Λουκής Λάρας

by Dimitrios Vikelas

Δημοσιευμένος το 1879, ο Λουκής Λάρας θεωρείται, και είναι, ένα έργο σταθμός των ελληνικών γραμμάτων, καθώς έθεσε τις βάσεις για τη μετάβαση της ελληνικής πεζογραφίας από τον ρομαντισμό στον ηθογραφικό ρεαλισμό. Με το λιτό και χαμηλόφωνο ύφος του μεταφέρει τον αναγνώστη στα πρώτα χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης, για να αναδείξει μέσα από αυτήν ένα άλλο 1821 από το καθιερωμένο, το οποίο δεν εστιάζει στα ηρωικά ανδραγαθήματα του πολέμου και των οπλαρχηγών αλλά στο προσφυγικό δράμα του ανώνυμου άμαχου πληθυσμού. Βασισμένο στην πραγματική ιστορία ενός Χιώτη εμπόρου, ο Λουκής Λάρας επιχειρεί, στον αντίποδα του ελληνικού μεγαλοϊδεατισμού, να εντάξει από κοινού τους πολεμιστές και τους αμάχους στην ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης και να προβάλει, μέσω αυτής, το όραμα μιας άλλης Ελλάδας που θα βασίζεται στις αξίες του οικογενειακού και εργασιακού βίου, της οικονομικής επιχειρηματικότητας και ανάπτυξης ως παράγοντες για την υλική και πνευματική πρόοδο του έθνους.

Αξιοποιώντας το πλούσιο δοκιμιακό έργο του Βικέλα, η μελέτη του Δημήτρη Πολυχρονάκη επιχειρεί να ανασυγκροτήσει το πλέγμα των πολιτικών, κοινωνικών, θρησκευτικών και πολιτισμικών αξιών που καθόρισαν τη συγγραφή του Λουκή Λάρα. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο αναδεικνύονται οι οφειλές του Βικέλα στις ιδέες του αγγλικού εμπειρισμού που τον κατέστησαν θιασώτη ενός συντηρητικού φιλελευθερισμού, ο οποίος βασίζει τον αστικό εκσυγχρονισμό και την πρόοδο κάθε έθνους στην ιστορία και τις παραδόσεις του. Παράλληλα, μέσα από την έκτου σύνεγγυς ανάγνωση της νουβέλας, αναλύονται οι θεματικές και υφολογικές επιλογές του συγγραφέα που, με τη χαμηλόφωνη και αντιηρωική αισθητική του κειμένου του, προάγει το ιδεώδες μιας κοινωφελούς λογοτεχνίας, η οποία θα αναπαριστά τον καθημερινό μικρόκοσμο των ανθρώπων και θα είναι εύληπτη από τον μέσο αναγνώστη.


Δημήτριος Βικέλας, Λουκής Λάρας
Δημήτρης Πολυχρονάκης, Το άλλο 1821
Ο ατελής έμπορος και λόγιος, Δημήτριος Βικέλας
Αγγλία, "η κοιτίς της σώφρονος ελευθερίας" και "της απαύστου ειρηνικής επαναστάσεως"
Το χαμηλόφωνο απομνημόνευμα του Λουκή Λάρα
Η αντίθεση πολέμου και εμπορίου στον Λουκή Λάρα
Το εγχειρίδιο του καλού εμπόρου: πρακτικότητα, ωφελιμισμός, εντιμότητα, ελευθερία
Πρακτικότητα
Ωφελιμισμός
Εντιμότητα
Ελευθερία
Ο χριστιανισμός της επιχειρηματικότητας ή ο επιχειρηματικός χριστιανισμός
Η διαλεκτική ιστορίας και καθημερινότητας στον Λουκή Λάρα
Η πεζογραφία της γήρανσης, ή συντηρητισμού το ανάγνωσμα
Η αυτοβιογραφική οπτική του Λουκή Λάρα
Η λογοτεχνία των "καλών αισθημάτων" και ο ρεαλισμός της
Ο ιστορικός και πολιτικός ρεαλισμός του Λουκή Λάρα
Το άλλο 1821 και η Ελλάδα του
Εκδοτικό σημείωμα

Genres: Fiction, Classics, Historical Fiction, Novels

Paperback

First published January 1, 1879

About the author

Greek: Δημήτριος Βικέλας

Reviews

[Kyriakos Sorokkou]

Ελληνική λογοτεχνία του 19ου αιώνα.

