναυπλίου, και ο Μισέλ Ντε Κριγιόν, φιλέλληνας γιατρός, ταλαντεύονται ανάμεσα στα διλήμματα και τις αλλαγές της εποχής τους. Και σε άλλες δύσκολες εποχές, στην Αθήνα του 2009, ο άλλος Λάζαρος Χατζημιχαήλ, απόγονος του πρώτου, ανώτερος δικαστικός, τη μέρα που συνταξιοδοτείται αναλογίζεται τη ζωή του. Θα τολμήσει και την αναχώρησή του;

168 pages, Paperback

First published March 26, 2014

About the author

English: Nikos Themelis

Ο Νίκος Θέμελης (1947-2011) γεννήθηκε στην Αθήνα και σπούδασε στη Νομική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Στη συνέχεια πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στη Γερμανία σε θέματα Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. Από το 1981 υπήρξε στενός συνεργάτης του πρώην πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη, σε όλη τη μετέπειτα πολιτική του πορεία -στα υπουργεία Γεωργίας, Εθνικής Οικονομίας, Παιδείας, Βιομηχανίας και, τέλος, στο Μέγαρο Μαξίμου, κατά τη θητεία του ως πρωθυπουργού (1996-2004). Εργάστηκε επίσης στην Αγροτική Τράπεζα, στο υπουργείο Οικονομικών και στη Νομική Υπηρεσία του Συμβουλίου Υπουργών, στις Βρυξέλλες. Στο χώρο των γραμμάτων εμφανίστηκε το 1998. Έγραψε επτά μυθιστορήματα ("Η αναζήτηση" 1998, "Η ανατροπή" 2000, "Η αναλαμπή" 2003, "Για μια συντροφιά ανάμεσά μας" 2005, "Μια ζωή, δυο ζωές" 2007, "Οι αλήθειες των άλλων" 2008 και "Η συμφωνία των ονείρων" 2010), με αναφορές στον ελληνισμό των τελευταίων τριών αιώνων, τόσο στον χώρο της διασποράς όσο και στον χώρο της αναδυόμενης νεοελληνικής αστικής τάξης. Βιβλία του μεταφράστηκαν στα γερμανικά, τα ιταλικά, τα ρουμανικά και τα τουρκικά. Το 2000 τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας και με το βραβείο του λογοτεχνικού περιοδικού "Διαβάζω" για το μυθιστόρημά του "Η ανατροπή" και το 2009 με το βραβείο "Πρωτοποριακής δημιουργίας-Γιάννος Κρανιδιώτης", στη Λευκωσία. Έφυγε από τη ζωή στις 20 Αυγούστου 2011, σε ηλικία 64 ετών, μετά από πολύχρονη μάχη με τον καρκίνο.

Reviews

[Nikos Tsentemeidis · Rating 4 out of 5]

Πρώτη εμπειρία με τον Νίκο Θέμελη, αρκετά θετική. Γνωρίζοντας ότι έγραψε το βιβλίο αυτό λίγο πριν πεθάνει, διαπίστωσα ότι στο τέλος ίσως έγραφε βιαστικά. Παρ' όλα αυτά μου άρεσε. Μου άρεσε η γραφή του, αλλά περισσότερο η θεματολογία του και η χρονική περίοδος που λαμβάνει χώρα η ιστορία. Ο εμφύλιος πόλεμος κατά τη διάρκεια της ελληνικής επανάστασης, είναι ένα πολύ σημαντικό γεγονός, το οποίο ελάχιστα γνωρίζουμε. Σίγουρα θα διαβάσω και τα υπόλοιπα βιβλία του συγγραφέα, ο οποίος είναι από τους λίγους Έλληνες που μου άρεσε το γράψιμό τους.

[Faedra · Rating 4 out of 5]

Το τελευταίο βιβλίο του Θεμελη το οποίο άφησε και ημιτελές λίγο πριν πεθάνει. Η ιστορία του τσιφλικα Χατζημιχαηλ με κέρδισε περισσότερο. Στην ιστορία του απογόνου του Χατζημιχαηλ διεκρινα προβληματισμους του ίδιου του συγγραφέα.

[Georgina Koutrouditsou · Rating 4 out of 5]

"Η μυθοπλασία,στον βαθμό που δεν διεκδικεί ως το τέλος το αναφαίρετο δικαίωμά της στην κατασκευή,ακόμα και στην παραποίηση, μπορεί να αναπαραστήσει,με τον δικό της τρόπο πάντοτε,το κλίμα και το πνεύμα μιας εποχής καλύτερα και από την ακριβέστερη ιστορική έρευνα.Άλλωστε και στις δύο περιπτώσεις για αναπαραστάσεις πρόκειται και όχι για την πραγματικότητα.Αυτή βρίσκεται αλλού."