1) Έρωτος Αποτελέσματα: Ιστορίαι Ηθικοερωτικαί 1792
2) Ο Παπατρέχας 1811/20
3) Διονυσίου Σολωμού Η Γυναίκα της Ζάκυθος 1826/29
4) Ο Λέανδρος 1834
5) Ο Θέρσανδρος και άλλα αφηγήματα 1847
6) Θάνος Βλέκας 1855
7) Η Πάπισσα Ιωάννα 1866

8) Είμαστε στα τέλη Αυγούστου και διάβασα και το 8ο βιβλίο για το πρότζεκτ, που είναι ο Λουκής Λάρας.

Ένα βιβλίο γραμμένο το 1879. Μια εποχή που η δημοτική άρχισε για τα καλά να εισχωρεί εκτός από την ποίηση και στην πεζογραφία.

Διάβασα θυμούμαι απόσπασμα αυτού του βιβλίου στα Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας στην Α' Λυκείου.

Φυσικά δεν θυμόμουν τίποτε γιατί από τότε πέρασε καιρός, και επιπλέον τότε ο νους μου ήταν αλλού.

Δεν ήταν στον Λουκή τον νεαρό Χιώτη που έζησε τη σφαγή της Χίου, που παρόλα αυτά κατάφερε να επιβιώσει και να ορθοποδήσει.

Είναι ήρωας ενός βιβλίου που ναι μεν διαδραματίζεται στα χρόνια της επανάστασης αλλά είναι μακριά από την ατμόσφαιρα των πατριωτικών εξάρσεων, και ο ήρωάς μας είναι άνθρωπος των μετόπισθεν.

Άφησε κι αυτός το λιθαράκι του στην επανάσταση, περισσότερο ως άνθρωπος παρά ως επαναστάτης.

Ένα ιστορικό βιβλίο με στοιχεία ηθογραφίας. Παρόλο που προηγήθηκαν αυτού του βιβλίου κι άλλα μυθιστορήματα σε αυτό βλέπουμε περισσότερα στοιχεία αυτού που ξέρουμε ως μυθιστόρημα σήμερα (αφήγηση / διάλογος).

[Antonio Papadourakis · Rating 4 out of 5]

Νουβέλα με θέμα τις περιπέτειες ενός νέου στα πρώτα χρόνια της επανάστασης, γραμμένη σε καθαρεύουσα. Από την Σμύρνη, στην Χίο και την καταστροφή της, και μετά στην Τήνο και στιε Σπέτσες.
"Αλλ' ήτο γέρων και ετρέφετο εις την ερημίαν με της πείρας και των βιβλίων τα διδάγματα. Μη θα εγίνετο ουδαμού επανάστασις εαν δεν υπήρχον της νεότητος η τόλμη και η απειρία; Οι γέροντες φύσει κλίνουν προς την απραξίαν ή την αναβολήν. Συμβουλεύουν υπομονήν και φρόνησιν."
"Εκ της ιστορίας των ατόμων αποτελείται η του έθνους, την δε ιστορίαν της ελληνικής παλιγγενεσίας δεν συγκροτούν τα κατορθώματα μόνο των επί γης και θαλάσσης προμάχων της, αλλά και οι διωγμοί και αι σφαγαί και αι ατιμώσεις των αόπλων και ασθενών, και η εγκαρτέρησις αυτών εν τη δυστυχία...."

[Anna · Rating 4 out of 5]

Μια αρκετά καλή εναλλακτική μάτια στο θέμα του ηρωισμό την περίοδο της απελευθέρωσης. Ο ήρωας στερείται ηρωισμό αλλά όχι στόχων, κάτι που τον κάνει συμπαθή. Μια προσπάθεια για ενα ιστορικό διήγημα. Η γλώσσα αν και καθαρεύουσα δεν κουράζει, αφενός λόγω της ροής του έργου, αφετέρου επειδή είναι μικρό σε μέγεθος.