Βασίλης Παναγιωτόπουλος (από το επίμετρο)

Μου είναι δύσκολο να είμαι αντικειμενική με την εργογραφία του Θέμελη,ειδικά 10 χρόνια,σχεδόν,μετά την προσωπική μου μελέτη πάνω σε ένα από τα πιο σημαντικά του έργα,την Τριλογία.Η "αναχώρηση " είναι ξεκάθαρο στον έμπειρο αναγνώστη του, ότι αποτελεί δύο άκρως ενδιαφέροντα (προ)σχεδιάσματα ενός επικείμενου σπουδαίου μυθιστορήματος ή μιας νέας σειράς αυτών.

Στο πρώτο μέρος πραγματεύεται με κριτική ματιά και λόγο(για μία ακόμη φορά)τα γεγονότα γύρω από την Ελληνική Επανάσταση του 1821 μέσα από την αποσπασματική ζωή του ήρωα Χατζημιχαήλ.Είναι φανερή η ευρύτερη γνώση του συγγραφέα γύρω από τα ερωτήματα που απασχολούν τους ιστορικούς ερευνητές της περιόδου,αλλά και τα καίρια θέματα που απασχολούσαν κάθε φορά και τον ίδιο:η Παιδεία,η μεσαία-αστική-εμπορική τάξη και ο ρόλος της,οι κοινωνικο-πολιτικές ιδεολογίες,ο ρόλος του κράτους και πάνω απ'όλα η πρόοδος του ανθρώπου και της κοινωνίας.

Στο δεύτερο μέρος,που δίνεται σε μια απλοϊκή και αποσπασματική δομή,παρουσιάζεται ένα περιληπτικό στιγμιότυπο της ζωής των απογόνων του αρχικού ήρωα,οι οποίοι φτάνοντας στο σήμερα εκφράζουν ξεκάθαρα την κριτική τους στην πολιτική και κοινωνική αναταραχή/αστάθεια των τελών της πρώτης δεκαετίας του 2000.

Είμαι σίγουρη ότι αν είχε τον χρόνο ο Θέμελης θα παρέδιδε στο ελληνικό κοινό ένα συγκλονιστικό έργο που θα πρόβαλε μέσω της μυθοπλασίας την σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα,η οποία θα συνδέονταν κριτικά και δυστυχώς σκωπτικά με τις απαρχές του νεοελληνικού κράτους.Δεν ξέρω αν πιστεύε στην επανάληψη της Ιστορίας,αυτό που ήξερε όμως είναι ο Διδακτικός της σκοπός,όχι τόσο σε επίπεδο νουθεσίας αλλά παραδειγματισμού και υπενθύμισης.

Το τελευταίο έργο ενός συγγραφέα που άλλαξε τη ροή του σύγχρονου ελληνικού ιστορικού μυθιστορήματος είναι ένα γλυκόπικρο αντίο,αλλά και ένα κλείσιμο του ματιού στην σπουδαία παρακαταθήκη που άφησε στο αναγνωστικό κοινό.

[Dionysis · Rating 2 out of 5]

Πεζογράφημα που προσπαθεί να συνδέσει τις συνθήκες του εμφυλίου στα χρόνια του '21 με την πραγματικότητα της σύγχρονης Ελλάδας στην εποχή της μεταπολίτευσης και αργότερα της κρίσης. Η μυθοπλασία του πρώτου μέρους γοητεύει. Η εντύπωση ότι, μέσω της περσόνας του Χατζημιχαήλ του δεύτερου μέρους, ο συγγραφέας μιλά για τον εαυτό του συγκινεί. Ωστόσο, η αίσθηση ότι το κύκνειο άσμα του Θέμελη είναι ένα εν πολλοίς ανολοκλήρωτο έργο παραμένει διάχυτη.

[Manolis · Rating 3 out of 5]

Μάλλον αναπτυγμένο σχεδίασμα για επεξεργασία παρά κείμενο ολοκληρωμένο.

[George · Rating 3 out of 5]

It's a pity it remained unfinished, not sure if it was a good idea to be published.

[Giorgos Tzirakis · Rating 3 out of 5]

Αξιολόγηση: 2,5

[Tilly · Rating 3 out of 5]

3,5/5.