[Γιώργος Μπελαούρης · Rating 4 out of 5]

ένα υπέροχο βιβλίο που δείχνει ότι στον πόλεμο δεν είναι όλοι ήρωες
συγκινητικό κείμενο που μας βάζει μέσα στο πετσί ενός καθημερινού ανθρώπου και της οικογένειάς του
απορώ που δεν είναι γνωστότερο
θέλω να διαβάσω κι άλλα του βικέλα

[Νίκος Vitoliotis) · Rating 4 out of 5]

Φοβερά ενδιαφέρουσα μαρτυρία, η επανάσταση από τη σκοπιά ενός αμάχου, ενός αστού εμπόρου.

[Vassilis · Rating 5 out of 5]

Παρα την χρήση της καθαρεύουσας η ροή του έργου κυλά αβίαστα. Ο Λουκης μπορεί να μην έχει στόφα πολεμιστή αλλα αυτό δεν τον εμποδίζει οταν το βαζει με το νου, να οργανωνει επικίνδυνες αποστολές με επιτυχία. Η καλοσύνη του καθηλώνει!

[Nelly · Rating 3 out of 5]

Ο Λουκής Λάρας θεωρώ ότι έχει περισσότερο ενδιαφέρον ως μία πραγματική μαρτυρία (του Χιώτη Λουκά Ζήφου), που αφηγείται σε πρώτο πρόσωπο πώς έζησε ο ίδιος την εποχή της επανάστασης όταν βρισκόταν στη Σμύρνη και στη συνέχεια στη Χίο, Τήνο, Μύκονο και Σπέτσες. Την εποχή που εκδόθηκε το βιβλίο όλοι διάβαζαν μεταφράσεις ξένων έργων, αλλά αυτό δεν το εμπόδισε να γίνει διάσημο, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε όλη την Ευρώπη και να εγκριθεί μάλιστα ως σχολικό ανάγνωσμα στη Γαλλία (στην οποία διέμενε ο Βικέλας). Ο Ξενόπουλος, που ήταν βιβλιοφάγος και όταν ήταν μαθητής είχε διαβάσει από Ζολά, Ουγκώ, Ντίκενς έως Ντοστογιέφσκι και ένα σωρό άλλους ξένους συγγραφείς, από ελληνικά βιβλία είχε διαβάσει μόνο τρία, μεταξύ των οποίων τον Λουκή Λάρα και την Πάπισσα Ιωάννα.

[Nikki · Rating 4 out of 5]

Πολύ ωραιο.

[Samrat · Rating 2 out of 5]

I might not be the audience for this - I don't have the sensibilities or the context to really appreciate an adventure story with the Greek war of independence as background. Taking it as an adventure story, however, most of it feels like a series of events that don't flow together particularly well. The most gripping section is the climax (which is good), but I found the resolution into child-marriage is a bit off-putting.

[Nick · Rating 5 out of 5]

Γραμμένο στην καθαρεύουσα (ωστόσο ευκολοδιαβαστο) στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα...
Μια γραπτή μαρτυρία της ζωής πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την καταστροφή της Χίου...
Βασισμένο στα απομνημονεύματα ενός Χιώτη που έζησε τα γεγονότα...
Κυλάει ωραία και γρήγορα.. με γερή δόση του ρομαντισμού εκείνης της εποχής..
Αξίζει το διάβασμα

[Stavroula · Rating 4 out of 5]

Ψυχογράφημα ενός άμαχου συμπαθή έμπορου στην τουρκοκρατία. Η καλοσύνη είναι άσχετη από τον ηρωισμό και η αγάπη για την πατρίδα δεν σημαίνει θυσία.

[David Nachmias · Rating 5 out of 5]

συγκλονιστικό βιβλίο

[Hristos Dagres · Rating 4 out of 5]

Συμπαθητικό βιβλίο βασισμένο σε πραγματικά απομνημονεύματα που έφτασαν στα χέρια του Βικέλα και τα δημοσίευσε αλλάζοντας το επίθετο του ήρωα. Γραμμένο σε στρωτή, όμορφη καθαρεύουσα, λειτουργεί περισσότερο ως μαρτυρία ενός επιζήσαντα της Καταστροφής της Χίου, προσφέροντας μια διαφορετική οπτική πέρα από αυτή των αγωνιστών του '21.

[Bella Baxter · Rating 3 out of 5]

Ο Λουκής Λάρας, ένας ήσυχος έμπορος, βρίσκεται ξαφνικά στο χάος της Επανάστασης του 1821 στη Χίο. Η ιστορία παρακολουθεί πώς η ζωή του ανατρέπεται βίαια από την καταστροφή του νησιού. Ψάχνοντας ασφάλεια για την οικογένειά του, ο Λουκής ταξιδεύει σε διάφορα λιμάνια της Μεσογείου. Ο Δημήτριος Βικέλας εστιάζει στην οπτική ενός απλού ανθρώπου της ειρήνης, ο οποίος βιώνει τη φρίκη του πολέμου ως θύμα, όχι ως ήρωας. Αυτή η προσέγγιση δίνει μια διαφορετική, πιο ανθρώπινη διάσταση στα ιστορικά γεγονότα, δείχνοντας τον ξεριζωμό και τις δυσκολίες της προσφυγιάς με έναν ήπιο, αλλά ουσιαστικό τρόπο.
Το κείμενο θέτει ερωτήματα για την προσωπική ηθική και τις επιλογές σε καιρούς κρίσης. Η αντίθεση ανάμεσα στους μαχητές και τον ειρηνικό κόσμο του εμπορίου είναι έντονη. Η αφήγηση τονίζει τη σημασία της ανθρωπιάς μέσα στο χάος του πολέμου, υπενθυμίζοντας ότι η επιβίωση με αξιοπρέπεια είναι κι αυτή μια μορφή ηρωισμού.
Το ύφος του Βικέλα είναι ήπιο, με έναν κλασικό, μετρημένο τόνο. Η γλώσσα είναι καθαρεύουσα, κάτι που ίσως δυσκολέψει τους σύγχρονους αναγνώστες. Ο ρυθμός είναι αργός, στοχαστικός, όχι για γρήγορη ανάγνωση, απαιτώντας υπομονή.
Ο Λουκής είναι ο κεντρικός ήρωας, ένας οικείος, ρεαλιστικός άνθρωπος. Είναι δειλός, αλλά έντιμος και αφοσιωμένος στην οικογένειά του. Οι δευτερεύοντες χαρακτήρες είναι λιγότερο αναπτυγμένοι, αλλά εξυπηρετούν την ιστορία και τοποθετούν το δράμα στο ιστορικό του πλαίσιο.
Αυτό το βιβλίο έχει μεγάλη ιστορική και λογοτεχνική αξία, κυρίως επειδή δείχνει τον πόλεμο από μια σπάνια, μη-ηρωική σκοπιά. Η επιλογή του Βικέλα να εστιάσει στον Λουκή, έναν άνθρωπο που θέλει απλώς ειρήνη, είναι ενδιαφέρουσα και πρωτότυπη για την εποχή του. Ωστόσο, η αργή ροή και η χρήση της καθαρεύουσας ίσως αποθαρρύνουν τον μέσο αναγνώστη του σήμερα που ψάχνει κάτι πιο γρήγορο. Δεν είναι ένα βιβλίο που σε καθηλώνει με δράση, αλλά σε κάνει να σκεφτείς τη φύση του πολέμου και τις ανθρώπινες επιλογές.
Είναι ένα έργο που σίγουρα έχει τη θέση του στα κλασικά ελληνικά γράμματα, αλλά δεν είναι για όλες τις ώρες.

[Dreamer · Rating 2 out of 5]

That was a decent read, I guess.. I just don't feel like it had something special. I didn't dislike it, nor love it. Honestly, it was kind of indifferent. Nothing I will remember for the years to come.